မဲေခါင္ေအာက္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြအတြက္ တရုတ္ေရကာတာ ေရလႊတ္ေပးမည္

(Zawgyi/Unicode)

မဲေခါင္ျမစ္ေၾကာေအာက္ဘက္ပုိင္းမွာရွိေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြမွာ ကာလရွည္ၾကာ မုိးေခါင္ေရရွားမႈနဲ႔ ႀကံဳေနရတာကုိ ကူညီတဲ့အေနနဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံက သူ႔ဆည္ေတြထဲကေန မဲေခါင္ျမစ္ထဲကုိ ေရေတြ လြတ္ေပးမယ္လုိ႔ ၾကာသပေတးေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ၿပီး အနာဂတ္မွာလည္း ဇလေဗဒန႔ဲဆုိင္တဲ့ နည္းပညာေတြကုိ အကူအညီေပးသြားမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

မဲေခါင္ျမစ္ညာမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဆည္တည္ေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ ျမစ္ေအာက္ပုိင္းမွာရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံ ၅ ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကုိ ေရရွည္ ထိခုိက္မယ့္အျပင္ တရုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ မွီခုိအားထားရမႈေတြ ႀကီးထြားလာႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ စီးပြားေရးစစ္တမ္းအသစ္ ထြက္လာအၿပီးမွာ တရုတ္အစုိးရက အဲဒီလုိ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္တာပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း မုိးေခါင္ေရရွားမႈ ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျမန္မာ၊ လာအုိ၊ ထုိင္း၊ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံေတြက စုိက္ပ်ဳိးလုပ္ငန္းေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ ထိခုိက္နစ္နာေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ မုိးေခါင္ေရရွားျဖစ္ရတာနဲ႔ ေဒသတြင္း ဥတုရာသီ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့တာဟာ တရုတ္တုိ႔က မဲေခါင္ျမစ္အထက္ပုိင္းက Lancang ျမစ္ေပၚမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဆည္ ၁၁ ခု တည္ေဆာက္ခဲ့တာေၾကာင့္လုိ႔ အျပစ္တင္ ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။

တရုတ္ႏုိင္ငံေတာ္ေကာင္စီ၀င္လည္းျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္တဲ့ Wang Yi ကေတာ့ အခုလုိ မုိးေခါင္ေရရွား ျဖစ္ရတာဟာ မုိးမရြာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး တရုတ္ႏုိင္ငံမွာလည္း အလားတူ အျဖစ္မ်ဳိး ရင္ဆုိင္ေနရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

လာအုိႏုိင္ငံကလည္း မဲေခါင္ျမစ္ေပၚမွာ ဆည္ေတြ တည္ေဆာက္ေနတာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ လအတြင္း မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပုိင္းမွာ ဆည္အသစ္ ၂ ခုကုိ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး မၾကာခင္မွာလည္း Luang Prabang ၿမိဳ႕အနီးမွာ ေနာက္ထပ္ ဆည္အသစ္တခု ထပ္မံ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။


................

မဲခေါင်အောက်ပိုင်းနိုင်ငံတွေအတွက် တရုတ်ရေကာတာ ရေလွှတ်ပေးမည်

(Unicode)

မဲခေါင်မြစ်ကြောအောက်ဘက်ပိုင်းမှာရှိနေတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာ ကာလရှည်ကြာ မိုးခေါင်ရေရှားမှုနဲ့ ကြုံနေရတာကို ကူညီတဲ့အနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက သူ့ဆည်တွေထဲကနေ မဲခေါင်မြစ်ထဲကို ရေတွေ လွတ်ပေးမယ်လို့ ကြာသပတေးနေ့မှာ ပြောကြားလိုက်ပြီး အနာဂတ်မှာလည်း ဇလဗေဒနဲ့ဆိုင်တဲ့ နည်းပညာတွေကို အကူအညီပေးသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မဲခေါင်မြစ်ညာမှာ ရေအားလျှပ်စစ်ဆည်တည်ဆောက်ခြင်းအားဖြင့် မြစ်အောက်ပိုင်းမှာရှိနေတဲ့ နိုင်ငံ ၅ နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးကို ရေရှည် ထိခိုက်မယ့်အပြင် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် မှီခိုအားထားရမှုတွေ ကြီးထွားလာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စီးပွားရေးစစ်တမ်းအသစ် ထွက်လာအပြီးမှာ တရုတ်အစိုးရက အဲဒီလို ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း မိုးခေါင်ရေရှားမှု ဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာ၊ လာအို၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွေက စိုက်ပျိုးလုပ်ငန်းတွေကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်နစ်နာစေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို မိုးခေါင်ရေရှားဖြစ်ရတာနဲ့ ဒေသတွင်း ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တာဟာ တရုတ်တို့က မဲခေါင်မြစ်အထက်ပိုင်းက Lancang မြစ်ပေါ်မှာ ရေအားလျှပ်စစ်ဆည် ၁၁ ခု တည်ဆောက်ခဲ့တာကြောင့်လို့ အပြစ်တင် ပြောဆိုနေကြပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်လည်းဖြစ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ်တဲ့ Wang Yi ကတော့ အခုလို မိုးခေါင်ရေရှား ဖြစ်ရတာဟာ မိုးမရွာတဲ့အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှာလည်း အလားတူ အဖြစ်မျိုး ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ပြောပါတယ်။

လာအိုနိုင်ငံကလည်း မဲခေါင်မြစ်ပေါ်မှာ ဆည်တွေ တည်ဆောက်နေတာမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၄ လအတွင်း မဲခေါင်မြစ်အောက်ပိုင်းမှာ ဆည်အသစ် ၂ ခုကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး မကြာခင်မှာလည်း Luang Prabang မြို့အနီးမှာ နောက်ထပ် ဆည်အသစ်တခု ထပ်မံ တည်ဆောက်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။

VOA (Burmese)
https://burmese.voanews.com

ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လူေတြလမ္းေပၚ ျပန္ထြက္စျပဳၿပီ

ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လူေတြလမ္းေပၚ ျပန္ထြက္စျပဳၿပီ

(Zawgyi/Unicode)

ကုိ႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ လူေထာင္ခ်ီေသဆုံးၿပီး ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ေရာဂါကူးစက္ခံေနရတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ဒီရက္ပိုင္းထဲ ေသဆုံးသူအေရအတြက္ အနည္းငယ္ က်ဆင္းလာသလို၊ ေနာက္ထပ္ ကူးစက္ခံရသူ အေရတြက္လည္း ေလ်ာ့လာတာေၾကာင့္ ေဘဂ်င္းၿမဳိ႕ေတာ္က ျပည္သူေတြဟာ တင္းၾကပ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ အညီေနထိုင္ရင္း လမ္းမေတြေပၚ ျပန္ထြက္စ ျပဳလာၾကၿပီးျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း AFP သတင္းကိုအေျခခံၿပီး ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။

ကမၻာ့လွည့္ခရီးသြားေတြနဲ႔ေရာ ၿမဳိ့ခံေတြ၊ အလုပ္လုပ္လာသူေတြနဲ႔ပါ စည္းကားေနတတ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံၿမဳိ႕ေတာ္ေဘဂ်င္းဟာ ကုိ႐ုိနာဗိုင္းရပ္စ္ စျဖစ္လာခ်ိန္ကစလုိ႔ ေန႔စဥ္ လူေတြေသဆုံးလာၿပီးေနာက္မွာ အစိုးရကလည္း အသြားအလာကန္႔သတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ တင္းၾကပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ၿမဳိ့ေတာ္ႀကီးရဲ႕လမ္းမေတြေပၚမွာ လူေတြေျခာက္ေသြ႔သြားခဲ့ရာက အခုေတာ့ ျပန္ထြက္စ ျပဳလာပါတယ္။

ေဘးဂ်င္းၿမဳိ့ကအလုပ္ေတြမွာ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ သတ္မွတ္စည္းကမ္းခ်က္ေတြအတုိင္း လိုက္နာေနရတယ္လုိ႔ အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ဝန္ထမ္းျဖစ္သူ Song Ying က ေျပာပါတယ္။

“ေန႔စဥ္ပဲ က်မ အလုပ္ကို ေရာက္တယ္ဆုိတာနဲ႔ ပထမဦးဆုံး ကုိယ္အပူခ်ိန္ကို တိုင္းပါတယ္။ က်မတို႔ ကုမၸဏီကို အျပင္ကေန လာေရာက္ လည္ပတ္သူေတြနဲ႔ မေတြ႔ျဖစ္ေအာင္ အတတ္ႏုိင္ဆုံးေရွာင္ပါတယ္။ ဒါေတြက အဓိက လုပ္ျဖစ္တာေတြပါ။ အဲဒီေနာက္မွာ အခ်ိန္ ျခားျခားၿပီး ကိုယ္အပူခ်ိန္ကို ျပန္တုိင္းပါတယ္။ ေရာဂါကူးစက္မႈ ရွိမရွိ သိရေအာင္လုိ႔ပါ။”

ဗုိင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ဒီရက္ပုိင္းထဲ ေသဆုံးသူအေရအတြက္ က်ဆင္းလာတာ၊ ေနာက္ထပ္ ကူးစက္ခံရသူအေရတြက္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ စတင္ ေလ်ာ့နည္းလာတယ္လို႔ ၾကာသပေတးေန႔က တ႐ုတ္က်န္းမာေရးတာဝန္ရွိသူေတြက ေၾကညာပါတယ္။ ဒါဟာ အစုိးရရဲ႕ကူးစက္ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ တင္းၾကပ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အလုပ္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ ျပသရာေရာက္ေၾကာင္း လာအိုႏိုင္ငံမွာလုပ္တဲ့ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ အေရးေပၚစည္းေဝးပြဲမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဝမ့္ယီက ေျပာသြားပါတယ္။ ေဘဂ်င္းၿမဳိ႕ေတာ္ကေနအိမ္ အေဆာက္အဦးေတြမွာ အဝင္အထြက္ေတြ ခုထိတင္ၾကပ္ထားဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ မစၥ Song က ဆုိပါတယ္။

“က်မေနတဲ့ ေနရာတဝုိက္မွာေတာ့ ကိုယ္ေနတဲ့ အေဆာက္အဦးမွာ အဝင္-အထြက္ ဆိုင္းထုိးရပါတယ္။ ဒီမွာ တကယ္ေနတယ္ မေနဘူးဆိုတာ သက္ေသျပႏုိင္ဖုိ႔ အဝင္အထြက္ ကဒ္ျပားကုိလည္း ေဆာင္ထားရပါတယ္။ အဲဒီကဒ္ရွိမွသာ အခက္အခဲမရွိ ဝင္ထြက္ႏိုင္မွာပါ။ အေျခအေနေတြ ကေတာ့ ပုံမွန္အတုိင္းပဲလို႔ က်မ ျမင္ပါတယ္။”

ဒီအေတာတြင္း တ႐ုတ္အစိုးရကလည္း အသြားအလာ ကန္႔သတ္မႈလုပ္ထားတာေၾကာင့္ နယ္ကလာၿပီးအလုပ္လုပ္သူေတြအတြက္ အခက္ႀကဳံ ေနရတယ္လို႔ အေရာင္းျမႇင့္တင္ေရးဝန္ထမ္း Chen Yiming ကေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္ အိမ္ကိုတေခါက္ ျပန္သြားဖူးပါတယ္။ ဒီကို ျပန္ထြက္လာဖို႔က မလြယ္လွပါဘူး။ အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္လည္း ေဘဂ်င္းက ဟုိတယ္တခုမွာပဲ တည္းခိုေနတာ ၁၀ ရက္ေက်ာ္မက ရွိလာပါၿပီ။ ဟုိတယ္ထဲမွာပဲ ေနေနရတာ ပ်င္းဖို႔ သိပ္ေကာင္းတာပါ။ ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့ ဒီေဘဂ်င္းမွာ မိတ္ေဆြတေယာက္ရေတာ့ အေဖၚရသြားပါတယ္။ ဒီမွာက ဒီေလာက္ မတင္းၾကပ္ဘူးေလ။”

အကယ္၍သာ အိမ္ျပန္သြားရင္ မိသားစုကုိ ဒုကၡေပးသလိုျဖစ္မွာလည္း စိုးတယ္လို႔ Chen Yiming ကဆုိပါတယ္။

“နယ္က က်ေနာ့္အိမ္ကိုျပန္သြားရင္ တအိမ္လုံး ေစာင့္ၾကည့္မႈေအာက္မွာ ေနရမွာပါ။ က်ေနာ့္မိသားစုတခုလုံးကို ဒုကၡမေပးခ်င္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီက ဟိုတယ္မွာပဲ က်ေနာ္ ငွားေနေနရပါတယ္။ ခုခ်ိန္မွာ လုိအပ္ခ်က္ေတြရွိေနေသးေပမဲ့ မၾကာခင္မွာ လက္ရွိအေျခအေနေတြကို ေက်ာ္လႊား ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ သူ႔ျပည္သူေတြကိုသာ ဗိုင္းရပ္စ္အႏၱရာယ္ကေန ကာကြယ္ေန႐ုံတင္မကပဲ ၊ တကမၻာ့လုံးအတြက္ပါ ကာကြယ္ေပးေနတယ္လို႔ ဝန္ႀကီးဝမ္းယီက လာအိုမွာလုပ္တဲ့ Asean စည္းေဝးပြဲမွာေျပာပါတယ္။

ခုဆိုရင္ ကို႐ုိနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံထဲမွာတင္ ေသဆုံးသူ ၂၁၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး၊ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူေပါင္းက ၇၄,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနပါတယ္။ တ႐ုတ္တင္သာမက အာဆီယံထဲက ဖိလစ္ပိုင္၊ ထုိင္း၊ စကၤာပူ နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း COVID-19 ကူးစက္သူေတြ ရွိေနပါတယ္။


.....................

ဘေဂျင်းမြို့တော်မှာ လူတွေလမ်းပေါ် ပြန်ထွက်စပြုပြီ

(Unicode)

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် လူထောင်ချီသေဆုံးပြီး သောင်းနဲ့ချီ ရောဂါကူးစက်ခံနေရတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ဒီရက်ပိုင်းထဲ သေဆုံးသူအရေအတွက် အနည်းငယ် ကျဆင်းလာသလို၊ နောက်ထပ် ကူးစက်ခံရသူ အရေတွက်လည်း လျော့လာတာကြောင့် ဘေဂျင်းမြို့တော်က ပြည်သူတွေဟာ တင်းကြပ်ထားတဲ့စည်းမျဉ်းတွေနဲ့ အညီနေထိုင်ရင်း လမ်းမတွေပေါ် ပြန်ထွက်စ ပြုလာကြပြီးဖြစ်တဲ့အကြောင်း AFP သတင်းကိုအခြေခံပြီး ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြထားပါတယ်။

ကမ္ဘာ့လှည့်ခရီးသွားတွေနဲ့ရော မြို့ခံတွေ၊ အလုပ်လုပ်လာသူတွေနဲ့ပါ စည်းကားနေတတ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံမြို့တော်ဘေဂျင်းဟာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စဖြစ်လာချိန်ကစလို့ နေ့စဉ် လူတွေသေဆုံးလာပြီးနောက်မှာ အစိုးရကလည်း အသွားအလာကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ တင်းကြပ်ခဲ့တာကြောင့် မြို့တော်ကြီးရဲ့လမ်းမတွေပေါ်မှာ လူတွေခြောက်သွေ့သွားခဲ့ရာက အခုတော့ ပြန်ထွက်စ ပြုလာပါတယ်။

ဘေးဂျင်းမြို့ကအလုပ်တွေမှာ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သတ်မှတ်စည်းကမ်းချက်တွေအတိုင်း လိုက်နာနေရတယ်လို့ အိမ်ခြံမြေဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း ဝန်ထမ်းဖြစ်သူ Song Ying က ပြောပါတယ်။

“နေ့စဉ်ပဲ ကျမ အလုပ်ကို ရောက်တယ်ဆိုတာနဲ့ ပထမဦးဆုံး ကိုယ်အပူချိန်ကို တိုင်းပါတယ်။ ကျမတို့ ကုမ္ပဏီကို အပြင်ကနေ လာရောက် လည်ပတ်သူတွေနဲ့ မတွေ့ဖြစ်အောင် အတတ်နိုင်ဆုံးရှောင်ပါတယ်။ ဒါတွေက အဓိက လုပ်ဖြစ်တာတွေပါ။ အဲဒီနောက်မှာ အချိန် ခြားခြားပြီး ကိုယ်အပူချိန်ကို ပြန်တိုင်းပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်မှု ရှိမရှိ သိရအောင်လို့ပါ။”

ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဒီရက်ပိုင်းထဲ သေဆုံးသူအရေအတွက် ကျဆင်းလာတာ၊ နောက်ထပ် ကူးစက်ခံရသူအရေတွက် ပထမဆုံးအကြိမ် စတင် လျော့နည်းလာတယ်လို့ ကြာသပတေးနေ့က တရုတ်ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေက ကြေညာပါတယ်။ ဒါဟာ အစိုးရရဲ့ကူးစက်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ တင်းကြပ်တဲ့လုပ်ငန်းစဉ်တွေ အလုပ်ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ ပြသရာရောက်ကြောင်း လာအိုနိုင်ငံမှာလုပ်တဲ့အာဆီယံ-တရုတ် အရေးပေါ်စည်းဝေးပွဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဝမ့်ယီက ပြောသွားပါတယ်။ ဘေဂျင်းမြို့တော်ကနေအိမ် အဆောက်အဦးတွေမှာ အဝင်အထွက်တွေ ခုထိတင်ကြပ်ထားဆဲ ဖြစ်တယ်လို့ မစ္စ Song က ဆိုပါတယ်။

“ကျမနေတဲ့ နေရာတဝိုက်မှာတော့ ကိုယ်နေတဲ့ အဆောက်အဦးမှာ အဝင်-အထွက် ဆိုင်းထိုးရပါတယ်။ ဒီမှာ တကယ်နေတယ် မနေဘူးဆိုတာ သက်သေပြနိုင်ဖို့ အဝင်အထွက် ကဒ်ပြားကိုလည်း ဆောင်ထားရပါတယ်။ အဲဒီကဒ်ရှိမှသာ အခက်အခဲမရှိ ဝင်ထွက်နိုင်မှာပါ။ အခြေအနေတွေ ကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းပဲလို့ ကျမ မြင်ပါတယ်။”

ဒီအတောတွင်း တရုတ်အစိုးရကလည်း အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုလုပ်ထားတာကြောင့် နယ်ကလာပြီးအလုပ်လုပ်သူတွေအတွက် အခက်ကြုံ နေရတယ်လို့ အရောင်းမြှင့်တင်ရေးဝန်ထမ်း Chen Yiming ကပြောပါတယ်။

“ကျနော် အိမ်ကိုတခေါက် ပြန်သွားဖူးပါတယ်။ ဒီကို ပြန်ထွက်လာဖို့က မလွယ်လှပါဘူး။ အဲဒါနဲ့ ကျနော်လည်း ဘေဂျင်းက ဟိုတယ်တခုမှာပဲ တည်းခိုနေတာ ၁၀ ရက်ကျော်မက ရှိလာပါပြီ။ ဟိုတယ်ထဲမှာပဲ နေနေရတာ ပျင်းဖို့ သိပ်ကောင်းတာပါ။ ကံကောင်းချင်တော့ ဒီဘေဂျင်းမှာ မိတ်ဆွေတယောက်ရတော့ အဖေါ်ရသွားပါတယ်။ ဒီမှာက ဒီလောက် မတင်းကြပ်ဘူးလေ။”

အကယ်၍သာ အိမ်ပြန်သွားရင် မိသားစုကို ဒုက္ခပေးသလိုဖြစ်မှာလည်း စိုးတယ်လို့ Chen Yiming ကဆိုပါတယ်။

“နယ်က ကျနော့်အိမ်ကိုပြန်သွားရင် တအိမ်လုံး စောင့်ကြည့်မှုအောက်မှာ နေရမှာပါ။ ကျနော့်မိသားစုတခုလုံးကို ဒုက္ခမပေးချင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီက ဟိုတယ်မှာပဲ ကျနော် ငှားနေနေရပါတယ်။ ခုချိန်မှာ လိုအပ်ချက်တွေရှိနေသေးပေမဲ့ မကြာခင်မှာ လက်ရှိအခြေအနေတွေကို ကျော်လွှား နိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။”

တရုတ်နိုင်ငံဟာ သူ့ပြည်သူတွေကိုသာ ဗိုင်းရပ်စ်အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်နေရုံတင်မကပဲ ၊ တကမ္ဘာ့လုံးအတွက်ပါ ကာကွယ်ပေးနေတယ်လို့ ဝန်ကြီးဝမ်းယီက လာအိုမှာလုပ်တဲ့ Asean စည်းဝေးပွဲမှာပြောပါတယ်။ ခုဆိုရင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာတင် သေဆုံးသူ ၂၁၀၀ ကျော်ရှိပြီး၊ ရောဂါကူးစက်ခံရသူပေါင်းက ၇၄,၀၀၀ ကျော်ရှိနေပါတယ်။ တရုတ်တင်သာမက အာဆီယံထဲက ဖိလစ်ပိုင်၊ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူ နဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွေမှာလည်း COVID-19 ကူးစက်သူတွေ ရှိနေပါတယ်။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္/ VOA (Burmese)
https://burmese.voanews.com

ေအာ္စကာ၂၀၂၀-ပါရာဆိုက္႐ုပ္ရွင္ကို အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ေဝဖန္

ကိုရီးယားစကားေျပာ ႐ုပ္ရွင္ Parasite အေကာင္းဆုံး ဇာတ္ကား ေအာ္စကာ ဆြတ္ခူး

(Zawgyi)⤵⤵⤵
ဒီႏွစ္ ေအာ္စကာဆု ႐ုပ္ရွင္ဆုေပးပြဲမွာ ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားေျပာ႐ုပ္ရွင္ တစ္ခု အေနနဲ႔ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေအာ္စကာဆုေလးခု စံခ်ိန္တင္ ရရွိခဲ့တဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယား႐ုပ္ရွင္ ပါရာဆိုက္(Parasites) ကို ေအာ္စကာဆုေပးခဲ့တဲ့အေပၚ အေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ေဝဖန္လိုက္ပါတယ္။

ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈကို ႐ိုက္ျပထားတဲ့အဲဒီ ပါရာဆိုက္႐ုပ္ရွင္ကားဟာ အေကာင္းဆုံးဒါ႐ိုက္တာဆု၊ အေကာင္းဆုံး ဇာတ္ကားဆု၊ ဇာတ္ၫႊန္းဆုနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ႐ုပ္ရွင္ဆု စတဲ့ ဆုေလးဆု ရရွိခဲ့တာပါ။

အဲဒီဇာတ္ကား ေအာ္စကာရသြားတဲ့အေပၚအေမရိကန္သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ၂၀၂၀ သမၼတေ႐ြးေကာက္ပြဲစည္း႐ုံေရးခရီးစဥ္တစ္ခုအျဖစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ ရက္က လိုရာဒိုျပည္နယ္တြင္း လူထုေတြ႕ဆုံပြဲမွာ ေဝဖန္ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

"စကားမစပ္ ဒီႏွစ္ အကယ္ဒမီဆုေပးပြဲ ဘယ္ေလာက္ဆိုးလဲ သိၾကလား၊ ဆုရသြားတဲ့႐ုပ္ရွင္က ေတာင္ကိုရီးယားကတဲ့။ ဘာေတြျဖစ္ကုန္တာလဲ။ က်ဳပ္တို႔မွာေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးျပႆနာျဖစ္ေနတာနဲ႔တင္လုံေလာက္ေနပါၿပီ။ အဲဒီ႐ုပ္ရွင္က အေကာင္းဆုံးတဲ့။ ဟုတ္လား။ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ မသိပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ Gone with the Wild တို႔လို Sunset Boulevard တို႔လို ႐ုပ္ရွင္ကားေကာင္း ေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒါကို အေကာင္းဆုံး႐ုပ္ရွင္က ေတာင္ကိုရီးယားကတဲ့။ အဲဒါက အေကာင္းဆုံ႐ုပ္ရွင္လို႔ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္မထင္ဘူး။ ဒါမ်ိဳး ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြားအရင္က မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူး" လို႔ ထရမ့္က ေျပာသြားခဲ့တာပါ။

 ေျမေအာက္တစ္ပိုင္း အခန္းက်ဥ္းေလးထဲမွာေနရတဲ့ အဓိကဇာတ္ေကာင္မိသားစုတစ္စု

သမၼတထရမ့္ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ ပါရာဆိုက္႐ုပ္ရွင္ျဖန႔္ေဝသူ နီယြန္ကုမၸဏီဘက္ကေတာ့ နားမလည္ႏိုင္ဘူးလို႔ တြစ္တာမွာ တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ပါရာဆိုက္႐ုပ္ရွင္ဟာ ေအာ္စကာဆုေပးပြဲသမိုင္းမွာ အဂၤလိပ္စကားေျပာမဟုတ္တဲ့ တျခားဘာသာစကားနဲ႔ ႐ိုက္ကူးထားတဲ့အထဲက အေကာင္းဆုံးဇာတ္ကားဆု ပထမဆုံးရခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ပါရာဆိုက္႐ုပ္ရွင္ဖန္းတီးသူဒါ႐ိုက္တာ ဘြန္ဂြၽန္ဟို

ကပ္ပါးေကာင္မ်ားဆိုတဲ့ အဲဒီ ကိုရီးယား႐ုပ္ရွင္ဟာ ဒီႏွစ္ေအာ္စကာဇာတ္ကားဆုစာရင္းဝင္တဲ့ ကမာၻေက်ာ္ေဟာလိဝုဒ္ဇာတ္ကားေတြျဖစ္တဲ့ Ford v Ferrari ၊ The Irishman ၊ Jojo Rabbit ၊ Joker ၊ Little Women ၊ Marriage Story ၊ 1917 ၊ Once Upon A Time in Hollywood တို႔ကိုေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ခုလို ေအာ္စကာရရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com
----------
(Unicode)⤵⤵⤵
အော်စကာ၂၀၂၀-ပါရာဆိုက်ရုပ်ရှင်ကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ဝေဖန်

ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Getty Images
Image caption ကိုရီးယားစကားပြော ရုပ်ရှင် Parasite အကောင်းဆုံး ဇာတ်ကား အော်စကာ ဆွတ်ခူး

ဒီနှစ် အော်စကာဆု ရုပ်ရှင်ဆုပေးပွဲမှာ နိုင်ငံခြားဘာသာစကားပြောရုပ်ရှင် တစ်ခု အနေနဲ့ သမိုင်းတစ်လျှောက် အော်စကာဆုလေးခု စံချိန်တင် ရရှိခဲ့တဲ့ တောင်ကိုးရီးယားရုပ်ရှင် ပါရာဆိုက်(Parasites) ကို အော်စကာဆုပေးခဲ့တဲ့အပေါ် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရဲ့ ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟမှုကို ရိုက်ပြထားတဲ့အဲဒီ ပါရာဆိုက်ရုပ်ရှင်ကားဟာ အကောင်းဆုံးဒါရိုက်တာဆု၊ အကောင်းဆုံး ဇာတ်ကားဆု၊ ဇာတ်ညွှန်းဆုနဲ့ နိုင်ငံတကာ ရုပ်ရှင်ဆု စတဲ့ ဆုလေးဆု ရရှိခဲ့တာပါ။

အဲဒီဇာတ်ကား အော်စကာရသွားတဲ့အပေါ်အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ၂၀၂၀ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲစည်းရုံရေးခရီးစဉ်တစ်ခုအဖြစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်က လိုရာဒိုပြည်နယ်တွင်း လူထုတွေ့ဆုံပွဲမှာ ဝေဖန်ပြောကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

"စကားမစပ် ဒီနှစ် အကယ်ဒမီဆုပေးပွဲ ဘယ်လောက်ဆိုးလဲ သိကြလား၊ ဆုရသွားတဲ့ရုပ်ရှင်က တောင်ကိုရီးယားကတဲ့။ ဘာတွေဖြစ်ကုန်တာလဲ။ ကျုပ်တို့မှာတောင်ကိုရီးယားနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးပြဿနာဖြစ်နေတာနဲ့တင်လုံလောက်နေပါပြီ။ အဲဒီရုပ်ရှင်က အကောင်းဆုံးတဲ့။ ဟုတ်လား။ ကျွန်တော်တော့ မသိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့မှာ Gone with the Wild တို့လို Sunset Boulevard တို့လို ရုပ်ရှင်ကားကောင်း တွေအများကြီးရှိပါတယ်။ အဲဒါကို အကောင်းဆုံးရုပ်ရှင်က တောင်ကိုရီးယားကတဲ့။ အဲဒါက အကောင်းဆုံရုပ်ရှင်လို့တော့ ကျွန်တော်မထင်ဘူး။ ဒါမျိုး ဆိုးဆိုးရွားရွားအရင်က မဖြစ်ခဲ့ဖူးဘူး" လို့ ထရမ့်က ပြောသွားခဲ့တာပါ။
Image caption မြေအောက်တစ်ပိုင်း အခန်းကျဉ်းလေးထဲမှာနေရတဲ့ အဓိကဇာတ်ကောင်မိသားစုတစ်စု

သမ္မတထရမ့်ရဲ့ ပြောကြားချက်အပေါ် ပါရာဆိုက်ရုပ်ရှင်ဖြန့်ဝေသူ နီယွန်ကုမ္ပဏီဘက်ကတော့ နားမလည်နိုင်ဘူးလို့ တွစ်တာမှာ တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ပါရာဆိုက်ရုပ်ရှင်ဟာ အော်စကာဆုပေးပွဲသမိုင်းမှာ အင်္ဂလိပ်စကားပြောမဟုတ်တဲ့ တခြားဘာသာစကားနဲ့ ရိုက်ကူးထားတဲ့အထဲက အကောင်းဆုံးဇာတ်ကားဆု ပထမဆုံးရခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Reuters
Image caption ပါရာဆိုက်ရုပ်ရှင်ဖန်းတီးသူဒါရိုက်တာ ဘွန်ဂျွန်ဟို

ကပ်ပါးကောင်များဆိုတဲ့ အဲဒီ ကိုရီးယားရုပ်ရှင်ဟာ ဒီနှစ်အော်စကာဇာတ်ကားဆုစာရင်းဝင်တဲ့ ကမ္ဘာကျော်ဟောလိဝုဒ်ဇာတ်ကားတွေဖြစ်တဲ့ Ford v Ferrari ၊ The Irishman ၊ Jojo Rabbit ၊ Joker ၊ Little Women ၊ Marriage Story ၊ 1917 ၊ Once Upon A Time in Hollywood တို့ကိုကျော်ဖြတ်ပြီး ခုလို အော်စကာရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

BBC Burmese
https://www.bbc.com

တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ရေသ့ေတာင္ထဲ ႐ြာသားတခ်ိဳ႕ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚ ထြက္ေျပးလာရ

ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကသူေတြထဲမွာ ကေလးေတြ ပါဝင္သလို အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

(Zawgyi)⤵⤵⤵
ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက သမီးလွေက်း႐ြာသားေတြဟာ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ ရက္ညေနပိုင္းမွာ သူတို႔အတြက္ လုံၿခဳံမယ္လို႔ထင္ရတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြကို ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကပါတယ္။

သမီးလွေက်း႐ြာမွာ သူတို႔အတြက္ ႐ုပ္ပိုင္းစိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ လုံၿခဳံမႈမရွိေတာ့ဘူးလို႔ ခံစားရတဲ့အတြက္ အခုလို ထြက္ေျပးလာၾကတာလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အခုေဖေဖာ္ဝါရီ ဒုတိယပတ္အတြင္း တပ္မေတာ္နဲ႔ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ ေအေအတို႔အၾကား ျပန္လည္ျပင္းထန္လာတဲ့ တိုက္ပြဲေတြအတြင္း လက္နက္ႀကီး ပစ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ႐ြာကို စြန႔္ခြာခဲ့ရပါတယ္။

 ေမြးကင္းစကေလးလည္း စစ္ေရွာင္ရ

ထြက္ေျပးလာတဲ့ အေယာက္ ၆၀ ေလာက္ဟာ အုန္းေခ်ာင္း၊ ေက်ာက္ဆည္၊ ေတာင္ရင္းတန္း၊ ေရေခါင္း ေခ်ာင္းစတဲ့ေက်း႐ြာေတြမွာ ခိုလႈံေနခဲ့ၾကေပမယ့္ သူတို႔ခိုလႈံခဲ့ၾကတဲ့ ေက်း႐ြာေတြမွာလည္း မလုံၿခဳံတာေၾကာင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို သေဘၤာနဲ႔ ထပ္မံတိမ္းေရွာင္ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

"(ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ ရက္မနက္) ၁ နာရီေလာက္မွာ အုန္းေခ်ာင္း႐ြာကို ေျပးပါတယ္။ တစ္ညအိပ္ၿပီး ေက်ာက္ဆည္၊ ေတာင္ရင္းတန္း႐ြာေတြကို ေျပးပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ မလုံၿခဳံလို႔ ေရေခါင္းေခ်ာင္းကို ေျပးပါတယ္။ အဲ့ဒီက သေဘၤာနဲ႔လိုက္လာတာပါ။ တိုက္ပြဲျဖစ္လို႔ လမ္းမွာ ကင္းပုန္းေတြလည္း ဝပ္ေနခဲ့ရပါတယ္။ ႐ြာမွာလည္းမေနရ၊ ဟိုထြက္ေျပးဒီထြက္ေျပး၊ ဟိုမွာတစ္ညအိပ္၊ ဒီမွာတစ္ညအိပ္၊ ၿမိဳ႕ကိုလာဖို႔လည္း အဆင္မေျပ၊ ပိုက္ဆံလည္း မရွိ၊ ပတ္ၿပီးေတာ့ေျပးေနခဲ့ရတယ္။ ကြၽန္မတို႔ အိမ္မွာက ေနလို႔မရေတာ့ဘူး။ အခင္းေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ေခါင္မိုးေတြလည္း ေပါက္ကုန္ၿပီ။ ဒီမွာဆိုရင္ အကူညီေတြဘာေတြရမလား လုံၿခဳံမယ္ ထင္လို႔ လာၾကတာပါ" လို႔ ထြက္ေျပးလာတဲ့ သမီးလွ႐ြာခံ ေဒၚမေယက ဘီဘီစီကိုေျပာပါတယ္။

ဒီလို ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကသူေတြထဲမွာ ေမြးကင္းစကေလးေတြ ပါဝင္သလို အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြလည္း ပါပါတယ္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚကို သမီးလွေက်း႐ြာက ထြက္ေျပးလာသူေတြအျပင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းက ေရာက္ႏွင့္ေနတဲ့ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္က စစ္ေဘးေရွာင္ ၂၀ ေက်ာ္လည္း ရွိေနၿပီး ထပ္မံလာေရာက္မယ့္သူေတြလည္း အမ်ားအျပား ရွိေနတဲ့အေျခအေနပါ။

ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ရွိေနၿပီး လူဦးေရ ေလးေသာင္းေလာက္ထိ တိုးလာတဲ့အတြက္ စားေရးေသာက္ေရး၊ ေနေရးထိုင္ေရးအျပင္ ေသာက္သုံးေရးအခက္အခဲေတြနဲ႔လည္း ရင္ဆိုင္ေနၾကရလို႔ အကူအညီေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

"ေျပးခဲ့တဲ့႐ြာေတြမွာလည္း ဇက္တို႔ ေနဗီတို႔က အၿမဲတမ္း လွမ္းပစ္ေနပါတယ္။ ႐ြာကိုမီးေလာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဇယ်ာေျမကို ေရာက္ေနပါတယ္။ မီးခိုးေတြထြက္ေနတာကို ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ ႐ြာကိုလည္းသြားလို႔မရဘူး။ အိမ္ကိုလည္း သြားမၾကည့္ခဲ့ရေသးဘူး။ ဆန္ေတြလည္း မီးထဲပါသြားပါၿပီ။ ခါးဝတ္တစ္တည္နဲ႔ ေျပးလာခဲ့ရတာပါ"လို႔ သမီးလွေက်း႐ြာခံတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚခင္ဝင္းေခ်က ထြက္ေျပးလာရတဲ့အေျခအေနကို ေျပာျပပါတယ္။

 ႐ြာထဲမွာ ေနအိမ္ေတြမီးေလာင္ေနတာကို အေဝးကပဲၾကည့္ၿပီး ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။

သမီးလွ႐ြာသားေတြ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္းက တျခား ႐ြာသုံးေလး႐ြာေလာက္ဆီကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကေပမယ့္ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ စားေရးေနေရး အဆင္မေျပတာေၾကာင့္ စစ္ေတြအထိ လာခဲ့ၾကတာပါ။

တိုက္ပြဲေတြအတြင္း သမီးလွေက်း႐ြာဟာ လက္နက္ႀကီးေတြ က်ေရာက္ေပါက္ကြဲခဲ့တဲ့အတြက္ အိမ္ ၁၇ လုံး မီးေလာင္ကြၽမ္းသြားခဲ့သလို ႐ြာထဲမွာ စစ္ေၾကာင္းေတြ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ သူတို႔ ေနအိမ္ေတြ မီးေလာင္သြားတာကို အေဝးကပဲ ၾကည့္ေနခဲ့ၾကရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တိုက္ပြဲေတြကေတာ့ ဒီလထဲမွာ ေန႔စဥ္လိုလို ျပင္းထန္ေနပါတယ္။ လက္နက္ႀကီးေတြ မၾကာခဏ က်ေရာက္ေပါက္ကြဲတာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ေတြအပါအဝင္ အရပ္သားေတြ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရမႈေတြလည္း တိုးလာေနပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ဖို႔ တစ္ဖက္မွာႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြစတင္ေတာ့ဖို႔ အစိုးရနဲ႔ အပစ္ရပ္အဖြဲ႕ေတြ ေဆြးေႏြးေနၿပီဆိုေပမယ့္ အခု တိုက္ပြဲျဖစ္ ေနတဲ့ ေအေအအပါအဝင္ ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္တို႔ အလြတ္သေဘာေတြ႕ဆုံပြဲေတြကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတည္းက ရပ္တန႔္ေန ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႕ရဲ႕ တစ္ဖက္သတ္အပစ္ရပ္ေၾကညာခ်က္ဟာလည္း ဒီေဖေဖာ္ဝါရီလကုန္မွာ သက္တမ္းျပည့္မွာျဖစ္ၿပီး အပစ္ရပ္ထားတဲ့အေတာအတြင္း ေလးဖြဲ႕ထဲက ေအေအနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြားေနခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com
-------------
(Unicode)⤵⤵⤵
တိုက်ပွဲကြောင့် ရသေ့တောင်ထဲ ရွာသားတချို့ စစ်တွေမြို့ပေါ် ထွက်ပြေးလာရ

ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Myint Lwin
Image caption ထွက်ပြေးလာခဲ့ကြသူတွေထဲမှာ ကလေးတွေ ပါဝင်သလို အမျိုးသမီးတွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ရသေ့တောင်မြို့နယ်ထဲက သမီးလှကျေးရွာသားတွေဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်ညနေပိုင်းမှာ သူတို့အတွက် လုံခြုံမယ်လို့ထင်ရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့မြို့တော် စစ်တွေကို ထွက်ပြေးရောက်ရှိလာခဲ့ကြပါတယ်။

သမီးလှကျေးရွာမှာ သူတို့အတွက် ရုပ်ပိုင်းစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုံခြုံမှုမရှိတော့ဘူးလို့ ခံစားရတဲ့အတွက် အခုလို ထွက်ပြေးလာကြတာလည်း ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အခုဖေဖော်ဝါရီ ဒုတိယပတ်အတွင်း တပ်မတော်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် အေအေတို့အကြား ပြန်လည်ပြင်းထန်လာတဲ့ တိုက်ပွဲတွေအတွင်း လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုတွေကြောင့် သူတို့ဟာ ရွာကို စွန့်ခွာခဲ့ရပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Myint Lwin
Image caption မွေးကင်းစကလေးလည်း စစ်ရှောင်ရ

ထွက်ပြေးလာတဲ့ အယောက် ၆၀ လောက်ဟာ အုန်းချောင်း၊ ကျောက်ဆည်၊ တောင်ရင်းတန်း၊ ရေခေါင်း ချောင်းစတဲ့ကျေးရွာတွေမှာ ခိုလှုံနေခဲ့ကြပေမယ့် သူတို့ခိုလှုံခဲ့ကြတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာလည်း မလုံခြုံတာကြောင့် စစ်တွေမြို့ကို သင်္ဘောနဲ့ ထပ်မံတိမ်းရှောင်ထွက်ပြေးလာခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

"(ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်မနက်) ၁ နာရီလောက်မှာ အုန်းချောင်းရွာကို ပြေးပါတယ်။ တစ်ညအိပ်ပြီး ကျောက်ဆည်၊ တောင်ရင်းတန်းရွာတွေကို ပြေးပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ မလုံခြုံလို့ ရေခေါင်းချောင်းကို ပြေးပါတယ်။ အဲ့ဒီက သင်္ဘောနဲ့လိုက်လာတာပါ။ တိုက်ပွဲဖြစ်လို့ လမ်းမှာ ကင်းပုန်းတွေလည်း ဝပ်နေခဲ့ရပါတယ်။ ရွာမှာလည်းမနေရ၊ ဟိုထွက်ပြေးဒီထွက်ပြေး၊ ဟိုမှာတစ်ညအိပ်၊ ဒီမှာတစ်ညအိပ်၊ မြို့ကိုလာဖို့လည်း အဆင်မပြေ၊ ပိုက်ဆံလည်း မရှိ၊ ပတ်ပြီးတော့ပြေးနေခဲ့ရတယ်။ ကျွန်မတို့ အိမ်မှာက နေလို့မရတော့ဘူး။ အခင်းတွေလည်း မရှိတော့ဘူး။ ခေါင်မိုးတွေလည်း ပေါက်ကုန်ပြီ။ ဒီမှာဆိုရင် အကူညီတွေဘာတွေရမလား လုံခြုံမယ် ထင်လို့ လာကြတာပါ" လို့ ထွက်ပြေးလာတဲ့ သမီးလှရွာခံ ဒေါ်မယေက ဘီဘီစီကိုပြောပါတယ်။

ဒီလို ထွက်ပြေးလာခဲ့ကြသူတွေထဲမှာ မွေးကင်းစကလေးတွေ ပါဝင်သလို အမျိုးသမီးတွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေလည်း ပါပါတယ်။

စစ်တွေမြို့ပေါ်ကို သမီးလှကျေးရွာက ထွက်ပြေးလာသူတွေအပြင် ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်းက ရောက်နှင့်နေတဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်က စစ်ဘေးရှောင် ၂၀ ကျော်လည်း ရှိနေပြီး ထပ်မံလာရောက်မယ့်သူတွေလည်း အများအပြား ရှိနေတဲ့အခြေအနေပါ။

ရသေ့တောင်မြို့နယ်အတွင်းမှာ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းပေါင်း ၂၀ ကျော်ရှိနေပြီး လူဦးရေ လေးသောင်းလောက်ထိ တိုးလာတဲ့အတွက် စားရေးသောက်ရေး၊ နေရေးထိုင်ရေးအပြင် သောက်သုံးရေးအခက်အခဲတွေနဲ့လည်း ရင်ဆိုင်နေကြရလို့ အကူအညီတွေ အများကြီး လိုအပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

"ပြေးခဲ့တဲ့ရွာတွေမှာလည်း ဇက်တို့ နေဗီတို့က အမြဲတမ်း လှမ်းပစ်နေပါတယ်။ ရွာကိုမီးလောင်တဲ့အချိန်မှာ ဇေယျာမြေကို ရောက်နေပါတယ်။ မီးခိုးတွေထွက်နေတာကို မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ ရွာကိုလည်းသွားလို့မရဘူး။ အိမ်ကိုလည်း သွားမကြည့်ခဲ့ရသေးဘူး။ ဆန်တွေလည်း မီးထဲပါသွားပါပြီ။ ခါးဝတ်တစ်တည်နဲ့ ပြေးလာခဲ့ရတာပါ"လို့ သမီးလှကျေးရွာခံတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါ်ခင်ဝင်းချေက ထွက်ပြေးလာရတဲ့အခြေအနေကို ပြောပြပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Myint Lwin
Image caption ရွာထဲမှာ နေအိမ်တွေမီးလောင်နေတာကို အဝေးကပဲကြည့်ပြီး ထွက်ပြေးလာခဲ့ကြရတာဖြစ်ပါတယ်။

သမီးလှရွာသားတွေ ရသေ့တောင်မြို့နယ်တွင်းက တခြား ရွာသုံးလေးရွာလောက်ဆီကို ရွှေ့ပြောင်းတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြပေမယ့် လုံခြုံရေးနဲ့ စားရေးနေရေး အဆင်မပြေတာကြောင့် စစ်တွေအထိ လာခဲ့ကြတာပါ။

တိုက်ပွဲတွေအတွင်း သမီးလှကျေးရွာဟာ လက်နက်ကြီးတွေ ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့တဲ့အတွက် အိမ် ၁၇ လုံး မီးလောင်ကျွမ်းသွားခဲ့သလို ရွာထဲမှာ စစ်ကြောင်းတွေ ရှိနေသေးတာကြောင့် သူတို့ နေအိမ်တွေ မီးလောင်သွားတာကို အဝေးကပဲ ကြည့်နေခဲ့ကြရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲတွေကတော့ ဒီလထဲမှာ နေ့စဉ်လိုလို ပြင်းထန်နေပါတယ်။ လက်နက်ကြီးတွေ မကြာခဏ ကျရောက်ပေါက်ကွဲတာကြောင့် ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် အရပ်သားတွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရမှုတွေလည်း တိုးလာနေပါတယ်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ဖို့ တစ်ဖက်မှာနိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေစတင်တော့ဖို့ အစိုးရနဲ့ အပစ်ရပ်အဖွဲ့တွေ ဆွေးနွေးနေပြီဆိုပေမယ့် အခု တိုက်ပွဲဖြစ် နေတဲ့ အေအေအပါအဝင် မြောက်ပိုင်းအဖွဲ့တွေနဲ့ အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့ အလွတ်သဘောတွေ့ဆုံပွဲတွေကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကုန်ပိုင်းတည်းက ရပ်တန့်နေ ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြောက်ပိုင်းလေးဖွဲ့ရဲ့ တစ်ဖက်သတ်အပစ်ရပ်ကြေညာချက်ဟာလည်း ဒီဖေဖော်ဝါရီလကုန်မှာ သက်တမ်းပြည့်မှာဖြစ်ပြီး အပစ်ရပ်ထားတဲ့အတောအတွင်း လေးဖွဲ့ထဲက အေအေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တိုက် ဖြစ်ပွားနေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

BBC Burmese
https://www.bbc.com

မင္းထင္ကိုကိုႀကီး ျပစ္ဒဏ္ေစ့လို႔ လြတ္ေျမာက္

(Zawgyi)⤵⤵⤵
 တပ္မေတာ္နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကို ေဝဖန္ေရးသားလို႔ ေထာင္ဒဏ္တစ္ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံထားရတဲ့ ဒါ႐ိုက္တာ မင္းထင္ကိုကိုႀကီးဟာ ျပစ္ဒဏ္ရက္ေစ့လို႔ ဒီေန႔ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္ကေန လြတ္ေျမာက္လာပါတယ္။

၂၀၁၉ ေဖေဖာ္ဝါရီလကေန မတ္လအထိ သူ႔ရဲ႕လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသားခဲ့တာေတြဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို က်ဆင္းေစတယ္ဆိုၿပီး ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္က ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး လင္းထြန္းက ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၀၅(က) နဲ႔ တရားစြဲဆိုခဲ့တာပါ။

အဲဒီအမႈကို အာမခံမေပးလို႔ ဒါ႐ိုက္တာ မင္းထင္ကိုကိုႀကီးဟာ ၂၀၁၉ ဧၿပီလကတည္းက ေထာင္ထဲကေန အမႈရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာပါ။ သူဟာ က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ အာမခံ အႀကိမ္ႀကိမ္တင္ခဲ့ေပမယ့္ ပယ္ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။

ဒီအမႈကို စတင္အမႈဖြင့္စဥ္ကတည္းက လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတာဆိုၿပီး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕ AI အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းအရပ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြက ကန႔္ကြက္ခဲ့သလို အမႈကို ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာပါ။

RFA Burmese
https://www.facebook.com/rfaburmese
------------
(Unicode)⤵⤵⤵
မင်းထင်ကိုကိုကြီး ပြစ်ဒဏ်စေ့လို့ လွတ်မြောက်

 တပ်မတော်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို ဝေဖန်ရေးသားလို့ ထောင်ဒဏ်တစ်နှစ် ချမှတ်ခံထားရတဲ့ ဒါရိုက်တာ မင်းထင်ကိုကိုကြီးဟာ ပြစ်ဒဏ်ရက်စေ့လို့ ဒီနေ့ အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်ကနေ လွတ်မြောက်လာပါတယ်။

၂၀၁၉ ဖေဖော်ဝါရီလကနေ မတ်လအထိ သူ့ရဲ့လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှာ ရေးသားခဲ့တာတွေဟာ တပ်မတော်ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ကျဆင်းစေတယ်ဆိုပြီး ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်က ဒု-ဗိုလ်မှူးကြီး လင်းထွန်းက ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၀၅(က) နဲ့ တရားစွဲဆိုခဲ့တာပါ။

အဲဒီအမှုကို အာမခံမပေးလို့ ဒါရိုက်တာ မင်းထင်ကိုကိုကြီးဟာ ၂၀၁၉ ဧပြီလကတည်းက ထောင်ထဲကနေ အမှုရင်ဆိုင်ခဲ့ရတာပါ။ သူဟာ ကျန်းမာရေးမကောင်းလို့ အာမခံ အကြိမ်ကြိမ်တင်ခဲ့ပေမယ့် ပယ်ချခံခဲ့ရပါတယ်။

ဒီအမှုကို စတင်အမှုဖွင့်စဉ်ကတည်းက လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် ချိုးဖောက်ခံရတာဆိုပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ AI အပါအဝင် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပြည်တွင်းအရပ်ဖက်အဖွဲ့တွေက ကန့်ကွက်ခဲ့သလို အမှုကို ရုပ်သိမ်းပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုခဲ့ကြတာပါ။

RFA Burmese
https://www.facebook.com/rfaburmese

COVID- 19 သံသယဓါတ္ခဲြနမူနာမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း စတင္စစ္ေဆး

ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္တြင္ ဆိုက္ေရာက္ ေလယာဥ္တြင္ ပါလာေသာ ခရီးသြားမ်ားကို အပူခ်ိန္တိုင္းေနစဥ္ ( ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔ ၂၀၂၀)

(Zawgyi/Unicode)

Covid-19 ေရာဂါရွိ မရွိ ဒီကေန႔ကစၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာပဲ စတင္စစ္ေဆး အတည္ျပဳႏုိင္ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ဓာတ္ခြဲနမူနာေတြကို ထုိင္းႏုိင္ငံက ရည္ညႊန္းဓာတ္ခြဲခန္းဆီ ပို႔စရာ မလုိေတာ့ဘူးလို႔ ရန္ကုန္ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး ဓာတ္ခြဲမႈဆုိင္ရာဌာန NHL တာဝန္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အခုလက္ရွိ ေစာင့္ၾကည့္လူနာ သံုးဦးရဲ႕ ဓာတ္ခြဲနမူနာ ေတြကို ဒီကေန႔ NHL ကို ပို႔ၿပီး စစ္ေဆးမယ္ လို႔လည္း ဗဟုိကူးစက္ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရးဌာန တာဝန္ရွိသူကလည္း ေျပာပါတယ္။

အျပည့္အစံုကို ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္း သတင္းေထာက္စုစုက ေျပာျပသြားမွာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံက COVID- 19 ေစာင့္ၾကည့္နဲ႔ သံသယလူနာေတြရဲ႕ ဓာတ္ခြဲနမူနာေတြကုိ အရင္က ထုိင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ရည္ညႊန္းဓာတ္ခြဲခန္းဆီကုိ ေပးပို႔ၿပီး ေရာဂါရွိ မရွိ အတည္ျပဳခ်က္ရယူခဲ့ရေပမယ့္ ဒီကေန႔ကစၿပီး ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္းမွာပဲ စစ္ေဆးၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ရယူႏုိင္ေတာ့မယ္လို႔ NHL အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး ဓာတ္ခြဲမႈဆိုင္ရာဌာနက ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာဥမၼာေဆြတင္က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ဒီေန႔ကေတာ့ ထုိင္းမပို႔ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အရင္ရက္ေတြတုန္းက က်ေတာ့ Sample တခုလာၿပီဆုိလို႔ရွိရင္ အဲဒီ Sample ကိုတဝက္ခြဲလုိက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ တဝက္ခြဲၿပီး ယိုးဒယားကိုပုိ႔တယ္။ တဝက္ကို အစ္မတုိ႔ဟာ အစ္မတုိ႔စစ္တာဆုိေတာ့ အစ္မတို႔စစ္ေနတာ ေတာ္ေတာ္မ်ားေနၿပီ။ အခုႏွစ္ဆယ္ ေက်ာ္သြားၿပီေလ။ ေက်ာ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီေန႔မွေတာ့ စစစ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခါတုိင္းကေတာ့ ထုိင္းနဲ႔အေျဖျပန္တုိက္ တာေပါ့ေနာ္။ အခုဟာက ဒီေန႔ကေတာ့ မတုိက္ေတာ့ဘူး။ ထုိင္းကိုလည္း မပို႔ေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ အစ္မတို႔ဟာ အစ္မတို႔ ဒီေန႔ အဲဒီ (ဓာတ္ခြဲနမူနာ) သံုးခုလံုးကို Run မွာေပါ့ေနာ္။”

အခုလိုစစ္ေဆးႏိုင္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဓာတ္ခြဲပစၥည္းေတြကို ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမႈနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံနဲ႔ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံဆီကေန လက္ခံရရွိခဲ့တာပါ။ ျမန္မာ့ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ လူနာ ၂၀ေက်ာ္ရဲ႕ ဓာတ္ခြဲနမူနာေတြကို အရင္စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံက ရည္ညႊန္းဓာတ္ခြဲခန္းဆီက ရလာတဲ့ အေျဖနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ ရာမွာ ကိုက္ညီမႈရွိတာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳ ရည္ညႊန္းဓာတ္ခြဲခန္းေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံက ရည္ညႊန္းဓာတ္ခြဲခန္း ဆီကုိ ေပးပို႔တုန္းက ေရာဂါ ရွိ မရွိ အေျဖရဖို႔ ေလးရက္ေလာက္ ေစာင့္ခဲ့ရေပမယ့္ ဒီေန႔ကစၿပီး ၂၄နာရီအတြင္း အေျဖကို ထုတ္ႏုိင္ေတာ့မယ္လုိ႔လည္း ေဒါက္တာဥမၼာေဆြတင္က ေျပာပါတယ္။

“ထုိင္းကိုပို႔တုန္းကက်ေတာ့ သံုးရက္ေလာက္ၾကာတယ္။ တခါတေလက်လို႔ရွိရင္ စေန၊ တနဂၤေႏြလိုမ်ိဳးုဆိုရင္ သူတုိ႔ဘက္က မလုပ္ဘူးေလ။ အဲဒါဆိုလို႔ရွိရင္ ေလးရက္ ေလာက္ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ အစ္မတို႔မွာက်ေတာ့ အခုမနက္အေစာ Run လို႔ရွိရင္ အေျဖက ညေနဆုိထြက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္လို႔ Positive ေတြဘာေတြမ်ား ထြက္ခဲ့သည္ရွိေသာ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အစ္မတို႔ဘက္က Confirmation ေနာက္ရက္ေတာ့ ျပန္ Run ေပးဖုိ႔ လိုေသးတယ္။ အဲဒီက်မွပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မွာေပါ့ေနာ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ေတာ့ ၂၄ နာရီအတြင္း အေျဖရမယ္။”

လက္ရွိမွာ ေစာင့္ ၾကည့္ လူနာ ၃ ဦး ရွိေနၿပီး တဦးက ေဝဘာဂီအထူးကုေဆးရံုမွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ အသက္ ၄၀အရြယ္ တရုတ္အမ်ိဳးသား၊ ေနာက္ မႏၱေလးအေထြေထြ ေရာဂါကုေဆးရံုႀကီးမွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ အသက္ ၂၆ႏွစ္အရြယ္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ေနာက္တဦးကေတာ့ မေကြးျပည္သူ႔ေဆးရံုႀကီးမွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ အသက္ ၂၅ႏွစ္အရြယ္ ျမန္မာအမ်ိဳးသားတို႔ ျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔သံုးဦးရဲ႕ ဓာတ္ခြဲနမူနာေတြကို ရန္ကုန္ NHL ဓါတ္ခြဲခန္းကို ပို႔ၿပီး ဒီကေန႔ စစ္ေဆးမယ္လို႔ ဗဟုိကူးစက္ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရးဌာန ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီးက VOA ကို ေျပာပါတယ္။

“Sample သံုးခုကို ဒီေန႔ NHL မွာ စစ္ေဆးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံမွာပဲ စစ္ေဆးႏုိင္ေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေျဖသိရလို႔ရွိရင္လည္း ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ထုတ္ျပန္ႏုိင္မယ္။ အဲဒီအေျဖသိရတဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ လုပ္ေဆာင္စရာေတြကိုလည္း ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေတြက အားသာခ်က္ေပါ့။ တကယ္လို႔သာ Negative ျဖစ္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ဒါ Negative ျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ က်မတို႔မွာ လုပ္ေဆာင္စရာေတြရွိပါတယ္။ Positive ျဖစ္တယ္ဆုိလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔မွာ ဆက္လုပ္စရာေတြရွိပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ COVID- 19 ေရာဂါ ကူးစက္မႈ လံုးဝမရွိေသးေပမယ့္ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ မေပါ့ဆဖို႔ သတိေပးမႈေတြနဲ႔ အတူ ကိုယ္ခံအားေကာင္းေအာင္ စားေသာက္ေနထုိင္ဖို႔၊ လူထူထပ္တဲ့ေနရာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး လက္ကိုစနစ္တက် မၾကာခဏေဆးေပးဖုိ႔ အပါအဝင္ ေခ်ာင္းဆိုးႏွာေခ်ရင္ ပါးစပ္အုပ္ဖို႔အတြက္ကုိလည္း က်န္းမာေရးနဲ႔ အားကစား ဝန္ႀကီးဌာနက တုိက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္ထားပါတယ္။

တရုတ္ႏုိင္ငံ၊ ဟူေဘးျပည္နယ္၊ ဝူဟန္ၿမိဳ႕ကေန စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ COVID- 19 ကုိရုိနာေရာဂါပိုးဟာ အျခားႏုိင္ငံေပါင္း ၂၉ႏုိင္ငံကို ကူးစက္ခဲ့ၿပီး ဒီကေန႔ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ရက္ မနက္ပိုင္းစာရင္းအရ လူေပါင္း ၇၆၀၀၀ ေက်ာ္ အကူးစက္ ခံေနရတာပါ။ ဒါဟာ ကမာၻလွည့္အေပ်ာ္စီးသေဘၤာ Diamond Princess ေပၚက ကူးစက္ခံရသူ ၆၂၁ ေယာက္ရဲ႕ စာရင္းကိုပါ ထည့္တြက္ထားတာ ျဖစ္ၿပီး ေသဆံုးသူကေတာ့ စုစုေပါင္း ၂၁၀၀ ေက်ာ္ထိ ရွိေနၿပီး တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။


..................

COVID- 19 သံသယဓါတ်ခွဲနမူနာများ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း စတင်စစ်ဆေး

(Unicode)

Covid-19 ရောဂါရှိ မရှိ ဒီကနေ့ကစပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာပဲ စတင်စစ်ဆေး အတည်ပြုနိုင်ပြီ ဖြစ်ပြီး ဓာတ်ခွဲနမူနာတွေကို ထိုင်းနိုင်ငံက ရည်ညွှန်းဓာတ်ခွဲခန်းဆီ ပို့စရာ မလိုတော့ဘူးလို့ ရန်ကုန် အမျိုးသားကျန်းမာရေး ဓာတ်ခွဲမှုဆိုင်ရာဌာန NHL တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက အခုလက်ရှိ စောင့်ကြည့်လူနာ သုံးဦးရဲ့ ဓာတ်ခွဲနမူနာ တွေကို ဒီကနေ့ NHLကို ပို့ပြီး စစ်ဆေးမယ် လို့လည်း ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာန တာဝန်ရှိသူကလည်း ပြောပါတယ်။

အပြည့်အစုံကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်စုစုက ပြောပြသွားမှာပါ။


မြန်မာနိုင်ငံက COVID- 19 စောင့်ကြည့်နဲ့ သံသယလူနာတွေရဲ့ ဓာတ်ခွဲနမူနာတွေကို အရင်က ထိုင်းနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ရည်ညွှန်းဓာတ်ခွဲခန်းဆီကို ပေးပို့ပြီး ရောဂါရှိ မရှိ အတည်ပြုချက်ရယူခဲ့ရပေမယ့် ဒီကနေ့ကစပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာပဲ စစ်ဆေးပြီး အတည်ပြုချက်ရယူနိုင်တော့မယ်လို့ NHL အမျိုးသားကျန်းမာရေး ဓာတ်ခွဲမှုဆိုင်ရာဌာနက ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာဥမ္မာဆွေတင်က အခုလိုပြောပါတယ်။

“ဒီနေ့ကတော့ ထိုင်းမပို့တော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် အရင်ရက်တွေတုန်းက ကျတော့ Sample တခုလာပြီဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီ Sample ကိုတဝက်ခွဲလိုက်တယ်ပေါ့နော်။ တဝက်ခွဲပြီး ယိုးဒယားကိုပို့တယ်။ တဝက်ကို အစ်မတို့ဟာ အစ်မတို့စစ်တာဆိုတော့ အစ်မတို့စစ်နေတာ တော်တော်များနေပြီ။ အခုနှစ်ဆယ် ကျော်သွားပြီလေ။ ကျော်တဲ့အခါကျတော့ ဒီနေ့မှတော့ စစစ်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ခါတိုင်းကတော့ ထိုင်းနဲ့အဖြေပြန်တိုက် တာပေါ့နော်။ အခုဟာက ဒီနေ့ကတော့ မတိုက်တော့ဘူး။ ထိုင်းကိုလည်း မပို့တော့ဘူးပေါ့နော်။ အစ်မတို့ဟာ အစ်မတို့ ဒီနေ့ အဲဒီ (ဓာတ်ခွဲနမူနာ) သုံးခုလုံးကို Run မှာပေါ့နော်။”

အခုလိုစစ်ဆေးနိုင်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ ဓာတ်ခွဲပစ္စည်းတွေကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ရဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးမှုနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံဆီကနေ လက်ခံရရှိခဲ့တာပါ။ မြန်မာ့ဓါတ်ခွဲခန်းမှာ လူနာ ၂၀ကျော်ရဲ့ ဓာတ်ခွဲနမူနာတွေကို အရင်စစ်ဆေးခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံက ရည်ညွှန်းဓာတ်ခွဲခန်းဆီက ရလာတဲ့ အဖြေနဲ့ ယှဉ်ကြည့် ရာမှာ ကိုက်ညီမှုရှိတာကို တွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ အသိအမှတ်ပြု ရည်ညွှန်းဓာတ်ခွဲခန်းတွေထဲက တခုဖြစ်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံက ရည်ညွှန်းဓာတ်ခွဲခန်း ဆီကို ပေးပို့တုန်းက ရောဂါ ရှိ မရှိ အဖြေရဖို့ လေးရက်လောက် စောင့်ခဲ့ရပေမယ့် ဒီနေ့ကစပြီး ၂၄နာရီအတွင်း အဖြေကို ထုတ်နိုင်တော့မယ်လို့လည်း ဒေါက်တာဥမ္မာဆွေတင်က ပြောပါတယ်။

“ထိုင်းကိုပို့တုန်းကကျတော့ သုံးရက်လောက်ကြာတယ်။ တခါတလေကျလို့ရှိရင် စနေ၊ တနင်္ဂနွေလိုမျိုးုဆိုရင် သူတို့ဘက်က မလုပ်ဘူးလေ။ အဲဒါဆိုလို့ရှိရင် လေးရက် လောက်ဖြစ်သွားတယ်ပေါ့နော်။ အစ်မတို့မှာကျတော့ အခုမနက်အစော Run လို့ရှိရင် အဖြေက ညနေဆိုထွက်တယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ်လို့ Positive တွေဘာတွေများ ထွက်ခဲ့သည်ရှိသော် ဆိုလို့ရှိရင်တော့ အစ်မတို့ဘက်က Confirmation နောက်ရက်တော့ ပြန် Run ပေးဖို့ လိုသေးတယ်။ အဲဒီကျမှပဲ အဖြေထုတ်နိုင်မှာပေါ့နော်။ ပုံမှန်ဆိုရင်တော့ ၂၄ နာရီအတွင်း အဖြေရမယ်။”

လက်ရှိမှာ စောင့် ကြည့် လူနာ ၃ ဦး ရှိနေပြီး တဦးက ဝေဘာဂီအထူးကုဆေးရုံမှာ တက်ရောက်နေတဲ့ အသက် ၄၀အရွယ် တရုတ်အမျိုးသား၊ နောက် မန္တလေးအထွေထွေ ရောဂါကုဆေးရုံကြီးမှာ တက်ရောက်နေတဲ့ အသက် ၂၆နှစ်အရွယ် မြန်မာအမျိုးသမီးနဲ့ နောက်တဦးကတော့ မကွေးပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးမှာ တက်ရောက်နေတဲ့ အသက် ၂၅နှစ်အရွယ် မြန်မာအမျိုးသားတို့ ဖြစ်ပြီး သူတို့သုံးဦးရဲ့ ဓာတ်ခွဲနမူနာတွေကို ရန်ကုန် NHL ဓါတ်ခွဲခန်းကို ပို့ပြီး ဒီကနေ့ စစ်ဆေးမယ်လို့ ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက VOA ကို ပြောပါတယ်။

“Sample သုံးခုကို ဒီနေ့ NHL မှာ စစ်ဆေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာပဲ စစ်ဆေးနိုင်တော့မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အဖြေသိရလို့ရှိရင်လည်း မြန်မြန်ဆန်ဆန်ထုတ်ပြန်နိုင်မယ်။ အဲဒီအဖြေသိရတဲ့ နောက်ကွယ်မှာ လုပ်ဆောင်စရာတွေကိုလည်း မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်ဆောင်နိုင်မယ်ပေါ့နော်။ ဒါတွေက အားသာချက်ပေါ့။ တကယ်လို့သာ Negative ဖြစ်တယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း ဒါ Negative ဖြစ်တဲ့အလျောက် ကျမတို့မှာ လုပ်ဆောင်စရာတွေရှိပါတယ်။ Positive ဖြစ်တယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း ကျမတို့မှာ ဆက်လုပ်စရာတွေရှိပါတယ်။”

မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID- 19 ရောဂါ ကူးစက်မှု လုံးဝမရှိသေးပေမယ့် ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ မပေါ့ဆဖို့ သတိပေးမှုတွေနဲ့ အတူ ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် စားသောက်နေထိုင်ဖို့၊ လူထူထပ်တဲ့နေရာတွေကို ရှောင်ကြဉ်ပြီး လက်ကိုစနစ်တကျ မကြာခဏဆေးပေးဖို့ အပါအဝင် ချောင်းဆိုးနှာချေရင် ပါးစပ်အုပ်ဖို့အတွက်ကိုလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစား ဝန်ကြီးဌာနက တိုက်တွန်း နှိုးဆော်ထားပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဟူဘေးပြည်နယ်၊ ဝူဟန်မြို့ကနေ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ COVID- 19 ကိုရိုနာရောဂါပိုးဟာ အခြားနိုင်ငံပေါင်း ၂၉နိုင်ငံကို ကူးစက်ခဲ့ပြီး ဒီကနေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ရက် မနက်ပိုင်းစာရင်းအရ လူပေါင်း ၇၆၀၀၀ ကျော် အကူးစက် ခံနေရတာပါ။ ဒါဟာ ကမ္ဘာလှည့်အပျော်စီးသင်္ဘော Diamond Princess ပေါ်က ကူးစက်ခံရသူ ၆၂၁ ယောက်ရဲ့ စာရင်းကိုပါ ထည့်တွက်ထားတာ ဖြစ်ပြီး သေဆုံးသူကတော့ စုစုပေါင်း ၂၁၀၀ ကျော်ထိ ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှာ အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

စုစု/ VOA (Burmese)
https://burmese.voanews.com

ျပန္ေပးဆဲြခံရသူ ရမ္းၿဗဲ NLD အမႈေဆာင္ ရွာမေတြ႕ေသး

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ပါတီ ဌာနခ်ဳပ္။ (မွတ္တမ္းဓါတ္ပံု - courtesy photo - NLD)

(Zawgyi/Unicode)

ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္က အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔ဝင္ ဘ႑ာေရးမွဴး ကုိေဇယ်ာမင္းကို အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တစ္ခုက ဖမ္းဆီးထားတာ ၁၀ ရက္ေက်ာ္ၾကာတဲ့အထိ ဘယ္အဖြဲ႔က ဖမ္းဆီးထားတယ္ဆိုတာကို မသိရေသးပါဘူး။ ကိုေဇယ်ာမင္း ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္ေဆာက္ ေက်းရြာနားမွာ ဒီေန႔မွာပဲ မိုင္းႏွစ္လံုး ေပါက္ကြဲခဲ့သလို ပစ္ခတ္မႈေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုသက္ႏိုင္က ေမးျမန္းတင္ျပထားပါတယ္။

ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔ဝင္ ဘ႑ာေရးမွဴး ကုိေဇယ်ာမင္းကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၈ ရက္ေန႔ ညေန ၆ နာရီေလာက္မွာ အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တခုက ဖမ္းဆီးသြားခဲ့ေပမဲ့ ဒီကေန႔ကအထိ ဘယ္အဖြဲ႔က ဖမ္းသြားတယ္ဆိုတာကို မသိရေသးဘူးလို႔ သူ႔ရဲ႕ဇနီးက ေျပာပါတယ္။

"က်မေယာက်ာ္း ဘယ္မွာရွိေနလဲ ဆိုတာကို သိခ်င္တယ္။ ဖမ္းထားရင္လည္း က်မကို အဲလိုမ်ိဳး ဘယ္သူေတြ ဘယ္ေနရာမွာ ဖမ္းထားလဲဆိုတာ သိခ်င္တယ္။ အဖမ္းခံရတဲ့ေန႔က လူေပ်ာက္ေတာ့ တိုင္ထားတယ္။ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ပတ္ျပည့္ေတာ့မွာေပါ့ေနာ္။ လာမယ့္ စေနေန႔ဆိုရင္ ႏွစ္ပတ္ျပည့္ၿပီ။"

ကိုေဇယ်ာမင္းဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရားရံုး ICJ မွာတရားရင္ ဆိုင္ေျဖရွင္းမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ခံပြဲမွာ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါဝင္ခဲ့သူ တေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ေထာက္ခံပြဲေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုေဇယ်ာမင္းကို လူမႈကြန္ယက္ေပၚကေန တစ္ဆင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ စာေတြေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူရဲ႕ ဇနီးက ေျပာပါတယ္။

ကိုေဇယ်ာမင္းကို အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔က ဖမ္းဆီးထားတာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး NLD ပါတီအေနနဲ႔ အစိုးရ ထုတ္ျပန္မယ့္ သတင္းကိုပဲ ေစာင့္ေနရတာကလြဲလို႔ လုပ္ေပးႏိုင္တာမရွိဘူးလို႔ NLD ပါတီေျပာခြင့္ရ ေဒါက္တာမ်ိဳးညြန္႔က ေျပာပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဘာမွလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တာ မရွိပါဘူးခင္ဗ်ာ။ အစိုးရက လုပ္ရမွာ ျဖစ္တယ္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ AA ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့ အခါေမးၾကည့္ရမွာ က်ေနာ္တို႔ ဒါပဲရွိတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ပဲ ဒါကို သတင္းစံုစမ္းေထာက္လွမ္းတာ လုပ္လို႔ရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေရာက္လာမယ့္ သတင္းကိုပဲ ေစာင့္ၿပီးေတာ့ မိသားစုေတြကို အားေပးႏွစ္သိမ့္ေပးရံုေလာက္ပဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။"

ကိုေဇယ်ာမင္း ဖမ္းဆီးခံထားရတာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး တပ္နဲ႔ ေအေအႏွစ္ဘက္စလံုးက သူတို႔ဖမ္းတာ မဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုထားၾကၿပီး AA အဖြဲ႔ဘက္ကေတာ့ ကိုေဇယ်ာမင္း ဖမ္းဆီးခံထားရတာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဆက္လက္စံုစမ္းေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"အဲဒီကိစၥကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ စံုစမ္းေနတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္ဗ်ာ။ ဘယ္သူ ဖမ္းလဲဆုိတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ေသခ်ာမသိရေသးဘူး။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ေတာ့ ဘာမွပတ္သတ္မႈမရွိဘူး။"

ဒီကေန႔မွာလည္း ကိုေဇယ်ာမင္း ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္ေဆာက္ ေက်းရြာအနီး ေက်ာက္ျဖဴ-ရန္ကုန္ ကားလမ္းမမွာ မိုင္းႏွစ္လံုးေပါက္ကြဲခဲ့သလို ပစ္ခတ္မႈေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေက်ာက္ေဆာက္ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ေျပာပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔ ရြာနဲ႔ တမိုင္ေတာင္ မေဝးဘူး ရြာနဲ႔ နီးနီးေလးမွာပဲ။ အဲဒီမွာ ပထမ ၈ နာရီ ၁၀ မိနစ္ေလာက္က တခ်က္ ကိုးနာရီ ခြဲေလာက္ကို တခ်က္ေပါက္တယ္။ တပ္က ကားလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေပါက္တာ။ ေက်ာက္ျဖဴ-ရန္ကုန္ လမ္းမမွာ ျဖစ္တာ ကားကိုေတာ့ မထိဘူး။ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာလည္း မရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ ၁၀ နာရီေလာက္မွာ ေသနတ္ ၈ခ်က္ေလာက္ပစ္သြားတယ္။ ရြာကလူေတြ ျမင္လိုက္တာကေတာ့ ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ၃ ေယာက္လို႔ ေျပာတယ္။ တပ္မေတာ္သားလို႔လည္း ေျပာလို႔ မရဘူး ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔က ယူနီေဖာင္း မပါဘူးေလ။

မိုင္းေပါက္ကြဲခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး တပ္မေတာ္ဘက္က ေျပာခြင့္ရသူေတြကို ဗီြအိုေအက ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမဲ့လည္း အေၾကာင္းတစံုတရာ မရရွိခဲ့ပါဘူး။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ တုန္းကလည္း ICJ မွာ တရားရင္ဆိုဖို႔ သြားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ခံပြဲ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္တဲ့ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ NLD ပါတီဥကၠ႒ ဦးရဲသိန္းကို ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႔က ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဖမ္းဆီးထားစဥ္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားတာေၾကာင့္ လက္နက္ႀကီးက်ည္ ထိမွန္ၿပီး ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆံုးသြားတယ္လို႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ အစိုးရတပ္နဲ႔ AA အဖြဲ႔တို႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲအတြင္းမွာ အရပ္သားေတြ ပါတီဝင္ေတြ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းေတြဟာလည္း မၾကာခဏဆိုလို ႏွစ္ဘက္လံုးရဲ႕ ဖမ္းဆီးစစ္ေတြတာေတြကို ခံေနၾကရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

[Unicode Version]

ပြန်ပေးဆွဲခံရသူ ရမ်းဗြဲ NLD အမှုဆောင် ရှာမတွေ့သေး

ရမ်းဗြဲမြို့နယ်က အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အလုပ်အမှုဆောင် အဖွဲ့ဝင် ဘဏ္ဍာရေးမှူး ကိုဇေယျာမင်းကို အမည်မသိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုက ဖမ်းဆီးထားတာ ၁၀ ရက်ကျော်ကြာတဲ့အထိ ဘယ်အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးထားတယ်ဆိုတာကို မသိရသေးပါဘူး။ ကိုဇေယျာမင်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ရမ်းဗြဲမြို့နယ် ကျောက်ဆောက် ကျေးရွာနားမှာ ဒီနေ့မှာပဲ မိုင်းနှစ်လုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သလို ပစ်ခတ်မှုတွေလည်း ရှိခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။

ရမ်းဗြဲမြို့နယ် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အလုပ်အမှုဆောင် အဖွဲ့ဝင် ဘဏ္ဍာရေးမှူး ကိုဇေယျာမင်းကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့ ညနေ ၆ နာရီလောက်မှာ အမည်မသိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုက ဖမ်းဆီးသွားခဲ့ပေမဲ့ ဒီကနေ့ကအထိ ဘယ်အဖွဲ့က ဖမ်းသွားတယ်ဆိုတာကို မသိရသေးဘူးလို့ သူ့ရဲ့ဇနီးက ပြောပါတယ်။

"ကျမယောကျာ်း ဘယ်မှာရှိနေလဲ ဆိုတာကို သိချင်တယ်။ ဖမ်းထားရင်လည်း ကျမကို အဲလိုမျိုး ဘယ်သူတွေ ဘယ်နေရာမှာ ဖမ်းထားလဲဆိုတာ သိချင်တယ်။ အဖမ်းခံရတဲ့နေ့က လူပျောက်တော့ တိုင်ထားတယ်။ အခုဆိုရင် နှစ်ပတ်ပြည့်တော့မှာပေါ့နော်။ လာမယ့် စနေနေ့ဆိုရင် နှစ်ပတ်ပြည့်ပြီ။"

ကိုဇေယျာမင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး ICJ မှာတရားရင် ဆိုင်ဖြေရှင်းမယ့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထောက်ခံပွဲမှာ တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ခဲ့သူ တယောက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီ ထောက်ခံပွဲနောက်ပိုင်းမှာ ကိုဇေယျာမင်းကို လူမှုကွန်ယက်ပေါ်ကနေ တစ်ဆင့် ခြိမ်းခြောက် စာတွေရောက်ခဲ့ပြီးတော့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း သူရဲ့ ဇနီးက ပြောပါတယ်။

ကိုဇေယျာမင်းကို အမည်မသိ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးထားတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး NLD ပါတီအနေနဲ့ အစိုးရ ထုတ်ပြန်မယ့် သတင်းကိုပဲ စောင့်နေရတာကလွဲလို့ လုပ်ပေးနိုင်တာမရှိဘူးလို့ NLD ပါတီပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာမျိုးညွန့်က ပြောပါတယ်။

"ကျနော်တို့ကတော့ ဘာမှလုပ်ဆောင်နိုင်တာ မရှိပါဘူးခင်ဗျာ။ အစိုးရက လုပ်ရမှာ ဖြစ်တယ် နောက်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ AA ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ တွေ့တဲ့ အခါမေးကြည့်ရမှာ ကျနော်တို့ ဒါပဲရှိတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ပဲ ဒါကို သတင်းစုံစမ်းထောက်လှမ်းတာ လုပ်လို့ရမယ်။ ကျနော်တို့ကတော့ ရောက်လာမယ့် သတင်းကိုပဲ စောင့်ပြီးတော့ မိသားစုတွေကို အားပေးနှစ်သိမ့်ပေးရုံလောက်ပဲ လုပ်နိုင်တယ်။"

ကိုဇေယျာမင်း ဖမ်းဆီးခံထားရတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး တပ်နဲ့ အေအေနှစ်ဘက်စလုံးက သူတို့ဖမ်းတာ မဟုတ်ကြောင်း ငြင်းဆိုထားကြပြီး AA အဖွဲ့ဘက်ကတော့ ကိုဇေယျာမင်း ဖမ်းဆီးခံထားရတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ဆက်လက်စုံစမ်းနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

"အဲဒီကိစ္စကတော့ ကျနော်တို့လည်း ဆက်ပြီးတော့ စုံစမ်းနေတုန်းပဲ ရှိသေးတယ်ဗျာ။ ဘယ်သူ ဖမ်းလဲဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့လည်း သေချာမသိရသေးဘူး။ ကျနော်တို့နဲ့တော့ ဘာမှပတ်သတ်မှုမရှိဘူး။"

ဒီကနေ့မှာလည်း ကိုဇေယျာမင်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ရမ်းဗြဲမြို့နယ် ကျောက်ဆောက် ကျေးရွာအနီး ကျောက်ဖြူ-ရန်ကုန် ကားလမ်းမမှာ မိုင်းနှစ်လုံးပေါက်ကွဲခဲ့သလို ပစ်ခတ်မှုတွေလည်းရှိခဲ့တယ်လို့ ကျောက်ဆောက် ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ပြောပါတယ်။

"ကျနော်တို့ ရွာနဲ့ တမိုင်တောင် မဝေးဘူး ရွာနဲ့ နီးနီးလေးမှာပဲ။ အဲဒီမှာ ပထမ ၈ နာရီ ၁၀ မိနစ်လောက်က တချက် ကိုးနာရီ ခွဲလောက်ကို တချက်ပေါက်တယ်။ တပ်က ကားလာတဲ့အချိန်မှာ ပေါက်တာ။ ကျောက်ဖြူ-ရန်ကုန် လမ်းမမှာ ဖြစ်တာ ကားကိုတော့ မထိဘူး။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာလည်း မရှိဘူး။ ပြီးတော့ ၁၀ နာရီလောက်မှာ သေနတ် ၈ချက်လောက်ပစ်သွားတယ်။ ရွာကလူတွေ မြင်လိုက်တာကတော့ ဆိုင်ကယ်နဲ့ ၃ ယောက်လို့ ပြောတယ်။ တပ်မတော်သားလို့လည်း ပြောလို့ မရဘူး ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ သူတို့က ယူနီဖောင်း မပါဘူးလေ။

မိုင်းပေါက်ကွဲခဲ့တာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး တပ်မတော်ဘက်က ပြောခွင့်ရသူတွေကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့လည်း အကြောင်းတစုံတရာ မရရှိခဲ့ပါဘူး။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ တုန်းကလည်း ICJ မှာ တရားရင်ဆိုဖို့ သွားတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထောက်ခံပွဲ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်တဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် NLD ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးရဲသိန်းကို ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဖမ်းဆီးထားစဉ် တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားတာကြောင့် လက်နက်ကြီးကျည် ထိမှန်ပြီး ပွဲချင်းပြီး သေဆုံးသွားတယ်လို့ ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ အစိုးရတပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲအတွင်းမှာ အရပ်သားတွေ ပါတီဝင်တွေ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဌာနဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းတွေဟာလည်း မကြာခဏဆိုလို နှစ်ဘက်လုံးရဲ့ ဖမ်းဆီးစစ်တွေတာတွေကို ခံနေကြရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျာ။

သက္ႏိုင္/ VOA (Burmese)
https://burmese.voanews.com

စစ္ေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား AA အသက္သြင္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္း

(Zawgyi)⤵⤵⤵
တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနတဲ့ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ကေန ခ်င္းျပည္နယ္စပ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕ကို စားနပ္ ရိကၡာေတြ သယ္မယ္ဆိုရင္ ရပ္ေက်းဥကၠ႒ ေတြရဲ႕ေထာက္ခံစာရယူၾကဖို႔ ရခိုင့္တပ္ေတာ္ AA က ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၉ ရက္ေန႔ မေန႔တုန္းက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ကို တခ်ိဳ႕က AA ဟာ လူထုအေျချပဳ အုပ္ခ်ဳပ္ယႏၲရားကို ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြနဲ႔ စတင္ အသက္သြင္းေနတာလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ရခိုင့္တပ္ေတာ္က စစ္ေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားကို စတင္ေဆာင္႐ြက္ တယ္လို႔ နားလည္လို႔ ျမန္မာ့ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ မူဝါဒေလ့လာေရး အင္စတီက်ဴ႕အဖြဲ႕ ISP-Myanmar  ရဲ႕ ျပင္ပ ဆက္ဆံေရးအရာရွိ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။

ရခိုင့္တပ္ေတာ္ AA က ရခိုင္ျပည္သူ႔အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းေတာ့မယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀၁၉ တုန္းက ထုတ္ျပန္ ထားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိက်ေရရာတဲ့ ရွင္းလင္းခ်က္မ်ိဳးနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေဆာင္႐ြက္မယ္လို႔ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ျပန္တာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး။

AA ရဲ႕ လႈပ္ရွားေနရာမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား ထူေထာင္တာ လက္ခံႏိုင္ေပမယ့္၊ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုအမ်ားစုေနထိုင္ရာ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္ကိုလည္း အလားတူအသက္သြင္းမွာကိုေတာ့ လက္ခံႏိုင္စရာမရွိဘူးလို႔  ခ်င္းျပည္နယ္ စည္ပင္ သာယာဝန္ႀကီးေဟာင္း ဆလိုင္း အိုင္းဇက္ခင္ က ေျပာပါတယ္။

ရခိုင့္တပ္ေတာ္ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခကေတာ့ လူထုအဆင္မေျပျဖစ္ေနတာကို အဆင္ေျပေအာင္ AA ဘက္က တာဝန္ယူေဆာင္႐ြက္ေပးရတာလို႔ပဲ ေျဖပါတယ္။

AA ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ဟာ ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ာေရးရာ ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီရဲ႕ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၉ ရက္ေန႔ တိုက္တြန္းခ်က္ေနာက္ပိုင္းထြက္ေပၚလာခဲ့တာပါ။ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္လူထုေတြ စားနပ္ရိကၡာေတြ ျပတ္ေတာက္ေနတာေၾကာင့္ ကူညီေပးဖို႔ ခူမီးမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားေရးရာ ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္းေရးေကာင္စီက အဲဒီ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ တိုက္တြန္းထားတာပါ။

AA ႀကိဳးပမ္းခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး RFA က တပ္မေတာ္ရဲ႕ မွတ္ခ်က္ရယူဖို႔ ဒီကေန႔ ဆက္သြယ္ေပမယ့္မရခဲ့ပါဘူး။

ကုလားတန္ျမစ္တေလွ်ာက္ တပ္မေတာ္နဲ႔ AA တို႔ တိုက္ပြဲဆက္တိုက္ျဖစ္ေနၿပီး ေက်ာက္ေတာ္-ပလက္ဝ ကားလမ္းတေလွ်ာက္မွာလည္း ႏွစ္ဖက္အျပင္းအထန္ ပစ္ခတ္ေနတာ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာျမင့္ေနပါၿပီ။ ပလက္ဝၿမိဳ႕နဲ႔ သုံးေလးမိုင္သာေဝးတဲ့ တပ္မေတာ္ တပ္စြဲထားတဲ့ေနရာေတြမွာ  AA နဲ႔တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနတာ ရက္ေပါင္း ၁၀ ေက်ာ္ရွိလာတာကိုလည္း AA က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ပလက္ဝဟာ ခ်င္းျပည္နယ္ထဲရွိေပမယ့္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ကို အားထားေနရတဲ့ ၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ အဆက္ျပတ္ေနခ်ိန္မွာ လူဦးေရ ၁၀,၀၀၀ ခန႔္ရွိတဲ့ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဆန္နဲ႔ လူနာေတြကို ေဆး႐ုံ အေရးေပၚပို႔ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔လည္း ခက္ခဲေနပါတယ္။

AA ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္က အာမခံႏိုင္မႈ အားနည္းတာေၾကာင့္ ယုံၾကည္ဖို႔ခက္တယ္လို႔ ပလက္ဝၿမိဳ႕ေဒသခံ ခူမီးခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္းေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက ေျပာပါတယ္။

တိုက္ပြဲေလ်ာ့က်ေရး၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ဖက္ေျပလည္မႈရရွိေရးအတြက္ လက္ရွိ NLD အစိုးရဘက္ကလည္း တစ္စုံတစ္ရာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလာတာမရွိလို႔ တိုက္ပြဲေတြဆက္ၿပီး ျပင္းထန္ေနဦးမယ္လို႔ ISP Myanamar အဖြဲ႕က ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက သုံးသပ္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္ အမ်ားစုမွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ AA တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနတာ အခုဆိုရင္ ၁ ႏွစ္ ေက်ာ္ရွိလာၿပီးေတာ့ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ တစ္သိန္းေက်ာ္အထိ တိုးလာေနပါတယ္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org
-----------
(Unicode)⤵⤵⤵
စစ်ရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား AA အသက်သွင်းဖို့ ကြိုးပမ်း

တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ကျောက်တော်မြို့ကနေ ချင်းပြည်နယ်စပ် ပလက်ဝမြို့ကို စားနပ် ရိက္ခာတွေ သယ်မယ်ဆိုရင် ရပ်ကျေးဥက္ကဋ္ဌ တွေရဲ့ထောက်ခံစာရယူကြဖို့ ရခိုင့်တပ်တော် AA က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်နေ့ မနေ့တုန်းက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒီထုတ်ပြန်ချက်ကို တချို့က AA ဟာ လူထုအခြေပြု အုပ်ချုပ်ယန္တရားကို ရပ်ကျေးအုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေနဲ့ စတင် အသက်သွင်းနေတာလို့ ယူဆကြပါတယ်။ ရခိုင့်တပ်တော်က စစ်ရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို စတင်ဆောင်ရွက် တယ်လို့ နားလည်လို့ မြန်မာ့ မဟာဗျူဟာနဲ့ မူဝါဒလေ့လာရေး အင်စတီကျူ့အဖွဲ့ ISP-Myanmar  ရဲ့ ပြင်ပ ဆက်ဆံရေးအရာရှိ ဦးအောင်သူငြိမ်းက မှတ်ချက်ပြုပါတယ်။

ရခိုင့်တပ်တော် AA က ရခိုင်ပြည်သူ့အာဏာပိုင်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းတော့မယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ၂၀၁၉ တုန်းက ထုတ်ပြန် ထားဖူးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိကျရေရာတဲ့ ရှင်းလင်းချက်မျိုးနဲ့ ဘယ်လိုလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ဆောင်ရွက်မယ်လို့ လူသိရှင်ကြားထုတ်ပြန်တာမျိုးတော့ မရှိပါဘူး။

AA ရဲ့ လှုပ်ရှားနေရာမှာ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား ထူထောင်တာ လက်ခံနိုင်ပေမယ့်၊ ချင်းမျိုးနွယ်စုအများစုနေထိုင်ရာ ပလက်ဝမြို့နယ်ကိုလည်း အလားတူအသက်သွင်းမှာကိုတော့ လက်ခံနိုင်စရာမရှိဘူးလို့  ချင်းပြည်နယ် စည်ပင် သာယာဝန်ကြီးဟောင်း ဆလိုင်း အိုင်းဇက်ခင် က ပြောပါတယ်။

ရခိုင့်တပ်တော်ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခကတော့ လူထုအဆင်မပြေဖြစ်နေတာကို အဆင်ပြေအောင် AA ဘက်က တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပေးရတာလို့ပဲ ဖြေပါတယ်။

AA ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ဟာ ခူမီးမျိုးနွယ်စုမျာရေးရာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီရဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်နေ့ တိုက်တွန်းချက်နောက်ပိုင်းထွက်ပေါ်လာခဲ့တာပါ။ တိုက်ပွဲကြောင့် ပလက်ဝမြို့နယ်လူထုတွေ စားနပ်ရိက္ခာတွေ ပြတ်တောက်နေတာကြောင့် ကူညီပေးဖို့ ခူမီးမျိုးနွယ်စုများရေးရာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးကောင်စီက အဲဒီ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ တိုက်တွန်းထားတာပါ။

AA ကြိုးပမ်းချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး RFA က တပ်မတော်ရဲ့ မှတ်ချက်ရယူဖို့ ဒီကနေ့ ဆက်သွယ်ပေမယ့်မရခဲ့ပါဘူး။

ကုလားတန်မြစ်တလျှောက် တပ်မတော်နဲ့ AA တို့ တိုက်ပွဲဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး ကျောက်တော်-ပလက်ဝ ကားလမ်းတလျှောက်မှာလည်း နှစ်ဖက်အပြင်းအထန် ပစ်ခတ်နေတာ နှစ်ပတ်လောက်ကြာမြင့်နေပါပြီ။ ပလက်ဝမြို့နဲ့ သုံးလေးမိုင်သာဝေးတဲ့ တပ်မတော် တပ်စွဲထားတဲ့နေရာတွေမှာ  AA နဲ့တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတာ ရက်ပေါင်း ၁၀ ကျော်ရှိလာတာကိုလည်း AA က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ပလက်ဝဟာ ချင်းပြည်နယ်ထဲရှိပေမယ့်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက ကျောက်တော်မြို့နယ်ကို အားထားနေရတဲ့ မြို့ဖြစ်ပါတယ်။ တိုက်ပွဲကြောင့် အဆက်ပြတ်နေချိန်မှာ လူဦးရေ ၁၀,၀၀၀ ခန့်ရှိတဲ့ ပလက်ဝမြို့နယ်အတွင်း ဆန်နဲ့ လူနာတွေကို ဆေးရုံ အရေးပေါ်ပို့ဆောင်နိုင်ဖို့လည်း ခက်ခဲနေပါတယ်။

AA ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်က အာမခံနိုင်မှု အားနည်းတာကြောင့် ယုံကြည်ဖို့ခက်တယ်လို့ ပလက်ဝမြို့ဒေသခံ ခူမီးချင်းမျိုးနွယ်ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်ငြိမ်းက ပြောပါတယ်။

တိုက်ပွဲလျော့ကျရေး၊ ဒါမှမဟုတ် နှစ်ဖက်ပြေလည်မှုရရှိရေးအတွက် လက်ရှိ NLD အစိုးရဘက်ကလည်း တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလာတာမရှိလို့ တိုက်ပွဲတွေဆက်ပြီး ပြင်းထန်နေဦးမယ်လို့ ISP Myanamar အဖွဲ့က ဦးအောင်သူငြိမ်းက သုံးသပ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမြို့နယ် အများစုမှာ တပ်မတော်နဲ့ AA တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတာ အခုဆိုရင် ၁ နှစ် ကျော်ရှိလာပြီးတော့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် တစ်သိန်းကျော်အထိ တိုးလာနေပါတယ်။

RFA Burmese
https://www.rfa.org

ထိပ္တိုက္ထိေတြ႕မႈေတြ ေရွာင္ရွားဖို႔ တပ္နဲ႔ ေကအဲန္ယူေဆြးေႏြး

(Zawgyi)⤵⤵⤵
ေဒသခံျပည္သူေတြ စိုးရိမ္မႈမရွိေအာင္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ ထိေတြ႕မႈေတြကို ေရွာင္ရွားၾကမယ္လို႔ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး ေကအန္ယူနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ မေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ဖက္ ညႇိႏႈိင္းခဲ့ၾကတာပါ။

တပ္မေတာ္က ႏွစ္ဖက္သေဘာတူထားတဲ့အခ်က္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး သြားလာေနလို႔ ႏွစ္ဖက္စစ္ေရး တင္းမာေနတာလို႔ KNU တပ္မဟာ ၅ ဆက္ဆံေရးတာဝန္ခံ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး အယ္ဒို က ေျပာပါတယ္။

“ထပ္ျဖစ္စရာမရွိေတာ့ပါဘူး။ သူတို႔စခန္းရွိတဲ့ေနရာနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ သတ္မွတ္ေပးထားတာရွိတယ္ေလ။ လမ္းမအတိုင္းသြားဖို႔ သတ္မွတ္ေပးထားတယ္။ လမ္းေဘး ကိုက္ ၅၀ ထက္ ေက်ာ္လြန္ရင္ အဲဒါက ျပႆနာရွိႏိုင္ တယ္။ အခု ကားလမ္းတိုးခ်ဲ႕ေဖာက္တာတို႔ ဘာတို႔ေတာ့ မရွိေတာ့ဘူးေပါ့။ လမ္းေၾကာင္းသတ္မွတ္ေပးတာက NCA စထိုးကတည္းက သတ္မွတ္ထားတာ။ သူတို႔က အဲဒါကိုေက်ာ္လြန္ၿပီးသြားေတာ့ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရတာေတြ ရွိတာေပါ့။”

မေန႔က ေဆြးေႏြးပြဲအရ အရင္ကတည္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း တပ္မေတာ္က သြားလာမယ္ဆိုရင္ ထိပ္တိုက္ထိေတြ႕မႈေတြရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး အယ္ဒို က သုံးသပ္ပါတယ္။

ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈေတြကို စားပြဲဝိုင္းမွာတင္မၿပီးဘဲ ေအာက္ေျခေျမျပင္တပ္ေတြကိုပါ ထိန္းခ်ဳပ္သင့္တယ္လို႔ ေထာက္ျပတာက ကရင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားကြန္ရက္ က ကိုေစာသာပိုး ပါ။

“ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့စာခ်ဳပ္ေတြကို နားလည္ဖို႔လိုတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကို အေလးထားဖို႔ လိုတယ္။ တပ္ကလည္း စစ္သားက အထက္အမိန႔္အရ လုပ္ရတယ္ဆိုတာထက္ က်ေတာ္တို႔ဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကို ထိန္းသိမ္းေပးရမယ္ဆိုတဲ့ တာဝန္ဝတၱရားကို တပ္ရဲ႕စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို လိုက္နာဖို႔လိုတယ္ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တယ္။”

ေအာက္ေျခေျမျပင္တပ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ဆိုရင္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီ JMC အစည္းအေဝးေတြကို ပုံမွန္က်င္းပေနဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ JMC အဖြဲ႕ဝင္ သိကၡာ ေတာ္ရ ဆရာေတာ္ ေစာမက္သယူးေအးက ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆုံမႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ JMC အစည္းအေဝးေတြကသာ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မွာလို႔ ေျပာပါတယ္။

“က႑တစ္ခုအေနနဲ႔ အခ်ိန္ယူၿပီး ေဆြးေႏြးသြားၾကမွာပါ။ NCA လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း သြားတယ္ဆိုေတာ့ စားပြဲဝိုင္းေပၚ ျပန္မေရာက္ၾကေသးခင္မွာ ထိေတြ႕မႈအနည္းအက်ဥ္းေတာ့ရွိမွာေပါ့။ ႏွစ္ဖက္တပ္မႉးေတြ ျပန္ေတြ႕ဆုံၾကဖို႔ေတာ့ရွိပါတယ္။ JMC အစည္းအေဝးေရာ UPDJC အစည္းအေဝးေရာ ျပန္စလာရမွာေပါ့။ ရလဒ္ေကာင္းေတြေတာ့ ထြက္လာမယ္လို႔ထင္တယ္ေလ။"

ကရင္ျပည္နယ္ ဖာပြန္ခ႐ိုင္မွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ရိကၡာသယ္ေဆာင္ဖို႔ လမ္းေဖာက္လုပ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္ နဲ႔ KNU တို႔ ၂၀၁၉ ကတည္းက ပဋိပကၡျဖစ္ေနတာပါ။ တပ္မေတာ္က လမ္းေဖာက္လုပ္မႈေတြဟာ တပ္နယ္ေျမ တိုးခ်ဲ႕တာလို႔ ေကအဲန္ယူဘက္က စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ဒီလို နယ္ေျမျပႆနာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ထိပ္တိုက္ထိေတြ႕မႈေတြဟာ ေအာက္ေျခက အပစ္ခတ္ေစာင့္ၾကည့္ေရးအစည္းအေဝးေတြ မလုပ္ႏိုင္လို႔ဆိုၿပီး တခ်ိဳ႕က ျပစ္တင္ေဝဖန္ၾကပါတယ္။

တႏွစ္ၾကာ ရပ္တန႔္ေနတဲ့ JMC အစည္းအေဝးေတြ ျပန္က်င္းပဖို႔ တိုင္းရင္းသားအေရး ေလ့လာသူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုး က တိုက္တြန္းပါတယ္။

“အဓိကေတာ့ ဒီJMCလည္ပတ္ၿပီးေတာ့ ဒီျပႆနာေတြ JMC မွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေျဖရွင္းလို႔လြယ္မယ္ထင္တယ္၊ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေတာင္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ KNU တပ္မဟာ ၅ တပ္မႉးေတြ လည္း အၿမဲတန္းထိေတြ႕ၿပီးေျဖရွင္းသြားဖို႔လိုမယ္။”

ဇန္နဝါရီကုန္ပိုင္းကဆိုရင္ KNU တပ္မဟာ ၅ လက္ေအာက္ခံတပ္ေတြ လႈပ္ရွားတဲ့ ကရင္ျပည္နယ္၊ သံေတာင္ႀကီး ၿမိဳ႕နဲ႔ ဖာပြန္ၿမိဳ႕အၾကားမွာ ခမရ ၇၀၈ က တပ္ရင္းမႉး ဒုတိယဗိုလ္မႉးႀကီး တစ္ေယာက္ ဆြဲမိုင္းနဲ႔ တိုက္ခိုက္ခံရလို႔ က်ဆုံးခဲ့ပါတယ္။

အဲဒါေတြျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဒီလဆန္းကစလို႔ ဖာပြန္ခ႐ိုင္ထဲကို တပ္မေတာ္က လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္လို႔ ေဒသခံ ၃၀၀ ေက်ာ္ဟာ ေတာထဲေတာင္ထဲ ေရွာင္ေျပးေနရပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကေတာ့ အဲဒီလိုလက္နက္ႀကီးနဲ႔ ပစ္ခတ္မႈ မရွိဘူးလို႔ ျငင္းဆိုထားပါတယ္။

ဒီၾကားထဲမွာလည္း ေကအန္ယူ တပ္စခန္းေတြကို တပ္မေတာ္က ဒ႐ုန္းယာဥ္နဲ႔ ေဝဟင္ကေန တႀကိမ္မက စုံစမ္းေထာက္လွမ္းတာေတြရွိခဲ့လို႔ ႏွစ္ဖက္စစ္ေရးတင္းမာေနၾကတာပါ။

တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းကို RFA က ဒီေန႔ ညေနပိုင္းအထိ ဆက္သြယ္ေပမယ့္ မရခဲ့ပါဘူး။

ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ စိုးရိမ္ေနရတဲ့အေျခအေနကို အေလးထားၿပီး တင္းမာမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးသြားေအာင္၊ တည္ၿငိမ္တဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေရွ႕ဆက္နည္းလမ္းရွာႀကိဳးစားသြားမယ္လို႔ ေကအန္ယူက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org
-----------
(Unicode)⤵⤵⤵
ထိပ်တိုက်ထိတွေ့မှုတွေ ရှောင်ရှားဖို့ တပ်နဲ့ ကေအဲန်ယူဆွေးနွေး

ဒေသခံပြည်သူတွေ စိုးရိမ်မှုမရှိအောင် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင် ထိတွေ့မှုတွေကို ရှောင်ရှားကြမယ်လို့ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး ကေအန်ယူနဲ့ တပ်မတော်တို့ မနေ့က နေပြည်တော်မှာ နှစ်ဖက် ညှိနှိုင်းခဲ့ကြတာပါ။

တပ်မတော်က နှစ်ဖက်သဘောတူထားတဲ့အချက်တွေကို ချိုးဖောက်ပြီး သွားလာနေလို့ နှစ်ဖက်စစ်ရေး တင်းမာနေတာလို့ KNU တပ်မဟာ ၅ ဆက်ဆံရေးတာဝန်ခံ ဒုဗိုလ်မှူးကြီး အယ်ဒို က ပြောပါတယ်။

“ထပ်ဖြစ်စရာမရှိတော့ပါဘူး။ သူတို့စခန်းရှိတဲ့နေရာနဲ့ လမ်းကြောင်းနဲ့ သတ်မှတ်ပေးထားတာရှိတယ်လေ။ လမ်းမအတိုင်းသွားဖို့ သတ်မှတ်ပေးထားတယ်။ လမ်းဘေး ကိုက် ၅၀ ထက် ကျော်လွန်ရင် အဲဒါက ပြဿနာရှိနိုင် တယ်။ အခု ကားလမ်းတိုးချဲ့ဖောက်တာတို့ ဘာတို့တော့ မရှိတော့ဘူးပေါ့။ လမ်းကြောင်းသတ်မှတ်ပေးတာက NCA စထိုးကတည်းက သတ်မှတ်ထားတာ။ သူတို့က အဲဒါကိုကျော်လွန်ပြီးသွားတော့ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရတာတွေ ရှိတာပေါ့။”

မနေ့က ဆွေးနွေးပွဲအရ အရင်ကတည်းက သတ်မှတ်ထားတဲ့အတိုင်း လမ်းကြောင်းအတိုင်း တပ်မတော်က သွားလာမယ်ဆိုရင် ထိပ်တိုက်ထိတွေ့မှုတွေရှိတော့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့လည်း ဒုဗိုလ်မှူးကြီး အယ်ဒို က သုံးသပ်ပါတယ်။

နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေကို စားပွဲဝိုင်းမှာတင်မပြီးဘဲ အောက်ခြေမြေပြင်တပ်တွေကိုပါ ထိန်းချုပ်သင့်တယ်လို့ ထောက်ပြတာက ကရင်မြစ်ချောင်းများကွန်ရက် က ကိုစောသာပိုး ပါ။

“နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်တွေက ချုပ်ဆိုထားတဲ့စာချုပ်တွေကို နားလည်ဖို့လိုတယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို အလေးထားဖို့ လိုတယ်။ တပ်ကလည်း စစ်သားက အထက်အမိန့်အရ လုပ်ရတယ်ဆိုတာထက် ကျတော်တို့ဟာ ပြည်သူတွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းပေးရမယ်ဆိုတဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားကို တပ်ရဲ့စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ပြောချင်တယ်။”

အောက်ခြေမြေပြင်တပ်တွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ဆိုရင် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေး ကော်မတီ JMC အစည်းအဝေးတွေကို ပုံမှန်ကျင်းပနေဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ထောက်ပြသူတွေလည်း ရှိပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုအဆင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ JMC အဖွဲ့ဝင် သိက္ခာ တော်ရ ဆရာတော် စောမက်သယူးအေးက ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုတွေ မဖြစ်အောင် JMC အစည်းအဝေးတွေကသာ ဖြေရှင်းပေးနိုင်မှာလို့ ပြောပါတယ်။

“ကဏ္ဍတစ်ခုအနေနဲ့ အချိန်ယူပြီး ဆွေးနွေးသွားကြမှာပါ။ NCA လမ်းကြောင်းအတိုင်း သွားတယ်ဆိုတော့ စားပွဲဝိုင်းပေါ် ပြန်မရောက်ကြသေးခင်မှာ ထိတွေ့မှုအနည်းအကျဉ်းတော့ရှိမှာပေါ့။ နှစ်ဖက်တပ်မှူးတွေ ပြန်တွေ့ဆုံကြဖို့တော့ရှိပါတယ်။ JMC အစည်းအဝေးရော UPDJC အစည်းအဝေးရော ပြန်စလာရမှာပေါ့။ ရလဒ်ကောင်းတွေတော့ ထွက်လာမယ်လို့ထင်တယ်လေ။"

ကရင်ပြည်နယ် ဖာပွန်ခရိုင်မှာ တပ်မတော်ရဲ့ ရိက္ခာသယ်ဆောင်ဖို့ လမ်းဖောက်လုပ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တပ်မတော် နဲ့ KNU တို့ ၂၀၁၉ ကတည်းက ပဋိပက္ခဖြစ်နေတာပါ။ တပ်မတော်က လမ်းဖောက်လုပ်မှုတွေဟာ တပ်နယ်မြေ တိုးချဲ့တာလို့ ကေအဲန်ယူဘက်က စွပ်စွဲထားပါတယ်။ ဒီလို နယ်မြေပြဿနာတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ထိပ်တိုက်ထိတွေ့မှုတွေဟာ အောက်ခြေက အပစ်ခတ်စောင့်ကြည့်ရေးအစည်းအဝေးတွေ မလုပ်နိုင်လို့ဆိုပြီး တချို့က ပြစ်တင်ဝေဖန်ကြပါတယ်။

တနှစ်ကြာ ရပ်တန့်နေတဲ့ JMC အစည်းအဝေးတွေ ပြန်ကျင်းပဖို့ တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသူ ဦးမောင်မောင်စိုး က တိုက်တွန်းပါတယ်။

“အဓိကတော့ ဒီJMCလည်ပတ်ပြီးတော့ ဒီပြဿနာတွေ JMC မှာ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ဖြေရှင်းနိုင်မယ်ဆိုရင် ဖြေရှင်းလို့လွယ်မယ်ထင်တယ်၊ တပ်မတော်ရဲ့ တောင်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နဲ့ KNU တပ်မဟာ ၅ တပ်မှူးတွေ လည်း အမြဲတန်းထိတွေ့ပြီးဖြေရှင်းသွားဖို့လိုမယ်။”

ဇန်နဝါရီကုန်ပိုင်းကဆိုရင် KNU တပ်မဟာ ၅ လက်အောက်ခံတပ်တွေ လှုပ်ရှားတဲ့ ကရင်ပြည်နယ်၊ သံတောင်ကြီး မြို့နဲ့ ဖာပွန်မြို့အကြားမှာ ခမရ ၇၀၈ က တပ်ရင်းမှူး ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး တစ်ယောက် ဆွဲမိုင်းနဲ့ တိုက်ခိုက်ခံရလို့ ကျဆုံးခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါတွေဖြစ်ခဲ့ပြီး ဒီလဆန်းကစလို့ ဖာပွန်ခရိုင်ထဲကို တပ်မတော်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်လို့ ဒေသခံ ၃၀၀ ကျော်ဟာ တောထဲတောင်ထဲ ရှောင်ပြေးနေရပါတယ်။ တပ်မတော်ကတော့ အဲဒီလိုလက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်မှု မရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

ဒီကြားထဲမှာလည်း ကေအန်ယူ တပ်စခန်းတွေကို တပ်မတော်က ဒရုန်းယာဉ်နဲ့ ဝေဟင်ကနေ တကြိမ်မက စုံစမ်းထောက်လှမ်းတာတွေရှိခဲ့လို့ နှစ်ဖက်စစ်ရေးတင်းမာနေကြတာပါ။

တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းကို RFA က ဒီနေ့ ညနေပိုင်းအထိ ဆက်သွယ်ပေမယ့် မရခဲ့ပါဘူး။

ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ စိုးရိမ်နေရတဲ့အခြေအနေကို အလေးထားပြီး တင်းမာမှုတွေ လျော့ပါးသွားအောင်၊ တည်ငြိမ်တဲ့ အနေအထားတစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်လာအောင် ရှေ့ဆက်နည်းလမ်းရှာကြိုးစားသွားမယ်လို့ ကေအန်ယူက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

RFA Burmese
https://www.rfa.org

ေပါင္းတုတ္႐ြာ လူငယ္ေသဆုံးမႈကေန လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္လာမွာ ေဒသခံေတြ စိုးရိမ္

အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကား ျပႆနာ မျဖစ္ေစခ်င္လို႔ အမႈမဖြင့္ဘူးလို႔ ႐ိုက္ႏွက္ခံရသူ ရခိုင္လူငယ္မိသားစုဘက္က ေျပာ

(Zawgyi)⤵⤵⤵
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ေလးမိုင္ခန႔္အကြာ ရန္ကုန္-စစ္ေတြ အေဝးေျပးကားလမ္းေဘးမွာရွိတဲ့ ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာက ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္တစ္ဦးဟာ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၈ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းက သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။

ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာက လူငယ္ႏွစ္ေယာက္ဟာ ေက်း႐ြာရဲ႕ေျမာက္ဘက္ မိုင္ဝက္ေလာက္အကြာမွာရွိတဲ့ အေဝးေျပးလမ္းမေပၚက တံတားေလးေပၚမွာ အင္တာနက္လိုင္းမိတဲ့အတြက္ အဲဒီေန႔ ညေန ၇ နာရီေလာက္မွာ အဲဒီမွာ အင္တာနက္ သုံးေနတဲ့အခ်ိန္ လူေလးေယာက္က ဆိုင္ကယ္ႏွစ္စီးနဲ႔ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔ကိုဖမ္းဆီးခ်ိန္မွာ တစ္ေယာက္က လြတ္ျမာက္လာခဲ့ကာ က်န္တဲ့တစ္ေယာက္က အသတ္ခံလိုက္ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ႐ြာသားေတြက ေျပာပါတယ္။

ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ဟာ အင္တာနက္ အပိတ္ခံထားရတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ပါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ ေနရာေတြမွာ အင္တာနက္လိုင္း မိတဲ့အတြက္ အဲဒီေနရာမွာ သြားသုံးၾကတာလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

အဲ့ဒီလူငယ္ အသတ္ခံလိုက္ရၿပီးေနာက္ ၁၉ ရက္ မနက္ပိုင္းမွာ ေလာင္းၾကက္ေက်း႐ြာေဈးကို ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေရာင္းခ်ဖို႔ ညီမျဖစ္သူကို လိုက္ပို႔ၿပီး ျပန္လာတဲ့ ပန္းေမာ္ေက်း႐ြာသား ရခိုင္တိုင္းရင္းသား အသက္ ၁၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ ကိုေမာင္လုံးျဖဴဟာ ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာကို ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ျဖတ္သန္းလာစဥ္ အဲဒီ ႐ြာသားေတြရဲ႕ ဝိုင္းဝန္း ႐ိုက္ႏွက္ခံလိုက္ရၿပီး ေခါင္းမွာ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။

႐ိုက္ႏွက္ခံလိုက္ရတဲ့ ကိုေမာင္လုံးျဖဴဟာ သူလာတဲ့လမ္းမွာ အသုဘတစ္ခု ရွိတာကို ေတြ႕ခဲ့ေပမယ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္တစ္ဦး သတ္ျဖတ္ခံထားရတဲ့ အေၾကာင္းကို မသိဘဲ ဆိုင္ကယ္နဲ႔ လာစဥ္ ေနာက္ကေန ႐ိုက္ႏွက္ခံခဲ့ရတာပါ။

ပထမတစ္ခ်က္ အ႐ိုက္ခံလိုက္ရၿပီး ဆိုင္ကယ္ေပၚက လိမ့္က်သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ လူေတြဝိုင္းအုံလာၿပီး ႐ိုက္ႏွက္တာကို ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ကိုေမာင္လုံးျဖဴက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ဒဏ္ရာေတြ ရခဲ့ၿပီး ေဆး႐ုံတက္ ေဆးကုခဲ့ရေပမယ့္ သင့္ျမတ္ေနတဲ့ လူမ်ိဳးႏွစ္ခုအၾကားမွာ ေနာက္ထပ္ မလိုလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြ ဆက္မျဖစ္ေစခ်င္တာေၾကာင့္ အမႈဖြင့္ အေရးယူမႈေတြကိုလည္း မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူးလို႔ ကိုေမာင္လုံးျဖဴေရာ သူ႔ရဲ႕အေမ ေဒၚစံခိုင္ျဖဴကပါ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

"ေနာက္ထပ္ ျပႆနာေတြကိုေတာ့ ကြၽန္မတို႔ မလိုလားပါဘူး။ အခုကေတာ့ ဒဏ္ရာေတြလည္းသက္သာလာပါတယ္။ အမႈလည္းမဖြင့္ေတာ့ဘူး။ တစ္ေန႔စာ တစ္ေန႔ ရွာစားေနရတာ ဆိုေတာ့ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းပဲ ေနခ်င္တယ္"လို႔ ကိုေမာင္လုံးျဖဴရဲ႕အေမ ေဒၚစံခိုင္ျဖဴက ေျပာပါတယ္။

ကိုေမာင္လုံးျဖဴတို႔ ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္ဟာ သူတို႔ရဲ႕စိုက္ခင္းထဲက ထြက္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို ေလာင္းၾကက္ ေက်း႐ြာေဈးမွာ သြားေရာက္ ေရာင္းခ်ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕အေမ ေဒၚစံခိုင္ျဖဴက ေျပာပါတယ္။

ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာထဲက အသုဘေနအိမ္နားမွာ မြတ္ဆလင္ ေက်း႐ြာသားေတြရဲ႕ ဝိုင္းဝန္း႐ိုက္ႏွက္မႈေတြကို ကိုေမာင္လုံးျဖဴ ခံေနရခ်ိန္မွာ သူတို႔မိသားစုနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ မခါေတတို႔ မိသားစုက ဆက္မ႐ိုက္ဖို႔ တားဆီးခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ သူတို႔ရဲ႕အိမ္ကို ေခၚသြားၿပီး ပန္းေမာ္ေက်း႐ြာကို လိုက္ပို႔မယ့္အေၾကာင္း ေျပာေပမယ့္ ကိုေမာင္လုံးျဖဴက လက္မခံဘဲ တစ္ေယာက္တည္း ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ သူ႔ရဲ႕႐ြာကို လမ္းေလွ်ာက္ ျပန္လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲ့ဒီေနာက္ ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာက ႐ိုဟင္ဂ်ာ႐ြာသားေတြက ႐ြာအလယ္က ျဖတ္သန္းထားတဲ့ အေဝးေျပး ကားလမ္းမေပၚကို စု႐ုံးေရာက္လာခဲ့ၾကၿပီး အဲ့ဒီလမ္းမေပၚမွာ သြားလာေနတဲ့ ေျမာက္ဦးက လူငယ္တစ္ဦးနဲ႔ ေပါင္းတုတ္ ကူးတို႔ဆိပ္က လူငယ္တစ္ဦးကိုလည္း ဝိုင္းဝန္း႐ိုက္ႏွက္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးဦးထြန္းလႈိင္က ေျပာပါတယ္။

Ko Maung Wine

အခုလို ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေက်း႐ြာသားေတြက ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြကို ႐ိုက္တာေတြရွိေနတာေၾကာင့္ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ပြားလာရင္ပဋိပကၡေတြ ႀကီးမားလာမွာကို စိုးရိမ္ေနရၿပီး ျပႆနာေတြ ဆက္လက္ မျဖစ္ပြားေအာင္ မြတ္ဆလင္ ေက်း႐ြာတာဝန္ခံေတြကို ေခၚယူၿပီး သူတို႔ရဲ႕႐ြာသားေတြကို ထိန္းသိမ္းၾကဖို႔နဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြကိုလည္း ဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ဖို႔ ေျပာဆိုထားတယ္လို႔ ဦးဦးထြန္းလႈိင္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

"ရာအိမ္မႉးေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ ဒီျပႆနာကို မႀကီးထြားေစနဲ႔၊ ညမထြက္ၾကနဲ႔လို႔ ေျပာထားတယ္။ ဒီေန႔မနက္ (ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ ရက္) ကလည္း လူေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ လမ္းမေပၚ ေရာက္လာတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ၿငိမ္ေနတယ္။ ထိန္းမႏိုင္လို႔ ျပႆနာျဖစ္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လည္း မတားႏိုင္ဘူး။ အခုဟာက လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေနတာလို႔လည္း ေျပာၾကတယ္။ ႐ြာက တစ္ေယာက္ေသလို႔ ရခိုင္ေတြကို ဒီလိုသာ လုပ္ေနရင္။ ရခိုင္ဆိုတာက ဆိုးတဲ့လူ ရွိသလို ေကာင္းတဲ့လူေတြလည္း ရွိတယ္။ လူေကာင္းနဲ႔က်သြားရင္ ဒီျပႆနာက ႀကီးထြားလာႏိုင္တယ္"လို႔ ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးဦးထြန္းလႈိင္က ေျပာပါတယ္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀ ရက္ မနက္ပိုင္း ၆ နာရီေလာက္မွာလည္း ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာရွိတဲ့ ေလာင္းၾကက္ေက်း႐ြာက ေျမာက္ဦးကို ေဈးသြားေရာင္းတဲ့ သုံးဘီးဆိုင္ကယ္တစ္စီးကို ႐ြာထဲကေန ေလးခြနဲ႔ ပစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးဆီကို လာေရာက္ တိုင္တန္းခဲ့တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

အခုလိုမ်ိဳး မြတ္ဆလင္ေတြက စု႐ုံးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၿပီး ရခိုင္ေတြကို ဝိုင္းဝန္း႐ိုက္ႏွက္တာေတြ လုပ္ေနတဲ့အတြက္ အနီးဝန္းက်င္မွာရွိတဲ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြကေတာ့ ျပႆနာျဖစ္ပြားလာမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကသလို ပုံမွန္မသြားလာရဲၾကေၾကာင္း ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာ ေက်း႐ြာသား လူငယ္ကို ဖမ္းဆီးသြားၿပီး သတ္ျဖတ္ခဲ့သူေတြဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြလို႔ ေျပာဆိုၾကေပမယ့္ ဘယ္သူဘယ္ဝါ ဆိုတာကိုလည္း မသိရသလို လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္ေနာက္တစ္ဦးက အဲ့ဒီလူေတြဟာ ဘယ္က ဆိုတာကိုလည္း မသိေၾကာင္းနဲ႔ လူေတြရဲ႕ ပုံပန္းသ႑ာန္ေတြကိုလည္း မေျပာျပႏိုင္တဲ့အတြက္ လိုက္လံရွာေဖြဖို႔ အခက္အခဲရွိေနၿပီး ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ စုံစမ္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အဲ့ဒီလူေလးဦးဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္ႏွစ္ေယာက္ အင္တာနက္ အသုံးျပဳေနတဲ့ ေနရာကို ဆိုင္ကယ္ႏွစ္စီးနဲ႔ ေရာက္လာ ၿပီး အက်ႌရွည္နဲ႔ အေႏြးထည္မွာပါတဲ့ ေခါင္းေဆာင္းေတြ ေဆာင္းထားၾကတယ္၊ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္လာသူ လူငယ္က အျမန္ ထြက္ေျပးလာခဲ့ရတာ ျဖစ္လို႔ လူေတြကို မမွတ္မိဘူးလို႔ ေျပာေၾကာင္း ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက ေျပာပါတယ္။

"၁၈ ရက္ေန႔ ညေန ၆ နာရီ ၄၅ မိနစ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔႐ြာက ေကာင္ေလးႏွစ္ေယာက္က ႐ြာမွာ လိုင္းမရလို႔ ႐ြာျပင္ကိုသြားၿပီးေတာ့ အင္တာနက္မွာ သူ႔သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ စကားေျပာဖို႔အတြက္ ထြက္သြားပါတယ္။ လိုင္းဖြင့္ထားၿပီး သူတို႔ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ထိုင္ၿပီး စကားေျပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆိုင္ကယ္ႏွစ္စီးေရာက္လာတယ္။ သူတို႔ကိုဖမ္းတယ္။ တစ္ေယာက္က လြတ္လာၿပီး ေနာက္တစ္ေယာက္က ဖမ္းဆီးခံလိုက္ရတယ္"လို႔ ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာ တာဝန္ခံ မြတ္ဆလင္ ဘာသာဝင္ ဦးေက်ာ္လွက ေျပာပါတယ္။

ေသဆုံးသူ လူငယ္ကို အဲ့ဒီလူ ေလးေယာက္က ႐ြာရဲ႕ေျမာက္ဘက္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ရွိတဲ့ဘက္ကို ေခၚေဆာင္သြားခဲ့တယ္လို႔ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ လူငယ္က ေျပာဆိုေၾကာင္း ေက်း႐ြာတာဝန္ခံက ေျပာပါတယ္။

လက္ရွိမွာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ညမထြက္ရအမိန႔္ ထုတ္ျပန္ထားလို႔ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ေပၚက လူေတြ ေပါင္းတုတ္႐ြာဘက္ကို လာမယ္ဆိုရင္ ေျမာက္ဦးနဲ႔ ေပါင္းတုတ္ၾကားမွာ ခမရ ၅၄၀ တပ္ရင္းကို ျဖတ္သန္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျမာက္ဦးဘက္က လာေရာက္သူေတြ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးဦးထြန္းလႈိင္က ေျပာပါတယ္။

အနီးဝန္းက်င္ ေက်း႐ြာေတြျဖစ္တဲ့ ေပါင္းတုတ္၊ ေလာင္းၾကက္၊ ပန္းေမာ္၊ ေရွာက္ခုန္ကြၽန္း၊ နန္းက်ားစတဲ့ ေက်း႐ြာေတြက ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာလည္း ေပါင္းတုတ္အျပင္ တျခား မြတ္ဆလင္ ေက်း႐ြာသားေတြနဲ႔ အဆက္အဆံရွိ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကသူေတြျဖစ္သလို အခုလို အသက္ငယ္႐ြယ္သူေတြအၾကားမွာ လူမႈေရးျပႆနာ မရွိေၾကာင္းနဲ႔ အဲ့ဒီလူငယ္ေတြဟာ လူေကာင္းေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေက်း႐ြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးက ဆိုပါတယ္။

ေပါင္းတုတ္ေက်း႐ြာဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ အတူေနထိုင္ေနတဲ့ ေက်း႐ြာတစ္႐ြာျဖစ္ၿပီး အိမ္ေျခ ၁၁၀၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေနအိမ္ ၂၄၀ သာရွိၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ တုန္းက ရခိုင္နဲ႔ မြတ္ဆလင္ေတြအၾကား ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကေပမယ့္ အဲ့ဒီေက်း႐ြာေတြက အခုအခ်ိန္ထိ တည္ၿငိမ္ေနတဲ့ ေက်း႐ြာေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com
----------
(Unicode)⤵⤵⤵
ပေါင်းတုတ်ရွာ လူငယ်သေဆုံးမှုကနေ လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်း ဖြစ်လာမှာ ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်


ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Myint Lwin
Image caption အသိုင်းအဝိုင်းနှစ်ခုကြား ပြဿနာ မဖြစ်စေချင်လို့ အမှုမဖွင့်ဘူးလို့ ရိုက်နှက်ခံရသူ ရခိုင်လူငယ်မိသားစုဘက်က ပြော

ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့တောင်ဘက် လေးမိုင်ခန့်အကွာ ရန်ကုန်-စစ်တွေ အဝေးပြေးကားလမ်းဘေးမှာရှိတဲ့ ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာက ရိုဟင်ဂျာ လူငယ်တစ်ဦးဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းက သတ်ဖြတ်ခံလိုက်ရပါတယ်။

ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာက လူငယ်နှစ်ယောက်ဟာ ကျေးရွာရဲ့မြောက်ဘက် မိုင်ဝက်လောက်အကွာမှာရှိတဲ့ အဝေးပြေးလမ်းမပေါ်က တံတားလေးပေါ်မှာ အင်တာနက်လိုင်းမိတဲ့အတွက် အဲဒီနေ့ ညနေ ၇ နာရီလောက်မှာ အဲဒီမှာ အင်တာနက် သုံးနေတဲ့အချိန် လူလေးယောက်က ဆိုင်ကယ်နှစ်စီးနဲ့ ရောက်လာပြီး သူတို့ကိုဖမ်းဆီးချိန်မှာ တစ်ယောက်က လွတ်မြာက်လာခဲ့ကာ ကျန်တဲ့တစ်ယောက်က အသတ်ခံလိုက်ရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ရွာသားတွေက ပြောပါတယ်။

မြောက်ဦးမြို့နယ်ဟာ အင်တာနက် အပိတ်ခံထားရတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ ပါပေမဲ့ တချို့ နေရာတွေမှာ အင်တာနက်လိုင်း မိတဲ့အတွက် အဲဒီနေရာမှာ သွားသုံးကြတာလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီလူငယ် အသတ်ခံလိုက်ရပြီးနောက် ၁၉ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ လောင်းကြက်ကျေးရွာဈေးကို ဟင်းသီးဟင်းရွက်ရောင်းချဖို့ ညီမဖြစ်သူကို လိုက်ပို့ပြီး ပြန်လာတဲ့ ပန်းမော်ကျေးရွာသား ရခိုင်တိုင်းရင်းသား အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ် ကိုမောင်လုံးဖြူဟာ ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာကို ဆိုင်ကယ်နဲ့ ဖြတ်သန်းလာစဉ် အဲဒီ ရွာသားတွေရဲ့ ဝိုင်းဝန်း ရိုက်နှက်ခံလိုက်ရပြီး ခေါင်းမှာ ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

ရိုက်နှက်ခံလိုက်ရတဲ့ ကိုမောင်လုံးဖြူဟာ သူလာတဲ့လမ်းမှာ အသုဘတစ်ခု ရှိတာကို တွေ့ခဲ့ပေမယ့် ရိုဟင်ဂျာ လူငယ်တစ်ဦး သတ်ဖြတ်ခံထားရတဲ့ အကြောင်းကို မသိဘဲ ဆိုင်ကယ်နဲ့ လာစဉ် နောက်ကနေ ရိုက်နှက်ခံခဲ့ရတာပါ။

ပထမတစ်ချက် အရိုက်ခံလိုက်ရပြီး ဆိုင်ကယ်ပေါ်က လိမ့်ကျသွားတဲ့အချိန်မှာ လူတွေဝိုင်းအုံလာပြီး ရိုက်နှက်တာကို ခံခဲ့ရတယ်လို့ ကိုမောင်လုံးဖြူက ပြန်ပြောပြပါတယ်။

ဒဏ်ရာတွေ ရခဲ့ပြီး ဆေးရုံတက် ဆေးကုခဲ့ရပေမယ့် သင့်မြတ်နေတဲ့ လူမျိုးနှစ်ခုအကြားမှာ နောက်ထပ် မလိုလားအပ်တဲ့ ပြဿနာတွေ ဆက်မဖြစ်စေချင်တာကြောင့် အမှုဖွင့် အရေးယူမှုတွေကိုလည်း မလုပ်ချင်တော့ဘူးလို့ ကိုမောင်လုံးဖြူရော သူ့ရဲ့အမေ ဒေါ်စံခိုင်ဖြူကပါ ပြောဆိုကြပါတယ်။

"နောက်ထပ် ပြဿနာတွေကိုတော့ ကျွန်မတို့ မလိုလားပါဘူး။ အခုကတော့ ဒဏ်ရာတွေလည်းသက်သာလာပါတယ်။ အမှုလည်းမဖွင့်တော့ဘူး။ တစ်နေ့စာ တစ်နေ့ ရှာစားနေရတာ ဆိုတော့ အေးအေးချမ်းချမ်းပဲ နေချင်တယ်"လို့ ကိုမောင်လုံးဖြူရဲ့အမေ ဒေါ်စံခိုင်ဖြူက ပြောပါတယ်။

ကိုမောင်လုံးဖြူတို့ မောင်နှမနှစ်ယောက်ဟာ သူတို့ရဲ့စိုက်ခင်းထဲက ထွက်တဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို လောင်းကြက် ကျေးရွာဈေးမှာ သွားရောက် ရောင်းချကြတာ ဖြစ်တယ်လို့ သူ့ရဲ့အမေ ဒေါ်စံခိုင်ဖြူက ပြောပါတယ်။

ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာထဲက အသုဘနေအိမ်နားမှာ မွတ်ဆလင် ကျေးရွာသားတွေရဲ့ ဝိုင်းဝန်းရိုက်နှက်မှုတွေကို ကိုမောင်လုံးဖြူ ခံနေရချိန်မှာ သူတို့မိသားစုနဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ မခါတေတို့ မိသားစုက ဆက်မရိုက်ဖို့ တားဆီးခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

အဲဒီနောက် သူတို့ရဲ့အိမ်ကို ခေါ်သွားပြီး ပန်းမော်ကျေးရွာကို လိုက်ပို့မယ့်အကြောင်း ပြောပေမယ့် ကိုမောင်လုံးဖြူက လက်မခံဘဲ တစ်ယောက်တည်း ဒဏ်ရာတွေနဲ့ သူ့ရဲ့ရွာကို လမ်းလျှောက် ပြန်လာခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲ့ဒီနောက် ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာက ရိုဟင်ဂျာရွာသားတွေက ရွာအလယ်က ဖြတ်သန်းထားတဲ့ အဝေးပြေး ကားလမ်းမပေါ်ကို စုရုံးရောက်လာခဲ့ကြပြီး အဲ့ဒီလမ်းမပေါ်မှာ သွားလာနေတဲ့ မြောက်ဦးက လူငယ်တစ်ဦးနဲ့ ပေါင်းတုတ် ကူးတို့ဆိပ်က လူငယ်တစ်ဦးကိုလည်း ဝိုင်းဝန်းရိုက်နှက်ခဲ့ကြတယ်လို့ ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဦးထွန်းလှိုင်က ပြောပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ မူပိုင် Ko Maung Wine

အခုလို ရိုဟင်ဂျာ ကျေးရွာသားတွေက ရခိုင်လူမျိုးတွေကို ရိုက်တာတွေရှိနေတာကြောင့် တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် တင်းမာမှုတွေ ဖြစ်ပွားလာရင်ပဋိပက္ခတွေ ကြီးမားလာမှာကို စိုးရိမ်နေရပြီး ပြဿနာတွေ ဆက်လက် မဖြစ်ပွားအောင် မွတ်ဆလင် ကျေးရွာတာဝန်ခံတွေကို ခေါ်ယူပြီး သူတို့ရဲ့ရွာသားတွေကို ထိန်းသိမ်းကြဖို့နဲ့ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပြဿနာတွေကိုလည်း ဥပဒေအရ ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ ပြောဆိုထားတယ်လို့ ဦးဦးထွန်းလှိုင်က ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

"ရာအိမ်မှူးတွေကို ခေါ်ပြီးတော့ ဒီပြဿနာကို မကြီးထွားစေနဲ့၊ ညမထွက်ကြနဲ့လို့ ပြောထားတယ်။ ဒီနေ့မနက် (ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက်) ကလည်း လူပေါင်း ၂၀၀ လောက် လမ်းမပေါ် ရောက်လာတယ်။ လောလောဆယ်တော့ ငြိမ်နေတယ်။ ထိန်းမနိုင်လို့ ပြဿနာဖြစ်ရင်တော့ ကျွန်တော်လည်း မတားနိုင်ဘူး။ အခုဟာက လူမျိုးရေး ပြဿနာဖြစ်အောင် ဖန်တီးနေတာလို့လည်း ပြောကြတယ်။ ရွာက တစ်ယောက်သေလို့ ရခိုင်တွေကို ဒီလိုသာ လုပ်နေရင်။ ရခိုင်ဆိုတာက ဆိုးတဲ့လူ ရှိသလို ကောင်းတဲ့လူတွေလည်း ရှိတယ်။ လူကောင်းနဲ့ကျသွားရင် ဒီပြဿနာက ကြီးထွားလာနိုင်တယ်"လို့ ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဦးထွန်းလှိုင်က ပြောပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ရက် မနက်ပိုင်း ၆ နာရီလောက်မှာလည်း ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာရဲ့ အရှေ့ဘက်မှာရှိတဲ့ လောင်းကြက်ကျေးရွာက မြောက်ဦးကို ဈေးသွားရောင်းတဲ့ သုံးဘီးဆိုင်ကယ်တစ်စီးကို ရွာထဲကနေ လေးခွနဲ့ ပစ်ခဲ့တဲ့အတွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဆီကို လာရောက် တိုင်တန်းခဲ့တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။

အခုလိုမျိုး မွတ်ဆလင်တွေက စုရုံးမှုတွေ ပြုလုပ်နေပြီး ရခိုင်တွေကို ဝိုင်းဝန်းရိုက်နှက်တာတွေ လုပ်နေတဲ့အတွက် အနီးဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ ရခိုင်လူမျိုးတွေကတော့ ပြဿနာဖြစ်ပွားလာမှာကို စိုးရိမ်နေကြသလို ပုံမှန်မသွားလာရဲကြကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာ ကျေးရွာသား လူငယ်ကို ဖမ်းဆီးသွားပြီး သတ်ဖြတ်ခဲ့သူတွေဟာ ရခိုင်လူမျိုးတွေလို့ ပြောဆိုကြပေမယ့် ဘယ်သူဘယ်ဝါ ဆိုတာကိုလည်း မသိရသလို လွတ်မြောက်လာခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာ လူငယ်နောက်တစ်ဦးက အဲ့ဒီလူတွေဟာ ဘယ်က ဆိုတာကိုလည်း မသိကြောင်းနဲ့ လူတွေရဲ့ ပုံပန်းသဏ္ဍာန်တွေကိုလည်း မပြောပြနိုင်တဲ့အတွက် လိုက်လံရှာဖွေဖို့ အခက်အခဲရှိနေပြီး လောလောဆယ်မှာတော့ စုံစမ်းမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အဲ့ဒီလူလေးဦးဟာ ရိုဟင်ဂျာ လူငယ်နှစ်ယောက် အင်တာနက် အသုံးပြုနေတဲ့ နေရာကို ဆိုင်ကယ်နှစ်စီးနဲ့ ရောက်လာ ပြီး အင်္ကျီရှည်နဲ့ အနွေးထည်မှာပါတဲ့ ခေါင်းဆောင်းတွေ ဆောင်းထားကြတယ်၊ ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်လာသူ လူငယ်က အမြန် ထွက်ပြေးလာခဲ့ရတာ ဖြစ်လို့ လူတွေကို မမှတ်မိဘူးလို့ ပြောကြောင်း ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ပြောပါတယ်။

"၁၈ ရက်နေ့ ညနေ ၆ နာရီ ၄၅ မိနစ်မှာ ကျွန်တော်တို့ရွာက ကောင်လေးနှစ်ယောက်က ရွာမှာ လိုင်းမရလို့ ရွာပြင်ကိုသွားပြီးတော့ အင်တာနက်မှာ သူ့သူငယ်ချင်းနဲ့ စကားပြောဖို့အတွက် ထွက်သွားပါတယ်။ လိုင်းဖွင့်ထားပြီး သူတို့ သူငယ်ချင်းနှစ်ယောက် ထိုင်ပြီး စကားပြောနေတဲ့အချိန်မှာ ဆိုင်ကယ်နှစ်စီးရောက်လာတယ်။ သူတို့ကိုဖမ်းတယ်။ တစ်ယောက်က လွတ်လာပြီး နောက်တစ်ယောက်က ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတယ်"လို့ ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာ တာဝန်ခံ မွတ်ဆလင် ဘာသာဝင် ဦးကျော်လှက ပြောပါတယ်။

သေဆုံးသူ လူငယ်ကို အဲ့ဒီလူ လေးယောက်က ရွာရဲ့မြောက်ဘက် မြောက်ဦးမြို့ ရှိတဲ့ဘက်ကို ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့တယ်လို့ ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်လာတဲ့ လူငယ်က ပြောဆိုကြောင်း ကျေးရွာတာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာ မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်း ညမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ထားလို့ မြောက်ဦးမြို့ပေါ်က လူတွေ ပေါင်းတုတ်ရွာဘက်ကို လာမယ်ဆိုရင် မြောက်ဦးနဲ့ ပေါင်းတုတ်ကြားမှာ ခမရ ၅၄၀ တပ်ရင်းကို ဖြတ်သန်းရမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် မြောက်ဦးဘက်က လာရောက်သူတွေ မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဦးထွန်းလှိုင်က ပြောပါတယ်။

အနီးဝန်းကျင် ကျေးရွာတွေဖြစ်တဲ့ ပေါင်းတုတ်၊ လောင်းကြက်၊ ပန်းမော်၊ ရှောက်ခုန်ကျွန်း၊ နန်းကျားစတဲ့ ကျေးရွာတွေက ရခိုင်လူမျိုးတွေဟာလည်း ပေါင်းတုတ်အပြင် တခြား မွတ်ဆလင် ကျေးရွာသားတွေနဲ့ အဆက်အဆံရှိ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသူတွေဖြစ်သလို အခုလို အသက်ငယ်ရွယ်သူတွေအကြားမှာ လူမှုရေးပြဿနာ မရှိကြောင်းနဲ့ အဲ့ဒီလူငယ်တွေဟာ လူကောင်းတွေသာ ဖြစ်တယ်လို့ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ဆိုပါတယ်။

ပေါင်းတုတ်ကျေးရွာဟာ ရိုဟင်ဂျာ မွတ်ဆလင်တွေနဲ့ ရခိုင်လူမျိုးတွေ အတူနေထိုင်နေတဲ့ ကျေးရွာတစ်ရွာဖြစ်ပြီး အိမ်ခြေ ၁၁၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ အဲဒီမှာ ရခိုင်လူမျိုးနေအိမ် ၂၄၀ သာရှိပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ် တုန်းက ရခိုင်နဲ့ မွတ်ဆလင်တွေအကြား ပြဿနာ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြပေမယ့် အဲ့ဒီကျေးရွာတွေက အခုအချိန်ထိ တည်ငြိမ်နေတဲ့ ကျေးရွာတွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

BBC Burmese
https://www.bbc.com