မိုးဆက္႐ြာမယ့္ အေျခအေနေၾကာင့္ ေရႀကီး ေဒသေတြ ကယ္ဆယ္ေရး ကုလ ျပင္ဆင္

 ဒုတိယေရႀကီးကာလျဖစ္တဲ့ ၾသဂုတ္လကုန္အထိကို အဓိက ျမစ္ႀကီးေတြ မွာ ျမစ္ေရျမင့္တက္လာႏိုင္တဲ့အေျခအေနေတြရွိေန

မိုးဆက္တိုက္႐ြာႏိုင္တယ္လို႔ ခန႔္မွန္းခ်က္ေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္ေအာက္ပိုင္းက ေရႀကီးမႈေတြအေျခအေနေတြ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာနနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြ လိုအပ္တာေတြ ျပင္ဆင္ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာညႇိႏႈိင္းေရး႐ုံး (OCHA) ဆိုပါတယ္။

အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ေရျပန္က်ေပမဲ့ ေအာက္ဘက္မွာ ျမစ္ေရေတြက စိုးရိမ္ေရမွတ္ အထက္မွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေရႀကီးအေျခအေနစိုးရိမ္ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေရေဘးဒဏ္ခံေနရတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ မေကြးတိုင္းက ေဒသတခ်ိဳ႕မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက မိုးမ်ားၿပီးေတာင္က်ေရ ၿပိဳက်လာတဲ့အတြက္ လူ ၃ ဦးေရထဲေမ်ာပါၿပီးေသဆုံးခဲ့ရတယ္လို႔ ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာစီမံ ခန႔္ခြဲမႈဦးစီးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒၚျဖဴလဲ့လဲ့ထြန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

မြန္၊ ကခ်င္၊ ရခိုင္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ေတြနဲ႔ မႏၲေလး၊ ပဲခူး၊ စစ္ကိုင္း၊ မေကြး တိုင္းတို႔မွာ ေရႀကီး၊ ေရလွ်ံမႈေၾကာင့္ လူဦးေရ ၄၅,ဝဝဝ ေက်ာ္ ေရေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရၿပီး ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြမွာ ခိုလႈံေနရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕လူသားခ်င္းစာနာမႈ ဆိုင္ရာညႇိႏႈိင္းေရး႐ုံး (OCHA) က ခန႔္မွန္းထားပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္က တခ်ိဳ႕ေနရာေတြအပါအဝင္ ျမန္မာျပည္အထက္ပိုင္းက တျခားကယ္ဆယ္ ေရးစခန္းက ေရေဘး ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ႏိုင္ၾကၿပီျဖစ္ေပမဲ့ မႏၲေလးနဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄၀ ေက်ာ္ ဖြင့္ထားရၿပီး ေရေဘးသင့္သူ ၂ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ညႇိဳႏႈိင္းေရး႐ုံးကတာဝန္ရွိသူ နန္စီမက္နယ္လီ က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ေရျပန္က်ေပမဲ့ ေအာက္ဘက္မွာ ျမစ္ေရေတြက စိုးရိမ္ေရမွတ္ အထက္မွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ ေရႀကီးအေျခအေနစိုးရိမ္ေနရ

ေရေဘးအႏၲရာယ္စိုးရိမ္ရတဲ့ေနရာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မစၥ နန္စီမက္နယ္လီက "ရာသီဥတုအေျခအေနကို ကြၽန္မတို႔ ဆက္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနတယ္။ ရာသီဥတုႀကိဳတင္ ခန႔္မွန္းခ်က္ေတြ ျမစ္ေရအတက္အက်ေတြ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ျမစ္ေရေတြက စိုးရိမ္ေရမွတ္အထက္မွာ ရွိေနေသးတယ္။ အႏၲရာယ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိေန ေသးတယ္။ တကယ္လို႔ မိုးဆက္တိုက္႐ြာရင္ ဒုကၡအႀကီးအက်ယ္ ေရာက္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို ေတာ့ မိုးထပ္႐ြာလို႔ အထက္စီးဆင္းလာမယ့္ျမစ္ေရနဲ႔ လက္ရွိေရႀကီးတဲ့ေဒသက ေရေတြနဲ႔ေပါင္းမိ ရင္ ေအာင္ဘက္ေျမနိမ့္ပိုင္းေတြမွာ ျပႆနာရွိတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေဘးအႏၲရာယ္စီမံခန႔္ခြဲေရးဦးစီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ေရေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းရတဲ့ ခန႔္မွန္း လူဦးေရစာရင္းအရ ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခုတည္းမွာတင္ ေရေဘးသင့္သူ ၂၂,ဝဝဝေက်ာ္ရွိ ခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ မင္းျပား၊ ေျမာက္ဦးနဲ႔ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ လူဦးေရ ၉,၆ဝဝ ေက်ာ္မွာ ေရေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရပါတယ္။

ကုလားတန္ျမစ္ အထက္ပိုင္း ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္က ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕မွာလည္း လူဦးေရ ၁,၇ဝဝ ေက်ာ္ ေရေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရ ပါတယ္။

 မိုးေရေတြ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းဘက္ကို စီးဆင္းလာတဲ့အတြက္ ေအာက္ဘက္ေျမနိမ့္ပိုင္းေဒသေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိေနပါတယ္

အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကက္ေျခနီအသင္း၊ ေဘးအႏၲရာယ္စီမံခန႔္ခြဲေရးဦးစီးဌာနစတဲ့ ဌာနဆိုင္ရာနဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္႐ြက္ေနၿပီး ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြကို စီမံခန႔္ခြဲၿပီး လိုအပ္တာေတြ ဝယ္ယူႏိုင္ဖို႔ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ၊ အစားအေသာက္၊ ခ်က္ျပဳတ္စရာနဲ႔ ေနရာထိုင္ခင္းေတြကို ပံ့ပိုးကူညီေနတယ္လို႔ နန္စီမက္နယ္လီ က ေျပာပါတယ္။

လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ညႇိႏႈိင္းေရး႐ုံးနဲ႔ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြက ဆန္၊ ေသာက္ေရ ၊ ျခင္ေထာင္၊ ေစာင္ေတြ၊ ဖ်ာေတြကို ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရး စခန္းေတြမွာ ခိုလႈံတဲ့ေရေဘးသင့္သူေတြကို ပံ့ပိုးခဲ့ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ေနရာမွာ ေရျပန္က်ေပမဲ့ မိုးရာသီအေစာပိုင္း သာရွိေသးတဲ့အတြက္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ေရေဘးအႏၲရာယ္စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ နန္စီမက္နယ္လီက ေျပာပါတယ္။

 ေရႀကီး၊ ေရလွ်ံမႈေၾကာင့္ လူဦးေရ ၄၅,ဝဝဝ ေက်ာ္ ေရေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရ

လက္ရွိအေျခအေနကေတာ့ အထူးသျဖင့္ အထက္ပိုင္းက ျမစ္ေရအေျခအေနကေတာ့ တည္ၿငိမ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခန႔္မွန္းထားတဲ့ မိုးေရေတြ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းဘက္ကို စီးဆင္းလာတဲ့အတြက္ ေအာက္ဘက္ေျမနိမ့္ပိုင္းေဒသေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူေနမႈထူထပ္တဲ့ မႏၲေလးတိုင္းနဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းလိုေနရာမ်ိဳးေပါ့။ ေလာေလာဆယ္ အဲဒီေဒသေတြမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄၀ ေက်ာ္ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး အဲဒီစခန္းေတြမွာ ေရေဘးဒုကၡ သည္ ၂၂၀၀၀ ေက်ာ္ ေနထိုင္ေနၾကတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ျမစ္ေရေတြက မႏၲေလး၊ မေကြး၊ ျပည္၊ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္နဲ႔ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚ ေဒသေတြဘက္ကို ဦးတည္ေနၿပီး တျဖည္းျဖည္း ေတာင္ဘက္၊ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ကို စီးဆင္းလာတာေၾကာင့္ ေရေတြေအာက္ဘက္ကို စီးဆင္းတဲ့ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ရွိေနရာ ေတြမွာ စိုးရိမ္ရတဲ့အေနအထားမွာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ မိုးထပ္ႀကီးရင္ လူေနမႈထူထပ္တဲ့မႏၲေလး လိုေနရာမ်ိဳးဟာ ေရေဘးအႏၲရာယ္ႀကဳံေတြ႕ႏိုင္တယ္လို႔ OCHA က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ခ်င္းျပည္နယ္ကိုျဖတ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကို စီးဆင္းတဲ့ကုလားတန္ျမစ္နဲ႔ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ေတြက ျမစ္ေရ ျမင့္တက္လာလို႔ လက္ရွိပဋိပကၡေၾကာင့္ ေနရပ္စြန႔္ခြာတိမ္းေရွာင္သူေတြ ခိုလႈံ ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ အႏၲရာယ္က်ေရာက္ႏိုင္တဲ့အေနအထားရွိတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ဒုတိယေရႀကီးကာလျဖစ္တဲ့ ၾသဂုတ္လကုန္အထိကို အဓိက ျမစ္ႀကီးေတြ မွာ ျမစ္ေရျမင့္တက္လာႏိုင္တဲ့အေျခအေနေတြရွိေနေသးတာေၾကာင့္ ေရေဘးကို သတိျပဳေနထိုင္ၾကဖို႔ လိုအပ္ ေနေသးတယ္လို႔လည္း မိုးေလဝသနဲ႔ဇလေဗဒ ၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ေက်ာ္မိုးဦးက သတိေပးေျပာဆိုထားပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com

ရန္ကုန္တိုင္းမွာ H1N1ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၅၁ဦး အထိရွိလာ

 ၂၀၁၇မွာျဖစ္ပြားတုံးကထက္ ေသဆုံးသူဦးေရးပိုမ်ားလာ

ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္တဲ့ H1N1 ေၾကာင့္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္မွ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန႔အထိ ေသဆုံးသူ စုစုေပါင္း ၆၄ဦးရွိလာၿပီလို႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန ဗဟိုကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး ဌာနခြဲ က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတဝန္းလုံးမွာ ေသဆုံးသူ ၆၄ဦးရွိတဲ့ထဲမွာ ရန္ကုန္တိုင္းကေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ အမ်ား ဆုံးနဲ႔ေသဆုံးသူ အမ်ားဆုံးျဖစ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း ဇူလိုင္ ၂၀ရက္ေန႔အထိ ဓာတ္ခြဲအတည္ျပဳၿပီးေရာဂါပိုးေတြ႕ရွိသူ ၁၀၉ ဦး ရွိတဲ့အနက္ ေသဆုံးသူ ၅၁ ဦးရွိခဲ့ပါတယ္။

'' ေသဆုံးမႈျမင့္မားတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြကို ၾကည့္ရင္ အေျခခံလူတန္းစားအမ်ားစုရွိတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြကို သြားေတြ႕ တယ္။ ဒါေတြဟာ ျပႆနာရွိႏိုင္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ယူဆတယ္။ ဥပမာ ဒဂုံၿမိဳ႕သစ္ေတာင္ပိုင္း၊ လႈိင္သာယာေပါ့။ အဲဒီၿမိဳ႕ေတြမွာ အမ်ားစုက ပ်ံက်တို႔ က်ဳးေက်ာ္တို႔ တေန႔လုပ္မွ တစ္ေန႔စားေတြမ်ားပါ တယ္။ဒီလိုလူေတြက က်န္းမာေရးျပႆနာျဖစ္တဲ့အခါ လုံေလာက္တဲ့အနားယူမႈမျပည့္ဘူး။ လုံေလာက္တဲ့ ေဆးဝါးကုသမႈကို မခံယူႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒါကိုသတိျပဳဖို႔လိုတယ္''လို႔ အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ေဒါက္တာေက်ာ္သက္စိုးက ေျပာပါတယ္။

ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့အခါ လုံေလာက္တဲ့အနားယူဖို႔နဲ႔ ေဆးကုသမႈေသခ်ာစြာခံယူဖို႔ လိုအပ္တယ္ လို႔လည္း သူကျဖည့္စြက္ေျပာဆိုပါတယ္။

H1N1 ျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ လူေသဆုံးမႈေတြထဲမွာ ရန္ကုန္တိုင္းအျပင္ ဧရာဝတီတိုင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ မေကြး တိုင္း၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းတို႔မွာပါ ေသဆုံးသူေတြရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ဇူလိုင္ ၂၀ရက္ေန႔အထိကို တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႔ ေသဆုံးသူ ၆၄ဦးအထိရွိေနၿပီး ဒါဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ တစ္ခုလုံးမွာ ေသဆုံးခဲ့တဲ့အေရအတြက္အထက္ အေယာက္ ၂၀ေက်ာ္ပိုမ်ားေနတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။

H1N1 ျဖစ္ပြားမႈရဲ႕လက္ရွိအေျခအေနမွန္ကို သုံးသပ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ေသဆုံးသူအေရအတြက္ထက္ ေသဆုံး သူေတြရဲ႕ အေျခအေနတိုင္းကို သတင္းအမွန္သိရႏိုင္ဖို႔လည္းလိုတယ္လို႔ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္စိုး က ေထာက္ျပပါတယ္။

ရန္ကုန္တိုင္းကေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ အမ်ား ဆုံးနဲ႔ေသဆုံးသူ အမ်ားဆုံး

' ' ကပ္ေရာဂါလို႔ ေျပာရဖို႔ကေတာ့ နည္းနည္းေလးခက္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကပ္ေရာဂါဆိုတာက ဒီတစ္ေယာက္ကေနမွ ျပန႔္ပြားၿပီး အမ်ားႀကီးကူးရမယ္။ေသဆုံးတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးျဖစ္လာမယ္ ေပ့ါ။ဒါေပမယ့္လည္း အစိုးရဘက္က တရားဝင္သတင္းထုတ္ျပန္တဲ့ပိုင္းမွာေတာ့အားနည္းတယ္။ ေသဆုံးသူ ေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ကိုေသခ်ာသိရဖို႔လိုတယ္။ ငယ္ငယ္႐ြယ္႐ြယ္ က်န္းက်န္းမာမာသမားေတြ ေသတာမ်ားလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဒါအႏၲရာယ္ရွိတဲ့အေျခအေနပဲ''လို႔သူကေျပာပါတယ္။

ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ေသဆုံးသူအေရအတြက္ ဆက္တိုက္တိုးလာေနသလို အစိုးရပိုင္းမွ လည္း အခ်ိန္မီကုသႏိုင္ေရးအတြက္ မႏွစ္က ေဆး႐ုံ ၈ ခုမွာ သာေဆာင္႐ြက္ခဲ့ရာကေန ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ေဆး႐ုံ ၇ ခု ထပ္တိုး ၿပီး စုစုေပါင္း ေဆး႐ုံ ၁၅ ခု ရွိလာသလို ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ုံ မွာလည္း ဇြန္လ၂၆ ရက္ေန႔က ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါ H1N1 Ward (သီးသန႔္လူနာေဆာင္) ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တယ္လို႔လည္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

' ' ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ သတ္မွတ္ထားတာရွိတယ္။ ႏိုင္ငံအဆင့္ သတိျပဳရမယ့္ အေနအထားျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ၿမိဳ႕နယ္က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနကေန သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ေတြအလိုက္ ဂ်ီပီ( အေထြေထြကုဆရာ)ေတြကို h1N1 သံသယရွိတဲ့လူနာေတြေတြ႕ရင္ သူတို႔ကိုဆက္သြယ္ပါဆိုၿပီး အေၾကာင္းၾကားစာပို႔ပါတယ္။ လတ္တေလာအေနနဲ႔ေတာ့ အဲ့လိုအေၾကာင္းၾကားစာမ်ိဳးမရွိေသးဘူး။''လို႔လည္း ေဒါက္တာေက်ာ္သက္စိုး ကေျပာျပပါတယ္။

အခုတရားဝင္ စာရင္းေတြအရ ရွမ္းအေရွ႕နဲ ခ်င္းက လြဲၿပီး က်န္တဲ့ျပည္နယ္ တိုင္းေတြမွာ ေH1N1 ေရာဂါပိုးရွိသူေတြ ေတြ႕ေနရတာျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၇ ကေတာ့ H1N1 ျဖစ္ပြားသူ ေလးရာေက်ာ္ ရွိခဲ့ကာ သုံးဆယ္ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

၂၀၁၈ခုႏွစ္ မွာေတာ့ေရာဂါ သံသယရွိသူ သုံးရာေက်ာ္ရွိၿပီး ေသဆုံးမႈ မရွိခဲ့ပါဘူး။

BBC Burmese
https://www.bbc.com

HIV ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေသး

Switzerland ႏိုင္ငံ Geneva ၿမိဳ႕ရွိ WHO ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ ဌာနခ်ဳပ္ (ၾသဂုတ္၊ ၀၈၊ ၂၀၁၉)

ကမၻာတ၀န္း HIV/AIDS ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးမွာ တိုးတက္မႈ ေလ်ာ့လာတယ္လို႔ မကၠဆီကိုမွာ က်င္းပတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ AIDS ညီလာခံ အႀကိဳေန႔က ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ HIV/ AIDS ကို အျမစ္ျဖဳတ္ ေခ်မႈန္းႏုိင္ေရး အတြက္ ႏုိင္ငံေတြဘက္က ႏိုင္ငံေရးအရ ပိုင္းျဖတ္ေဆာင္ရြက္လိုမႈ ကင္းမဲ့လာတာေၾကာင့္ HIV ကူးစက္ခံရမႈ အသစ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရးပိုင္းမွာ ယုတ္ေလ်ာ့လာတာလို႔လည္း HIV/AIDS ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ပူးတြဲ အစီအစဥ္ UNAIDS က သတိေပးပါတယ္။ UNAIDS ရံုးခ်ဳပ္ရွိရာ Geneva ကေန Lisa Schlein သတင္းေပးပို႔ထားတာကို မသိဂႌထုိက္ တင္ျပေပးမွာပါ။

ကမၻာတလႊားမွာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ အတြင္း HIV အသစ္ ကူးစက္ခံရသူေပါင္း ၁.၇ ရွိၿပီး AIDS နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ နာမက်န္းမႈေတြေၾကာင့္ လူေပါင္း ၇၇၀,၀၀၀ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို႔ UNAIDS ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ လူေပါင္း ၂၃ သန္းေက်ာ္ကေတာ့ ARTေဆးနဲ႔ ကုသမႈ ခံယူေနၾကေပမဲ့ က်န္တဲ့ လူေပါင္း ၁၅ သန္းေလာက္ကေတာ့ အသက္ကယ္ ကုသမႈကို မရၾကေသးဘူးလို႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ HIV ကူးစက္မႈ အသစ္ေတြရဲ႕ ထက္၀က္ေက်ာ္ကေတာ့ Key Populations လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လိင္လုပ္သား၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူ၊ အမ်ိဳးသားခ်င္း လိင္ဆက္ဆံသူ၊ လိင္ေျပာင္းထားသူနဲ႔ ေထာင္သားေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ လိင္ဆက္ဆံဖက္ေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ပထမဆံုး အႀကိမ္အေနနဲ႔ ေတြ႔ရွိရတယ္လို႔လည္း UNAIDS ရဲ႕ ယာယီ အမႈေဆာင္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Gunilla Carlsson က ေျပာပါတယ္။

ကူးစက္ခံရမႈ အသစ္ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက လိင္လုပ္သားေတြ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲသူေတြ၊ အမ်ိဳးသားခ်င္း လိင္ဆက္ဆံသူေတြ၊ လိင္ေျပာင္းထားသူေတြနဲ႔ ေထာင္သားေတြ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုပါတယ္။ သူတို႔ အေနနဲ႔ သိမ္ငယ္မႈနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကိုလည္း ခံစားေနရေၾကာင္း သူမက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း HIV ကူးစက္မႈကို ရပ္တန္႔ေရး လိုအပ္တဲ့ အတိုင္းအတာထိ မေရာက္တာလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

"လူ႔အခြင့္အေရး အရတင္ မဟုတ္ဘဲ ကုသမႈ၊ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈပါ ရေစမယ့္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ျပဳမူဆက္ဆံမႈ မရွိဘဲ ဒီလူေတြ ေနာက္က် က်န္ေနတာကို က်မတို႔ အေနနဲ႔ ထည့္သြင္း မစဥ္းစားဘူးဆိုရင္ ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အထူး အေလးထားရမယ့္ ေဒသေတြကိုလည္း က်မတို႔ ေတြ႔ပါတယ္။"

ဗဟို အာရွနဲ႔ အေရွ႕ ဥေရာပ ေဒသေတြမွာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကူးစက္မႈ အသစ္ေပါင္း ၂၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာၿပီး ေျမာက္ အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာေတာ့ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာတယ္လို႔ Carlsson က ေျပာပါတယ္။ ကမၻာတလႊား HIV/AIDS အေျခအေနေတြကေတာ့ အေကာင္းအဆိုး ေရာေထြးေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အေနာက္ ဥေရာပနဲ႔ ေျမာက္ အေမရိကတို႔မွာ တိုးတက္မႈ တခ်ိဳ႕ရွိေနေပမဲ့လည္း ကူးစက္မႈ အသစ္နဲ႔ ေသဆံုးမႈ အေရအတြက္ေတာ့ လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိေလာက္ေအာင္ မ်ားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက အတိုင္းပဲ HIV ကူးစက္ခံထားရသူေတြ၊ ေနာက္ အသစ္ ကူးစက္ခံရသူေတြ အမ်ားစုကေတာ့ အာဖရိကတိုက္ အေရွ႕ပိုင္းနဲ႔ ေတာင္ပိုင္းတို႔မွာ ေနထိုင္ေနၾကသူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ေတာင္အာဖရိကမွာေတာ့ HIV ကူးစက္ခံရမႈကို ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ HIV / AIDS ကို အျမစ္ျဖဳတ္ တိုက္ဖ်က္ ပစ္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းတာမွာ ရံပံုေငြ မလံုေလာက္ရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း Carlsson က ေျပာပါတယ္။ AIDS ကို တံု႔ျပန္ကိုင္တြယ္ေရးမွာ ရံပံုေငြ ေဒၚလာ ၁ ဘီလ်ံနီးပါး က်ဆင္းခဲ့ၿပီး လာမယ့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ လိုအပ္မယ့္ ရန္ပံုေငြ ေဒၚလာ ၂၆.၂ ဘီလ်ံကို ျပည့္မီဖို႔ ေဒၚလာ ၇ ဘီလ်ံေလာက္ လိုအပ္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူမက ထပ္ေလာင္း ေျပာပါတယ္။

မသိဂႌထုိက္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com

ရခိုင္ ေျမပံုနဲ႔ အမ္းေဒသခံေတြ လံုၿခံဳေရးစိုးရိမ္

စစ္ေရွာင္ျပည္သူမ်ား

စစ္ေရးပဋိပကၡေတြတင္းမာေနဆဲ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲ ေျမပံုနဲ႔ အမ္းၿမိဳ႕နယ္မွာ အစိုးရစစ္သေဘၤာကို ရခိုင္တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္က ပစ္ခတ္တို္က္ခိုက္မႈျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေဒသခံျပည္သူေတြ ေဘးလြတ္ရာကိုေျပးေနၾကသလို လံုျခံဳေရးအတြက္လည္း အထူး စိုးရိမ္ေနၾကတယ္လို႔ ေျမပံုျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ကေျပာပါတယ္။ စစ္ေဘးေၾကာင့္ေျပးေနရတဲ့ စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြအျပင္ AAတပ္နဲ႔ဆက္သြယ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ အဖမ္းခံရမွာကို စိုးရိမ္လို႔ ေျပးေနရသူေတြက ပိုမ်ားလာၿပီး ဒုကၡသည္ဦးေရက ငါးေသာင္းသံုးေထာင္ေက်ာ္သြားၿပီလို႔ ကူညီေပးေနသူေတြကေျပာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေျခအေန ဆက္သြယ္စံုစမ္းထားတဲ့ မဆုမြန္ တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ရခုိင္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ AA နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရစစ္တပ္တို႔ၾကား စစ္ေရးပဋိပကၡေတြျဖစ္လာတာ လနဲ႔ခ်ီလာေနေပမဲ့လို႔ အခုခ်ိန္အထိကို တုိက္ပြဲေတြကျပင္းထန္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ အမ္းၿမိဳ႕နယ္အနီး နယ္ျခားျမစ္အနီးက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေရတပ္စစ္သေဘၤာေတြကို ရခုိင္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဘက္က ပစ္ခတ္ တုိက္ခိုက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အစိုးရတပ္က စစ္အင္အားေတြ တိုးခ်ဲ႕ခ်ထားလို႔ အမ္းနဲ႔ေျမပံု ေဒသခံေတြ အထူး စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ေနၾကတယ္လို႔ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းက ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကိုေျပာပါတယ္။

" Navy ႏွစ္စီးက ေပါင္းေခ်ာင္နဲ႔ ေရေခါင္းခ်ိန္ ေက်းရြာၾကားက ျမစ္ဝတခုမွာ ေနရာယူထားတယ္။ၿပီးေတာ့ အဲဒီ Navy က တပ္မေတာ္သားေတြ စစ္သားေတြက ေပါင္းေခ်ာင္ ကိုတဖြဲ႔ နဲ႔ ေရေခါင္းခ်ိန္ ကိုတဖြဲ႔ အဲဒီရြာေတြမွာ သြားၿပီးေတာ့ စခန္းခ်ထားတယ္ေပါ့။ ရြာသားေတြကေတာ့ အဲဒီမွာ စစ္တပ္လာၿပီဆိုရင္ တခုခုမ်ားလုပ္မလား ရိုက္တာနက္တာတို႔ ဖမ္းတာဆီးတာတို႔၊ အဲလုိလုပ္မလားဆိုၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ရြာထဲမွာ မေနပဲနဲ႔ တျခားနီးစပ္ရာ ရြာေတြကိုသြားၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း သူတို႔ လုပ္ငန္းခြင္ရွိရာ လယ္ကြင္းေတြကို တိမ္းေရွာင္ေနတယ္။ သူတို႔ရြာကို လာၿပီးေတာ့ စခန္းခ်ေတာ့ စိုးရိမ္မႈေတြကေတာ့ ရွိေနတာေပါ့ေနာ္။”

အခုလိုမ်ိဳး အစိုးရ စစ္ေရယာဥ္ေတြကို ႏွစ္ရက္ဆက္တုိက္ပစ္ခတ္ခံရမႈျဖစ္ေနသလို က်န္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ရေသ့ေတာင္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေျမာက္ဦး ဘက္ေတြမွာလည္း တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနဆဲ-စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြျဖစ္ေနလို႔ ေသာင္းခ်ီတဲ့ေဒသခံ ျပည္သူေတြဟာ လက္နက္ၾကီး လက္နက္ငယ္ေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ရာေနရာေတြကေန ေဘးလြတ္ရာေတြကို အသက္လု တိမ္းေရွာင္ေနၾကရပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ AA ရခုိင္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈရွိတယ္ဆိုၿပီး မသကၤာမႈေတြနဲ႔ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးမႈေတြ မ်ားလာေနတဲ့အတြက္ တိမ္းေရွာင္ေနၾကရသူေတြလည္း ပိုမ်ားလာတဲ့အေျခအေနပါ။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ မိမိတို႔ နုိင္ငံသားေတြအတြက္ လံုျခံဳကာကြယ္မႈ ေပးပါလို႔လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို ေျမပံု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က ေထာက္ျပေျပာဆိုပါတယ္။

“ဟုတ္ကဲ့ စစ္ပြဲျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ အဓိက ဒုကၡေရာက္ၾကတာကေတာ့ ၾကားက ရြာသားေတြေပါ့ေနာ္။ သူတို႔က AA ကိုလည္း ေၾကာက္ရ တပ္မေတာ္ကိုလည္း ေၾကာက္ရနဲ႔ စစ္ပြဲရွိေနရင္ တပ္မေတာ္က ၀င္ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးတာမ်ိဳး စစ္ေဆးတာတို႔ လုပ္ေနတာေတြရွိေတာ့ အဲလိုတိုုက္ပြဲျဖစ္မွာကိုလည္း ေၾကာက္ေနရတဲ့သေဘာေတြရွိတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ရြာနားမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တပ္ကလာၿပီးေတာ့ ဒုကၡေပးတယ္ဆိုတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳလည္းရွိတယ္။ အဲလိုလည္း စိုးရိမ္မႈေတြရွိတယ္ ျဖစ္လည္းျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔က အဲဒါေတြကို ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ ရြာနားမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ နီးစပ္ရာကို ေရွာင္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ရြာမွာ မေနရဲဘူး။ အဲလိုလုပ္တဲ့အခါမွာ ေစတနာရွင္ေတြကလည္း ဒုကၡသည္စခန္းေတြဖြင့္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလူေတြကို ကူညီၾကရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမ်ားပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကူညီတာကလည္း အကန္႔အသတ္ရွိတယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ကူညီတာကလည္း အကန္႔အသတ္ရွိတယ္။ ဒုကၡသည္ ၅ ေသာင္း ၊ ၆ ေသာင္းကို ကူညီဖို႔ဆိုတာက သိပ္ၿပီးေတာ့ မလြယ္ဘူး။ အဲဒီအထဲမွာ အင္တာနက္လိုင္းေတြ ပိတ္ထားတဲ့အခါမွာ တကယ့္ျဖစ္ရပ္မွန္ကိုလည္း ႏိုင္ငံကေရာ ကမာၻကေရာ သိခြင့္မရတဲ့အတြက္ ပိုၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြဘ၀က ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က ဒါေတြကိုလုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္ လို႔ က်ေနာ္ဘက္က ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်။”

လတ္တေလာမွာေတာ့ စစ္ေဘးအျပင္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း အႏၱရာယ္ေတြအျပင္ မိုးမ်ားေရၾကီးတဲ့ ရာသီဥတုေဘးဒဏ္ေတြနဲ႔ပါ ရင္ဆုိင္ေနၾကရတဲ့ ရခုိင္ျပည္သူေတြအတြက္ ေဘးကင္းလံုျခံဳစြာနဲ႔ခိုနားႏုိင္မယ့္ စခန္းေတြလိုအပ္သလို စားနပ္ရိကၡာ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ ေဆးဝါးေတြ အေရးေပၚလိုအပ္ေနတယ္လို႔လည္း ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနသူေတြကေျပာပါတယ္။

လက္ရွိတုိက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ အမ္းနဲ႔ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ေတြပါအပါ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူေပါင္းက ငါးေသာင္းသံုးေထာင္ေက်ာ္သြားၿပီလို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေပးေနတဲ့ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအစည္းအ႐ံုး REC က ကိုေဇာ္ေဇာ္ထြန္းကေျပာပါတယ္။

“ အခုေနာက္ဆံုးကေတာ့ ေက်ာက္ျဖဴဘက္မွာေရာ၊ အမ္းၿမိဳ႕နယ္ တခ်ိဳ႕ေက်းရြာေတြမွာလည္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ ရွိလာတယ္။ ေနာက္တခါက်ေတာ့ နယ္ျခားျမစ္အနီးက ေရတပ္စစ္သေဘၤာတစီးကို AA က တုိုက္လိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီမွာရွိတဲ့ ေက်းရြာသားေတြက ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ ထြက္ေျပးေနၾကတယ္။ အခုေလာေလာဆည္မွာေတာ့ ဘယ္လို ျဖစ္ေနသလဲဆိုေတာ့ အထူးသျဖင့္ အစိုးရဘက္ကေရာ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြကေရာ လာေရာက္ျခင္းမရွိေတာ့ဘူး ။ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြက ထြက္ေျပးလာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔မွာ ခိုလံုစရာေနရာမရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ အခုဆိုရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ ေနစရာကေတာ့ ျဖစ္သလိုေနၾကတယ္။ စားနပ္ရိကၡာကေတာ့ ဘာမွ ေထာက္ပံ႔ကူညီမႈမရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ရွိတာေလးကို စားေနၾကတယ္ အဲလိုအေျခအေနျဖစ္ေနပါတယ္။ စာရင္း အခ်က္အလက္ေကာက္ခံတာကလည္း နည္းနည္းခက္ခဲေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းထားတာကေတာ့ အကုန္လံုးဆိုရင္ ၅ ေသာင္းနဲ႔ ၃ေထာင္၀န္းက်င္ေလာက္ေတာ့ရွိပါမယ္။”

စစ္ျဖစ္တဲ့ေနရာေတြမွာ အင္တာနက္လိုင္းျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့အတြက္ ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနသူေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ဆက္သြယ္မႈ ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနတာေတြအတြက္ အခက္ေတြ႔ေနၾကရလို႔ ရခုိင္နဲ႔ခ်င္းျပည္နယ္က ၿမိဳ႕နယ္ (၉)ၿမိဳ႕နယ္မွာ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ထားမႈကို အျမန္ဆံုးျပန္လည္သံုးစြဲခြင့္ေပးဖို႔ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရကို တိုက္တြန္းတဲ့အေရးၾကီးအဆုိကို ရခုိင္ျပည္နယ္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာဝက ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္လ ၁၇ရက္ေန႔က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းခဲ့ေပမဲ့ ပယ္ခ်ခံခဲ့ရလို႔ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ျပည္သူ႔အသံကို တင္ျပခြင့္မရတဲ့အေျခအေနျဖစ္ေနၿပီလို႔ ရခုိင္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေဝဖန္ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။

မဆုမြန္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com

တပ္မေတာ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေျဖရွင္းလိုတဲ့ ဆႏၵမရွိဘူးလို႔ IKO အဖြဲ႔က စြပ္စြဲ

IKO ညီလာခံကို ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ Orebro ၿမိဳ႕မွာ ၂ဝ၁၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့စဥ္

ႏိုင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ ကရင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ စုေပါင္းၿပီး ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ Orebro ၿမိဳ႕မွာ ၿပီးခဲတ့ဲ့ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔ကေန ၁၉ ရက္ေန႔အထိ သံုးရက္ၾကာ ျမန္မာျပည္တြင္ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေျခအေနနဲ႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွာရွိတဲ့ ကရင္တိုင္းရင္းသားေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသံုးရက္ၾကာ ေဆြးေႏြးၿပီး ႏိုင္ငံတကာကရင္အဖြဲ႔အစည္း (IKO) က အခ်က္(၈)ခ်က္ပါတဲ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ကို ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။

တပ္မေတာ္ဟာ စစ္တိုင္းႀကီး ငါးခုမွာ တဖက္သတ္အပစ္ရပ္ထားေပမယ့္ ရခိုင္ေဒသမွာ AA ကို အျပင္းအထန္ ေခ်မႈန္းစစ္ျဖစ္လုပ္ေနေၾကာင္း၊ ဒါဟာ တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ က်င့္သုံးေနၾကျဖစ္တဲ့ တဖက္ကုိ စစ္ရွိန္ေလွ်ာ့ၿပီး တဖက္ကုိစစ္ရွိန္ျမွင့္တဲ့ နည္းပညာအတုိင္း ျပဳလုပ္တာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေတြကုိၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းအရ ေျဖရွင္းလုိတဲ့ ဆႏၵမရွိဘူးဆုိတာ ထင္ရွားေနပါတယ္လုိ႔ IKO ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။

ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေဇာ္မင္းထြန္းကေတာ့ ဒီစြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျငင္းဆိုလိုက္ၿပီး အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ အေနာက္ပိုင္းတိုင္းနယ္ေျမမွာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ မရပ္စဲတာကေတာ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာေရာ သတင္း မီဒီယာေတြမွာေရာ အႀကိမ္ႀကိမ္ရွင္းျပၿပီးျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီ မရပ္စဲတာတစ္ခုကိုပဲ ဒါကိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မလိုလားဘူးဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ကေတာ့ တဖက္သတ္စြပ္စြဲလို႔မရပါဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ထုတ္ျပန္ ၿပီးျဖစ္တယ္၊ အရင္ကတည္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားလို႔မို႔လို႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လမ္းဖြင့္ေပးၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္”

ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ဟာ NCA တစ္ႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ပါ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူတုိ႔တပ္မေတာ္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမူ ေျခာက္ခ်က္နဲ႔ ၂ဝဝ၈ ခုနွစ္ အေျခခံဥပေဒတုိ႔ကုိ ကုိင္စြဲထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့အတြက္ တုိင္းရင္းသားေတြလုိလားတဲ့ အမ်ဳိးသား တန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ကုိ အေျခခံတဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ဖုိ႔မျဖစ္ႏုိ္င္ဘူးလုိ႔လည္း အဲဒီ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးလည္း တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔က ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက NCA ပထမပုိဒ္ မွာကတည္းက တိုင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အာမခံထားတယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔အညီ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔၊ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးတို႔ဆိုတာ ဖက္ဒရယ္နဲ႔ဆိုင္ပါလိမ့္မယ္၊ အာမခံတာ သံုးခ်က္က ဘာတုန္းဆိုေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္နဲ႔ အခြင့္ေရးမ်ားကို အာမခံေသာ အာမခံခ်က္ အျပည့္အဝရွိေသာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေျခခံသည္ ျပည္ေထာင္စုကို ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္မ်ားနဲ႔ တည္ေဆာက္သြားရန္ဆိုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာၿပီးျဖစ္တယ္၊ ဒီ NCA မွာ အာမခံတဲ့ပထမပုိဒ္မွာကတည္းက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာၿပီးသား၊ ဒီ NCA လမ္းေၾကာင္းကိုေတာ့ ေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ ပထမဆံုးေျပာလိုပါတယ္”

ဒါ့အျပင္ အစုိးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္တဲ့ NCA ဆုိင္ရာ အစည္းအေဝးတစ္ခုမွာ တစ္ခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္ထားရွိေရးကုိ KNU ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအရုံး ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က အဖြဲ႔အတြင္းေဆြးေႏြးမႈ မရွိဘဲ လက္ခံခဲ့တဲ့အတြက္ KNU အတြင္း မေျပမလည္မႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီးအဲဒီအခ်ိန္က စတင္ကာ KNU ဟာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိင္ရာ အစည္းအေဝးေတြကုိ တရားဝင္ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိဘဲ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ KNU အဖြဲ႔အတြင္း သေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြ ထပ္မံျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း စသျဖင့္ပါရွိပါတယ္။

KNU အဖြဲ႔မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ PPST အဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ေရး၊ မပါဝင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး KNU အဖြဲ႔အတြင္း သေဘာကြဲလြဲတာေတြ ထပ္မံျဖစ္ေပၚေနတယ္လို႔လည္း ေၾကညာခ်က္မွာပါရွိပါတယ္။

KNU အဖြဲ႔အတြင္း ကြဲလြဲမႈေတြရွိေနသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းနဲ႔ပက္သက္ၿပီး ပဒိုေစာလွထြန္းကို ေမးျမန္းရာမွာေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“အျမင္ေတြကေတာ့ ခုနက က်ေနာ္ေျပာသလို အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိမယ္ေလ၊ အဓိကေတာ့ ခုနက က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈသြားမယ့္ကိစၥေတြဟာ အတူတူပဲေလ၊ ခ်ည္းကပ္ခ်င္တဲ့ ပံုစံေတြကေတာ့ တူခ်င္မွတူမွာေပါ့ေနာ္၊ နည္းနာအရေတာ့ က်ေနာ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ သူတုိ႔ခ်ည္းကပ္ခ်င္တဲ့ သြားခ်င္တဲ့ ပံုစံကေတာ့ ကြဲလြဲမႈေတြ ရွိမွာေပါ့ ဒါေပမဲ့ သြားမယ့္ပလန္နဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ တစ္ခုတည္းပဲရွိတာေပါ့ေနာ္”

ဒီလို ျပည္ပေရာက္ ကရင္တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ သူတို႔ရႈျမင္တာေတြ၊ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြဟာ သူတုိ႔အျပင္ကအျမင္ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိပကတိအေျခအေနနဲ႔ ကြဲျပားတာေတြလည္း ရွိႏိုင္တယ္လု႔ိ ေျပာပါတယ္။

ဒီႏိုင္ငံတကာေရာက္ ကရင္အဖြဲ႔အစည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းေန ကရင္တုိင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေထာက္ခံတယ္လို႔လည္း ကရင္အရက္ဖက္အဖြဲ႔ေတြမွာ ပါဝင္တဲ့ ေစာသာဘုိးက ေျပာပါတယ္။

“ကရင္တေယာက္အေနနဲ႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ေထာက္ခံရမွာပဲ၊ အျပဳသေဘာသြားဖို႔လိုေနတယ္ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း ကရင္အေရးအရာေတြကိစၥေတြဟာ ကရင္ကံၾကမၼာသြားတဲ့အခါၾကလို႔ရွိရင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ လြတ္လပ္စြာနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔လိုတယ္၊ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့မွ ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီးေတာ့မွ ေရွလုပ္ငန္းေတြ ခ်မွတ္ဖို႔လိုတယ္၊ ေဒသခံလူထုအေနနဲ႔ကေတာ့ တကယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ သြားတဲ့ေနာက္ကို လိုက္ရမွာပဲ”

တဆက္တည္းမွာပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္လ ၁၆ ရက္ အဂၤါေန႔မွာ အေမရိကန္ အစုိးရက  ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ အပါအဝင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ ေလးဦးအေပၚ ျပည္ဝင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခဲ့တာကုိ IKO က ၾကဳိဆုိေၾကာင္း အဲဒီေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီသံုးႀကိမ္ေျမာက္ ႏိုင္ငံတကာ ကရင္အဖြဲ႔အစည္း အစည္းအေဝးကို အာရွပစိဖိတ္ေဒသရွိ ကရင္ေတြ၊ ဥေရာပမွာရွိတဲ့ ကရင္ေတြ၊ အေမရိကန္နဲ႔ ကေနဒါႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ကရင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပါဝင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာ ကရင္အဖြဲ႔အစည္းက တာဝန္ရွိသူေတြကိုေတာ ့RFA က ဖုန္းနဲ႔ဆက္သြယ္ေမးျမန္းဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ ဆက္သြယ္လို႔ မရခဲ့ပါဘူး။

RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese

တပ္မေတာ္က ရြာေတြထဲမွာ ေနရာယူလာလို႔ ရြာသားေတြထြက္ေျပး

ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ္းၿမိဳ႕နယ္ မဲသံႀကိဳးေက်းရြာက ရြာသားေတြ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ ကမ္းေထာင္းႀကီးေက်းရြာကို ၂ဝ၁၉ ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ေန႔က ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာၾကစဥ္

ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ေပါက္တူးေတာင္နဲ႔ ေရေခါင္းခ်ိန္ေက်းရြာေတြကို အစိုးရတပ္မေတာ္က ဝင္ေရာက္ေနရာယူထားၿပီး ရြာအနီးက ေတာင္ဆိပ္ျမစ္အတြင္းမွာလည္း ေရတပ္ေရယာဥ္ႏွစ္စီး ေနရာယူထားတဲ့အတြက္ ေဒသခံေတြစိုးရိမ္ၿပီး ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္တာေတြ ရွိေနပါတယ္။

အစိုးရတပ္က ေနရာယူထားတဲ့အတြက္ တိုက္ပြဲျဖစ္မွာကို ေဒသခံေတြက စိုးရိမ္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔က အမ္းၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္အစပ္ ေတာင္ဆိပ္ျမစ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေရယာဥ္ ၂ စင္းကို ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ AA ဘက္က လက္နက္ႀကီးနဲ႔ ပစ္ခတ္အၿပီး မေန႔က တပ္မေတာ္က ေပါက္တူးေတာင္နဲ႔ ေရေခါင္းခ်ိန္ေက်းရြာေတြကို ဝင္ေရာက္လာတာလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

နယ္ေျမရွင္းလင္းဖို႔ဆိုၿပီး မေန႔က မနက္ ၁၀ နာရီခန္႔မွာ ေပါက္တူးေတာင္ေက်းရြာကို တပ္မေတာ္က အင္အား ၇၀ ေက်ာ္နဲ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့တာလို႔ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ေပါက္တူးေတာင္ရြာသားတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ရြာထဲမွာ စစ္တပ္ေတြက အကုန္လံုးကိုဝန္းရံထားတယ္။ ေတာေတာင္ေတြထဲကို ေျပးေနရတယ္။ ရြာမွာေနလို႔ မရဘူး။ အင္အား ၇၀ ေလာက္ရွိတယ္။ မေန႔က ၁၀ နာရီေလာက္ေရာက္တာ။ နယ္ေျမရွင္းလင္းဖို႔လို႔ေတာ့ ေျပာေနၾကတယ္”

ေပါက္တူးေတာင္ေက်းရြာမွာဆိုရင္ အိမ္ေျခ ၁၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ခန္႔မွန္းေျခ လူဦးေရ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိေၾကာင္းနဲ႔ ရြာက ၃ ပံု ၂ ပံုဟာ နီးစပ္ရာေက်းရြာေတြနဲ႔ ေတာေတာင္ေတြထဲမွာ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ေပါက္တူးေတာင္ေက်းရြာက ေဒသခံေတြဟာ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ထဲက ကမ္းေထာင္းႀကီးေက်းရြာကိုလည္း ထြက္ေျပးေနၾကတာရွိပါတယ္။

တပ္မေတာ္ကေနရာယူထားတဲ့အတြက္ တိုက္ပြဲျဖစ္မွာစိုးလို႔ ေပါက္တူးေတာင္ရြာသားေတြက ကမ္းေထာင္းႀကီးရြာကို ထြက္ေျပးလာၾကတာလို႔ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ထဲက ကမ္းေထာင္းႀကီးေက်းရြာသား တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ေပါက္တူးေတာင္က လူေတြက ထိတ္လန္႔ၿပီးေျပးေနၾကတယ္။ စစ္တပ္က ေပါက္တူးေတာင္ကို ေရာက္ေနတယ္။ ဒီဘက္မွာက စစ္တပ္ရွိရင္ စစ္ျဖစ္တယ္။ စစ္တပ္မရွိရင္ ဘာမွမျဖစ္ဘူး ေအးေဆးပဲ။ စစ္တပ္ရွိရင္ စစ္ျဖစ္ မွာေၾကာက္လို႔ ေျပးတယ္။ စစ္တပ္မရွိရင္ ဘယ္သူမွမေျပးဘူး”

ရြာသားေတြဟာ သူတို႔အမည္ကိုထုတ္ေဖာ္ေျပာမယ္ဆိုရင္ မလိုလားအပ္ပဲ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးခံရတာေတြ ရွိႏိုင္တဲ့အတြက္ သူတို႔အမည္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္မေျပာလိုၾကတာပါ။

ဒါ့အျပင္ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေရးေခါင္းခ်ိန္ေက်းရြာကိုလည္း မေန႔က တပ္မေတာ္အင္အား ၇၀ ေလာက္နဲ႔ ဝင္ေရာက္ လာခဲ့တာရွိတဲ့အတြက္ ရြာသားေတြက ေခတၱတိမ္းေရွာင္ေနခဲ့ၿပီး သြားေရးလာေရး မလြယ္ကူတာေၾကာင့္ ရြာကို ဒီေန႔ပဲ ျပန္လာခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေရေခါင္းခ်ိန္ရြာအတြင္း တပ္မေတာ္သားေတြက သူတို႔ရြာအတြင္း ဝင္ေရာက္ေနမႈကို မစိုးရိမ္ဖို႔နဲ႔ လုပ္ျမဲအတိုင္း အလုပ္ေတြ လုပ္ကိုင္ၾကဖို႔ ေျပာတာေတြရွိေပမယ့္ ေဒသခံေတြဘက္က စိုးရိမ္တာေတြေတာ့ရွိတယ္လို႔ ေရေခါင္းခ်ိန္ ရြာသားတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“စိုးရိမ္မႈေတြမရွိၾကနဲ႔ ဆိုင္ခန္းေတြလည္း ဖြင့္ၾက ဒီလိုေတာ့ရြာပတ္ၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္ေလ။ လူေတြလည္း ဘယ္ကိုမွ မသြားၾကနဲ႔ ပံုမွန္လုပ္လက္စရွိတဲ့ အလုပ္ေတြကိုပဲ လုပ္ၾက စိုးရိမ္မႈေတြ မရွိၾကနဲ႔ ခုခ်ိန္ထိေတာ့ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ေအာင္မလုပ္ေသးဘူး။ စစ္ျဖစ္မွာကို စိုးရိမ္ၾကတာ။ ေတာသူ ေတာင္သားေတြက ဘာမွမသိ ၾကဘူးေလ”

တိုက္ပြဲေတြကို ႀကိဳတင္ေရွာင္တိမ္းတဲ့အေနနဲ႔ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ကမ္းေထာင္းႀကီးနဲ႔ သရက္ေတာင္ေက်းရြာက ေဘာ္ဒါေဆာင္ေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္အထက္တန္းေက်ာင္းေတြလည္း ပိတ္ထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေဖသန္းက ရြာေတြအတြင္း ဝင္ေရာက္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ သတင္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ရြာထဲက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေနတာေပါ့ေနာ္။ ရြာထဲမွာ လည့္ပတ္ၾကည့္ေနတဲ့ သေဘာေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ရြာေတြကို ဒုကၡေပးတာမရွိဘူး။ ရြာသားေတြကေတာ့ တစ္ခုခုျဖစ္မလားဆိုၿပီး စိုးရိမ္ေနတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ရြာထဲကို ဝင္တယ္ဆိုတာေတာ့ မသိေသးဘူး ေစာင့္ၾကည့္ေန ပါတယ္”

တပ္မေတာ္နဲ႔ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ AA တို႔ၾကား ဒီေန႔ မနက္ ၁၂ နာရီခန္႔အထိ တိုက္ပြဲျဖစ္တာ မရွိေသးဘူးလို႔ အေနာက္ပိုင္းတို္င္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္က တိုင္းဦးစီး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဝင္းေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေက်းရြာေတြမွာ တပ္မေတာ္က ဝင္ေရာက္ေနရာယူထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေနာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္က တိုင္းဦးစီး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဝင္းေဇာ္ဦး ေျပာတာက

“က်ေနာ္တို႔က ပံုမွန္နယ္ေျမရွင္းတာေတာ့ လုပ္ေနတာေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္ ခဏခဏေျပာေနတာရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က တရားဝင္ဖြဲ႔ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔၊ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံအခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးတို႔ကို ကာကြယ္ေပးတဲ့အဖြဲ႔ျဖစ္လို႔ အမ်ားျပည္သူ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ မလုပ္ပါဘူး။ ေၾကာက္လို႔ထြက္ေျပးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က ဘာမွလုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔က စိတ္မသန္႔ လို႔ျဖစ္မွာပါ”

ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔က ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ အမ္းၿမိဳ႕နယ္အစပ္ ေတာင္ဆိပ္ျမစ္အတြင္း အစိုးရေရယာဥ္ ၂ စင္းကို AA ဘက္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာမွာ အစိုးရတပ္မေတာ္ဘက္က ထိခိုက္မႈေတြမ်ားခဲ့တယ္လို႔ AA က ေျပာၿပီး တပ္မေတာ္ ဘက္က အနည္းအက်ဥ္း ထိခိုက္မႈရွိသာရွိခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေတြ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese

ဖမ္းဆီးထားသည့္ တရုတ္ႏိုင္ငံသား (၁၆၀)ေက်ာ္ထဲမွ (၃)ဦးကို ႏွစ္လေက်ာ္အၾကာမွာ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒျဖင့္ အမႈထပ္ဖြင့္

တာခ်ီလိတ္၊ ဇူလိုင္ ၂၁

တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕မွာ ေမလ ၁၃ရက္က ဖမ္းဆီးရမိထားတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံသား (၁၆၂)ေယာက္ထဲကေန (၃)ဦးကို ဇူလိုင္လ ၂၁ရက္ေန႔လည္ပိုင္းက ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၆၇နဲ႔ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွာ ထပ္မံ အမႈဖြင့္လိုက္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ဖမ္းဆီးရမိစဥ္ကတည္းက တရုတ္ႏိုင္ငံသားေတြထဲမွာ စကားေျပာစက္ေတြ သိမ္းဆည္းရမိခဲ့တာျဖစ္ၿပီး စကားေျပာစက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ လိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးမႈေတြကို ဆက္သြယ္ေရး ညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနထံ ေပးပို႔ အတည္ျပဳခ်က္ရယူကာ အခုလို အမႈဖြင့္လိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ တာဝန္က်ရဲအရာရွိတစ္ဦးထံကေန သိရပါတယ္။

တရုတ္ႏိုင္ငံသားေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ခ်န္လ်ိဳ၊ ရန္က်ယ္နဲ႔ ရွဲရွိန္စိမ့္ တို႔ကို တရားဝင္ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ဆက္သြယ္ေရး စကားေျပာစက္ေတြ ကိုင္ေဆာင္လက္ဝယ္ထားရွိမႈနဲ႔ ဇူလိုင္လ ၂၁ရက္ ေန႔လည္ (၂)နာရီခန္႔က အမႈဖြင့္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ စကားေျပာစက္ (၁၆) လုံးအနက္မွ Kevsen အမ်ဳိးအစား စကားေျပာစက္ (၉)လုံး၊ Baofeng အမ်ဳိးအစား စကားေျပာ စက္(၄)လုံး၊ Uniden အမ်ဳိးအစား စကားေျပာစက္ (၂)လုံး၊ Motorola လက္ကိုင္စကားေျပစက္ (၁)လုံးျဖစ္ၿပီး အဲဒီစကားေျပာစက္ေတြဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံသား ခ်န္လ်ဳိ၊ ရန္က်ယ္နဲ႔ ရွဲရွိန္စိမ့္ တို႔ (၃)ဦး အမည္နဲ႔ လိုင္စင္ရယူထားျခင္း မရွိေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရတယ္လုိ႔ ဆက္သြယ္ေရး ညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနရဲ႕ ျပန္ၾကားစာအရ သိရပါတယ္။

ေမလ ၁၃ရက္က တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕တြင္း ေနရာ (၃)ေနရာမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံသား (၁၆၂)ဦးကို ဖမ္းဆီးရမိတာျဖစ္ၿပီး အဲဒီထဲကေန အေယာက္ (၁၀၀)ကို လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒနဲ႔ ဇြန္လ ၁၈ရက္က တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုးကေန ေထာင္ဒဏ္ (၆)လစီ ခ်မွတ္ထားပါတယ္။

ဖမ္းဆီးတရားစြဲဆိုထားတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံသား (၁၆၂)ဦးထဲက အသက္မျပည္ေသးတဲ့ ကေလး (၃)ဦးအပါအဝင္ အမ်ိဳးသား (၅)ဦး၊ အမ်ိဳးသမီး(၁)ဦးဟာ ျပစ္ဒဏ္ကေန လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီး က်န္တဲ့ (၁၅၆)ဦးထဲက အမ်ိဳးသား (၉၄)ဦးနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး (၆)ဦး စုစုေပါင္း (၁၀၀)ဦးကို လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒအရ ေထာင္ဒဏ္ (၆)လစီ ခ်မွတ္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေလာင္းကစားဥပေဒ၊ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္ဥပေဒေတြနဲ႔လည္း တရားစြဲဆုိထားၿပီး ယခုအခါမွာ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒနဲ႔ပါ ထပ္မံ အေရးယူလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

 ေရႊႀတိဂံေဒသသတင္း
https://www.facebook.com/GoldenTriangleRegionalNews

ရန္ကုန္-မႏၲေလးကားလမ္းတြင္ ၁၈ ဘီးဆီေဘာက္ဆာယာဥ္တိမ္းေမွာက္ မီးေလာင္ကြၽမ္းမႈျဖစ္ပြား

ေရတာရွည္ ဇူလိုင္ ၂၁

ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေရတာရွည္ၿမိဳ႕နယ္၊ ၿမိဳ႕လွၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ၃ မိုင္ခန႔္အကြာ ရန္ကုန္- မႏၲေလး ကားလမ္းတြင္ ဇူလိုင္ ၂၁ ရက္ေန႔ နံနက္ ၇ နာရီခြဲအခ်ိန္ခန႔္က ၁၈ ဘီး ဆီေဘာက္ဆာယာဥ္တိမ္း ေမွာက္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယာဥ္တစ္စီးလုံး မီးေလာင္ကြၽမ္းသြားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ျဖစ္စဥ္မွာ ရန္ကုန္ဘက္မွ မႏၲေလးဘက္သို႔ သန္းစိုး ၄၅ ႏွစ္၊ မလႈိင္ၿမိဳ႕ေနသူေမာင္းႏွင္ၿပီး တစ္ၿမိဳ႕တည္းေန တင္ေအာင္မိုး ၃၆ ႏွစ္ တို႔လိုက္ပါလာသည့္ ဖူဆို ၁၈ ဘီးဆီေဘာက္ဆာယာဥ္သည္ ၿမိဳ႕လွၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္ ၃ မိုင္ခန႔္အကြာ ရန္ကုန္-မႏၲေလးကားလမ္း မိုင္တိုင္ ၁၉၄/၃ ႏွင့္ ၄ အၾကားကားလမ္းအေကြ႕အေရာက္ အရွိန္လြန္တိမ္း ေမွာက္သြားခဲ့ၿပီး ကိုက္ ၂၀ ခန႔္ေ႐ႊ႕လ်ားသြားခဲ့သည္။

တိမ္းေမွာက္သြားေသာ ယာဥ္ႏွင့္ ကတၱရာလမ္း တို႔ပြတ္တိုက္သည့္အရွိန္ျဖင့္ မီးစတင္ေလာင္ကြၽမ္းခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕လွနယ္ေျမရဲစခန္းမွ စခန္းမႉး ရဲအုပ္ သန္းဝင္း ဦးစီးရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ေရတာရွည္၊ ဆြာ၊ သာဂရ၊ ၿမိဳ႕လွ၊ အျမန္လမ္းမီးသတ္စခန္းမ်ားမွ မီးသတ္ယာဥ္ ၇ စီးျဖင့္ ဝိုင္းဝန္းျငႇိမ္းသတ္ခဲ့ရာ နံနက္ ၈ နာရီ ၁၀ မိနစ္ တြင္ လုံး၀မီးျငႇိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယာဥ္တိမ္း ေမွာက္မႈျဖစ္ပြားရာတြင္ ယာဥ္ေမာင္းႏွင့္ယာဥ္ေနာက္လိုက္တို႔ႏွစ္ဦးစလုံး မီးေလာင္ထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ား (မစိုးရိမ္ရ)ရရွိခဲ့သျဖင့္ ၿမိဳ႕လွတိုက္နယ္ေဆး႐ုံသို႔တင္ပို႔ေပးခဲ့ၿပီး ယာဥ္ေမာင္း သန္းစိုး အား ၿမိဳ႕လွနယ္ ေျမရဲစခန္းက အမႈဖြင့္အေရးယူေဆာင္႐ြက္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

သန္းလြင္
Myanmaalinn
https://www.facebook.com/MYANMAALINNNEWS/

ကန႔္ဘလူ၌ သံလမ္းကူး(ဂိတ္တံခါးမရွိ)တြင္ ရထားႏွင့္ကားတိုက္မိ တစ္ဦးေသဆုံး၊ ေျခာက္ဦးဒဏ္ရာရရွိ

ကန႔္ဘလူ ဇူလိုင္ ၂၁

စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကန႔္ဘလူၿမိဳ႕တြင္ ဇူလိုင္ ၂၁ ရက္ နံနက္ ၇ နာရီခြဲခန႔္က ကြၽန္းလွဘူတာမွ ကန႔္ဘလူဘူတာသို႔ ထြက္ခြာလာေသာ စက္ေခါင္းအမွတ္ DF 1350 စက္ေခါင္းေမာင္းဦးသက္ၫြန႔္၊ ဦးရဲႏိုင္တို႔ေမာင္းႏွင္ၿပီး ဂါတ္ဘို ဦးေမာင္ေမာင္ေအး လိုက္ပါလာေသာ အမွတ္ ၂၃၆ အစုန္ရထားအား ကန႔္ဘလူၿမိဳ႕ အမွတ္(၃)ရပ္ကြက္ေနယာဥ္ေမာင္း မင္းမင္း(၂၉ ႏွစ္)ေမာင္းႏွင္လာသည့္ ယာဥ္အမွတ္ MDY 5Q 8837 အျဖဴေရာင္စူဇူကီးေလးဘီးယာဥ္မွ ကန႔္ဘလူ-ကြၽန္းလွ ဘူတာၾကား မိုင္တိုင္အမွတ္ ၄၉၀/၁၅ ႏွင့္ ၄၉၀/၁၆ အၾကားရွိ အမွတ္(၁)ဘက္စုံရပ္ကြက္ တရားမဝင္သံလမ္းကူးအား အေရွ႕ဘက္မွအေနာက္ဘက္သို႔ ျဖတ္ေက်ာ္ေမာင္းႏွင္စဥ္ မီးရထားႏွင့္တိုက္မိခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

အဆိုပါယာဥ္တိုက္မႈတြင္ ယာဥ္(ေမာ္ေတာ္ကား)ေပၚပါ ယာဥ္ေမာင္းအပါအဝင္ ခုႏွစ္ဦးအနက္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးေသဆုံးၿပီး က်ားသုံးဦး၊ မ သုံးဦးတို႔တြင္ ပြန္းပဲ့ဒဏ္ရာ(မစိုးရိမ္ရ)မ်ားရရွိခဲ့သည္။အဆိုပါ အခင္းျဖစ္ရပ္သို႔ ကန႔္ဘလူလူတာ႐ုံပိုင္ႀကီး ဦးဝင္းျမင့္၊ ကန႔္ဘလူၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ ဒုရဲအုပ္ေဇာ္ေဇာ္ႏွင့္တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးဌာနမွ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားေရာက္ရွိလာၿပီး ဒဏ္ရာရလူနာမ်ားအား လူနာတင္ယာဥ္ျဖင့္ ကန႔္ဘလူၿမိဳ႕ ခုတင္ ၁၀၀ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံသို႔ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ အခင္းျဖစ္ရပ္မွ ယာဥ္ေမာင္း မင္းမင္းအား ကန႔္ဘလူၿမိဳ႕မရဲစခန္းက အမႈဖြင့္အေရးယူေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ေအာင္ဝင္းၿငိမ္း(ကန႔္ဘလူ)
Myanmaalinn
https://www.facebook.com/MYANMAALINNNEWS

ရခိုင္အမတ္ကို ေအေအ ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ မိန္းမဆိုၿပီး ေရးခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာ ေတာင္းပန္

 ေဒၚထုေမကိုေအေအဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ညိဳထြန္းေအာင္ရဲ႕ မိန္းမဆိုၿပီး စာအုပ္မွာေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

ရခိုင္အမတ္ကို ေအေအ ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ မိန္းမဆိုၿပီး ေရးခဲ့တဲ့စာေရးဆရာက ဇူလိုင္လ၂၀ ရက္ေန႔ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာကေနတဆင့္ ေတာင္းပန္ လိုက္ပါတယ္။

ရခိုင္ အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚထုေမကိုေအေအဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ညိဳထြန္းေအာင္ရဲ႕ မိန္းမဆိုၿပီး စာအုပ္မွာေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ စာေရးဆရာ ေသာင္းေဝဦး ေတာင္းပန္တာကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဒၚထုေမ ကလက္ခံ လိုက္ပါတယ္။

စာေရးဆရာ ေသာင္းေဝဦး ဟာ အဲဒီအခ်က္လက္ ဟာ မွားယြင္းသလို စာအုပ္ပါ အခ်က္လက္ေတြဟာ မွန္ကန္မႈ မရွိပါဘူးလို႔ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန႔ ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာေတြကေန တစ္ဆင့္ေတာင္းပန္ခဲ့တာပါ။

ေဒၚထုေမက ဒီကိစၥနဲ႔ပက္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီကို ဇြန္လ အတြင္းကတိုင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

စာေရးဆရာေသာင္းေဝဦး စာအုပ္ရဲ႕ စာမ်က္ႏွာ ၆၄ ကပုံ

ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီက စာေရးသူနဲ႔ ကာယကံရွင္တို႔ ကို ၾကားဝင္ညႇိႏိုင္းေပးခဲ့ၿပီး ေနာက္မွာ အခုလိုသေဘာတူလိုက္တာလို႔လည္း ေဒၚထုေမက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္ ။

စာေရးဆရာ ေသာင္းေဝဦး ေရးသားၿပီး ျမရတနာစာေပ ကထုတ္ေဝျဖန႔္ခ်ိထားတဲ့ "ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ AA တို႔တိုက္ခဲ့ေသာတိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ AA သမိုင္းေၾကာင္းသိေကာင္းစရာမ်ား" စာအုပ္ရဲ႕ စာမ်က္ႏွာ ၆၄ မွာ (၂၁)ရာစုပင္လုံ ညစာစားပြဲတုန္းကေဒၚထုေမနဲ႔ ေဒါက္တာညိဳထြန္းေအာင္တို႔ အမွတ္တရ ႐ိုက္ခဲ့တဲ့ဓာတ္ပုံကို "ေအေအဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ညိဳထြန္းေအာင္၏ မိန္းမသည္ ရခိုင္လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ေနျခင္း" ဆိုၿပီးေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ဒါနဲ႔ပက္သက္ၿပီး ေဒၚထုေမက ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီကိုတိုင္ၾကားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

"မတရားတာေတာ့ မတရားတာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ တစ္ဖက္မွာ ျပည္သူ အတြက္လုပ္ေပးရမွာေတြ ရွိေနတယ္၊ တရား႐ုံးသြားရမယ့္ အခ်ိန္ေတြကို ႏွေျမာတာနဲ႔ လက္ခံလိုက္တာပါ "လို႔ ေဒၚထုေမက ေျပာပါတယ္။

စာေရးဆရာေသာင္းေဝဦးဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ေဟာင္းျဖစ္သလို တပ္မေတာ္ မွာ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္းရာထူးအထိတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚထုေမကေတာ့ စာေရးဆရာဟာ ရည္ ႐ြယ္ ခ်က္ရွိရွိ အခ်ိန္ကိုက္ ေရးသားတာျဖစ္ၿပီးေတာ့ အေတြႀကဳံရွိနာမည္ရစာေရးဆရာတစ္ဦးကအခုလို ေရးသားတာဟာတိုက္ဆိုင္တာမဟုတ္ဘူးလို႔လည္းသူကေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com