ဘယ်လာရုစ်မှာ ဆန္ဒပြသူ ဒုတိယတစ်ဦး သေဆုံး

ရဲအဖွဲ့ဟာ အင်အားအလွန်အကျွံအသုံးပြုတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက အပြစ်တင်ပြောဆို

ဘယ်လာရုစ်မှာ ဆန္ဒပြသူတယောက်ဟာ ရဲက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားစဥ် ရဲလက်ထဲမှာ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဆန္ဒပြပွဲတွေကြီးကြီးမားမားဖြစ်ပွားပြီး ရဲက ဖမ်းဆီးနှိမ်နင်းမှုတွေရှိခဲ့ရာမှာ သူဟာ ဒုတိယမြောက်သေဆုံးသူဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္ဂနွေ သြဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့က ဘယ်လာရုစ်မှာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ရာမှာ မသမာမှုတွေရှိတယ်ဆိုပြီး လူအများက အုံကြွ ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ဂို့မဲမြို့မှာ အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ်ရှိတဲ့ အဲဒီလူ သေဆုံးခဲ့ရခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပါဘူး။

သူ့မှာ နှလုံးရောဂါအခံရှိပြီး ရဲအချုပ်ကားထဲမှာ နာရီပေါင်းများစွာ အထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရတယ်လို့ သေဆုံးသူရဲ့မိခင်ကဆိုပါတယ်။

ဘရက်စ်မြို့မှာတော့ ဆန္ဒပြသူတွေကို ရဲက ကျည်ဆံအစစ်အသုံးပြု ပစ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဆန္ဒပြသူတွေက တိုက်ခိုက်လို့ ကျည်အစစ်သုံးတာလို့ ရဲက ဆိုပါတယ်။

ရဲအဖွဲ့ဟာ အင်အားအလွန်အကျွံအသုံးပြုနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီး မစ်ချဲဘက်ချ်လက်က ဆိုပါတယ်။ ရဲအဖွဲ့ဟာ ဆန္ဒပြသူတွေကို ရော်ဘာကျည်ဆံနဲ့ပစ်ခတ်တာ၊ ရေအားပြင်းပိုက်နဲ့ထိုးပြီးလူစုခွဲတာ၊ အသံဗုံးနဲ့ပစ်ခတ်တာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ ၃ ရက် အတွင်းမှာ ဘေးကရပ်ကြည့်သူတွေ၊ အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်သေးသူတွေ အပါအဝင် လူပေါင်း ၆၀၀၀ ကျော်နီးပါးကို ဖမ်းဆီးထားတယ်လို့ သတင်းအရ သိရှိရပါတယ် လူအမြောက်အမြား သိမ်းကျုံးဖမ်းဆီးခြင်းဟာ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်တာ အထင်အရှားပဲဖြစ်ပါတယ်”လို့ မစ်ချဲဘက်ချ်လက်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။

ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားစဥ် ဆိုးဆိုးဝါးဝါးပြုမူပုံတွေဟာ ပိုပြီး စိတ်အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စရာပါလို့လည်း ဖြည့်စွက်ရေးသားထားပြီး ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးထားသူအားလုံးကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။

အညိုအမည်းစွဲနေတဲ့ ဖမ်းဆီထိန်းသိမ်းထားသူတွေကို တန်းစီထားပြီး သူတို့ကို တော်လှန်ရေး ဆက်လုပ်ဦးမှာလားလို့ မေးခွန်းထုတ်နေပုံကို အစိုးရရုပ်မြင်သံကြားမှာ ပြသခဲ့ပါတယ်။

အနည်းဆုံးဆန္ဒပြသူလူ ၂၀၀ ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ တချို့ဒဏ်ရာတွေက ဆိုးပါတယ်။

အင်္ဂါနေ့ညနေက ဘီဘီစီ သတင်းသမားတယောက်လည်း အတိုက်ခိုက် ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဘယ်လာရုစ် ဆန္ဒပြပွဲမှာ အမျိုးသမီးအများအပြား ပါဝင်

တနင်္လာနေ့က ဘယ်လာရုစ်မြို့တော် မင့်စ်က ဆန္ဒပြပွဲအတွင်း ဆန္ဒပြသူတယောက် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်လာရုစ်ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးက ဆန္ဒပြသူဟာ သူ့လက်ထဲက ပေါက်ကွဲပစ္စည်း ပေါက်သွားလို့ သေတာဖြစ်မယ်လို့ စွပ်စွဲပြောဆိုပါတယ်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ ဆန္ဒပြသူတွေက မြို့တော်မင့်စ်နဲ့ တခြားမြို့တွေအတွင်း ဆက်လက်ဆန္ဒပြခဲ့ရာမှာ ရဲအဖွဲ့ရဲ့ နှိမ်နင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ လမ်းပေါ်ထွက်လာတဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေရဲ့ အရေအတွက်ကတော့ အရင်ညတွေထက် နည်းသွားပါတယ်။

၁၉၉၆ ခုနှစ်ကတည်းက ၂၆ နှစ်တာ အာဏာရယူထားတဲ့ ဘယ်လာရုစ် ခေါင်းဆောင် အလက်ဇန္ဒားလူကာရှန်ကိုက တနင်္ဂနွေရွေးကောက်ပွဲမှာ သူအနိုင်ရတယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် လူထုက ပေါက်ကွဲ ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာပါ။ ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်မှုလည်းမရှိ၊ မျှတမှုလည်း မရှိဘူးလို့ ဥရောပသမဂ္ဂက ရှုတ်ချပြောဆိုပါတယ်။

အဓိကအတိုက်အခံ ဆဗက်တလာနာ တီခါနော့ဗ်စကားယားဟာ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံကို ထွက်ပြေးမသွားခင် ခဏ အထိန်းသိမ်း ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဂို့မဲမှာသေဆုံးတဲ့ ဆန္ဒပြသူအကြောင်း

အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ်ဆန္ဒပြသူဟာ ဂို့မဲမြို့မှာ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း စုံစမ်းရေးကော်မတီအစီရင်ခံစာကို ကိုးကားပြီး ဘဲလ်တာ သတင်းဌာနက ပြောဆိုပါတယ်။

သူ့ကို တနင်္ဂနွေနေ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ တရားမဝင်ဆန္ဒပြမှုနဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၀ ရက် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ သူမကျန်းမမာ ဖြစ်လာချိန်မှာ ဆေးရုံပို့ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ သေဆုံးသွားတယ်လို့ ကော်မတီက ဆိုပါတယ်။ ဖြစ်စဥ်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

သေဆုံးသူရဲ့ မိခင်ကတော့ သူ့သားဟာ ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပါတောင်မပါခဲ့ဘဲ သူ့ရည်းစားကောင်မလေးကို တွေ့ဖို့ အသွားမှာ အဖမ်းခံခဲ့ရတာလို့ ရေဒီယိုဖရီးယူရုပ်ကိုပြောခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာ တုံ့ပြန်မှုများ

ရွေးကောက်ပွဲ အရာရှိတွေရဲ့ ကြေညာချက်တွေ အရ သမ္မတ လူကာရှန်ကိုဟာ မဲအရေအတွက် ၈၀ ရာနှုန်းနဲ့ အနိုင်ရခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မဲမသမာမှုရှိတယ်လို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စွပ်စွဲမှုတွေ ရှိပါတယ်။

ဥရောပသမဂ္ဂ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒအကြီးအကဲ ဂျိုးဆက်ဖ်ဘော်ရယ်က ဘယ်လာရုစ်ပြည်သူတွေဟာ ဒီမိုကရေစီပြောင်းလဲဖို့ လိုလားတဲ့ ဆန္ဒကို ရွေးကောက်ပွဲနည်းနဲ့ ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

ဘယ်လာရုစ်ကို ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေ လုပ်ရေးအတွက် သောကြာနေ့မှာ ဥရောပသမဂ္ဂ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေ အစည်းအဝေးလုပ်မယ်လို့ ဆွီဒင် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတွေကို ဘယ်လာရုစ် အာဏာပိုင်တွေက အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းနေတာ ရပ်တန့်ရေး၊ ဖမ်းဆီးဆန္ဒပြသူတွေ ပြန်လွှတ်ပေးရေး၊ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေ ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားကောင်စီဖွဲ့စည်းရေးတို့ အတွက် လစ်သူယေးနီးယား၊ ပိုလန်၊ လတ်ဗီယားတို့က ကြားဝင်ညှိနှိုင်းခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒါတွေမလုပ်ရင် တခြားရွေးချယ်စရာဟာ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုသာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ သူတို့က သတိပေးပြောကြားထားပါတယ်။

ဘယ်လာရုစ်ကို ၂၆ နှစ်ကြာအုပ်ချုပ်လာခဲ့တဲ့ သမ္မတ အလက်ဇန္ဒားလူကာရှန်ကို

မဲပေးပွဲဟာ မလွတ်လပ်၊ မမျှတဘူးဆိုတဲ့ အချက်ကို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုက်ပွန်ပေယိုက သဘောတူပါတယ်။ ပြည်သူတွေကို သူတို့တောင်းဆိုနေတဲ့ လွတ်လပ်မှုတွေ ပေးသင့်တယ်လို့လည်း သူကဆိုပါတယ်။

ဘယ်လာရုစ် သမ္မတ မစ္စတာ လူကာရှန်ကိုက အတိုက်အခံတွေနဲ့ ရုရှားနဲ့ အဆက်အသွယ်ရှိတယ်လို့ စွပ်စွဲပြောဆိုခဲ့ပေမယ့် ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမီယာ ပူတင်က စောစောပိုင်း မစ္စတာ လူကာရှန်ကို မဲနိုင်တယ်လို့ ကြေညာစဥ်က ချီးကျူးဂုဏ်ပြုစကား ပြောခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်၊ ကာဇက်စတန်၊ ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ မိုဒိုဗာ၊ အဇာဘိုင်ဂျန်တို့က ထောက်ခံကြောင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဘာဖြစ်သွားသလဲ

အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် မစ္စတီခါနော့ဗ်စကားယားဟာ အသက် ၃၇ နှစ် အရွယ်ရှိတဲ့ အမျိုးသမီးတယောက်ပါ။

သူဟာ မဲ ၁၀ ရာနှုန်းပဲရတယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မတီက တနင်္လာနေ့က ကြေညာခဲ့ချိန်မှာ မဲရလဒ်ကို သူက စောဒကတက်ခဲ့ပြီး ၇ နာရီကြာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပါတယ်။

အင်္ဂါနေ့မနက်မှာတော့ သူဟာ လစ်သူယေးနီးယားကို ရောက်သွားပါတယ်။ တီခါနော့ဗ်စကားယားဟာ သမ္မတလောင်း ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်မပြိုင်ခင်မထိ အိမ်အလုပ်လုပ်ပဲတဲ့ မိခင်တယောက်ပါ။ သူ့ခင်ပွန်းကို ဖမ်းဆီးပြီး မဲစာရင်းမှာ မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့တဲ့နောက်မှာ သူဟာ သမ္မတလောင်းအဖြစ် အရွေးခံခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာအတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီး ၃ ယောက်အနက် တယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဗယ်ရိုနီကာ ဆက်ကလိုက မဲပေးတဲ့ နေ့မှာပဲ ဘယ်လာရုစ်က ထွက်ပြေးသွားပါတယ်။ မာရီယာကိုလက်စနီကိုဗာကတော့ ဘယ်လာရုစ်မှာ ရှိနေပါသေးတယ်။

အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် တီခါနော့ဗ်စကားယားဟာ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ အစောင့်အရှောက်နဲ့ နိုင်ငံတွင်းက ထွက်ခွာသွားတာလို့ သူနဲ့ နီးစပ်သူတယောက်က ပြောပါတယ်။ သူ့ရဲ့ မဲဆွယ်ပွဲ မန်နေဂျာကို လွှတ်ပေးဖို့ အစိုးရနဲ့ အပေးအယူလုပ်ပြီး ထွက်သွားတာလို့ ဆိုပါတယ်။

နောက်ပိုင်းမှာ သူအဖမ်းခံထားရစဥ်ရိုက်ကူးခဲ့ပုံရတဲ့ ဒုတိယဗီဒီယို ထွက်လာပါတယ်။ အဲဒီဗီဒီယိုထဲမှာ သူဟာ ခေါင်းငုံ့ထားရင်း ရေးထားတဲ့ စာသားကို တုန်လှုပ်စွာနဲ့ ဖတ်ပြီး သူ့ကို ထောက်ခံသူတွေကို ဥပဒေလိုက်နာကြဖို့ လမ်းပေါ်ဆန္ဒပြပွဲတွေမလုပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

တနင်္ဂနွေရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကတည်းက လူထုဟာ အတိုက်အခံမဲဆွယ်ပွဲတွေမှာ စုဝေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဘယ်လာရုစ်ပြည်သူတွေဟာ လူကာရှန်ကိုအစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကိုင်တွယ်ပုံ အပေါ်မှာ ဒေါသထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။

သမ္မတလူကာရှန်ကိုက ကပ်ရောဂါကိုအထင်သေးပေါ့ဆခဲ့ပါတယ်။ လူတွေဗော့ဒကာ အရက်သောက်ပြီး ရေနွေးငွေ့ခန်းမှာ ထိုင်ပေးကြဖို့ အကြံပေးခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ 

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/world-53770443

ခေါင်းလျှော်ရတာ အဆင်မပြေတဲ့ သမ္မတထရမ့်ကြောင့် ရေပန်းခေါင်း ဥပဒေ ပြန်ပြင်ဖို့ ပြင်ဆင်

 

ခေါင်းလျှော်ရတာ အဆင်မပြေဘူးလို့ သမ္မတ ထရမ့်က မကျေမနပ် ထုတ်ပြောခဲ့အပြီး ရေပန်းကနေ ရေထွက်မြန်လာအောင် ရေပန်းခေါင်း ဥပဒေတစ်ခုကို အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ပြင်ဆင် သတ်မှတ်ပေးဖို့ အစိုးရက အဆိုပြုလိုက်ပါတယ်။

၁၉၉၂ ခုနှစ် ဥပဒေအရ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ရေပန်းတွေကနေ တစ်မိနစ်ကို ရေ နှစ်ဂါလန်ခွဲထက် ပိုပန်းထုတ်ခွင့် ပြုမထားပါဘူး။

အခု ဒီကန့်သတ်ချက်ကို ရေပန်းစနစ်တစ်ခုလုံးကို ခြုံသတ်မှတ်မယ့်အစား ရေပန်းခေါင်းက တစ်ခုစီအတွက်ပဲ ပြင်ဆင် သတ်မှတ်ပေးဖို့ သမ္မတထရမ့် အစိုးရက အဆိုပြုလိုက်တာပါ။

စားသုံးသူများနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့တွေကတော့ ဒါဟာ အလဟဿ ဖြုန်းတီးရာ ရောက်ပြီး မလိုအပ်ဘူးလို့ ကန့်ကွက် ပြောဆိုနေပါတယ်။

ခေါင်းလျှော်ရတာ အဆင်မပြေတဲ့အကြောင်း သမ္မတထရမ့်က ပြီးခဲ့တဲ့လတုန်းက အိမ်ဖြူတော်မှာ မကျေမနပ် ထုတ်ပြောခဲ့အပြီး အခု ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာပဲ စွမ်းအင်ဝန်ကြီဌာနက ဥပဒေ ပြင်ဆင်ပေးဖို့ အဆိုပြုခဲ့တာပါ။

"ရေပန်းခေါင်းတွေအကြောင်း ပြောရရင် ရေပန်းနဲ့ ရေချိုးတဲ့အခါ ရေက ထွက်မလာဘူး။ လက်ဆေးဖို့ လုပ်တယ်၊ ရေက ထွက်မလာဘူး။ ဒီတော့ ဘာလုပ်ရလဲ။ ရေအကြာကြီး ချိုးရတယ်။ ခင်ဗျားတို့တော့ ဘယ်လိုနေလဲ မသိဘူး။ ကျွန်တော်ကတော့ ကျွန်တော့်ဆံပင် ပုံစံကျ ကြည့်ကောင်းဖို့ လိုတယ်" လို့ သမ္မတထရမ့်က ပြောခဲ့တာပါ။

စွမ်းအင် ထိန်းသိမ်းရေးအုပ်စု တစ်ခု ဖြစ်တဲ့ Appliance Standards Awareness Project စီမံကိန်း အဖွဲ့ရဲ့ အမှုဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး အင်ဒရူး ဒလက်စ်ကီ ကတော့ ဒီအဆိုပြုချက်ဟာ အဓိပ္ပါယ်မရှိတဲ့ အဆိုပြုချက်တစ်ခုပဲ လို့ ပြောပါတယ်။

"ရေပန်းပေါက် ၄၊ ၅၊ ၆ ခုလောက် ပိုသုံးလိုက်ရင် တစ်မိနစ်ကို ရေ ၁၀ ဂါလန်၊ ၁၅ ဂါလန် ကုန်နိုင်ပါတယ်။ ပြောရရင် ရေတစ်ခါချိုးရုံနဲ့တင် ရေအဲဒီလောက် ကုန်နိုင်ပါတယ်" လို့ သူက AP သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

"တကယ်လို့ သမ္မတကြီး ရေပန်းကောင်းကောင်း လိုချင်တယ်ဆိုရင် ရေအားကောင်းတဲ့ ရေပန်းခေါင်းကောင်းကောင်းတွေ ဝယ်နိုင်တဲ့ ဝက်ဆိုက်ကောင်း တချို့ ကျွန်တော်တို့ ညွှန်ပေးနိုင်ပါတယ်" လို့လည်း သူက ပြောသွားပါတယ်။

စားသုံးသူတွေအရေး ဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ Consumer Reports အဖွဲ့ရဲ့ ဒုတိယ ဥက္ကဌ ဒေးဗစ် ဖရီးမန်းကလည်း အမေရိကန်က ရေပန်းခေါင်းတွေဟာ ပိုက်ဆံ သက်သာပြီး သုံးစွဲသူတွေရဲ့ ကျေနပ်မှုကို အပြည့်အဝ ရထားပြီး ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဒီအဆိုပြုချက်ကို ရှေ့တိုး လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ တရားရုံးမှာ ဥပဒေကြောင်းအရ တရားရင်ဆိုင်ရနိုင်ဖွယ် ရှိတယ်လို့ ရိုက်တာစ် သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/world-53765311

ရွေးကောက်ပွဲ စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ သတိထားဖို့ အကဲခတ်တွေ သတိပေး

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ နီးလာတာနဲ့အမျှ နိုင်ငံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း လျှောက်ထားသူတွေနဲ့ ထောက်ခံသူတွေ သတိထားသင့်တာတွေ ရှိနေတယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့် လှုပ်ရှားသူတွေ သတိပေးနေတဲ့အကြောင်း ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်စုစုက ပြောပြပါမယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ အချိန် ၂ လကျော်သာ လိုတော့ပေမယ့် အခုကာလဟာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို စိစစ်နေဆဲကာလဖြစ်လို့ ဥပဒေအရဆို ဒီအချိန်မှာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအနေနဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးခွင့် မရှိသေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့လည်း တချို့နေရာတွေမှာ ပါတီကိုယ်စားပြုအလံ လိုက်လံဝေတာမျိုးတွေ ရှိနေပါတယ်။ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလမရောက်ခင်မှာ အခုလိုလုပ်ဆောင်တာတွေကို သတိပြုသင့်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ ဖန်တီးအိမ်ရဲ့ ဒါရိုက်တာ ဒေါ်ခင်လေးငယ်က ပြောပါတယ်။

“ကျမတို့တွေ သွားရင်းလာရင်း တချို့နေရာတွေမှာဆို ပါတီကိုကိုယ်စားပြုတဲ့ အလံတွေလွှင့်ပြီးတော့ ဆိုက်ကားတွေ၊ မော်တော်ကားတွေ စသဖြင့်ပေါ့။ အဲဒါတွေလွှင့်ပြီးသွားနေတာတွေက တကယ်တော့ ကိုယ်ထောက်ခံတဲ့ပါတီအတွက်လည်း အရမ်းအန္တရာယ်များပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အဲလိုလူတွေက ဘယ်လိုလမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့ လုပ်နေသလဲပေါ့။ ကိုယ့်ပိုက်ဆံနဲ့ကိုယ် လုပ်တာဆိုရင်လည်း အဲဒါက အဲဒီပါတီအတွက် အရမ်းအန္တရာယ်များတဲ့အတွက် အဲဒီပါတီတာဝန်ရှိသူတွေအနေနဲ့လည်း ကမ်ပိန်းကာလမတိုင်ခင်မှာ ဒါမျိုးမလုပ်သင့်ဘူးဆိုတာ သတိပေးထုတ်ပြန်တာတွေ လုပ်ပေးသင့်တယ်လို့ ကျမထင်ပါတယ်။”

ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မဲပေးခွင့်ရှိသူစာရင်းထဲမှာ ကိုယ့်ရဲ့အမည်စာရင်းပါ၊ မပါ စစ်ဆေးနိုင်ဖို့ တရက်သာကျန်တော့ပြီး၊ အမည်စာရင်းတင်သွင်းထားတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို ကော်မရှင်အနေနဲ့ စတင်စိစစ်နေချိန်ကာလဖြစ်လို့ မဲဆွယ်စည်းရုံးဖို့ကို တရားဝင်ခွင့်ပြုမထားကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်း၊ မရမ်းကုန်းမြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ကျော်ဝင်းက ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့ကတော့ တရားဝင်ခွင့်ပြုထားတာ မရှိပါဘူးဗျ။ အထက်ကညွှန်ကြားရင်တော့ ညွှန်ကြားတဲ့အတိုင်း တားမြစ်ရမှာပေါ့။ ခုချိန်ကတော့ ညွှန်ကြားချက်တွေ ဘာမှမပြောသေးတော့ ဒါတွေက နဂိုကတည်းကလည်း သူတို့ဆိုက်ကားတွေမှာ သုံးနေတာလည်းရှိတယ်လေ။ စည်းရုံးရေးကာလကတော့ လိုပါသေးတယ်။”

ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့် ပြည်ထောင်စုအဆင့် ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ ကြေညာတဲ့နေ့ကစပြီး ပါတီစည်းရုံးရေးနဲ့ နယ်မြေစည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းတွေကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ဥပဒေအရ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရထားတာပါ။ အခုလို အလံနဲ့ ပါတီဆိုင်းဘုတ်ထောင်တဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေမှာ ဒီဥပဒေနဲ့ သက်ဆိုင်ပေမယ့်လို့ အဲဒီနယ်မြေမှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းပါလာမယ်ဆိုရင် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ဖြစ်သွားနိုင်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲပညာပေး လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ ပ ဉ္စမမဏ္ဍိုင်ရဲ့ ဒါရိုက်တာ ဦးနေဝင်းနိုင်က ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့နိုင်ငံကလည်း ဥပဒေတွေက သိပ်ကိုများပြားပြီးတော့ ရှုပ်ထွေးတာပေါ့လေ။ အဲဒါကြောင့်မို့ လုပ်လို့ရတယ်ဆိုတိုင်း မလုပ်တာကတော့ ပိုကောင်းတာပေါ့လေ။ ဘာကြောင့်လဲလို့ပြောတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့နိုင်ငံတော်က ဒီရွေးကောက်ပွဲက ၅နှစ်မှတကြိမ် ရှိပေမဲ့လို့ ဒီနိုင်ငံတော်မှာရှိနေတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေ၊ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတွေအားလုံးက ဒီနိုင်ငံမှာပဲအတူတူနေကြမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီရွေးကောက်ပွဲပေါ် မူတည်ပြီးမှ တယောက်နဲ့ တယောက်စိတ်ဝမ်းကွဲမယ့်ဟာမျိုးတွေ၊ အာဃာတ ကြီးသွားမယ့်ဟာမျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ဥပဒေကလုပ်ပါလို့ ပြောထားပေမဲ့လည်း မလုပ်ဘဲနဲ့ ဆင်ခြင်တာကတော့ အကောင်းဆုံးဖြစ်မယ်လို့ပဲ ကျနော်အကြံပြုချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။”

ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ့်ရက်မတိုင်ခင် တရက်အလိုအထိ ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း မဲဆွယ်စည်းရုံးခွင့်ရှိတယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတုန်းက သတ်မှတ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလနဲ့ ကြုံနေရချိန်မှာ ကျင်းပမယ့် ဒီတကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲအတွက်ကိုတော့ ကော်မရှင်က တိတိကျကျ ထုတ်ပြန်မထားသေးပါဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့်ရှိသူ နိုင်ငံသားတိုင်း အခွင့်အရေးမဆုံးရှုံးဖို့နဲ့ ပါတီဝင်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ တန်းတူညီမျှတဲ့ အခွင့်အရေးရဖို့ကို လေ့လာစောင့်ကြည့်သူတွေက လိုလားနေကြတာပါ။

စုစု/ ဗွီအိုအေ ( မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020-/5542031.html

KNU ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည်

၂၀၁၀ ခုနှစ်တုန်းက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲပေးပုံကို ပြသနေတဲ့ ကရင်အမျိုးသားတဦးကို ရန်ကုန်မြို့မှာ တွေ့ရ။ (အောက်တိုဘာ ၀၁၊ ၂၀၁၀)

ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေတချို့မှာ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲကျရင် ပထမဆုံးအကြိမ် မဲပေးခွင့်ရတော့မယ့်အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။

ကရင်ပြည်နယ် ကြာအင်ဆိပ်ကြီးမြို့နယ်မှာ KNU ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲကျရင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မဲပေးခွင့်ရကြတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရအုပ်ချုပ်မှု မရှိပေမဲ့လည်း မဲပေးနိုင်အောင် စီစဉ်ထားတဲ့အကြောင်း ကရင်ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အတွင်းရေးမှူး ဦးမောင်မောင်နိုင်က ပြောပါတယ်။

“အဓိက ကျနော်တို့က မြို့တိုင်းမြို့တိုင်းမှာ KNU နေရာမှာလည်း တိုးတယ်၊ ဒီဘက်က မြို့တွေက လူဦးရေတွေက များလာတာ၊ တိုးတာ ရှိတာပေ့ါ၊ ထူးထူးခြားခြားတော့ ကြာအင်ဆိပ်ကြီးဘက်က KNU ထိန်းချုပ်မြေထဲမှာဆိုလို့ရှိရင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဘာညာ မရှိသော်ညာလည်း လူဦးရေစာရင်းတွေ မဲစာရင်းတွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့မှ ကောက်ခံတာ သူတို့ကို မဲပေးလို့ရအောင်တော့ ကျနော်တို့က အဲ့ဘက်မှာ မဲရုံတွေ တိုးပေးထားတာရှိတယ်၊ အဲ့ဘက်မှာဆိုရင်တော့ ကြာအင်ဆိပ်ကြီးမှာဆိုရင်တော့ မဲရုံပေါ့ အထူးအနေနဲ့ လုပ်ပေးထားတာ ၁၂ ရုံပေါ့။ အခြားနေရာတွေက ဒီတိုင်းပဲ ရွာတွေမှာ တိုးတဲ့ဟာလည်း ရှိပါတယ်ခင်ဗျာ။”

ခန့်မှန်းခြေ မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၂၀၀,၀၀၀ ကျော်လောက်ရှိတဲ့ ကြာအင်ဆိပ်ကြီးမြို့နယ်က မြန်မာအစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားတဲ့ KNU ထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် ခွင့်ပြုထားတယ်လို့လည်း KNU ဒူပလာရာခရိုင်း အတွင်းရေးမှူးစောလစ်စတန်က ပြောပါတယ်။

“ဒီမှာတချို့ရပ်ကွက်ရဲ့ စာရေးတွေ လာတွေ့ဆုံပြီးပြောတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ တချို့နိုင်ငံရေးပါတီတွေလာပြီး ချဉ်းကပ်တာတွေ ရှိတယ်။ အဲ့ဒါပါပဲ လာပြီးတော့ စာရေးလာပြောတဲ့ဟာက မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသောသူများရဲ့ စာရင်းများ လာပြီးတော့ ကပ်ပေးချင်လို့ပါတဲ့ လာကပ်ပေးပိုင်းခွင့်ရှိပါလား၊ လာညှိနှိုင်းတော့ ခွင့်ပြုချက်ပေးလိုက်ပါတယ်။”

မြန်မာအစိုးရနဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲမထားတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တခုဖြစ်တဲ့ မြောက်ပိုင်းရှမ်းပြည်တပ်မတော် SSPP/SSA ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ခွင့်ရနေတယ်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ စိုင်းထွန်းအောင်လွင်က ပြောပါတယ်။

“ဝမ့်ဟိုင်း အဲ့မှာတွေပဲ သူတို့ပြောတဲ့ သတင်းတွေအရ SSPP က ထုတ်တဲ့ ပုံအရ သူတို့ ကော်မရှင်စာရင်းတွေလည်း ပါမှာပေ့ါနော်။ အနိမ့်ဆုံး လူဦးရေ ၁၀,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေလို့ခေါ်တဲ့ အဲ့ဒီ မိုင်းရူးနဲ့ ကျေးသီး နယ်မြေတို့မှာလည်း လူဦးရေက ၂၀၀,၀၀၀ လောက်ရှိတယ်ဆိုတော့ အဲ့ဒီနယ်တွေထဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ်မဲဆွယ်စည်းရုံးတာတွေ ဘာတွေလည်း ပေးလုပ်မယ် ... သဘောမျိုးပြောထားတယ်ဖြစ်ပါတယ်ဗျ။ ဒါတော့ ထိန်းချုပ်နယ်မြေပြောတာပေါ့နော်။ လှုပ်ရှားနယ်မြေ ပြောမယ်ဆိုရင်တော့တန့်ယန်း၊ မိုင်းရယ်တို့၊ လာရှို့တို့ဘက်က သီပေါတို့ အဲ့လိုဘက်တွေပါ ပါတယ်ပေါ့။”

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ဝမ့်ဟိုင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ရခဲ့သလို၊ မိုင်းရှုး၊ ကျေးသီးမြို့နယ်တွေမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခွင့်ရခဲ့ပေမဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင်းက မြို့နယ်တချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေ မကျင်းပနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ 

အဂ္ဂနွန်/ ဗွီအိုအေ ( မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-and-knu/5541940.html

ဝတပ်ဖွဲ့ ဦးဆောင်တဲ့ လက်နက်ကိုင်ခြောက်ဖွဲ့ ပင်လုံညီလာခံမတက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်

မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့ ၇ ဖွဲ့ရဲ့ FPNCC ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးရေးကော်မတီကို တွေ့ရစဉ် / Photo: FPNCC Facebook

နေပြည်တော်မှာ ပြုလုပ်တော့မယ့် စတုတ္တအကြိမ်မြောက် ၂၁ ရာစု ပင်လုံ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ဝပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် (UWSA) ဦးဆောင်တဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ခုနှစ်ဖွဲ့နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ (FPNCC)  က ဒီကနေ့ သြဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ‌ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

FPNCC ရဲ့ကြေညာချက်မှာ... ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ပြန့်ပွားနေချိန် နယ်စပ်ဒေသတွေရဲ့ ဆေးဝါးကုသမှု အခက်အခဲနဲ့ ခရီးသွားလာရေး အခက်အခဲတွေဟာ FPNCC အဖွဲ့ဝင်ခြောက်ဖွဲ့ ညီလာခံ မတက်‌ရောက်နိုင်တဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်း ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ရခိုင့်တပ်တော် (AA) ကို အစိုးရက ညီလာခံတက်ဖို့ မဖိတ်ကြားတဲ့အ‌ပေါ် များစွာစိတ်မကောင်း ဖြစ်မိကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။

FPNCC အဖွဲ့ဝင် တအာင်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLA က ဗိုလ်မှူးချုပ် တာဘုန်းကျော်ကတော့... ရခိုင့်တပ်တော် AA ကို ပင်လုံညီလာခံ တက်ရောက်ဖို့ မဖိတ်ကြားတဲ့အတွက် FPNCC အနေနဲ့ ဒီလို ဆုံးဖြတ်လိုက်တာလို့   RFA ကို ပြောပါတယ်။

မကြာသေးခင်က အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တွေ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြချိန်မှာ ညီလာခံသွားတက်ရင် မဟာမိတ်အချင်းချင်း ညီညွှတ်ရေးမှာ ထိခိုက်နိုင်တာကြောင့် မတက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်တဲ့ NLD အစိုးရလက်ထက် စတုတ္တအကြိမ်မြောက် ၂၁ ရာစုပင်လုံ ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံ အစည်းအဝေးတွေကို လာမယ့် သြဂုတ်လ ၁၉ရက်နေ့မှာ ကျင်းပမှာဖြစ်ပြီး အပစ်မရပ်သေးတဲ့ အဖွဲ့တွေထဲက မတရားသင်း အဖြစ်ကြေညာခံထားရတဲ့ AA အဖွဲ့ကလွဲရင် ကျန်တဲ့အဖွဲ့တွေကို ညီလာခံဖွင့်ပွဲအခမ်းအနား တက်ကြဖို့ ဖိတ်ကြားထားတာပါ။

အစိုးရရဲ့ NCA လမ်းကြောင်းကို လက်မခံတဲ့ UWSA ၀ အဖွဲ့ ဦးဆောင်တဲ့ FPNCC မှာ မိုင်းလားအဖွဲ့ (NDAA)၊ ကချင်လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (KIA)၊ တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (TNLA)၊ ကိုးကန့်အဖွဲ့  (MNDAA)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP/SSA)၊ ရခိုင့်တပ်တော် (AA) တို့ ပါဝင်တာဖြစ်ပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/fpncc-21-panglong-08132020091024.html

နိုင်ငံ့အကျပ်အတည်းတွေကို ၂၁ ပင်လုံ လမ်းကြောင်းကနေ ဖြေရှင်းမယ်လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပြော

လက်ရှိကြုံတွေ့နေတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ ဒီမိုကရေစီ၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး အကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး ဆောင်ရွက်နိုင်မယ့်လမ်းကြောင်းကို ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံမှာ ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်နိုင်တော့မယ်လို့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်း စုကြည် က  ဒီနေ့ နေပြည်တော်မှာကျင်းပတဲ့ ကိုးကြိမ် JICM အစည်းအဝေးမှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ဒုတိယ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းကတော့ ၂၁ ရာစု ပင်လုံမှာ ချုပ်ဆိုမယ့် စာချုပ်ထဲမှာ ဒီထက်ပိုကောင်းမွန်ပြည့်စုံတဲ့ အချက်တွေ ပါဝင်သင့်တယ်လို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

စတုတ္ထအကြိမ် ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံ အစည်းအဝေးမှာ ချုပ်ဆိုမယ့် ပြည်ထောင်စု သဘောတူညီချက် အစိတ် အပိုင်း ၃ စာချုပ်မူကြမ်းကို ဒီနေ့ နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၉ ကြိမ်မြောက် JICM အစည်းအဝေး မှာ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ အားလုံးက သဘောတူ ခဲ့ကြပါတယ်။

နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က လက်ရှိ တိုင်းပြည်မှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ လမ်းကြောင်းဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီလို့ ဒီနေ့ အဖွင့် မိန့်ခွန်းမှာ ပြောကြား လိုက်ပါတယ်။

"ဒီသဘောတူစာချုပ်ဟာ ကျွန်မတို့ရင်ဆိုင်တွေ့ကြုံနေရတဲ့ လက်ရှိမြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ဒီမိုကရေစီ ဖယ်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းတွေကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး ဖြေရှင်းနိုင်မယ့်လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ထင်ထင်ရှားရှားဖော်ပြနိုင်တော့မှာဖြစ် ပါတယ်။ ဒီစာချုပ်ဟာ ပြီးပြည့်စုံတဲ့စာချုပ်တစ်ရပ် ဖြစ်ပြီလားဆိုရင်တော့ မပြည့်စုံသေးဘူးဆိုတာကို ကျွန်မ တို့ အမှန်အတိုင်းရှုမြင်ကြဖို့၊ အမှန်အတိုင်းလက်ခံကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ၂၀၂၀ အလွန် အဆင့်လိုက်လုပ်ငန်းစဉ် တွေနဲ့ အဆင့်လိုက်အကောင်အထည်ဖော်မှုတွေမှာ ခေါင်းစဉ်ကြီး ရှစ်ခုကို ဖော်ထုတ်နိုင်ကြပေမယ့် အသေး စိတ် ဆက်သွားရမယ့်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကျွန်မတို့ ဆက်ပြီးဆွေးနွေးညှိနှိုင်းကြရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။"

ပင်လုံညီလာခံမှာ ချုပ်ဆိုမယ့် ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အစိတ်အပိုင်း ၃ စာချုပ်ဟာ ပြီးပြည့်စုံတဲ့ စာချုပ် မဟုတ်သေးပေမယ့် အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ဖို့ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်ရေးလမ်းကြာင်းနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတယ်လို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့တာပါ။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တချို့က အစည်းအဝေးတွေ မတက်ရောက်တော့ပဲ NCA လမ်းကြောင်း ရပ်တန့်သွားတဲ့ အခြေအနေကို ပြန်လည်အစပြုဖို့ အစိုးရ ဦးဆောင်တဲ့ NRPC က နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ကြိုးစားခဲ့ရတယ်လို့လည်း နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံက ဆက်ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊  ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းက နှစ်ဖက်ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ ကြိုးစားမူကို အသိအမှတ်ပြုပေမယ့် စာချုပ်မှာ ဒီထက်ပိုကောင်းမွန်တဲ့ရလဒ်တွေ ပါဝင်သင့်တယ်လို့  ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။

"ဒီသဘောတူညီချက်များဟာ ယခုထက်ပိုပြီးတော့ ရသင့်ကြောင်းလည်းတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ခု ကိုးကြိမ် မြောက် JICM အစည်းအဝေးအတွက် အလုပ်အဖွဲ့များ ညှိုနှိုင်းဆွေးနွေးမူ လေးကြိမ် ဆောင်ရွက်ရာမှာ အချို့ အချက်များဟာ NCA မှာ အတိအကျ ဖော်ပြထားရှိပြီးဖြစ်ပါတယ်။ စာသားအဓိပ္ပါယ်အယူအဆအနက် အဓိပ္ပါယ်ကောက်မှု လွဲချော်သွားခြင်းများကြောင့် ဆွေးနွေးရမယ့် အချက်အလက်များကို မဆွေးနွေးနိုင်ဘဲ ဒီလို အယူအဆအချက်အလက်လွဲမှားနေတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ NCA ပါ အချက်များကိုပဲ ထပ်မံဆွေးနွေးမှုကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာခြင်းဖြစ်ပါတယ်"

ဒီနေ့ JICM အစည်းအဝေးမှာ နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေကြား ငြိမ်းချမ်းရေး ရှေ့ဆက်ဖို့အချက် ၇ ချက်ကို သဘောတူနိုင်ခဲ့ပြီး အဲဒီအချက်တွေထဲမှာ NCA အပစ်ရပ် လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေလည်း ပါဝင်လာဖို့ ဆိုတဲ့ အချက်ပါဝင်ပါတယ်။

အပစ်ရပ်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ စုစည်းထားတဲ့ PPST အဖွဲ့ရဲ့ ခေါင်းဆောင် ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်ဆစ်ကလည်း နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေ စာချုပ်မူကြမ်း အတည်ပြုနိုင်ခဲ့တာကို  ကျေးဇူးတင် ဝမ်းမြောက် ကြောင်း၊ ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ  ကိုယ်လိုချင်တာကို ရာနှုန်းပြည့် မရနိုင်တဲ့အတွက် အပေးအယူ အလျှော့အတင်း လုပ်မှသာ  ငြိမ်းချမ်းရေး အောင်မြင်မှာဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုသဘောတူညီချက် အစိတ်အပိုင်း ၃ မှာ ထည့်သွင်း ချုပ်ဆိုမယ့် အချက်တွေကတော့ NCA အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ မူဘောင် သဘောတူညီချက် ၁၅ ချက်၊ ၂၀၂၀ အလွန် အစိုးရသစ် က်ထက်မှာ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမယ့် လုပ်ငန်းတွေအတွက် ခေါင်းစဉ် ရှစ်ခုနဲ့  ဖက်ဒရယ် အခြေခံမူ သဘောတူညီချက် ငါးရပ်တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဝင် နိုင်အောင်မငေးက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်  လမ်းညွှန်ခဲ့တဲ့  အခြေခံမူ ငါးချက်ထဲက ဖက်ဒရယ်မူ၊ အာဏာခွဲဝေရေး အပိုင်းတွေမှာ ရှေ့ဆက်ဆွေးနွေးဖို့ လမ်းပွင့်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။

"ဒီ ငါးချက်ထဲမှာ ငါးချက်စလုံးအနေနဲ့ တိတိကျကျမရတဲ့တိုင်အောင် အကျိုးဆက်အများကြီးရခဲ့တယ်။ နောက်ထပ်ဆက်လက်ဆွေးနွေးဖို့ အများကြီး လမ်းပွင့်သွားခဲ့တယ်။ ဥပမာဆိုရင် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးကိစ္စရတယ်၊ နောက်အာဏာခွဲဝေရေးကိစ္စမှာလည်း ကျနော်တို့ရတယ်။ အဲတော့ ပြည်နယ် အချင်းချင်း လေးစားမှုရှိဖို့ကလည်း ရတယ်ခင်ဗျ။ ခုနပြောတဲ့ ပြည်နယ်ဖွဲ့စည်းပုံ ကိစ္စမှာတော့ အမည် သတ်မှတ်ချက်ကိစ္စက နည်းနည်းတူညီမှု မရှိဘူးပေါ့"

နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံရုံး ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဇော်ဌေးက နောက်ပိုင်းမှာ ဆက်ဆွေးနွေးရမယ့်ကိစ္စတွေထဲမှာ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိစ္စတွေ၊ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးကိစ္စတွေ ပါဝင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

"ဘယ်ဟာမှာ ဆက်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးရမလဲဆိုတော့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး၊ ဒီအပိုင်း မှာတော့ NCA လမ်းပြမြေပုံမှာ ပါတဲ့အတိုင်းပေါ့၊ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်း ခေါင်းစဉ်အောက် မှာ ဘာတွေပါလဲဆိုတော့ နှစ်ဖက်ညှိုနိုင်းဆွေးနွေးမယ် ပြီးရင် ကြိုတင်ဆောင်ရွက်ဖွယ်ရာတွေကို ဆောင်ရွက် မယ်ဆိုတာပါတယ်၊ လမ်းပြမြေပုံ အဆင့် ၃ မှာ၊  ပြီးရင် လမ်းပြမြေပုံ အဆင့် ၇ မှာတော့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုတာပါတယ်။ အဲတော့ ဒီဘက်က နိုင်ငံရေးအရသွားတဲ့အဆင့်တွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေ ဟန်ချက်ညီဖို့ဆိုရင် ဒီဘက်က လုံခြုံရေးအရသွားတဲ့ဟာတွေ ဟန်ချက်ညီဖို့လိုတယ်။"

အရင်ဆွေးနွေးပွဲတွေက မပြေလည်ခဲ့တဲ့ ခွဲမထွက်ရ ဆိုတဲ့ကိစ္စကိုတော့ ပုံစံတမျိုးနဲ့ ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ဦးဇော်ဌေးက ပြောပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ ၂၀၂၀ နောက်ပိုင်း အဆင့်လိုက်သွားမယ့်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကတော့ ဘယ်အချိန်မှာ ပြည်နယ်တွေအနေနဲ့ အခြေခံဥပဒေတွေကို ရေးဆွဲကြမလဲ၊ ပြည်ထောင်စုနဲ့ပြည်နယ် အာဏာခွဲဝေမှုတွေကို ဘယ်လို ဖြေရှင်းမလဲ၊ ဘယ်အဆင့်မှာ  လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး၊ လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းရေးတွေကို လုပ်မလဲဆိုတာကို အသေးစိတ် ထပ်မံဆွေးနွေးရဦးမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံရေးလေ့လာသူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ဒီတကြိမ် ပင်လုံက အရင်ဆွေးနွေးပွဲတွေထက် ပိုအနှစ်သာရရှိမှာ သေချာပေမယ့် မူဝါဒတွေ အလုပ်ဖြစ် မဖြစ်က စောင့်ကြည့်ရဦးမယ်လို့ မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။

"ဒီတစ်ကြိမ် ညီလာခံရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို အရင်ကထက်တော့ အဓိပ္ပါယ်ရှိလိမ့်မယ်။ သို့သော်ငြားလည်း ယေဘုယျ သဘောတူညီချက်တွေ မျှတာဖြစ်ပြီးတော့ နောင်လာမယ့် အစိုးရလက်ထက်မှာ ဘာတွေ အပြောင်း အလဲတွေဖြစ်ပြီးတော့ ဘယ်လိုအနေအထားတွေ ဖြစ်ဦးမယ်ဆိုတာ မပြောနိုင်ဘူး။ ယေဘုယျအားဖြင့်တော့ စတုတ္ထအကျော့ ပင်လုံဆွေးနွေးပွဲက ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ထူထောင်ရေးအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့အခြေခံတွေ ချမှတ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မူသဘောအရသာဖြစ်ပြီးတော့ လက်တွေ့အရ ဘယ်လောက် အလုပ်ဖြစ်ပြီးတော့ ဘယ်လောက်အကျိုးရှိမယ်ဆိုတာကတော့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အခြေအနေမှာ ဆက်ပြီးတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။"

NLD အစိုးရလက်ထက် နောက်ဆုံးအကြိမ် ပြုလုပ်မယ့် ပင်လုံညီလာခံဆွေးနွေးပွဲတွေကို သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ကနေ   သုံးရက်ကြာ ကျင်းပသွားမှာဖြစ်ပြီး အပစ်ရပ်လက်မှတ်မထိုးထားတဲ့ အဖွဲ့ အားလုံးလိုလိုကို ဖိတ်ကြားထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဖိတ်ကြားခံရတဲ့ထဲမှာ  ရခိုင့်တပ်တော် AA ပါဝင်ခြင်းမရှိတဲ့အတွက် ကျန်တဲ့ မဟာမိတ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေလည်း  ညီလာခံ မတက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်လို့  ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး အမြဲတမ်းကော်မတီ FPNCC က RFA ကို ဒီကနေ့  ပြောပါတယ်။

FPNCC မှာ  ပါဝင်တဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေကတော့ UWSA ၀ အဖွဲ့၊ မိုင်းလားအဖွဲ့၊ ကချင်လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်  KIA ၊ တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ TNLA၊ ကိုးကန့်အဖွဲ့ MNDAA၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ  SSPP/SSA နဲ့ AA တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

RFA Burmese

https://www.rfa.org/burmese/news/dassk-jicm-08132020062310.html

ပြည်ထောင်စု သဘောတူညီချက် ပြင်ဆင်ရေးကြိုးပမ်းမှု ဒေါ်စုချီးကျုး

နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပတဲ့ JICM အစည်းအဝေးပွဲမှာ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မိန့်ခွန်းပြောကြားတဲ့ မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - Myanmar State Counsellor Office - သြဂုတ် ၁၃၊ ၂၀၂၀)

ရှေ့သီတင်းပတ်မှာ ကျင်းပမယ့် ၂၁ ရာစု ပင်လုံညီလာခံမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူညီချက်မှာ တိုးတက်မှုတွေရအောင် ကြိုးပမ်းခဲ့တဲ့အပေါ် နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်က ကြိုဆိုလိုက်သလို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ကတော့ ကြန့်ကြာမှုတွေ မရှိအောင်လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပတဲ့ JICM အစည်းအဝေးပွဲမှာ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မိန့်ခွန်းပြောကြားတဲ့ မြင်ကွင်း။ (ဓာတ်ပုံ - Myanmar State Counsellor Office - သြဂုတ် ၁၃၊ ၂၀၂၀)

အစိုးရနဲ့ NCA လက်မှတ်ထိုး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ကိုယ်စားလှယ်တွေ ညှိနှိုင်းသဘောတူထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူစာချုပ် အပိုင်း ၃မှာ ထည့်သွင်းမယ့် အချက်တွေကို JICM ခေါ် NCA အပစ်ရပ်စာချုပ် အကောင်အထည်ဖေါ်မှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးကို ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး အတည်ပြုမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေ့ မနက် နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပတဲ့ JICM အစည်းအဝေးအဖွင့်အမှာစကားပြောကြားရာမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ကျင်းပတဲ့ ၂၁ ရာစုပင်လုံ တတိယအစည်းအဝေးပြီးနောက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ရပ်တန့်ခဲ့ရကြောင်း ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ပြန်လည်စတင်ဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး ပြည်ထောင်စု သဘောတူစာချုပ် အပိုင်း ၃ ကို ရရှိအောင်ဆွေးနွေးခဲ့သူတွေကို ချီးကျူးကြောင်း အခုလို ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“ဒီနေ့ အစည်းအဝေးကို တင်ပြလာတဲ့ စာချုပ်မူကြမ်းကို ကြည့်လိုက်တာနဲ့ နှစ်ဘက်အလုပ်အဖွဲ့တွေ ဘယ်လောက်အထိ ဆွေးနွေးခဲ့ရတယ်။ ညှိနှိုင်းခဲ့ရတယ်။ ငြင်းခုန်ခဲ့ရတယ်။ ကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့ရတယ်ဆိုတာကို ကျမတို့ နားလည်သဘောပေါက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီဟာကို အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေဆက်တိုက် ဆောင်ရွက်နေချိန်မှာ ကမ္ဘာနဲ့ အဝှမ်းကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တာကြောင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေဟာ အရှိန်အဟုန်လျော့ကျသွားခဲ့ရပါတယ်။ Video Conferencing တွေနဲ့ဆွေးနွေးမှုတွေ ရပ်ဆိုင်းမသွားအောင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုစိန်ခေါ်မှုအမျိုးမျိုးကြားကနေ မဆုတ်မနစ် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြတဲ့ နှစ်ဘက်ကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ ပါဝင်ပတ်သက်သူတွေ၊ ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးခဲ့သူတွေအားလုံးကို ကျမအနေနဲ့ လှိုက်လှိုက်လဲလဲ ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်းအလေးအနက်ပြောကြားလိုပါတယ်။”

COVID 19 ကပ်ရောဂါကို မြန်မာပြည်သူတွေ စည်းစည်းလုံးလုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့သလို ၂၀၁၈ က ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေ ရပ်တန့်နေရာက အခုဆိုရင် ပြန်လည်စတင်နိုင်တဲ့အခြေအနေကို ရောက်ခဲ့ကြောင်းလည်း အခုလို ထည့်သွင်း ပြောကြားပါတယ်။

“ဒီအတိုင်းပါပဲ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အစည်းအဝေးတွေခေါ်လို့မရ၊ တွေ့ဆုံဖို့ညှိနှိုင်းလို့မရတဲ့အခြေအနေ၊ NCA လမ်းကြောင်းရပ်ဆိုင်းသွားရတဲ့ အခြေအနေကနေ ဒီကနေဆိုရင် ၂၁-ရာစုပင်လုံညီလာခံကို ကျင်းပနိုင်တဲ့အနေအထားကိုရောက်လာပါပြီ။ ဒါတင်ပဲလားမကပါဘူး။ နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက်တွေ ရယူနိုင်တဲ့ အနေအထားကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပါပြီ။ ဒါတင်မကသေးပါဘူး။ ဒီမိုကရေစီဖယ်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး၊ အမျိုးသားပြန်လည်ရင်ကြားစေ့ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်ရှေ့ဆက်ပြီး တစ်လှမ်းပြီး တစ်လှမ်း၊ တဆင့်ပြီး တဆင့်ဖော်ဆောင်နိုင်မယ့် အဆင့်လိုက်အစီအစဉ်တစ်ခုကို ရယူနိုင်မယ့်အနေအထားတစ်ခုကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။”

ဒီနေ့ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်လာတဲ့ တပ်မတော် ဒုတိယ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးစိုးဝင်းကလည်း ပြည်ထောင်စု သဘောတူစာချုပ်ရရှိအောင် ဆွေးနွေးခဲ့ရာမှာ အချိန်ကြန့်ကြာမှုမရှိစေဖို့အတွက်လည်း အခုလို တိုက်တွန်းကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

“အခုအစည်းအဝေးက အလုပ်အဖွဲ့တွေ ကြိုတင်ညှိနှိုင်း သဘောတူညီချက်တွေကို အတည်ပြုကြတာဖြစ်ပါတယ်။ အလုပ်အဖွဲ့များရဲ့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုကို အသိအမှတ်ပြုပါသော်လည်း ဆွေးနွေးချက်များအပေါ် သုံးသပ်ရလျှင်ဖြင့် ကြိုတင်ညှိနှိုင်း သဘောတူညီချက်များ ယခုထက် ပိုမိုပြီးတော့မှ ရသင့်ကြောင်းလည်း တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခု ၉ကြိမ်မြောက် JICM အစည်းအဝေးအတွက် အလုပ်အဖွဲ့များ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှု ၄ ကြိမ်ဆောင်ရွက်ရာမှာ အချို့အချက်များဟာ NCA မှာ အတိအကျ ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်သော်လည်း စာသားအဓိပါ္ပယ်အယူအဆ၊ နက်ကောက်မှုများ လွဲချော်သွားခြင်းများကြောင့် ဆွေးနွေးရမယ့် အချက်သစ်များကို မဆွေးနွေးနိုင်ဘဲ ဒီလို အယူအဆ၊ အချက်အလက် လွဲမှားနေတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ NCA ပါအချက်များကိုပဲ ထပ်မံဆွေးနွေးမှုကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာခြင်း၊ NCA ကို အခြေခံတဲ့ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးများမှာ မူလက သဘောတူညီချက်တွေကို ထပ်မံ ပြင်ဆင်လိုမှုကြောင့် အပြန်အလှန် ထပ်မံဆွေးနွေးရခြင်းကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာခြင်း၊ NCA မှာ မပါရှိဘဲ လုံခြုံရေးနဲ့ မပတ်သက်တဲ့ စာသားရပ်များကို ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခြင်းကြောင့် အချိန်ကြန့်ကြာခြင်း၊ ဒါတွေကြောင့် နောက်ကြောင်းပြန် ရှေ့ကို အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဆွေးနွေးရမယ့် အစားနောက်ကြောင်းပြန် ထပ်မံဆွေးနွေးချက်များဖြင့် မလိုလားအပ်ဘဲ အဖိုးတန်အချိန်များ ကုန်ဆုံးခဲ့ကြသည်ကို တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးရဲ့ မျှော်လင့်စောင့်စားနေတဲ့ ပန်းတိုင်ရောက်ဖို့ဟာလည်း မလိုလားအပ်ဘဲ ကြန့်ကြာနေတာဖြစ်တဲ့အတွက် အလုပ်အဖွဲ့များ ရှေ့ဆက်ပြီး ဆွေးနွေးရန် ကျန်ရှိတဲ့ အချက်များကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆွေးနွေးကြရာမှာ ဒီလို အချက်မျိုးကို သတိပြုကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။”

NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွတ်ဆစ်ကတော့ နှစ်ဘက်သဘောတူညီချက် ရအောင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသူတွေကို ဂုဏ်ပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

JICM အစည်းအဝေးက ရယူထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုသဘောတူညီချက် စာချုပ် အပိုင်း ၃ ပါ အချက်တွေကို အတည်ပြုခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ၂၁ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေးစတင်ရေးအတွက် UPDJC ခေါ် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ အစည်းအဝေးတွေကို ဒီလ ၁၄ ရက်၊ ၁၅ ရက်။ ၁၇ ရက်နေ့ကျင်းပမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပင်လုံ စတုတ္ထအစည်းအဝေးကိုတော့ ၁၉ ရက်ကနေ ၂၁ ရက်နေ့ထိ ၃ရက်ကြာကျင်းပမှာဖြစ်ပါတယ်။

NCA စာချုပ်အရ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ ကို တစ်နှစ် ၂ ကြိမ်ကျင်းပဖို့ သဘောတူထားခဲ့ပေမဲ့ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံပြီးနောက်မှာတော့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးနဲ့ ပြည်ထောင်စုက ခွဲမထွက်ရေးဆိုတဲ့ အချက်တွေအပေါ်မှာ ပြေလည်မှု မရခဲ့တာကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံဟာ ၂နှစ်ကျော် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ရပါတယ်။ 

ကိုမိုးဇော် / ဗွီအိုအေ ( မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/dassk-jicm-nca/5541894.html

ကျောက်တော်မြို့မှာ ရဲစခန်းမှူး ပစ်သတ်ခံရ

ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ရှိ လုံခြုံရေးယူထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့။ (နိုဝင်ဘာ ၁၅၊ ၂၀၁၈)

ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ကျောက်တော်မြို့မရဲစခန်းက စခန်းမှူးကို အမည်မသိ လူတစ်စုက သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့တာကြောင့် သေဆုံးသွားတဲ့ အကြောင်းပြောချင်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က ရခိုင်ပြည်နယ်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်တော်မြို့မရဲစခန်းက စခန်းမှူး ဒုရဲမှူးထွန်းနိုင်ဦးကို သြဂုတ်လ ၁၂ ရက် မနေ့က ညနေပိုင်းက ရဲစခန်းအနီးမှာ သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်ခံရပြီး သေဆုံးသွားတာဖြစ်ပါတယ်။

သေဆုံးသွားတဲ့ စခန်းမှူး ထွန်းနိုင်ဦးဟာ စခန်းအနီးက လက်ဖက်ရည်ဆိုင်က အပြန် မနေ့က ညနေ ၇နာရီ ကျော်လောက်မှာ ပစ်ခတ်ခံရတာဖြစ်တယ်လို့ ကျောက်တော်ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

"ကျနော်တို့ သိသလောက်ကတော့ မနေ့က ညနပိုင်း ၇ နာရီကျော်လောက်က အဲဒီရဲစခန်းဘက်က သေနတ်သံ ဒိုင်းဒိုင်းဆိုပြီး ကြားတယ်။ သေနတ်သံစဲတော့ တပ်မိသားစု ရဲစခန်းမိသားစုတွေကို ဖုန်းလှမ်းဆက်ကြည့်တော့ စခန်းမှူး သေနတ်ဒဏ်ရာနဲ့ သေဆုံးနေတယ်ဆိုပြီးတော့ပြောတယ်။"

သေဆုံးသူရဲ့အလောင်းကို ကျောက်တော်ပြည်သူ့ဆေးရုံကို ပို့ဆောင်ထားတယ်လို့လည်း နီးစပ်ရာဒေသခံတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။

စခန်းမှူး ဒုရဲမှူး ထွန်းနိုင်ဦး အသတ်ခံရတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး မေးမြန်းဖို့ ကျောက်တော်မြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ရဲတပ်ဖွဲ့ ပြောခွင့်ရသူတွေကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။

ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတိုက်ပွဲတွေအတွင်းမှာ အရပ်သားတွေသာမက ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေပါ လက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ သတ်ဖြတ်တာတွေကို ခံနေရတာကြောင့် ပြည်သူတွေရဲ့ လုံခြုံရေး အရင်ကထက် ပိုပြီး စိုးရိမ်စရာဖြစ်လာတယ်လို့လည်း အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ထုမေက ပြောပါတယ်။

"ကျမတို့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဟာ ဒီအချိန်မှာ သာမာန်ပြည်သူတွအတွက် ကျမတို့ စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်မိတယ်။ လုံခြုံရေးအရရော ဘဝလုံခြံုရေးအရရော စိတ်ဓာတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုံခြံုရေးအရရော ကျမတို့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဟာ အင်မတန်မှ စဉ်းစားဖို့ သင့်နေတဲ့ ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်နေပါပြီ။ အထူးသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းဖြစ်စဉ်မှာ မပါဝင်တာကလည်း ပြည်သူတွေ မလုံခြံုဖို့ အခြေအနေ တစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ ကျမတို့က ဒီအခြေအနေကို တအားစိုးရိမ်တယ်။ သာမာန်စိုးရိမ်တဲ့ အခြေအနေ မဟုတ်တော့ဘူး။ ဘယ်သူ့ကိုမဆို အသက်တွေ ဆုံးရှုံးအောင်၊ ဘဝတွေ ဆုံးရှုံးအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်တာကြောင့် ကျမတို့ တော်တေ်ာလေး စိုးရိမ်နေပါပြီ။"

ကျောက်တော်မြို့မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့ကလည်း ကျောက်တော်မြို့သစ်ရပ်ကွက်မှာ ဆိုင်ကယ်နဲ့သွားတဲ့ ရဲအရာရှိတစ်ဦးကို အမည်မသိ ဆိုင်ကယ်သမားနှစ်ယောက်က ဓားနဲ့ ထိုးသတ်ခဲ့တာကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ကကလည်း ကျောက်တော်မြို့မရစခန်းမှူး ရဲမှူး စောသန်းလွင်ဟာ ဓားထိုးခံရပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သလို ၂၀၁၉ စက်တင်ဘာလ ၂၂ရက်နေ့မှာလည်း ကျောက်တော်ရဲစခန်းက ရဲတပ်ကြပ်တစ်ဦး ဓားထိုးခံရပြီး သေဆုံးသွားပါသေးတယ်။

ဒါအပြင့် စစ်တွေမြို့မှာလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ ကနေပိုင်းက စစ်တွေမြို့ အမှတ် ၁ ရဲစခန်းက တပ်ကြပ်ကြီးတစ်ဦးဟာသူရဲ့ နေအိမ်အနီးမှာ အမည်မသိလူနှစ်ဦးက ဓားနဲ့ ထိုးသတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတိုက်ပွဲတွေ အတွင်းမှာ ရဲကင်းစန်းတွေလည်း မကြာခဏတိုက်ခံရတာတွေ ရှိသလို ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေလည်း မကြာခဏဆိုသလို လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ဖမ်းဆီးမှုတွေကို ခံနေကြရပါတယ်။

သက်နိုင် / ဗွီအိုအေ ( မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/rakhine-kyauk-taw/5541923.html

စစ်တွေပွိုင့်ကမ်းခြေအနီး လူသေအလောင်းတစ်လောင်း သောင်တင်တွေ့ရှိ

နိရဥ္စရာ ၊ သြဂုတ် ၁၃/၂ဝ၂ဝ

ရခိုင်ပြည်နယ်၊စစ်တွေမြို့ ပွိုင့်ကမ်းခြေအနီး သဲသောင်းပြင်၌ သြဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ နံနက် ၆ နာရီ ၃ဝမိနစ်ခန့်က အမျိုးသားအလောင်းတစ်လောင်းကို သောင်တင်တွေ့ရှိခဲ့ရကြောင်း သတင်း ရရှိသည်။

အဆိုပါ အလောင်းမှာ အသက် ၃၅ နှစ်ခန့် အရွယ်ရှိ အမျိုးသားတစ်ဦး၏ အလောင်ဖြစ်ကြောင်း စစ်တွေမြို့မှ လူမှုလုပ်ဆောင်နေသော အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည့် ရွှေရောင်မေတ္တာဖောင်ဒေးရှင်း အသင်း၏ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုမင်းထည်ဝါက နိရဥ္စရာ သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဘယ်ကလူလည်း၊ဘယ်သူအလောင်းဆိုတာကိုလည်း ကျနော်တို့ မသိဘူး။ အလောင်းကတော့ အမျိုးသားအလောင်း ဖြစ်တယ်။အသက်ကတော့ ၃၅ နှစ်ခန့်လောက်ရှိမယ်။ အလောင်းကတော့ ပုပ်ပွနေပြီးဒဏ်ရာဒဏ်ချက်တွေ နည်းနည်းပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အဲဒီလူသေ အလောင်းကို တာဝန်ရှိ ရဲများကစစ်ဆေးပြီး ရွှေရောင်မေတ္တာဖောင်ဒေးရှင်းအသင်းက စစ်တွေပြည်သူ့ ဆေးရုံးကြီး ရင်ခွဲရုံသို့ ပို့ဆောင်သွားကြောင်း သိရသည်။ 

ရဲတပ်ဖွဲ့သို့ဆက်သွယ်ရာ သေမှုသေခင်းဖွင့်ပြီး မည်သူ မည်ဝါဖြစ်ကြောင်းကို စိစစ်နေတုန်းဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။ 

သျှင်မင်းဇံ

Narinjara

https://www.facebook.com/narinjara.info

ကျောက်တော်မြို့မစခန်းမှူး လုပ်ကြံခံရ၍သေဆုံး

နိရဥ္စရာ၊ သြဂုတ် ၁၃ / ၂ဝ၂ဝ

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့မ ရဲစခန်းမှူး ဒုရဲမှူး ထွန်းနိုင်ဦးသည် ယမန်နေ့ည ၇ နာရီခန့်ကျော်တွင် လုပ်ကြံခံရ၍ သေဆုံးသွားကြောင်း သတင်းရရှိသည်။

၎င်းအား ညနေ ၇နာရီ မိနစ်၅ဝခန့် အချိန်တွင် အရပ်ဝတ်ဖြင့် အမည်မသိ အမျိုးသား ၄ ဦးမှ ရဲစခန်းအနီး လမ်းတစ်ဖက်တွင် သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်လုပ်ကြံသွားခဲ့သည်ဟု မျက်မြင်ဒေသခံများက ပြောဆိုသည်။ 

ယခုသေဆုံးသွားသော စခန်းမှူးမှာ ကျောက်တော်မြို့တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ရောက်လာခဲ့သည်မှာ တစ်လနီးပါးလောက်သာ ရှိသေးကြောင်း သိရှိရသည်။

သေဆုံးသွားသော စခန်းမှူး၏ ရုပ်အလောင်းကို ကျောက်တော်ဆေးရုံ ရင်ခွဲရုံသို့ ပို့ဆောင်ထားကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက ပြောသော်လည်း အသေးစိတ် ပြောဆိုခြင်း မရှိဘဲ ဖုန်းချသွားခဲ့သည်။

ကျောက်တော်ဒေသခံ တစ်ဦးက  “ မနေ့ညနေကတော့ ပစ်ခတ်သံတွေကြားလိုက်တယ်။ ရဲစခန်းထဲမှာ ဖြစ်တာလား။ စခန်းအပြင်မှာဖြစ်တာလားတော့ မသိဘူး။ ဘယ်သူနှင့် ဖြစ်တယ် ဆိုတာကိုလည်း ကျနော်တို့ မသိဘူး။ စခန်းအနီးအနားကတော့ ပစ်ခတ်သံတွေကြားလိုက်တယ်” ဟုပြောသည်။

ကျောက်တော်တွင် ပြီးခဲ့သော ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့ကလည်း ကျောက်တော်မြို့၊ မြို့သစ်ရပ်ကွက်တွင် ဆိုင်ကယ်နှင့်သွားနေသော ရဲအုပ်အောင်မင်းဇော်အား အမည်မသိ လူနှစ်ဦးက ဆိုင်ကယ်နှင့်လိုက်လာပြီး ဓားဖြင့်ထိုးသတ်ခဲ့သဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂ဝ၁၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ကလည်း ကျောက်တော်မြို့ရဲစခန်းမှ ရဲမှူးစောသန်းလွင်မှာ ဓားထိုးခံရပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သလို ၂ဝ၁၉ စက်တင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့ကလည်း ကျောက်တော် ရဲစခန်းမှ ရဲတပ်ကြီး ဦးမောင်လှလည်း ဓားထိုးခံရပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

အလားတူ စစ်တွေမြို့တွင်လည်း ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီအချိန်ခန့်တွင် စစ်တွေမြို့ အမှတ် ၁ ရဲစခန်းတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော တပ်ကြပ်ကြီး ဦးမောင်မောင်သန်းသည် မကျည်းမြိုင်ရပ်ကွက် မိမိ၏ နေအိမ်နားတွင် အမည်မသိ လူနှစ်ဦး၏ ဓားထိုးခံရမှုကြောင်း သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

ထွန်းခိုင် (တောင်ရင်းကျွန်း)

Narinjara

https://www.facebook.com/narinjara.info