ဒဂုံမြို့သစ်(မြောက်ပိုင်း)မြို့နယ်၌ ဓားထိုးမှုဖြစ်ပွားပြီး အမျိုးသား ၁ ဦးသေဆုံး၊ အမျိုးသမီး ၁ ဦး ဒဏ်ရာရ

နေပြည်တော်  ၂၉  နိုဝင်ဘာ

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ဒဂုံမြို့သစ် (မြောက်ပိုင်း)မြို့နယ်၌ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက် ညနေ ၅ နာရီ ၅၅ မိနစ်က ဓားထိုးမှုဖြစ်ပွား၍ အမျိုးသား ၁ ဦးသေဆုံးပြီး အမျိုးသမီး ၁ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဖြစ်စဉ်မှာ ဒေါ်လဲ့လဲ့ဦး(၄၇)နှစ်သည် ခင်ပွန်းဖြစ်သူ ဦးအောင်မျိုးသန်းနှင့်အတူ မိခင်ဖြစ်သူ ဒေါ်မြထွေးအား ဆေးခန်းသို့ လိုက်လံပို့ဆောင်ရန် မိခင်ဖြစ်သူနေအိမ်သို့ သွားရောက်စဉ် ရှင်တစ်ရာလမ်းပေါ်အရောက်၌ ဦးအောင်မျိုးသန်း၏ ညီဖြစ်သူ အာကာ(ခ) လူပေါ(၃၀)နှစ်မှ ၎င်းအား အိမ်ခန်းဖယ်ခိုင်းသည့် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ မကျေနပ်သဖြင့် ဦးအောင်မျိုးသန်းနှင့် မလဲ့လဲ့ဦးတို့အား အသင့်ပါလာသော အရိုး/အသွား ၉ လက်မခန့်ရှိ ဓားဖြင့်ထိုးခဲ့ရာ ဦးအောင်မျိုးသန်းနှင့် ဒေါ်လဲ့လဲ့ဦးတို့တွင် ထိုးသွင်းဒဏ်ရာများရရှိ၍ မြောက်ဥက္ကလာပဆေးရုံသို့ ပို့ဆောင်ဆေးကုမှုခံယူနေစဉ် ဦးအောင်မျိုးသန်းမှာ ရရှိဒဏ်ရာများဖြင့် သေဆုံးသွားသောကြောင့် အစ်မဖြစ်သူ ဒေါ်လဲ့လဲ့မျိုး (၃၉)နှစ်မှ အရေးယူပေးပါရန် တိုင်တန်းချက်အရ အာကာ(ခ)လူပေါအား ဒဂုံမြောက်ပိုင်းမြို့မရဲစခန်း (ပ)၁၅၆၉/၂၀၂၀၊ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၃၀၂/၃၂၆ ဖြင့် အမှုဖွင့် အရေးယူထားကြောင်း သိရသည်။

(ရဲပြန်ကြား)

Myanmar Digital News

https://www.facebook.com/MyanmarDigitalNews/

သက်တမ်းအရှည်ဆုံး ဝန်ကြီးကတော်ဟောင်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်

ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည် (၈၅)နှစ် အရွယ် နေအိမ်မှာ

ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ကို ဦးသိန်းဖေမြင့်ရဲ့ ဇနီးအဖြစ် သိသူများပါတယ်။ တကယ်က သူဟာ ဗမာ့အမျိုးသားတပ်မတော် (ဘီအန်အေ) ရဲ့ အစောဆုံး အမျိုးသမီးတပ်ဖွဲ့မှာ ပါသလို မြန်မာ့ နိုင်ငံရေးမှာ ပါတီဗဟိုကော်မတီဝင်နေရာကို အစောဆုံးရတယ်လို့ ဆိုနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးနိုင်ငံရေးသမား တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသူဟောင်းတွေထဲမှာလည်း အသက် (၁ဝဝ) တမ်းထိ နေသွားသူအဖြစ် ကလေးပုံပြင်ဆရာမ ဒေါ်စောရင်၊ RIT ဆရာမဒေါ်ငြိမ်း၊ သမိုင်းဆရာမ ဒေါ်ကြန်တို့နဲ့အတူ စာရင်းဝင်သွားခဲ့ပါတယ်။

ဖျာပုံဇာတိ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ဟာ ပညာရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးနိုးကြားမှုများတဲ့ မိသားစုရပ်ရွာမှာ ကြီးပြင်းလာသူဖြစ်ပြီး ဇော်ဂျီ၊ ဗိုလ်လက်ျာ၊ ဒေါက်တာလှရွှေ၊ ဗိုလ်မှူးကြီးလှဟန်၊ ဒေါ်နှင်းမေ၊ လေထီးဦးအုန်းမောင် စတဲ့ သူနဲ့ခေတ်ပြိုင် ထင်ရှားတဲ့ နိုင်ငံရေး စစ်ရေး စာပေဘက်က ခေါင်းဆောင်တွေလည်း ဖျာပုံက အများအပြား ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်နဲ့ ကြုံပြီး ခေတ်ပျက်မသွားခဲ့ရင် သူ့အဖေက သူ့ကို လန်ဒန်ပို့ပြီး ပညာသင်ပေးချင်တဲ့သူလို့လည်း သူမကွယ်လွန်ခင် ၂ဝဝ၉ က ရနံ့သစ် မဂ္ဂဇင်းနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

နောက် တော်လှန်ရေးထဲကို ဆရာဇော်ဂျီရဲ့ညီ လေထီးကိုလှသောင်းရဲ့ စည်းရုံးမှုနဲ့ ပါလာခဲ့ကာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအမိန့်နဲ့ ဖွဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတပ်မှာ မခင်ကြည်ကြည် ဒုဗိုလ်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အသက် (၂ဝ) ကျော်မှာ တပ်ထဲဝင်လာသူဖြစ်ပေမယ့် ကောလိပ်နောက်ဆုံးနှစ်ထိ စာသင်ခဲ့တဲ့ ကျောင်းသူဖြစ်ပါတယ်။ ဂန္ထဝင်စာပေ ဖတ်ရှုမှုများသူဖြစ်လို့ စာရေးဆရာမကြီး ခင်မျိုးချစ်လို အနောက်တိုင်းစာပေ နှံ့စပ်သူ ကတောင် ချီးကျူးခဲ့ရပါတယ်။ စစ်ရုံးမှာ ဆုံခဲ့တဲ့ စိတ်နေစိတ်ထား ပြတ်သား တည်ကြည်တဲ့ ခင်ကြည်ကြည်ကို သူ့ထက် အသက်ငယ် ပေမယ့် အထင်ကြီး လေးစား ရကြောင်းလည်း ခင်မျိုးချစ်က စာဖွဲ့ခဲ့ပါတယ်။

သီရိကျော်ထင်နဲ့ ကြက်ကျွန်း

အင်းလျားကန်စပ်က ကြက်ကျွန်းမှာ စုနေကြပြီး သူတို့တတွေကို ရဲဘော်သုံးကျိပ်ဝင် ဗိုလ်လင်းယုန်က ကန်စပ်တစ်နေရာမှာ လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ကန်စွန်းရွက်ကို အစိမ်းစားတတ်အောင် လေ့ကျင့်တာအစ လက်နက်သင်တန်းလည်း တက်ခဲ့ရကြောင်း မြောက်အီလီနွိုင်းတက္ကသိုလ်က ပါမောက္ခ သရဖီသန်းရဲ့ ခေတ်သစ်မြန်မာပြည် အမျိုးသမီးများ စာအုပ်မှာ ပါရှိပါတယ်။ ခင်ကြည်ကြည်နဲ့ သူ့ညီမ ခင်ထားထား၊ အလံနီမစောမြ၊ ဗိုလ်ရဲထွဋ်ကတော် ဖြစ်လာမယ့် မခင်ကြည်နဲ့ ပဲခူးက မနှင်းဆီ စတဲ့ ရဲမေတစ်စု ထောက်လှမ်းရေးပညာ သင်ခဲ့ရတယ်လို့လည်း ပဲခူးတက္ကသိုလ် သမိုင်း ကထိက ဒေါက်တာအေးအေးမွန်က ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနဲ့ မြန်မာ အမျိုးသမီးတို့ကဏ္ဍ စာတမ်းမှာ ရေးပါတယ်။

တော်လှန်ရေးရဲမေ ဒေါ်မြရီနဲ့ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်

ဒီပထမဆုံးတပ်ဖွဲ့ဝင် စစ်သမီးအရေအတွက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး (၇) ဦး၊ (၉) ဦးကနေ (၁၂) ဦးထိ ကွဲလွဲနေတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ တော်လှန်ခါနီးမှာ ကပ်ဖွဲ့ရတဲ့တပ်မို့ ရဲမေမဟုတ်တဲ့ အပြင်က နိုင်ငံရေး အမျိုးသမီးတွေလည်း စစ်တိုင်းတွေမှာ ပါလာတဲ့အတွက် အရေအတွက် တွက်ရာမှာ မတူကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တော်လှန်ရေးမစခင် မတ်လ (၁၂) ရက်ကတည်းက သူနဲ့ တခြား အမျိုးသမီး အမျိုးသားရဲဘော်တွေ ရန်ကုန်ကနေ ကားနဲ့ ခိုးထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ သရက်ခရိုင်က ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၊ ဗိုလ်မှူးအောင်တို့ စစ်ဌာနချုပ်နားမှာ နေပြီး အနီးဝန်းကျင် ရွာတွေက လယ်သမားတွေကို သူတို့ စည်းရုံးရေးဆင်းပါတယ်။ နောင်မှာ သမ္မတနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာမယ့် ဗိုလ်စန်းယုနဲ့ ဗိုလ်စိန်ဝင်းတို့လည်း သူတို့နဲ့အတူ တစ်နယ်ထဲ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဖြစ်လာမယ့် ဗိုလ်ခင်မောင်ကလေးကတော့ သူသွားတဲ့ခရီးမှာ အမျိုးသမီးတွေပါရင် ခရီးဖင့်မယ်ဆိုပြီး ခင်ကြည်ကြည်တို့ကို ခေါ်မသွားဘဲ ထားခဲ့ဖူးတယ် လို့ သခင်တင်မြက ဆိုပါတယ်။

ဒီလို တောနယ်တွေ ရောက်တဲ့အခါ သူနေခဲ့တဲ့ ဖျာပုံ၊ ရန်ကုန်စတဲ့ ချမ်းသာတဲ့ မြို့တွေနဲ့မတူတဲ့ မြန်မာပြည်ရဲ့ အဆင်းရဲဆုံးနယ်တွေထဲမှာပါတဲ့ ကျေးရွာတွေက ချင်းလူမျိုးတွေရဲ့ဘဝကို သူသိလာပါတယ်။ ရသယာ၊ ကျောက်စောင်းစတဲ့ ဒီရွာတွေက ချင်းလူမျိုးတွေကို ဗမာတွေက ခွဲခြားဆက်ဆံပြီး မပေါင်းသင်းဘဲ ထားခဲ့တာတွေကိုလည်း မခင်ကြည်ကြည် တွေ့လာပါတယ်။ ချင်းအမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဖော်ရွေခင်မင်မှုနဲ့ သူတို့မြို့သူတွေကို ဂရုစိုက် ဧည့်ဝတ်ကျေတာတွေကို ကိုယ်တွေ့မြင်လာခဲ့တဲ့ ခင်ကြည်ကြည်က ဒီလို လူနည်းစုတွေကို စည်းရုံးမှ လွတ်လပ်ရေးကို ညီညီ ညွတ်ညွတ်နဲ့ ယူနိုင်မယ်ဆိုတာကို သိလာပြီး စစ်ပြီးခေတ်မှာ ထုတ်တဲ့ ကွန်မြူနစ်ပါတီ အာဘော် ပြည်သူ့အာဏာဂျာနယ်က ရေးသားလှုံ့ဆော်ခဲ့ပါတယ်။

တော်လှန်ရေးကာလမှာ စစ်ကိုယ်တိုင်မတိုက်ခဲ့ရပေမယ့် အိန္ဒိယက မဟာမိတ်တပ်တွေနဲ့ ဆက်သွယ်ရာမှာ အင်္ဂလိပ်လို ကူညီပြန်ဆိုတာအပြင် ပြောက်ကျားစစ်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ စာပေတွေ ဘာသာပြန်ပေးခဲ့ပါတယ်။ သတင်းပို့ ဆက်သွယ်ရမယ့် ဝိုင်ယာလက် ထရန်စမစ်တာတွေကို လက်နဲ့လှည့် အားသွင်းရတဲ့အတွက် အမျိုးသားရဲဘော်တွေ ပင်ပန်းတဲ့အခါ သူတို့ သီရိကျော်ထင်တပ်က အမျိုးသမီးရဲမေတွေက ကူပြီးလှည့်ပေးကြ ရတာလို့လည်း ၂ဝဝ၄ က ရွက်နုဝေမှာရေးတဲ့ အမှတ်တရနေ့ ဆောင်းပါးမှာ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က ပြန်ပြောင်း ရေးပြခဲ့ပါတယ်။

CPB ကွန်မြူနစ် ဌာနချုပ်က မခင်ကြည်ကြည်တို့တစ်စု

ဒီလို တန်းတူလုပ်ခဲ့ကြပေမယ့် ဘောင်းဘီဝတ် စစ်သမီးတွေကို နီပွန်း ဆိုပြီး စစ်ဗိုလ်စစ်သားတွေက ပြောင်လှောင် ခေါ်ဝေါ်တာတွေ ရှိခဲ့တယ်လို့လည်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က ပြောပြဖူးပါတယ်။ ဒီလိုပြောခဲ့တာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တော်လှန်ရေးအပြီးမှာ ဗိုလ်ရဲထွဋ်၊ ဗိုလ်ကျော်ဇော၊ သခင်သန်းထွန်းတို့က လူကြီးလုပ်ပြီး စစ်ဗိုလ်တွေနဲ့ စစ်သမီးတွေကြား ဖြေရှင်း ကျေအေး ပေးခဲ့ရတယ်လို့ သခင်တင်မြက ရေးပါတယ်။

စစ်ပြီး ရန်ကုန်အပြန်လမ်းမှာတော့ သူတို့လက်ထဲ တန်ဖိုးမရှိတော့တဲ့ ဂျပန်ပိုက်ဆံတွေပဲ ပါလာတဲ့အတွက် လမ်းမှာ ထမင်းငတ်ခဲ့သလို စစ်ဒဏ်ခံထားရတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ပျက်ကြီး ထဲမှာလည်း ဘယ်သွားရမှန်း မသိလို့ အသိအိမ်တစ်အိမ်ကို ဖျက်ဝင်ပြီး အမျိုးသမီး သုံးယောက် ညအိပ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က ပြောပါတယ်။

ပါတီဌာနချုပ်

စစ်ပြီးစ မြေပေါ်မှာ တရားဝင်ပေါ်လာတဲ့ ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ မခင်ကြည်ကြည် ပါဝင် ခဲ့ပါတယ်။ သူနဲ့ရွယ်တူ ကျောင်းသူတွေလို ပညာဆက်သင်ပြီး ဘွဲ့ရ၊ အလုပ်လုပ် စတဲ့ လမ်းရိုးဟောင်းကို မလိုက်ဘဲ ပါတီဌာနချုပ်အပေါ်ထပ်မှာ စစ်ပြန်ရဲမေတစ်စုနဲ့အတူနေပြီး နိုင်ငံရေးကို ခြေစုံပစ် ဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ စမ်းချောင်း ဗားကရာလမ်းက ဒီကွန်မြူနစ် ဌာနချုပ်မှာပဲ အိန္ဒိယကပြန်လာတဲ့ ခင်ပွန်းလောင်း သိန်းဖေမြင့် မဖြစ်သေးတဲ့ သခင်သိန်းဖေနဲ့ တွေ့ပြီး သူတို့ လက်ထပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ သခင်သိန်းဖေ ပါတီအထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးဘဝ အစည်းအဝေးမှာ ဘဏ္ဍာရေးရှင်းတမ်းကို စာရွက်မကြည့်ဘဲ ကိန်းဂဏန်းတွေ အလွတ်ပြောသွားတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးမှူး ခင်ကြည်ကြည်ကို အံ့သြ သဘောကျစိတ်နဲ့ ချစ်ကြိုက်ခဲ့တယ်လို့လည်း သမီးဖြစ်သူ ကြည်သာမြင့်က လမ်းကိုတော့ ဆက်လျှောက်ပါမည် ဆောင်းပါးမှာ အမှတ်တရ ရေးခဲ့ပါတယ်။ သူတို့နှစ်ယောက် အသက် (၇)နှစ် ကွာပြီး နိုင်ငံရေးဝါမှာလည်း သခင်သိန်းဖေက (၁ဝ) နှစ်လောက်ပိုကြီးပါတယ်။ သူတို့ကို သခင်သန်းထွန်းနဲ့ သခင်ဗသိန်းတင်က လူကြီးလုပ်ပြီး လက်ထပ်ပေးခဲ့တာပါ။

တစ်ဖက်မှာလည်း ၁၉၄၅ ဇူလိုင် ပါတီ ဒုတိယကွန်ဂရက်မှာ မခင်ကြည်ကြည်နဲ့ ဒေးဒရဲမစောချစ် (မူကွဲ-မစောမြ)တို့ကို ပါတီ ဗဟိုကော်မတီဝင် တင်မြှောက်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်မဖြစ်ခင်က ရှိခဲ့တဲ့ ဂျီစီဘီအေ၊ တို့ဗမာအစည်းအရုံး၊ ဓားမ၊ မျိုးချစ် စတဲ့ ပါတီအဖွဲ့အစည်းတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေကို ထိပ်တန်းနေရာ ထင်ထင်ရှားရှား ပေးခဲ့တာ မရှိဘဲ စစ်ပြီးခေတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ ပထမဆုံး တွေ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၄၆ မတ်မှာ ကျန်းမာရေးကြောင့် မခင်ကြည်ကြည် ပါတီဗဟိုကော်မတီလူကြီးက ဆင်းပေးတယ်လို့ ဗကပထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုမှာ ပါရှိပါတယ်။

တော်လှန်ရေးနေ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ရှေ့က ရဲမေဟောင်းတစ်စု

ပါတီရဲ့ အမျိုးသမီးကွန်ဂရက်မှာလည်း သခင်ဗဟိန်းဇနီး ဒေါ်ခင်ကြီးက ဥက္ကဋ္ဌ၊ သူက အတွင်းရေးမှူးနေရာကနေ ခေါင်းဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ကွန်ဂရက်ရဲ့ လှုပ်ရှားမှု အနေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို နေရာမရွေး အလုပ်တွေခန့်ဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပေမယ့် စစ်ဘက်၊ ရဲဘက်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးတွေမှာ ခန့်အပ်တာဟာ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် နှစ်တော်တော်ကြာမှ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာတိုင်းလုံးဆိုင်ရာ အမျိုးသမီး လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့မှာတော့ ဒေါ်ခင်ခင်ကြီး၊ ဒေါ်ခင်ကြည်၊ ဒေါ်ခင်ကြီး၊ ဒေါ်ခင်ခင်ကြည် စတဲ့ နာမည်ကြီး အမျိုးသမီးတွေနဲ့အတူ မခင်ကြည်ကြည် အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ပြီးခေတ် နိုင်ငံရေးအကွဲအပြဲတွေကြောင့် ၁၉၄၆ အောက်တိုဘာမှာ ကွန်မြူနစ်နဲ့ ဖဆပလ ကွဲပြီးနောက် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအစိုးရမှာ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနဲ့ ကျေးလက် စည်ပင်ဝပြောရေး ဝန်ကြီးဖြစ်နေတဲ့ သခင်သိန်းဖေ ရာထူးက ထွက်ခဲ့ရသလို လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း တောခိုခါနီး သခင်သိန်းဖေနဲ့ ကွန်မြူနစ်ပါတီ လမ်းခွဲချိန် မှာလည်း မခင်ကြည်ကြည် နိုင်ငံရေးဆက်မလုပ်ဘဲ နေခဲ့ပါတယ်။ ပထမကလေး ကိုယ်ဝန်ကြောင့် နားတယ် ဆိုပေမယ့် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း စာပေဗိမာန်စာပြု လုပ်နေရာက ကျောင်းပြန်တက် ဘွဲ့ယူပြီး တက္ကသိုလ်မှာ ရူပဗေဒဆရာမလုပ်ရင်း နိုင်ငံရေး နဲ့ ဝေးသွားပါတယ်။

အမတ်ကတော် သတင်းစာဆရာကတော်ဘဝ

ဒီလိုဝေးနေပေမယ့်လည်း ခင်ပွန်းနဲ့ သားတွေကြောင့် နိုင်ငံရေးနဲ့ ထိစပ်မှုကတော့ တစ်သက်လုံး ရှိခဲ့ရပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရတဲ့နှစ်မှာ တောခိုသွားတဲ့ ကွန်မြူနစ်နဲ့ မြေပေါ်က ဖဆပလအစိုးရကြား ပြန်ညီညွတ်ရေးရအောင် လက်ဝဲညီညွတ်ရေးလုပ်ရင်း ငှက်သင့်လို့ ခင်ပွန်းသည် အဖမ်းခံရပါတယ်။ ထောင်ထဲမှာရေးတဲ့ လမ်းစပေါ်ပြီ ဝတ္ထုကနေပြီး သိန်းဖေမြင့် ဖြစ်လာပါတယ်။

၁၉၄၉ မှာ ထောင်ကပြန်လွတ်လာပြီးနောက် မြေပေါ်အတိုက်အခံအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရင်း ဦးသိန်းဖေမြင့် ပါလီမန်အမတ်၊ ဗိုလ်တထောင်သတင်းစာပိုင်ရှင် ဖြစ်လာပါတယ်။ တောမခိုလို့ ဦးသိန်းဖေမြင့်ကို ဗကပနဲ့ လက်ဝဲသမားတချို့ တိုက်ခိုက်တာ ခံခဲ့ရပေမယ့် သူတို့ သမီးခင်ပွန်းဟာ ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ ခင်ခဲ့တဲ့ လေထီးဦးအုန်းမောင်လို ရဲဘော် မိတ်ဆွေတွေ တောထဲမှာမိလို့ ထောင်ကျလာရင် ဆေးရုံမှာ သွားတွေ့ကြပါတယ်။ ဦးအုန်းမောင်နဲ့ ဗိုလ်မှူးချစ်ကောင်းဟာ အိန္ဒိယမှာ ဦးသိန်းဖေမြင့်ရဲ့ သဘောတရားရေး သင်တန်း တက်ခဲ့ကြတဲ့ ရဲဘော်တွေ ဖြစ်လို့ သူတို့ကြားမှာ နိုင်ငံရေးအမြင်မတူတာတွေ ရှိပေမယ့် မိတ်ဆွေလို ဆက်ဆံရေးက ဆက်ရှိတယ်လို့လည်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က ရေးပါတယ်။ ဒီလေထီးရဲဘော်တွေနဲ့ တော်လှန်ရေးနေ့ကိုလည်း နှစ်ပေါင်း (၃ဝ) ကျော်တိုင်အောင် သူတို့ ဟာမစ်တစ်လမ်းက အိမ်မှာ ဆင်နွှဲခဲ့ပါတယ်။

၁၉၆၂ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မှာတော့ လမ်းစဉ်ပါတီကို ထောက်ခံတဲ့ ဦးသိန်းဖေမြင့် သြဇာကြီး လာပါတယ်။ ဒါကို ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က သဘောမကျဘူးလို့လည်း မော်လင်းက ကြေးမုံမှာ ရေးပါတယ်။ သူ့ခင်ပွန်းဟာ ဆိုရှယ်လစ်အနံ့ပေးရင် လိုက်သွား တာပဲ လို့လည်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည် ရှိစဉ်က ပြောဖူးပါတယ်။ သူတို့အချင်းချင်း ညှိနှိုင်းကြိတ်ခြေလို့ မရတဲ့ ကိစ္စတွေမှာ နှစ်ဦးသဘောတူ သဘောကွဲလွဲကြတယ်လို့လည်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ရေးဖူးပါတယ်။

၁၉၇ဝ နောက်ပိုင်း လမ်းစဉ်ပါတီ အမှားအယွင်းတွေကို ထောက်ပြတဲ့ ဦးသိန်းဖေမြင့်ကို ဦးနေဝင်း အမြင်မကြည်တဲ့အတွက် အစိုးရသတင်းစာ ဖြစ်သွားတဲ့ ဗိုလ်တထောင်က သူ့ဆောင်းပါးတွေ မထည့်ဘဲ လက်ရှောင်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၇၄ ပြည်သူ့လွှတ်တော်အတွက် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပွဲမှာလည်း ဦးသိန်းဖေမြင့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အရွေးမခံရဘဲ အပယ်ခံရပါတယ်။ နောက်ဆုံး ၁၉၇၆ မှာ ပါတီကို တင်ပြခဲ့တဲ့ သူ့စာတမ်းကို သူကွယ်လွန်ပြီးနောက် ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည် က ရှာပေးလိုက်တဲ့အတွက် မန္တလေး ဟံသာဝတီစာပေဝိုင်းမှာ သခင်ကျော်စိန်က ထည့်သွင်းပြောကြားရာကနေ သတင်းစာ အပိတ်ခံရပြီး အယ်ဒီတာချုပ် ဦးဝင်းတင်ပါ အလုပ်ပြုတ်ခဲ့ပါတယ်။

တစ်ခါ ၁၉၈၈ အရေးအခင်းမှာပါလို့ အစိုးရ အင်ဂျင်နီယာအလုပ်က ပြုတ်ခဲ့တဲ့ သားကြီး ဦးဟံသာမြင့် NLD အမတ်ဖြစ်လာတာနဲ့ ဖိအားပေးလို့ ထွက်ရတာတွေကိုလည်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည် ကြုံခဲ့ရပါတယ်။ ဦးသိန်းဖေမြင့်နဲ့ ဦးဟံသာမြင့်တို့ သားအဖဟာ ဘုတလင်က ၁၉၅၆ နဲ့ ၁၉၉ဝ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ အရွေးခံရတဲ့ အမတ်သားအဖလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နာဂစ်နောက်ပိုင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အိမ်ပြင်ရာမှာတော့ နောက်သား တယောက် ဖြစ်တဲ့ ဦးခွန်သာမြင့်က ဆောင်ရွက် ပေးခဲ့ပါတယ်။

သူတို့လင်မယားရဲ့ အိမ်ထောင်ရေးအမြင်

ဦးသိန်းဖေမြင့်က သူဟာ နယ်စပ်တာချီလိတ်လို နေရာကို သွားရင် နိုင်ငံငွေကုန်မှာစိုးလို့ မှောင်ခိုပစ္စည်း ဝယ်လေ့မရှိဘူးလို့ ခရီးသွားဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ ရေးဖူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခါက ဘုတလင်သွားရင်း ယာထဲမှာ စိုက်ထားတဲ့ မေမြို့ပန်းတွေကို ပိုင်ရှင်ဆီက ခွင့်တောင်းခူးလာပြီး ဇနီးရှိရာ တည်းအိမ်ထိ ပန်းစည်းကို အောက်မကျအောင် တံတောင်ဆစ်ကွေးကိုင်ပြီး ယူလာခဲ့တယ်လို့ သူ့မိတ်ဆွေ ဘုတလင်ဦးသန်းဖေက ရေးပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်နဲ့ တွေ့တဲ့အခါမှာတော့ ဟောဒီမှာ ခင့်အတွက် လက်ဆောင်ဆိုပြီး ဖိုးဖိုးနဲ့ဖွားဖွား အချစ်ပွားကြတယ်လို့ ဦးသန်းဖေက ရေးပါတယ်။

တကယ်တော့ ဦးသိန်းဖေမြင့်မှာ နိုင်ငံရေးနယ်ထဲကပဲ ရည်းစားတစ်ယောက် ရှိခဲ့ပြီး စစ်အတွင်းမှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ကိုလည်း တော်လှန်ရေး ကာလက ဗိုလ်မှူးအောင်၊ ဗိုလ်လှမော် စတဲ့ စစ်ဗိုလ်တွေက ကြိုက်ကြတယ်လို့ သခင်တင်မြက ဘုံဘဝမှာဖြင့် ထက်ကြပ်မကွာမှာ ရေးပါတယ်။ ဒီလို နိုင်ငံရေးတောမှာ ကျင်လည်ရင်း ဆုံခဲ့ကြတဲ့ သူတို့နှစ်ယောက်ဟာ ဆိုဗီယက်နဲ့ တရုတ်ပြည်က တန်းတူတဲ့ အိမ်ထောင်ရေးမျိုး တည်ဆောက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။ ဦးသိန်းဖေမြင့်ဟာ အိမ်မှာ မိသားစုနဲ့ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးပြောဆိုတတ်တဲ့ ခင်ပွန်းကောင်းဖြစ်တယ်လို့လည်း ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က ချီးကျူးခဲ့ပါတယ်။

တစ်ခါက လက္ခဏာဆရာတယောက်က ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည့်လက်ကို ကြည့်ပြီး အောင်မြင်ခြင်းလမ်းကြောင်း သိပ်ကောင်းတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူဌေးလည်းမဖြစ်၊ ပညာလည်းမချွန်၊ ရာထူးကြီးလည်းမရှိ၊ ဘယ်မှာ အောင်မြင်တာလဲ ဆိုပြီး သူက ပြန်မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ အိမ်ပြန်ရောက်မှ ခင်ပွန်းကို ပြောပြတဲ့အခါမှာတော့ တို့အိမ်ထောင်ရေးက အောင်မြင်မှုတစ်ခုပေါ့ဆိုပြီး သူ့ကို ပြောတယ်ဆိုပြီး ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည် က မွေးနေ့အတွေး ဆောင်းပါးမှာ ရေးခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးနဲ့ စာပေ နှစ်ခုလုံးမှာ တွဲဖက်မိတဲ့ သူတို့စုံတွဲဟာ တောင်တော်သခင်များ ရေအိုင် ဆိုတဲ့ ရုရှား ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်ကိုလည်း အတူပြန်ဆိုခဲ့ကြပါတယ်။

သူတို့နိုင်ငံရေးအမွေကို သားတွေက ဆက်ခံပေမယ့် အနုပညာကိုတော့ မြေးဖြစ်သူ မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ဆရာ မောင်မောင်သာမြင့်က ဆက်ခံတာ တွေ့ရပါတယ်။ သိန်းဖေမြင့်ဟာ စစ်ကြီးမဖြစ်ခင်က ယောက်ျားဂုဏ်ရည် ရုပ်ရှင်ကို ရိုက်ကူးခဲ့ပြီး စစ်အပြီးမှာလည်း ပြဇာတ်နဲ့ ဇာတ်ညွှန်းတွေ ရေးခဲ့ပါတယ်။

စာပေထဲက ခင်နဲ့မောင်

ဦးသိန်းဖေမြင့်က အသက် (၈ဝ) ထိနေမယ်ဆိုပြီး ကျန်းမာရေးလိုက်စားခဲ့ပေမယ့် (၆၄) နှစ် မပြည့်ခင်မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ကတော့ သူ့ခင်ပွန်း ကွယ်လွန်ပြီး (၄၂) နှစ်ကျော်ကြာမှ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ ဗြိတိသျှအင်ပါယာရဲ့ ပထမဆုံး ကွန်မြူနစ် ဝန်ကြီး၊ အာရှ အရှေ့ဖျားမှာ မြောက်ဗီယက်နမ်နဲ့ မွန်ဂိုလီးယားပြီးရင် အစောဆုံးဖြစ်တဲ့ မြန်မာကွန်မြူနစ်ဝန်ကြီးကတော် ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ကို သူ့ခင်ပွန်းရဲ့ စာပေပုံရိပ် တွေကနေ မြန်မာစာဖတ်သူတွေ ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အမေ၊ ရှင်သုမန၊ တခုသောငွေရတုသဘင် စတဲ့ သိန်းဖေမြင့်ရဲ့ မိသားစုနောက်ခံ ဝတ္ထုတွေဟာ အကြောင်းအရာသာမက အရေးအဖွဲ့မှာပါ ပြောစမှတ် ဖြစ်ခဲ့တဲ့ လက်ရာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

သူတို့လင်မယား (၃၄) နှစ် ဝတ္ထုဆိုရင်လည်း သူတို့အိမ်ဝန်ထမ်းမောင်နှံအကြောင်း ရေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဝတ္ထုဇာတ်ဆောင် မင်းသမီး အိမ်မှုရေးရာ အလုပ်သမ ဒေါ်လှရီ နေမကောင်းတာကို ကွယ်လွန်တဲ့အထိ ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်က ထဘီအဝတ်က အစ လျှော်ပေးပြီး သုံးနှစ်လောက် ပြုစုခဲ့တယ်လို့ ဆောင်းပါးရှင် မော်လင်းက အမှတ်တရ ရေးပါတယ်။ အသက် (၇ဝ) ကျော် အဘွားဘဝနဲ့ အိမ်ဖော်ကို ပြန်ပြီး ပြုစုတာပါ။

ဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ရဲ့ ရုပ်ကြွင်းပြာကို ဘုတလင်က ခင်ပွန်းသည်ရဲ့ သင်္ချိုင်းမှာ မြှုပ်နှံမလားဆိုတာကတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဟာမစ်တစ်လမ်းက ဗိသုကာ ခင်မောင်ရင် ဆောက်တဲ့ သူတို့အိမ် မရှိတော့ပေမယ့် ဘုတလင်အရိုးဂူကတော့ သူတို့စာဖတ်ပရိသတ်တွေအတွက် အမှတ်တရနေရာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/burma-55121226

အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေး ခုံသမာဓိကောင်စီကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းပေးဖို့ အလုပ်သမားအရေး လှုပ်ရှားသူအချို့ တောင်းဆို

 အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေး ခုံသမာဓိကောင်စီကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းပေးဖို့ အလုပ်သမားအရေး လှုပ်ရှားသူအချို့ တောင်းဆို

အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးတွေမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ပေးတဲ့ ခုံသမာဓိကောင်စီ အဆုံးဖြတ်တွေဟာ အဂတိမကင်းဘူးလို့ ယူဆတဲ့အတွက် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းပေးဖို့ကို အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားတဲ့ အဖွဲ့အချို့က တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်၊

ဒါအပြင် လာမယ့် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ခုံသမာဓိကောင်စီအဖွဲ့ဝင်တွေ နုတ်ထွက်ပေးရေး တောင်းဆိုဆန္ဒပြမှုတွေ ရန်ကုန်မြို့မှာ ပြုလုပ်သွားမယ်လို့ သွေးစည်းညီညွတ်သော သမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ် (မြန်မာ)က ဒါရိုက်တာ ဒေါ်မျိုးမျိုးအေးက ပြောပါတယ်။

ခုံသမာဓိကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ အလုပ်သမားတွေဘက်က ရှုံးနိမ့်မှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီးတော့ အနိုင်ရရင်လည်း အခွင့်အရေး အပြည့်အဝ ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ပေးခြင်း မရှိတာကြောင့် နစ်နာမှုတွေ ရှိလာတဲ့အတွက် အခုလို တောင်းဆိုမှုတွေ လုပ်ဖို့စီစဥ်ရတာလို့လည်း အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားတဲ့ အဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

ဒီလို အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားတဲ့ အဖွဲ့အချို့ရဲ့ ပြောဆိုမှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ အလုပ်ရှင် အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေး ခုံသမာဓိကောင်စီက တာဝန်ရှိသူတွေကို ဘီဘီစီက ဆက်သွယ်ပေမယ့် ဆက်သွယ်လို့ မရခဲ့ပါဘူး။

ရန်ကုန်အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေမှာ အလုပ်သမား ၅သိန်းခန့်ရှိ

ခုံသမာဓိကောင်စီ ဆိုတာကတော့ အလုပ်ရှင်ဘက်က ကိုယ်စားလှယ်၊အလုပ်သမားဘက် ကိုယ်စားလှယ်နဲ့ အစိုးရဝန်ကြီးဌာနဘက်က ကိုယ်စားလှယ် စုစုပေါင်း ၁၅ ဦးနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်ပြီး အလုပ်ရှင် အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုတွေကို ဖြေရှင်းပေးတဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အလုပ်ရှင် အလုပ်သမားဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှု ဖြစ်စဉ်တွေမှာ ကြားဝင် ဆုံးဖြတ်ပေးရတဲ့ ခုံသမာဓိကောင်စီ အဆင့်မှာ အလုပ်သမားတွေဘက်က အမှုတွေဟာ ရှုံးနိမ့်တာတွေ ရှိလာတဲ့အတွက် ခုံသမာဓိကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားနေတဲ့အဖွဲ့တစ်ချို့က မေးခွန်းထုတ်နေကြပါတယ်။

အလုပ်ရှင် အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုတွေမှာ မြို့နယ်အဆင့်၊တိုင်းအဆင့် စတဲ့ အဆင့်ဆင့် ဖြေရှင်း ညှိနှိုင်းမှုတွေမှာ ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ပေမဲ့ အမြင့်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်တဲ့ ခုံသမာဓိကောင်စီရဲ့ အဆင့်မှာတော့ ရှုံးနိမ့်တဲ့ အမှုတွေ များလာတဲ့အတွက် အခုလို အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေက ခုံသမာဓိကောင်စီကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းပေးဖို့နဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ဖို့အထိ ဆောင်ရွက်လာကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ခုံသမာဓိကောင်စီနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဥပဒေတွေ မူဝါဒတွေ ပြန်လည်ပြင်ဆင် သုံးသပ်ဖို့ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနတွေကို တင်ပြတောင်းဆိုတာတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ အလုပ်သမားများရိုင်းပင်းကူညီရေး အဖွဲ့က အလုပ်သမားအငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေးတာဝန်ခံ ဒေါ်ခခက ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုတွေမှာ အလုပ်သမားတွေဘက် ကကိုယ်စားလှယ်တွေက ညှိနိုင်းမှုတွေမှာပါဝင်

ခုံသမာဓိကောင်စီဟာ အဖွဲ့ဝင် ၁၅ ဦးနဲ့ ဖွဲ့ပေမယ့် မဲခွဲတဲ့အခါမှာတော့ အလုပ်ရှင်၊အလုပ်သမား၊ အစိုးရဘက်က ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးစီနဲ့ ပေါင်း၃ဦးကသာ ဆုံးဖြတ်တာဖြစ်တာကြောင့် အချို့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေမှာ အငြင်းပွားဖွယ်ရာတွေ တွေ့နေရတယ်လို့ ဒေါ်မျိုးမျိုးအေးကပြောပါတယ်။

ခုံသမာဓိကောင်စီကို ဆန္ဒပြမယ့် အစီစဥ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ အထည်ချုပ်အလုပ်သမားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်က ပါဝင်မယ်လို့ ပြောပေမဲ့ အခြား အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားတဲ့ အဖွဲ့အချို့ကတော့ သဘောထားမှတ်ချက်ပေးတာ မတွေ့ရသေးပါဘူး။

ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုကို ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ် သန်လျက်စွန်းက ခုံသမာဓိကောင်စီရုံးရှေ့မှာ ပြုလုပ်ဖို့ သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်ရဲစခန်းမှာ ငြိမ်း၊စု၊စီ ခွင့်ပြုချက်တင်ထားပြီး ဆန္ဒထုတ်ဖော်ရာမှာ လူစုလူဝေး မဖြစ်ပေါ်စေရန်နဲ့ သတ်မှတ်ဦးရေထက် စုဝေးမှုများ ရှိလာပါက ဦးဆောင်သူများ အရေးယူခံရမယ်ဆိုတဲ့ ခံဝန် လက်မှတ်ရေး ထိုးထားခဲ့ရတယ်လို့ ဒေါ်မျိုးမျိုးအေးက ပြောပါတယ်။

အလုပ်ရှင် အလုပ်သမားအငြင်းပွားမှုတွေရှိရင် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အလုပ်ရှင်နဲ့ အလုပ်သမား ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ရှင်းတာရှိပြီး၊ အဲဒီကနေ မကျေနပ်ရင် မြို့နယ်အဆင့် ၊ အလုပ်ရှင်နဲ့ အလုပ်သမားကိုယ်စားလှယ်တွေ အစိုးရဘက်က ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ရှင်းရပါတယ်။ အဲဒီအဆင့်နဲ့ မပြီးရင်တော့ တိုင်းအဆင့် ခုံကောင်စီကို တက်ရပြီး၊ ခုံသမာဓိကောင်စီကတော့ နောက်ဆုံးအဆင့် ဖြစ်ပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်း‌ဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဝန်ကြီးဒေါ်မိုးမိုးစုကြည် နဲ့တိုင်ရီစက်ရုံလုပ်သားများ

ခုံသမာဓိကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တချို့မှာ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးမှုတွေ ရှိပြီး၊ အနိုင်ရရင်လည်း အခွင့်အရေး ပြည့်ပြည့်ဝဝမရတာတွေ၊ လျော်ကြေးမှာလည်း ထိုက်တန်တဲ့ လျော်ကြေးတွေ မရရှိမှု စတဲ့ နစ်နာမှုတွေ ရှိလာတဲ့အတွက် အခုလို အလုပ်သမား သမဂ္ဂတွေ အလုပ်သမား အဖွဲ့ချုပ်တွေက မေးခွန်းထုတ်လာရတာဖြစ်တယ်လို့ အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိလည်း ကောင်စီမှာ ဆက်လက် အဆုံးဖြတ်ခံရမယ့် အလုပ်သမား အမှုတွေ အငြင်းပွားမှုတွေ ရှိနေတဲ့အတွက် ခုံသမာဓိကောင်စီအနေနဲ့ မိမိတို့ မူဝါဒတွေ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ချပြသင့်တယ်လို့ ဒေါ်ခခက ပြောပါတယ်။

ခုံသမာဓိ ကောင်စီမှာ အလုပ်ရှင်အလုပ်သမား အငြင်းပွားမှုဖြစ်စဉ်တွေကို အစိုးရက ရွေးချယ်ပေးထားတဲ့ ဌာနဆိုင်ရာက ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး၊ အလုပ်ရှင်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး ၊အလုပ်သမား ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး၊ စုစုပေါင်း သုံးဦးတို့က အငြင်းပွားတဲ့ပြဿနာတွေကို ဆုံးဖြတ်ပေးရတာဖြစ်ပြီး အခုလက်ရှိကောင်စီမှာ မဲခွဲဆုံးဖြတ်တဲ့အတွက် အလုပ်ရှင်နဲ့ အလုပ်သမားကိုယ်စားလှယ် နှစ်ဦး သဘောတူရင်နှစ်မဲ တစ်မဲ နဲ့ ရှုံးနိမ့်နေတာ ဖြစ်တာကြောင့် မဲခွဲစနစ်ကိုလည်း ပြင်ဆင်လိုကြတယ်လို့ အလုပ်သမားရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေက ပြောခဲ့ပါတယ်

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/burma-55121227

မြန်မာမှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ ၉၀,၀၀၀ နီးပါးရှိ

ရန်ကုန်မြို့မှာ COVID-19 စစ်ဆေးပေးဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းအချို့။ (အောက်တိုဘာ ၇၊ ၂၀၂၀)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်ခံရသူ ၉၀,၀၀၀ နီးပါး ရှိသွားပြီဖြစ်တယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောလိုက်ပါတယ်။

ဒီနေ့မှာ နောက်ထပ် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူ ၁,၅၀၉ ယောက်ရှိတာကြောင့် စုစုပေါင်း ရောဂါကူးစက်ခံရသူဦးရေဟာ ၈၉,၄၈၆ ယောက်ရှိသွားပြီလို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီနေ့ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် နောက်ထပ် သေဆုံး ၃၁ ယောက် ရှိခဲ့တဲ့အတွက် သေဆုံးသူစုစုပေါင်း ၁,၉၁၈ ယောက်ရှိသွားပြီဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒီနေ့သေဆုံးတဲ့သူတွေထဲမှာ ၂၆ ယောက်ကတော့ နဂိုရောဂါအခံရှိသူတွေဖြစ်ပြီး တပ်မတော်ဆေးရုံမှာ ကုသနေတဲ့သူတွေလည်း ပါဝင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၄ နာရီအတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာ ၁၅,၂၂၀ ကို စစ်ဆေးခဲ့တာမှာ အဲဒီလိုတွေ့ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆေးရုံက ဆင်းခွင့်ရသူ ၁,၃၂၂ ယောက်ရှိတဲ့အတွက် အခုဆိုရင် စုစုပေါင်း ရောဂါသက်သာပျောက်ကင်းသူ အရေအတွက် ၆၈,၉၁၀ ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။

ကူးစက်သူများနေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း အပါအဝင် ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတချို့မှာ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် အိမ်မှာနေဖို့နဲ့ အသွားအလာ အပါအဝင် ကန့်သတ်ထားတာတွေကို ဒီဇင်ဘာလလယ်အထိ ထပ်ပြီး သက်တမ်းတိုးထားပါတယ်။

အိမ်မှာနေဖို့ ကန့်သတ်ထားတဲ့အထဲမှာ အဓိက အဖြစ်အများဆုံး ရန်ကုန်တိုင်းက မြို့နယ်အများစု၊ အဓိကအားဖြင့် အဖြစ်များခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ နောက်အဖြစ်များလာနေတဲ့ မန္တလေး၊ ပဲခူး၊ ဧရာဝတီတိုင်းတွေနဲ့ မွန်ပြည်နယ်တို့က မြို့တချို့ အပါအဝင် မြို့စုစုပေါင်း ၇၄ မြို့ပါဝင်ပြီး အလုပ်နဲ့ ကျန်းမာရေးကလွဲရင် အပြင်မထွက်ကြဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။

ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-covid-update-nov29/5680507.html

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အနားယူ မယူ အလားအလာ

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်။ (ဇူလိုင် ၁၉၊ ၂၀၁၈)

တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အနေနဲ့ လာမယ့်နှစ်မှာ အနားယူမယူအပေါ် သောကြာနေ့က တပ်မတော် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲထဲ မေးခဲ့ရာမှာ တပ်မတော်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဥပဒေအတိုင်း ဖြစ်မှာပါလို့ ဆိုလိုက်တာက ဘယ်လိုအဓိပ္ပာယ်ထွက်ပြီး အရေးပါတာကို သုတေသီတဦးနဲ့ တပ်မတော်အရာရှိ ဝန်ကြီးဟောင်းတဦးကို ကိုဝင်းမင်း ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး တင်ပြထားပါတယ်။

တကောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာမှုအဖွဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ကိုရဲမျိုးဟိန်းက ဒီဥပဒေအတိုင်း ဆိုရာမှာ ဘယ်အမိန့်ဥပဒေကို ရည်ညွှန်းမှန်း မရှင်းဘူးလို့ အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။

“အသက် ၆၅ နှစ်ပြည့်ရင် အနားယူမယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ရည်ညွှန်းပြီးတော့ ကိုးကားပြီး ပြောနေကြတာမို့၊ သို့သော်ငြားလည်း ဥပဒေလို့ပြောရင် တပ်မတော်အရာရှိက လိုအပ်တယ်ဆိုရင် သက်တမ်းတိုးပြီးတော့ တာဝန်ထမ်းဆောင်လို့ရတယ်။”

နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဦရဲထွဋ်ကလည်း ဒီသက်တမ်းအပေါ် အမိန့်ဥပဒေ နှစ်ခုရှိတာကို တခုစီ အခုလိုရှင်းပြပါတယ်။

“ပထမတခုကတော့ နောက်ဆုံးအတည်ပြုထားတဲ့ ကကနကောင်စီ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကောင်စီ အမိန့်က ၆၅ နှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့် ရှိတယ်ဆိုတာ ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၁၉၇၄ ခုနှစ်က ထုတ်ထားတဲ့ ကကနကောင်စီ အမိန့်တခု ရှိသေးတယ်။ အဲဒီအမိန့်ကတော့ စစ်မှုထမ်း လိုအပ်လို့ရှိရင် တနှစ်စီ တနှစ်စီ သက်တမ်းတိုးလို့ရတယ်ဆိုတဲ့ အမိန့်လည်းရှိတယ်။ အဲတော့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေက နောက်ဆုံးအချိန်အထိ အဲဒီ ကကနကောင်စီ အမိန့်အရ နှစ်စဉ် သက်တမ်းတိုးသွားတာပေါ့။”

အဲတော့ ဒီအမိန့်ဥပဒေကြောင်းအရ အနားယူချင်လည်းရတယ်၊ မယူချင်လည်းရတယ် ဆိုတဲ့သဘောမျိုးလားလို့ မေးရာမှာ ဦးရဲထွဋ်က “အဲဒီနှစ်ခုလုံး ကြိုက်တာ သူလုပ်လို့ရတဲ့ သဘောမှာရှိပါတယ်။” လို့ ပြောပါတယ်။

အဲဒီတော့ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အနေနဲ့ နားမနားကိစ္စကို စဉ်းစားရာမှာ ဘယ်လိုအဓိကအချက်တွေပေါ် မူတည်နိုင်ပါလဲလို့ မေးရာမှာ ကိုရဲမျိုးဟိန်းက အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။

“၅ နှစ်အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းရေး အခြေအနေကိုလည်း ကြည့်မယ်။ နောက် နိုင်ငံတကာဖိအားတွေ ရှိတဲ့အချိန်မှာ သူ့ရဲ့ အနေအထားက ဘယ်လိုကျန်ခဲ့မလဲ ဆိုတဲ့ဟာရယ်၊ ICC တို့ ICJ တို့ကလည်း ဖိအားတွေအနေနဲ့ ရှိနေသေးတယ်ပေါ့။”

ဒါပေမယ့် ဦးရဲထွဋ်ကတော့ ပြည်ပဖိအားထက် ပြည်တွင်းစိုးရိမ်မှုကပဲ အဓိကကျနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်ပြပါတယ်။

“ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့ နောက် တပ်မတော်ရဲ့ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်နေတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ဘယ်လို ဆက်အကောင်အထည်ဖော်မလဲ ဆိုတဲ့ အချက်တွေကပဲ အဓိက ဆုံးဖြတ်သွားလိမ့်မယ်။ အဓိကပြောရင် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ တပ်မတော်ရဲ့ အဓိက စိုးရိမ်ချက်ကတော့ ခွဲထွက်ရေး၊ ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲရေးကို ဦးတည်သွားမယ့် ကိစ္စတွေ မဖြစ်ဖို့ပေါ့။”

အဲဒီတော့ အခုအခြေအနေမှာ ဒီ စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထား ရှိပါသလားလို့ မေးရာမှာတော့ ဦးရဲထွဋ်က …

“NLD ပါတီက အရင် ၂၀၁၅ ထက်တောင်မှ ပိုပြီးတော့ အများစုရထားတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးအာဏာကို ပိုပြီးတော့ အသုံးချလာမယ်၊ တိုင်းရင်းသားတွေဘက်ကလည်း နိုင်ငံရေး နယ်ပယ်ထဲမှာ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ချဲ့ထွင်ဖို့ ကြိုးစားရာမှာ အခုရွေးကောက်ပွဲမှာ မအောင်မြင်တဲ့သဘော ဖြစ်သွားတဲ့အခါမှာ တချို့ စိတ်အားထက်သန်မှု လွန်ကဲနေတဲ့ လူငယ်တွေက လက်နက်ကိုင်ဘက်တွေကို ပိုပြီးတော့ အားသန်သွားနိုင်တယ်၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေမှာလည်း နိုင်ငံရေးဘောင်ကို ချဲ့လို့ ရပါ့မလားဆိုတဲ့စိတ်တွေ ဝင်လာနိုင်တာပေါ့။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ်မှာ သွားပြီး အကျိုးသက်ရောက်တာပေါ့။ အဲဒီနှစ်ခုကို ကိုင်တွယ် ထိန်းသိမ်းဖို့က အခုမှစပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်တာဝန် ယူတဲ့လူက လုပ်နိုင်စွမ်းရှိမလား ဆိုတာတော့ တပ်မတော်ဘက်က စဉ်းစားနေတဲ့ အချက်လို့ပဲ ကျနော်ထင်ပါတယ်။” လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီလိုအခြေအနေမှာ တပ်မတော်ဘက်ကရော အစိုးရဘက်ကပါ ရှေ့ရေးစိုးရိမ်မှုတွေ လျှော့ချနိုင်ပြီး ပိုမိုပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ ဘယ်လိုအကြံပြုချင်ပါသလဲလို့ ဆက်မေးရာမှာ ဦးရဲထွဋ်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သမ္မတဖြစ်ဖို့ ဟန့်တားနေတဲ့ ပုဒ်မ ၅၉(စ) အပေါ် တပ်မတော်က ဘယ်လိုသဘောထားမလဲနဲ့ တပ်ဘက်က နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုကို အာမခံမယ့် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံထဲက အခြေခံမူ ပုဒ်မ ၆ နဲ့ လွှတ်တော်ထဲ မဲ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော်မှ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်နိုင်တဲ့ ပုဒ်မ ၄၃၆ အပေါ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ NLD ဘက်က ဘယ်လိုသဘောထားမလဲအပေါ် မူတည်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီတော့ ဒီအပေါ် နှစ်ဖက် ဘယ်လိုညှိနှိုင်း ဖြေရှင်းသင့်ပါသလဲလို့ မေးရာမှာ ဦးရဲထွဋ်ကပဲ …

“တဖက်က ၅၉(စ) နဲ့ပတ်သက်ပြီး လိုက်လျောမယ်ဆိုရင် တဖက်ကလည်း ကျန်တဲ့ ခုန တပ်မတော်ရဲ့ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အာမခံနိုင်တဲ့ အချက်နှစ်ချက်ကို နောက် ဘယ်နှစ်နှစ်အတွင်းထိ ထားမလဲ ဆိုတာမျိုးနဲ့ပဲ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း စကားပြောကြမှ ရမယ့်အခြေအနေမျိုး ရှိပါတယ်။” လို့ ြပောပါတယ်။

တကယ်တော့ အခုလို တပ်ထိပ်ပိုင်းနဲ့ အစိုးရ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အမြန်ဆုံးတွေ့ဖို့ အရေးကြီးနေတာကို နိုင်ငံတကာဘက်က တိုက်တွန်းနေချိန်မှာ ဒီ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် သက်တမ်းကိစ္စ ပြောဆိုမှုတွေ ဖြစ်လာတာပါ။

ကိုဝင်းမင်း/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/senior-general-min-aung-hlaing-retirement/5680419.html

ရှမ်းတိုင်းရင်းသား​ရေးရာဝန်ကြီး စီးလာသည့်ကား တိမ်းမှောက်

ဓာတ်ပုံအညွှန်း_ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး ဒေါ်နန်းမွှေးမွှေးခင် ဟုမ္မလင်းမြိို့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးစင်တာ တစ်ခုသို့ ကိုဗစ်ပထမလှိုင်းကာလ ဝင်ရောက်စစ်ဆေးစဉ်။ 

ဟုမ္မလင်း ၊နိုဝင်ဘာ- ၂၉

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့၊ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး စီးနင်းလာသည့်ကား ယနေ့မနက်ပိုင်းက တိမ်းမှောက်မှု ဖြစ်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ မြို့နယ် ဥက္ကဌ ဦးရွှေဥာဏ်က မုံရွာဂေဇက်သို့ အတည်ပြုသည်။

ရှမ်းတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး ဒေါ်နန်းမွှေးမွှေးခင််သည် ဟုမ္မလင်းမြို့နယ် မလင်းကျေးရွာသို့ ကထိန်သင်္ကန်း သွားကပ်စဥ်် လမ်းခရီးတွင် ယာဉ်တိမ်းမှောက်မှု ကြုံတွေ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

ယနေ့ နံနက် ၆ နာရီက ဟုမ္မလင်းမှ ကထိန်ပွဲရှိသည့် မလင်းကျေးရွာသို့ သွားရောက်ရာ မနက်ပိုင်း ၉ နာရီခန့်၊  ပင်းမာ ကျေးရွာအနီး အရောက်တွင် တိမ်းမှောက်မှုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ဦးရွှေဥာဏ် ကပြောသည်။

"ရှမ်းတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးစီးတဲ့ကားမှာတော့ ငါးယောက်စီးကြတယ်။ ရှမ်းဝန်ကြီးကတော့ ခေါင်းထိသွားတယ်လို့သိရပါတယ် ။ ကျန်တဲ့သူတွေကတော့ ပွန်းပဲ့ရုံလောက်ပါပဲ။ သွားခေါ်ဖို့ရာ မြို့နယ် ထွေအုပ်ကကားလွှတ်လိုက်ပြီလို့သိရပါတယ်" ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ရှမ်းတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးစီးလာသောကားသည် ချောက်ထဲသို့ ကျရောက်နေပြီး မြို့နယ်ထွေအုပ်မှ သွားခေါ်ရန်ကားလွှတ်လိုက်ပြီးဖြစ်ကြောင်းဆိုသည်။

အဆိုပါကားတိမ်းမှောက်မှုကြောင့် ယာဉ်ပေါ်ပါသူများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသော်လည်း ဒဏ်ရာများပြင်းထန်မှုမရှိကြောင်း သိရသည်။

ထပ်မံရရှိသည့်သတင်းအရ လက်ရှိတွင် ဝန်ကြီးအပါအဝင် ဒဏ်ရာရသူများကို ထမံသီ တိုက်နယ်ဆေးရုံမှ ဆရာဝန်နှင့် ဆေးအဖွဲ့က ပင်းမာသို့ လာရောက်ကာ ဆေးကုသမှုပေးနေကြောင်း သိရသည်။

တင်မျိုးငြိမ်း

Monywa Gazette

https://www.facebook.com/monywagazette

ဖင်လန်နိုင်ငံအစိုးရကို ဦးဆောင်တဲ့ အသက်အငယ်ဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်

ဝန်ကြီးချုပ် ဆန်နာ မာရင်း

ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ချည်း ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရကို ဦးဆောင်သူ အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်တဦးရဲ့ ပထမတနှစ်တာကာလကို အများက စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြပါတယ်။

သူတို့အစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ တည်ငြိမ်မှု၊ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကြီးကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ရာမှာ တိကျပြတ်သားတဲ့ လမ်းညွှန်ဆောင်ရွက်မှုတွေကြောင့် ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ချီးကျူးခံခဲ့ရပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ တခြားဝန်ကြီးချုပ်တွေနဲ့ မတူတဲ့ သူ့ရဲ့ နောက်ခံသမိုင်းကြောင်းဟာ "ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲနေတဲ့" ဥပဒေတွေကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲဖို့ တကယ် အထောက်အကူပြုနိုင်ရဲ့လားလို့ ကျားမအရေးလှုပ်ရှားနေတဲ့ လူနည်းစု အဖွဲ့တွေက မေးခွန်းထုတ်နေကြပါတယ်။

ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးကနေ မီတာ ၂၀၀ လောက် လမ်းလျှောက်ရင် ရောက်တဲ့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ အစည်းအဝေးတွေ ကျင်းပရာ House Of Estates မှာ ဝန်ကြီးချုပ် ဆန်နာ မာရင်းဟာ ဖင်လန်နိုင်ငံအစိုးရရဲ့ ကျားမတန်းတူရေး အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အစည်းအဝေးတရပ် ဦးဆောင်ကျင်းပမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ကြည့်ရတာ ရောက်တတ်ရာရာတွေ ပြောဖို့တော့ သိပ်စိတ်ပါပုံတော့ မရပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ပျားရည်ဆမ်းခရီးထွက်ပြီးနောက်ပိုင်း အလုပ်ပြန်ဝင်ရတဲ့ ပထမသီတင်းပတ်မှာ အားတက်သရောရှိသူ ဘယ်သူတွေများ ရှိပါသလဲ။

ဆန်နာ မာရင်းဟာ သြဂုတ်လအတွင်း ခဏတာ အားလပ်ရက်မှာ မမျှော်လင့်ဘဲ လက်ထပ်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကြီး ပျံ့နှံ့နေတဲ့ကြားက သူ့ကလေးလေးရဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူနဲ့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လက်ထပ်လိုက်တာပါ။

သစ်လွင်တောက်ပနေတဲ့ ဖင်လန်ရိုးရာ မင်္ဂလာဝတ်စုံကို ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ ဆန်နာ မာရင်းနဲ့ ၁၆ နှစ်တာ လက်တွဲခဲ့တဲ့ သူ့ရဲ့လက်တွဲဖော် ကြေးစား ဘောလုံးကစားသမားဟောင်း မာကပ်စ် ရိုက်ကိုနမ်တို့ နှစ်ဦး ပွေ့ဖက်နေတဲ့ ဓာတ်ပုံတပုံကို ဆန်နာ မာရင်းရဲ့ အင်စတာဂရမ်အကောင့်မှာ မမျှော်လင့်ဘဲ တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

အရင်တုန်းကလည်း သူ့ရဲ့ သမီးလေး အမ်မာကို နို့တိုက်နေတဲ့ ဓာတ်ပုံတပုံကို သူမျှဝေခဲ့ပါသေးတယ်။

ဒီတကြိမ်မှာတော့ ဝန်ကြီးချုပ်နေထိုင်တဲ့ ဟယ်ဆင်ကီးအိမ်တော်ထဲမှာ သူတို့ဇနီးမောင်နှံ ရယ်မောပြုံးရွှင်ပြီး တယောက်နဲ့တယောက် အပြန်အလှန် ဖက်ထားကြတဲ့ ဓာတ်ပုံပါ။

ဒီဓာတ်ပုံကို နိုင်ငံရေး သတင်းအယ်ဒီတာတွေ၊ ဖက်ရှင် ဘလော့ဂါတွေ၊ အင်တာနက်ပေါ်မှာ podcast ထုတ်လွှင့်သူတွေ၊ အထက်တန်းကျောင်းသားကျောင်းသူတွေ အတော်များများက ပြန်လည်မျှဝေကြပါတယ်။

တနှစ်လောက်အတောအတွင်း ချက်ချင်းတုံ့ပြန်မှုတွေ ရခဲ့တဲ့ ဆန်နာ မာရင်းရဲ့ ဒုတိယမြောက်ဓာတ်ပုံလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ အဖွဲ့ဝင်တွေ တံခါးပိတ် ဆွေးနွေးလေ့ရှိတဲ့ ဖင်လန်နိုင်ငံက House of Estates အဆောက်အအုံရဲ့ လှေကားမှာ သတင်းထောက် ဒါဇင်လောက် စောင့်ဆိုင်းနေကြပါတယ်။

" ဘာဖြေရမလဲဆိုတာ ပြင်ဆင်မထားဘူး" လို့ သတင်းထောက်တွေ သူ့အနားရောက်လာချိန်မှာ ဆန်နာ မာရင်က ပြောပါတယ်။

"သူတို့ ကြိုက်တာမေးကြပါ။ ကျွန်မ ရိုးရိုးသားသားပဲ ဖြေသွားမယ်" လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ဒီသီတင်းပတ်အတွင်း သူ့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်လို့ မေးခွန်းတွေ တသီကြီး ရှိလာနိုင်မလား။

House of Estates မှာ မီဒီယာတွေနဲ့တွေ့ဆုံဖြေကြား

"မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မတို့ ရှေ့ဆက် အများကြီး လုပ်ဖို့လိုသေးတဲ့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူတို့ သိချင်နေကြတာပါ" လို့ ဝန်ကြီးချုပ် ဆန်နာမာရင်းက ပြတ်ပြတ်သားသား ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

"အဆုံးသတ်မှာ သူတို့ မေးကောင်းမေးနိုင်ပါတယ်။"

သတင်းထောက်တချို့ကလည်း နှာခေါင်းစည်း (masks) တွေ တပ်ထားကြပါတယ်။

အနည်းငယ်ကတော့ အသံဖမ်းမိုက်အတံ အရှည်ကြီးကို ကိုင်ထားကြပါတယ်။

သတင်းထောက်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံဖို့အတွက် သူလျှောက်လာချိန်မှာ အားလုံးရဲ့ စိတ်အာရုံဟာ သူ့ဆီရောက်သွားခဲ့ပါတယ်။

သူဟာ အစည်းအဝေးကို အရင်ဆုံး ရောက်လာတဲ့ ပထမဆုံး နိုင်ငံရေးသမားပါ။

သူမှန်းဆထားတဲ့အတိုင်း ဖင်လန်က သတင်းထောက်တွေဟာ သူတို့ဆွေးနွေးမယ့် အကြောင်းအရာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မေးမြန်းကြပါတယ်။

အစည်းအဝေးအပြီး လေးနာရီလောက်အကြာမှာ အပြင်ဘက်ထွက်လာပြီး သတင်းထောက်တွေရဲ့ အမေးကို နောက်တကြိမ် ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

သူဟာ နောက်ဆုံးမှ ထွက်လာတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

လူတွေကြားမှာ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့တဲ့ ဆန်နာ မာရင်းရဲ့ ပထမ ဓာတ်ပုံဟာ သူ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်စထမ်းဆောင်တဲ့နေ့ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတိုင်ခင် ရက်ပေါင်း ၂၀၀ အကျော်မှာ ရိုက်ကူးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ အသက်အငယ်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတဲ့ အသက် ၃၄ နှစ်အရွယ် ဆန်နာ မာရင်းဟာ လက်ဝဲယိမ်း ညွန့်ပေါင်းအစိုးရကို ဦးဆောင်တဲ့ တခြားနိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့အတူ ပြုံးပြီး မတ်တပ်ရပ်နေတဲ့ ဓာတ်ပုံဖြစ်ပါတယ်။

အားလုံးက အမျိုးသမီးတွေချည်းပါ။ ဒီဓာတ်ပုံကို ဖြန့်ချိခဲ့တဲ့ အချိန်တုန်းက နိုင်ငံရေးပါတီ ၅ ပါတီနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ထဲက တဦးကပဲ အသက် ၃၄ နှစ်ကျော်ပါ။

သူ့ရဲ့ အစိုးရ ဝန်ကြီးအဖွဲ့နဲ့အတူ စင်မြင့်ထက်မှာ မတ်တပ်ရပ်ရင်း သူဟာ လူငယ်မျိုးဆက်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်၊ နိုင်ငံတကာ သတင်းမီဒီယာတွေရဲ့ အာရုံစိုက်ခံရမှုကိုလည်း ကြိုဆိုတယ်လို့ ဓာတ်ပုံဆရာအများအပြားကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

"ကျွန်မတို့ ဖင်လန်နိုင်ငံသားတွေက ဘယ်သူတွေဆိုတာ" ကို ကမ္ဘာကြီးကို ပြသဖို့ အခွင့်အရေးတရပ်ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ဒီသတင်းစကားဟာ အစဉ်အလာနိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်း အပြင်ဘက်ကို ရောက်သွားပါတယ်။

Rage Against the Machine အမေရိကန် ရော့ခ်တေးဂီတအဖွဲ့က ဂစ်တာပညာရှင် တွမ် မက်ရွဲလိုကလည်း ဒီ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဓာတ်ပုံတပုံကို သူ့ရဲ့ အင်စတာဂရမ်မှာ တင်ခဲ့ပြီး ဆန်နာ မာရင်းဟာ သူတို့ အမေရိကန်တေးဂီတအဖွဲ့ကို အားပေးသူတယောက်ဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီ့ပို့စ်ကို ဆန်နာ မာရင်းကိုယ်တိုင်ကလည်း လူငယ်မျိုးဆက်စတိုင်တိုင်း လိုက်ခ်လုပ်ပြီး အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။

သတင်းခေါင်းစဉ်တွေကိုလည်း မျိုးစုံရေးကြပါတယ်။

"ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီးဝါဒီခေတ် ရောက်ပြီ"

"ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ လွှတ်တော်- ကျားမတန်တူအခွင့်အရေးကို ဦးဆောင်သူ"

"အမျိုးသမီးအစိုးရ - ဘာကို စောင့်ဆိုင်းနေကြတာလဲ"

ဒီလို ခေါင်းစဉ်တွေအပြင် ချွေးထုတ်ခန်းတခုအတွင်း အမျိုးသမီးတွေ အတူတူ ရေချိုးနေကြရင်း ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချတဲ့ ပုံစံမျိုးကို သရုပ်ဖော်ထားတဲ့ ဓာတ်ပုံတွေလည်း အင်တာနက်စာမျက်နှာတွေပေါ်မှာ တွေ့ရပါတယ်။

အခုလိုမျိုး အမျိုးသမီးတွေဦးဆောင်တဲ့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ပေါ်ပေါက်လာဖို့အတွက် လမ်းကြောင်းတွေ အများကြီး အရင်ကတည်းက ရှိခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

ဖင်လန်နိုင်ငံဟာ ၁၉၀၆ ခုနှစ်မှာ အမျိုးသမီးတွေကို လွှတ်တော်ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေနဲ့ မဲပေးခွင့် အပြည့်အဝ ပေးခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး စွမ်းဆောင်မှုကို တခြားအနောက်နိုင်ငံ တော်တော်များများမှာ ပထမ ကမ္ဘာစစ်ကြီး ပြီးတဲ့အချိန်အထိ မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။

အဲဒီနောက်တနှစ်မှာ အမျိုးသမီး ၁၉ ဦး လွှတ်တော်မှာ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံခဲ့ရပါတယ်။

၂၀၀၀ ခုနှစ်မှာ ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးသမ္မတ အဖြစ် တာဂါ ဟာ့လိုနင်ကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက် ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှာ အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အန်နယ်လီ ယက်တေးယန် မက်ကီကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းမှာ နောက်ထပ်အမျိုးသမီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် မာရင်းကို သူ့ရဲ့ လက်ဝဲယိမ်းပါတီ ဖြစ်တဲ့ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီက ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။

ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ စာပို့လုပ်ငန်းတခု ဆန္ဒပြမှုမှာ အဲဒီတုန်းက ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းအန့်တီ ရိနေ ရဲ့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဝေဖန်မှုတွေ ခံခဲ့ရပြီးတဲ့နောက် မစ္စ မာရင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခန့်အပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဘီဘီစီရဲ့ ထူးချွန်ထင်ရှားတဲ့ အမျိုးသမီး ၁၀၀

ဒီခန့်အပ်မှုကြောင့် မစ္စ မာရင်းဟာ ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ အသက်အငယ်ဆုံး နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး သူ့ကို ဘယ်အရာတွေက စောင့်ဆိုင်းနေသလဲဆိုတာ ဘယ်သူမှ မခန့်မှန်းနိုင်ခဲ့ကြပါဘူး။

ဆန်နာ မာရင်းဟာ ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်း ဘီဘီစီက ရွေးချယ်တဲ့ ကမ္ဘာတလွှား လွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံး အမျိုးသမီး ၁၀၀ ထဲမှာ တဦးအပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။

ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တာ ၃ လနီးပါးကြာပြီးတဲ့နောက် ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့မှာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး WHO က ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကြီး ဖြစ်တယ်လို့ သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ မစ္စ မာရင်းတို့ အစိုးရအဖွဲ့ဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ပျံ့နှံ့လာချိန်မှာ အဆင်သင့် ဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။

မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့မှာ လော့ခ်ဒေါင်းချ ကန့်သတ်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ရုံသာမက ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်တုန်းက နောက်ဆုံးအသုံးပြုခဲ့တဲ့ အရေးပေါ် အာဏာ အက်ဥပဒေကိုလည်း စတင် ကျင့်သုံးခဲ့ပါတယ်။

အစိုးရရဲ့ ဒီသတ်မှတ်ချက်အပေါ် သတင်းမီဒီယာမှာ ဝေဖန်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူထုစစ်တမ်းတွေအရ သာမန်ပြည်သူတွေက ဒီလုပ်ရပ်ကို ထောက်ခံခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

ပြတ်ပြတ်သားသား ညွှန်ကြားချက်တခုကတော့ ဖင်လန်နိုင်ငံသားတွေအားလုံး ဖြစ်နိုင်ရင် အိမ်မှာပဲ နေကြဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့တာပါ။

ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်နိုင်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပြလာပြီဆိုရင် လူတိုင်း စမ်းသပ်စစ်ဆေးကြည့်ကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပြီးနဲ့ ဓာတ်ခွဲခန်းတွေ၊ ဆရာဝန်တွေနဲ့ ဆေးခန်းတွေကြားမှာ အစီအစဉ်တွေ ပူးတွဲလုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် ပုံမှန် အွန်လိုင်းတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွေကိုလည်း ချမှတ်ထားပါတယ်။

ဆန်နာမာရင်းနဲ့ သူ့ရဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ ၄ ယောက်ဟာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အပတ်စဉ် သတင်းထုတ်ပြန်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံသားတွေနဲ့ သတင်းမီဒီယာတွေရဲ့ မေးခွန်းတွေကို လက်ခံဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

မစ္စ မာရင်းကို ချီးကျူးခဲ့ကြသလို ထိုင်ဝမ်၊ ဂျာမနီ၊ နယူးဇီလန်နိုင်ငံတွေက ခေါင်းဆောင်တွေလိုပဲ သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒါကြောင့်လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကို အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်တွေက ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်သလားဆိုပြီး တချို့က မေးခဲ့ကြပါတယ်။

"ကိုဗစ်-၁၉ ကို ကောင်းစွာကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသားတွေ ခေါင်းဆောင်တဲ့ နိုင်ငံတွေလည်း ရှိပါတယ်" လို့ ဆန်နာ မာရင်းက ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

"ဒါကြောင့် ဒီကိစ္စဟာ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး ဖြစ်တဲ့အပေါ်မှာ မူတည်တယ်လို့ ကျွန်မ မထင်ပါဘူး။ ကောင်းကောင်း ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေဆီကနေ ဘာတွေ သင်ယူနိုင်မလဲဆိုတာကိုပဲ ပိုမိုအလေးထားသင့်တယ်လို့ ကျွန်မထင်တယ်။"

လူဦးရေ ၅.၅ သန်းရှိတဲ့ ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေဟာ ၃၇၀ ကျော်ပဲ ရှိပါတယ်။

လူဦးရေ ၁ သန်းမှာ လူ ၆၀ နီးပါးနှုန်းနဲ့ပဲ သေဆုံးတယ်ဆိုတဲ့ သဘောပါ။

ယူကေရဲ့ သေဆုံးမှုကတော့ ဒီထက် ၁၀ ဆကျော် များပါတယ်။

"ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ ကျွန်မတို့ လေ့လာသင်ယူခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာတချို့ကတော့ အသိပညာဗဟုသုတတွေ အားလုံး အသုံးပြုဖို့အတွက် သုတေသီတွေရဲ့ လမ်းညွှန်ချက်ကို နားထောင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ နောက်ပြီး မသေချာ မရေရာမှုတွေကြားမှာ ရဲရင့်ပြတ်သားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမှတ်ဖို့လည်း အင်မတန်အရေးကြီးတယ်"လို့ သူယူဆတဲ့အကြောင်း ဆန်နာ မာရင်းက ပြောပါတယ်။

"ယုံကြည်မှုအပေါ် အခြေခံပြီး တည်ဆောက်ထားတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတခု ကျွန်မတို့ဆီမှာ ရှိပါတယ်။ လူတွေက အစိုးရကို ယုံကြည်ကြတယ်။ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ညွှန်ကြားချက်ကိုလည်း ယုံကြည်ကြတယ်။"

မိန်းမတွေချည်းပဲမို့ ဆွေးနွေးရတာ ပိုလွယ်တယ်ဆိုတာ အမြဲတမ်းမဟုတ်ဘူးလို့ ပညာရေးဝန်ကြီးပြော

အရေးပေါ် အက်ဥပဒေ ကန့်သတ်တားမြစ်ချက်တွေကို စီစဉ်ထားတဲ့ရက်ထက် စောပြီး ဖြေလျှော့ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဖင်လန်နိုင်ငံရဲ့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဟာ နောက်ထပ် မတည်ငြိမ်မှုတခုနဲ့ ကြုံခဲ့ရပြန်ပါတယ်။

ဆန်နာ မာရင်းရဲ့ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့မှာ အသက်အငယ်ဆုံးလည်းဖြစ်၊ ဒုတိယ ဝန်ကြီးချုပ်လည်း ဖြစ်တဲ့ အသက် ၃၃ နှစ်အရွယ် ဗဟိုပါတီခေါင်းဆောင် ကတ်ထရီ ကူးလ်မွန်နီဟာ အသုံးစရိတ်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သတင်းဆိုးတခု ထွက်လာတာကြောင့် ရာထူးက နုတ်ထွက်ခဲ့ရပါတယ်။

စက်တင်ဘာလမှာတော့ သူ့နေရာမှာ နောက်ထပ်အမျိုးသမီးတဦးဖြစ်တဲ့ အန်နစ်ကာ ဆယ်ရာကို ကို အစားထိုးခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။

လူထုအမြင်မှာတော့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ဟာ စည်းလုံးညီညွတ်ပုံပေါ်ပေမယ့် သူတို့အချင်းချင်းကြားမှာတော့ သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိပါတယ်။

"တခါတလေ တံခါးပိတ်ဆွေးနွေးမှုတွေကို နောက်ကွယ်မှာ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရတဲ့ တင်းမာမှုတချို့ရှိပါတယ်။ အမျိုးသမီး ဖြစ်တာကြောင့် တိကျသေချာတဲ့ မူဝါဒတရပ် ပေါ်ထွက်လာမယ်။ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်မတို့အားလုံး အမျိုးသမီးတွေချည်းပဲဆိုတော့ သဘောတူညီမှု ရဖို့ ပိုမိုလွယ်ကူမယ် စသဖြင့် တချို့လူတွေက ပြောလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို လုံး၀ မဟုတ်ပါဘူး" လို့ အသက် ၃၃ နှစ်အရွယ် လက်ဝဲမဟာမိတ်ပါတီခေါင်းဆောင် ပညာရေးဝန်ကြီး လီ အန်ဒါဆင်က ပြောပါတယ်။

မစ္စ မာရင်းကတော့ ခင်ပွန်းဖြစ်သူ၊ နှစ်နှစ်သမီးလေး အမ်မာနဲ့အတူ လက်ရှိ နေထိုင်နေတဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်အိမ်တော်မှာ ဆက်နေဖို့ မနေဖို့ သူ မဆုံးဖြတ်နိုင်သေးပါဘူး။

"နိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့ နိုင်ငံရေး အရမ်းဝေးနေတယ်လို့ ထင်တယ်။ ကျွန်မနေ နေတဲ့ နေရာနဲ့ ကမ္ဘာခြားနေသလိုပဲ" လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

"တခြား ဖင်လန်နိုင်ငံသားတွေလိုပဲ ကျွန်မမိသားစုမှာလည်း ဝမ်းနည်းစရာ ဇာတ်လမ်းတွေနဲ့ ပြည့်နေပါတယ်"လို့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တုန်းက သူရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဘလော့ခ်မှာ ဝန်ကြီးချုပ် မာရင်း ရေးခဲ့ပါတယ်။

သူဟာ ဖင်လန်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းက ပရက်ကာလာမြို့ငယ်လေးမှာ သူ့မိခင်၊ မိခင်ဖြစ်သူရဲ့ အချစ်တော် အမျိုးသမီးတို့နဲ့အတူ ကြီးပြင်းလာခဲ့တာပါ။

"သက်တံရောင် မိသားစုတစုပေါ့" လို့လည်း သူက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သူဟာ ငွေကြေးကြပ်တည်းမှုတွေအောက်မှာ ကြီးပြင်းလာခဲ့သူပါ။

မိဘမဲ့တယောက်အဖြစ် ကြီးပြင်းလာခဲ့တဲ့ သူ့မိခင်ဖြစ်သူဟာ အရက်စွဲနေတဲ့ သူ့အဖေနဲ့ ကွာရှင်းခဲ့ပြီးတဲ့နောက် အဲဒီကရခဲ့တာတွေနဲ့ ဘဝကို ရပ်တည်ခဲ့ပါတယ်။

ဖင်လန်ဝန်ကြီးချုပ် ကျောင်းသူဘဝ

ဆန်နာ မာရင်း ငယ်ငယ်တုန်းကဆိုရင် မိသားစုကို ထောက်ပံ့ဖို့အတွက် ကုန်စည်ပစ္စည်းတွေ လက်လီရောင်းချတဲ့ အလုပ်တွေကို အဓိက လုပ်ခဲ့ရပါတယ်။

သူဟာ အခုလို ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာနိုင်မယ့်အလားအလာ ငယ်စဉ်တုန်းက မရှိခဲ့ပါဘူး။

ပရက်ကာလာ အထက်တန်းကျောင်းမှာ သူ့ရဲ့ ဆရာမဖြစ်သူ ပြောတာကတော့ မာရင်းဟာ သာမန် ကျောင်းသူတယောက်ပါပဲလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ အဆင့်တွေ တက်ဖို့အတွက် အသက် ၁၅ နှစ်အရွယ်မှာ အိမ်စာတွေ ပိုပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မာရင်းပြောကြားချက်အရ သူ သာမက သူ့အနီးအနားမှာ ရှိတဲ့ သူတွေရဲ့ အခြေအနေတွေ တိုးတက်ဖို့ ဖြစ်နိုင်သလားလို့ စတင်စဉ်းစားခဲ့တဲ့ အသက် ၂၀ ကျော်အရွယ်ရောက်မှ နိုင်ငံရေးခရီးလမ်းမှာ စတင်ခြေချလာခဲ့တာပါ။

ဒါဟာ မာရင်း အစိုးရရဲ့ ကျားမတန်းတူ အစီအစဉ်နောက်ကွယ်က စေ့ဆော်မှု တခုဖြစ်ပါတယ်။

လိင်စိတ်ကွဲပြားသူတွေအရေးလှုပ်ရှားသူ

အဲဒီအစီအစဉ်ထဲမှာ ဆင်းရဲတဲ့ မိသားစုတွေနဲ့ ရွှေ့ပြောင်းမိသားစုတွေရဲ့ ကလေးငယ်တွေ ပညာရေး တိုးတက်ပြောင်းလဲဖို့၊ အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးကြား လစာငွေ ကွာဟမှု အဆုံးသတ်ဖို့၊ အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု နှိမ်နင်းဖို့ နဲ့ ကလေးတွေကို မိဘနှစ်ဦးလုံးက ညီတူညီမျှ စောင့်ရှောက်ကြဖို့ တွန်းအားပေးတဲ့ မူဝါဒတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်နဲ့လိင်စိတ် ထပ်တူမကျသူတွေအရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ အစီအစဉ်တွေ ရှိပါတယ်။

"သူတို့ဘယ်သူ ဘယ်ဝါဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဖြစ်တည်မှုကို သတ်မှတ်ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့အခွင့်အရေး လူတိုင်းမှာ ရှိသင့်ပါတယ်။ ဒီအစီအစဉ်က ဒါကို အားပေးထောက်ပံ့မှာပါ" လို့ ဆန်နာ မာရင်းက ပြောပါတယ်။

အမျိုးသားကနေ အမျိုးသမီးအဖြစ် လိင်ပြောင်းထားသူတွေကိုရော ဝန်ကြီးချုပ် မာရင်း အမျိုးသမီးလို့ စဉ်းစားပါသလား။

"လူတွေရဲ့ ဖြစ်တည်မှုကို သတ်မှတ်ပေးဖို့က ကျွန်မ အလုပ်မဟုတ်ပါဘူး" လို့ သူက ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောပါတယ်။

"ကိုယ်ဖြစ်တည်မှုကို ကိုယ်တိုင်သတ်မှတ်ကြဖို့က လူတိုင်းရဲ့ အလုပ်ပါ။ ကျွန်မ ပြောရမယ့်အရာ မဟုတ်ပါဘူး။"

သူဟာ လိင်စိတ်ခံယူမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ကိုယ်ပိုင် သတ်မှတ်ရေး ကိစ္စ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုတဲ့ တဦးတည်းသော အစိုးရ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်နဲ့လိင်စိတ် ထပ်တူမကျတဲ့သူတွေအရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲနေတဲ့ ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲဖို့ တက်ကြွသူရှားသူတွေဘက်က တောင်းဆိုနေတာ နှစ်နဲ့ချီ ရှိနေပါပြီ။

ဒီအစိုးရလက်ထက်မှာလည်း အောင်အောင်မြင်မြင် လုပ်ဆောင်နိုင်မလားဆိုတာ သံသယရှိတယ်လို့ တချို့က ပြောပါတယ်။

ဒီဥပဒေကို ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ အစိုးရတွေအားလုံး ရှေးရိုးစွဲ အယူဝါဒတွေရဲ့ ဖိအားကြောင့် စွန့်လွှတ်ခဲ့ရတယ်လို့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရနဲ့ တွေ့ဆုံ အကြံပေးခဲ့တဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ကပ်စ်ဘာ ကီဗီစတာ က ပြောပါတယ်။

"ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ အသက်အငယ်ဆုံး အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင် ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ သင်္ကေတ တခုသာဖြစ်တယ်။ အပြောင်းအလဲတခု တကယ်မလုပ်ခင် ဒီသင်္ကေတနောက်ကွယ်က စနစ်ကို အားပေးထောက်ခံကြရမယ်"လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီတကြိမ်မှာ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့မှာပါတဲ့ ပါတီ ၅ ပါတီလုံးကတော့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ လိုလားပါတယ်။

ဥပဒေကြမ်းကိုလည်း လာမယ့်နှစ်ကျရင် လွှတ်တော်ကို တင်သွင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

"ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ အမြဲတမ်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ဟာ အပြန်အလှန် ကြိုးစားညှိနှိုင်းခဲ့ကြတဲ့ အလေ့အထရှိပါတယ်။ မတူညီတဲ့ ပါတီတွေနဲ့ ကွဲပြားတဲ့ အယူအဆတွေကြားမှာ အများဆန္ဒထွက်ပေါ်လာဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်" လို့ ဆန်နာ မာရင်းက ပြောပါတယ်။

"ကျွန်မအထင် ဒါဟာ ခွန်အားတခုဖြစ်တယ်။ လုပ်စရာရှိတာတွေ ပြီးမြောက်ဖို့အတွက် အမြန်ဆုံး ခရီးလမ်းချည်း အမြဲတမ်း ရှိတာ မဟုတ်ပါဘူး။"

လွှတ်တော်ထဲက တစ်ဦးတည်းသော လူမည်းအမတ် (အလယ်)

ဧပြီလတုန်းက ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ မာရင်းရဲ့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်မှုတွေကြောင့် လူထုထောက်ခံမှု ၈၅% အထိ တက်လာခဲ့ပါတယ်။

မာရင်းကတော့ လူထုစစ်တမ်းတွေကို မကြည့်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိပါတယ်။

"လူမည်းတွေရဲ့ အသက်ဟာ အရေးပါပါတယ်" ဆိုတဲ့ ကမ္ဘာတဝန်း Black Lives Matter ဆန္ဒပြမှုတွေအတွင်း လူမည်း ဖင်လန်နိုင်ငံသားတချို့ဟာ တန်းတူညီမျှရေး အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ ထောက်ပြကြပါတယ်။

တန်းတူမညီမျှမှုတွေ ပုံစံအမျိုးမျိုး ရှိနေတဲ့အချိန်မှာ အသားအရောင်အပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုက အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်ပြီး ဒါကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ် ဥရောပကောင်စီက ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာတစောင်မှာတော့ ဖင်လန်နိုင်ငံမှာ အာဖရိကန်နွယ်ဖွား ၆၃% ဟာ ပုံမှန် လူမျိုးရေးခွဲခြားဆက်ဆံခံနေရတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒါဟာ ဥရောပမှာ အမြင့်ဆုံး နှုန်းထားဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ပြီး လက်ရှိ ဖင်လန်နိုင်ငံ လွှတ်တော်မှာလည်း လူမည်းအမျိုးသမီး လွှတ်တော်အမတ် တဦးတည်းပဲ ရှိပါတယ်။

ဖင်လန်နိုင်ငံက Green League ပါတီ ခေါင်းဆောင် အသက် ၃၅ နှစ်အရွယ် မာရီယာ အိုဟီစလို ကတော့ အစိုးရအနေနဲ့ လူမှုဘဝမှာ မတူကွဲပြားမှုတွေကို တွန်းအားပေးဖို့ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရမယ်လို့ ပြောတဲ့သူတွေနဲ့ သူ သဘောတူတဲ့အကြောင်း ပြောပါတယ်။

"နောက်ဆုံးတော့ လူဖြူပညာတတ်အမျိုးသမီး ၅ ဦးဟာ အားလုံးကို ကိုယ်စားပြုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ တန်းတူညီမျှမှု ရှု့ထောင့်ကနေ တကယ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အခုဟာက တန်းတူညီမျှမှု မဟုတ်သေးပါဘူး" လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

"နောက်ခံသမိုင်းကြောင်းတွေက ကျွန်မတို့ဘဝမှာ ရှိတဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို မဖြစ်သင့်ပါဘူး" လို့ ဝန်ကြီးချုပ် ဆန်နာ မာရင်းက ပြောပါတယ်။

ဒါကို ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ သူတယောက်တည်းရဲ့ တာဝန်မဟုတ်ဘဲ ဖင်လန်နိုင်ငံသားတွေအားလုံးရဲ့ တာဝန်ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ တန်းတူညီမျှရေး အစီအစဉ်ဟာ လူနည်းစုတွေအပေါ် လူမျိုးရေးခွဲခြားဆက်ဆံမှု အခြေအနေကို ပိုမိုတိုးတက်ကောင်းမွန်လာအောင် ပံ့ပိုးပေးလိမ့်မယ်လို့လည်း အခိုင်အမာပြောပါတယ်။

"ဒီအစီအစဉ် အကောင်အထည်ပေါ်လာအောင် ဘယ်လိုဆောင်ရွက်ကြရမလဲဆိုတဲ့အပေါ် ကျွန်မတို့အားလုံး အာရုံစိုက်ကြရမယ်" လို့လည်း ဆန်နာ မာရင်းက ပြောပါတယ်။

"ဒါဟာ ဝန်ကြီးချုပ်တယောက်အနေနဲ့ ကျွန်မရဲ့ တာဝန်ပဲ။"

BBC Burmese

https://www.bbc.com/burmese/world-55093965

မြန်မာ ကိုဗစ်ကာလ အသွားအလာကန့်သတ်မှု သက်တမ်းတိုး

ဖောင်ကြီးရှိ COVID-19 အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်မှာ လူနာတွေကို ကုသမှုပေးနေတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ။ (နိုဝင်ဘာ ၂၆၊ ၂၀၂၀။ ဓာတ်ပုံ - MOHS)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် အိမ်မှာနေဖို့နဲ့ အသွားအလာ အပါအဝင် ကန့်သတ်ထားတာတွေကို အရင် ဒီလကုန်ကနေ အခု ရှေ့လ ဒီဇင်ဘာလလယ်အထိ ဒီရောဂါထိန်းချုပ်ရေး အစိုးရ ထိပ်ဆုံးကော်မတီက မနေ့က ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

ဒီ အိမ်မှာနေဖို့ ကန့်သတ်ထားတဲ့အထဲမှာ အဓိက အဖြစ်အများဆုံး ရန်ကုန်တိုင်းက မြို့နယ်အများစု၊ အဓိကအားဖြင့် အဖြစ်များခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ နောက်အဖြစ်များလာနေတဲ့ မန္တလေး၊ ပဲခူး၊ ဧရာဝတီတိုင်းတွေနဲ့ မွန်ပြည်နယ်တို့က မြို့တချို့အပါအဝင် မြို့စုစုပေါင်း ၇၄ မြို့ပါဝင်ပြီး အလုပ်နဲ့ ကျန်းမာရေးကလွဲရင် အပြင်မထွက်ကြဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။

ခုလို ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့အထိ ကိုဗစ်ဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့် ဗဟိုကော်မတီက ထပ်မံသက်တမ်းတိုး ထုတ်ပြန်ရတဲ့အပေါ် ဒီလူနာတွေကို အဖြစ်အများဆုံး ရန်ကုန်မှာ ကိုင်တွယ်စီမံနေရတဲ့ ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး အရေးပေါ်ကုသမှုဌာနမှူး ဒေါက်တာမော်မော်ဦးက ...

“အမိန့်ကြော်ငြာစာတွေကို မကြာခန ထုတ်နေရခြင်းကလည်း တဖြည်းတဖြည်းနဲ့ ရိုးပဲ ရိုးအီလာသလားလို့၊ ဒါတွေဟာ မထူးတော့သလိုများ ထင်နေလား၊ တကယ်တော့ ဒီဟာတွေကို လိုက်နာလိုက်ခြင်းအားဖြင့် အများကြီးထူးတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လူနာအရေအတွက်နဲ့ ရောက်ရှိလာတဲ့ လူနာတွေရဲ့ ရောဂါရာဇဝင်တွေမေး၊ ဘယ်လိုကူးတာလဲ စုံစမ်းကြည့်တဲ့အခါမှာ လူစုလူဝေးနဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့ကိစ္စတွေ အများကြီးရှိတယ်။” လို့ ပြောပါတယ်။

ခုလို လိုက်နာဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ချိန်မှာ COVID-19 ရောဂါကူးစက်သူသစ် ၁,၃၄၄ ဦး မနေ့က ထပ်တိုးပြီး သေဆုံးသူကလည်း ၂၂ ဦး ထပ်တိုးခဲ့တယ်လို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက မနေ့ညက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

မနေန့ည ၈ နာရီ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သေဆုံးသူတွေထဲမှာ ၁၈ ဦးက ရောဂါအခံရှိသူတွေဖြစ်ပြီး စစ်ဆေးဓာတ်ခွဲနမူနာပေါင်း ၁၇,၉၂၄ ခုကို စစ်ဆေးခဲ့တဲ့ထဲက ခုလိုတွေ့ရှိကာ ခုချိန်ထိ စုစုပေါင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာပေါင်း ၁,၁၃၀,၀၀၀ ကျော် စစ်ဆေးခဲ့ပြီးပါပြီ။

စုစုပေါင်း သေဆုံးသူက ၁,၉၀၀ နီးပါးနဲ့ ကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၈၈,၀၀၀ နီးပါးထိ ရှိနေချိန်မှာ ဆေးရုံဆင်းခွင့် ရရှိသူကလည်း မနေ့က ၁,၆၁၆ ဦး ရှိခဲ့တာကြောင့် ရောဂါပျောက်ကင်းသွားသူပေါင်းလည်း ၆၇,၆၀၀ နီးပါးအဖြစ် ၇၇ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး ရှိလာနေပါပြီ။

တရက်အတွင်း ရောဂါပိုးကူးစက်သူ အရေအတွက်ထက် ပျောက်ကင်းသွားသူ ပိုများလာတာက ရက်အတော်ကြာအတွင်း မနေ့က ပထမဆုံးဖြစ်ကာ ပိုးတွေ့နှုန်းကလည်း ၈ ရာခိုင်နှုန်းအောက် စကျလာပေမယ့် သေဆုံးနှုန်းကတော့ ၂ ရာခိုင်နှုန်းအထက်မှာ သိသိသာသာ လျော့မကျသေးပါဘူး။

တနေ့ သောကြာတုန်းက စုစုပေါင်း ပိုးတွေ့သူသစ် ၁,၄၂၈ ဦးမှာ ရန်ကုန်တိုင်းက အများဆုံးအဖြစ် ၈၆၅ ဦးနဲ့ ၁,၀၀၀ အောက် စပြန်ကျကာ မင်္ဂလာဒုံ၊ သင်္ဃန်းကျွန်းနဲ့ ရွှေပြည်သာမှာ အများဆုံးတွေ့ရပြီး မန္တလေးတိုင်းက ၂၁၂ ဦးနဲ့ ဒုတိယ၊ ပဲခူးတိုင်းက ၁၂၃ ဦးနဲ့ တတိယအများဆုံး ဆက်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-covid-stay-home/5680062.html

ရွေးကောက်ပွဲအလွန် စိုးရိမ်ဖွယ်ဖြစ်လာတဲ့ ကိုဗစ် ကူးစက်မှု

ရန်ကုန်မြို့မှာ ကိုဗစ် သံသယလူနာတွေကို ကွာရမ်တင်းစင်တာတွေဆီ ပို့ဆောင်ပေးနေတဲ့ PPE ဝတ်စုံဝတ် စေတနာ့ဝန်ထမ်းများ။ (အောက်တိုဘာ ၉၊ ၂၀၂၀)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ကိုဗစ်ပိုးတွေ့တာ ရန်ကုန်အပြင် အခြားမြို့ကြီးတချို့မှာပါ ပိုများလာတာကြောင့် ကိုဗစ် ကာကွယ်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် အိမ်မှာနေဖို့ အပါအဝင် ကန့်သတ်ချက်တွေကို ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်အထိ ထပ်တိုးလိုက်ပါတယ်။ လက်ရှိ ကိုဗစ်တိုးလာမှုရဲ့ ထူးခြားချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ရန်ကုန်ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီး အရေးပေါ်ကုသမှုဌာနမှူး ဒေါက်တာ မော်မော်ဦးကို ကိုဝင်းမင်းက မေးရာမှာ သူက အခုလို စရှင်းပြပါတယ်။

ဒေါက်တာ မော်မော်ဦး - “ရွေးကောက်ပွဲပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ပိုးတွေ့လူနာ အရေအတွက်က တဖြည်းတဖြည်းနဲ့ ပြန်ပြီးတော့ တိုးလာတာ ၁,၅၀၀-၁,၆၀၀ အထိ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း ဖြစ်နေတာ။ ဒါထက် ပိုထူးခြားတဲ့သေဘာက ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တုန်းက ကိုဗစ် အတည်ပြုလူနာက ရန်ကုန်တိုင်းမှာသာ အများဆုံးဖြစ်ပြီးတော့ ကျန်တဲ့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေမှာ ဆယ်ဂဏန်းလောက်ပဲ ရှိတယ်။ မန္တလေးတိုင်းဆိုရင်တောင် ဆယ်ဂဏန်းလောက်ပဲ ရှိရာကနေပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲ တနိုင်ငံလုံး လုပ်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ မကွေးတိုင်းတို့၊ ပဲခူးတိုင်းတို့ အပါအဝင် မန္တလေးတိုင်းက ပိုများလာပြီး မန္တလေးတိုင်းမှာ တနေ့ကို အယောက် ၂၀၀ ဝန်းကျင် ဖြစ်လာတယ်ဆိုတာက ဒီဟာရဲ့ အကျိုးဆက်တခုလည်း ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့နော်။”

ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့ဆရာရေ၊ အဲဒီတော့ ဘာကြောင့် အခုလို ပြန်များလာတယ်ထင်သလဲ ဆရာ။

ဒေါက်တာ မော်မော်ဦး - “နောက်တမျိုးကတော့ လူတွေရဲ့ ဒီ Social distancing တို့၊ လူစုလူဝေးကို ရှောင်တာတို့၊ Mask တပ်တာတို့၊ လက်ဆေးတာတို့ဆိုတဲ့ အလေ့အကျင့်တွေဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ နည်းလာတာကို ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ ရန်ကုန်မြို့မှာဆိုရင်လည်းပဲ ကားတွေရော၊ စတိုးဆိုင်တွေရော ရှိတဲ့နေရာတွေ တော်တော်များများက ပြန်ပြီးတော့ စည်နေတဲ့ အခြေအနေကို တွေ့ရတာတော့ ကျန်းမာရေးရှုထောင့်က ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့က စိုးရိမ်တဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိတာပေါ့နော်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီလို တက်လာတဲ့ အခြေအနေတွေ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျနော်တို့နိုင်တဲ့ ပမာဏထက် ပိုပြီးတော့ များလာတဲ့ အချိန်မျိုးကျရင် နိုင်ငံတော်အတွက်ရော၊ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ဒေသတွေအတွက်ရော၊ ဆေးရုံ ဆေးခန်း ဆရာဝန်တွေအတွက်ရော အလွန်ကိုပဲ ဝန်ပိနိုင်မယ့် အခြေအနေမျိုးတွေကို ပြန်ကြုံတဲ့အခြေအနေမျိုး ရောက်သွားနိုင်တာ၊ ဒါကို ကျနော်တို့ စိုးရိမ်တယ်ပေါ့။”

ကိုဝင်းမင်း - ဒီစိုးရိမ်ရမှုက ဆေးရုံတွေမှာ ဘယ်လိုမျိုး ရှေ့မှာ ဖြစ်လာနိုင်တာကို ပြည်သူတွေကို ရှင်းအောင် ရှင်းပြပေးပါလားဆရာ။

ဒေါက်တာ မော်မော်ဦး - “ရန်ကုန်မြို့အတွက်ဆိုရင်တော့ တနေ့ကို ၁,၀၀၀ ဝန်းကျင် နေ့တိုင်းထွက်နေတယ်။ ဒါပေမယ့် လောလောဆယ်မှာ ကိုဗစ်ကုသရေး စင်တာတွေမှာ အတည်ပြုလူနာ အရေအတွက် ၁၆,၀၀၀ လောက်ကို ကျနော်တို့ လက်ခံနိုင်ဖို့အတွက်ကို လုပ်ထားတယ်။ လောလောဆယ်မှာ တက်လာတဲ့လူနဲ့ ကိုဗစ် ကုသပျောက်ကင်းလို့ ၁၁ ရက်ပြည့်တဲ့အခါ ပြန်ဆင်းတဲ့လူနဲ့ မျှနေသေးလို့ လောလောဆယ် အခြေအနေမှာတော့ ကိုဗစ်စင်တာတွေမှာ နေ့စဉ်ထွက်လာတဲ့ လူနာတွေကို ထပ်ပြီးတော့ Isolation ပေါ့နော်၊ ခွဲခြားထားပြီးတော့ ကုသပေးဖို့ လောလောဆယ် ရှိနေသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ထင်တာ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ဒီနှုန်းအတိုင်းသာ ဆက်တက်နေရင် လာမယ့်တပတ်အတွင်း ကျနော်တို့ရဲ့ လူနာကုတင် အရေအတွက်တွေဟာ မရှိလောက်အောင် နည်းသွားနိုင်တယ်။ အဲဒီကျတော့ ကိုဗစ် မကူးစက်အောင် ဘာလို့နေသင့်သလဲဆိုတော့ အဲဒီ ကုတင်အရေအတွက်တွေ နည်းတဲ့အချိန်ကျမှ ကိုယ်က စကူးခံရရင် ကံဆိုးပြီ။ အခုလောလောဆယ် နိုင်နေတဲ့ အခြေအနေလောက်မှာ တန့်နေဖို့အတွက် ပြည်သူလူထုတိုင်းမှာ တာဝန်ရှိတယ်။ မကူးစက်သေးတဲ့လူတွေဟာ ဒီလို ကျနော်တို့ရဲ့ Capacity တတ်နိုင်တဲ့၊ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ဟာရဲ့ ပိုလာတဲ့ အခြေအနေမျိုးကျမှ ကိုယ်က ကူးစက်ခံရရင် ရှေ့မှာ ကူးစက်ခံရတဲ့လူတွေထက် ပိုပြီးတော့ ကိုယ်ပါ ဒုက္ခများမယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း စပြီးတော့ သတိပေးချင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ နိုင်နေတဲ့ ကာလအတွင်းမှာ ကူးစက်ခံရတာ ကုသမှုကို အလွယ်တကူ ရနိုင်သေးပေမယ့် မနိုင်တဲ့ကာလမှာ ကူးစက်ခံရရင် ကိုယ်ဟာ ပိုဆိုးသွားနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေကို လုပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းနေရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။”

ကိုဝင်းမင်း - အခုလို စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထား မရောက်အောင် ပြည်သူတွေကို အဓိက ဘာတိုက်တွန်းချင်လဲ ဆရာ။

ဒေါက်တာ မော်မော်ဦး - “ရွေးကောက်ပွဲပြီးသွားတာ ကိုဗစ်ပြီးသွားတာ မဟုတ်ဘူး ဆိုတာကိုလည်း ပြောနေတယ်။ သူက ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးသွားပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ကိုဗစ်က ဖြေလျှော့လို့မရဘူး။ ကိုဗစ်က ပြန်ပြီးတော့ တင်းကျပ်ပြီးတော့ တယောက်နဲ့တယောက် မကူးစက်အောင် ကွင်းစက်တွေဖြတ်နိုင်ဖို့ ကိစ္စတွေကို ပိုပြီးတော့လုပ်ရမယ့် အခြေအနေမျိုးလို့ ကျနော်တို့ကတော့ ယူဆတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနကလည်းပဲ အိမ်မှာနေရမယ့် Stay at home ကာလကို ဒီဇင်ဘာ ၅ အထိ တိုးလိုက်တဲ့ အချိန်ကာလကတော့ ၂ ပတ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ပြန်ကျသွားနိုင်သလား ဆိုတာကို ပထမ ထင်ခဲ့ပေမယ့် လိုက်နာနိုင်တဲ့ စွမ်းအားက နည်းနေတဲ့အတွက်ကြောင့် ပုံမှန်အတိုင်းပဲ ဖြစ်နေတာ။ Stay at home က Stay at home သပ်သပ်ပဲ၊ ပိုးတွေ့နေတာက ပိုးတွေ့နေတာ သပ်သပ်ပဲ။ ဒီ Stay at home က အကျိုးရောရှိရဲ့လား ဆိုတာမျိုး ပြန်ဖြစ်လာတယ်။ အကျိုးဘာကြောင့် မရှိရတာလဲဆိုရင် လိုက်နာမှုအားနည်းလို့။”

ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ ဒီ လိုက်နာမှုအားကောင်းအောင် ဘယ်လိုလုပ်သင့်လဲ ဆရာရေ။

ဒေါက်တာ မော်မော်ဦး - “ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနကလည်းပဲ တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်တွေ အားလုံးက ကျန်းမာရေးဦးစီးမှူးတွေကို ဒီဟာအတွက် ကြပ်မတ်ဖို့အတွက် ညွှန်ကြားထားသော်လည်းပဲ တကယ်လို့များ မလိုက်နာခဲ့ရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲပေါ့နော်။ ဒီလို ကွပ်ကွဲပြီးတော့ ထိန်းချုပ်ရမယ့်ကိစ္စတွေ အားနည်းနေသေးတဲ့အတွက်လို့ ကျနော်ကတော့ ထင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အရေးယူရမယ်လို့ ကျနော်တို့က မဆိုလိုပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကွပ်ကဲပြီးတော့ သူတို့ကို မတတ်တဲ့လူ တတ်အောင် အနီးကပ် ကြီးကြပ်ပေးမယ့် ကိစ္စတွေတော့ တိုးပြီးတော့ လုပ်သင့်တယ်လို့ ကျနော်တို့က ထင်တယ်။ ဒါမှသာလျှင် ဒီ ကူးစက်မှု ကွင်းစက်တွေ ပြတ်မှာဖြစ်တယ်။ ကူးစက်မှုကွင်းဆက် မပြတ်ဘူးဆိုရင် ဒီပုံစံအတိုင်း ဆက်ပြီးသွားနေရင် ရန်ကုန်တိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းက စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိတာပေါ့။ ကိုဗစ်ရဲ့ သဘောတရားအတိုင်းပဲ လူဦးရေ ထူထပ်တဲ့ မြို့တွေဟာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်း တက်တဲ့အချိန်မှာ တဟုန်ထိုး တက်သွားနိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ လူဦးရေ ထူထပ်ပြီးတော့ ဘတ်စ်ကားတွေလည်း စီးရတယ်၊ လူစုလူဝေးတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်၊ စျေးတွေဆိုရင်လည်း လူတွေ ပိုများနိုင်တယ်၊ ဒီလိုနေရာမျိုးတွေ အတွက်တော့ ကျနော်တို့လည်း အမြဲ စိုးရိမ်နေဆဲပဲ။”

ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့၊ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဆရာ။

ကိုဝင်းမင်း/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-covid-infection/5680056.html

ကမ္ဘာမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်ဆေးတွေ စတင်ထိုးနှံ

တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ကိုရိုနာ ကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၆၂ သန်းကျော်သွားပါပြီ။ ကာကွယ်ဆေးတွေလည်း ပေါ်ပေါက်နေပြီဖြစ်လို့ ထိုးနှံရေးတွေ စတင်နေပါပြီ။ 

ကမ္ဘာတဝှမ်း ကိုရိုနာ ကိုဗစ် ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူပေါင်း အခုထိ ၆၂ သန်းကျော်၊ သေဆုံးသူ တစ်သန်း လေးသိန်းခွဲကျော်၊ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူ ၄၃ သန်းနီးပါးရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာမှာ ကူးစက်ခံရသူ ရှစ်သောင်းခွဲကျော်၊  သေဆုံးသူ အခုထိ ၁၈၄၆ ဦး၊ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူ ၆ သောင်းခွဲ နီးပါး ရှိပါတယ်။ 

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၂၂၀ အနက် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၊ အိန္ဒိယ၊ ဘရာဇီး၊ ရုရှားနဲ့ ပြင်သစ်တို့က ကူးစက်မှု စာရင်းရဲ့ ထိပ်မှာရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာကလည်း အရင်က အဆင့် ၁၀၀ ကျော်မှာရှိခဲ့ရာက၊ အခု ကူးစက်မှု အဆင့် ၆၈ အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။

အာဆီယံ နိုင်ငံအများစုမှာ နယ်စပ်တွေကို ပိတ်ထားတာအပါအဝင် ကိုရိုနာပြဿနာကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြပေမယ့်၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကူးစက်မှုကို အားစိုက်ခုခံနေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကိုရိုနာ ကူးစက်မှု နိုင်ငံများ စာရင်းမှာ မြန်မာက အဆင့် ၇၀ မှာရှိနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး ကိုရိုနာ ကူးစက်ခံလူနာကို ဒီနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့က စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။

တာဝန်ရှိသူတွေကလည်း လူတွေ အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့၊ ကူးစက်ခံ လက္ခဏာရှိသူတွေ သီးသန့်နေဖို့၊ နှာခေါင်းစည်း တပ်ကြဖို့၊ ကျန်းမာအောင်နေကြဖို့နဲ့  စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေခံယူကြဖို့ စတဲ့ကာကွယ်ရေး အစီအမံတွေနဲ့ ရောဂါပြန့်ပွားမှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြဆဲပါ။

ပြည်ပမှာ သောင်တင်နေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေလည်း အတော်များများရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ကြာသပတေးနေ့ကတော့ ပြည်ပရောက် နိုင်ငံသား ၂၈၉ ဦးကို မြန်မာ့လေကြောင်းနဲ့ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

ဒီအတွင်း ကိုရိုနာ ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ရနိုင်သမျှ ဘယ်ဆေးကိုမဆို လက်ခံအသုံးပြုမှာဖြစ်ကြောင်း၊ ရွေးချယ်စရာ များများစားစားမရှိကြောင်း၊ ကျန်းမာရေး ဝန်‌ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူ ဒေါက်တာ သန်းနိုင်စိုးက ပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အပူချိန် အနှုတ် ၇၀ ဒီဂရီမှာ ထားရှိဖို့လိုတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကို ဝေးလံတဲ့ဒေသတွေအတွက် သိုလှောင်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး၊ ထိုးနှံရေးတွေ ဆောင်ရွက်ဖို့ အခက်အခဲရှိကြောင်း၊ အနှုတ် ၂၀ ဒီဂရီလောက်ဆိုရင် သိပ်အခက်အခဲမရှိပေမယ့် အနှုတ် ၂ ကနေ ၈ ဒီဂရီလောက်ဆိုရင် အကောင်းဆုံးဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးရတာနဲ့ နိုင်ငံ့လူဦးရေ ၃ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ ၁.၆ သန်းကို ဦးဆုံး ပထမ ထိုးနှံပေးမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရပါတယ်။

ဒီအတွက် ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သတင်းကတော့ အောက်စ်ဖို့ တက္ကသိုလ်ကထုတ်လုပ်တဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးကို သာမန်ရေခဲသေတ္တာထဲမှာသိမ်းဆည်းထားနိုင်ကြောင်း တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခတွေက ပြောဆိုလိုက်တာပါပဲ။ ဒါ့ပြင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေ အသုံးပြုနိုင်အောင် ဈေးလည်းချိုမယ်၊ ထိုးဆေးတစ်လုံး မြန်မာငွေ ငါးထောင်ကျပ်လောက်ရှိမယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပထမတစ်လုံးထိုးပြီးရင် (၇၀) ရာနှုန်း ကာကွယ်နိုင်ပြီး၊  ဒုတိယတစ်လုံးထိုးပြီးရင် ကိုးဆယ်ရာနှုန်းအထိ ကာကွယ်နိုင်မယ်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးလည်း မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆက်လက် စိစစ်စရာတွေ ရှိနေပါသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဈေးသက်သာပြီး ထိရောက်မှုရှိလို့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ အားထားရမယ့်ဆေးလို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ AstraZeneca ကာကွယ်ဆေးရဲ့ အာနိသင်ထိရောက်မှုကို တွက်ချက်ရာမှာ အမှားအယွင်းရှိခဲ့လို့ အချက်အလက်တွေ ပြန်လည်စိစစ်နေပါတယ်။ အစားအစာနဲ့ဆေးဝါး ကွပ်ကဲရေးဌာန FDA ရဲ့ အတည်ပြုချက်ရရှိဖို့ စစ်ဆေးခဲ့ရာက အမှန်တကယ် ထိရောက်မှုနှုန်းဟာ  ၆၀% လောက်သာ ရှိမယ်လို့ တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဥရောပမှာ ကိုရိုနာကြောင့် သေဆုံးသူ လေးသိန်းလောက်ရှိနေပါပြီ။  ပြင်သစ်မှာ အားလပ်ရက် ရာသီဖြစ်လို့ ဈေးဆိုင်တွေမှာ လူတွေ တန်းစီနေကြပါတယ်။ ပိုလန်မှာလည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်ဖွင့်လာနေသလို၊ ဘယ်လ်ဂျီယံမှာလည်း ဒီဇင်ဘာတစ်ရက်နေ့စပြီး ဈေးဆိုင်တွေပြန်ဖွင့်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျာမဏီ၊ နယ်သာလန်နဲ့ လူဇင်ဘတ်တို့မှာလည်း အလားတူဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်ယာလန် ကတော့ ကန့်သတ်မှုတွေကို တဆင့်ချင်းလျှော့သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။

အရှေ့တောင်အာရှဒေသမှာလည်း ကိုရိုနာ ကူးစက်မှုက အရှိန်မလျော့သေးပါဘူး။

ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်မြို့မှာ ကိုရိုနာကိုဗစ် ဗိုင်းရပ်စ်ရှိနေတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် တွေ့ရှိခဲ့လို့ သူနဲ့ ထိတွေ့မိခဲ့သူ ၃၂၆ ဦး သီးသန့်ထားစောင့်ကြည့်ခံနေရပါတယ်။ အဲဒီထဲက ၁၀၅ ဦးမှာ ပိုးကူးစက်မှုတွေ့ရကြောင်း ကျန်းမာရေးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ 

တောင်ကိုရီးယားမှာ မနေ့က ကူးစက်ခံရသူ အသစ် ၅၀၄ ဦး တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အခုထိ ကူးစက်ခံရသူ စုစုပေါင်း သုံးသောင်း သုံးထောင်ကျော်ရှိပြီး၊ ၅၂၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

အိန္ဒိယမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ရက်အတွင်း ကူးစက်ခံရသူအသစ် ၄ သိန်းကျော်ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဦးသစ်ဆင်း

RFA Burmese

https://www.facebook.com/rfaburmese