 |
| ကနဦး စိစစ္မႈေတြ အျပည့္အဝ လုပ္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ေၾကာင္း ICC အမႈလိုက္ အရာရွိ Fatou Bensouda (ယာ)ထုတ္ျပန္ေျပာဆို |
ျမန္မာ ႏိုင္ငံအေပၚ ေလာေလာဆယ္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေတြ ပိုတိုးလာၿပီး ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႕ကို ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ ခုံ႐ုံးတင္ဖို႔ ဖိအားေတြ တိုးလာေနပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡအတြင္း တပ္မေတာ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္တာ၊ အတင္းအၾကပ္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေစတာေတြ က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခံရမႈေတြ အတြက္ ကနဦး စစ္ေဆးမႈေတြ စတင္ေတာ့မယ္လို႔ ICC က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးေတြမွာ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အေျခအေနႀကဳံလာခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေရးရာေတြကို နားလည္ ကြၽမ္းက်င္တဲ့၊ ႏိုင္ငံတကာကို ေပါက္ေရာက္တဲ့ ဘာသာစကားနဲ႔ ရွင္းလင္း ေျပာျပႏိုင္စြမ္း ရွိတဲ့ ဥပေဒ အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္ေတြ လိုအပ္တယ္ ဆိုတာ သာမန္အားျဖင့္ နားလည္ ႏိုင္ၾကပါတယ္။
ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔က ျပည္ပ ဖိအားေတြ ဥပေဒေၾကာင္းအရ စိန္ေခၚမႈ ေတြ ႀကဳံလာရတဲ့ အခါ ခုခံေျဖရွင္းဖို႔ အဲဒီလို အရည္အခ်င္းေတြ နဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒအႀကံေပး အဖြဲ႕ အဆင္သင့္ ဖြဲ႕စည္းထားၿပီးတဲ့ပုံ မေတြ႕ရပါဘူး။
ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ အရည္အခ်င္း ျပည့္စုံတဲ့ ဥပေဒ အႀကံေပး အဖြဲ႕ မရွိတဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အျငင္းပြားမႈ ေတြမွာ ရႈံးနိမ့္ခဲ့ရတဲ့ သာဓက ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
အဲဒါကေတာ့ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္က ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ခဲ့စဥ္မွာ ျမန္မာဘက္က အေရးနိမ့္ခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ အစိုးရက ေဒၚလာေငြနဲ႔ ငွားရမ္း ရတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္ အေနနဲ႔ တစ္ေယာက္ ကိုသာ ငွားၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ ရင္ဆိုင္ ခဲ့ခ်ိန္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကေတာ့ ျပည္ပ ဥပေဒ ပညာရွင္ သုံးေယာက္ကို ငွားရမ္း အသုံးျပဳခဲ့ တယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနမ်ားနဲ႔ ဥပေဒ အေထာက္အကူျပဳသူမ်ား အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးႀကီးျမင့္က ေျပာပါတယ္။
သူတို႔အစိုးရ အဖြဲ႕ဘက္ကလည္း ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး၊ သဘာဝ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးေတြ နဲ႔ကြၽမ္းက်င္ ပညာရွင္ေတြ ပါဝင္ၿပီး ခုခံ ေခ်ပ ခဲ့ၾကပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံဘက္မွာ အဲဒီအခ်ိန္က သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ ဝန္ႀကီး ဆိုတာ ရွိေတာင္ မရွိေသးပါဘူး။
ဒီလိုနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ခုံ႐ုံးေရာက္ေတာ့ ျမန္မာ ဘက္က ရႈံးနိမ့္ခဲ့ရ ၿပီး ျမန္မာ့ ေရပိုင္နက္ေတြနဲ႔ ကြၽန္းေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္ကို ေပးလိုက္ရတာလို႔ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးႀကီးျမင့္က ေျပာပါတယ္။
အဲဒီ အမႈကို သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ျမန္မာ ဘက္က တြက္ခ်က္ တိုင္းတာခဲ့တဲ့ ေရပိုင္နက္ နယ္ေျမ အတိုင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈ ေျဖရွင္းေရးဆိုင္ရာ တရား႐ုံးက ဆုံးျဖတ္ ေပးခဲ့တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ ခုံ႐ုံးက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို အေရးယူႏိုင္ဖို႔ ပဏာမ စစ္ေဆးမႈေတြ စတင္ ျပဳလုပ္လာခ်ိန္မွာ အရင္ကလို ထိေရာက္မႈ မရွိ၊ ကြၽမ္းက်င္မႈ မရွိတဲ့ ပုံစံ မ်ိဳးနဲ႔ ခုခံမယ္ ဆိုရင္ ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တယ္လို႔ ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး သုံးသပ္သူေတြက ေျပာေနၾကပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားတုန္းက အျဖစ္မ်ိဳးလို မျဖစ္ေအာင္ အဂၤလိပ္စာ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ၊ ေတာ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္ေတြကို ထပ္မံျဖည့္ဆည္း ၿပီး အႀကံေပး အဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းဖို႔လိုအပ္ တယ္လို႔ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးႀကီးျမင့္က သတိေပး ေျပာဆိုပါတယ္။
အခု လက္ရွိ ျမန္မာ အစိုးရက ျပည္ပ စိန္ေခၚမႈ ေတြကို ဥပေဒအရ ရင္ဆိုင္ဖို႔ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ လုပ္ေဆာင္ေနပုံဟာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာေတြကို ေထာက္ျပၿပီး အႀကံေကာင္း ေပးႏိုင္သူေတြ ရဲ႕ အကူအညီကို ရယူတာ မဟုတ္ဘဲ အရင္ အစိုးရ ေခတ္က စစ္အာဏာရွင္ေတြက ကုလသမဂၢမွာ ခန္႔ထားခဲ့ဖူးတဲ့လူေတြ၊ အႀကီးအကဲက ေျပာသမွ် ေခါင္းၿငိမ့္ၿပီး ခိုင္းသမွ်လုပ္တဲ့သူေတြရဲ႕ အႀကံေပးမႈေတြအရသာ တုံ႔ျပန္ ေနတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ICC ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား လုပ္ေဆာင္စရာ မလိုဘူးလို႔ ျမန္မာ အစိုးရဘက္က တုံ႔ျပန္ ထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
 |
| ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္လို႔ သူတို႔ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာဖို႔ မလိုဘူးလို႔ အစိုးရက မၾကာခဏ ေျပာေန |
ICC အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္တာနဲ႔ပဲ ျမန္မာကို အေရးယူလို႔ မရႏိုင္ဘူး လို႔ ပုံေသ ေျပာလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။
ဥပေဒဆိုတာ မ်ိဳးက အလုံးစုံ ျပည့္စုံေအာင္ ျပဌာန္းႏိုင္တာမ်ိဳး မရွိႏိုင္တဲ့ အတြက္ ျပဌာန္း ၿပီးသား ဥပေဒနဲ႔ လုံေလာက္မႈ မရွိရင္ စီရင္ထုံးနဲ႔ ထပ္ျဖည့္လို႔ ရတယ္လို႔ ဥပေဒပညာရွင္ ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
ဥပေဒေတြ၊ စီရင္ထုံး ဆိုတာမ်ိဳးေတြဟာ ပုံေသကားခ်ပ္ ထားၿပီး သတ္မွတ္ထားလို႔ မရဘဲ ေျပာင္းလဲ ေတြးေခၚလို႔ ရတတ္ တယ္လို႔ ေရွ႕ေန ဦးႀကီးျမင့္က ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ထပ္စီရင္ထုံးေတြ ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြ ရွိလာမယ္ ဆိုရင္ ကုလသမဂၢက သူတို႔မွာ စီရင္ထုံးကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္မယ္၊ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီကပါ ပါလာမယ္ ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ အေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္စရာမလိုဘူးလို႔ ေျပာဆိုေနမယ့္အစား ကိုယ့္ဘက္က ခိုင္ခိုင္လုံလုံ တင္ျပႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ထားသင့္တယ္လို႔ ဦးႀကီးျမင့္က အႀကံေပး ပါတယ္။
ျမန္မာအေပၚ စြပ္စြဲခ်က္ ကနဦး စစ္ေဆးမႈေတြ အိုင္စီစီ လုပ္မယ္
ဘာေတြ လုပ္သင့္သလဲ
ႏိုင္ငံတကာက ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြကို ေခၚယူတိုင္ပင္ၿပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတရဲ႕ ဥပေဒ အႀကံေပး အဖြဲ႕ကို တိုးခ်ဲ႕ ဖြဲ႕စည္းသင့္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ ရခိုင္အေရးမွာ ျပည္ပက ပညာရွင္ေတြကို ေခၚယူ ေျဖရွင္းေနတာက ႏိုင္ငံေရး အရ ေျဖရွင္းတာျဖစ္ၿပီး ဥပေဒအရ ေျဖရွင္းတဲ့ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ဝန္းရံဖို႔ လိုတယ္လို႔ ဦးႀကီးျမင့္က ေျပာပါတယ္။
တျခားႏိုင္ငံေတြ အေနနဲ႔က ဥပေဒေရးဆိုင္ရာ ရင္ဆိုင္စရာေတြ ေပၚေပါက္လာၿပီဆိုရင္ ဥပေဒခ်ဳပ္က တိုက္႐ိုက္ အႀကံေပးတာ၊ ဒါမွ မဟုတ္ ဥပေဒ ခ်ဳပ္ကို ဝန္းရံ အႀကံေပး ၾကတာေတြ လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံအေနအထားမွာက ႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒခ်ဳပ္က တပ္မေတာ္က လာတဲ့ သူျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြကို ကြၽမ္းက်င္ နားလည္မႈ ရွိႏိုင္ေခ် မရွိတဲ့ အတြက္ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဦးႀကီးျမင့္က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပည္တြင္းမွာက မ်ိဳးဆက္ေတြ ျပတ္ေနတဲ့ အတြက္ ပညာရွင္ဆိုတာ မရွိသေလာက္ ရွားသြား ၿပီျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ဝန္းရံ ဖို႔သာ အေကာင္းဆုံးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
BBC Burmese
https://www.bbc.com
