မြန်မာကိုဗစ် ဓါတ်ခွဲအတည်ပြုစုစုပေါင်း ၄၆,၂၀၀ ဦး၊ သေဆုံး ၁,၁၂၂ ဦး

PPE ဝတ်စုံများ ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ ပရဟိတ လုပ်သားများကို ရန်ကုန်မြို့ရှိ လမ်းတခုတွင်တွေ့ရ။ (အောက်တိုဘာ ၁၇၊ ၂၀၂၀)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ မနေ့ COVID – 19 ကူးစက်သူလူနာ နောက်ထပ် ၁,၄၂၆ ယောက် အတည်ပြုလိုက်တဲ့အတွက် စုစုပေါင်းကူးစက်သူပေါင်း ၄၆,၂၀၀ ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့အတွက် ဓာတ်ခွဲ နမူနာပေါင်း ၁၂,၄၀၀ ခုကို စစ်ဆေးခဲ့တာမှာ အခုလို ကူးစက်သူ ၁,၄၀၀ ကျော်ကို ထပ်ပြီးတွေ့တာပါ။

ဒီကနေ့ သေဆုံးသူက ၂၇ ယောက်ရှိတဲ့အတွက် COVID – 19 ကြောင့် သေဆုံးသူပေါင်း ၁,၁၂၂ ယောက်ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။ အခုအချိန်ထိ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုပေါင်း ၆၁၈,၂၄၃ ခုပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အတည်ပြုထားတဲ့ လူနာတွေထဲ ပြန်ပြီး ကျန်းမာလာတဲ့သူ ၂၆,၀၀၇ ယောက်ရှိပါတယ်။

ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကတော့ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာကျင်းပမယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို COVID – 19 ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ် ကုသရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ အညီ ဖြစ်ဖို့ ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ မနေ့က သတင်းထုတ်ပြန် ထားပါတယ်။

ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်တွေအောင်မြင်ရေး ကပ်ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမယ့် စည်းမျဉ်းတွေကို သိရှိရုံသာမက အမှန်တကယ်လိုက်နာဆောင်ရွက်ဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့လည်း နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က နိုင်ငံတွင်း COVID – 19ရောဂါဖြစ်ပွါးမှု နောက်ဆုံးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ဒီကနေ့ ပြည်သူတွေကို အစီရင်ခံတင်ပြတဲ့မိန့်ခွန်းမှာ တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-covid-cases/5635988.html

အိန္ဒိယ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်ဖြန့်ချီမှု မြန်မာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည်

နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ အိန္ဒိယတပ်မတော် ကြည်းတပ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး MM Naravane ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် Shri Harsh V Shringla၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသံအမတ်ကြီး Shri Saurabh Kumar။ (ဓာတ်ပုံ - India in Myanmar (Embassy of India, Yangon) - အောက်တိုဘာ ၀၅၊ ၂၀၂၀)

ကမ္ဘာမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှု ဒုတိယအများဆုံး ဖြစ်နေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်မယ့် အစီအစဉ်မှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့ ကမ်းလှမ်းချက်ကို မြန်မာနိုင်ငံက လက်ခံလိုက်တဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြပေးပါမယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်၊ ဖြန့်ဖြူးဖို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန်ရဲ့ မကြာသေးခင်က မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်အတွင်း ကမ်းလှမ်းချက်ကို မြန်မာတာဝန်ရှိသူတွေက လက်ခံတဲ့အကြောင်း တုံ့ပြန်လိုက်တာပါ။ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ဆေးထုတ်လုပ်မယ့် အစီအစဉ်မှာ ပူးပေါင်းပါဝင်မယ့်အကြောင်း တုံ့ပြန်ထားပြီး အသေးစိတ်ကိုတော့ မဆွေးနွေးရသေးဘူးလို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံရေးရာဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်ကိုက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့ဘက်က အစိုးရကတော့ joint production ပေါ့နော်၊ ပူးတွဲထုတ်လုပ်ဖို့ပေါ့လေ၊ အဲဒီဟာနဲ့၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်ဆိုပြီး သူတို့ရဲ့ proposal (အဆိုပြုချက်) အပေါ်ကျနော်တို့ ပြန်ကြားထားပါတယ်။ အသေးစိတ်ကတော့ သူတို့လည်း trial ပေါ့နော် စမ်းသပ်ပြီးတော့ လုပ်နေတယ်၊ အဲဒီတော့ joint production ထုတ်ဖို့ စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုပြီး ကျနော်တို့ အစိုးရက ဟိုဘက်ကို ပြန်ကြားထားတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံခြားရေးအပိုင်းကတော့ coordinate (ပူးပေါင်း) ပြီးပြီပေါ့နော်။”

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် Harsh Shringla ရဲ့ အောက်တိုဘာလ ၅ ရက် မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ်မှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရာမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့သလို၊ ကိုဗစ်ရောဂါကုသရာမှာ လက်ရှိအသုံးများနေတဲ့ Remdesivir ထိုးဆေး အလုံး ၃,၀၀၀ ကိုလည်း နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ထံ ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကိုလည်း အိန္ဒိယအစိုးရက ကူညီထားပါတယ်။

ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ နောက်ဆုံးအဆင့်အနေနဲ့ စမ်းသပ်နေတာတွေ ရှိနေပေမဲ့လည်း တရားဝင် အသိအမှတ်ပြု ထုတ်လုပ် သုံးစွဲနိုင်တဲ့ အဆင့်တော့ မရောက်သေးပါဘူး။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့် အစီအစဉ်အတွက် ၂ နိုင်ငံ တာဝန်ရှိသူတွေ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က အွန်လိုင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ခဲ့ပြီး ပူးတွဲထုတ်လုပ်ရေးနဲ့ ဖြန့်ဖြူးရေး အလားအလာတွေကို အပြန်အလှန်ဆွေးနွေး ခဲ့ကြပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၁၁၀,၀၀၀ ကျော်၊ ကူးစက်သူ ၇,၈၀၀,၀၀၀ ကျော် ရှိနေသလို မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ သေဆုံးသူ ၁,၀၀၀ ကျော်၊ ကူးစက်သူ ၄၅,၀၀၀ လောက် ရှိနေပါတယ်။

ဇော်ထက်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/inida-myanmar-covid-vaccine/5635850.html

ရွေးကောက်ပွဲနေ့အတွက် အိမ်ပြင်မထွက်ရအမိန့် ဖယ်ရှားမည်

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားချိန်အတွင်း ရန်ကုန်မြို့တွင်းက မြင်ကွင်းတခု။

Photo: AFP

ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်သေဆုံးတဲ့သူ စုစုပေါင်း ၁၁၂၂ ယောက် ရှိသွားပါပြီ။

ဒီကနေ့ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်စာရင်းမှာ သေဆုံးတဲ့သူ ၂၇ ယောက် တိုးလာတာဖြစ်ပြီးတော့ သေဆုံးတဲ့သူတွေထဲမှာ ၂၄ ယောက်ဟာရောဂါအခံရှိသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကနေ့ တစ်ရက်တည်းမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူ လူနာသစ် ၁၄၂၆ ယောက် တိုးလာတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိအချိန်ထိ ရောဂါကူးစက်ခံရတဲ့သူ စုစုပေါင်း ၄၆၂၀၀ ယောက် ရှိသွားပြီဖြစ်ပြီးတော့ ပြန်လည်သက်သာလာတဲ့သူက စုစုပေါင်း ၂၆၀၀၇ ယောက် ရှိပါပြီ။

ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ အများဆုံးရှိတာဖြစ်ပြီးတော့ အခုရက်ပိုင်းရန်ကုန်မှာ ရောဂါကူးစက်မှုနှုန်း အနည်းငယ် ပြန်ထိန်းနိုင်ပြီလို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြည်သူလူထုကို ပြောတဲ့ ကပ်ရောဂါကာကွယ်ရေး လုပ်ဆောင်ချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့မိန့်ခွန်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့က ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

လာမယ့် နိုဝင်ဘာလ (၈) ရက်နေ့မှာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်နေ့မှာ မလိုအပ်ဘဲ အိမ်ပြင်မထွက်ရ stay-at-home အမိန့်ကို ပယ်ဖျက်ပေးမယ်လို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက မနေ့က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက မြို့နယ်အားလုံး၊ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ကိုကိုးကျွန်းမှအပ ကျန်တဲ့မြို့နယ်အားလုံး၊ မန္တလေးတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်း၊ မွန်ပြည်နယ်နဲ့ ကချင်ပြည်နယ်တွေထဲက ၁၃ မြို့နယ်တွေမှာ မလိုအပ်ပဲ အိမ်ပြင်မထွက်ရ stay-at-home အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ထားတာပါ။

ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုကနေ ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ အသက် ၆၀ နဲ့အထက်လူကြီးတွေအနေနဲ့ အိမ်မှာပဲ ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရှိတယ်လို့လည်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲနေ့မှာ မဲရုံကို မလာရောက်နိုင်သူတွေ၊ ဆေးရုံတက်နေရသူတွေ၊ အကျဉ်းကျခံနေရသူတွေနဲ့ အလုပ်ကိစ္စနဲ့ မဲပေးရမယ့်နေရာရဲ့ ပြင်ပကို ရောက်နေသူတွေက အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်ကနေ နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ထိ ရပ်ကွက်နဲ့ကျေးရွာ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရုံးတွေမှာ ကြိုတင်မဲပေးနိုင်တယ်လို့လည်း ကော်မရှင်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့ရောဂါကူးစက်မှု နိုင်ငံတွေထဲမှာ (၇၅) နိုင်ငံမြောက် ရောဂါကူးစက်မှုအများဆုံးဖြစ်လာပြီး အာဆီယံ ဆယ်နိုင်ငံမှာတော့ တတိယမြောက် သေဆုံးမှုအများဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်နေပါတယ်။

လတ်တလော မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရတဲ့သူဟာ ပျမ်းမျှအားဖြင့် တစ်နေ့ကို တစ်ထောင်ကျော်ရှိနေပြီး၊ ပျမ်းမျှသေဆုံးတဲ့သူ တစ်နေ့ကို အယောက်(၃၀) လောက်ရှိနေတာပါ။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/stay-at-home-order-and-election-10262020102440.html

မောင်တောနဲ့ ပေါက်တောမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်နိုင်ဖို့ ပြည်နယ်ကော်မရှင် ကြိုးပမ်း

ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက တချို့မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ရအောင် တောင်းဆိုသွားမယ်လို့ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပြောလိုက်ပါတယ်။ ပေါက်တောမြို့နယ်နဲ့ မွတ်စလင် အများစုနေထိုင်ရာ မောင်တောမြို့နယ် အပါအဝင် စစ်တွေနဲ့ တောင်ကုတ်မြို့နယ်ထဲက ရပ်ကွက်ကျေးရွာတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ရဖို့ စီစဉ်နေတာပါ။

စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေဖြစ်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လုံခြုံရေးအရ မကျင်းပနိုင်တဲ့ မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီအထဲက ပေါက်တောနဲ့ မောင်တောမြို့နယ် အပါအဝင် စစ်တွေနဲ့ တောင်ကုတ်မြို့နယ်ထဲက ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခွင့်ရဖို့ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ဒီမနက် စစ်တွေမြို့ ပြည်နယ်ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲရုံးမှာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတာပါ။ ဒီဆွေးနွေးချက်တွေကို ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဆီ တင်ပြသွားမယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်တင်လှိုင် ပြောပါတယ်။

“စစ်တွေမှာဆိုလို့ရှိရင် ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ဘူးလို့ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ကျေးရွာအုပ်စု လေးခုပေါ့နော်။ အဲဒါရှိမယ်။ နောက်တစ်ခုက တောင်ကုတ်မှာ ကျန်ခဲ့တဲ့ ကျေးရွာအုပ်စုတွေပေါ့နော်။ နောက်ပြီး တောင်ကုတ်မြို့ပေါ်က ရပ်ကွက်တချို့လည်း ပါပါတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ မောင်တောမှာဆိုရင် မြို့ပေါ် အပါအဝင် တောင်ဘက်ခြမ်းပေါ့။ နောက်တစ်ခုကတော့ ပေါက်တောမြို့နယ်ပေါ့နော်။ ဒီနေရာတွေကို ကျင်းပပေးဖို့ ဖြစ်နိုင် မလားဆိုပြီးတော့ တင်ပြမယ်ပေါ့နော်။”

ဒီနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပနိုင်ဘူးလို့ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်နေ့ကမှ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ကနေ ထုတ်ပြန်ထားတာ မြို့နယ် ၉ မြို့နယ်နဲ့ ကျေးရွာပေါင်း ၁၅ဝ ကျော်ရှိပါတယ်။

အဲဒီမဲဆန္ဒနယ်မြေတွေမှာ ယှဉ်ပြိုင်မယ့် နိုင်ငံရေးပါတီတွေကတော့ လက်ရှိ အာဏာရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (NLD)၊ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP)၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP)၊ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) နဲ့ ချင်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (CNLD) တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

လုံခြုံရေးကြောင့် ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ မြေပုံ စတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခွင့်ရဖို့ကိစ္စကို တင်ပြဖို့ အစီအစဉ်မရှိဘူးလို့ ဥက္ကဋ္ဌဒေါ်တင်လှိုင် က ဆိုပါတယ်။

ဒီဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ စစ်တွေခရိုင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသောင်းစိန် ကလည်း ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပလို့ ရနိုင်တဲ့ မြို့နယ်တွေနဲ့ ရပ်ကွက်ကျေးရွာကို ဆွေးနွေးပွဲမှာ တင်ပြခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“ရွေးကောက်ပွဲ ကျန်ခဲ့တဲ့မြို့နယ်တွေမှာ မလုပ်နိုင်တဲ့အပေါ်  တော်တော်လေး စိတ်မကောင်း ဖြစ်မိပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ လုပ်လို့ရနိုင်တဲ့ အခြေအနေက ကျနော်တို့အမြင်၊ ကျနော်တို့ပါတီအမြင်က မောင်တော။ မောင်တောဘက်မှာ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူတွေက နည်းတယ်။ လုံခြုံရေးအင်အားက များတယ်။ တကယ်လို့ လုံခြုံရေးသာ ပေးမယ်ဆိုရင် အဲဒီမောင်တောမြို့ပေါ်၊  မြို့နယ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း လုပ်လို့ရမယ်မြင်လို့ အကြံပြု တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ ပေါက်တော။ ပေါက်တောကတော့ လက်ရှိ မြေပြင်အနေအထားမှာ တစ်ခါမှ တိုက်ပွဲ ဖြစ်တာမရှိဘူး။ ပါတီပြိုင်ဘက်တွေ သိပ်မပြင်းဘူး။ ဆိုတော့ လုပ်နိုင်တဲ့အနေအထားမှာ ရှိပါတယ်။”

မွတ်စလင်အများစု နေထိုင်ရာ မောင်တောမြို့နယ်မှာဆိုရင် လက်ရှိ မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၂၈၀၅၄ ဦးရှိတယ်လို့ မောင်တောမြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အတွင်းရေးမှူး ဒေါ်အေးမြတ်သူဇာကျော်က ပြောပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ မွတ်စလင် ဘယ်နှစ်ဦး ပါဝင်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သီးခြားစာရင်းမခွဲထားဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကတော့ မောင်တောမြို့နယ်မှာ မဲပေးခွင့်ရှိသူ မွတ်စလင် ၇၁ ဦး ရှိတယ်လို့ မောင်တောခရိုင် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖူးပါတယ်။

ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ပြောဆိုချက်အရ - ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းနိုင်တဲ့ မြို့နယ်တွေနဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ ဒီနှစ် မဲပေးခွင့်ရှိသူ ခန့်မှန်းခြေ ၁၂ သိန်းကျော်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီက အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးထွန်းအောင်ကျော်ကတော့ ပြည်သူတွေအတွက် တော်တော်လေးကို ဆုံးရှုံးမှုတွေ ဖြစ်လာမယ်လို့ ထောက်ပြပါတယ်။

“ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်နယ်က တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် (၁၄) ခုမှာ တခြား တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်နဲ့ မတူဘူး။ ကျနော်တို့မှာက အကျပ်အတည်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် ကျနော်တို့မှာ လူဦးရေ နှစ်သိန်းခွဲ လောက် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းကို ရောက်နေတဲ့အခြေအနေ။ နောက်ပြီးတော့ ကိုဗစ်ရောဂါ ပြန့်ပွားမှုကြောင့် မသွားရ မလာရ ကန့်သတ်ထားတဲ့အတွက် စီးပွားရေအခြေအနေ ယိုင်လဲသွားမှုတွေ။ နောက်တစ်ခုက အင်တာနက် အခုအထိ မရသေးဘူး။ အဲဒီလိုအခြေအနေမှာ နိုင်ငံစည်းမျည်းအသီးသီး လွှတ်တော်ကတဆင့် တင်ပြဖို့ အဓိကဆုံးရှုံးမှာက ပြည်သူတွေပဲ။ အဲဒါကြောင့် ဒီလိုသာ ရွေးကောက်ပွဲမလုပ်ဘဲနဲ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဆုံးရှုံးမယ်ဆိုရင် ပြည်ထောင်စုဆိုတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်သူတွေရဲ့ ဆုံးရှုံးမှုက အန်မတန် ကျယ်ပြန့် ကြီးမားမယ့်အခြေအနေရှိတယ်။”

အခုလို ရခိုင်ပြည်နယ်က မြို့နယ်တွေ၊ ရပ်ကွက်ကျေးရွားတွေတစ်ချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ့ကျင်းပပေးဖို့ တောင်းဆိုတာနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ သဘောထားကို RFA က ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် ဒီနေ့ညနေ ၅ နာရီခွဲအထိ တစ်စုံတစ်ရာ တုံ့ပြန်ပြောဆိုခြင်း မရှိပါဘူး။

ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ဒီအစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ် လုံခြုံရေးနဲ့ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီး မင်းသန့်ကို RFA က ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာမှာ သူ့အနေနဲ့ ဘာမှတ်ချက်မှ မပေးလိုကြောင်းပြောပြီး ဖုန်းချသွားခဲ့ပါတယ်။ တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းကတော့ ဖုန်းလက်ခံဖြေကြားခြင်း မရှိပါဘူး။

နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ ၂ဝ၂ဝ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်ရှိပြီး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက ၉ မြို့နယ်ကတော့ ဒီနှစ် ကျင်းပနိုင်ခြင်း မရှိပါဘူး။ အဲဒီမြို့နယ်တွေကတော့ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ မြေပုံနဲ့ ပေါက်တော တို့ ဖြစ်ကြပါတယ်။

ကျန်တဲ့ သံတွဲ၊ ဂွ၊ မာန်အောင်၊ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်တွေမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲအပြည့်အဝ ကျင်းပခွင့်ရထားပြီး၊ တောင်ကုတ်၊ စစ်တွေ၊ အမ်းနဲ့ ကျောက်ဖြူ မြို့နယ်တွေမှာတော့ ကျင်းပခွင့်ရတယ်ဆိုပေမယ့် မဲဆန္ဒနယ်မြေ အားလုံးတော့ မပါဝင်ပါဘူး။

အောက်တိုဘာ ၂ဝ ရက်နေ့က လုပ်တဲ့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အမ်းမြို့နယ်ကို အပြည့်အဝ ကျင်းပခွင့်ပြုဖို့ကိစ္စ ပြန်သုံးသပ်မယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။

တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာအရ တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ် ၆ ခုမှာ လွတ်လပ်မျှတတဲ့ အခြေအနေတွေ မရှိဘူးဆိုပြီး ရွေးကောက်ပွဲတွေ မကျင်းပဖို့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်နေ့မှာ ကြေညာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/going-to-submit-to-held-election-in-two-townships-and-others-10262020091037.html

ကပ်ရောဂါကြောင့် မဲရုံမသွားနိုင်သူတွေ ကြိုတင်မဲပေးနိုင်ဖို့ စီစဉ်

၂၀၁၅ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ရန်ကုန်မြို့ရှိ မဲရုံတခုမှာ မဲများ ကို ရေတွက်နေတဲ့ မြင်ကွင်း။ (နိုဝင်ဘာ ၀၈၊ ၂၀၁၅)

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ မကြာခင်ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးဖို့ အခက်အခဲရှိသူတွေ ကြိုတင်မဲပေးနိုင်အောင် ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အခြေအနေကို ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအိမ့်သန္တာထွန်းက ပြောပြပါမယ်။

ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု အများဆုံးကြုံနေရာတာကြောင့် အိမ်ပြင်မထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ထားတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း အပါအဝင် နိုင်ငံအဝန်းမှာ ကြိုတင်ဆန္ဒမဲ ပေးနိုင်အောင် စီစဉ်နေတယ်လို့ ကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ ကြိုတင်မဲတွေကိုတော့ လာမယ့်ကြာသပတေးနေ့ကစလို့ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ၁ ရက်အလို နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့အထိ ခွင့်ပြုသွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။

ကပ်ရောဂါကြောင့် အိမ်မှာပဲ ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ပြုထားတဲ့ အသက် ၆၀ နဲ့အထက် သက်ကြီးပိုင်းတွေ၊ နာမကျန်းသူတွေအပြင်၊ ကိုဗစ်သံသယနဲ့ Quarantine ဝင်နေရသူ ခန့်မှန်းခြေ ၂ သောင်း ဝန်းကျင်လောက်ကို ကျန်းမာရေး လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့အညီ ကြိုတင်မဲတွေ ကောက်ယူဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့လည်း ရန်ကုန်တိုင်း၊ တောင်ပိုင်းခရိုင်ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းလှိုင်က ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့က Stay at Home မြို့နယ်တွေဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ အိမ်တိုင်ယာရောက် သွားပြီးတော့ ကောက်ပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ ရပ်ကျေးတွေအနေနဲ့ အစုအဖွဲ့တွေ စုဖွဲ့မယ်။ ပြီးရင် ကြေညာထားတဲ့ လမ်းတွေပေါ့ဗျာ၊ အဲ့ဒီကို ကျနော်တို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ သွားပြီးတော့ ကျနော်တို့ ကောက်မှာပါ။ အသက် ၆၀ ကျော်ရယ်၊ နာမကျန်းဖြစ်သူရယ်ပေါ့၊ အဲ့ဒီမှာ ကျနော်တို့ တစ်ခါတည်း ကောက်မှာပါ။ အနည်းဆုံး ၅ ယောက်ပေါ့၊ အုပ်စုဖွဲ့မယ်။ ကျနော်တို့ စည်းမျဉ်းလုပ်ထားတယ်။ စည်းမျဉ်းတွေနဲ့ ကျနော်တို့ ကောက်ပါမယ် ခင်ဗျ။”

ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု ရှိ၊ မရှိ စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခံနေရသူတွေ ကြိုတင်မဲ ကောက်ယူရာမှာတော့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေပါ အကူအညီပေးဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့လည်း ခရိုင်ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းလှိုင်ကပြောပါတယ်။

“Quarantine Center တွေကျတော့ ကျနော်တို့က အစုအဖွဲ့လိုက်တော့ မသွားဘူးဗျ၊ ကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် ၂ ယောက်က နေပြီးတော့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အချိန်မှာ သွားပြီးတော့ ကြိုတင်မဲ ပေးဖို့ ဆန္ဒရှိမရှိဆိုတာ အရင် မေးမယ်လေ၊ ဆန္ဒရှိတယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ကတော့ ကြိုတင်မဲကိုတော့ ဆုတ်ပေးလိုက်မယ်လေ။ ဒါပေမဲ့ Q Center တွေရဲ့ ကျန်းမာရေး တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေကနေ တဆင့် သူတို့ ဆောင်ရွက်ပေးရမှာပေါ့။ ဆန္ဒရှိတဲ့သူကို ပေးပါဆိုပြီး ကျန်းမာရေး တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေက ပေးလိုက်မယ်၊ ပေးလိုက်ပြီးလို့ အဆင်ပြေပြီဆိုရင် ဆန္ဒမဲ ပေးတဲ့ အိတ်ထဲကို ပြန်ထည့်ပြီး ပိတ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ကော်မရှင် အဖွဲ့တွေကို ပြန်ပေးပေါ့နော်။ လိုက်လံ ဆောင်ရွက်ပေးရမှာက ကျန်းမာရေး တာဝန်ခံတွေပေါ့နော်။”

ပဲခူးတိုင်းမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲနေ့ကျရင် မဲပေးဖို့ အခက်အခဲရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ အပါအဝင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့် ရှိသူတွေ ဒီတပတ်ကစ မဲပေးခွင့် ရကြမှာပါ။ ပဲခူးတိုင်းအတွင်း ကြိုတင်မဲပေးဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အခြေအနေကိုတော့ တိုင်းရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မြင့်က ခုလိုပြောပါတယ်။

“၂၉ ရက်နေ့ကနေစပြီးတော့ ကြိုတင် ဆန္ဒမဲတွေက ဒီ Stay at Home ဒေသ အသက် ၆၀ ကျော်တဲ့ သူတွေ အကုန်လုံးကို ကြိုတင်ဆန္ဒမဲ နေအိမ်မှာပဲ ပေးခိုင်းတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ သူတို့ကို ၂၉ ရက်နေ့ကနေ စပြီး ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်တဲ့နေ့မှာ မအားလပ်တဲ့ ဌာနဆိုင်ရာတွေရှိမယ် နောက်တစ်ခါ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်တဲ့ နေ့မှာ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမယ့်သူတွေ သူတို့တွေကိုဆိုရင် ၂၉ ရက်၊ ၁၀ လ၊ ၂၀၂၀ ကနေ စပြီးတော့ ၅ ရက်နေ့အထိ ကြိုတင် ဆန္ဒမဲ ပေးပိုင်ခွင့်ရှိပါတယ်။ နောက် သာမာန် ခရီးသွားလာဖို့ ရှိတဲ့ အရပ်သားတွေ အနေနဲ့ကတော့ ၆ ရက်နဲ့ ၇ ရက်၊ နှစ်ရက်ပေါ့။ ကြိုတင် ဆန္ဒမဲ ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ရပ်ကွက် ကျေးရွာ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲ ရုံးတွေမှာ ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။”

ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကတော့ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပမယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ် ကုသရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ အညီ ဖြစ်စေဖို့ ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ မနေ့ကပဲ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ မဲဆန္ဒရှင်တွေ အနေဖြင့်လည်း ကပ်ရောဂါကာလမှာ နှာခေါင်းစည်းတပ်တာ၊ တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး သတ်မှတ်အကွာအဝေးအတိုင်း ခပ်ခွာခွာနေတာ စတာတွေ အပါအဝင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်နာကြဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ 

အိမ့်သန္တာထွန်း/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/election-myanmar-early-voting/5635894.html

စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေ ပြန်ဖွင့်ပေမဲ့ ကပ်ရောဂါသတိထားဖို့ လိုသေး

အလုပ်လာကြသူများကို ကိုယ်အပူချိန်တိုင်းပေးနေတဲ့ ဝန်ထမ်းတဦးကို ရန်ကုန်မြို့ရှိ လှိုင်သာယာမြို့နယ်ရှိ စက်ရုံတခုမှာ တွေ့ရ။ (အောက်တိုဘာ ၁၂၊ ၂၀၂၀)

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကြုံနေရချိန်မှာပဲ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပြုလိုက်တာကြောင့် ရောဂါကူးစက်မယ့် အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်နိုင်အောင် ပြင်ဆင်ထားကြဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ သတိပေးနေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က ပြောပြပါမယ်။

ကပ်ရောဂါကြောင့် အိမ်ပြင်မထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ထားပေမဲ့ ကျန်းမာရေးသတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ကုန်ကြမ်းယူ၊ ကုန်ချောပေး လက်ခစားလုပ်ငန်းတွေကို ပြန်လည်လုပ်ကိုင်နိုင်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ခွင့်ပြုလိုက်ပေမဲ့ ရောဂါကူးစက်မှုတွေ မဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်ထားဖို့ ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေ သတိပေးနေကြတာပါ။ ရောဂါကူးစက်မှုတွေ အများဆုံး ကြုံနေရတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း အပါအဝင် တခြားဒေသတွေမှာပါ ကုန်ကြမ်းယူ ကုန်ချောပေးလက်ခစားလုပ်ငန်း (CMP) ဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်သမားတွေ လုပ်ငန်းခွင် ပြန်ဝင်ခွင့်ပြုလိုက်ကြောင်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာက မနေ့ကပဲ ကြေညာခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှု အန္တရာယ် ရှိနေဆဲ ဖြစ်တာကြောင့် လုပ်ငန်းခွင်မှာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးနိုင်မယ့် ဆရာဝန်တွေထားရှိပြီး ပုံမှန်စစ်ဆေးသင့်တယ်လို့လည်း ဖျားနာကုဆေးခန်း တာဝန်ခံ ဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။

“ဆေးခန်းပေ့ါနော် ... ဆရာဝန်က ကိုယ်ပိုင်ဆရာဝန်တွေနဲ့ ထားဖို့လိုအပ်တယ်။ ဝန်ထမ်းအယောက်ရေများတဲ့ စက်ရုံတွေပေါ့နော်။ ၂၀၀၊ ၃၀၀ လောက်ရှိမယ်ဆိုရင်တော့ အနည်းဆုံး ဆရာဝန်တစ်ယောက်လောက်ထားဖို့ လိုမယ်။ တစ်ပတ် နှစ်ရက်၊ သုံးရက်လောက်ပေါ့နော်၊ နှစ်ရက်လောက် ထားမယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီဆရာဝန်က လာပြီး ကြည့်မယ်။ ဖျားနာလူနာတွေ့တာရှိမယ်၊ ကိုဗစ်သံသယလူနာ ဟုတ်၊ မဟုတ်ဆုံးဖြတ်မယ်ပေါ့နော်။ ဆုံးဖြတ်ပြီးတော့ တကယ်လို့ ဟုတ်တယ်ဆိုရင် ချက်ချင်းလိုတာလေး မြန်မြန်လုပ်လို့ရအောင်ပေါ့နော်။”

COVID-19 ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့် ဗဟိုကော်မတီကလည်း ဒီလထဲမှာပဲ ကျန်းမာရေးအဆင့်သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ CMP စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေ၊ အသေးစား၊ အလတ်စား လုပ်ငန်းတွေကို ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပြုထားပါတယ်။ အလုပ်သမား အချင်းချင်း ရိုင်းပင်းကူညီရေးအဖွဲ့ LHEO အငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေး တာဝန်ခံ ဒေါ်ခခ ကတော့ လုပ်ငန်းတွေ ပြန်ဖွင့်ဖို့ တာဝန်ရှိသူတွေဘက်က ပြင်ဆင်မှုတွေ အားနည်းတာတွေ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့လည်း ဒီလို စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ ပိတ်ဖို့ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အားတက်သရော ကြိုတင်စီမံဆောင်ရွက်မှု အားနည်းတယ်၊ ဒီဧရာဝတီတိုင်းအစိုးရအနေနဲ့က အမှန်တကယ်ဆိုရင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံပိတ်တဲ့ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်တယ်ဆိုရင် ကြိုတင်ပြီးတော့မှာ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ပြီးတော့မှ အချိန်မီ အချိန်နဲ့ တပြေးညီပေါ့... တိကျပြတ်သားတဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပေးဖို့ လိုတယ်ပါတယ်ရှင်။”

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ အများစုကြုံနေရတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပြုလိုက်တဲ့အတွက် လူအများနဲ့ လုပ်ကိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာ ကူးစက်မှုတွေ ကြံုရမှာကိုလည်း အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ ဖျားနာကုဆေးခန်းတာဝန်ခံ ဒေါက်တာကျော်မင်းထွန်းကတော့ လုပ်ငန်းခွင်မှာ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေကို သတိထားဖို့ လိုတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံကကျတော့ အဓိကပြန်လည်ပတ်နေပြီးပေါ့နော်၊ လည်ပြန်နေပြီဆိုတော့ အခုကအထူးသဖြင့် ဖျားနာမှု မရှိအောင် အဓိကဂရုစိုက်ရမယ်၊ အဲ့မှာ တစ်ယောက်က ဖျားရင် အဲ့မှာ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံက အဓိက ပြဿနာက လူကအများကြီးနဲ့ အလုပ်လုပ်ရတယ်၊ အလုပ်လုပ်ရတော့ တစ်ယောက်က positive တကယ်၍ထွက်သွားခဲ့ရင် အဲ့မှာအကုန်လုံးကူးစက်နိုင်ခြေရှိတယ်ပေါ့နော်၊ အဓိက ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေအနေနဲ့ကတော့ ဖြစ်နိုင်ရင် အတတ်နိုင်ဆုံး အပြင်မထွက်ဘဲနဲ့ စက်ရုံဝန်း ပြင်ပ မထွက်ဘဲနဲ့ အဲ့ဒီထဲမှာပဲ နေပြီးတော့ အလုပ်လုပ်နိုင်ရင် ပိုအဆင်ပြေနိုင်တယ်ပေါ့နော်။”

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန်တိုးလာရာက သေဆုံးသူ ထောင်ဂဏန်းနဲ့ ကူးစက်သူ သောင်းဂဏန်းအထိ ရှိလာနေပေမဲ့လည်း စီးပွားရေးအရ ထိခိုက်မှုတွေ ကြီးမားနိုင်တာကြောင့် လုပ်ငန်းတွေ ပြန်ဖွင့်ဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုပြီးတော့လည်း တာဝန်ရှိသူတွေ ပြောဆိုထားကြပါတယ်။

အဂ္ဂနွန်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/covid-myanmar-industry/5635845.html

ကာတာလေယာဉ်နဲ့လိုက်မယ့် သြစတြေးလျသူတွေ အဝတ်အစားချွတ်ရှာခံရ

ကာတာကနေ သြစတြေးလျကို ပျံသန်းမယ့် လေယာဉ်ခရီးစဉ်မှာ လိုက်ပါလာမယ့် သြစတြေးလျနိုင်ငံသူတွေ အဝတ်အစားချွတ်ရှာဖွေ စစ်ဆေးခံခဲ့ရတယ်ဆိုတဲ့ အလွန်အမင်းစိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာကောင်းတဲ့ ဖြစ်ရပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကာတာအစိုးရကို မေးမြန်းထားတယ်လို့ သြစတြေးလျအရာရှိတွေက ပြောပါတယ်။

ဒိုဟာက ဟာမတ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်က အိမ်သာတစ်ခုထဲမှာ မွေးကင်းစ ကလေးငယ်တစ်ယောက်ကို စွန့်ပစ်ထားတာ တွေ့ခဲ့ရပြီးတဲ့နောက်မှာ အမျိုးသမီးတွေကို လောလောလတ်လတ် ကလေးမွေးဖွားထားတဲ့ လက္ခဏာ ရှိမရှိ စစ်ဆေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဖြစ်စဉ်ဖြစ်ခဲ့တာ အောက်တိုဘလ ၂ ရက်နေ့ကပါ။ အခုတော့ အဲဒီကလေးငယ်ကို ကာတာတာဝန်ရှိသူတွေက စောင့်ရှောက်ထားပါတယ်။

သြစတြေးလျအမျိုးသမီးတွေက အဲဒီလို စစ်ဆေးခံခဲ့ရတဲ့အကြောင်းထုတ်ပြောလာလို့ ဖြစ်စဉ်ကို သိကြရတာပါ။ တခြားနိုင်ငံတွေက အမျိုးသမီးတွေလည်း အလားတူ စစ်ဆေးခံခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒိုဟာကနေ ဆစ်ဒနီကို ပျံသန်းမယ့် ကာတာလေကြောင်း လေယာဉ်ပေါ်ရောက်နေပြီးသား အရွယ်ရောက်ပြီး အမျိုးသမီးတွေအားလုံး ပြန်ဆင်းပြီး စစ်ဆေးခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသမီး နှစ်ယောက်က သြစတြေးလျအသံလွှင့်ဌာန ABC ကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

လေယာဉ်ပြေးလမ်းပေါ်မှာ ရပ်ထားတဲ့ လူနာတင်ကားတစ်စီးပေါ်ကို သြစတြေးလျအမျိုးသမီး ၁၃ ဦးကို ခေါ်သွားခဲ့ပြီး အဲဒီမှာ အတွင်းခံအဝတ်တွေကိုပါ ချွတ်ခိုင်းပြီး စစ်ဆေးခဲ့တာလို့ သူတို့က ပြန်ပြောပြပါတယ်။

Kim Mills ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီးကြီးက သူ့ကိုလည်း လေယာဉ်ပေါ်က ပြန်ဆင်းခိုင်းပြီး လူနာတင်ယာဉ် သုံးစီး ရပ်ထားတဲ့ မှောင်နေတဲ့ ကားရပ်နားရာ နေရာတစ်ခုဆီ ခေါ်သွားခံခဲ့ရတဲ့ အကြောင်း ယူကေက ဂါဒီယန်သတင်းစာကို ပြောပြပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သူကိုယ်တိုင်ကတော့ စစ်ဆေးတာ မခံခဲ့ရတဲ့အကြောင်း၊ ဒါကလည်း သူက အသက် ၆၀ ကျော်နေပြီဖြစ်လို့ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သူကဆိုပါတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီအတွေ့အကြုံက သိပ်ကို ထိတ်လန့်စရာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

"ကျွန်မ ဒူးတွေတောင်တုန်နေတယ်။ ကျွန်မကို တစ်နေရာရာကို ခေါ်သွားတော့မလားလို့ ကြောက်နေမိတယ်။ ဘာဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကိုရှင်းပြတာမျိုးလည်း မရှိဘူး။" လေယာဉ်ဝန်ထမ်းတွေကိုယ်တိုင်လည်း ဘာဖြစ်နေမှန်း မသိဘူးလို့ သူ့ကို နောက်ပိုင်းမှာ ပြန်ပြောပြခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

"လန့်စရာကောင်းလိုက်တာလည်း မပြောပါနဲတော့။ ခေါ်သွားပြီး စစ်ဆေးခံရတဲ့ ဟိုကလေးမလေးတွေဆိုရင်တော့ ပြီးပါလေရော။"

လေယာဉ်ပေါ်ပါလာတဲ့ ခရီးသည်တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Wolfgang Babeck ကတော့ အမျိုးသမီးတွေ လေယာဉ်ပေါ်ပြန်တက်လာချိန်မှာ သူ ကြည့်လိုက်တော့ အားလုံးလိုလိုဟာ စိတ်ထိခိုက်နေကြပုံရပြီး ငယ်ရွယ်သူမိန်းကလေးတစ်ယောက်ဆို မျက်ရည်တွေနဲ့ တွေ့ရတယ်လို့ ABC သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

ကာတာအစိုးရဘက်ကတော့ ဒီဖြစ်ရပ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထုတ်ပြောတာ မတွေ့ရသေးပါဘူး။ တခြားလေယာဉ်တွေပေါ်မပါ ခရီးသည်တွေရော အခုလို ရှာဖွေခံခဲ့ရသလားဆိုတာလည်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပါဘူး။

'စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာ၊ စော်ကားခံရတာ၊ စိတ်ပူစရာ'

အခုအထိ သိရသမျှ သတင်းတွေအရ အမျိုးသမီးတွေကို ဆက်ဆံပုံဟာ သူတို့ရဲ့ လွတ်လပ်ပြီး အခြေအနေကို နားလည်စွာ သဘောတူညီမှုပေးတာမျိုး ရယူခြင်းမရှိဘဲ ပြုမူခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ သြစတြေးလျအစိုးရက ပြောပါတယ်။

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုမြောက်တယ်လို့ရော ပြောနိုင်ပါသလားလို့ သတင်းထောက်တွေက မေးတဲ့အခါမှာတော့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Marise Payne က သူ့အနေနဲ့ ဖြစ်စဉ်အသေးစိတ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အတိအကျ မသိရသေးတဲ့အတွက် အဲဒီလိုတော့ မပြောသေးပါဘူးလို့ ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

သူက အခုလို "အလွန်အမင်းစိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာ၊ စော်ကားတဲ့၊ စိတ်ပူစရာကောင်းတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေ" နဲ့ ပတ်သက်လို့ သြစတြေးလျ ဖက်ဒရယ်ရဲအဖွဲ့ကို အကြောင်းကြားထားပြီး ကာတာအစိုးရဖက်က ပြန်ကြားချက်ရရှိပြီးရင် သြစတြေးလျအနေနဲ့ ဘာဆက်လုပ်မလဲဆိုတာ ဆုံးဖြတ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Marise Payne က အခုအဖြစ်အပျက်ဟာ စော်ကားတာဖြစ်ပြီး သိပ်စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စရာလို့ ဆိုပါတယ်။

ဟာမတ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်ဘက်ကလည်း အခုလို အမျိုးသမီးတွေကို စစ်ဆေးခဲ့မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘယ်နှယောက်ကိုစစ်ဆေးခဲ့သလဲ၊ ဘယ်လေကြောင်းတွေနဲ့ လေယာဉ်တွေကို စစ်ဆေးခဲ့သလဲဆိုတာတွေကို မထုတ်ပြန်ပါဘူး။ လေကြောင်းရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ "ဆေးဘက်တာဝန်ရှိသူတွေက လောလောလတ်လတ်ကလေးမွေးထားတဲ့ မိခင်တစ်ယောက်ရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အဆင်ပြေမှုအတွက် စိုးရိမ်ကြောင်း အာဏာပိုင်တွေကို အကြောင်းကြားခဲ့ပြီး လေယာဉ်တွေမထွက်ခွာခင် အဲဒီမိခင်ကို ရှာပေးဖို့ မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။

မွေးကင်းစ ကလေးငယ်လေးကိုတွေ့ခဲ့ရတဲ့ လေဆိပ်ရဲ့ နေရာကို ဝင်ထွက်နိုင်သူတွေကို စုံစစမ်းစစ်ဆေးမှုမှာ ကူညီဖို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။" လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ကာတာက ပြန်လာပြီး အစိုးရစည်းမျဉ်းအရ ဟိုတယ်တွေမှာ ၁၄ ရက် ကွာရန်တင်းဝင်နေကြတဲ့ အဲဒီအမျိုးသမီးတွေကို ဆက်သွယ်ပြီး လိုအပ်တဲ့ ကူညီမှုတွေ ပေးထားတယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Ms Payen က ပြောပါတယ်။

ကာတာက ဟာမတ်လေဆိပ်ကတော့ ကလေးရဲ့ မိခင်ဖြစ်သူကို သူတို့နဲ့ လာရောက်ဆက်သွယ်ဖို့ မေတ္တာရပ်ခံထားပြီး သိရှိသူများလည်း သတင်းပေးကြဖို့ ကြေညာထားပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ ကလေးငယ်ကို ဆေးဖက်နဲ့ လူမှုဝန်ထမ်းတွေက စောင့်ရှောက်ထားကြပါတယ်။ 

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/world-54692589

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ရေယာဥ် နဲ့ တောင်ပိုင်းဒေသတွေမှာ မဲဆွယ်

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ရေယာဥ်ဂွဆိပ်ကမ်းကို ရောက်လာစဥ်

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ရဲ့ ဗဟိုအောင်နိုင်ရေးအဖွဲ့ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းဒေသကို မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးခရီးစဉ်အဖြစ် ဇက်ရေယာဉ်နဲ့ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက် နေ့လယ် ၂ နာရီခွဲခန့်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ပိုင်းအစွန်ဆုံးက ဂွမြို့ကို ရောက်ရှိလာတယ်လို့ ဒေသခံတွေ ဆီကနေ သိရပါတယ်။

အဲ့ဒီအဖွဲ့ဟာ လက်ရှိမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားနေတဲ့အတွက် သွားရေးလာရေး အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာကြောင့် အခုလို ပင်လယ်ရေလမ်းကြောင်းကနေ ဇက်ရေယာဉ်နဲ့ သွားရောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ ပါတီတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီရဲ့ ဗဟိုရွေးကောက်ပွဲအောင်နိုင်ရေးအဖွဲ့ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းဒေသ မြို့နယ်တွေဖြစ်တဲ့ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်မှာရှိတဲ့ မြို့တွေကိုသွားရောက်ကြမှာဖြစ်ပြီး ဖျော်ဖြေမှုတွေနဲ့ စည်းရုံးရေးတရားဟောပြောတာတွေကို ပြုလုပ်သွားကြမှာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဦးမောင်ကျော်သာက ပြောပါတယ်။

ဂွမြို့ဟာ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းဒေသ အစွန်ဆုံးမြို့ဖြစ်ကာ လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညီပုရဲ့မဲဆန္ဒနယ်မြေလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီဟာ ရခိုင်တောင်ပိုင်းက ဂွ၊ သံတွဲ၊ တောင်ကုတ်၊ မာန်အောင် မြို့နယ်တွေမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ နှစ်ကြိမ်လုံး ရှုံးနိမ့်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အဲ့ဒီမြို့နယ်တွေမှာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်က ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီက အနိုင်ရရှိခဲ့ကာ ၂၀၁၅ မှာတော့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီက အနိုင်ရရှိထားတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ဂွမြို့က ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ထောက်ခံသူများ

ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ဗဟိုအောင်နိုင်ရေးအဖွဲ့အနေနဲ့ ဂွမြို့ကိုရောက်ရှိနေပေမဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါ ကြောင့် မြို့ကို အဝင်အထွက်ပိတ်ထားတဲ့အတွက် ကမ်းပေါ်ကို တက်ခွင့်မရတာကြောင့် ဒီကနေ့ညနေပိုင်းမှာ ဇက်ရေယာဉ်ပေါ်ကနေပြီးတော့ ဖျော်ဖြေရေးနဲ့ ဟောပြောစည်းရုံးမှု တွေ ပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးသာထွန်းလှက ပြောပါတယ်။

" ကိုဗစ်ကိစ္စနဲ့ မြို့မှာအမိန့်ထုတ်ပြန်ထားတဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ကမ်းကိုတက်ခွင့် မရှိဘူး။ ညနေပိုင်းမှာ ဖျော်ဖြေတာတွေလုပ်သွားဖို့ရှိပါတယ်။ ဒီကနေနောက်တော့ တောင်ပိုင်းမြို့တွေဖြစ်တဲ့ မာန်အောင်တို့ ဘာတို့ကို ဆက်သွားဖို့ရှိပါတယ်။"လို့ ဦးသာထွန်းလှက ပြောပါတယ်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါကြောင့် မြို့နယ်တွေမှာ အဝင်အထွက်တွေကို ပိတ်ထားတဲ့အတွက် သွားလာရေး အခက်အခဲရှိတာကြောင့် အောင်နိုင်ရေးအဖွဲ့အနေနဲ့ အခုလိုမျိုး ဇက်ရေယာဉ်နဲ့ ပင်လယ်လမ်းကြောင်းကနေ ထွက်ခွာလာ ခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မြို့နယ်၉ မြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်မြို့တော် စစ်တွေကလွဲပြီး ကျန် မြို့နယ်အားလုံးမှာ ကော်မရှင်ကနေ ရွေးကောက်ပွဲ ဖျက်သိမ်းခံထားရတာကြောင့် ရခိုင်တောင်ပိုင်းက မြို့နယ်တွေမှာပဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရရှိကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းနဲ့ အလယ်ပိုင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခွင့်ရရှိတဲ့ မြို့နယ် ၇ မြို့နယ်သာကျန်ရှိပြီး အဲ့ဒီထဲက ဂွ၊ သံတွဲ၊ ရမ်းဗြဲ၊ မာန်အောင် လေးမြို့နယ်က တစ်မြို့နယ်လုံးကျင်းပခွင့်ရရှိပြီး ကျန်သုံးမြို့နယ်ဖြစ်တဲ့ ကျောက်ဖြူ၊ သံတွဲ၊ တောင်ကုတ်နဲ့ အမ်းမြို့နယ်တွေမှာတော့ နေရာတချို့မှာသာ ကျင်းပခွင့်ပြုထားတာလဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ အနေနဲ့ သူတို့ကိုထောက်ခံမှုရှိပြီး အင်အားကောင်းတဲ့မြို့နယ်တွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခွင့်မရရှိတဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့် တောင်ပိုင်းမြို့နယ်တွေကိုပဲ အင်တိုက်အားတိုက် စည်းရုံးမှုတွေပြုလုပ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/burma-54691930

ယာယီပိတ်ထားတဲ့ မြဝတီနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပြန်ဖွင့်

ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်မြို့က ထိုင်း-မြန်မာ ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်

Photo: JACBA

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်မြို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံသား ငါးဦးဆီကနေ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး  တွေ့ရှိပြီးနောက်ပိုင်း  မြဝတီ-မဲဆောက် ကုန်သွယ်ရေး ယာယီပိတ်ထားခဲ့ရာကနေ အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်နေ့မှာ ပြန်ဖွင့်လိုက်ပါတယ်။

ရက်သတ္တပတ် ၇ ရက်ကြာ ပိတ်ထားခဲ့တဲ့ ကရင်ပြည်နယ် မြဝတီမြို့တစ်ဘက်ကမ်း မြဝတီ-မဲဆောက် အမှတ် (၂) ချစ်ကြည်ရေးတံတားပေါ်ကနေ ကုန်တင်ပို့မှုကို ပြန်ဖွင့်လိုက်ပါပြီ။

ထိုင်းမြန်မာ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးကို အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့နေ ၂၅ ရက်နေ့ထိ ယာယီ ပိတ်ထားခဲ့ရာကနေ ပြန်ဖွင့်ရာမှာ အရေးကြီးကုန်ပစ္စည်းကို ဦးစားပေး ကုန်သွယ်ကြဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ မြဝတီခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးတေဇာအောင်က ပြောပါတယ်။

“လောလောဆယ်တော့ ကျနော်တို့ BCF ဇုန်အချင်းချင်းပဲခင်ဗျ။ တံတားမှာပဲ ကုန်ပစ္စည်းတင်သွင်း တင်ပို့တဲ့ သဘောပေါ့ခင်ဗျာ။ ကုန်သွယ်မှုကြီးတော့ မလုပ်နိုင်သေးဘူး။ တံတား (၂) မှာပဲ economic zone ကုန်သွယ်ရေးဇုန်ပေါ့။ အဓိကတော့ ဂိုဒေါင်အချင်းချင်းပေါ့။ ကုန်တင်ယာဉ်က ဂိုဒေါင်ထိသွားမယ်။ ကုန်ပစ္စည်းတင်မယ် ချမယ်ပေါ့။ လောလောဆယ် အခက်အခဲကြားဆိုတော့ မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်ရမဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတင်သွင်းတာနဲ့ တင်ပို့တာလောက်ပဲ။ ကုန်သွယ်မှုကြီးတော့ မလုပ်နိုင်သေးဘူးပေါ့နော်။”

ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်နေ့က မဲဆောက်မြို့ မြန်မာပြည်သားတွေ အများအပြား နေထိုင်တဲ့ ထုံထောင်းရပ်ကွက်မှာ ဇနီးမောင်နှံနှစ်ဦး အပါအဝင် မိသားစုဝင် ၅ ဦး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ပိုး ကူးစက်ခံထားရကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီရပ်ကွက်ကို အသွားအလာ ကန့်သတ်ထားတာတွေကိုလည်း   ဖြေလျှော့ပေးလိုက်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

အောက်တိုဘာလအစောပိုင်းကလည်း မြဝတီ မဲဆောက် ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းသူ နှစ်ဦးမှာ ပိုးတွေ့ခဲ့လို့ အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ကစပြီး ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းတွေဟာ ယခင်သွားနေကျနေရာတွေမှာ ကုန်ပစ္စည်းတွေသွားရောက် ပို့ဆောင်ရမယ့်အစား ကုန်သွယ်ရေးဇုန်သစ်မှာဘဲ ပစ္စည်းအတင်အချလုပ်ဖို့ ကန့်သတ်ခဲ့ပါတယ်။

အမှတ် (၂) ချစ်ကြည်ရေးတံတားထိပ် ကုန်တင်ယာဉ်ကားရပ်ပြီး အဲဒီကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ ကုန်တင်ယာဉ်တွေနဲ့ သယ်ယူရတာဖြစ်တယ်လို့ ဦးတေဇာအောင်က ပြောပါတယ်။

“တံတားချင်းချင်း ကုန်သွယ်တာပေါ့။ တံတားထိပ်မှာပဲ ကားတွေ ရပ်တာပေါ့။ ကားရပ်ပြီး ချိန်းတဲ့ဟာမျိုးပေါ့။ ထိုင်းဘက်ခြမ်းမှာ စစ်ဆေးတဲ့ဝင်း ရှိတယ်။ မြန်မာဘက်ခြမ်းမှာလည်း border control facility အဲဒီစစ်ဆေးတဲ့ဝင်းရှိတယ်။ အဲဒီမှာဘဲ ကုန်ပစ္စည်းချိန်းရတာပေါ့ခင်ဗျ။”

ခုလိုကာလအတွင်း ကုန်တင်ကုန်ချတဲ့နေရာမှာ အလုပ်မတွင်ဘူးလို့ မဲဆောက်မြို့က မြန်မာပြည်သားအရေး ပူးတွဲလှုပ်ရှားမှုကော်မတီ (JACBA) ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမိုးကြိုးက ပြောပါတယ်။

“ကုန်သွယ်ရေးကိစ္စတွေ ပြန်ပြီးတော့ လည်ပတ် စီးဆင်းတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အဓိက ပို့ကုန်တွေဖြစ်တဲ့ စက်သုံးဆီတွေ၊ စားသောက်ကုန်အခြောက်တွေ၊ စားသောက်ကုန်အစိုတွေ ဖြစ်တဲ့ သီးနှံတွေ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေ မြန်မာနိုင်ငံ ကရင်ပြည်နယ်။၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းတွေကနေ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးကို လည်ပတ် စီးဆင်းသွားပါမယ်။ အလားတူပဲ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား တွေနဲ့ ထိုင်းလူမျိုးတွေပါ နှစ်သက်တဲ့ ကြက်သွန်ဖြူ၊ နီ၊ ကော်ဖီ အပါအဝင် မြန်မာဘက်က ပို့ကုန်တွေ ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာပါပြီ။ အဲတော့ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုက ကိုဗစ်အရေးပေါ်ကာလဆိုတော့ မြန်သင့်သလောက် မမြန်ဘဲ နှေးကွေးလေးလှန်နေတာတွေရှိတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကုန်တင်ကုန်ချ အပိုင်းမှာဆိုလည်း မြန်မာဘက်က ကုန်တင်ကုန်ချ မြန်မာလူငယ်တွေကို ခေါ်ရတယ်။ မဲဆောက်မှာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းသားတွေ အများကြီးရှိတာပဲ။ သူတို့ ကိုင်ထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်းနဲ့ လုပ်ရမဲ့အလုပ်က မတူလို့ အဲဒီ ကုန်တင်ကုန်ချကို အလုပ်ရှင်နဲ့ လုပ်လို့ မရဘူး။ အဲဒီတော့ မြန်မာဘက်ကိုပဲ ဆက်သွယ် အကူအညီတောင်းပြီးတော့ မြန်မာကုန်တင်ကုန်ချ လူငယ် ၂၀ ကနေ ၃၀ ကြား ရောက်ရှိပြီးတော့ ကုန်တင်ကုန်ချအလုပ်တွေကို လုပ်တယ်။”

ကပ်ဘေးကာလမှာ ထိုင်းအစိုးရအနေနဲ့ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ နေ့စဉ် ဘတ် သန်းပေါင်းများစွာ ဝင်နေပေမယ့်လည်း အမျိုးသားကျန်းမာရေးကို အဓိကထား လုပ်ဆောင်နေကြတယ်လို့ ဦးမိုးကြိုး က ပြောပါတယ်။

မြဝတီခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးတေဇာအောင်ကတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် မဖြစ်ခင်ကာလတွေက နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုမှာ တစ်နှစ်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၂၀၀ ပျမ်းမျှရရှိတဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဖြစ်တယ်လို့  ပြောပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/myawaddy-border-trade-open-10262020080418.html

ကပ်ဘေးကြောင့် ရန်ကုန်မှာ ဆန်ပြုတ်သောက်ရသူတွေ ရှိလာ

နေအိမ်မှာ နေထိုင်ရေး သတ်မှတ်ထားတာ တစ်လကျော်လာတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ နောက်ဆက်တွဲ ရင်ဆိုင်ရတာ ကတော့ အလုပ်အကိုင် ပျက်ယွင်း၊ ဝင်ငွေ ထိခိုက်ပြီး စားရေးသောက်ရေး အခက်တွေ့ရတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်။

အခြေခံလူတန်းစားတွေကို ကူညီဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရန်ကုန်အခြေစိုက် လူမှုသဟဇာတ ဖော်ဆောင်ရေးအဖွဲ့ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ကိုသက်ဆွေဝင်းက အောက်ခြေမှာ အမှန်တကယ် ငတ်နေတဲ့သူတွေ အများကြီးရှိနေတာ မြင်တွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ ဆန်အကုန်အကျ ပိုသက်သာအောင် နည်းလမ်းရှာဖွေ ချက်ပြုတ်စားသောက်ရတဲ့အတွက် အာဟာရ ချို့တဲ့လာကြတယ်လို့ ကိုသက်ဆွေဝင်းက ဆက်ပြောပါတယ်။

“လူတွေက ငတ်နေကြတယ်။ သံလျင်ဘက် ၁၅ ပေ ကွက်သစ်ထဲမှာ အခု အိမ် ၁၀၀၀ စာ ဆန်လိုက်ဝေ နေတယ်။ ငတ်နေလား မငတ်နေလားဆိုရင် ကျနော့်အရွယ် အသက် ၃၀ ကျော် သန်သန်မာမာ လူလတ်တွေတောင် စားစရာမရှိလို့ တစ်မိသားစုလုံး ဆန်ပြုတ်သောက်နေရတယ်။ လေးငါးရက်ရှိပြီဆိုပြီး ဆန်လေးဘာလေးရှိရင်ပေးပါဆိုပြီး လာတောင်းတာတောင်ရှိတယ်။ တကယ်ငတ်နေကြတာ မိသားစုလိုက်။ အဖိုးကြီးအဖွားကြီးတချို့ဆို ဘယ်မှလည်းမထွက်ဘဲ စားစရာလည်းမရှိလို့ အဟာရပြတ်နေတာတောင် တွေ့ရတယ်”

ကိုသက်ဆွေဝင်းတို့ သွားရောက်ကူညီခဲ့တဲ့ သံလျင်မြို့ဟာ ရန်ကုန် တဘက်ကမ်းမှာ တည်ရှိပြီး အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းအတွက် ရန်ကုန်ကို မှီခိုနေရသူအများအပြား နေထိုင်တဲ့ မြို့နယ်ဖြစ်ပါတယ်။

သံလျင်မြို့နယ် သဘာဝတရားရိပ်သာ ၁၅ ပေ ကွက်သစ်ဝန်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ကိုဆန်းထူးက လက်လုပ်လက်စားတွေ ဝင်ငွေ ထိခိုက်လာတာကြောင့် အစားအစာ ရရှိနိုင်မယ့်နည်းလမ်းကို လိုက်လံရှာဖွေနေကြတယ်၊ တချို့ကလည်း ဝင်ရထွက်ရလွယ်ကူတဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းလို နေရာတွေကို သွားရောက် အကူအညီတောင်းကြတယ်လို့  ပြောပါတယ်။

“သဘာဝတရားရိပ်သာမှာ ဆွမ်းတန်းလိုက်ပြီး ဆွမ်းတန်းကဝေငှတဲ့ ထမင်းဟင်းကိုစားနေရတဲ့ မိသားစုတွေ ရှိနေတယ်။ တစ်နေ့လုပ်မှ တစ်နေ့စားရတော့လည်း အလုပ်မရှိတော့ အဲလိုအခက်အခဲတွေ ရှိနေတာပေါ့”

သဘာဝတရားရိပ်သာ ဆရာတော်က ဘုန်းကြီးကျောင်းပိုင်မြေထဲမှာ ကျူးကျော်မိသားစုတွေ နေထိုင်ဖို့ မြေနေရာပေးထားတာကြောင့် အဲဒီနေရာမှာ အိမ်ခြေ နှစ်ထောင်ဝန်းကျင် ရှိနေပါတယ်။

ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုနဲ့ အသေအပျောက် အများဆုံးဖြစ်ပွားနေတဲ့ ရန်ကုန်မှာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု လျှော့ချရေး၊ သံသယလူနာ အတည်ပြုလူနာတွေကို နေရာချထားရေး၊ ကုသမှုပေးရေးအတွက် အစိုးရပိုင်းရော အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လုပ်အားပေးတွေက အားကြိုးမာန်တက် ဆောင်ရွက်နေကြတာ တွေ့ရပါတယ်။

အစားအစာအတွက် အဆိုးဆုံး အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရသူ အရေအတွက် ဘယ်လောက်ရှိတယ် ဆိုတာကိုတော့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေရော ဒေသဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်တွေကပါ မခန့်မှန်းနိုင်ကြသေးပါဘူး။

အောက်ခြေမှာ အစစအရာရာ ချို့တဲ့နေကြလို့ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ပြောဆိုချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး လူမှုဝန်ထမ်းကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီး  ဒေါက်တာ ဝင်းမြတ်အေးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာမှာ ဝန်ကြီးက အဲဒီလို ဆိုးဝါးတဲ့ အခြေအနေ မရှိဘူးလို့ တုံ့ပြန်ပါတယ်။

“အဲဒါတွေမှန်လား မမှန်လားဆိုတာ တကယ်လုပ်နေတဲ့အလုပ်တွေနဲ့ ကြည့်လိုက်ပေါ့။ အဲဒီလောက် ဆိုးဝါးနေတာ လုံးဝမဖြစ်နိုင်ပါဘူး၊ အလှူရှင်တွေလည်း လှူနေတယ်၊ အစိုးရကလည်း ထောက်ပံ့တယ်၊ နေရာတိုင်းမှာ ထောင့်စေ့အောင် လုပ်ပေးနေပါတယ်။ အဲဒါကို ကျနော့်ကို မမေးနဲ့ သတင်းတွေကို လိုက်ကြည့်လိုက်ပါ၊ တရားဝင်ထုတ်ပြန်နေတဲ့ သတင်းတွေမှာ တွေ့ပါလိမ့်မယ်”

ကိုရိုနာ ဒုတိယလှိုင်းလို့ ပြောဆိုနေကြတဲ့ စက်တင်ဘာလကစပြီး လုပ်ငန်းအများအပြား ရပ်ဆိုင်းသွားတာကြောင့် အလုပ်အကိုင်နဲ့ ဝင်ငွေထိခိုက်၊ စားဝတ်နေရေးခက်ခဲနေချိန်မှာ အစိုးရ ထောက်ပံ့မှုကို မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။  

ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလကနေ သြဂုတ်လအထိ အခြေခံလူတန်းစားတွေကို အစိုးရထောက်ပံ့မှုအနေနဲ့ တစ်အိမ်ထောင်ကို ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား ထောက်ပံ့မှု တစ်ကြိမ်၊ ငွေကျပ်နှစ်သောင်း ထောက်ပံ့မှု သုံးကြိမ် ရှိခဲ့ပါတယ်။

အစိုးရအနေနဲ့ ဒီတစ်ကြိမ်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု လျော့နည်းရေးကို ပိုမိုအလေးထား ဆောင်ရွက်နေတယ်၊  စားဝတ်နေရေးအတွက် ထောက်ပံ့တာ မရှိသေးဘူးလို့ ရန်ကုန်၊ လှိုင်သာယာ အနောက်ပိုင်း မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးနေမင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။

“အစိုးရအနေနဲ့ အခြေခံလူတန်းစားကို ထောက်ပံ့တာထက်စာရင် ကိုဗစ်တိုက်ဖျက်ရေးကို ဦးစားပေး လုပ်နေတာ တွေ့ရတယ်”

အခြေခံလူတန်းစား အများအပြားရှိတဲ့ လှိုင်သာယာဟာ ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်း အရှေ့နဲ့အနောက်ဆိုပြီး မြို့နယ်နှစ်ခု မခွဲခင်က လူဦးရေ ငါးသိန်းဝန်းကျင်ရှိတယ်လို့ အစိုးရရဲ့ တရားဝင်ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကျူးကျော်နေထိုင်သူတွေလည်း အများအပြား ရှိတာကြောင့် လက်ရှိလူဦးရေဟာ အဲဒီအရေအတွက်ထက် များပြားနေမယ်လို့ လေ့လာသူတွေက ခန့်မှန်းပါတယ်။

လတ်တလော အခြေအနေမှာတော့  စားသောက်ရေး အခက်အခဲရှိသူတွေကို "ပြည်သူမှပြည်သူသို့" ဆိုတဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ ပြည်သူအချင်းချင်း ကူညီလှူဒါန်းမှုတွေကို လူမှုရေး အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးက ဆောင်ရွက်နေကြပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/stay-at-home-ygn-10262020025008.html