ရက် ၁၀၀ အတွင်း လူသန်းတရာ ကာကွယ်ဆေးထိုးအစီအစဉ်လက်တွေ့ကျ - Anthony Fauci

အမေရိကန်နိုင်ငံ ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ Anthony Fauci။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် သမ္မတအဖြစ် စတာဝန်ယူချိန် ရက်ပေါင်း ၁၀၀ အတွင်းလူပေါင်းသန်း ၁၀၀ အတွက် ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပေးမယ့် အစီအစဉ်ဟာ သမ္မတလက်ထက် တကယ့်ကို လက်တွေ့ကျတဲ့လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန် ထိပ်တန်းကူးစက်ရောဂါပညာရှင်က တနင်္ဂနွေနေ့ကပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေရော နောက်ထပ်ပေါ်လာမယ့် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေပါ စျေးကွက်ထဲအထိ မကြာခင်ရောက်လာဖို့ရှိသလို လူတွေကြား social distancing ခပ်ခွာခွာနေကြတာ မျက်နှာဖုံးနှာခေါင်းစည်းတွေ တပ်ဆင်ကြမယ်ဆိုရင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ အခြေအနေကောင်းလာမှာပါလို့ NBC သတင်းဌာနနဲ့တွေ့ဆုံချိန် ဓာတ်မတည့်မှုနဲ့ ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်ရေးဌာန အကြီးအကဲ Anthony Fauci က ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ လတ်တလောမှာ ကိုဗစ်ကူးစက်သူ ၂၄ သန်းအထိ ရှိလာနေတဲ့ အနေအထားမှာ အမေရိကန်ရဲ့ အခြေအနေကတော့ ကောင်းလာဖို့လမ်းကတော့ ဝေးနေဆဲပါပဲ။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ရဲ့ လော့ခ်အိန်ဂျလိစ်ခရိုင်တခုတည်းမှာတင် ဗြိတိန်ကလာတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ်နဲ့ ဒိန်းမတ်မှာတွေ့တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ်တွေ ကူးစက်သူတွေပါအပါ ကိုဗစ်ကူးစက်သူက ၁,၀၀၀,၀၀၀ ရှိသွားတဲ့အတွက် အမေရိကန်မှာ ကူးစက်သူ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ဖြစ်ပွားတဲ့ ပထမဆုံးခရိုင်အဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်သွားပါတယ်။ ဒိန်းမတ်မှာတွေ့တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးဗီဇပိုးသစ်က ဗြိတိန်မှာတွေ့တဲ့ပိုးလိုပဲ ကူးစက်နှုန်းမြန်တဲ့ မျိုးဗီဇသစ်ဟုတ်၊ မဟုတ် မကျိန်းသေသေးပေမဲ့လည်း ဆေးသုတေသီတွေကတော့ စိုးရိမ်မှုရှိပါတယ်။

အိန္ဒိယနဲ့ ဘရာဇီးလ်မှာလည်း အမေရိကန်ပြီးရင် ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကူးစက်မှု အများဆုံးနိုင်ငံတွေအဖြစ် လူပေါင်း ၁၀.၅ သန်း နဲ့ ၈.၄ သန်း အထိကို ကူးစက်မှုတွေဖြစ်ပွားနေပါတယ်။

မက္ကဆီကို သမ္မတက တနင်္ဂနွေမှာပြောဆိုရာမှာတော့ သူ့နိုင်ငံအနေနဲ့ကတော့ ကုလသမဂ္ဂ တောင်းဆိုထားကို လက်ခံတယ်လို့ပြောပါတယ်။ ဆင်းရဲတဲ့ တိုင်းပြည်တွေအတွက် ကာကွယ်ဆေးတွေ ပိုပြီး ရရှိစေဖို့၊ ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေက ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ရယူမှုမှာ တချို့ကို နောက်ဆုတ်ထားဖို့ ကုလသမဂ္ဂက ပန်ကြားထားတာပါ။

Pfizer vaccines ကာကွယ်ဆေး ရောက်လာဖို့နှောင့်နှေးနေချိန် မက္ကဆီကိုအနေနဲ့ Astra Zeneca, တရုတ်က CanSino နဲ့ ရုရှားထုတ် Russian Sputnik V vaccines လို တခြားကာကွယ်ဆေးတွေ ရနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့လည်း မက်ဆီကို သမ္မတက ပြောပါတယ်။

ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးသူပေါင်း ၂၁၀,၀၀၀ အထိရှိလာပြီး ဆေးရုံတွေမှာ အောက်ဆီဂျင်ပျက်လပ်အထိဖြစ်နေတဲ့ ဘရာဇီးလ်မှာတော့ တနင်္ဂနွေနေ့က ကိုဗစ်၁၉ ကာကွယ်ဆေး ၂ မျိုး ဖြစ်တဲ့ Astra-Zeneca နဲ့ တရုတ်ကထုတ်တဲ့ CoronaVac လို့လည်းလူသိကြတဲ့ Sinovac Biotech ဆေးတွေကို အရေးပေါ်သုံးဖို့ အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။

ပါကစ္စတန်ကလည်း သူတို့နိုင်ငံအနေနဲ့ Astra-Zeneca ကိုဗစ်၁၉ ကာကွယ်ဆေးကို အရေးပေါ်အသုံးပြုဖို့ ခွင့်ပြုလိုက်ပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံပြီးရင် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုအများဆုံး ဖြစ်တဲ့ အနည်းဆုံး လူပေါင်း ၅၂၀,၀၀၀ လောက်အထိ ကူးစက်ခံနေရတဲ့ တောင်အာရှနိုင်ငံတနိုင်ငံလည်းဖစြ်ပါတယ်

ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာတော့ နိုင်ငံတွင်း အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်း ဆေးထိုးနှံမယ့်အစီအစဉ်ကို တနင်္ဂနွေနေ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာပါတယ်။ လူပေါင်း ၅၁ သန်းကို စက်တင်ဘာနောက်ဆုံးထား ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှာဖြစ်ပါတယ်။

အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံတွေမှာတော့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး စိတ်ချလုံခြုံမှုအပေါ်သံသယရှိမှုတွေကမြင့်မားနေဆဲပါ။ ဆာဗီးယားမှာဆိုရင် လူ ၇,၀၀၀,၀၀၀ မှာမှ လူ ၂၀၀,၀၀၀ ပဲကာကွယ်ဆေးထိုးနှံဖို့ လျှောက်ထားပါတယ်။ ကိုဗစ်ကူးစက်ခံခဲ့ရတဲ့ ဆာဗီးယားတင်းနစ်အားကစားသမား Novak Djokovic ကတော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးကြဖို့ ဖိအားပေးတာမျိုး မခံချင်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ 

 ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/covid-main-vaccine/5741764.html

တမူထူးခြားမယ့် အမေရိကန်သမ္မတသစ် ကျမ်းသစ္စာဆိုပွဲ

အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ Joe Biden။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ရှားပါးတဲ့ တချို့ဖြစ်ရပ်ကလွှဲရင် သမ္မတသစ်တွေ အာဏာလွှဲပြောင်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ အစဉ်အလာ သင်္ကေတ တရပ်လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ကျင်းပတော့မယ့် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့ သမ္မတကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲကတော့ တမူထူးနေပါတယ်။ Stebe Redisch သတင်းပေးပို့ထားတာကို နန်းလောင်ဝ်က တင်ပြထားပါတယ်။

အမေရိကန်သမိုင်းတလေ ျှာက် သမ္မတသစ်တဦးကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးတာဟာ အမေရိကန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ရဲ့ သူမတူတဲ့ အရည်အသွေးတခုဖြစ်ပါတယ်။ တခါတလေမှာတော့ နိုင်ငံရေးပါတီတခုကနေ အခြားပါတီတခုကို ငြိမ်းချမ်းစွာ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးတာပါ။ မဲဆွယ်စည်းရုံးပွဲတွေမှာ ခါးသီးတဲ့ဖြစ်ရပ်တွေပေါ်ပေါက်ပြီး အကျိတ်အနယ်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ တောင်ငြိမ်းချမ်းစွာ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးတာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ ပတ်က သမ္မတ Donald Trump ကို ထောက်ခံသူလူအုပ်ကြီး ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့တဲ့ အမေရိကန်လွှတ်တော်ရှေ့လှေကားထစ်တွေပေါ်မှာ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့ကျရင် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုအကြမ်းဖက်မှုတွေပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေမဲ့ မစ္စတာဘိုင်ဒန်ကတော့ အစဉ်အလာအတိုင်း လွှတ်တော်ရှေ့မှာ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမှာပါလို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ကန့်သတ်ချက်တွေ ချမှတ်ထားရတဲ့အချိန်ကျင်းပတဲ့ သမ္မတကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ အခမ်းအနားဟာ ဒီအကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် ထပ်ပြီးအကျဉ်းရုံးကျင်းပဖို့ ဖြစ်လာပါတယ်။ George Washington တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံရေးစီမံခန့်ခွဲမှုပညာဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး Lara Brown ကခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။

"ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲဆိုတာ အမေရိကန်ပြည်သူအများစုအတွက်တော့ အောင်မြင်မှုရလိုက်တဲ့ အရာတခုအဖြစ်ရှိနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုတဲ့နေ့ကလည်း အဲဒီအောင်မြင်မှုကို ကိုယ်စားပြုလိမ့်မယ်လို့ထင်ပါတယ်။"

ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲအတွက် ဖိတ်ကြားထားသူအရေအတွက် ကန့်သတ်ထားမှာဖြစ်သလို တက်ရောက်လာတဲ့ ဧည့်သည်တွေကိုလည်း ခပ်ကျဲကျဲ နေရာချထားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲနေ့ မိန့်ခွန်းပြောပြီးရင်တော့ မစ္စတာ ဘိုင်ဒန်က စစ်ရေးပြအခမ်းအနားကို ကြည့်ရှုမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ မစ္စတာဘိုင်ဒန်နဲ့အတူ သမ္မတဟောင်းတွေဖြစ်ကြတဲ့ Barak Obama, George W.Bush နဲ့ Bill Clinton တို့ အာလင်တန်စစ်သချိုင်း အညတရ စစ်သည်ဂူဗိမာန်မှာ လွမ်းသူပန်းခွေချမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုတဲ့နေ့မှာ Pennsylvania လမ်းမကြီးပေါ်မှာ အရင်ကလို လမ်းလျှောက်ချီတက်တဲ့ အခမ်းအနားတွေ ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ဒီဇင်ဘာလမှာ မစ္စတာ ဘိုင်ဒန်က ခန့်မှန်းပြောဆိုထားပါတယ်။ အဲဒီအစား ရုပ်သံတွေကနေ Parade Across America ဆိုတဲ့အစီအစဉ်ကိုပဲ ထုတ်လွှင့်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ အစီအစဉ်မှာတော့ နိုင်ငံတဝှမ်းလုံးက ကွဲပြားခြားနားတဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းပေါင်းစုံပါဝင်တဲ့ ဖျော်ဖြေတင်ဆက်မှုတွေကို တွေ့မြင်ရမယ်လို့ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲဆိုင်ရာ ကော်မတီကပြောပါတယ်။

သမ္မတသစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲနေ့ညမှာ အစဉ်အလာအတိုင်း ကျင်းပနေကျ ကပွဲကိုလည်း မိနစ် ၉၀ ကြာရုပ်သံအစီအစဉ်နဲ့ အစားထိုးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပွဲကိုတော့ ကမ္ဘာကျော်ရုပ်ရှင်မင်းသားကြီး Tom Hanks က အစီအစဉ်မှူးအဖြစ်ဆောင်ရွက်မှာဖြစ်သလို Bruce Springsteen ကနေ Demi Lovato တို့လို ဂီတအနုပညာရှင်တွေ ဖျော်ဖြေတင်ဆက်ကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲနေ့ကို တားမြစ်ထားတဲ့ကြားက ရောက်လာမယ့် သူတွေအနေနဲ့လည်း လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ တားမြစ်မှုနဲ့ ကြုံရမှာပါ။ George Washington တက္ကသိုလ် ပထဝီဝင်ဌာန ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ Lisa Barton-Short ကခုလို မြင်ပါတယ်။

"ဒီမိုကရေစီစနစ်ကျင့်သုံးနေတဲ့ နိုင်ငံမှာ တရားမ ျှတစွာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမယ့်နေ့ မတိုင်ခင် လွှတ်တော်ကိုကာကွယ်ဖို့ လုံခြုံရေးအရန်တပ်ဖွဲ့ ၁၅,၀၀၀ လောက် စေလွွှတ်ထားရတယ်ဆိုတာ ပြဿနာရှိတယ်ဆိုတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ မကောင်းပါဘူး။”

Lisa Barton-Short ဟာ လွှတ်တော်ရှေ့က Natioanl Mall မြက်ခင်းပြင်အကြောင်း စာအုပ်ရေးသားခဲ့သူလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်နေ့က လွှတ်တော်အကြမ်းဖက်တိုက်ခို်က်မှုမျိုး ထပ်ဖြစ်မလာအောင် ကြိုတင်ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ Natioanl Mall ပတ်ပတ်လည်ကိုလည်း သံဆန်ကာတွေနဲ့ ကာရံထားပါတယ်။

"လွှတ်တော်နောက်ကျောဘက်ကနေ မျက်စိတဆုံးတွေ့နေရတဲ့ ဒီမြင်ခင်းပြင်ကြီးကို ကြည့်ရတာ ကျမတော့ သိပ်ပြီး သဘောကျပါတယ်။ အမေရိကန်ဆိုတာ ဘယ်သူတွေလဲဆိုပြီး ပြောပြနေတဲ့ မြင်ကွင်းတခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ခု ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲကတော့ အားရစရာကောင်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒီမြက်ခင်းပြင်ကြီးမှာ လူတွေ ရှိနေမှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် ခြောက်ကပ်နေပါလိမ့်မယ်။ ဒါ သိပ်ပြီး ဝမ်းနည်းစရာကောင်းပါတယ်။”

လာမယ့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ နေ့ခင်းပိုင်းမှာ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီးရင်တော့ မစ္စတာ ဘိုင်ဒန်ဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ၄၆ ယောက်မြောက်သမ္မတဖြစ်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နန်းလောင်ဝ်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/inauguration-biden-like-no-other/5741729.html

ကမ္ဘာ့ အချမ်းသာဆုံးလူသား အီလွန် မတ်စ်ခ် ရဲ့ အင်္ဂါဂြိုဟ်မှာ အခြေချဖို့ လွှတ်မယ့် အာကာသယာဉ်

 

Starship ဒုံးပျံ အာကာသယာဉ်ဟာ စုစုပေါင်း မီတာ ၁၂၀ (၃၉၄ ပေ) အရှည်ရှိ

မကြာသေးခင်ကမှ ကမ္ဘာ့ အချမ်းသာဆုံးလူသား ဖြစ်သွားတဲ့ အီလွန် မတ်စ်ခ် ရဲ့ SpaceX ကုမ္ပဏီဟာ အင်္ဂါဂြိုဟ်ဆီကို လူအယောက် ၁၀၀ အထိ တင်သွားနိုင်ပြီး အကြိမ်ကြိမ်လည်း ပြန်လည် အသုံးပြုနိုင်တဲ့ ကြယ်ပြင်သွား သင်္ဘော Starship ဒုံးပျံ အာကာသယာဉ် ကို စမ်းသပ် စေလွှတ်ကြည့်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။

ကမ္ဘာပေါ်က သက်ရှိတွေ အနေနဲ့ ကမ္ဘာဂြိုဟ်အပြင်ဘက်က နေရာတွေမှာ သွားရောက် အခြေချနိုင်ဖို့ ဆိုတာဟာ SpaceX ကုမ္ပဏီ ထူထောင်ရာမှာ အခြေခံတဲ့ ခံယူချက် တခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်က လူတွေ မျိုးတုန်းသွားနိုင်လောက်အောင် ကြီးမားတဲ့ ဥက္ကာခဲတွေ ကမ္ဘာကို တိုက်မိနိုင်ခြေ အပါအဝင် လူသားတွေ ကြုံရနိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့ပြင်ပ ခြိမ်းခြောက်ခံရမှုတွေက လွတ်နိုင်အောင်လို့လည်း ရည်ရွယ်ရင်း ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီ Starship ဒုံးပျံ အာကာသယာဉ်ဟာ စုစုပေါင်း မီတာ ၁၂၀ (၃၉၄ ပေ) ရှည်ပြီး ထိပ်ပိုင်း မီတာ ၅၀ အရှည် (ပေ ၁၆၀ ) ရှိမယ့် အပိုင်းမှာကျမှ ကုန်ပစ္စည်း ဒါမှမဟုတ် လူတင်ဆောင်ဖို့ လျာထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီ ထိပ်ပိုင်းရဲ့ အောက်က မီတာ ၇၀ (ပေ ၂၃၀) ရှိတဲ့ အပိုင်းကတော့ ဒုံးပျံ အပိုင်းလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ အပိုင်းမှာ ဒုံးပျံလောင်စာတွေဖြစ်တဲ့ မီသိန်းဓာတ်ငွေ့အရည် (CH4) နဲ့ အောက်စီဂျင် ဓာတ်ငွေ့အရည် (O2) တို့က အင်ဂျင်တွေအတွက် လောင်စာပေးဖို့ သိုလှောင်မှာဖြစ်ပြီး တန် ၃၄၀ဝ ဆန့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒုံးပျံမှာပါမယ့် အင်ဂျင်တွေဟာ ကမ္ဘာ့ ဆွဲငင်အားကို လွန်ဆန်ပြီး တန် ၁၀ဝ ကနေ တန် ၁၅၀ အထိ တွန်းတင်ပေးနိုင်မယ့် တွန်းကန်အား ရှိမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အခုလို မီသိန်းနဲ့ အောက်စီဂျင် ဓာတ်ငွေ့အရည်တွေကို လောင်စာအဖြစ် ရွေးချယ်ရတာဟာ ဒီဓာတ်ငွေ့တွေကို အင်္ဂါဂြိုဟ် မျက်နှာပြင် အပေါ်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ ရေနဲ့ ဂြိုဟ်ပေါ် လေထုထဲက ကာဘွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်တို့ကနေ ပြန်လည် ထုတ်လုပ်နိုင်တာကြောင့်လို့ ဆိုပါတယ်။

Starship ပစ်လွှတ်မှု အောင်မြင်သွားရင် ၁၉၆၉ မှာ လပေါ် လူတွေ ပထမဆုံး ခြေချဖို့အတွက် သုံးခဲ့တဲ့ Saturn V ဒုံးပျံ က စံချိန်တင်ထားတဲ့ အရှည်ဆုံး၊ အလေးဆုံးနဲ့ စွမ်းအားအများဆုံး ဆိုတဲ့ စံချိန်တွေကို ချိုးနိုင်မယ်

အာကာသထဲ ဘယ်လို လွှတ်မှာလဲ

Starship ကို လွှတ်တင်ရာမှာ အောက်ပိုင်းမှာ ရှိတဲ့ ဒုံးပျံက အပေါ်ပိုင်းက အာကာသယာဉ်ကို ကမ္ဘာ့ဆွဲအား လွန်ပြီး အပြင်ဘက်ကို တွန်းထုတ်ပေးပြီးရင် ကမ္ဘာမြေပေါ်ကို ပြန်ဆင်းသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နာဆာရဲ့ အင်္ဂါဂြိုဟ် လေ့လာရေး ခရီးစဉ် စတင်

အခုလို ပြန်ဆင်းသွားတဲ့ ဒုံးပျံအပိုင်းကို နောက်ထပ် အာကာသယာဉ် အပိုင်းတွေ လွှတ်တင်ရာမှာ ပြန်လည် အသုံးပြုနိုင်အောင် စီမံထားပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် အာကာသယာဉ် လွှတ်တင်မှုတွေမှာ အခုလို ကမ္ဘာမြေပေါ်ကို ပြန်ဆင်းသွားတဲ့အပိုင်းက ပြန်သုံးမရတော့ပဲ လောင်ကျွမ်း ပျက်စီးသွားလေ့ရှိတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခုလို ကမ္ဘာ့ဆွဲငင်အားကို လွန်ဆန်ပြီး တွန်းတင်ပေးတဲ့ ဒုံးပျံအပိုင်းကို မြေပေါ်ပြန်အကျမှာ အင်ဂျင် စွမ်းအင်နဲ့ ပြန်ထိန်းတာ မလုပ်ဘဲ လွှတ်တင်လိုက်တဲ့ စင်ကနေပဲ ကျလာတဲ့ ဒုံးပျံအပိုင်းကို ပြန်ဖမ်းထားတဲ့ လက်တံ တပ်မယ့် ပုံစံလည်း စဉ်းစားနေတယ်လို့ အီလွန် မတ် (စ်က်) က တွစ်တာမှာ လတ်တလော ပြောဆိုထားပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ဒုံးပျံက တွန်းတင်ပေးလိုက်တဲ့ အာကာသယာဉ် အပိုင်းကတော့ အောက်ပြန် မကျနိုင်တော့တဲ့ ကမ္ဘာပတ်လမ်း အမြင့်လောက်အထိပဲ ရောက်ဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီ အာကာသယာဉ်က ကမ္ဘာကို ပတ်နေမယ့် ဂြိုဟ်တု အသွင် အနေအထား ရောက်သွားပြီ ဆိုရင် အင်္ဂါဂြိုဟ်ဆီကို ဆက်သွားဖို့အတွက် လောင်စာ ထပ်ဖြည့်ရဦးမယ့် အဆင့်လည်း ကျန်ပါသေးတယ်။

ဒီလို လောင်စာဖြည့်တယ်ဆိုတဲ့ အဆင့်ဟာ တကယ်တမ်းတော့ ကမ္ဘာပတ်လမ်းထဲမှာ လွွှတ်တင်ထားနှင့်ပြီးသား ဖြစ်တဲ့ ဒုံးပျံနောက်တခုနဲ့ ချိတ်ဆက်တာကို ဆိုလိုတာဖြစ်ပြီး အဲဒီ နောက်ထပ် ဒုံးပျံတခုရဲ့ တွန်းအားနဲ့အတူ အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို ဆက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Starship ရဲ့ လူ ဒါမှမဟုတ် ကုန်တင်ဆောင်နိုင်တဲ့ ထိပ်ဘက် အပိုင်းက အာကာသထဲမှာ ခွဲခွာသွားမယ့် ပုံစံ အနေအထား

Starship ကို ကနဦး ဘယ်လို သုံးမလဲ

ကြယ်ပြင်သွား သင်္ဘော Starship ဒုံးပျံ အာကာသယာဉ်ရဲ့ အင်္ဂါဂြိုဟ် အသွားအပြန်ခရီး တစ်ကြောင်းစီ ကြာချိန်ဟာ ကိုးလစီရှိမှာ ဖြစ်ပြီး ကနဦး အနေနဲ့ ယာဉ်ပျံရဲ့ ထိပ်ပိုင်းက အာကာသယာဉ်ရှိမယ့် အပိုင်းမှာ အခန်း ၄၀ ဖွဲ့ဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ မစ္စတာ မတ်စ်ခ် က ပြောပါတယ်။

အဲဒီ အခန်းတခန်းစီမှာ လူ ခြောက်ယောက်အထိ လိုက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပေမယ့် တခန်းကို အများဆုံး သုံးယောက်လောက် နှုန်းနဲ့ပဲ လက်ခံပြီး လူ ၁၀၀ ဝန်းကျင် တင်သွားနိုင်ဖို့ လုပ်ထားတယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။

အဲဒီ အာကာသယာဉ်အပိုင်းမှာ လူနေခန်း ၄၀ အပြင် အများဆိုင် နားနေခန်းတွေ၊ ဝန်တင်ဖို့ နေရာတွေနဲ့ မီးဖိုချောင်တခု အပြင် နေရောင်ခြည် မုန်တိုင်းလို့ခေါ်တဲ့ နေမျက်နှာပြင်ပေါ်ကနေ ရုတ်တရက် လျှပ်စစ်ဓာတ်ပါတဲ့ အမှုန်တွေ အာကာသထဲ ဝေးဝေးလံလံအထိ ထုတ်လွှတ်မှုဒဏ်ကို ခိုလှုံဖို့ အခန်းကြီးတခန်းလည်း ပါဝင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နာဆာရဲ့ လပေါ် လူတွေ ရေရှည် နေနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ Artemis စီမံကိန်းမှာ သုံးနိုင်တဲ့ Starship အမျိုးအစား နမူနာ

SpaceX ရဲ့ Starship စီမံကိန်းကို အမေရိကန် အာကာသ အေဂျင်စီ နာဆာကလည်း ၂၀၂၀ အတွင်းမှာပဲ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃၅ သန်း ထောက်ပံ့ထားပြီး လပေါ်မှာ လူတွေ ရေရှည်နေနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ နာဆာရဲ့ Artemis စီမံကိန်းမှာ လူလိုက်ပါနိုင်တဲ့ လပေါ်ဆင်းတဲ့ ယာဉ်အဖြစ် အသုံးပြုဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီ Artemis စီမံကိန်းအတွက် ရည်ရွယ်တဲ့ Starship ကို စေလွှတ်ရာမှာတော့ အင်္ဂါဂြိုဟ်သွား Starship လို ကမ္ဘာမြေပေါ်ကို ဒုံးပျံ အစိတ်အပိုင်းက ပြန်ကျလာမှာ မဟုတ်ပဲ အာကာသထဲမှာပဲ ဆက်ရှိနေပြီး လနဲ့ ကမ္ဘာ အသွားအပြန် ခရီးအတွက် ကမ္ဘာပတ်လမ်းမှာ ထားရှိ အသုံးပြုမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Starship တွေကို သုံးပြီး ကြာသပတေးဂြိုဟ် Jupiter အထိ လူသားတွေ နယ်ချဲ့နိုင်ဖို့ စိတ်ကူးတယ်လို့လည်း မစ္စတာ မတ်စ်ခ် က ပြော

Starship စီမံကိန်းမှာ လူလိုက်ပါဖို့အတွက် မဟုတ်ဘဲ ကုန်ပစ္စည်းတင်ဖို့ ရည်ရွယ်ဆောက်လုပ်တဲ့ ဒုံးပျံ အာကာသယာဉ်မှာ ဆိုရင်တော့ ပုံမှန် လူနေခန်းတွေ ပါမယ့် အာကာသယာဉ် အစိတ်အပိုင်းနေရာမှာ မိကျောင်းပါးစပ်နဲ့ အလားသဏ္ဍန်တူတဲ့ ကုန် အသွင်းအထုတ် အပေါက် ပါရှိမယ်လို့ ဆိုပြီး ဒီလို အဝကျယ် အနေအထားကြောင့် အဲဒီကနေ ဂြိုဟ်တုတွေ အမျိုးမျိုး လွှတ်တင်နိုင်ဖို့လည်း အသုံးဝင်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဥပမာအားဖြင့်ဆိုရင် လက်ရှိ လွှတ်တင် အသုံးပြုနေတဲ့ နာမည်ကျော် အာကာသ အဝေးကြည့် မှန်ပြောင်း ဂြိုဟ်တု ဟပ်ဘယ်လ် နေရာမှာ လာမယ့် အောက်တိုဘာလမှာ အစားထိုးမယ့် ဂျိမ်းစ် ဝက်ဘ် အာကာသ အဝေးကြည့် မှန်ပြောင်း ဂြိုဟ်တုထက်တောင် ကြီးမားတဲ့ ဂြိုဟ်တု အမျိုးအစားတွေကို လွှတ်တင်ရာမှာ အဲဒီ ကုန်တင် အမျိုးအစား Starship တွေကို အသုံးပြုနိုင်မယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ဒီ စနစ်ကိုပဲ ကမ္ဘာပေါ်က တနေရာနဲ့ တနေရာ အမြန်ဆုံး သွားနိုင်ဖို့ ကြားခံ စခန်းအဖြစ် သုံးနိုင်သလို နောက်ပိုင်းမှာ Starship တွေကို သုံးပြီး ကြာသာပတေးဂြိုဟ် အထိ လူသားတွေ နယ်ချဲ့နိုင်ဖို့ စိတ်ကူးတယ်လို့လည်း မစ္စတာ မတ် စ်ခ် က ပြောပါတယ်။

Starship မြေပြင်ကို ရောက်ခါနီးတဲ့ အချိန်မှာ အထောင် အနေအထားအတိုင်း ပြန်ဆင်းနိုင်အောင် တွန်းတင်တဲ့ အင်ဂျင်ပါဝါကို သုံးမှာဖြစ်ပြီး လတ်တလော စမ်းသပ်မှုမှာတော့ အရှိန်မထိန်းနိုင်ဘဲ ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ခဲ့

Starship ကမ္ဘာပေါ်ကို ဘယ်လို ပြန်ဆင်းမှာလဲ

အာကာသယာဉ်တွေ ကမ္ဘာကို ပြန်လာရာမှာ သမရိုးကျ အားဖြင့် ကမ္ဘာ့ဆွဲအားကို အသုံးချ ဝင်လာပြီး လေထုထဲ ရောက်တဲ့အချိန်ကျမှ လေထီးထုတ်ပြီး ဆင်းတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ လေယာဉ်အသွင် ပြေးလမ်းကတဆင့် ဆင်းတဲ့ နည်းလမ်းဆိုပြီး နှစ်မျိုး လုပ်လေ့ရှိပေမယ့် Starship ကတော့ တခြားနည်းနဲ့ ကမ္ဘာပေါ်ကို ပြန်ဆင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

Starship ဒုံးပျံ အာကာသယာဉ်ဟာ ကမ္ဘာ့ လေထုထဲကို ၆၀ ဒီဂရီ အစောင်း အနေအထားနဲ့ ပြန်ဝင်လာဖို့ ပုံစံထုတ်ထားပြီး မြေပြင်ကို ရောက်ခါနီးတဲ့ အချိန်မှာ လွှတ်တင်စဉ်က အထောင် အနေအထားအတိုင်း ဖြည်းဖြည်း ပြန်ဆင်းနိုင်အောင် တွန်းတင်တဲ့ အင်ဂျင်ပါဝါကို တခဏလေး ပြန်ဖွင့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနည်းလမ်းကို အသုံးပြုပြီး အထောင် ဆင်းနိုင်လောက်အောင် ညီညာတဲ့ ဘယ်လို ဂြိုဟ်ရဲ့ မျက်နှာပြင်မျိုးမှာ မဆို ရအောင် ဆင်းသက်နိုင်ခြေ ရှိတယ်လို့ မစ္စတာ မတ်စ်ခ်က ဆိုပါတယ်။

အခုလို ဆင်းမယ့် နည်းလမ်းဟာ ကမ္ဘာ့လေထုရဲ့ သိပ်သည်းမှု ခုခံအားကို အဓိကထား အသုံးပြုတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ဆင်းနိုင်ခြေ နည်းတာက အဓိက အားနည်းချက်လို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။

အခုလို ကမ္ဘာပေါ်ကို ဆင်းသက်ရာမှာ ယာဉ်ပျံရဲ့ ထိပ်ပိုင်းနဲ့ အောက်ခြေပိုင်းမှာရှိတဲ့ လှုပ်ရှား ထိန်းညှိနိုင်တဲ့ ငါးဆူးတောင်သဖွယ် အပြားတွေကို အသုံးပြုမှာ ဖြစ်ပြီး လေယာဉ်ပေါ်က ခုန်ချပြီး လေဟုန်စီးသူတွေက လက်နဲ့ ခြေထောက်တွေကို လှုပ်ရှား ထိန်းညှိပြီး လိုရာ ရွေ့လျားပုံမျိုးနဲ့ အလားသဏ္ဍန် တူပါတယ်။

SpaceX ကုမ္ပဏီဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်တွေအတွင်းမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံ တက္ကဆက် ပြည်နယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ သူတို့ရဲ့ ဘိုကာ ချီကာ စမ်းသပ်စခန်းမှာ Starship ယာဉ်ပျံရဲ့ အပေါ်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ အာကာသယာဉ် အစိတ်အပိုင်းကို အမျိုးမျိုး စမ်းသပ်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အစပိုင်းမှာဆိုရင် ရေလှောင် တာဝါတိုင်နဲ့တူတဲ့ Starhopper ဆိုတဲ့ အာကာယာဉ်ကို စမ်းသပ်ထားခဲ့ပြီး အမြင့် ၃၉ မီတာ (ပေ ၁၃၀ နီးပါး) ရှိတဲ့ အဲဒီ ယာဉ်ပျံကို မြေပြင်အထက် မီတာ ၁၅၀ (ပေ ၅၀ဝ နီးပါး) အမြင့်အထိ ရောက်အောင် စမ်းသပ် ပျံသန်းမှု အောင်မြင်ထားခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိ နောက်ဆုံး Starship ပုံစံနဲ့ အနီးစပ်ဆုံး အနေအထား စမ်းသပ်မှုကို ဆိုရင် ပြီးခဲ့တဲ့လ ၂၀၂၀ ဒီဇင်ဘာကမှ စလုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ထိပ်ဖူးအတုံးနဲ့ ငါးဆူးတောင်သဖွယ် အပြားတွေ စတင်ပါဝင်လာတဲ့ ပုံစံလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီ စမ်းသပ်မှုမှာတော့ အမြင့် ၁၂.၅ ကီလိုမီတာ (ပေ လေးသောင်းကျော်) အမြင့်အထိ စမ်းသပ် ပျံသန်းနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပြန်အဆင်းမှာ ကျလာတဲ့ အမြန်နှုန်းများသွားတဲ့အတွက် ယာဉ်ပျံက အထောင်အနေအထားနဲ့ မြေပြင်နဲ့ ပြန်အထိမှာ ပေါက်ကွဲသွားခဲ့ပါတယ်။

SpaceX ကုမ္ပဏီဟာ အခုလို ပေါက်ကွဲခဲ့ရတဲ့ Starship ပုံစံကို ပြန်လည် ပြုပြင်ကာ နောက်တခေါက် ထပ်မံ စမ်းသပ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပြီး အင်္ဂါဂြိုဟ်ကို လူမပါပဲ ပထမဆုံး Starship စတင် စေလွှတ်မှုကိုတော့ ၂၀၂၄ မှာ လုပ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/world-55629309

ဦးဝီရသူရုံးထုတ်ရေး ဆန္ဒပြခဲ့တဲ့ သံဃာနဲ့လူအချို့ကို ရဲစခန်း ၂ခုက အမှုဖွင့်ထား

ဆန္ဒပြခဲ့တဲ့ သံဃာနဲ့လူအချို့ကိုလမ်းမတော်နဲ့ အင်းစိန်ရဲစခန်း တွေမှာ ငြိမ်း၊စု၊စီ ပုဒ်မ ၁၉ ၊ ၂၀ အပါအဝင် ပုဒ်မ ၄ခုနဲ့ အသီးသီးအမှုဖွင့်ထား

ဦးဝီရသူအပါအဝင် အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို ရုံးထုတ်စစ်ဆေးပေးဖို့ ဆန္ဒပြမှုတွေကြောင့် ဦးဆောင် သူ သံဃာတော် (၃)ပါးနဲ့ အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားသူ (၅)ဦးတို့ကို လမ်းမတော်နဲ့ အင်းစိန်ရဲစခန်း တွေမှာ ငြိမ်း၊စု၊စီ ပုဒ်မ ၁၉ ၊ ၂၀ အပါအဝင် ပုဒ်မ ၄ခုနဲ့ အသီးသီးအမှုဖွင့်ထားတယ်လို့ နှစ်နေရာစလုံးမှာ အမှုဖွင့်ခံထားရတဲ့ ဆရာတော်ဦးပညာဝံသက ဘီဘီစီကို မိန့်ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်နေ့က အင်းစိန်ထောင်ရှေ့မှာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုနဲ့ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့က အနောက်ပိုင်း ခရိုင်တရားရုံးမှာ ကမ်ပိန်းလုပ်တောင်းဆိုမှုတွေကြောင့် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ် ရဲစခန်းတွေက အသီးသီးအမှု ဖွင့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

' ' အင်းစိန်ရှေ့မှာ အဖမ်းခံရတဲ့ ကိုဝင်းထွေးကိုတော့ ပုဒ်မ ၃ခုနဲ့ဖွင့်ထားတယ်လို့သိရတယ်။ အင်းစိန်မှာ တော့ ဆရာတော်ဦးပညာဝံသရယ် တောင်သာလေးဆရာတော် ဦးအဂ္ဂဓဇ ရယ်ပေါ့။ ရဲစခန်းကတော့ မနေ့ က ၁၅ ရက်နေ့မှာ ပုဒ်မ ၂၀ နဲ့အမှုဖွင့်ထားတဲ့အပေါ်ခေါ်ပြီးစစ်ချက်ယူတယ်။ ထွက်ချက်ယူပြီးရင်တော့ ရုံးထုတ်ပြီး စစ်ဆေးမယ်ပေါ့။ ဘယ်နေ့ တရားရုံးတင် မယ်ဆိုတာတော့ မသိရသေးဘူး။ ဖုန်းနံပါတ်တွေတော့ယူထားတယ်။''လို့ အင်းစိန်ထောင်ရှေ့မှာ ဆန္ဒပြရာမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အမှုဖွင့်ခံထားရသူ ဦးသက်မျိုးဦးက ပြောပြပါတယ်။

ဦးဝီရသူကို ရုံးထုတ်စစ်ဆေးပေးရေးအတွက် အင်းစိန်ထောင်ရှေ့မှာ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်နေ့ကတောင်းဆိုခဲ့ကြ

အလားတူ အမှုဖွင့်ခံထားရတဲ့ ဆရာတော်ဦးပညာဝံသက အင်းစိန်ရဲစခန်းမှာ သွားရောက်အစစ်ခံရာမှာ ၂ပတ်အတွင်း တရားရုံးတင်နိုင်ဖို့နဲ့ အထက်ကိုပြန်လည်တင်ပြသွားဖို့ အင်းစိန် ရဲစခန်းက တာဝန်ကျအရာရှိတွေက ပြန်လည်ပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ မိန့်ပါတယ်။

' ' ဦးဇင်းတို့ကတော့ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးနဲ့အညီ အင်းစိန်ထောင်ရှေ့မှာ ပြဖို့အတွက် လျှောက်ထား ခဲ့တယ်။ မပေးတာကတော့ရဲအပိုင်းပေါ့။ ဦးဇင်းတို့ကတော့ ဥပဒေအညီပေါ့ လျှောက်ထားခဲ့တယ်။ အဲဒီပေါ်မှာ ကြမ်းတမ်းစွာ ဒီလိုလုပ်တဲ့အပေါ်မှာ ရှုတ်ချခဲ့တယ်''လို့ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်နေ့က အင်းစိန်ရဲစခန်းမှာ သွားရောက်အစစ်ခံခဲ့တဲ့အခြေအနေကို ထပ်မံ မိန့်ကြားပါတယ်။

အင်းစိန်ထောင်ရှေ့ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားရာမှာ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ဦးဝင်းထွေးကို ပုဒ်မ ၃ခုနဲ့ အမှုဖွင့်ထား

ဒါ့အပြင် ဆရာတော်ဦးပညာဝံသ၊ ဦးတေဇဝန္တနဲ့ ဦးသက်မျိုးဦး၊ ဦးမင်းမင်း၊ ဦးထွန်းကျော်၊ဦးစိုးပိုင်တို့ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၂ရက်နေ့က ဆရာတော်ဦးဝီရသူကို အွန်လိုင်းကတဆင့်သာ ရုံးထုတ်စစ်ဆေးခဲ့တဲ့အပေါ် လက်မခံနိုင်တဲ့အတွက် အနောက်ပိုင်းခရိုင်တရားရုံးမှာ ရုံးထုတ်စစ်ဆေးရေးအတွက် ကမ်ပိန်းလုပ် တောင်းဆိုမှုကြောင့် ငြိမ်း၊စု၊စီ ပုဒ်မ ၁၉ နဲ့ အမှုဖွင့် ထားတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

' ' လမ်းမတော်ကတော့ ငြိမ်း၊စု၊စီ မတင်လို့ဆိုပြီး ငြိမ်းစုစီ ပုဒ်မ ၁၉ နဲ့ စွဲထားတယ်။ ၂၁ ရက်နေ့မှာ တရားရုံးတင်မယ်လို့တော့ ရဲစခန်းကပြောတယ်။''လို့ ဦးတေဇဝန္တက မိန့်ပါတယ်။

ရဟန်းသံဃာအချို့နဲ့ လူပုဂိုလ်အချို့ ရည်ညွန်းဆန္ဒပြနေတဲ့ အမျိုးသားရေးဦးဆောင်ဆရာတော်တစ်ပါးလို့ လူသိများတဲ့ ဆရာတော်ဦးဝီရသူဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဧပြီနဲ့မေလတုံးက ရန်ကုန်မြို့ မြို့တော်ခန်းမရှေ့ နဲ့ မြိတ်မြို့တွေမှာ ဟောပြောမှုတချို့မှာ နိုင်ငံတော်ကို အကြည်ညိုပျက်စေတဲ့စကားလုံးတွေထည့်သွင်း ဟောကြားခဲ့တယ်ဆိုပြီး အမှုဖွင့် ဝရမ်းထုတ်ခံထားရတာဖြစ်ပါတယ်။

အာဏာပိုင်အဖွဲ့ရဲ့ ဝရမ်းထုတ်ခံရပြီး တစ်နှစ်ကျော်အကြာ နိုဝင်ဘာ ၂ ရက်နေ့မှာ ရန်ကုန်အနောက်ပိုင်း ခရိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့ရုံးမှာ ကိုယ်တိုင်လာရောက်အဖမ်းခံခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

' ' အဓိကကတော့ ရုံးထုတ်တဲ့သူကျထုတ်တယ်။ မထုတ်တဲ့သူကျ မထုတ်ဘူး။ အားလုံးကိုတပြေးညီ ဖြစ်စေချင်တာ။ နိုင်ငံရေးပုဒ်မတွေကို ရုံးထုတ်စစ်ဆေးမယ်ဆို အားလုံးကိုထုတ်။ အပြစ်ရှိတယ် မရှိဘူး စစ်၊ ခုခံချေပခွင့်ရရမယ်။ အခုက ထောင်ထဲ ချထားတာပဲရှိတယ်။ ဆရာတော်ဦးဝီရသူ အပါအဝင် ဘူးလက်တို့ တခြား အမျိုးသားရေးအတွက်ကျနေတဲ့သူတွေရှိတယ်။ အခုကသူတို့က တရားစွဲမှာပဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ ကတော့ ကိုယ့်ဆရာတော်အတွက် အပတ်တိုင်း ငြိမ်းစုစီတင်ပြီး ဆက်ဝန်းရံသွားရမှာပဲ။လို့ မြို့နယ် ၂ခုမှာ အမှုဖွင့်စွဲဆိုခံထားရသူ ဦးသက်မျိုးဦးက ပြောပါတယ်။

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/burma-55700409

မလေးရှားရောက် မြန်မာအလုပ်သမား ၃၀၀ ကျော် ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရ

မလေးရှားနိုင်ငံ Kuala Lumpur မြို့မှာ ကိုဗစ် စစ်ဆေးပေးနေတဲ့ မြင်ကွင်း။ (ဇန်နဝါရီ ၁၂၊ ၂၀၂၁)

မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ကပ်ရောဂါကြောင့် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာထားတဲ့ ဆလန်ကောပြည်နယ်မှာ စက်ရုံတခုတည်း အတူတူ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမား ၃၀၀ ကျော် ကိုဗစ်ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရတဲ့အကြောင်း ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မစုစုက တင်ဆက်ပေးပါမယ်။

ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေကြောင့် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားတဲ့ ပြည်နယ်တခုဖြစ်တဲ့ ဆလန်ကောက စက်ရုံတခုမှာ ရာနဲ့ချီတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေ ရောဂါကူးစက်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကူးစက်ခံရသူတွေထဲက တချို့ကိုတော့ ဆေးရုံတင် ကုသပေးဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့လည်း မလေးရှားနိုင်ငံ မြန်မာသံရုံးက အလုပ်သမားသံအရာရှိ ဦးဝင်းမင်းစိုးက ပြောပါတယ်။

"လောလောဆယ်ကတော့ စက်ရုံအနေနဲ့ကတော့ ရောဂါပိုးကူးတဲ့ လုပ်သားတွေကို သီးသန့်ခွဲထားတယ်။ ခွဲထားတယ်ဆိုတာလည်း စိုးရိမ်ရတဲ့သူတွေဆိုရင်တော့ ဆေးရုံမှာပဲကုသမှုခံယူဖို့ လုပ်ထားတယ်။ နောက်တခုက သိပ်ပြီးတော့ စိုးရိမ်စရာမရှိတဲ့ အခြေအနေမှာဆိုရင် Quarantine Center တွေရှိတယ်။ အဲဒီ Quarantine Center တွေမှာ သူတို့ကို စနစ်တကျတော့ ခွဲထားပါတယ်ဗျ။"

ကပ်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး စည်းကမ်း ချိုးဖောက်သူတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမယ့်အကြောင်း သတိပေးထားတာကြောင့် မလေးရှားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ စည်းကမ်းလိုက်နာကြဖို့လည်း မြန်မာသံရုံးတာဝန်ရှိသူတွေက သတိပေးထားပါတယ်။

ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေကြောင့် တရားဝင် အထောက်အထား မရှိဘဲ နေထိုင်နေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် စိုးရိမ်စရာ ကောင်းတယ်လို့လည်း မလေးရှားအခြေစိုက် ကပုန်းမြန်မာလူမှုကူညီရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးဆန်းဝင်းကပြောပါတယ်။

"လက်ရှိ မလေးရှားရဲ့အနေအထားက ဘယ်လိုလဲဆိုတော့ ရောဂါတွေက တနေ့ထက်တနေ့ များပြားနေတာတွေ့တယ်လေ။ တွေ့တဲ့အခါကျတော့ အားလုံးကကြောက်တယ်ပေါ့။ အထောက်အထားမရှိတဲ့သူတွေအတွက်က ဒီမလေးရှားမှာကတော့ တကယ့်ကိုအန္တရာယ်ရှိတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ တရားမဝင်နေထိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့က တအားကြောက်ဖို့ကောင်းနေတယ်။"

ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကို ထိန်းချုပ်ဖို့ မလေးရှား အစိုးရက ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ Selangor, Johor, Penang, Kuala Lumpur, Putrajaya နဲ့ Labuan တို့မှာ အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပြီး သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေကိုလည်း ကန့်သတ်ခဲ့တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားနေထိုင်ကြတဲ့ ဒေသတွေမှာ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေကြောင့် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားပြီး သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်လိုက်တာကြောင့် အလုပ်အကိုင်နဲ့ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေ ကြုံနေရတယ်လို့လည်းကွာလာလမ်ပူမြို့က အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကိုထွေးလေး ကပြောပါတယ်။

"ကျနော်တို့ကတော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ သူဌေးက ဖွင့်ပေးထားတယ်လေ။ စားသောက်ဆိုင်တွေကတော့ အခြေအနေမကောင်းဘူး။ ကျနော်သိတဲ့ဆိုင်ဆိုလို့ရှိရင် (မြန်မာတွေ) အများကြီးပဲ။ ဆိုင်ပိတ်လိုက်တော့ သူတို့ကို ထမင်းဖိုးလေးတော့ပေးတာပေါ့နော်။ သူတို့လည်း နည်းနည်းတော့တော်သေးတာပေါ့။ အလုပ်ကတော့ မလုပ်ရတော့ဘူး။ ဒုက္ခရောက်နေကြတဲ့သူတွေကတော့ တော်တော်ရောက်တယ်၊ အခြေအနေမကောင်းဘူး။ "

မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ တနေ့ကို ၃,၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှိနေပြီး၊ အခုနောက်ဆုံးထုတ်ပြန်ထားတဲ့စာရင်းအရ နိုင်ငံတွင်း ကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၁၆၁,၀၀၀ ကျော်နဲ့ သေဆုံးသူ ၆၀၀ ကျော်ရှိနေပါတယ်။ 

စုစု/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/malaysia-myanmar-migrant-covid/5741773.html

ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်အရာရှိ ၉၀ ကျော် နုတ်ထွက်စာတင်မှု ပြန်ရုပ်သိမ်းမည်

BGF တပ်ဖွဲ့ဝင်များ။ (ဓာတ်ပုံ - KIC - သြဂုတ် ၂၀၊ ၂၀၁၉)

နယ်ခြားစောင့်တပ် BGF က နုတ်ထွက်စာတင်ထားတဲ့ ကရင်တိုင်းရင်းသား အရာရှိ ၉၀ ကျော်ဟာ တပ်မတော် တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီးနောက် နုတ်ထွက်မယ့် အစီအစဉ်ကို ပြန်ရုပ်သိမ်းဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်က ပြောပြပေးမှာပါ။

ကရင်ပြည်နယ်ထဲမှာ တရားမဝင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက် ဆက်နွယ်နေတယ်ဆိုပြီး BGF တပ်ဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီးစောချစ်သူ၊ ဗိုလ်မှူး တင်ဝင်းနဲ့ ဗိုလ်မှူးမုတ်သုန်တို့ကို နုတ်ထွက်ဖို့ တပ်မတော်က ဖိအားပေးခဲ့တာကို ကန့်ကွက်တဲ့ အနေနဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့က အရှေ့တောင်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ်ကို နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့က အရာရှိ ၉၀ ကျော် နုတ်ထွက်စာတင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ တပတ်ထဲမှာပဲ တပ်မတော်အရာရှိတွေနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ပြီးနောက် နုတ်ထွက်စာ တင်ထားတာကို ပြန်ရုပ်သိမ်းဖို့ ပြင်ဆင်နေကြောင်း BGF ပြန်ကြားရေးအရာရှိ ဗိုလ်မှူးနိုင်မောင်ဇော်ကပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့ ဒီ နုတ်ထွက်စာကို ပြန်ရုပ်သိမ်းမယ့် သဘောရှိတယ်။ လက်ရှိဒီအတိုင်းပဲပေါ့။ မူလနေတဲ့ပုံစံအတိုင်းပဲ နေမှာပေါ့။”

BGF အရာရှိတွေ နုတ်ထွက်စာ တင်ထားတာကို ပြန်ရုပ်သိမ်းမယ့်အကြောင်း အဖွဲ့ရဲ့ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်း ဗိုလ်မှူးကြီးစောချစ်သူကလည်း သတင်းမီဒီယာတချို့ကို ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဗိုလ်မှူးကြီးစောချစ်သူ အပါအဝင် ထိပ်တန်းတပ်မှူး ၃ ယောက်ကို ထွက်ဖို့ တပ်မတော်က ဖိအားပေးထားတဲ့ကိစ္စ ပြေလည်မှု ရဖို့ကတော့ ဆက်လက် ညှိနှိုင်းရဦးမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း BGF အဖွဲ့ရဲ့ ပြန်ကြားရေးအရာရှိ ဗိုလ်မှူးနိုင်မောင်ဇော်ကပြောပါတယ်။

“လောလောဆယ်တော့ ဒီနုတ်ထွက်ခိုင်းတဲ့အပေါ်မှာလည်း ကျနော်တို့ နည်းနည်း ရှင်းပြအပေါ်မှာရှိမှာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ပေါ်လစီနဲ့ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးနဲ့။ ကျနော်တို့ လူတွေအားလုံး လက်ခံသွားရင်လည်း အဆင်ပြေသွားမှာပါ။ လက်မခံတော့လည်း အဲဒီအချိန်ကျရင်တော့ ဆက်စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။ အခုချိန်မှာတော့ငြိမ်နေတယ်။ ကျနော်ထင်တာကတော့ ပျက်စီးတဲ့လမ်းကြောင်းတော့ မရှိလောက်ဘူး ထင်ပါတယ်။ အကောင်းဆုံးတခုခုတော့ နိုင်ငံတော်ဘက်ကလည်း၊ တပ်မတော်ဘက်ကလည်း သူတို့အထိခိုက်ပျက်စီးမခံသလို ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကိုလည်း မပျက်စီးစေချင်ဘူး။”

ကရင်ပြည်နယ်ထဲက ကာစီနို လောင်းကစားရုံတွေနဲ့ ဥပဒေမဲ့လုပ်ရပ်တွေ ကြီးစိုးနေတယ်ဆိုပြီး သတင်းတွေထွက်ခဲ့တဲ့ ရွှေကုက္ကိုလ် စီမံကိန်းမှာ ဒေသခံ BGF တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုပြီး ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းတုန်းက BGF ခေါင်းဆောင်ဦး ၃ ဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်မှူးကြီးစောချစ်သူ၊ ဗိုလ်မှူးစောတင်ဝင်း၊ ဗိုလ်မှူးစောမုတ်သုန်တို့ကို တပ်မတော် ခေါင်း ဆောင်တွေကနေ ရာထူးကနေ နုတ်ထွက်ဖို့ ဖိအားပေးခံခဲ့ရတာပါ။

ထိပ်တန်းတပ်မှူးတွေ ဖိအားပေး နုတ်ထွက်ခိုင်းခဲ့တာကြောင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကြား မကျေနပ်မှုတွေ ပေါ်ပေါက်နေရတာလို့လည်း အမည်မဖော်လိုသူ BGF တပ်မှူးတဦးကပြောပါတယ်။

“အဓိက သူတို့ လူကြီး ၃ ယောက်ပဲ ထွက်ခိုင်း၊ သူ့အောက်ကလူတွေ ဘယ်ကျေနပ်မလဲ။ တကယ်လို့ ထွက်ခိုင်းရင် အကုန်လုံးထွက်မယ်။ အဲဒီလိုမှကျေနပ်တာပဲဗျ။ အကုန်လုံးထွက်လည်း လူကြီးတွေက မပေးထွက်ပြန်ဘူး။ စီးပွါးရေး စာတတ်တဲ့သူ ၃ ယောက်ပဲ ထွက်ခိုင်းတာ အဲဒီလိုမျိုး။”

နယ်ခြားစောင့်တပ် အရာရှိတွေ အစုလိုက်အပြုံလိုက် နုတ်ထွက်စာ တင်ခဲ့ပြီးနောက် ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့မှာပဲ တပ်မတော် အမှတ် ၄ စစ်ဆင်ရေး အထူးအဖွဲ့မှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးအောင်စိုး ဦးဆောင်အဖွဲ့ကနေ မြိုင်ကြီးငူဒေသမှာ BGF ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးခဲ့တာပါ။

တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကတော့ တရားမဝင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ BGF ခေါင်းဆောင်တွေ ပတ်သက်ဆက်နွယ်နေတာတွေ ရှိနေတဲ့အတွက် သတိပေးတားမြစ်တာဖြစ်ကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောဆိုထားပါတယ်။

တရားမဝင် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေအပေါ် မြန်မာအာဏာပိုင်တွေက စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်လာချိန်မှာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့နယ်စပ် ကရင်ပြည်နယ်ထဲမှာ တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေက အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၅ ဘီလီယံ အကုန်အကျခံ တည်ဆောက်နေတဲ့ ရွှေကုက္ကိုလ် မြို့သစ် စီမံကိန်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံက အကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့ ခါးပတ်လမ်း စီမံကိန်းနဲ့ ပတ်သက်မှု မရှိကြောင်း ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ထဲမှာပဲ တရုတ်နိုင်ငံက ပြောဆိုခဲ့တာပါ။

တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံရပ်ခြားက လောင်းကစားလုပ်ငန်းတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာတွေကို ခွင့်မပြုကြောင်းလည်း ရန်ကုန်မြို့က တရုတ်သံရုံးက ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

ကိုနိုင်ကွန်းအိန်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/karen-bgf-yanmar-border-guard-force/5741680.html

ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်စဖို့ အလားအလာ ကောင်းကြောင်း TNLA ပြောဆို

ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်စဖို့ အလားအလာ ကောင်းကြောင်း TNLA ပြောဆို TNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်အချို့ကို ကျင်းပတဲ့ ဗိုလ်‌လောင်းသင်တန်းဆင်း အခမ်းအနားမှာ ၂၀၂၀၊ ဇူလိုင် ၂၃ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ် / Photo: Kan Thar / RFA

ရပ်တန့်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည်စတင်ဖို့ အခြေအနေကောင်းတယ်လို့ ရှုမြင်ကြောင်း တအာင်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLA က ဒီနေ့ ထုတ်ပြန်ပြောလိုက်ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီလ ၅ ရက်နေ့ကနေ ၉ ရက်နေ့ အထိ TNLA ရဲ့ ဗဟိုဌာနချုပ်မှာပြုလုပ်တဲ့ ဗဟိုကော်မတီ နှစ်ပတ်လည် အစည်းအဝေးရဲ့ သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်မှာ ထည့်သွင်းပြောဆိုထားတာပါ။

၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ နောက်ပိုင်း TNLA တပ်ဖွဲ့ရဲ့မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ ဆွေးနွေးမှုစတင်နိုင်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လတ်တလော အပစ်ရပ်တန့်နိုင်တာနဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ၂၀၂၀ အလွန် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှု အသစ် ဖော်ဆောင်မယ်ဆိုတဲ့ နှစ်သစ်ကူးနှုတ်ခွန်းဆက်စကားတွေကြောင့် ရှေ့ဆက်ဖို့ခက်ခဲနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ပြန်လည်အစပြုဖို့ အခြေအနေကောင်းတယ်လို့ ရှုမြင်တာဖြစ်ကြောင်း ပြောထားပါတယ်။

TNLA အနေနဲ့လည်း အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး တွေ့ဆုံဆွေးနွေး အဖြေရှာရေးအတွက် အမြဲတမ်း အသင့်ရှိနေတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ထည့်သွင်းပြောထားပါတယ်။

TNLA ရဲ့ဗဟိုကော်မတီ နှစ်ပတ်လည် အစည်းအဝေးမှာ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးပြင်ဆင်သုံးသပ်တာ၊ အုပ်ချုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေ ပိုမိုဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ ခရိုင်၊ မြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးဌာနတွေကို သုံးသပ်ပြီး လိုအပ်တဲ့ ဗဟိုလုပ်ငန်း ဌာနတွေကိုလည်း ပြင်ဆင်ခြင်းတွေပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ကြေညာချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒီကနေ့ထုတ်ပြန်တဲ့ ဗဟိုကော်မတီ နှစ်ပတ်လည်အစည်းအဝေးရဲ့ သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ်သိရဖို့ TNLA ပြောခွင့်ရသူ ဗိုလ်မှူးမိုင်းအိုက်ကျော်ကို ဖုန်းခေါ်ဆိုပေမယ့် ခေါ်ဆိုလို့မရပါဘူး။

TNLA အဖွဲ့အနေနဲ့ တပ်မတော်နဲ့ RCSS တပ်ဖွဲ့တွေ တစ်ဖက်သတ် ထိုးစစ်တွေရှိလာရင် ခုခံကာကွယ် သွားမယ်လို့ ဒီနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် တအာင်းဒေသကပြည်သူတွေ ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါကင်းဝေးဖို့၊ အမျိုးသမီးတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ဖို့အပြင် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဆက်လက် ဖော်ဆောင်မယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

TNLA တပ်ဖွဲ့ဟာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက မိုးကုတ်မြို့မှာရှိတဲ့ ကျောက်ကုန်သည်တွေနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ထံကနေ အခွန်ငွေကောက်ခံနေပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်နေ့ကလည်း မိုးကုတ်မြို့ စံပြမုန့်တိုက်ပိုင်ရှင်ကို အခွန်ငွေကိစ္စနဲ့ပဲ မိုးကုတ်မြို့ အောင်ချမ်းသာဈေးအနားမှာ ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီနောက် တစ်လကျော်အကြာ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်နေ့မှာမှ စံပြမုန့်တိုက်ပိုင်ရှင်ကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲမြို့နဲ့ နမ္မတူမြို့တွေမှာလည်း TNLA နဲ့ RCSS တပ်တွေ ဒီလဆန်းက တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံ နှစ်ထောင့် ငါးရာကျော် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် နေရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်း စာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး UNOCHA က ဇန်နဝါရီ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/tnla-peace-process-01182021053053.html

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် ကနဦးစီမံကိန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် အီတာလျံ-ထိုင်းကုမ္ပဏီနဲ့ စာချုပ်ရပ်ဆိုင်

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် ကနဦးစီမံကိန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် အီတာလျံ-ထိုင်းကုမ္ပဏီနဲ့ စာချုပ်ရပ်ဆိုင်း ထားဝယ် ရေနက်ဆိပ်ကမ်းစီမံကိန်း တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုကို ၂၀၁၂၊ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ် / Photo: SOE THAN WIN / AFP

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် ကနဦး အဆင့် စီမံကိန်း ကိုးခုအတွက် ရင်းနှီးတည်ဆောက်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှု၊ စာချုပ်မှာပါဝင်တဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တာဝန်တွေကို ဖြည့်ဆည်းဖို့ ပျက်ကွက်မှု၊ ဘဏ္ဍာငွေ အထောက်အထား မတင်ပြနိုင်မှု တွေကြောင့် လုပ်ငန်းစာချုပ် ရပ်ဆိုင်းခဲ့တာလို့ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှု ကော်မတီက ပြောပါတယ်။

အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီနဲ့ စာချုပ်ရပ်ဆိုင်းတဲ့ အကြောင်းကြားစာကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ရက်နေ့က ပေးပို့ခဲ့တယ်လို့ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှု ကော်မတီ အတွင်းရေးမှူး ဒေါက်တာ တင့်ထူးနိုင်က ပြောပါတယ်။

"ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် ကနဦး အဆင့်စီမံကိန်း လုပ်ငန်း ကိုးခုအတွက် ချုပ်ဆိုထားသော စီမံကိန်း လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ခွင့် စာချုပ်များ (Concession Agreements) အားလုံးကို ၃၀ ရက် ၁၂ လ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရပ်ဆိုင်းကြောင်း ကနဦးအဆင့် စီမံကိန်း ရင်းနှီးတည်ဆောက်ခွင့်ရှိသူ ကုမ္ပဏီထံသို့ အကြောင်းကြားစာ ပေးပို့ခဲ့သည်ကို အများပြည်သူသို့ အသိပေးအပ်ပါသည်။"

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်စီမံကိန်း ဆောင်ရွက်ရာမှာ ပါဝင်ဖို့ ဂျပန်အစိုးရရဲ့ အဆိုပြုလွှာကို မြန်မာအစိုးရ က လက်ခံခဲ့ပြီးဖြစ်လို့ မြန်မာ၊ ထိုင်းနဲ့ ဂျပန် အစိုးရတို့ ပူးပေါင်းပြီး စီမံကိန်းကို ဆက်လက် အကောင်အထည် ဖော်သွားမယ်လို့ ထားဝယ် အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှု ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ ထွန်းနိုင်က ပြောပါတယ်။

ဂျပန်အစိုးရဘက်က အဆိုပြုလွှာကို လက်ခံတယ်လို့ မြန်မာအစိုးရ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလက အကြောင်းပြန်ခဲ့ပါတယ်။

စီမံကိန်း ရပ်ဆိုင်းလိုက်တဲ့အတွက် အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီဘက်က မြန်မာအစိုးရကို ဥပဒေကြောင်းအရ တုံ့ပြန် တရားစွဲဆိုလာခဲ့ရင် ကုမ္ပဏီဘက်က ပျက်ကွက်ခဲ့တဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်လုံလုံရှိတယ်လို့ စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ ထွန်းနိုင်က ပြောပါတယ်။

"ထိုသက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ ပျက်ကွက်ခဲ့တဲ့ တာဝန်တွေ၊ ဝတ္တရားတွေ အချက်အလက်တွေ၊ ကျနော်တို့ လက်ထဲမှာ ခိုင်ခိုင်မာမာ အထောက်အထားတွေ ရှိပါတယ်။ ယခင်ကလည်း သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီထံ စာချုပ်ပါ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို မကိုက်ညီဘူးဆိုတဲ့အကြောင်း အကြိမ်ကြိမ် အကြောင်းကြားခဲ့တဲ့ အထောက်အထားတွေ ရှိပါတယ်။ ဆက်လက်ပြီး ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် အခြေအနေ အပေါ်မှာ မူတည်ပြီး ကျနော်တို့ တုံ့ပြန်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ လိုလားချက်ကတော့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံက ကုမ္ပဏီလည်းဖြစ်ပြီးတော့ ဒီစီမံကိန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သူတို့ရဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားတွေ ပျက်ကွက်ပြီး ရပ်ဆိုင်းလိုက်ရတဲ့အဖြစ်မှန် အပေါ်မှာ နှစ်ဘက် ပြေပြေလည်လည် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက် သွားဖို့ကိုပဲ ရည်မှန်းမျှော်လင့်ပါတယ်လို့ ဖြေကြားပါရစေ။"

လက်ရှိအချိန်အထိတော့ အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီဘက်က တုံ့ပြန်မှု မရှိသေးဘူးလို့ ဒေါက်တာ ထွန်းနိုင်က ပြောပါတယ်။

တကယ်လို့ အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီဘက်က တရားစွဲဆိုချက် အောင်မြင်ခဲ့ရင် စာချုပ်ပါ ဥပဒေ စည်းကမ်းချက်တွေအရ အဲဒီစီမံကိန်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ့် ကုမ္ပဏီ အသစ်က အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး လျော်ကြေးပေးရမှာပါ။

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံကိန်းရဲ့ နယ်နိမိတ်ဧရိယာဟာ မူလက ၂၀၄ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ရှိခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ၁၉၆ စတုရန်းကီလိုမီတာအဖြစ် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီထဲက ၂၇ စတုရန်းကီလိုမီတာရှိတဲ့ မြေဧရိယာပေါ်မှာ ကနဦးစီမံကိန်း ဧရိယာ သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ကျန်ဧရိယာ ကို ပင်မစီမံကိန်းဧရိယာလို့ သတ်မှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ကနဦး စီမံကိန်းတွေအတွက် အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီနဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ်က စာချုပ် ကိုးခု ချုပ်ဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် အကောင်အထည်ဖော်မယ့် နယ်မြေထဲမှာ ရွာ ခြောက်ရွာရှိပြီး စီမံကိန်း မစတင်နိုင်သေးတဲ့အတွက် ပြောင်းရွှေ့တာတွေမရှိသေးဘဲ မြေယာ လျော်ကြေးကိစ္စတွေအတွက် မြေယာနဲ့ သီးနှံလျော်ကြေး စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းထားပြီး နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံနှုန်းတွေအတိုင်း ဒေသခံတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီက ပြောပါတယ်။

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်စီမံကိန်းကို စောင့်ကြည့်လေ့လာနေတဲ့ ဒေသခံ ကိုဘိုဘိုက အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီအစား ဂျပန်နိုင်ငံက လုပ်ကိုင်မယ်ဆိုရင် ဒေသခံတွေအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့အခြေအနေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

"၂၀၁၅-၁၆ ကနေ တောက်လျှောက်ကတော့ အစိုးရ ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ညှိနှိုင်းတဲ့ဟာတွေနဲ့ပဲ အချိန် ကုန်ခဲ့တယ်၊ မြေပြင်မှာ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နိုင်မှုကတော့ မရှိဘူးပေါ့နော်၊ ဒါကြောင့် မြေပြင်မှာ သက်ရောက်မှု ကြီးကြီးမားမား မရှိနိုင်ဘူး၊ ထိုင်းကုမ္ပဏီ ထွက်သွားတာက ဒေသကလူတွေအတွက် အကောင်းဘက်ကို ပိုမြင်မယ်ထင်တယ်၊ တခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေရောက်လာရင် ဒေသခံတွေအတွက် မျှော်လင့်ချက်အသစ်တွေ ရှိလာမယ်ထင်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ ကြာဦးမယ်တော့ထင်တယ်၊ ဂျပန်ပါလည်း ညှိနှိုင်းစရာတွေရှိတော့ ကြာအုံးမယ်ထင်ပါတယ်။"

အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်အားလုံးကို ဖျက်သိမ်းခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရန်ကုန်မြို့က ထိုင်းနိုင်ငံ သံရုံးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် လက်ခံဖြေကြားခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှု ကော်မတီဘက်ကတော့ အခုလို စာချုပ်ဖျက်သိမ်းခဲ့တာက အီတာလျံ-ထိုင်း ကုမ္ပဏီနဲ့သာဖြစ်ပြီး မြန်မာနဲ့ ထိုင်းအစိုးရတို့ ပူးပေါင်းပြီး စီမံကိန်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။

စီမံကိန်းဧရိယာ ကြီးမားကျယ်ပြန့်တာက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေအတွက် အခက်အခဲဖြစ်ပြီး နိုင်နိုင်နင်းနင်းရှိမယ့် ဧရိယာကို ရွေးချယ်လုပ်ကိုင်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ သင်ခန်းစာရခဲ့တယ်လို့ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှု ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ ထွန်းနိုင်က ပြောပါတယ်။

ထားဝယ် အထူးစီးပွားရေးဇုန်စီမံကိန်းရဲ့ ကနဦးလုပ်ငန်းတွေထဲမှာ ၁ဝ မိုင်ပတ်လည် စက်မှုဇုန်နယ်မြေ၊ ဆိပ်ကမ်းငယ်၊ သဘာ၀ ဓာတ်ငွေ့ဆိပ်ကမ်း၊ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ၊ မြို့ပြစီမံကိန်း၊ ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်း၊ ရေလှောင်ကန်နဲ့ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေးဇုန်မှ မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ကို ဖောက်လုပ်မယ့် နှစ်လမ်းသွား ကားလမ်းနဲ့ အခြေခံ အဆောက်အအုံစီမံကိန်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/stop-contract-for-dawei-special-zone-project-01182021044528.html

နယ်စပ်ခြံစည်းရိုးကာမှု တရုတ်ပြန်နောက်ဆုတ်

မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံနယ်နိမိတ်‌ ကျောက်တိုင်အနီး မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - U Ngwe Doe - ဒီဇင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၂၀)

ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ နယ်စပ်ဒေသမှာ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က ခြံစည်းရိုး ကာရံခဲ့ရာမှာ ကြားခံနယ်မြေထဲအထိ ရောက်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာအာဏာပိုင်တွေ ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံက ပြန်ဆုတ်ပေးလိုက်တဲ့အကြောင်း တင်ပြပေးမှာပါ။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံ ယူနန်ပြည်နယ်၊ လုံချွမ်ခရိုင်နဲ့ မြန်မာဘက် ဗန်းမော်ခရိုင်၊ မိုးမောက်မြို့ လွယ်ဂျယ်နဲ့ နယ်စပ်ကြားမှာ တရုတ်နိုင်ငံက သံခြံစည်းရိုး ကာရံရာမှာ တချို့နေရာတွေမှာ ၂ နိုင်ငံကြားခံနယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာထဲအထိ ရောက်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာဘက်က ကန့်ကွက်ခဲ့တာပါ။ နယ်နမိတ်မှတ်တိုင် ၄၉/၂ နဲ့ မှတ်တိုင် ၅၀ ကြား ကြားခံနယ်မြေဖြစ်တဲ့ ၁၀ မီတာ အတွင်းပိုင်းမှာ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က ခြံစည်းရိုးကာခဲ့လို့ ၂ နိုင်ငံ နယ်စပ်စာချုပ်စည်းကမ်းတွေအရ စာပေးပို့ ကန့်ကွက်ခဲ့တာလို့လည်း လွယ်ဂျယ်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးယဉ်မင်းထွန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း နှစ် နိုင်ငံ သဘောတူညီချက်အရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ နယ်မြေအတိုင်း တရုတ်နိုင်ငံက ပြန်ဆုတ်ပေးလိုက်ပြီလို့ ပြောပါတယ်။

“အဓိကတော့ နယ်နမိတ်မှတ်တိုင်ရှိတဲ့နေရာ တိုင်းရတာပေါ့နော်၊ မှတ်တိုင်ရှိတဲ့နေရာ တိုင်းလိုက်တော့ ၁၀ မီတာပြည့်ဖို့အတွက် ၁ ပေလိုတယ်၊ ၁ ပေလိုတော့ သူတို့ကို စာနဲ့ ကန့်ကွက်တယ်၊ နှုတ်နဲ့ကန့်ကွက်တယ်။ ကန့်ကွက်တော့သူတို့ နောက်ကိုပြန်ဆုတ်ပေးတယ်။”

ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း တရုတ်ယူနန်ပြည်နယ်နဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဒေသတွေမှာလည်း တရုတ်ဘက်က နိုဝင်ဘာလကတည်းက ခြံစည်ရိုးကာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ နယ်စပ်ခြံစည်းရိုးကျောက်တိုင်ကျော်ပြီး ကာရံခဲ့လို့ မြန်မာဘက် ကိုးကန့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ လောက်ကိုင်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ တရုတ်လင်ချန်းခရိုင် ဒုမြို့တော်ဝန်အဆင့် တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်ကတွေ့ပြီး ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က ခြံစည်းရိုးကာရံနေတာဟာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ ယာယီအစီအစဉ်သာ ဖြစ်တယ်လို့ တရုတ်ဘက်က တုံ့ပြန်ထားကြောင်းလည်း ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ လောက်ကိုင်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးငွေဒိုးက ပြောပါတယ်။

“ရောဂါတွေ ကင်းစင်ပပျောက်သွားရင် ပြန်ဖြုတ်ပေးမယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူတို့လည်း သဘောပေါက်ပါတယ်တဲ့ ဒါတွေက နောင်ကျရင် ပြန်ဖြုတ်ပေးရမှာလေ။ တောင်သူတွေထဲရောက်နေတာ တချို့ဟာ သူတို့ကာတာတွေက။ နယ်စပ်မျဉ်းထဲ ရောက်တယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့က သိတာနဲ့ ကန့်ကွက်လိုက်တာပေါ့။ အဲဒီတော့သူတို့ နောက်ပြန်ဆုတ်ပေးတာပေါ့ ဒါမျိုးတွေ။”

တရုတ်ဘက်က ခြံစည်းရိုးကာဖို့ ခက်ခဲတဲ့ နေရာတွေက လွဲလို့နေရာအများစုမှာ ခြံစည်းရိုးကာနေတာပါ။ အငြင်ပွားမှု မကြာခဏရှိနေတဲ့ မြန်မာ- တရုတ်နယ်စပ်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ နယ်စပ်ဒေသများ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး သဘောတူစာချုပ် (၁၉၉၇) ကို လက်မှတ်ရေးထိုး ထားတာရှိပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်မှာ ရောက်လာတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟာ နိုင်ငံတော်သမ္မတ၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒီလိုထိပ်ပိုင်း တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး စီးပွားရေးနဲ့ ငွေကြေးအထောက်အပံ့ကိစ္စ တချို့ကို နားလည်မှု စာချွန်ရေးထိုးခဲ့သလို နယ်စပ်ဒေသတည်ငြိမ်ရေး ပူးတွဲလုပ်ဆောင်ဖို့လည်း သဘောတူခဲ့ကြပါတယ်။

ဇော်ထက်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/china-myanmar-border-dispute/5741843.html

ဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှု မြင့်မားလာနေတဲ့ Los Angeles

COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတဲ့ Los Angeles က Dodger Stadium အနီး လာရောက်ကြည့်ရှုနေသူနှစ်ဦး။ (ဇန်နဝါရီ ၁၅၊ ၂၀၂၁)

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် Los Angeles ခရိုင်ဟာ နိုင်ငံတွင်း COVID-19 ဖြစ်ပွားသူ အရေအတွက် ၁ သန်းကျော်ကို ရောက်သွားတဲ့ ပထမဆုံးခရိုင် ဖြစ်ပါတယ်။ ဗြိတိန်မှာစဖြစ်တဲ့ ကူးစက်မြန် မျိုးဗီဇပြောင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်လည်း Los Angeles မှာ ဖြစ်နေကြောင်း ခရိုင်ရဲ့ အများပြည်သူ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူးက ပြောဆိုထားပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မသိင်္ဂီထိုက် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။

ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် Los Angeles ကောင်တီဟာ တနင်္ဂနွေနေ့မှာ COVID-19 ဖြစ်ပွားသူ ၁ သန်းထိ စံချိန်တင် ရောက်ရှိခဲ့တာပါ။ ဗြိတိန်က ဗီဇပြောင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ခရိုင်တွင်းမှာ အခက်အခဲတွေ့နေကြောင်း၊ လူပေါင်း ၇,၅၀၀ ကျော် ဆေးရုံတင်ထားရတာနဲ့အတူ Los Angeles ခရိုင်ရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်မှာ အခက်တွေ့နေကြောင်း ခရိုင်ကျန်းမာရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာ Barbara Ferrer က ကြေညာချက်ထုတ် ပြောဆိုခဲ့တာပါ။

Los Angeles ခရိုင်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီအတွင်း COVID-19 ကြောင့် ဆေးရုံတင်ရမှုနဲ့ သေဆုံးမှုထက် အခု ၅ ဆလောက် ပိုများနေတာနဲ့ ကြုံနေရတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာ Ferrer က ပြောပါတယ်။ COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုး လုပ်ငန်းတွေ အရှိန်မြှင့်ဖို့ ကယ်လီဖိုးနီးယား အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Gavin Newsom က ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့က Los Angeles မှာရှိတဲ့ Dodger Stadium မှာ အခုလို ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

“ကာကွယ်ဆေးတွေကို အအေးခန်းထဲကထုတ်ပြီး လူတွေကို ထိုးပေးဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။”

COVID-19 ကာကွယ်ရေး စည်းမျဉ်းတွေကိုလည်း ဆက်လက် လိုက်နာကြဖို့လည်း အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက တိုက်တွန်းသွားပါတယ်။

Los Angeles က Dodger Stadium မှာလည်း အခု COVID-19 ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတဲ့ နေရာအဖြစ် အသုံးပြုနေပြီး တရက်ကို လူ ၁၀,၀၀၀ ထိ ထိုးပေးနိုင်ပါတယ်။ Los Angeles မှာ COVID-19 ဖြစ်မှု တိုးလာချိန် နေထိုင်သွားလာမှု ဂရုစိုက်နေကြရတဲ့အကြောင်း ကယ်လီဖိုးနီးယားတက္ကသိုလ် Los Angeles UCLA က မြန်မာကျောင်းသားများအဖွဲ့ရဲ့ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ကိုစွမ်းရဲထွဋ်ကလည်း ပြောပြပါတယ်။

ကိုစွမ်းရဲထွဋ် - “LA မှာနေတော့ လူတွေလည်းများတော့၊ ပြီးတော့ ကျောင်းသားတွေများတဲ့ ရပ်ကွက်ဆိုတော့ စိုးရိမ်စရာတွေတော့ ရှိတာပေါ့။ Situation ကြောင့်မို့လေ။ ဒါပေမယ့် ဒီမှာ ကျနော်နဲ့နေတဲ့ သူငယ်ချင်းတွေက ကိုဗစ်အကြောင်းကို စကားအများကြီး ပြောပြီးတော့ သူငယ်ချင်းနဲ့ တွေ့တာကို လျှော့၊ ပြီးတော့ အပြင်တွေ ဘာတွေ မသွားတာမျိုး အဲဒါမျိုး၊ သိပ်တော့ စိတ်မပူဘူးဗျ။”

မသိင်္ဂီထိုက် - အခုလောလောဆယ် ကျောင်းလည်း မတက်ရဘူး၊ အပြင် Apartment မှာပဲ နေနေကြရတယ်ဆိုတော့ ကျောင်းစာတွေ ဘယ်လို ဆက်လုပ်နေကြပါလဲ။

ကိုစွမ်းရဲထွဋ် - “ကျနော်တို့က တခြားကျောင်းသားတွေလိုမျိုး၊ အမေရိကားမှာတက်တဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေက ကျောင်းသားတွေလိုမျိုး အွန်လိုင်းကနေပဲ ဆက်တက်နေရတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ Apartment အခန်းတွေထဲမှာ ကွန်ပျူတာနဲ့ Zoom တွေပေါ်မှာ အခန်းတက်နေရတယ်။ စာတွေဆိုလည်း အွန်လိုင်းမှာ စာလုပ်တာတို့၊ စာသင်တာတို့၊ စာမေးပွဲဖြေတာ အကုန်လုံး Remote Learning ဖြစ်နေတယ်ဗျ။ မြန်မာပြည်မှာရှိနေတဲ့ UCLA ကျောင်းသားတွေကလည်း အွန်လိုင်းကနေ တက်နေရတယ်။”

မသိင်္ဂီထိုက် - ဒီကျောင်းသားတွေ အားလုံးက အမေရိကားမှာနေတဲ့ ကျောင်းသားတွေလား၊ ဒါမှမဟုတ် ဗမာပြည်ကလာတဲ့သူတွေရော ပါပါသလား။

ကိုစွမ်းရဲထွဋ် - “တော်တော်များများက ဗမာပြည်က အင်တာနေရှင်နယ် ကျောင်းတွေက လာတဲ့လူတွေများတယ်။ အမေရိကားမှာမွေးတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အမေရိကားမှာ ကြီးလာတဲ့ ကျနော့်လိုမျိုး ဗမာလူငယ်တွေက နည်းနည်းတော့ ပိုနည်းတယ်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့အဖွဲ့အစည်းက အပိုအခက်အခဲတခုက ဘာရှိလဲဆိုတော့ အကုန်လုံး Campus (တက္ကသိုလ်ပရဝုဏ်) မှာ မတွေ့နိုင်တော့ အွန်လိုင်းမှာ Meeting တွေဘာတွေ လုပ်ရတယ်လေ။ တချို့ကျောင်းသားတွေက ဗမာပြည်ကို ဒီအချိန်မှာ ပြန်ရောက်နေတော့ Meeting လုပ်တာ အချိန်တွေဘာတွေ မတူတော့ အချိန်လွဲနေတော့ အခက်အခဲတော့ ရှိတာပေါ့။”

မသိင်္ဂီထိုက် - ဒီ UCLA မှာတက်နေတဲ့ မြန်မာပြည်က လာတဲ့သူတွေကတော့ ဒီအချိန်မှာ မြန်မာပြည်ကို ပြန်နေကြရတယ်ဆိုတဲ့ သဘောလား၊ ဒီမှာဆက်ပြီး နေလို့ရတဲ့ အခြေအနေရော ရှိပါသလား။

ကိုစွမ်းရဲထွဋ် - “တော်တော်များများကတော့ ဗမာပြည်ကို ပြန်ပြီးတော့မှ ကိုယ့်မိဘတွေနား တော်တော်များများ ပြန်သွားတယ်။ တချို့ကတော့ ကျနော့်လိုမျိုး ကျောင်းဘေးနားက ရပ်ကွက်မှာ Apartment နဲ့နေတဲ့လူမျိုး တယောက်နှစ်ယောက်ပဲရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် တော်တော်များများက ဗမာပြည်ကို ပြန်လို့ရရင် ပြန်သွားကြတယ်ဗျ။”

Los Angeles က UCLA တက္ကသိုလ် နောက်ဆုံးနှစ်ကျောင်းသား ကိုစွမ်းရဲထွဋ် ပြောပြခဲ့တာပါ။

ကမ္ဘာတဝန်းမှာ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက် ၉၄ သန်းခွဲ ကျော်သွားပြီဖြစ်တယ်လို့ Johns Hopkins တက္ကသိုလ်ရဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့စာရင်းက ဖော်ပြပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ရောဂါကူးစက်ခံရသူ အများဆုံးဖြစ်ပြီး ကူးစက်သူ စုစုပေါင်း ၂၃.၇ သန်း ရှိပါတယ်။

မသိင်္ဂီထိုက်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/covid19-los-angeles/5741535.html