တိုင္းရင္းသား၀န္ႀကီးဌာန ထိေရာက္မႈ႐ွိသလား

တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီး ႏိုင္သက္လြင္ (photo-Ronnie Nyein)

တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးေတြ အျပည့္အဝ မရေသးလို႔ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြ ေတာက္ေနေသးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ NLD အစိုးရလက္ထက္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနကို ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္လာခဲ့ေပမယ့္၊ အဲဒီဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥေတြကို ထိေရာက္စြာ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းေနတာမ်ဳိး မေတြ႔ရေသးဘူးလို႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္ေနသူေတြနဲ႔ အကဲခပ္ေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ သက္တမ္း ႐ွိလာၿပီျဖစ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အေပၚမွာလည္း ေမးခြန္းထုတ္လာၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကုိဉာဏ္ဝင္းေအာင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အႏွစ္ ၇၀ နီးပါး အခုခ်ိန္ထိေအာင္ျမင္စြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏုိင္ျခင္း မရွိေသးတဲ့ျပႆနာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္နဲ႔ တန္းတူညီမွ်မႈ အခြင့္အေရး ျပႆနာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုသိတဲ့ NLD ပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးခ်ိန္မွာ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးစားေပးလုပ္မယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့တဲ့အတုိင္း အစိုးရ တက္လာခါစ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းခ်ိန္မွာ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာနကို စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး မြန္တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္သက္လြင္ကို ဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့တာပါ။

တိုင္းရင္းသားေတြလိုအပ္ေနတဲ့ အေရးကိစၥကိုလုပ္ေဆာင္ဖို႔ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာနကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္တယ္လို႔ သူနားလည္ ေၾကာင္း NLD ပါတီေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ေဒါက္တာမ်ဳိးညြန္႔က ရွင္းျပပါတယ္။

“ က်ေနာ္တို႔ သေဘာေပါက္တာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးက တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေရးေတြအားလံုးကိုေဆာင္ရြက္ဖို႔ပါ။ ဒီအထဲမွာ ဘာသာစကား ၊ ယဥ္ေက်းမူ ၊ ေနာက္တခါ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်ငး္ အျပန္အလွန္နားလည္မႈ ရရွိဖို႔ ဒါကေနၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ ဒါေတြအထိ ပါသြားမွာပါ။”

ျမန္မာ့သမုိင္းမွာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဖူးတဲ့ ဒီဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ အခက္အခဲေတြ ရွိႏုိင္တာမွန္ေပမဲ့ တိုင္းရင္းသားအေရးအတြက္ ဝန္ႀကီး ႏိုင္သက္လြင္ရဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြအေပၚမွာ မူတည္လိမ့္မယ္လို႔ သုံးသပ္သူက သတင္းစာဆရာ ဦးစည္သူေအာင္ျမင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

“တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနဆိုကတည္းကိုက တိုင္းရင္းသားအေရးေတြကုိပဲ ဦးစားေပးမယ္ဆိုၿပီးမွ သူတို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့ပံုရတယ္။ ေလာေလာဆည္အစိုးရ သက္တမ္းေတာ္ေတာ္ၾကာလာတဲ့အခ်ိန္အထိ သူတို႔ ဒါက အသက္၀င္ေနတာကေတာ့ မေတြ႔ရဘူး။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥလုပ္ရမွာကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲ ။ ဒါေပမယ့္ ၀န္ႀကီးနဲ႔ ပဲ သက္ဆိုင္တယ္။ ၀န္ႀကီးက ဒါကို ဘယ္ေလာက္အထိ လုပ္မလဲဆိုတာဆိုတယ္။ ၀န္ႀကီးကလည္း အသစ္ျဖစ္တယ္ ေနာက္တခါ ဘယ္တုန္းကမွလည္း ၀န္ႀကီးမလုပ္ခဲ့ဘူးတဲ့အခါက်ေတာ့ ၀န္ႀကီးဌာနႀကီးတခုလံုး တည္ေဆာက္ဖို႔ဆိုေတာ့ သူလည္း မလုပ္တတ္ဘူးနဲ႔ တူပါတယ္ ၾကည့္ရတာ။”

တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာန စဖြဲ႔ကတည္းက အားေကာင္းေမာင္းသန္ မရွိခဲ့ေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာတိုးတက္မႈတခ်ဳိ႕ ျမင္ရတယ္လို႔၊ အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အေရးမွာ ထဲထဲဝင္ဝင္လုပ္ေဆာင္ေနသူ ပအုိ႔ဝ္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္ဥကၠာက ေျပာပါတယ္။

“ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စဖြဲ႔တုန္းကေတာ့ အားေကာင္းေမာင္းသန္နဲ႔ မလာဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံု မျပည့္တာတို႔ structure မေကာင္းတာတို႔။ အခု ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ့ ပံုစံ က်လာၿပီ။ ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ၀န္ႀကီးဌာန အခြဲေတြေပၚလာၿပီ ။ သို႔ေသာ္လည္း ၀န္ႀကီးဌာန ကိုင္စြဲရမယ့္ ျပဌာန္း ဥပေဒကေတာ့ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ကာကြယ္တဲ့ ဥပေဒ တခုပဲ ရွိတယ္။ က်န္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးလို ၊ နယ္ေျမအခြင့္အေရးလို ကိစၥေတြမွာကေတာ့ ေဆြးေႏြးႏိုင္မယ့္အေျခအေနကေတာ့ မေတြ႔ရေသးဘူး။ ျဖစ္ေစခ်င္တာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခြင့္အေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ ပိုၿပီးေတာ့ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ႀကိဳးစားေပးသင့္တာေပါ့။”

ဒီဝန္ႀကီးဌာနဟာ တကယ္ေတာ့ မလုိအပ္ဘူးလို႔ စဖြဲ႔စည္းခဲ့ခ်ိန္တုန္းက ဝါရင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြရဲ႕ အစည္းအေဝးတခုမွာ မွတ္ခ်က္ေပးေျပာဆုိသံေတြ ထြက္ေပၚဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕သမုိင္းလုိအပ္ခ်က္အရ ဒီဝန္ႀကီးဌာန ရွိသင့္တာမွန္ေပမဲ့ လႈပ္ရွားမႈ အားနည္းေနတဲ့ ဝန္ႀကီးဌာနမျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေဝဖန္သုံးသပ္သူ ဦးသန္းစိုးႏိုင္က ေထာက္ျပပါတယ္။

“တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီးဆိုတာက တကယ္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြလႈပ္ရားမူေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေပၚေပၚလြင္လြင္ ရွိရမွာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလႈပ္ရွားမႈအတြင္းမွာလည္း ဦးႏုိင္သက္လြင္ကို က်ေနာ္ သိပ္မေတြ႕ရဘူး။ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန ရွိေတာ့ ရွိသင့္တယ္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေနအထားအရ ။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက တိုင္းရင္းသားေရးရာေတြမွာ ဒီ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ပါ၀င္မႈအခန္းက႑နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ရ၊ မျမင္ရ၊ မၾကားရတဲ့အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အားရေက်နပ္စရာမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာပါ။”

ဝန္ႀကီးဌာန အသစ္တခုျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဝန္ႀကီး ႏိုင္သက္လြင္အေနနဲ႔ ရႈပ္ေထြးလြန္းတဲ့ျပႆနာေတြ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ ယုံၾကည္မႈ အားနည္းေနပုံရတယ္လုိ႔ NLD ေျပာခြင့္ရ ေဒါက္တာမ်ဳိးညြန္႔က သုံးသပ္ပါတယ္။

“တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနက သူ႔လုပ္ငန္းေတြက ဌာနအသစ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာ သူ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက မပီျပင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို သူ႔ကိုယ္တိုင္က ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ မရွိလို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္တခုက သူလုပ္ဆိုင္ရမယ့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာက တနည္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ လံုၿခံဳေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြကို တိတိက်က် ဆံုးျဖတ္ဖို႔အတြက္ သူ႔မွာ အခက္အခဲရွိေနတာလို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်။”

ဝန္ႀကီး ႏိုင္သက္လြင္ကို VOA ကဆက္သြယ္ဖို႔ ႀကဳိးစားခဲ့ေပမယ့္ အဆက္သြယ္ မရခဲ့ပါဘူး။

NLD အစိုးရတက္လာခါစ ၂၀၁၆ မတ္လထဲ ဝန္ႀကီးဌာနေတြကုိ ဖြဲ႔စည္းေၾကညာတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနကိုဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ဝန္ႀကီးအျဖစ္ ႏိုင္သက္လြင္ကုိ ခန္႔အပ္တာဝန္ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ NLD အစိုးရလက္ေအာက္ ဝန္ႀကီးဌာန(၂၄)ခု ႐ွိပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္က်ရင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဖိုရမ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ က်င္းပႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းနဲ႔ ပူးတြဲအေကာင္အထည္ေဖၚေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com