YBS ယာဉ်မောင်းရဲ့ မဆင်မခြင်မောင်းခဲ့လို့ အငှားယာဉ်ပေါ်ပါ သုံးဦးသေဆုံး

ရန်ကုန်မြို့ ဆင်မလိုက်အနီးမှာ ၂၀၂၀ ဇွန် ၂ ရက်နေ့က YBS နဲ့ အငှားယာဉ်တစ်စီး တိုက်မိပြီး သေဆုံးသွားခဲ့တဲ့ ခရီးသည်နှစ်ဦးရဲ့ နာရေးကို တွေ့ရစဉ် / Photo: Zarni Htun/RFA

(Unicode)⤵⤵⤵
YBS ၄၀ ယာဉ်နဲ့ အငှားယာဉ်တစ်စီးတိုက်မိပြီး ယာဉ်မောင်းအပါဝင် ခရီးသည် နှစ်ယောက် ဇွန် ၂ ရက်နေ့က သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သေဆုံးသွားတဲ့ ခရီးသည်မောင်နှမ နှစ်ယောက်ဟာ နှလုံးရောဂါသည်အမေနဲ့ ဆိုက်ကား နင်းနေတဲ့အဖေကို ပြုစုလုပ်ကျွေးနေသူပါ။ အခုလိုဖြစ်ရပ်ဆိုးကို တခြားသူတွေကိုလည်း မဖြစ်စေချင်လို့ စည်းကမ်းတကျ ကြပ်မတ်စေချင်တယ်လို့ မိသားစုဝင်တွေက ပြောကြပါတယ်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇွန် ၂ ရက်က ကမာရွတ်မြို့နယ် ဘုရင့်နောင်လမ်းမကြီး ဆင်မလိုက်အနားမှာ YBS ၄၀ က အငှားယာဉ်ကိုတိုက်လို့ သေဆုံးသွားတဲ့ မနှင်းဝေနဲ့ ကိုရဲနောင်ထွန်းတို့ရဲ့ မိခင် ဒေါ်အေးအေးဝင်းပါ။ သူ့မှာ နှလုံးနဲ့ကျောက်ကပ်ရောဂါခံစားနေရပြီး သေဆုံးသွားတဲ့ သမီးဖြစ်သူ မနှင်းဝေက ရှာဖွေပြုစုပေးနေတာလို့ သူတို့အိမ်နီးနားချင်းတွေနဲ့ ရပ်ကွက်ထဲက လူတွေက ပြောကြပါတယ်။

သေဆုံးသူ မနှင်းဝေက သူတို့မိသားစုတစ်လ တစ်သိန်း နှစ်သောင်းနဲ့ငှားနေတဲ့ စမ်းချောင်းမြို့နယ် ဝေဠုဝန် တောင်ရပ်ကွက်၊ ဝေဠုဝန် ၁ လမ်းနေအိမ်နဲ့ မလှမ်းမကမ်းက ဇေယျဝတီလမ်းပေါ်မှာ ကွမ်းယာရောင်းပါတယ်။

မနှင်းဝေရဲ့မောင် သေဆုံးသူ ကိုရဲနောင်ထွန်းက ဆိုက်ကားနင်းပါတယ်။ သူတို့မောင်နှမနှစ်ယောက်က မနက် ၄ နာရီလောက်ဆိုရင် သီရိမင်္ဂလာဈေးဘက်မှာ ကွမ်းယာသုံး ကွမ်း၊ ကွမ်းသီးသွားဝယ်နေကျဖြစ်ပြီး မနက် ၆ နာရီ လောက်ဆိုရင် အိမ်ပြန်ရောက်ကြပါတယ်။

ဇွန် ၂ ရက်မှာတော့ မနက် ၇ နာရီထိုးတဲ့အထိ ပြန်ရောက်မလာကြပါဘူး။ အဖေဖြစ်သူ ဆိုက်ကားဆရာ ဦးမောင်ဌေးတစ်ယောက် စိုးရိမ်စိတ်တွေ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုအဖြစ်မျိုး ဖြစ်ခဲ့လိမ့်မယ်လို့တော့ သူမထင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

သူတို့မောင်နှမနှစ်ယောက်နဲ့အတူ သေဆုံးသွားတဲ့ အငှားယာဉ်မောင်းမှာလည်း အသက် ၂ နှစ်နဲ့ နို့စို့အရွယ် ကလေး နှစ်ယောက်ရှိပါတယ်။ အဲဒီအငှားယာဉ်မောင်းက စိတ်သဘောထားကောင်းမွန်တာ၊ ယာဉ်စည်းကမ်း လမ်းစည်းကမ်းလိုက်နာတာတွေကြောင့် မနှင်းဝေတို့ မောင်နှမနှစ်ယောက် မနက်ဈေးသွားတိုင်း စီးဖြစ်ကြတယ် လို့ အဖေဖြစ်သူ ဦးမောင်ဌေးက ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့မှာ ပြေးဆွဲနေတဲ့ ယာဉ်လိုင်းပေါင်း ၁၀၂ လိုင်းနဲ့ ယာဉ်အစီးရေ ခြောက်ထောင်ကျော်၊ ယာဉ်လိုင်း ကြောင်းပေါင်း ၁၃၀ ကျော်ပြေးဆွဲနေတာပါ။ တစ်ရက်မှာ ခရီးသည် ခြောက်သောင်းလောက်က အသုံးပြု နေတာပါ။

မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းမှာ ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီကနေ ဧပြီအထိ ယာဉ်တိုက်မှုပေါင်း ၄၅၀၀ နီးပါးဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရ သူ  ၆၉၀၀ ကျော်၊ သေဆုံးသူ ၁၆၈၄ ယောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ကုန်းလမ်းပို့ဆောင်ရေးညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနကနေ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်းထဲမှာ ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီကနေ ဧပြီအထိ ယာဉ်မတော်တဆမှု ၇၀၀ ကျော်၊ ထိခိုက်မှု ၈၀၀ နီးပါးနဲ့၊ သေဆုံးမှု ၂၂၀ ကျော်ရှိခဲ့တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဇွန် ၂ ရက်နေ့က ယာဉ်မတော်တဆမှုမှာ YBS ၄၀ က လမ်းကြောင်းပြောင်းပြန်မောင်းလာတယ်လို့လည်း ပြောကြပါတယ်။ အဲဒီနေရာကို ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ခဲ့တဲ့ လူမှုကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ (ရန်ကုန်)  ဦးမြင့်ဝင်း က ယာဉ်မောင်းကို ခက်ခက်ခဲခဲထုတ်ခဲ့ရတယ်လို့  ပြောပါတယ်။

ယာဉ်တိုက်မှုဖြစ်ခဲ့တဲ့ YBS ၄၀ ယာဉ်မောင်း ဦးဇော်ထက်ကတော့ အဲဒီနေရာကနေ ထွက်ပြေးသွားပြီး အခုချိန်ထိ ဖမ်းမမိသေးပါဘူး။ သူ့ကို ကမာရွတ်မြို့နယ်ရဲစခန်းက ပုဒ်မှတ် ၉/၂၀၂၀ ပုဒ်မ ၃၀၄ (က) ၊ ၂၇၉၊ ၂၀၂ တို့နဲ့ အမှု ဖွင့်ထားတယ်လို့ သတင်းတွေအရ သိရပေမဲ့ အဲဒီရဲစခန်းကတော့ အတည်ပြုချက်မပေးပါဘူး။ တရားခံဖမ်းဖို့ ကိုလည်း ယာဉ်မှုစစ်ကလုပ်နေတာဖြစ်တယ်လို့ ကမာရွတ်ရဲစခန်း တာဝန်ရှိသူတစ်ယောက်က ပြောပါတယ်။

လူ သုံးယောက်သေတဲ့ ယာဉ်မတော်တဆမှုဖြစ်ခဲ့တဲ့ အဲဒီယာဉ်မောင်းဟာ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကြီးကြပ်မှုအာဏာပိုင်အဖွဲ့ YRTA မှာ ယာဉ်မောင်းမှတ်ပုံတင်မထားတာဘဲ အဲဒီယာဉ် ကလည်း ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဖြစ်ပြီး ပိုင်ရှင်အဆင့်ဆင့် လွှဲပြောင်းထားတာဖြစ်ပြီး ယာဉ်မောင်းကို လိုက်ရှာနေတယ်လို့ YRTA တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး ဦးလှအောင် က ပြောပါတယ်။

ဒီဖြစ်ရပ်မှာ သေဆုံးသူတွေအတွက်ကို ထောက်ပံ့တာတွေရှိတယ်လို့ ဦးလှအောင် က ပြောပါတယ်။

အများပြည်သူသုံးယာဉ်တွေကို စီးတဲ့သူအများစုက အခြေခံလူတန်းစားတွေများပါတယ်။ အခုလိုအခြေအနေမျိုးနဲ့ ကြုံလာရတဲ့အခါ ဘယ်သူတွေက မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ပေးမလဲဆိုတာကို အိမ်နီးချင်းဖြစ်တဲ့ မမြတ်မြတ်ခိုင် က မေးခွန်းထုတ်လိုက်ပါတယ်။

သူတို့မိသားစုဟာ ဧရာဝတီတိုင်း မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်မှာ နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး နာဂစ်မုန်တိုင်းဒဏ် ထိခိုက်ခံစား ခဲ့ကြရသူတွေပါ။ အဲဒီနောက်ပိုင်း ရန်ကုန်မှာ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့ကြတာပါ။ မိသားစုထဲမှာ အဓိကမှီခိုအားထား နေရတဲ့ သားသမီးတွေ ရုတ်တရက်သေဆုံးသွားတဲ့နောက်ပိုင်း ဆေးခန်းကို ခဏခဏသွားနေရတဲ့ ရောဂါသည် အမေအိုနဲ့ဆိုက်ကားဆရာအဖေတို့ရဲ့ ရေရှည်ဘဝရပ်တည်ရေးကို မစဉ်းစားနိုင်ကြသေးပါဘူး။ သူတို့မှာ သားသမီး သုံးယောက်ရှိပေမဲ့ သမီးကြီးဖြစ်သူ မယုမော်ဌေးက အိမ်ထောင်ကြပြီး ဧရာဝတီတိုင်းမှာနေထိုင်ပါတယ်။

ထွက်ပြေးနေတဲ့ယာဉ်မောင်းကို အမြန်ဆုံးဖမ်းမိစေချင်ပြီး အခုလိုတွေ ထပ်မဖြစ်အောင် အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေ အနေနဲ့ ထိန်းသိမ်းပေးစေချင်တယ်လို့ သေဆုံးသူမောင်နှမရဲ့ အစ်မကြီးဖြစ်သူ မယုမော်ဌေးက ပြောပါတယ်။

အများပြည်သူသုံး ယာဉ်တွေကို စီးနင်းနေရတဲ့ ခရီးသည်တွေမှာ မိသားစုဝင်တွေရှိကြသလိုပဲ ယာဉ်မောင်းတွေမှာ လည်း အိမ်ပြန်လာမှာကိုစောင့်မျှော်နေတဲ့  မိသားစုတွေရှိကြပါတယ်။ ဒီလို ယာဉ်မတော်တဆမှုတွေဖြစ်ပြီး အိမ်အပြန်လမ်းမပျောက်ဖို့က အားလုံးသော ယာဉ်မောင်းတိုင်းမှာ တာဝန်ရှိတယ်လို့ ကိုသူရစိုးက ပြောပါတယ်။

တကမ္ဘာလုံးက နိုင်ငံတွေမှာ ကူးစက်ခံရပြီး ကြောက်လန့်နေရတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ တစ်ရက်တည်း လူ သုံးယောက် မသေခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ယာဉ်မတော်တဆမှုကြောင့် တစ်ရက်တည်း တပြိုင်တည်း လူ သုံးယောက်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ဒါကလည်း သတင်းတွေအရသာ သိရတာတွေပါ ။ ကျမတို့မသိရတဲ့ ယာဉ်မ တော်တဆမှုနဲ့ သေဆုံးတာတွေလည်းရှိနိုင်ပါတယ်။ ဇွန် ၂ ရက်မတိုင်ခင်က ကွမ်းယာဝယ်သူတွေနဲ့ လက်မလည် အောင် ရောင်းနေရတဲ့  စမ်းချောင်းမြို့ ဇေယျဝတီလမ်းမှာ မနှင်းဝေရောင်းနေကျ ကွမ်းယာဆိုင်လေးကတော့ အခုချိန်မှာ ပိုင်ရှင်မဲ့ပြီး ခြောက်ကပ်နေပါတော့တယ်။

RFA Burmese
----------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
YBS ယာဥ္ေမာင္းရဲ႕ မဆင္မျခင္ေမာင္းခဲ့လို႔ အငွားယာဥ္ေပၚပါ သုံးဦးေသဆုံး

YBS ၄၀ ယာဥ္နဲ႔ အငွားယာဥ္တစ္စီးတိုက္မိၿပီး ယာဥ္ေမာင္းအပါဝင္ ခရီးသည္ ႏွစ္ေယာက္ ဇြန္ ၂ ရက္ေန႔က ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ေသဆုံးသြားတဲ့ ခရီးသည္ေမာင္ႏွမ ႏွစ္ေယာက္ဟာ ႏွလုံးေရာဂါသည္အေမနဲ႔ ဆိုက္ကား နင္းေနတဲ့အေဖကို ျပဳစုလုပ္ေကြၽးေနသူပါ။ အခုလိုျဖစ္ရပ္ဆိုးကို တျခားသူေတြကိုလည္း မျဖစ္ေစခ်င္လို႔ စည္းကမ္းတက် ၾကပ္မတ္ေစခ်င္တယ္လို႔ မိသားစုဝင္ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္ ၂ ရက္က ကမာ႐ြတ္ၿမိဳ႕နယ္ ဘုရင့္ေနာင္လမ္းမႀကီး ဆင္မလိုက္အနားမွာ YBS ၄၀ က အငွားယာဥ္ကိုတိုက္လို႔ ေသဆုံးသြားတဲ့ မႏွင္းေဝနဲ႔ ကိုရဲေနာင္ထြန္းတို႔ရဲ႕ မိခင္ ေဒၚေအးေအးဝင္းပါ။ သူ႔မွာ ႏွလုံးနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါခံစားေနရၿပီး ေသဆုံးသြားတဲ့ သမီးျဖစ္သူ မႏွင္းေဝက ရွာေဖြျပဳစုေပးေနတာလို႔ သူတို႔အိမ္နီးနားခ်င္းေတြနဲ႔ ရပ္ကြက္ထဲက လူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

ေသဆုံးသူ မႏွင္းေဝက သူတို႔မိသားစုတစ္လ တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္းနဲ႔ငွားေနတဲ့ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ေဝဠဳဝန္ ေတာင္ရပ္ကြက္၊ ေဝဠဳဝန္ ၁ လမ္းေနအိမ္နဲ႔ မလွမ္းမကမ္းက ေဇယ်ဝတီလမ္းေပၚမွာ ကြမ္းယာေရာင္းပါတယ္။

မႏွင္းေဝရဲ႕ေမာင္ ေသဆုံးသူ ကိုရဲေနာင္ထြန္းက ဆိုက္ကားနင္းပါတယ္။ သူတို႔ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္က မနက္ ၄ နာရီေလာက္ဆိုရင္ သီရိမဂၤလာေဈးဘက္မွာ ကြမ္းယာသုံး ကြမ္း၊ ကြမ္းသီးသြားဝယ္ေနက်ျဖစ္ၿပီး မနက္ ၆ နာရီ ေလာက္ဆိုရင္ အိမ္ျပန္ေရာက္ၾကပါတယ္။

ဇြန္ ၂ ရက္မွာေတာ့ မနက္ ၇ နာရီထိုးတဲ့အထိ ျပန္ေရာက္မလာၾကပါဘူး။ အေဖျဖစ္သူ ဆိုက္ကားဆရာ ဦးေမာင္ေဌးတစ္ေယာက္ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳး ျဖစ္ခဲ့လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ သူမထင္ခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

သူတို႔ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ေသဆုံးသြားတဲ့ အငွားယာဥ္ေမာင္းမွာလည္း အသက္ ၂ ႏွစ္နဲ႔ ႏို႔စို႔အ႐ြယ္ ကေလး ႏွစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအငွားယာဥ္ေမာင္းက စိတ္သေဘာထားေကာင္းမြန္တာ၊ ယာဥ္စည္းကမ္း လမ္းစည္းကမ္းလိုက္နာတာေတြေၾကာင့္ မႏွင္းေဝတို႔ ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္ မနက္ေဈးသြားတိုင္း စီးျဖစ္ၾကတယ္ လို႔ အေဖျဖစ္သူ ဦးေမာင္ေဌးက ေျပာပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေျပးဆြဲေနတဲ့ ယာဥ္လိုင္းေပါင္း ၁၀၂ လိုင္းနဲ႔ ယာဥ္အစီးေရ ေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္၊ ယာဥ္လိုင္း ေၾကာင္းေပါင္း ၁၃၀ ေက်ာ္ေျပးဆြဲေနတာပါ။ တစ္ရက္မွာ ခရီးသည္ ေျခာက္ေသာင္းေလာက္က အသုံးျပဳ ေနတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ ၂၀၂၀ ဇန္နဝါရီကေန ဧၿပီအထိ ယာဥ္တိုက္မႈေပါင္း ၄၅၀၀ နီးပါးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ သူ  ၆၉၀၀ ေက်ာ္၊ ေသဆုံးသူ ၁၆၈၄ ေယာက္ရွိခဲ့တယ္လို႔ ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရးၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနကေန ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ရန္ကုန္တိုင္းထဲမွာ ၂၀၂၀ ဇန္နဝါရီကေန ဧၿပီအထိ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ ၇၀၀ ေက်ာ္၊ ထိခိုက္မႈ ၈၀၀ နီးပါးနဲ႔၊ ေသဆုံးမႈ ၂၂၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဇြန္ ၂ ရက္ေန႔က ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမွာ YBS ၄၀ က လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းျပန္ေမာင္းလာတယ္လို႔လည္း ေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီေနရာကို ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ခဲ့တဲ့ လူမႈကူညီကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ (ရန္ကုန္)  ဦးျမင့္ဝင္း က ယာဥ္ေမာင္းကို ခက္ခက္ခဲခဲထုတ္ခဲ့ရတယ္လို႔  ေျပာပါတယ္။

ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ခဲ့တဲ့ YBS ၄၀ ယာဥ္ေမာင္း ဦးေဇာ္ထက္ကေတာ့ အဲဒီေနရာကေန ထြက္ေျပးသြားၿပီး အခုခ်ိန္ထိ ဖမ္းမမိေသးပါဘူး။ သူ႔ကို ကမာ႐ြတ္ၿမိဳ႕နယ္ရဲစခန္းက ပုဒ္မွတ္ ၉/၂၀၂၀ ပုဒ္မ ၃၀၄ (က) ၊ ၂၇၉၊ ၂၀၂ တို႔နဲ႔ အမႈ ဖြင့္ထားတယ္လို႔ သတင္းေတြအရ သိရေပမဲ့ အဲဒီရဲစခန္းကေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္မေပးပါဘူး။ တရားခံဖမ္းဖို႔ ကိုလည္း ယာဥ္မႈစစ္ကလုပ္ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ ကမာ႐ြတ္ရဲစခန္း တာဝန္ရွိသူတစ္ေယာက္က ေျပာပါတယ္။

လူ သုံးေယာက္ေသတဲ့ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈျဖစ္ခဲ့တဲ့ အဲဒီယာဥ္ေမာင္းဟာ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အမ်ားျပည္သူ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႀကီးၾကပ္မႈအာဏာပိုင္အဖြဲ႕ YRTA မွာ ယာဥ္ေမာင္းမွတ္ပုံတင္မထားတာဘဲ အဲဒီယာဥ္ ကလည္း ပုဂၢလိကပိုင္ျဖစ္ၿပီး ပိုင္ရွင္အဆင့္ဆင့္ လႊဲေျပာင္းထားတာျဖစ္ၿပီး ယာဥ္ေမာင္းကို လိုက္ရွာေနတယ္လို႔ YRTA တြဲဘက္အတြင္းေရးမႉး ဦးလွေအာင္ က ေျပာပါတယ္။

ဒီျဖစ္ရပ္မွာ ေသဆုံးသူေတြအတြက္ကို ေထာက္ပံ့တာေတြရွိတယ္လို႔ ဦးလွေအာင္ က ေျပာပါတယ္။

အမ်ားျပည္သူသုံးယာဥ္ေတြကို စီးတဲ့သူအမ်ားစုက အေျခခံလူတန္းစားေတြမ်ားပါတယ္။ အခုလိုအေျခအေနမ်ိဳးနဲ႔ ႀကဳံလာရတဲ့အခါ ဘယ္သူေတြက မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးမလဲဆိုတာကို အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တဲ့ မျမတ္ျမတ္ခိုင္ က ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါတယ္။

သူတို႔မိသားစုဟာ ဧရာဝတီတိုင္း ေမာ္လၿမိဳင္ကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကၿပီး နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ ထိခိုက္ခံစား ခဲ့ၾကရသူေတြပါ။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္မွာ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာပါ။ မိသားစုထဲမွာ အဓိကမွီခိုအားထား ေနရတဲ့ သားသမီးေတြ ႐ုတ္တရက္ေသဆုံးသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္း ေဆးခန္းကို ခဏခဏသြားေနရတဲ့ ေရာဂါသည္ အေမအိုနဲ႔ဆိုက္ကားဆရာအေဖတို႔ရဲ႕ ေရရွည္ဘဝရပ္တည္ေရးကို မစဥ္းစားႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။ သူတို႔မွာ သားသမီး သုံးေယာက္ရွိေပမဲ့ သမီးႀကီးျဖစ္သူ မယုေမာ္ေဌးက အိမ္ေထာင္ၾကၿပီး ဧရာဝတီတိုင္းမွာေနထိုင္ပါတယ္။

ထြက္ေျပးေနတဲ့ယာဥ္ေမာင္းကို အျမန္ဆုံးဖမ္းမိေစခ်င္ၿပီး အခုလိုေတြ ထပ္မျဖစ္ေအာင္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ထိန္းသိမ္းေပးေစခ်င္တယ္လို႔ ေသဆုံးသူေမာင္ႏွမရဲ႕ အစ္မႀကီးျဖစ္သူ မယုေမာ္ေဌးက ေျပာပါတယ္။

အမ်ားျပည္သူသုံး ယာဥ္ေတြကို စီးနင္းေနရတဲ့ ခရီးသည္ေတြမွာ မိသားစုဝင္ေတြရွိၾကသလိုပဲ ယာဥ္ေမာင္းေတြမွာ လည္း အိမ္ျပန္လာမွာကိုေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတဲ့  မိသားစုေတြရွိၾကပါတယ္။ ဒီလို ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြျဖစ္ၿပီး အိမ္အျပန္လမ္းမေပ်ာက္ဖို႔က အားလုံးေသာ ယာဥ္ေမာင္းတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ကိုသူရစိုးက ေျပာပါတယ္။

တကမာၻလုံးက ႏိုင္ငံေတြမွာ ကူးစက္ခံရၿပီး ေၾကာက္လန႔္ေနရတဲ့ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစ္ရက္တည္း လူ သုံးေယာက္ မေသခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ တစ္ရက္တည္း တၿပိဳင္တည္း လူ သုံးေယာက္ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ဒါကလည္း သတင္းေတြအရသာ သိရတာေတြပါ ။ က်မတို႔မသိရတဲ့ ယာဥ္မ ေတာ္တဆမႈနဲ႔ ေသဆုံးတာေတြလည္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဇြန္ ၂ ရက္မတိုင္ခင္က ကြမ္းယာဝယ္သူေတြနဲ႔ လက္မလည္ ေအာင္ ေရာင္းေနရတဲ့  စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕ ေဇယ်ဝတီလမ္းမွာ မႏွင္းေဝေရာင္းေနက် ကြမ္းယာဆိုင္ေလးကေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ ပိုင္ရွင္မဲ့ၿပီး ေျခာက္ကပ္ေနပါေတာ့တယ္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese/program_2/ybs-car-accident-three-dead-06042020084916.html

အာတိတ်စက်ဝိုင်းထဲ ဒီဇယ်ဆီဖိတ်စဉ်မှု ရုရှား အရေးပေါ် အခြေအနေကြေညာ

ယိုစိမ့်တဲ့နေရာကနေ ခုနစ်မိုင်ခွဲအကွာလောက်ထိ ဆီတွေပျံ့ကုန်ပါတယ်။

(Unicode)⤵⤵⤵
အာတိတ်စက်ဝိုင်း ဧရိယာထဲက မြစ်တစ်စင်းမှာ ဒီဇယ်ဆီ တန်နှစ်သောင်း ယိုစိမ့် မျောပါသွားတဲ့အတွက် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

ဒီဇယ်ဆီတွေ ဖိတ်စဉ်မှုဟာ သောကြာနေ့တုန်းက နာရိစ်ခ်မြို့နားက ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတစ်ရုံမှာ လောင်စာဆီကန် ပြိုလဲကျမှုကနေ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

ဖိတ်ကျယိုစိမ့်လာနေတဲ့ လောင်စာဆီတွေဟာ မတော်တဆ ဖြစ်ခဲ့တဲ့နေရာကနေ ခုနစ်မိုင်ခွဲလောက်အထိ မျောပါနေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဆီတွေမျောပါနေတဲ့ အမ်ဘန်နာယာ မြစ်ထဲမှာ ကြက်သွေးရောင် စီးကြောင်းတွေ ပေါ်လာပါတယ်။

အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာလိုက်တယ်ဆိုတာက အဲဒီနေရာမှာ ကူညီ ရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းအတွက် တပ်ဖွဲ့တွေ ထပ်ပို့ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလို ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာကို နှစ်ရက်ကြာပြီးမှ သိရတဲ့အတွက် တာဝန်ရှိသူတွေကို သမ္မတက စိတ်ဆိုးဒေါသထွက်နေပါတယ်။

ဒီစက်ရုံကို နော်ရိစ်ခ် နစ်ကယ် Norilsk Nickel လုပ်ငန်းက ပိုင်ဆိုင်တာ ဖြစ်ပြီး အဲဒီ လုပ်ငန်းက ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း နီကယ်နဲ့ ပလေဒီယမ် သတ္တု ထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က လုပ်တဲ့ ဗီဒီယိုကွန်ဖရင့်အစည်းအဝေးမှာ ကုမ္ပဏီရဲ့ တုံ့ပြန်ဆောင်ဆောင်ရွက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကုမ္ပဏီ အကြီးအကဲကို မစ္စတာ ပူတင်က အပြင်းအထန် ဝေဖန်ပြစ်တင်ခဲ့ပါတယ်။

"ဒီအခြေအနေတွေကို ဘာလို့ နှစ်ရက်ကြာမှ အစိုးရ ဌာနတွေက သိရတာလဲ။ အရေးပေါ်အခြေအနေတွေဖြစ်နေတာကို ဆိုရှယ်မီဒီယာကနေမှ သိရတော့မှာလား" လို့ ကုမ္ပဏီ အရာရှိ ဆာဂေး လီပင်းကို ပူတင်က မေးခွန်းထုတ်ပါတယ်။

အချိန်နောက်ကျပြီးမှ သိရလို့ သမ္မတပူတင် ဒေါသထွက်

ဒီဇယ်ဆီ ယိုဖိတ်မှုကို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ သတိပေးတဲ့ သတင်းတွေ တက်လာပြီးနောက်ပိုင်း တနင်္ဂနွေနေ့မှ သိရတယ်လို့ ဒေသအုပ်ချုပ်ရေးမှူး အလက်ဇန္ဒား အပ်စ်က သမ္မတပူတင်ကို အစောပိုင်းက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒီယိုဖိတ်မှုကြောင့် စတုရန်း ၁၃၅ မိုင် ညစ်ညမ်းကုန်တယ်လို့ အစိုးရ မီဒီယာက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒီမတော်တဆမှုကို စုံစမ်း စစ်ဆေးဖို့ မစ္စတာပူတင်က အမိန့်ပေးထားပြီး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ မန်နေဂျာကို အဲဒီ အချိန်ကတည်းက ထိန်းသိမ်းထားပါတယ်။

နော်ရိစ်ခ် နစ်ကယ်က ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ ဒီဖြစ်စဉ်ကို အချိန်နဲ့တပြေးညီ သင့်လျော်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ တင်ပြခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီမတော်တဆမှုဟာ လောင်စာဆီ သိုလှောင်ကန်တစ်ခုရဲ့ ထောက်တိုင်တွေ ကျွံဝင်သွားရာကနေ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

အဲဒီနေရာဟာ ရေခဲမှတ်အောက် အမြဲအေးတဲ့ မြေလွှာပေါ်မှာ တည်ဆောက်ထားပြီး ရာသီဥတု ပူနွေးလာတာနဲ့အမျှ မြေလွှာတွေပျော်ကျလာနေတဲ့ နေရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခု အဖြစ်အပျက်ဟာ ခေတ်သစ်ရုရှား သမိုင်းမှာ ပမာဏအားဖြင့် ဒုတိယအများဆုံး မတော်တဆမှု ဖြစ်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ ကမ္ဘာ့တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်စောင့်ရှောက်ရေး ရန်ပုံငွေအဖွဲ့က ပညာရှင် တစ်ယောက်က အေအက်ဖ်ပီ သတင်းအေဂျင်စီကို ပြောပါတယ်။

ဘယ်လိုရှင်းလင်းနိုင်မလဲ

မှောက်ကျခဲ့တဲ့ ပမာဏနဲ့ မြစ်ရဲ့ ပထဝီဝင် အနေအထားအရ သန့်ရှင်းရေးလုပ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်တယ်လို့ ဒီဖြစ်စဉ်ကို သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့တွေက ကြီးကြီးမားမား သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

ဒီဖြစ်စဉ်ကို ၁၉၈၉ ခုနှစ်က အလက်စကားမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အက်စန် ဗယ်လ်ဒီးဇ် Exxon Valdez ဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်မှုနဲ့ ဂရင်းပိစ်အဖွဲ့က နှိုင်းယှဉ်ခဲ့ပါတယ်။

ရှင်းလင်းရေးလုပ်ငန်းက ခက်ခဲမယ်လို့ ပညာရှင်တွေက သတိပေးထား

အာတိတ်ဇုန်ထဲမှာ ဒီလို မတော်တဆမှုမျိုး မဖြစ်ဖူးဘူးလို့လည်း ရုရှား သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့ Rosprirodnadzor ရဲ့ ဒုတိယအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ဟောင်းက ပြောပါတယ်။

ဒီယိုစိမ့်မှုကို ရှင်းလင်းဖို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းတစ်ထောင့်ငါးရာလောက်ကုန်ကျပြီး အချိန် ငါးနှစ်ကနေ ၁၀ နှစ်လောက် ကြာလိမ့်မယ်လို့ သူက ခန့်မှန်းပါတယ်။

အခု လောင်စာဆီ ယိုဖိတ်မှုဟာ နော်ရိစ်ခ် နစ်ကယ်အတွက် ပထဆုံးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

၂၀၁၆ ခုနှစ်တုန်းကလည်း စက်ရုံနားက မြစ်ရေတွေ နီကုန်တာမှာ သူတို့ စက်ရုံတစ်ရုံက မတော်တဆမှုကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။

ယိုစိမ့်မှုဖြစ်ခဲ့တဲ့ နော်ရိစ်ခ်ရဲ့ စက်ရုံ တစ်နေရာ

ဒီ ဖိတ်ကျနေတဲ့ လောင်စာဆီတွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးပစ်တဲ့နည်းကို သဘောမတူဘူးလို့ ရုရှား သဘာဝရင်းမြစ် ဝန်ကြီး ဒီမစ်ထရီ ကော်ဘျဲကီးန်က ပြောပါတယ်။

ဒီလောင်စာဆီတွေကို ဓာတုပစ္စည်းတွေသုံးပြီး အားပျော့ ဖြိုခွဲရှင်းလင်းတဲ့နည်းကို သုံးဖို့ အဆိုပြုထားပါတယ်။

သူပြောတဲ့နည်းကို သုံးမယ်ဆိုရင် စစ်တပ်အကူအညီနဲ့ အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေး ဌာနကပဲ လုပ်နိုင်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အမ်ဘန်နာယာမြစ်က တိမ်လွန်းတဲ့အတွက် ရေယာဉ်တွေနဲ့ လိုက်ခပ်ပြီး ဆယ်ယူရေးက မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ သူက သတိပေးပါတယ်။

အနီးအနားက လွင်ပြင်ပေါ်ကို ဆီတွေ စုပ်ထုတ်ဖို့ သူက အကြံပေးပါတယ်။

သမ္မတ ပူတင်ကလည်း အဲဒီနေရာက မြေကြီးတွေဟာ လောင်စာတွေနဲ့ ပျော်ဝင်ပြီးနေလောက်ပြီလို့ ပြောပါတယ်။

BBC Burmese
-------------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
အာတိတ္စက္ဝိုင္းထဲ ဒီဇယ္ဆီဖိတ္စဥ္မႈ ႐ုရွား အေရးေပၚ အေျခအေနေၾကညာ

အာတိတ္စက္ဝိုင္း ဧရိယာထဲက ျမစ္တစ္စင္းမွာ ဒီဇယ္ဆီ တန္ႏွစ္ေသာင္း ယိုစိမ့္ ေမ်ာပါသြားတဲ့အတြက္ ႐ုရွားသမၼတ ပူတင္က အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။

ဒီဇယ္ဆီေတြ ဖိတ္စဥ္မႈဟာ ေသာၾကာေန႔တုန္းက နာရိစ္ခ္ၿမိဳ႕နားက ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံတစ္႐ုံမွာ ေလာင္စာဆီကန္ ၿပိဳလဲက်မႈကေန ျဖစ္ခဲ့တာပါ။

ဖိတ္က်ယိုစိမ့္လာေနတဲ့ ေလာင္စာဆီေတြဟာ မေတာ္တဆ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာကေန ခုနစ္မိုင္ခြဲေလာက္အထိ ေမ်ာပါေနပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆီေတြေမ်ာပါေနတဲ့ အမ္ဘန္နာယာ ျမစ္ထဲမွာ ၾကက္ေသြးေရာင္ စီးေၾကာင္းေတြ ေပၚလာပါတယ္။

အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာလိုက္တယ္ဆိုတာက အဲဒီေနရာမွာ ကူညီ ရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းအတြက္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ထပ္ပို႔ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာကို ႏွစ္ရက္ၾကာၿပီးမွ သိရတဲ့အတြက္ တာဝန္ရွိသူေတြကို သမၼတက စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ေနပါတယ္။

ဒီစက္႐ုံကို ေနာ္ရိစ္ခ္ နစ္ကယ္ Norilsk Nickel လုပ္ငန္းက ပိုင္ဆိုင္တာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ လုပ္ငန္းက ကမာၻ႔ထိပ္တန္း နီကယ္နဲ႔ ပေလဒီယမ္ သတၱဳ ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဗုဒၶဟူးေန႔က လုပ္တဲ့ ဗီဒီယိုကြန္ဖရင့္အစည္းအေဝးမွာ ကုမၸဏီရဲ႕ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ေဆာင္႐ြက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုမၸဏီ အႀကီးအကဲကို မစၥတာ ပူတင္က အျပင္းအထန္ ေဝဖန္ျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။

"ဒီအေျခအေနေတြကို ဘာလို႔ ႏွစ္ရက္ၾကာမွ အစိုးရ ဌာနေတြက သိရတာလဲ။ အေရးေပၚအေျခအေနေတြျဖစ္ေနတာကို ဆိုရွယ္မီဒီယာကေနမွ သိရေတာ့မွာလား" လို႔ ကုမၸဏီ အရာရွိ ဆာေဂး လီပင္းကို ပူတင္က ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။

ဒီဇယ္ဆီ ယိုဖိတ္မႈကို ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြမွာ သတိေပးတဲ့ သတင္းေတြ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း တနဂၤေႏြေန႔မွ သိရတယ္လို႔ ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး အလက္ဇႏၵား အပ္စ္က သမၼတပူတင္ကို အေစာပိုင္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဒီယိုဖိတ္မႈေၾကာင့္ စတုရန္း ၁၃၅ မိုင္ ညစ္ညမ္းကုန္တယ္လို႔ အစိုးရ မီဒီယာက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ဒီမေတာ္တဆမႈကို စုံစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ မစၥတာပူတင္က အမိန္႔ေပးထားၿပီး ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံ မန္ေနဂ်ာကို အဲဒီ အခ်ိန္ကတည္းက ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။

ေနာ္ရိစ္ခ္ နစ္ကယ္က ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ကို အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ သင့္ေလ်ာ္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ တင္ျပခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီမေတာ္တဆမႈဟာ ေလာင္စာဆီ သိုေလွာင္ကန္တစ္ခုရဲ႕ ေထာက္တိုင္ေတြ ကြၽံဝင္သြားရာကေန ျဖစ္ခဲ့တာပါ။

အဲဒီေနရာဟာ ေရခဲမွတ္ေအာက္ အၿမဲေအးတဲ့ ေျမလႊာေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားၿပီး ရာသီဥတု ပူေႏြးလာတာနဲ႔အမွ် ေျမလႊာေတြေပ်ာ္က်လာေနတဲ့ ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အခု အျဖစ္အပ်က္ဟာ ေခတ္သစ္႐ုရွား သမိုင္းမွာ ပမာဏအားျဖင့္ ဒုတိယအမ်ားဆုံး မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ကမာၻ႔ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕က ပညာရွင္ တစ္ေယာက္က ေအအက္ဖ္ပီ သတင္းေအဂ်င္စီကို ေျပာပါတယ္။

ဘယ္လိုရွင္းလင္းႏိုင္မလဲ

ေမွာက္က်ခဲ့တဲ့ ပမာဏနဲ႔ ျမစ္ရဲ႕ ပထဝီဝင္ အေနအထားအရ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီျဖစ္စဥ္ကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ေတြက ႀကီးႀကီးမားမား သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

ဒီျဖစ္စဥ္ကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က အလက္စကားမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အက္စန္ ဗယ္လ္ဒီးဇ္ Exxon Valdez ေဘးအႏၲရာယ္က်ေရာက္မႈနဲ႔ ဂရင္းပိစ္အဖြဲ႕က ႏႈိင္းယွဥ္ခဲ့ပါတယ္။

အာတိတ္ဇုန္ထဲမွာ ဒီလို မေတာ္တဆမႈမ်ိဳး မျဖစ္ဖူးဘူးလို႔လည္း ႐ုရွား သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ Rosprirodnadzor ရဲ႕ ဒုတိယအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းက ေျပာပါတယ္။

ဒီယိုစိမ့္မႈကို ရွင္းလင္းဖို႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းတစ္ေထာင့္ငါးရာေလာက္ကုန္က်ၿပီး အခ်ိန္ ငါးႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ ၾကာလိမ့္မယ္လို႔ သူက ခန္႔မွန္းပါတယ္။

အခု ေလာင္စာဆီ ယိုဖိတ္မႈဟာ ေနာ္ရိစ္ခ္ နစ္ကယ္အတြက္ ပထဆုံးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း စက္႐ုံနားက ျမစ္ေရေတြ နီကုန္တာမွာ သူတို႔ စက္႐ုံတစ္႐ုံက မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။

ဒီ ဖိတ္က်ေနတဲ့ ေလာင္စာဆီေတြကို မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးပစ္တဲ့နည္းကို သေဘာမတူဘူးလို႔ ႐ုရွား သဘာဝရင္းျမစ္ ဝန္ႀကီး ဒီမစ္ထရီ ေကာ္ဘ်ဲကီးန္က ေျပာပါတယ္။

ဒီေလာင္စာဆီေတြကို ဓာတုပစၥည္းေတြသုံးၿပီး အားေပ်ာ့ ၿဖိဳခြဲရွင္းလင္းတဲ့နည္းကို သုံးဖို႔ အဆိုျပဳထားပါတယ္။

သူေျပာတဲ့နည္းကို သုံးမယ္ဆိုရင္ စစ္တပ္အကူအညီနဲ႔ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ေရး ဌာနကပဲ လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အမ္ဘန္နာယာျမစ္က တိမ္လြန္းတဲ့အတြက္ ေရယာဥ္ေတြနဲ႔ လိုက္ခပ္ၿပီး ဆယ္ယူေရးက မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ သူက သတိေပးပါတယ္။

အနီးအနားက လြင္ျပင္ေပၚကို ဆီေတြ စုပ္ထုတ္ဖို႔ သူက အႀကံေပးပါတယ္။

သမၼတ ပူတင္ကလည္း အဲဒီေနရာက ေျမႀကီးေတြဟာ ေလာင္စာေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ဝင္ၿပီးေနေလာက္ၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese/world-52923231

မြန်မာ COVID-19 ကူးစက်သူ နောက် ၂ ဦးထပ်တိုးပြီး ၂၃၆ ဦးဖြစ်လာ

(Unicode)⤵⤵⤵
COVID-19 ရောဂါစောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်း
(၄-၆-၂၀၂၀)  ရက်နေ့၊  ည (၈:၀၀)နာရီ

၁။ (၄-၆-၂၀၂၀) ရက်နေ့အတွက် COVID-19 ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးရာတွင် -
- ဆေးသုတေသနဦးစီးဌာန (DMR)မှ  ဓာတ်ခွဲနမူနာ (၁၀၇) ခု၊
- အမျိုးသားကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲမှုဆိုင်ရာဌာန (ရန်ကုန်) (NHL) မှ (ပထမအသုတ်) ဓာတ်ခွဲ နမူနာ (၇၄၂)ခု၊
- ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲမှုဆိုင်ရာဌာန (မန္တလေး) (PHL - Mdy) မှ ဓာတ်ခွဲနမူနာ (၂၄၄) ခုနှင့်
- ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲမှုဆိုင်ရာဌာန (မော်လမြိုင်) (PHL - Mlm) မှ ဓာတ်ခွဲနမူနာ (၉၃) ခု၊ စုစု ပေါင်း (၁,၁၈၆)ခုအား ယနေ့၊ ညနေတွင် စစ်ဆေးပြီးစီးခဲ့ရာ -
• COVID-19 ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြု လူနာသစ် (၂) ဦးတွေ့ရှိရပါသည်။

၂။ (၄-၆-၂၀၂၀) ရက်နေ့၊ ည (၈:၀၀)နာရီအထိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် COVID-19 ရောဂါ ဓာတ်ခွဲ အတည်ပြုလူနာ (၂၃၆) ဦးရှိပါသည်။

၃။ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြု လူနာဟောင်း (old confirmed case) များ၏ ဓာတ်ခွဲနမူနာစစ်ဆေးမှု တွင် (၂) ကြိမ် ဆက်တိုက် ပိုးမတွေ့ရှိသူ  (၃) ဦး (Case- 194၊ 195နှင့်196) ရှိသဖြင့် (၄-၆-၂၀၂၀) ရက်နေ့အထိ ရောဂါပိုးကင်းစင်လာသူ စုစုပေါင်း  (၁၄၈) ဦးရှိပါသည်။ ၎င်းတို့အနက် (၁၃၄) ဦး အား ဆေးရုံမှဆင်းခွင့်ပြုခဲ့ပြီးဖြစ်ကာ သတ်မှတ်နေရာများတွင် အသွားအလာ ဆက်လက် ကန့်သတ်၍ စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုလျက်ရှိပါသည်။ 

၄။ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာများအနက် သေဆုံးသူ (၆)ဦး ရှိပါသည်။

၅။ (၃-၆-၂၀၂၀) ရက်နေ့၊ နေ့လယ် (၁၂:၀၀) နာရီမှ (၄-၆-၂၀၂၀)ရက်နေ့၊ နေ့လယ် (၁၂:၀၀) နာရီအတွင်း တွေ့ရှိရသော စောင့်ကြည့်လူနာအသစ် (၅၁) ဦး ရှိပါသည်။

Ministry of Health and Sports, Myanmar
--------------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
ျမန္မာ COVID-19 ကူးစက္သူ ေနာက္ ၂ ဦးထပ္တိုးၿပီး ၂၃၆ ဦးျဖစ္လာ

COVID-19 ေရာဂါေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းထုတ္ျပန္ျခင္း
(၄-၆-၂၀၂၀)  ရက္ေန႔၊  ည (၈:၀၀)နာရီ

၁။ (၄-၆-၂၀၂၀) ရက္ေန႔အတြက္ COVID-19 ဓာတ္ခြဲစစ္ေဆးရာတြင္ -
- ေဆးသုေတသနဦးစီးဌာန (DMR)မွ  ဓာတ္ခြဲနမူနာ (၁၀၇) ခု၊
- အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရးဓာတ္ခြဲမႈဆိုင္ရာဌာန (ရန္ကုန္) (NHL) မွ (ပထမအသုတ္) ဓာတ္ခြဲ နမူနာ (၇၄၂)ခု၊
- ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဓာတ္ခြဲမႈဆိုင္ရာဌာန (မႏၲေလး) (PHL - Mdy) မွ ဓာတ္ခြဲနမူနာ (၂၄၄) ခုႏွင့္
- ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဓာတ္ခြဲမႈဆိုင္ရာဌာန (ေမာ္လၿမိဳင္) (PHL - Mlm) မွ ဓာတ္ခြဲနမူနာ (၉၃) ခု၊ စုစု ေပါင္း (၁,၁၈၆)ခုအား ယေန႔၊ ညေနတြင္ စစ္ေဆးၿပီးစီးခဲ့ရာ -
• COVID-19 ေရာဂါ ဓာတ္ခြဲအတည္ျပဳ လူနာသစ္ (၂) ဦးေတြ႕ရွိရပါသည္။

၂။ (၄-၆-၂၀၂၀) ရက္ေန႔၊ ည (၈:၀၀)နာရီအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ COVID-19 ေရာဂါ ဓာတ္ခြဲ အတည္ျပဳလူနာ (၂၃၆) ဦးရွိပါသည္။

၃။ ဓာတ္ခြဲအတည္ျပဳ လူနာေဟာင္း (old confirmed case) မ်ား၏ ဓာတ္ခြဲနမူနာစစ္ေဆးမႈ တြင္ (၂) ႀကိမ္ ဆက္တိုက္ ပိုးမေတြ႕ရွိသူ  (၃) ဦး (Case- 194၊ 195ႏွင့္196) ရွိသျဖင့္ (၄-၆-၂၀၂၀) ရက္ေန႔အထိ ေရာဂါပိုးကင္းစင္လာသူ စုစုေပါင္း  (၁၄၈) ဦးရွိပါသည္။ ၎တို႔အနက္ (၁၃၄) ဦး အား ေဆး႐ုံမွဆင္းခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီးျဖစ္ကာ သတ္မွတ္ေနရာမ်ားတြင္ အသြားအလာ ဆက္လက္ ကန႔္သတ္၍ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈလ်က္ရွိပါသည္။ 

၄။ ဓာတ္ခြဲအတည္ျပဳလူနာမ်ားအနက္ ေသဆုံးသူ (၆)ဦး ရွိပါသည္။

၅။ (၃-၆-၂၀၂၀) ရက္ေန႔၊ ေန႔လယ္ (၁၂:၀၀) နာရီမွ (၄-၆-၂၀၂၀)ရက္ေန႔၊ ေန႔လယ္ (၁၂:၀၀) နာရီအတြင္း ေတြ႕ရွိရေသာ ေစာင့္ၾကည့္လူနာအသစ္ (၅၁) ဦး ရွိပါသည္။

Ministry of Health and Sports, Myanmar

ဆီဆိုင်မြို့ မြေယာအငြင်းပွားမှုအတွက် စစ်တိုင်းမှုးကိုယ်တိုင် ဒေသခံနဲ့ ဆွေးနွေး

(Unicode)⤵⤵⤵
ရှမ်းပြည်နယ် ဆီဆိုင်မြို့က မြေဧက ၂၀၀၀ ကျော်ကို တပ်မတော်က သိမ်းထားတယ်ဆိုပြီး အငြင်းပွားမှု ဖြစ်တဲ့နေရာမှာ မြေသိမ်းခံတောင်သူတွေနဲ့ အရှေ့ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တိုင်းမှူးတို့ ဆီဆိုင်မြို့ အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနရုံးမှာ ဒီကနေ့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီကနေ့တွေ့ဆုံပွဲမှာ တောင်သူတွေဘက်က တောင်းဆိုချက်တွေကို တပ်မတော်ဘက်က မှတ်သားသွားပြီး  အကြောင်းပြန်မယ်လို့ တိုင်းမှူးက ပြောသွားတယ်လို့ ဒီနေ့ ဆွေးနွေးရာမှာပါဝင်တဲ့ တောင်သူ ဒေါ်ချိုချိုက  ပြောပါတယ်။

“မနေ့ညက ချက်ချင်းထုတ်လိုက်တဲ့သတင်း၊ တိုင်းမှုးကရောက်နေတာ၊ တောင်သူတွေကို မတွေ့ဘူး၊ ဒေသ ဦးစီးတို့နဲ့ပဲ တပ်ရင်းမှာ ခေါ်တွေ့တယ်။ သတင်းလေးတွေ တက်လာလို့ တောင်သူတွေရဲ့ ခံစားချက်ကို သိလာလို့လား မသိဘူး ခေါ်တွေ့တာ ထင်တယ်။ တောင်သူတွေကိုခေါ်တွေ့တော့ ဝမ်းသာတာပေါ့၊ ခံစား ချက်ကို တရားဝင်ပြောလိုက်ရလို့ ရောဂါလည်း နည်းနည်းပေါ့သွားတယ်”

ရှမ်းပြည်နယ်မှာ တပ်သိမ်းမြေတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော်နဲ့ တောင်သူတွေကြား ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခ တွေကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေ စုပေါင်းတောင်းဆိုခဲ့ကြတယ်ဆိုပြီး ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့မှာ RFA က သတင်းထုတ်လွှင့်အပြီး နောက်နေ့မှာ တပ်မတော်ဘက်က  တိုင်းမှုးအဆင့်ကိုယ်တိုင် ခေါ်ယူဆွေးနွေးရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ် ဆီဆိုင်မြို့က လယ်ယာမြေဧက ၂၀၀၀ ကျော်ကို ခမရ ၄၂၃ နဲ့ ၄၂၄ တပ်က လျော်ကြေး၊ နစ်နာကြေး မပေးဘဲ သိမ်းဆည်းထားလို့ စိုက်ပျိုးချိန်မှာ အခက်အခဲတွေ တွေ့နေရတယ်လို့ ဒေသခံတောင်သူတွေက RFA ကို ပြောပါတယ်။

၁၉၉၂ ခုနှစ်မှာ အဲဒီနေရာတွေကို တပ်မတော်က ရောက်လာတာဖြစ်ပေမယ့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာမှ ဒီနေရာတွေကို သိမ်းဆည်းထားတာဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးခွင့်မရတော့ဘူးဆိုတာကို သိခဲ့ရတာလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

တပ်မတော်နဲ့ ဒေသခံတောင်သူတွေ မြေယာပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေကာ တောင်သူ ၇၀ ကျော်ကို တပ်က တရားစွဲဆိုထားပါတယ်။

တပ်မတော်နဲ့ ဒေသခံ တောင်သူတွေကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ကြားက စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ကိုင်နေရတာဖြစ်ပြီး ဒီနှစ် ၂၀၂၀ စိုက်ပျိုးရေးရာသီမှာတော့ လုံး၀ ဝင်ရောက်စိုက်ပျိုးလို့ မရတော့တဲ့ အခြေအနေထိ ဖြစ်လာတာပါ။

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲလုပ်ဖို့ တောင်သူတွေဆီ အချိန်ကပ်ပြီး အကြောင်းကြားခဲ့တာဖြစ်လို့ ပြင်ဆင်ချိန်တော့ သိပ်မရခဲ့ဘူးလို့ တောင်သူတွေက ပြောပါတယ်။

ဆွေးနွေးပွဲမှာပါဝင်ခဲ့တဲ့ နောင်ယားကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးခွန်ကျော်ဦးက ဒီနေ့ဆွေးနွေးတဲ့အပေါ် သူ့အမြင်ကို အခုလိုပြောပါတယ်။

“တိုင်းရင်းသားဒေသမှာက ၁၉၇၅ နောက်ပိုင်းမှာ အစိုးရရုံးတွေ ရုံးစိုက်တယ်။ စာပေ၊ ဥပဒေကို လက်လှမ်း မှီတဲ့ တစ်ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ အထောက်အထားတွေလုပ်ကြတယ်။ ကျန်တဲ့သူတွေက အထောက်ထား လုပ်လေ့မရှိဘူး။ အထောက်အထား မရှိတဲ့မြေကို မြေလွှတ်မြေရိုင်းပါဆိုပြီး ၁၉၈၈ နောက်ပိုင်းမှာ တပ်က လိုအပ်တဲ့အတိုင်းတာထက် ယူထားတဲ့မြေကို သေချာမစိစစ်ဘူးဆိုရင် မလိုလားအပ်တဲ့၊ အကျိုးမရှိတဲ့၊ တောင်သူတွေအတွက် ဝန်ထုတ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေမယ့်ဟာတွေပဲ ဦးတည်နေတယ်။ တောင်သူရော၊ နိုင်ငံတော်ရော အကျိုးရှိအောင် အရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေ ပါဝင်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာအောင် မြေပြင်ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးမှာပဲ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးရှိမှာ“

ပအိုဝ်းလူငယ်အစည်းအရုံးဥက္ကဋ္ဌ ကိုခွန်ဦးက ဒေသခံတွေရဲ့ ညီညွတ်ရေး အရေးကြီးတာကို ဒီဖြစ်ရပ်က သက်သေပြလိုက်တာပဲလို့  ပြောပါတယ်။

“လှုပ်ရှားမှုက ကြီးမားလာတဲ့အတွက် မဖြစ်မနေအခြေအနေ လာတွေ့ဖြစ်တယ်လို့ ထင်တာ၊ နောက်တစ်ခုက တောင်သူတွေကိုယ်တိုင် ဒီလှုပ်ရှားမှုမှာ ဦးဆောင်ပါဝင်လာတယ်၊ မီဒီယာတွေကလည်း ရေးသားဖော်ပြ ကြတော့ လာတွေ့တာလို့လည်း မြင်တယ်။ ပအိုဝ်းခေါင်းဆောင်တချို့နဲ့လည်း ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ရင်းနှီးတာ လည်းရှိတယ်၊ ပြီးခဲ့တဲ့အခေါက်က တွေ့တာလည်းရှိတော့ အဲဒီရလဒ်တွေနဲ့ လာတွေ့တာလို့ မြင်မိတယ်“

နယ်မြေခံစစ်ဌာနချုပ်နဲ့ တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန် ကြားရေးအဖွဲ့တို့ကို မြေအငြင်းပွားမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းနိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် ဆက်သွယ်လို့မရခဲ့ပါဘူး။

အရှေ့ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်က တိုင်းမှူးပါဝင်တဲ့ဆွေးနွေးမှုဟာ အခုဆွေးနွေးမှုက ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပြီး တောင်သူတွေကတော့ အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ဥပဒေအရလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုရင် မြေယာတွေ ဒေသခံတွေလက်ထဲ ပြန်ရရှိမယ်လို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

ခေမဏီဝင်း / RFA Burmese
--------------------------------------

(Zawgyi)⤵⤵⤵
ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕ ေျမယာအျငင္းပြားမႈအတြက္ စစ္တိုင္းမႈးကိုယ္တိုင္ ေဒသခံနဲ႔ ေဆြးေႏြး

ရွမ္းျပည္နယ္ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕က ေျမဧက ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို တပ္မေတာ္က သိမ္းထားတယ္ဆိုၿပီး အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ေျမသိမ္းခံေတာင္သူေတြနဲ႔ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တိုင္းမႉးတို႔ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန႐ုံးမွာ ဒီကေန႔ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီကေန႔ေတြ႕ဆုံပြဲမွာ ေတာင္သူေတြဘက္က ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို တပ္မေတာ္ဘက္က မွတ္သားသြားၿပီး  အေၾကာင္းျပန္မယ္လို႔ တိုင္းမႉးက ေျပာသြားတယ္လို႔ ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးရာမွာပါဝင္တဲ့ ေတာင္သူ ေဒၚခ်ိဳခ်ိဳက  ေျပာပါတယ္။

“မေန႔ညက ခ်က္ခ်င္းထုတ္လိုက္တဲ့သတင္း၊ တိုင္းမႈးကေရာက္ေနတာ၊ ေတာင္သူေတြကို မေတြ႕ဘူး၊ ေဒသ ဦးစီးတို႔နဲ႔ပဲ တပ္ရင္းမွာ ေခၚေတြ႕တယ္။ သတင္းေလးေတြ တက္လာလို႔ ေတာင္သူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို သိလာလို႔လား မသိဘူး ေခၚေတြ႕တာ ထင္တယ္။ ေတာင္သူေတြကိုေခၚေတြ႕ေတာ့ ဝမ္းသာတာေပါ့၊ ခံစား ခ်က္ကို တရားဝင္ေျပာလိုက္ရလို႔ ေရာဂါလည္း နည္းနည္းေပါ့သြားတယ္”

ရွမ္းျပည္နယ္မွာ တပ္သိမ္းေျမေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္နဲ႔ ေတာင္သူေတြၾကား ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡ ေတြကို ေျဖရွင္းေပးဖို႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြ စုေပါင္းေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတယ္ဆိုၿပီး ဇြန္လ ၃ ရက္ေန႔မွာ RFA က သတင္းထုတ္လႊင့္အၿပီး ေနာက္ေန႔မွာ တပ္မေတာ္ဘက္က  တိုင္းမႈးအဆင့္ကိုယ္တိုင္ ေခၚယူေဆြးေႏြးရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕က လယ္ယာေျမဧက ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို ခမရ ၄၂၃ နဲ႔ ၄၂၄ တပ္က ေလ်ာ္ေၾကး၊ နစ္နာေၾကး မေပးဘဲ သိမ္းဆည္းထားလို႔ စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္မွာ အခက္အခဲေတြ ေတြ႕ေနရတယ္လို႔ ေဒသခံေတာင္သူေတြက RFA ကို ေျပာပါတယ္။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီေနရာေတြကို တပ္မေတာ္က ေရာက္လာတာျဖစ္ေပမယ့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာမွ ဒီေနရာေတြကို သိမ္းဆည္းထားတာျဖစ္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးခြင့္မရေတာ့ဘူးဆိုတာကို သိခဲ့ရတာလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

တပ္မေတာ္နဲ႔ ေဒသခံေတာင္သူေတြ ေျမယာပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနကာ ေတာင္သူ ၇၀ ေက်ာ္ကို တပ္က တရားစြဲဆိုထားပါတယ္။

တပ္မေတာ္နဲ႔ ေဒသခံ ေတာင္သူေတြၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ၾကားက စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ေနရတာျဖစ္ၿပီး ဒီႏွစ္ ၂၀၂၀ စိုက္ပ်ိဳးေရးရာသီမွာေတာ့ လုံး၀ ဝင္ေရာက္စိုက္ပ်ိဳးလို႔ မရေတာ့တဲ့ အေျခအေနထိ ျဖစ္လာတာပါ။

ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ဖို႔ ေတာင္သူေတြဆီ အခ်ိန္ကပ္ၿပီး အေၾကာင္းၾကားခဲ့တာျဖစ္လို႔ ျပင္ဆင္ခ်ိန္ေတာ့ သိပ္မရခဲ့ဘူးလို႔ ေတာင္သူေတြက ေျပာပါတယ္။

ေဆြးေႏြးပြဲမွာပါဝင္ခဲ့တဲ့ ေနာင္ယားေက်း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးခြန္ေက်ာ္ဦးက ဒီေန႔ေဆြးေႏြးတဲ့အေပၚ သူ႔အျမင္ကို အခုလိုေျပာပါတယ္။

“တိုင္းရင္းသားေဒသမွာက ၁၉၇၅ ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရ႐ုံးေတြ ႐ုံးစိုက္တယ္။ စာေပ၊ ဥပေဒကို လက္လွမ္း မွီတဲ့ တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ အေထာက္အထားေတြလုပ္ၾကတယ္။ က်န္တဲ့သူေတြက အေထာက္ထား လုပ္ေလ့မရွိဘူး။ အေထာက္အထား မရွိတဲ့ေျမကို ေျမလႊတ္ေျမ႐ိုင္းပါဆိုၿပီး ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းမွာ တပ္က လိုအပ္တဲ့အတိုင္းတာထက္ ယူထားတဲ့ေျမကို ေသခ်ာမစိစစ္ဘူးဆိုရင္ မလိုလားအပ္တဲ့၊ အက်ိဳးမရွိတဲ့၊ ေတာင္သူေတြအတြက္ ဝန္ထုတ္ဝန္ပိုးျဖစ္ေစမယ့္ဟာေတြပဲ ဦးတည္ေနတယ္။ ေတာင္သူေရာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ေရာ အက်ိဳးရွိေအာင္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕ေတြ ပါဝင္ၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာေအာင္ ေျမျပင္ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးမွာပဲ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ိဳးရွိမွာ“

ပအိုဝ္းလူငယ္အစည္းအ႐ုံးဥကၠ႒ ကိုခြန္ဦးက ေဒသခံေတြရဲ႕ ညီၫြတ္ေရး အေရးႀကီးတာကို ဒီျဖစ္ရပ္က သက္ေသျပလိုက္တာပဲလို႔  ေျပာပါတယ္။

“လႈပ္ရွားမႈက ႀကီးမားလာတဲ့အတြက္ မျဖစ္မေနအေျခအေန လာေတြ႕ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္တာ၊ ေနာက္တစ္ခုက ေတာင္သူေတြကိုယ္တိုင္ ဒီလႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္ပါဝင္လာတယ္၊ မီဒီယာေတြကလည္း ေရးသားေဖာ္ျပ ၾကေတာ့ လာေတြ႕တာလို႔လည္း ျမင္တယ္။ ပအိုဝ္းေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕နဲ႔လည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ရင္းႏွီးတာ လည္းရွိတယ္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့အေခါက္က ေတြ႕တာလည္းရွိေတာ့ အဲဒီရလဒ္ေတြနဲ႔ လာေတြ႕တာလို႔ ျမင္မိတယ္“

နယ္ေျမခံစစ္ဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ ၾကားေရးအဖြဲ႕တို႔ကို ေျမအျငင္းပြားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ ဆက္သြယ္လို႔မရခဲ့ပါဘူး။

အေရွ႕ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္က တိုင္းမႉးပါဝင္တဲ့ေဆြးေႏြးမႈဟာ အခုေဆြးေႏြးမႈက ပထမဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး ေတာင္သူေတြကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ ဥပေဒအရလုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ေျမယာေတြ ေဒသခံေတြလက္ထဲ ျပန္ရရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။

ေခမဏီဝင္း / RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese/news/army-officer-meets-land-controversial-farmers-06042020055120.html

ရှမ်းမြောက်မှာ တပ်မတော်သိမ်းဆည်းထားတဲ့ လယ်မြေတွေထဲ ဝင်ရောက်ထွန်ယက်သူတွေ ဖမ်းဆီးခံရ

တပ်မတော်သိမ်းဆည်းထားတဲ့ လယ်မြေတွေထဲ ဝင်ရောက်ထွန်ယက်နေ (ဓါတ်ပုံ- Pa-O Youth Organization)

(Unicode)⤵⤵⤵
COVID- 19 ကပ်ရောဂါ ကျရောက်နေချိန် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းမှာ တပ်မတော်က သိမ်းဆည်းထားတဲ့ လယ်ယာမြေပေါ်မှာ ဝင်ရောက်ထွန်ယက်တာကြောင့် ဒေသခံတွေ အမှုဖွင့်ခံထားရသလို လယ်ထွန်စက်တွေ အသိမ်းခံထားရတဲ့ သတင်းကို ကိုမိုးဇော် တင်ပြပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ပအိုဝ်းကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ ဆီဆိုင်မြို့နယ် ပင်စုံနဲ့ နောင်ကျော်ကျေးရွာအုပ်စု က ရွာ ၅ရွာက မြေယာအငြင်းပွားမှု ဖြစ်ပွားနေတာပါ။

တပ်မတော်က သိမ်းဆည်းထားတဲ့ လယ်ယာမြေပေါ်မှာ ဒေသခံရွာသားတွေက ဝင်ရောက်ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးဖို့ ကြိုးစားတာကြောင့် လက်ရှိ တွေ့ကြုံနေရတဲ့အခြေအနေကို ဒေသခံတောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါ်ချိုချိုဝင်းက ဗွီအိုအေကို အခုလို ပြောပါတယ်။

“ အကုန်လုံး ထွန်စက်က ၂၉စီး သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ လူကတော့ ၇၀ လောက်ရှိမှာပေါ့။ တောင်သူ ၇၀လောက် တရားအစွဲခံရမှာပေါ့နော်။ တစ်ရွာလုံးစွဲထားတယ်ဆိုတော့။ ဒါပေမယ့် ရဲစခန်းပဲ ရောက်သေးတယ်။ စိစစ်တာရဲစခန်းမှာပဲ စိစစ်တယ်။ တရားရုံးတော့ မတင်သေးပါဘူး။ ”

တပ်မတော်က ဆီဆိုင်မြို့နယ်အတွင်းက လယ်ယာမြေတွေကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်က စတင်သိမ်းယူခဲ့တာပါ။ သိမ်း ယူပြီးတဲ့နောက်မှာ ဒေသခံတောင်သူတွေကို ဆက်လက် စိုက်ပျိုးခွင့်ပေးခဲ့ရာက ၂၀၁၉ခုနှစ်မှာ စိုက်ပျိုးခွင့် မပေးတော့ဘဲ ဝင်ရောက်စိုက်ပျိုးသူတွေကို အမှုဖွင့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မနေ့ကလည်း တောင်သူအမျိုးသမီးတွေက ထွန်တုံးတိုက်ပွဲလုပ်ခဲ့တာကြောင့် ဒေသခံအာဏာပိုင်တွေက လာရောက် တားဆီးတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

လောလော သိမ်းဆည်းခံထားရတဲ့ မြေယာဧကပေါင်း ၂၀၀၀ နီးပါးခန့်ရှိတယ်လို့ လယ်ယာမြေ ပြန်လည်ရရှိ ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဆီဆိုင်ဒေသခံ ခွန်ကျော်နိုင်က ပြောပါတယ်။

“ ကျေးရွာ ၂အုပ်စု တပ်ရင်းကတော့ ခမရ ၄၂၃ရယ်၊ ခမရ ၄၂၄ရယ်၊ နောက် အရှေ့ပိုင်းတိုင်း အမှတ် ၁ စစ်ဗျူဟာ တစ်ခုရယ်။ ၃နေရာပေါ့။ လမ်း ဘယ်ဖက်၊ ညာဖက်ကို စုစုပေါင်း ၂၄၀၀ ဧကပေါ့။ တကယ်ပြန်စွန့်ပေးတာက ဧက ၂၀၀ပဲပေါ့။ မနှစ်တုံးက ကျန်တာက အခုထက်ထိ မစွန့်ပေးဘူးပေါ့နော်။”

ဒေသခံတောင်သူတွေအနေနဲ့ ဒီလယ်ယာတွေကို စိုက်ပျိုးခွင့်မရရင် ဘဝရပ်တည်ရေးအတွက် အခက်အခဲရှိနိုင်ကြောင်း၊ ဒါကြောင့် အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်က ဥပဒေနဲ့အညီ စိစစ်ဆောင်ရွက် ပေးစေလိုကြောင်း ခွန်ကျော်နိုင်က အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။

“ သိမ်းဆည်းထားတဲ့မြေတွေက အစိုးရရဲ့ မူဝါဒလည်းရှိတယ်။ တပ်ရဲ့ မူဝါဒလည်းရှိတယ်။ အဲဒီမူဝါဒထဲက အတိုင်းကို စိစစ်ပေးစေချင်တယ်။ ပြီးရင် တပ်က လိုအပ်တဲ့ ဧရိယာအတိုင်းလောက်ပဲ ယူသင့်တယ်ပေါ့။ မလိုအပ်ဘဲနဲ့ နေရာအကျယ်ကြီးယူထားတာဆိုရင် ဒါ တောင်သူတွေကလည်း တအား နစ်နာဆုံးရှုံးစေတယ်။ ဒီ သေသေချာချာလေး အဲဒီမူဝါဒအတိုင်းလေးကို တရားမျှတမှုရှိရှိနဲ့ စိစစ်ပေးစေချင်တယ်ပေါ့နော်။ တပ်ပိုင်း ကိုရော၊ အစိုးရပိုင်းကိုရော။ လိုအပ်တဲ့ အတိုင်းအတာ ပမာဏလေးတွေ ယူပြီးတော့ ပိုတဲ့ဟာတွေ မူလ တောင်သူကို ပြန်ပေးစေချင်တယ်။ ”

ပအိုဝ်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းနဲ့ မိတ်ဖက် အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်း ၂၀၀လောက်ကလည်း ဒီမိုကရေစီနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်း တည်ဆောက်စဉ်ကာလမှာ ဒီလို မြေယာသိမ်းဆည်းတာတွေ ရှိနေတာကြောင့် အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိခိုက်လာစေနိုင်ကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလမှာ မြေယာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပဋိပက္ခတွေဟာ မြင့်တက်လာနေပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ တိုင်ကြားမှုပေါင်း ၁၇၀၀၀ကျော်ရှိခဲ့တဲ့နောက် ၂၀၁၆ခုနှစ်မှာ အစိုးရက လယ်ယာမြေနဲ့ အခြား မြေယာများ သိမ်းဆည်းခံရမှု ပြန်လည် စိစစ်ရေးကော်မတီ ဖွဲ့စည်းပြီး ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

မိုးဇော်  / ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)
-------------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
ရွမ္းေျမာက္မွာ တပ္မေတာ္သိမ္းဆည္းထားတဲ့ လယ္ေျမေတြထဲ ဝင္ေရာက္ထြန္ယက္သူေတြ ဖမ္းဆီးခံရ

COVID- 19 ကပ္ေရာဂါ က်ေရာက္ေနခ်ိန္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က သိမ္းဆည္းထားတဲ့ လယ္ယာေျမေပၚမွာ ဝင္ေရာက္ထြန္ယက္တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ အမႈဖြင့္ခံထားရသလို လယ္ထြန္စက္ေတြ အသိမ္းခံထားရတဲ့ သတင္းကို ကိုမိုးေဇာ္ တင္ျပပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ပအိုဝ္းကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္ ပင္စုံနဲ႔ ေနာင္ေက်ာ္ေက်း႐ြာအုပ္စု က ႐ြာ ၅႐ြာက ေျမယာအျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ပြားေနတာပါ။

တပ္မေတာ္က သိမ္းဆည္းထားတဲ့ လယ္ယာေျမေပၚမွာ ေဒသခံ႐ြာသားေတြက ဝင္ေရာက္ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ ႀကိဳးစားတာေၾကာင့္ လက္ရွိ ေတြ႕ႀကဳံေနရတဲ့အေျခအေနကို ေဒသခံေတာင္သူ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚခ်ိဳခ်ိဳဝင္းက ဗြီအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ အကုန္လုံး ထြန္စက္က ၂၉စီး သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။ လူကေတာ့ ၇၀ ေလာက္ရွိမွာေပါ့။ ေတာင္သူ ၇၀ေလာက္ တရားအစြဲခံရမွာေပါ့ေနာ္။ တစ္႐ြာလုံးစြဲထားတယ္ဆိုေတာ့။ ဒါေပမယ့္ ရဲစခန္းပဲ ေရာက္ေသးတယ္။ စိစစ္တာရဲစခန္းမွာပဲ စိစစ္တယ္။ တရား႐ုံးေတာ့ မတင္ေသးပါဘူး။ ”

တပ္မေတာ္က ဆီဆိုင္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက လယ္ယာေျမေတြကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္က စတင္သိမ္းယူခဲ့တာပါ။ သိမ္း ယူၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေဒသခံေတာင္သူေတြကို ဆက္လက္ စိုက္ပ်ိဳးခြင့္ေပးခဲ့ရာက ၂၀၁၉ခုႏွစ္မွာ စိုက္ပ်ိဳးခြင့္ မေပးေတာ့ဘဲ ဝင္ေရာက္စိုက္ပ်ိဳးသူေတြကို အမႈဖြင့္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

မေန႔ကလည္း ေတာင္သူအမ်ိဳးသမီးေတြက ထြန္တုံးတိုက္ပြဲလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြက လာေရာက္ တားဆီးတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

ေလာေလာ သိမ္းဆည္းခံထားရတဲ့ ေျမယာဧကေပါင္း ၂၀၀၀ နီးပါးခန႔္ရွိတယ္လို႔ လယ္ယာေျမ ျပန္လည္ရရွိ ေရးအတြက္ ေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ ဆီဆိုင္ေဒသခံ ခြန္ေက်ာ္ႏိုင္က ေျပာပါတယ္။

“ ေက်း႐ြာ ၂အုပ္စု တပ္ရင္းကေတာ့ ခမရ ၄၂၃ရယ္၊ ခမရ ၄၂၄ရယ္၊ ေနာက္ အေရွ႕ပိုင္းတိုင္း အမွတ္ ၁ စစ္ဗ်ဴဟာ တစ္ခုရယ္။ ၃ေနရာေပါ့။ လမ္း ဘယ္ဖက္၊ ညာဖက္ကို စုစုေပါင္း ၂၄၀၀ ဧကေပါ့။ တကယ္ျပန္စြန႔္ေပးတာက ဧက ၂၀၀ပဲေပါ့။ မႏွစ္တုံးက က်န္တာက အခုထက္ထိ မစြန႔္ေပးဘူးေပါ့ေနာ္။”

ေဒသခံေတာင္သူေတြအေနနဲ႔ ဒီလယ္ယာေတြကို စိုက္ပ်ိဳးခြင့္မရရင္ ဘဝရပ္တည္ေရးအတြက္ အခက္အခဲရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က ဥပေဒနဲ႔အညီ စိစစ္ေဆာင္႐ြက္ ေပးေစလိုေၾကာင္း ခြန္ေက်ာ္ႏိုင္က အခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ သိမ္းဆည္းထားတဲ့ေျမေတြက အစိုးရရဲ႕ မူဝါဒလည္းရွိတယ္။ တပ္ရဲ႕ မူဝါဒလည္းရွိတယ္။ အဲဒီမူဝါဒထဲက အတိုင္းကို စိစစ္ေပးေစခ်င္တယ္။ ၿပီးရင္ တပ္က လိုအပ္တဲ့ ဧရိယာအတိုင္းေလာက္ပဲ ယူသင့္တယ္ေပါ့။ မလိုအပ္ဘဲနဲ႔ ေနရာအက်ယ္ႀကီးယူထားတာဆိုရင္ ဒါ ေတာင္သူေတြကလည္း တအား နစ္နာဆုံးရႈံးေစတယ္။ ဒီ ေသေသခ်ာခ်ာေလး အဲဒီမူဝါဒအတိုင္းေလးကို တရားမွ်တမႈရွိရွိနဲ႔ စိစစ္ေပးေစခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္။ တပ္ပိုင္း ကိုေရာ၊ အစိုးရပိုင္းကိုေရာ။ လိုအပ္တဲ့ အတိုင္းအတာ ပမာဏေလးေတြ ယူၿပီးေတာ့ ပိုတဲ့ဟာေတြ မူလ ေတာင္သူကို ျပန္ေပးေစခ်င္တယ္။ ”

ပအိုဝ္းအရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ မိတ္ဖက္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္း ၂၀၀ေလာက္ကလည္း ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိဳးပမ္း တည္ေဆာက္စဥ္ကာလမွာ ဒီလို ေျမယာသိမ္းဆည္းတာေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္လာေစႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ ေျမယာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ျမင့္တက္လာေနၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ တိုင္ၾကားမႈေပါင္း ၁၇၀၀၀ေက်ာ္ရွိခဲ့တဲ့ေနာက္ ၂၀၁၆ခုႏွစ္မွာ အစိုးရက လယ္ယာေျမနဲ႔ အျခား ေျမယာမ်ား သိမ္းဆည္းခံရမႈ ျပန္လည္ စိစစ္ေရးေကာ္မတီ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေျဖရွင္းေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါတယ္။

မိုးေဇာ္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com/a/farmers-arrested-/5448166.html

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကို နိုဝင်ဘာမှာ ကျင်းပမည်

(Unicode)⤵⤵⤵
လာမယ့်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို အရင်ရွေးကောက်ပွဲတွေနည်းတူ ပုံမှန်ကျင်းပနေကျဖြစ်တဲ့ နိုဝင်ဘာလထဲမှာ ကျင်းပသွားမယ်လို့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဇွန် ၄ရက် ဒီနေ့ ပြောလိုက်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ရက် အတိအကျ မထုတ်ပြန်သေးတဲ့အပေါ် ဝေဖန်မှုတချို့ ရှိနေပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့အပေါ်မူတည်ပြီး လာမယ့်အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ့်ရက်ကို သတ်မှတ်ကြေညာပေးသွားမယ်လို့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှသိန်း က ဇွန် ၂ရက်နေ့မှာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်တွေကို ပြောခဲ့ပေမယ့် ဒီနေ့ ဇွန် ၄ရက်နေ့မှာ သတင်းမီဒီယာတချို့နဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာတော့ ပုံမှန်ကျင်းပနေကျဖြစ်တဲ့ နိုဝင်ဘာလအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြစ်အောင်ကျင်းပသွားမယ်လို့ ကော်မရှင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမြင့်နိုင်က ပြောလိုက်တာပါ။

"အခုချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ မပြောင်းလဲသေးဘူး။ ကိုဗစ်ကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်သေးတာပေါ့။ လကလည်း လိုသေးတယ်။ ကျင်းပမယ့်ရက်ကလည်း လိုသေးတာဆိုတော့ နဂို ကျွန်တော်တို့ ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်းပဲ ပြောင်းလဲမှုမရှိသေးပါဘူး။”

နိုင်ငံရေးပါတီတွေရဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ ဆန္ဒမဲပေးရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေကိုတော့ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန လမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်သွားရမယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။

တိုက်ပွဲတွေ ရှိနေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က မဲဆန္ဒနယ်တွေနဲ့ ဝ ဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ခြေ ရှိ၊ မရှိ အခြေအနေကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနေတယ်လို့ ဦးမြင့်နိုင် က ပြောပါတယ်။

“ရခိုင်ကိစ္စတို့၊ ၀ ကိစ္စတို့ အဲဒီတွေမှာတော့ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိတဲ့ဌာနတွေပေါ့၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတို့၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့တို့နဲ့ မေးမြန်းထားတယ်။ သူတို့ဆီက ပြန်ကျမလာ သေးဘူး။”

လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဆန္ဒမဲပေးခွင့်ရှိသူ ၃၇ သန်းကျော်ရှိပြီး အဲဒီထဲမှာ တပ်မတော်သားမိသားစုဝင်တွေရဲ့ ဆန္ဒမဲအရေအတွက်တော့ မပါသေးပါဘူး။ ကော်မရှင်က တပ်မတော်သားမိသားစုဝင်တွေရဲ့ ဆန္ဒမဲစာရင်းကို ကောက်ယူနေဆဲဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲရက်ကို တိတိကျကျ မကြေညာသေးတဲ့အတွက် နိုင်ငံရေးပါတီခေါင်းဆောင်တချို့က ဝေဖန်နေ ကြပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အနေနဲ့ ရက်ကိုကပ်ပြီး ကြေညာတာဟာ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ မဲဆွယ်စည်းရုံး ပြင်ဆင်ရတဲ့ ကာလနည်းသွားပြီး လက်ရှိအနိုင်ရပါတီကပဲ အသာစီးရအောင်လုပ်သလို ဖြစ်နေတယ်လို့ ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးသိန်းထွန်းဦး က ပြောပါတယ်။

“ကပ်ပြီးကြေညာခြင်းအားဖြင့် လုပ်ရတဲ့နိုင်ငံရေးပါတီတွေ လုပ်ရတဲ့ရက်တိုသွားတယ်၊ အနိုင်ရပါတီအနေနဲ့ နည်းအမျိုးမျိုး ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးနဲ့ သူတို့တွေ သွားလာလှုပ်ရှားလို့ရတဲ့ အခွင့်အရေးရတဲ့အတွက် ဒီလို ရွေးကောက်ပွဲနီးမှ ကြေညာတာမျိုးသည် အာဏာရပါတီကို အသာစီးရအောင် လုပ်ဆောင်နေတဲ့လုပ်ရပ် မျိုးဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်ဒီလိုမျိုးပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်"

ရွေးကောက်ပွဲနေ့ကို ပြတ်ပြတ်သားသား ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ကြေညာသင့်ပြီလို့လည်း သူက ပြောလိုက်ပါတယ်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီ ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က မုံရွာအောင်ရှင်ကတော့ ကော်မရှင်က အနိုင်ရပါတီကို အသာစီးရအောင် လုပ်နေတယ်ဆိုတာ မဟုတ်ဘူးလို့ ငြင်းပါတယ်။

“ရွေးကောက်ပွဲကို နောက်ဆုတ်ဟာ အနိုင်ရပါတီကို အနိုင်ရအောင် အထောက်အကူဖြစ်အောင်လုပ်တယ် ဆိုတာတော့ ကျနော်လက်မခံဘူး၊ NLD ပါတီဟာ ရွေးကောက်ပွဲကို ဘယ်ချိန်ပဲလုပ်လုပ် အဆင့်သင့်ဖြစ် ပြီးသားလို့ ပြောချင်ပါတယ်”

ရွေးကောက်ပွဲရက် သတ်မှတ်မယ့်ကိစ္စကို နိုင်ငံရေးပါတီတွေအပါအဝင် ရွေးကောက်ပွဲ လေ့လာစောင့်ကြည် သူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး သတ်မှတ်သင့်တယ်လို့လည်း နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့တွေက လိုလားနေကြပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြိုင်မယ့်ပါတီတွေရဲ့ သဘောတူညီချက် ရယူသင့်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ PACE ရဲ့ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာစိုင်းရဲကျော်စွာမြင့်က ပြောပါတယ်။

“နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့လည်း သဘောတူညီချက်ရယူသင့်တယ်၊ ဘယ်တော့လုပ်မလဲဆိုတာကိုလေ၊ ကော်မရှင် တဖွဲ့ထဲကနေ ဆန်းစစ်တာမျိုးက ကော်မရှင်အတွက် အန္တရာယ်ကြီးတယ်၊ ခုလောလောဆယ်လည်း ကော်မ ရှင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်မှုတွေကရှိနေတဲ့အခါမှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ မတိုင်ပင်ဘဲ နဲ့ ဒီဟာမျိုးဆုံးဖြတ်မယ်ဆိုရင် ကော်မရှင်ကို ပြောစရာတွေဖြစ်လာမယ်”

ပါတီတွေ၊ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ ကော်မရှင်ကတော့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတာတွေ မလုပ်သေးပါဘူး။

၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲကိုတော့ နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်နေ့မှာကျင်းပခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပမီ နှစ်လနဲ့  ၂၄ ရက် အလိုမှာ ကြေညာခဲ့သလို ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲကို နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပခဲ့ကာ ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပမီ လေးလအလိုမှာ ကြေညာခဲ့တာပါ။ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ရန်ကုန် နဲ့ မန္တလေးမြို့မှာ နေထိုင်သူတချို့က စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့ခံ ဒေါ်အေးအေးဝင်းက ရွေးကောက်ပွဲကို စိတ်ဝင်စားကြောင်းနဲ့ အပြောင်းအလဲတစ်ခုဖြစ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲထက်တော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု နည်းတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“ကြားထဲမှာ ကမောက်ကမဖြစ်စရာတွေမရှိရင် သူဟာ သူပုံမှန်နိုဝင်ဘာထဲမှာပဲ ဖြစ်သွားမယ်ထင်တော့ အရမ်းကြီးစိတ်မပူဘူး၊ ဖြစ်သွားမယ်လို့ထင်တယ်၊ သူတို့လည်း ကြေညာဖို့ဆိုတာကတော့ ကိုဗစ် အခြေ အနေကို စောင့်ကြည်ရမှာပေါ့ အဲတာမသေချာပဲနဲ့တော့ သူတို့ကြေညာဖို့ ခက်ဦးမယ်ထင်တယ်၊ ရက်ဆိုတာက ခဏခဏရွှေ့လိုကောင်းတဲ့အရာ မဟုတ်ဘူးလေ၊ သူတို့စောင့်တယ်ဆိုတာ လက်တွေ့ကျတယ်ထင်တယ်”

မန္တလေးမြို့ခံ ကိုစံယုကျော်ကလည်း နောက်အစိုးရသစ်နဲ့ ဥပဒေပြုမဏ္ဍိုင်အတွက် ကိုယ်စားလှယ်အသစ်တွေကို ရွေးချယ်ပေးရတာဖြစ်တာကြောင့် မဲပေးဖို့ စိတ်ဝင်စားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အနေနဲ့ ရက်နီးမှ ကြေညာမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးပါတီတွေ လုပ်ရကိုင်ရခက်သွားပြီး ပြောစရာတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ကိုစန်းယုကျော် က သူ့အမြင်ကို ပြောပါတယ်။

“ကိုဗစ်သည် ဘာမှအစိုးမရဘူး၊ မသိကိန်းဖြစ်တယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲအပေါ်မှာ သက်ရောက်မှုရှိနိုင်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကြောင့်မို အကျပ်အတည်းနဲ့မို့ ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့်ပါတီတွေ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ မဲဆွယ်စည်းရုံးရမယ့် အခြေအနေတွေ၊ လုပ်ရမယ်အခြေအနေတွေ၊ နည်းသွားမယ်ဆိုရင်တော့ ရွေးကောက်ပွဲ က ပြီးသာပြီးသွားမယ် အများပြောစရာဖြစ်မယ်လို့မြင်တယ်”

လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဘယ်နေ့ကျင်းပမယ့်ဆိုတာ မသိသေးပေမယ့် နိုင်ငံရေးပါတီတချို့ ကတော့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ ရွေးချယ်နေပါပြီ။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဥပဒေတွေ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ကာလအတောအတွင်းမှာ  နိုင်ငံရေးပါတီတွေ ဘက်က ကြိုတင်ပြင်ဆင်ဖို့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်နေ့ကို အမြန်ဆုံး သတ်မှတ်ကြေညာပေးဖို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

ကျော်လွင်ဦး / RFA Burmese
------------------------------------

(Zawgyi)⤵⤵⤵
၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ႏိုဝင္ဘာမွာ က်င္းပမည္

လာမယ့္အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲကို အရင္ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြနည္းတူ ပုံမွန္က်င္းပေနက်ျဖစ္တဲ့ ႏိုဝင္ဘာလထဲမွာ က်င္းပသြားမယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ဇြန္ ၄ရက္ ဒီေန႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ရက္ အတိအက် မထုတ္ျပန္ေသးတဲ့အေပၚ ေဝဖန္မႈတခ်ိဳ႕ ရွိေနပါတယ္။

ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အေပၚမူတည္ၿပီး လာမယ့္အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ရက္ကို သတ္မွတ္ေၾကညာေပးသြားမယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးလွသိန္း က ဇြန္ ၂ရက္ေန႔မွာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ေတြကို ေျပာခဲ့ေပမယ့္ ဒီေန႔ ဇြန္ ၄ရက္ေန႔မွာ သတင္းမီဒီယာတခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႕ဆုံရာမွာေတာ့ ပုံမွန္က်င္းပေနက်ျဖစ္တဲ့ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ျဖစ္ေအာင္က်င္းပသြားမယ္လို႔ ေကာ္မရွင္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးျမင့္ႏိုင္က ေျပာလိုက္တာပါ။

"အခုခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မေျပာင္းလဲေသးဘူး။ ကိုဗစ္ကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေသးတာေပါ့။ လကလည္း လိုေသးတယ္။ က်င္းပမယ့္ရက္ကလည္း လိုေသးတာဆိုေတာ့ နဂို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေသးပါဘူး။”

ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ဆႏၵမဲေပးရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုေတာ့ ကပ္ေရာဂါကာလအတြင္း ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ အားကစားဝန္ႀကီးဌာန လမ္းၫႊန္ခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္႐ြက္သြားရမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

တိုက္ပြဲေတြ ရွိေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က မဲဆႏၵနယ္ေတြနဲ႔ ဝ ေဒသေတြမွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏိုင္ေျခ ရွိ၊ မရွိ အေျခအေနကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးေနတယ္လို႔ ဦးျမင့္ႏိုင္ က ေျပာပါတယ္။

“ရခိုင္ကိစၥတို႔၊ ၀ ကိစၥတို႔ အဲဒီေတြမွာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိတဲ့ဌာနေတြေပါ့၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနတို႔ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနတို႔၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕တို႔နဲ႔ ေမးျမန္းထားတယ္။ သူတို႔ဆီက ျပန္က်မလာ ေသးဘူး။”

လာမယ့္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူ ၃၇ သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး အဲဒီထဲမွာ တပ္မေတာ္သားမိသားစုဝင္ေတြရဲ႕ ဆႏၵမဲအေရအတြက္ေတာ့ မပါေသးပါဘူး။ ေကာ္မရွင္က တပ္မေတာ္သားမိသားစုဝင္ေတြရဲ႕ ဆႏၵမဲစာရင္းကို ေကာက္ယူေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲရက္ကို တိတိက်က် မေၾကညာေသးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕က ေဝဖန္ေန ၾကပါတယ္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ရက္ကိုကပ္ၿပီး ေၾကညာတာဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မဲဆြယ္စည္း႐ုံး ျပင္ဆင္ရတဲ့ ကာလနည္းသြားၿပီး လက္ရွိအႏိုင္ရပါတီကပဲ အသာစီးရေအာင္လုပ္သလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးသိန္းထြန္းဦး က ေျပာပါတယ္။

“ကပ္ၿပီးေၾကညာျခင္းအားျဖင့္ လုပ္ရတဲ့ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ လုပ္ရတဲ့ရက္တိုသြားတယ္၊ အႏိုင္ရပါတီအေနနဲ႔ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ေခါင္းစဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ သူတို႔ေတြ သြားလာလႈပ္ရွားလို႔ရတဲ့ အခြင့္အေရးရတဲ့အတြက္ ဒီလို ေ႐ြးေကာက္ပြဲနီးမွ ေၾကညာတာမ်ိဳးသည္ အာဏာရပါတီကို အသာစီးရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့လုပ္ရပ္ မ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ဒီလိုမ်ိဳးေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္"

ေ႐ြးေကာက္ပြဲေန႔ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေၾကညာသင့္ၿပီလို႔လည္း သူက ေျပာလိုက္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က မုံ႐ြာေအာင္ရွင္ကေတာ့ ေကာ္မရွင္က အႏိုင္ရပါတီကို အသာစီးရေအာင္ လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျငင္းပါတယ္။

“ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ေနာက္ဆုတ္ဟာ အႏိုင္ရပါတီကို အႏိုင္ရေအာင္ အေထာက္အကူျဖစ္ေအာင္လုပ္တယ္ ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္လက္မခံဘူး၊ NLD ပါတီဟာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္ခ်ိန္ပဲလုပ္လုပ္ အဆင့္သင့္ျဖစ္ ၿပီးသားလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္”

ေ႐ြးေကာက္ပြဲရက္ သတ္မွတ္မယ့္ကိစၥကို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအပါအဝင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည္ သူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး သတ္မွတ္သင့္တယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြက လိုလားေနၾကပါတယ္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပိဳင္မယ့္ပါတီေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူသင့္တယ္လို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ PACE ရဲ႕ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာစိုင္းရဲေက်ာ္စြာျမင့္က ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔လည္း သေဘာတူညီခ်က္ရယူသင့္တယ္၊ ဘယ္ေတာ့လုပ္မလဲဆိုတာကိုေလ၊ ေကာ္မရွင္ တဖြဲ႕ထဲကေန ဆန္းစစ္တာမ်ိဳးက ေကာ္မရွင္အတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးတယ္၊ ခုေလာေလာဆယ္လည္း ေကာ္မ ရွင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဝဖန္မႈေတြကရွိေနတဲ့အခါမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ မတိုင္ပင္ဘဲ နဲ႔ ဒီဟာမ်ိဳးဆုံးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ကို ေျပာစရာေတြျဖစ္လာမယ္”

ပါတီေတြ၊ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေကာ္မရွင္ကေတာ့ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးတာေတြ မလုပ္ေသးပါဘူး။

၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကိုေတာ့ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔မွာက်င္းပခဲ့ၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲမက်င္းပမီ ႏွစ္လနဲ႔  ၂၄ ရက္ အလိုမွာ ေၾကညာခဲ့သလို ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့ကာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမက်င္းပမီ ေလးလအလိုမွာ ေၾကညာခဲ့တာပါ။ လာမယ့္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအေပၚ ရန္ကုန္ နဲ႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္သူတခ်ိဳ႕က စိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ ေဒၚေအးေအးဝင္းက ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို စိတ္ဝင္စားေၾကာင္းနဲ႔ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲထက္ေတာ့ ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲအေပၚ စိတ္ဝင္စားမႈ နည္းတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ၾကားထဲမွာ ကေမာက္ကမျဖစ္စရာေတြမရွိရင္ သူဟာ သူပုံမွန္ႏိုဝင္ဘာထဲမွာပဲ ျဖစ္သြားမယ္ထင္ေတာ့ အရမ္းႀကီးစိတ္မပူဘူး၊ ျဖစ္သြားမယ္လို႔ထင္တယ္၊ သူတို႔လည္း ေၾကညာဖို႔ဆိုတာကေတာ့ ကိုဗစ္ အေျခ အေနကို ေစာင့္ၾကည္ရမွာေပါ့ အဲတာမေသခ်ာပဲနဲ႔ေတာ့ သူတို႔ေၾကညာဖို႔ ခက္ဦးမယ္ထင္တယ္၊ ရက္ဆိုတာက ခဏခဏေ႐ႊ႕လိုေကာင္းတဲ့အရာ မဟုတ္ဘူးေလ၊ သူတို႔ေစာင့္တယ္ဆိုတာ လက္ေတြ႕က်တယ္ထင္တယ္”

မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံ ကိုစံယုေက်ာ္ကလည္း ေနာက္အစိုးရသစ္နဲ႔ ဥပေဒျပဳမ႑ိဳင္အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္အသစ္ေတြကို ေ႐ြးခ်ယ္ေပးရတာျဖစ္တာေၾကာင့္ မဲေပးဖို႔ စိတ္ဝင္စားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ရက္နီးမွ ေၾကညာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ လုပ္ရကိုင္ရခက္သြားၿပီး ေျပာစရာတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ကိုစန္းယုေက်ာ္ က သူ႔အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။

“ကိုဗစ္သည္ ဘာမွအစိုးမရဘူး၊ မသိကိန္းျဖစ္တယ္၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္တယ္၊ ဒါေပမဲ့ ကိုဗစ္ေၾကာင့္မို အက်ပ္အတည္းနဲ႔မို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ပါတီေတြ၊ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးရမယ့္ အေျခအေနေတြ၊ လုပ္ရမယ္အေျခအေနေတြ၊ နည္းသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က ၿပီးသာၿပီးသြားမယ္ အမ်ားေျပာစရာျဖစ္မယ္လို႔ျမင္တယ္”

လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္ေန႔က်င္းပမယ့္ဆိုတာ မသိေသးေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ိဳ႕ ကေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ေ႐ြးခ်ယ္ေနပါၿပီ။

ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္ ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒေတြ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ကာလအေတာအတြင္းမွာ  ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ဘက္က ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ဖို႔ အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပမယ့္ေန႔ကို အျမန္ဆုံး သတ္မွတ္ေၾကညာေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။

ေက်ာ္လြင္ဦး / RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese/news/election-will-take-place-2020-in-november-06042020063708.html

ကန်စစ်တပ်ကို နိုင်ငံရေးအရ အသုံးချမှု ကာကွယ်ရေးတာဝန်ရှိသူတွေ သဘောမတူ

Washington မြို့ သမ္မတ အိမ်ဖြူတော်အနီးမှာ တွေ့ရတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲက မြင်ကွင်း။ (ဇွန် ၀၄၊ ၂၀၂၀)

(Unicode)⤵⤵⤵
ရဲအရာရှိတွေ ရက်ရက်စက်စက် လုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ အမေရိကန်တဝန်းက ဆန္ဒပြမှုတွေကိုနှိမ်နှင်းဖို့ စစ်တပ်ကို နိုင်ငံရေးအရ အသုံးချနေတဲ့အပေါ် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ လက်ရှိတာဝန်ရှိသူတွေရော အရင်တာဝန်ယူခဲ့သူတွေကပါ စိုးရိမ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုနေကြပါတယ်။

အမေရိကန်အားလုံးကို တသားထည်းဆက်ဆံဖို့ လိုအပ်သလို လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် စုဝေးခွင့်ရှိတယ်ဆိုတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပါ အခွင့်အရေးကို အကာအကွယ်ပေးရမယ်ဆိုတာကို ထောက်ပြနေကြတာပါ။

စစ်မှုထမ်းတယောက် တာဝန်ကို အပြည့်အဝ လိုက်နာတယ်ဆိုရင်ဖွဲ့စည်းပုံကို ကာကွယ်ဖို့ ပြုထားတဲ့ ကတိသစ္စာကို အလေးထားဖို့လိုအပ်ကြောင်းနဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ အကြမ်းဖက်မှုကို အလွယ်တကူ လုပ်တာမျိုးတွေအပေါ် သည်းခံလို့ မရဘူးလို့ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေး အရန်တပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Joseph Lengyel ကပြောကြားပါတယ်။

ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း Mike Mullen

အမေရိကန်ပြည်နယ် ၃၁ မှာ ဆန္ဒပြမှုတွေကို ကူညီထိန်းဖို့ ပြည်တွင်း လုံခြုံရေးအရန်တပ်ဖွဲ့တွေကို ဖြန့်ချထားချိန်မှာ သူကခုလိုပြောခဲ့တာပါ။ ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း Mike Mullen ကလည်း ယူနီဖောင်းဝတ် စစ်မှုထမ်းတွေရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှု အမိန့်နာခံမှုအပေါ် ယုံကြည်မှု အပြည့်အဝရှိပေမဲ့ သူတို့ကိုအမိန့်ပေးမယ့် စစ်သေနာပတိချုပ်က ကောင်းကောင်းအမိန့်ပေးပါ့မလားဆိုတဲ့အပေါ်တော့ သိပ်အယုံအကြည်မရှိဘူးလို့ The Atlantic မဂ္ဂဇင်းမှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်လမ်းမတွေပေါ်မှာ စစ်သားတွေအများအပြားချထားတဲ့အပေါ် သူလက်မခံနိုင်ကြောင်းလည်း ရေးသားထားပါတယ်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း Jim Mattis ကလည်း အမေရိကန်ပြည်သူတွေရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပါအခွင့်အရေးကို ကာကွယ်ပါမယ်လို့ ကတိသစ္စာပြုထားတဲ့ သူ့အနေနဲ့ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးနဲ့မှ ဒီကတိဖျက်တဲ့ အမိန့်မျိုး ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း အထူးသဖြင့် သမ္မတ တယောက် ရဲရဲတင်တင်း ဓာတ်ပုံတပုံရိုက်နိုင်ဖို့အတွက် ပိုတောင်ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း The Atlantic မဂ္ဂဇင်းထဲမှာပဲ ရေးသားထားပါတယ်။

အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump နဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Mark Esper

တနင်္လာနေ့တုန်းက အိမ်ဖြူတော်ထဲကနေ သမ္မတ လမ်းလေ ျှာက်ထွက်လာပြီး အနားက ဘုရားကျောင်းကို မသွားခင် အနားတဝိုက် ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြနေသူတွေကို မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေသုံးလူစုခွဲခဲ့တဲ့အပေါ် Pentagon စစ်ဌာနချုပ်အကြီးအကဲတချို့က ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါတယ်။

သမ္မတရဲ့နောက်မှာ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Mark Esper လည်း ပါပါတယ်။ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Esper ကတော့ အဆိုးဆုံးအခြေအနေရောက်မှ စစ်တပ်ကို အသုံးပြုသင့်ပြီး လောလောဆယ် အဲဒီအခြေအနေ မရောက်သေးဘူးလို့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

 ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)
---------------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
ကန္စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေရးအရ အသုံးခ်မႈ ကာကြယ္ေရးတာဝန္ရွိသူေတြ သေဘာမတူ

ရဲအရာရွိေတြ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္မႈကို ဆန႔္က်င္တဲ့ အေမရိကန္တဝန္းက ဆႏၵျပမႈေတြကိုႏွိမ္ႏွင္းဖို႔ စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေရးအရ အသုံးခ်ေနတဲ့အေပၚ အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ လက္ရွိတာဝန္ရွိသူေတြေရာ အရင္တာဝန္ယူခဲ့သူေတြကပါ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။

အေမရိကန္အားလုံးကို တသားထည္းဆက္ဆံဖို႔ လိုအပ္သလို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ စုေဝးခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံပါ အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးရမယ္ဆိုတာကို ေထာက္ျပေနၾကတာပါ။

စစ္မႈထမ္းတေယာက္ တာဝန္ကို အျပည့္အဝ လိုက္နာတယ္ဆိုရင္ဖြဲ႕စည္းပုံကို ကာကြယ္ဖို႔ ျပဳထားတဲ့ ကတိသစၥာကို အေလးထားဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္းနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ အၾကမ္းဖက္မႈကို အလြယ္တကူ လုပ္တာမ်ိဳးေတြအေပၚ သည္းခံလို႔ မရဘူးလို႔ ျပည္တြင္းလုံၿခဳံေရး အရန္တပ္ဖြဲ႕အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Joseph Lengyel ကေျပာၾကားပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္နယ္ ၃၁ မွာ ဆႏၵျပမႈေတြကို ကူညီထိန္းဖို႔ ျပည္တြင္း လုံၿခဳံေရးအရန္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ျဖန႔္ခ်ထားခ်ိန္မွာ သူကခုလိုေျပာခဲ့တာပါ။ ပူးတြဲစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္မ်ားရဲ႕ ဥကၠ႒ေဟာင္း Mike Mullen ကလည္း ယူနီေဖာင္းဝတ္ စစ္မႈထမ္းေတြရဲ႕ ကြၽမ္းက်င္မႈ အမိန႔္နာခံမႈအေပၚ ယုံၾကည္မႈ အျပည့္အဝရွိေပမဲ့ သူတို႔ကိုအမိန႔္ေပးမယ့္ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္က ေကာင္းေကာင္းအမိန႔္ေပးပါ့မလားဆိုတဲ့အေပၚေတာ့ သိပ္အယုံအၾကည္မရွိဘူးလို႔ The Atlantic မဂၢဇင္းမွာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္လမ္းမေတြေပၚမွာ စစ္သားေတြအမ်ားအျပားခ်ထားတဲ့အေပၚ သူလက္မခံႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ေရးသားထားပါတယ္။

ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးေဟာင္း Jim Mattis ကလည္း အေမရိကန္ျပည္သူေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံပါအခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ပါမယ္လို႔ ကတိသစၥာျပဳထားတဲ့ သူ႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးနဲ႔မွ ဒီကတိဖ်က္တဲ့ အမိန႔္မ်ိဳး ေပးမွာ မဟုတ္ေၾကာင္း အထူးသျဖင့္ သမၼတ တေယာက္ ရဲရဲတင္တင္း ဓာတ္ပုံတပုံ႐ိုက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပိုေတာင္ေပးမွာ မဟုတ္ေၾကာင္း The Atlantic မဂၢဇင္းထဲမွာပဲ ေရးသားထားပါတယ္။

တနလၤာေန႔တုန္းက အိမ္ျဖဴေတာ္ထဲကေန သမၼတ လမ္းေလ ွ်ာက္ထြက္လာၿပီး အနားက ဘုရားေက်ာင္းကို မသြားခင္ အနားတဝိုက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပေနသူေတြကို မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြသုံးလူစုခြဲခဲ့တဲ့အေပၚ Pentagon စစ္ဌာနခ်ဳပ္အႀကီးအကဲတခ်ိဳ႕က ကန႔္ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

သမၼတရဲ႕ေနာက္မွာ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Mark Esper လည္း ပါပါတယ္။ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Esper ကေတာ့ အဆိုးဆုံးအေျခအေနေရာက္မွ စစ္တပ္ကို အသုံးျပဳသင့္ၿပီး ေလာေလာဆယ္ အဲဒီအေျခအေန မေရာက္ေသးဘူးလို႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

 ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပိုင္း)
https://burmese.voanews.com/a/us-protests-military/5448903.html

George Floyd သေဆုံးမှု ရဲတွေ တရားစွဲခံရတဲ့အပေါ် ဆန္ဒပြသူတွေကြိုဆို

California ပြည်နယ် Los Angeles မြို့က ဆန္ဒပြပွဲ မြင်ကွင်း။ (ဇွန် ၀၃၊ ၂၀၂၀)

(Unicode)⤵⤵⤵
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ရဲဖမ်းဆီးထားစဉ် အာဖရိကန် အမေရိကန် George Floyd သေဆုံးခဲ့ရမှုအတွက် ဖမ်းဆီးမှုမှာပါဝင်တဲ့ နောက်ထပ် ရဲ သုံး ယောက်ကိုလည်း Minnesota ပြည်နယ်အစိုးရရှေ့နေတွေက အမှုဖွင့်ခဲ့တဲ့အပေါ် ဆန္ဒပြနေသူတွေက ကြိုဆိုခဲ့ကြပေမဲ့ ရဲတွေ တရားလွန် နောက်ထပ်မလုပ်နိုင်အောင် စနစ်ပြောင်းဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေ ဆက်ရှိခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်တဝန်းက မြို့တွေမှာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ညက ဆန္ဒပြပွဲ အများစုက ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းရှိခဲ့ပါတယ်။ ဝါရှင်တန်မြို့တော်မှာ ဆန္ဒပြသူ ထောင်နဲ့ချီဟာ အိမ်ဖြူတော်ရှေ့၊ လွှတ်တော်အဆောက်အဦးရှေ့တွေမှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသလို သမ္မတအိမ်ဖြူတော်ရှေ့Pennsylvania လမ်းမကြီးတလေ ျှာက် ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။

ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးအရန်တပ်ဖွဲ့တွေ၊ ရဲတွေ စောင့်ကြပ်နေတဲ့ကြားက ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ မနေ့ညကတော့ ဝါရှင်တန်မြို့တော်မှာ ညမထွက်ရအမိန့်ကို ည ၇ နာရီအစား ည ၁၁ နာရီက စတယ်လို့ မြို့တော်ဝန်က ပြောင်းလဲထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ညမထွက်ရအမိန့်ကို ဖီဆန်ပေမဲ့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း လမ်းလေ ျှာက် ဆန္ဒပြမှုကို တားဆီးမှာမဟုတ်ဘူးလို့ Detroit မြို့ရဲချုပ်ကလည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ Seattle မြို့မှာတော့ စနေနေ့အထိ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညမထွက်ရအမိန့်ကို မြို့တော်ဝန်က ရုတ်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။ San Francisco နဲ့Los Angeles မြို့တော်ဝန်ကလည်း ညမထွက်ရအမိန့်တွေကို ဒီကနေ့ ကြာသပတေးနေ့မှာ ရုတ်သိမ်းမယ်လို့ ပြောကြားထားကြပါတယ်။

New Orleans မြို့မှာတော့ Mississippi မြစ်တံတားကို မဖြတ်နိုင်အောင် တားဆီးထားတဲ့ ရဲတွေကို အတင်းတွန်းဖြတ်ခဲ့တဲ့ ဆန္ဒပြသူ ရာချီကို ရဲတွေက မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေသုံး လူစုခွဲခဲ့ပါတယ်။

မေလ ၂၅ ရက်နေ့က ငွေအတုလိမ်လည်သုံးတယ်ဆိုတဲ့ မသင်္ကာမှုနဲ့ အသက် ၄၆ နှစ်အရွယ် လူမည်း George Floyd ကိုရဲက ဖမ်းစဉ် လူဖြူရဲတယောက်က မှောက်လျက်လက်ထိပ်ခတ်ထားတဲ့ Floyd ရဲ့ လည်ပင်းပေါ် ၈ မိနစ်ကျော်ကြာ ဖိထားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာ Floyd သေဆုံးသွားတာကြောင့် ခုလိုနိုင်ငံတဝန်း ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။

တက်ဖိထားခဲ့တဲ့ရဲကို တတိယအဆင့် လူသတ်မှုနဲ့ တရားစွဲထားရာကနေ ကြိုတင်ရည်ရွယ်ချက်မပါတဲ့ ဒုတိယအဆင့် လူသတ်မှုနဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပြောင်းလဲ အမှုဖွင့်ခဲ့သလို ဖမ်းဆီးစဉ်ပါဝင်တဲ့ နောက် ရဲ သုံး ယောက်ကိုလည်း လူသတ်မှု ဖြစ်မြောက်စေရေး အတွက် အကူအညီပေးသူတွေ အဖြစ် ပြည်နယ်အစိုးရရှေ့နေတွေက အမှုဖွင့် တရားစွဲခဲ့ပါတယ်။

ဗွီအိုအေ (မြန်မာပိုင်း)
-----------------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
George Floyd ေသဆုံးမႈ ရဲေတြ တရားစြဲခံရတဲ့အေပၚ ဆႏၵျပသူေတြႀကိဳဆို

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ရဲဖမ္းဆီးထားစဥ္ အာဖရိကန္ အေမရိကန္ George Floyd ေသဆုံးခဲ့ရမႈအတြက္ ဖမ္းဆီးမႈမွာပါဝင္တဲ့ ေနာက္ထပ္ ရဲ သုံး ေယာက္ကိုလည္း Minnesota ျပည္နယ္အစိုးရေရွ႕ေနေတြက အမႈဖြင့္ခဲ့တဲ့အေပၚ ဆႏၵျပေနသူေတြက ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကေပမဲ့ ရဲေတြ တရားလြန္ ေနာက္ထပ္မလုပ္ႏိုင္ေအာင္ စနစ္ေျပာင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ဆက္ရွိခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္တဝန္းက ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဗုဒၶဟူးေန႔ညက ဆႏၵျပပြဲ အမ်ားစုက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းရွိခဲ့ပါတယ္။ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဆႏၵျပသူ ေထာင္နဲ႔ခ်ီဟာ အိမ္ျဖဴေတာ္ေရွ႕၊ လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အဦးေရွ႕ေတြမွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသလို သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ေရွ႕Pennsylvania လမ္းမႀကီးတေလ ွ်ာက္ ခ်ီတက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ျပည္တြင္းလုံၿခဳံေရးအရန္တပ္ဖြဲ႕ေတြ၊ ရဲေတြ ေစာင့္ၾကပ္ေနတဲ့ၾကားက ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ မေန႔ညကေတာ့ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ညမထြက္ရအမိန႔္ကို ည ၇ နာရီအစား ည ၁၁ နာရီက စတယ္လို႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္က ေျပာင္းလဲထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ညမထြက္ရအမိန႔္ကို ဖီဆန္ေပမဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း လမ္းေလ ွ်ာက္ ဆႏၵျပမႈကို တားဆီးမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ Detroit ၿမိဳ႕ရဲခ်ဳပ္ကလည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ Seattle ၿမိဳ႕မွာေတာ့ စေနေန႔အထိ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ညမထြက္ရအမိန႔္ကို ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္က ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ San Francisco နဲ႔Los Angeles ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ကလည္း ညမထြက္ရအမိန႔္ေတြကို ဒီကေန႔ ၾကာသပေတးေန႔မွာ ႐ုတ္သိမ္းမယ္လို႔ ေျပာၾကားထားၾကပါတယ္။

New Orleans ၿမိဳ႕မွာေတာ့ Mississippi ျမစ္တံတားကို မျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားတဲ့ ရဲေတြကို အတင္းတြန္းျဖတ္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပသူ ရာခ်ီကို ရဲေတြက မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြသုံး လူစုခြဲခဲ့ပါတယ္။

ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔က ေငြအတုလိမ္လည္သုံးတယ္ဆိုတဲ့ မသကၤာမႈနဲ႔ အသက္ ၄၆ ႏွစ္အ႐ြယ္ လူမည္း George Floyd ကိုရဲက ဖမ္းစဥ္ လူျဖဴရဲတေယာက္က ေမွာက္လ်က္လက္ထိပ္ခတ္ထားတဲ့ Floyd ရဲ႕ လည္ပင္းေပၚ ၈ မိနစ္ေက်ာ္ၾကာ ဖိထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ Floyd ေသဆုံးသြားတာေၾကာင့္ ခုလိုႏိုင္ငံတဝန္း ဆႏၵျပပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတာပါ။

တက္ဖိထားခဲ့တဲ့ရဲကို တတိယအဆင့္ လူသတ္မႈနဲ႔ တရားစြဲထားရာကေန ႀကိဳတင္ရည္႐ြယ္ခ်က္မပါတဲ့ ဒုတိယအဆင့္ လူသတ္မႈနဲ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာင္းလဲ အမႈဖြင့္ခဲ့သလို ဖမ္းဆီးစဥ္ပါဝင္တဲ့ ေနာက္ ရဲ သုံး ေယာက္ကိုလည္း လူသတ္မႈ ျဖစ္ေျမာက္ေစေရး အတြက္ အကူအညီေပးသူေတြ အျဖစ္ ျပည္နယ္အစိုးရေရွ႕ေနေတြက အမႈဖြင့္ တရားစြဲခဲ့ပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပိုင္း)
https://burmese.voanews.com/a/us-protests/5448870.html

ဂျော့ဖလွိုက်-ကိုဗစ်ကူးစက်ထားပေမယ့် ရဲလက်ချက်ကြောင့် အောက်ဆီဂျင်ပြတ်သေဆုံးတာဖြစ်လို့ ဆို

ကိုဗစ်၁၉ ကူးစက်ခံထားရပေမယ့် ရဲလက်ချက်ကြောင့် အောက်ဆီဂျင်ပြတ်သေဆုံးတာဖြစ်တယ်လို့ ဆေးစစ်ချက်က ဆိုပါတယ်။

(Unicode)⤵⤵⤵
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ မင်နီးဆိုးတားပြည်နယ်၊ မင်နီးယားပိုလစ်စ်မြို့မှာ ရဲလက်ထဲ သေဆုံးခဲ့တဲ့ အမေရိကန် အာဖရိကန်လူမည်း အမျိုးသား ဂျော့ဖလွိုက်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရတယ်လို့ ဆေးစစ်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သေဆုံးရတဲ့အကြောင်းရင်းကတော့ ရဲကြောင့် အောက်ဆီဂျင်ပြတ်ပြီး သေဆုံးရတာဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန်အခြေစိုက်သတင်းတွေက ဆိုပါတယ်။

ဂျော့ဖလွိုက်သေဆုံးမှုကို တရားမျှတမှုရှိရေး ဆန္ဒပြမှုတွေ မေ ၂၆ ရက်က စဖြစ်ခဲ့တာ အခုဆို သီတင်းတစ်ပတ်ကျော်လာပါပြီ။ ဆန္ဒပြမှုတွေ အရှိန်ကောင်း နေဆဲဖြစ်ပြီး မြို့ကြီးအချို့မှာတော့ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ လုယက်မှုတွေပါ ဖြစ်နေပါတယ်။

ညမထွက်ရအမိန့်တွေလည်း ထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် ဆန္ဒပြသူတွေက ဒါကိုဖီဆန်ပြီး ဆက်လက် ဆန္ဒပြနေကြပါတယ်။

သမ္မတထရမ့်က ဆူပူမှုတွေကို နှိမ်နင်းဖို့ စစ်တပ်ကိုစေလွှတ်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ထားပေမယ့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးကတော့ အခုအခြေအနေက စစ်တပ်လွှတ်ရလောက်တဲ့အခြေအနေ မဟုတ်သေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

ဂျော့ဖလွိုက်ဟာ ငွေစက္ကူ ဒေါ်လာ ၂၀ တန်အတုနဲ့ဈေးဝယ်တယ်ဆိုပြီးတိုင်ကြားခံရတာကြောင့် ရဲက သူ့ကို ဖမ်းဆီးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဖမ်းဆီးတဲ့အခါ ဂျော့ဖလွိုက်က ခုခံတယ်လို့ ရဲတွေကပြောပေမယ့် အွန်လိုင်းမှာပျံ့နေတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်မှာတော့ အစပိုင်းအခြေအနေတွေမပါဘဲ ရဲက လက်ထိပ်ခတ်ထားပြီး ရဲကားအနီး မှောက်ရက်လှဲထားတဲ့သူ့ဇက်ကို ရဲအရာရှိ ဒဲရက်ချော်ဗင်က နင်းထားတာကိုတွေ့ရပါတယ်။

ဖလွိုက်သေဆုံးမှုမှာ အဓိကတာဝန်ရှိသူ ရဲအရာရှိဟောင်း ဒဲရက်ချော်ဗင်ပါ။

ရဲဟာ ဂျော့ဖလွိုက်ဇက်ကို ဒူးနဲ့ ရှစ်မိနစ် ၄၆ စက္ကန့်ကြာနင်းထားခဲ့ပြီး ဖလွိုက်ဟာ ၃ မိနစ်လောက်မှာတည်းက ဘာတုံ့ပြန်မှုမှမရှိတော့ဘူးလို့ ဆေးစစ်ချက်မှာပါရှိပါတယ်။

သူအသက်မရှူနိုင်တော့ဘူးလို့ အစပိုင်းမှာ တရစပ်ပြောနေပေမယ့် ရဲက ဒူးနဲ့ဆက်နင်းထားသလို ကျန်တဲ့ ရဲသုံးယောက်ကလည်း ဒါကို ဝင်ပြီး တားမြစ်တာမရှိခဲ့ပါဘူး။

ကျန်ရဲသုံးဦးလည်း လူသတ်မှုမှာအားပေးကူညီမှုနဲ့ တရားစွဲခံရပြီဖြစ်ပါတယ်။

အစပိုင်းမှာ ရဲလေးယောက်လုံးကို အလုပ်က ထုတ်ပယ်အရေးယူတာလောက်ပဲရှိခဲ့ပေမယ့် ဆန္ဒပြမှုတွေအရှိန်တက်လာပြီး ဖလွိုက်မိသားစုက ရဲတွေကို ဖမ်းဆီးအရေးယူပြီးသေဒဏ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

ကျန်ရဲသုံးဦးလည်း လူသတ်မှုမှာအားပေးကူညီမှုနဲ့ တရားစွဲခံရပြီဖြစ်ပါတယ်။

အခုတော့ ရဲလေးယောက်ထဲက ဒဲရက်ချော်ဗင်ကို ဒုတိယအဆင့် လူသတ်မှု၊ ကြိုတင်ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ လူသေမှုတွေနဲ့ ထပ်တိုးပုဒ်မတွေ ပြောင်းပြီးတရားစွဲထားသလို ကျန်ရဲသုံးဦးကိုလည်း လူသတ်ရာမှာအားပေးကူညီမှုပုဒ်မတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးတရားစွဲလိုက်ပါပြီ။

ကျန်ရဲသုံးဦးလည်း လူသတ်မှုမှာအားပေးကူညီမှုနဲ့ တရားစွဲခံရပြီဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူတွေလည်းသလို ဒါကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ စတိုးဆိုင်တွေကို ဖျက်ဆီးတာ၊အကြမ်းဖက်တာနဲ့ လုယက်တာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

အမေရိကန်ဟာ ကမ္ဘာမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်သူပေါင်း ၁၈ သိန်းကျော်နဲ့ သေဆုံးသူ တစ်သိန်းကျော်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့ကူးစက်သေဆုံးမှုအများဆုံး နိုင်ငံဖြစ်နေပါတယ်။

BBC Burmese
-----------------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
ေဂ်ာ့ဖလြိဳက္-ကိုဗစ္ကူးစက္ထားေပမယ့္ ရဲလက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ျပတ္ေသဆုံးတာျဖစ္လို႔ ဆို

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ မင္နီးဆိုးတားျပည္နယ္၊ မင္နီးယားပိုလစ္စ္ၿမိဳ႕မွာ ရဲလက္ထဲ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ အာဖရိကန္လူမည္း အမ်ိဳးသား ေဂ်ာ့ဖလြိဳက္မွာ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံထားရတယ္လို႔ ေဆးစစ္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ေသဆုံးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ရဲေၾကာင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ျပတ္ၿပီး ေသဆုံးရတာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္သတင္းေတြက ဆိုပါတယ္။

ေဂ်ာ့ဖလြိဳက္ေသဆုံးမႈကို တရားမွ်တမႈရွိေရး ဆႏၵျပမႈေတြ ေမ ၂၆ ရက္က စျဖစ္ခဲ့တာ အခုဆို သီတင္းတစ္ပတ္ေက်ာ္လာပါၿပီ။ ဆႏၵျပမႈေတြ အရွိန္ေကာင္း ေနဆဲျဖစ္ၿပီး ၿမိဳ႕ႀကီးအခ်ိဳ႕မွာေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ လုယက္မႈေတြပါ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ညမထြက္ရအမိန႔္ေတြလည္း ထုတ္ျပန္ထားေပမယ့္ ဆႏၵျပသူေတြက ဒါကိုဖီဆန္ၿပီး ဆက္လက္ ဆႏၵျပေနၾကပါတယ္။

သမၼတထရမ့္က ဆူပူမႈေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ စစ္တပ္ကိုေစလႊတ္မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ထားေပမယ့္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးကေတာ့ အခုအေျခအေနက စစ္တပ္လႊတ္ရေလာက္တဲ့အေျခအေန မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

ေဂ်ာ့ဖလြိဳက္ဟာ ေငြစကၠဴ ေဒၚလာ ၂၀ တန္အတုနဲ႔ေဈးဝယ္တယ္ဆိုၿပီးတိုင္ၾကားခံရတာေၾကာင့္ ရဲက သူ႔ကို ဖမ္းဆီးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဖမ္းဆီးတဲ့အခါ ေဂ်ာ့ဖလြိဳက္က ခုခံတယ္လို႔ ရဲေတြကေျပာေပမယ့္ အြန္လိုင္းမွာပ်ံ႕ေနတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္မွာေတာ့ အစပိုင္းအေျခအေနေတြမပါဘဲ ရဲက လက္ထိပ္ခတ္ထားၿပီး ရဲကားအနီး ေမွာက္ရက္လွဲထားတဲ့သူ႔ဇက္ကို ရဲအရာရွိ ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္က နင္းထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။

ရဲဟာ ေဂ်ာ့ဖလြိဳက္ဇက္ကို ဒူးနဲ႔ ရွစ္မိနစ္ ၄၆ စကၠန႔္ၾကာနင္းထားခဲ့ၿပီး ဖလြိဳက္ဟာ ၃ မိနစ္ေလာက္မွာတည္းက ဘာတုံ႔ျပန္မႈမွမရွိေတာ့ဘူးလို႔ ေဆးစစ္ခ်က္မွာပါရွိပါတယ္။

သူအသက္မရႉႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ အစပိုင္းမွာ တရစပ္ေျပာေနေပမယ့္ ရဲက ဒူးနဲ႔ဆက္နင္းထားသလို က်န္တဲ့ ရဲသုံးေယာက္ကလည္း ဒါကို ဝင္ၿပီး တားျမစ္တာမရွိခဲ့ပါဘူး။

အစပိုင္းမွာ ရဲေလးေယာက္လုံးကို အလုပ္က ထုတ္ပယ္အေရးယူတာေလာက္ပဲရွိခဲ့ေပမယ့္ ဆႏၵျပမႈေတြအရွိန္တက္လာၿပီး ဖလြိဳက္မိသားစုက ရဲေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူၿပီးေသဒဏ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

အခုေတာ့ ရဲေလးေယာက္ထဲက ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္ကို ဒုတိယအဆင့္ လူသတ္မႈ၊ ႀကိဳတင္ရည္႐ြယ္ခ်က္မရွိဘဲ လူေသမႈေတြနဲ႔ ထပ္တိုးပုဒ္မေတြ ေျပာင္းၿပီးတရားစြဲထားသလို က်န္ရဲသုံးဦးကိုလည္း လူသတ္ရာမွာအားေပးကူညီမႈပုဒ္မေတြနဲ႔ ဖမ္းဆီးတရားစြဲလိုက္ပါၿပီ။

ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ဆႏၵျပပြဲေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပသူေတြလည္းသလို ဒါကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ စတိုးဆိုင္ေတြကို ဖ်က္ဆီးတာ၊အၾကမ္းဖက္တာနဲ႔ လုယက္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

အေမရိကန္ဟာ ကမာၻမွာ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္သူေပါင္း ၁၈ သိန္းေက်ာ္နဲ႔ ေသဆုံးသူ တစ္သိန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ကမာၻ႔ကူးစက္ေသဆုံးမႈအမ်ားဆုံး ႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese/burma-52908549

မောင်တော ကိုဗစ်-၁၉လူနာဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဒုက္ခသည်စခန်း ကပြန်ဝင်လာသူ

လူနာ အမှတ် ၂၃၄ ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဒုက္ခသည်စခန်းက ပြန်ဝင်လာသူ

(Unicode)⤵⤵⤵
မြန်မာ နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်မောင်တောမြို့ မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပိုးတွေ့ရှိတဲ့လူနာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည်စခန်းကနေ မိမိသဘောနဲ့ ပြန်ဝင်လာသူဖြစ်တယ်လို့ မောင်တောမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်အုန်းက ဘီဘီစီကိုပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းနဲ့ နယ်နိမိတ်ထိစပ်နေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကနေ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြတဲ့ မွတ်ဆလင် တွေထဲမှာ အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထားရတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကနေ ဇွန်လ ၄ ရက် ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းမှာ ထုတ်ပြန် ချက် အရသိရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မေလ ၃၀ ရက်နေ့က တစ်ဖက်နိုင်ငံကနေ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့သူ မိသားစု ၅ ဦးရှိပြီး အဲ့ဒီလူတွေဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအတွင်းက ထန်ခါလီ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်ခဲ့သူတွေဖြစ်ကာ မောင်တောမြို့နယ် ဦးရှည်ကျကျေးရွာကို ရောက်ရှိလာခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်လို့ မောင်တောခရိုင် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးစိုးအောင်က ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့သူငါးဦးတို့ကို သူတို့ရောက်ရှိနေတဲ့ ဦးရှည်ကျကျေးရွာကနေ သွားရောက်ခေါ်ယူခဲ့ပြီး လှဖိုးခေါင် ပြန်လည်လက်ခံရေးစခန်းမှာ ကော်ရန်တင်းထားရှိကာ အဲ့ဒီလူတွေဆီက တို့ဖတ်နမူနာတွေကို စစ်ဆေးတဲ့အခါမှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံထားရသူတစ်ဦးကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီ ပြန်ဝင်လာသူတွေဟာ တစ်ဖက်နိုင်ငံကိုထွက်ပြေးရောက်ရှိနေရာကနေ မေလ ၃၀ ရက်နေ့မှာ မိမိဆန္ဒအလျောက် ပြန်လည်ဝင် ရောက်လာခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး အခုလိုမျိုး ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့သူတွေဟာ မောင်တောမြို့နယ်အတွင်းမှာ တော်တော် များများရှိနေတယ်လို့ မောင်တောမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်အုန်းက ပြောပါတယ်။

ပိုးတွေ့လူနာကို မောင်တော ဆေးရုံမှာ ကုသမှုခံယူနေ

အဲ့ဒီလိုပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသူတွေကို ဝင်ရောက်လာခဲ့တာနဲ့ချက်ချင်း လှဖိုးခေါင် ကြားစခန်းမှာ ကော်ရန်တင်းထားရှိပြီး စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်နေတယ်လို့ မောင်တော ခရိုင် အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးစိုးအောင်က ပြောပါတယ်။

"၃၀ ရက်နေ့ကဝင်လာတယ်။ ငါးယောက်ရှိတယ်။ နိုင်ငံတော်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကို ကျန်းမာရေး ပညာပေးတွေဆောင်ရွက်ထားတဲ့အတွက် သူတို့ပြန်ဝင်ရောက်လာတာနဲ့ ကျွန်တော်တို့ချက်ချင်းသိတယ်။ သူတို့ကို လှဖိုးခေါင်းကြားစခန်းမှာထားတယ်။ ကျန်းမာရေးကတော့ အခြေအနေကောင်းနေပါတယ်။"လို့ မောင်တောခရိုင် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးစိုးအောင်က ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီလူတွေဟာ မောင်တောမြို့နယ်အတွင်းမှာနေထိုင်ခဲ့ကြသူတွေဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ARSA အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ် နောက်ပိုင်းမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကိုထွက်ပြေးသွားခဲ့ကြသူတွေလည်း ဖြစ်ကြပါတယ်။

အခုလိုမျိုး တစ်ဖက်နိုင်ငံကနေ မိမိဆန္ဒအလျောက်ဝင်ရောက်လာတဲ့သူတွေရှိနေပြီး အဲ့ဒီလူတွေမှာ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထား ရသူတွေကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိနေတဲ့အတွက် မောင်တောဒေသခံတွေအနေနဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေလည်းရှိနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ဖက်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်၁၉ရောဂါဖြစ်ပွားမှု နှုန်းမြင့်မားနေတဲ့ အတွက် ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာမယ့် လမ်းတွေကို ပိတ်ထားဖို့အတွက် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းတွေက တာဝန်ရှိသူတွေကို ပြောဆိုထားပြီးဖြစ်ပေမယ့် တစ်စုံတရာ အလေးထားဆောင်ခြင်းမရှိတဲ့အတွက် အခုလိုမျိုး မောင်တောမြို့နယ်အတွင်းကို ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထားရသူတွေ ရောက်ရှိလာခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်အုန်းက ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီလူတွေဟာ နှစ်နိုင်ငံသဘောတူညီချက်နဲ့ တရားဝင်ပို့ဆောင်ပေးသူတွေမဟုတ်ဘဲ မိမိဆန္ဒအလျောက်ဝင်ရောက်လာခဲ့ ကြသူတွေဖြစ်ပြီး သူတို့ဝင်ရောက်လာခဲ့တဲ့လမ်းတွေထဲက ရေတပ်နဲ့ ကုန်းပေါ်မှာ နယ်ခြားစောင့်တပ်စခန်း တွေလည်းရှိနေတဲ့အတွက် အခုလိုအချိန်မျိုးမှာ ဝင်ရောက်လာနေကြတာကို တားဆီးထားသင့်တယ်လို့ ဦးမောင်အုန်းက ပြောပါတယ်။

အခုလိုမျိုး တရားမဝင် ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသူတွေကို ပို့ဆောင်ပေးတဲ့ ကူးတို့စက် လှေတွေကိုလည်းဖမ်းဆီးအရေးယူတာမျိုးတွေမရဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

" ဒီလူတွေဟာ နှစ်ဖက်ချစ်ကြည်ရေးနဲ့ဝင်လာတာမဟုတ်ဘူး။ ခိုးဝင်လာကြတာ။ အဲ့ဒီကိစ္စကို ကျွန်တော်တို့ စိုးရိမ်ပူပန်လို့ အမြဲတမ်းပြောတယ်။ အခုဖြစ်လာပြီ။ ဘာလုပ်ရမလဲ သူတို့အနေနဲ့ စဉ်းစားဖို့လိုလာပြီ။ ။"လို့ ဦးမောင်အုန်းက ပြောပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဟာ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုတွေနဲ့ကြုံနေရပြီး သေဆုံးသူ တွေလည်းရှိနေကာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ထွက်ပြေးသွားတဲ့ မွတ်ဆလင်တွေနေထိုင်နေကြတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာလည်း ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံထားရသူတွေ ရှိသလို သေဆုံးမှုတွေလည်းရှိနေပါတယ်။

ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုဖြစ်ပွားနေတဲ့ သုံးလတာကာအတွင်းမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းကို တစ်ဖက်နိုင်ငံက ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသူပေါင်း ၈၀ လောက်ထိရှိနေပြီး အဲ့ဒီလူတွေ အားလုံးကိုတော့ လှဖိုးခေါင် ကြားစခန်းမှာ ကော်ရန်တင်းထားရှိပြီးစစ်ဆေးစောင့်ကြည့်မှုတွေ ပြုလုပ်နေတယ်လို့ ဦးစိုးအောင်က ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ကိုဗစ် ၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံရသူ သုံးဦးအထိရှိနေပြီဖြစ်ကာ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းဒေသ သံတွဲမြို့နဲ့ တောင်ကုတ်မြို့နယ်တွေနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသက မောင်တောမြို့နယ်တွေမှာ ပိုးတွေ့လူနာတွေ တွေ့ရှိထားတဲ့အတွက် ကျန်တဲ့နေရာတွေအတွက်လည်း စိုးရိမ်နေရတယ်လို့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ မူဝါဒရေးရာဦးဆောင် ကော်မတီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒေါ်အေးနုစိန်က ဆိုပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၁ သိန်း ၆ သောင်းကျော်ရှိနေပြီး အဲ့ဒီဒုက္ခသည်တွေဟာ စခန်းတွေမှာ စုပြုံနေထိုင်နေကြရတာကြောင့် အခုလိုမျိုး ကိုဗစ် ၁၉ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရမှုတွေ မတားဆီးနိုင်ခဲ့လို့ရှိရင် တော်တော်လေးကို အထိနာသွားမယ့် အနေအထားမျိုးကို တွေ့နေရတယ်လို့ ဒေါ်အေးနုစိန်က ပြောပါတယ်။

မိမိဆန္ဒအလျောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကနေ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသူတွေထဲမှာ လက်ခံရေးစခန်းတွေကို မရောက်လာဘဲ ပျောက်သွားသူတွေလည်းရှိနေတယ်လို့ မောင်တောမြို့နယ် ပြည်နယ်လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်က ပြောဆိုပေမယ့် ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးစိုးအောင်ကတော့ ဝင်လာသူတွေကိုအကုန်သိပြီး အားလုံးကို လှဖိုးခေါင် ကော်ရန်တင်မှာ ထိန်းသိမ်းထားတယ်လို့ ပြောဆိုပါတယ်။

BBC Burmese
----------------------------------
(Zawgyi)⤵⤵⤵
ေမာင္ေတာ ကိုဗစ္-၁၉လူနာဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဒုကၡသည္စခန္း ကျပန္ဝင္လာသူ

ျမန္မာ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ မွာ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးေတြ႕ရွိတဲ့လူနာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ဒုကၡသည္စခန္းကေန မိမိသေဘာနဲ႔ ျပန္ဝင္လာသူျဖစ္တယ္လို႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္အုန္းက ဘီဘီစီကိုေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ နယ္နိမိတ္ထိစပ္ေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကေန ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကတဲ့ မြတ္ဆလင္ ေတြထဲမွာ အသက္ ၃၈ ႏွစ္အ႐ြယ္ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးမွာ ကိုဗစ္-၁၉ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထားရတယ္လို႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနကေန ဇြန္လ ၄ ရက္ ဒီကေန႔မနက္ပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္ ခ်က္ အရသိရပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔က တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကေန ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူ မိသားစု ၅ ဦးရွိၿပီး အဲ့ဒီလူေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံအတြင္းက ထန္ခါလီ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနထိုင္ခဲ့သူေတြျဖစ္ကာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ဦးရွည္က်ေက်း႐ြာကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူငါးဦးတို႔ကို သူတို႔ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဦးရွည္က်ေက်း႐ြာကေန သြားေရာက္ေခၚယူခဲ့ၿပီး လွဖိုးေခါင္ ျပန္လည္လက္ခံေရးစခန္းမွာ ေကာ္ရန္တင္းထားရွိကာ အဲ့ဒီလူေတြဆီက တို႔ဖတ္နမူနာေတြကို စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူတစ္ဦးကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒီ ျပန္ဝင္လာသူေတြဟာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကိုထြက္ေျပးေရာက္ရွိေနရာကေန ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔မွာ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လည္ဝင္ ေရာက္လာခဲ့ၾကတာျဖစ္ၿပီး အခုလိုမ်ိဳး ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူေတြဟာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားရွိေနတယ္လို႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္အုန္းက ေျပာပါတယ္။

အဲ့ဒီလိုျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကသူေတြကို ဝင္ေရာက္လာခဲ့တာနဲ႔ခ်က္ခ်င္း လွဖိုးေခါင္ ၾကားစခန္းမွာ ေကာ္ရန္တင္းထားရွိၿပီး စစ္ေဆးမႈေတြျပဳလုပ္ေနတယ္လို႔ ေမာင္ေတာ ခ႐ိုင္ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္က ေျပာပါတယ္။

"၃၀ ရက္ေန႔ကဝင္လာတယ္။ ငါးေယာက္ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြကို က်န္းမာေရး ပညာေပးေတြေဆာင္႐ြက္ထားတဲ့အတြက္ သူတို႔ျပန္ဝင္ေရာက္လာတာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ခ်က္ခ်င္းသိတယ္။ သူတို႔ကို လွဖိုးေခါင္းၾကားစခန္းမွာထားတယ္။ က်န္းမာေရးကေတာ့ အေျခအေနေကာင္းေနပါတယ္။"လို႔ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

အဲ့ဒီလူေတြဟာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာေနထိုင္ခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ARSA အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကိုထြက္ေျပးသြားခဲ့ၾကသူေတြလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အခုလိုမ်ိဳး တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကေန မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ဝင္ေရာက္လာတဲ့သူေတြရွိေနၿပီး အဲ့ဒီလူေတြမွာ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထား ရသူေတြကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိေနတဲ့အတြက္ ေမာင္ေတာေဒသခံေတြအေနနဲ႔ စိုးရိမ္မႈေတြလည္းရွိေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွာ ကိုဗစ္၁၉ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ႏႈန္းျမင့္မားေနတဲ့ အတြက္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာမယ့္ လမ္းေတြကို ပိတ္ထားဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြက တာဝန္ရွိသူေတြကို ေျပာဆိုထားၿပီးျဖစ္ေပမယ့္ တစ္စုံတရာ အေလးထားေဆာင္ျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ အခုလိုမ်ိဳး ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းကို ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထားရသူေတြ ေရာက္ရွိလာခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္အုန္းက ေျပာပါတယ္။

အဲ့ဒီလူေတြဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ တရားဝင္ပို႔ေဆာင္ေပးသူေတြမဟုတ္ဘဲ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ ၾကသူေတြျဖစ္ၿပီး သူတို႔ဝင္ေရာက္လာခဲ့တဲ့လမ္းေတြထဲက ေရတပ္နဲ႔ ကုန္းေပၚမွာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္စခန္း ေတြလည္းရွိေနတဲ့အတြက္ အခုလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဝင္ေရာက္လာေနၾကတာကို တားဆီးထားသင့္တယ္လို႔ ဦးေမာင္အုန္းက ေျပာပါတယ္။

အခုလိုမ်ိဳး တရားမဝင္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကသူေတြကို ပို႔ေဆာင္ေပးတဲ့ ကူးတို႔စက္ ေလွေတြကိုလည္းဖမ္းဆီးအေရးယူတာမ်ိဳးေတြမရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

" ဒီလူေတြဟာ ႏွစ္ဖက္ခ်စ္ၾကည္ေရးနဲ႔ဝင္လာတာမဟုတ္ဘူး။ ခိုးဝင္လာၾကတာ။ အဲ့ဒီကိစၥကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္ပူပန္လို႔ အၿမဲတမ္းေျပာတယ္။ အခုျဖစ္လာၿပီ။ ဘာလုပ္ရမလဲ သူတို႔အေနနဲ႔ စဥ္းစားဖို႔လိုလာၿပီ။ ။"လို႔ ဦးေမာင္အုန္းက ေျပာပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဟာ ကိုဗစ္ ၁၉ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈေတြနဲ႔ႀကဳံေနရၿပီး ေသဆုံးသူ ေတြလည္းရွိေနကာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက ထြက္ေျပးသြားတဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာလည္း ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံထားရသူေတြ ရွိသလို ေသဆုံးမႈေတြလည္းရွိေနပါတယ္။

ကိုဗစ္ ၁၉ ေရာဂါပိုး ကူးစက္မႈျဖစ္ပြားေနတဲ့ သုံးလတာကာအတြင္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းကို တစ္ဖက္ႏိုင္ငံက ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူေပါင္း ၈၀ ေလာက္ထိရွိေနၿပီး အဲ့ဒီလူေတြ အားလုံးကိုေတာ့ လွဖိုးေခါင္ ၾကားစခန္းမွာ ေကာ္ရန္တင္းထားရွိၿပီးစစ္ေဆးေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္လို႔ ဦးစိုးေအာင္က ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ကိုဗစ္ ၁၉ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္ခံရသူ သုံးဦးအထိရွိေနၿပီျဖစ္ကာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းေဒသ သံတြဲၿမိဳ႕နဲ႔ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ေတြနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသက ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ပိုးေတြ႕လူနာေတြ ေတြ႕ရွိထားတဲ့အတြက္ က်န္တဲ့ေနရာေတြအတြက္လည္း စိုးရိမ္ေနရတယ္လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ မူဝါဒေရးရာဦးေဆာင္ ေကာ္မတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒၚေအးႏုစိန္က ဆိုပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း စစ္ေရးပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ေနရပ္စြန႔္ခြာထြက္ေျပးေနၾကရတဲ့ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ၁ သိန္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ရွိေနၿပီး အဲ့ဒီဒုကၡသည္ေတြဟာ စခန္းေတြမွာ စုၿပဳံေနထိုင္ေနၾကရတာေၾကာင့္ အခုလိုမ်ိဳး ကိုဗစ္ ၁၉ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရမႈေတြ မတားဆီးႏိုင္ခဲ့လို႔ရွိရင္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အထိနာသြားမယ့္ အေနအထားမ်ိဳးကို ေတြ႕ေနရတယ္လို႔ ေဒၚေအးႏုစိန္က ေျပာပါတယ္။

မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကေန ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကသူေတြထဲမွာ လက္ခံေရးစခန္းေတြကို မေရာက္လာဘဲ ေပ်ာက္သြားသူေတြလည္းရွိေနတယ္လို႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က ေျပာဆိုေပမယ့္ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္ကေတာ့ ဝင္လာသူေတြကိုအကုန္သိၿပီး အားလုံးကို လွဖိုးေခါင္ ေကာ္ရန္တင္မွာ ထိန္းသိမ္းထားတယ္လို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese/burma-52922445