ႏိုင္ငံေရးနဲ႔စီးပြားေရးမွာ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးမႈဖယ္ႏိုင္မွ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ႏိုင္ - ကုလမစ္ရွင္

ကုလ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ သတင္းစာရွင္းလင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ႕လႊမ္းမိုးေနရာယူမႈေတြကို မဖယ္ရွားႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သိသာထင္ရွားတဲ့အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ကေန ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စီးပြားေရးတဲြလုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာကုမၸဏီေတြ ကိုလည္း ဒါဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြ ခ်ိဳးေဖာက္သလိုျဖစ္ေနတယ္လို႔ သတိေပးလိုက္သလို၊ ျမန္မာစစ္တပ္ကို စီးပြားေရးအရ ပစ္မွတ္ထားအေရးယူဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြကိုပါ တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကိုသားညြန္႔ဦး ဆက္ေျပာျပမွာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္က အုပ္စိုးထားတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး၊ ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ စီးပြားေရးကြန္ယက္နဲ႔ သူနဲ႔ပတ္သက္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ လုပ္ငန္းေတြကို အေသးစိတ္ခ်ျပလိုက္တာပါ။ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အဲဒီ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ကိုသံုးၿပီး ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြခ်ိဳးေဖာက္သလို၊ ဒီ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ကေနလည္း ကင္းလြတ္ခြင့္ရေနတယ္လို႔ ကုလမစ္ရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာေထာက္ျပပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စစ္ဆင္ေရးေတြ စကတည္းကဆိုရင္ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္း ၄၅ ခုကေန ေဒၚလာ ၁၀သန္းေက်ာ္ စစ္တပ္ကို ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့တယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ရခိုင္မွာျဖစ္သြားတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ အဲဒီ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက တာ၀န္ရိွသူေတြကိုပါ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြအရ စံုစမ္းစစ္ေဆးရလိမ့္မယ္လို႔လည္း မစ္ရွင္အႀကီးအကဲက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာတပ္မေတာ္နဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ႏို္င္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၅ ခုထက္မနည္းရိွေနသလို၊ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၄၄ ခုဟာ စစ္တပ္စီးပြားေရးနဲ႔ တနည္းတဖံု ဆက္စပ္ လုပ္ကိုင္ ေနၾကတယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စီးပြားေရးတဲြလုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြကို သတိေပးၿပီး၊ ဒါဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကိုပါ ခ်ိဳးေဖာက္သလိုျဖစ္တယ္လို႔ ကုလမစ္ရွင္အဖဲြ႔၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ Chris Sidoti က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးဥပေဒတြအရ ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးကုမဏီေတြအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျမင့္တင္ဖို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္လာဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က အုပ္စိုးထားတာကို ဖယ္ရွားဖို႕ေဆာင္ရြက္ျခင္းကသာ တခုတည္းေသာနည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားနယ္စပ္ေဒသေတြမွာျဖစ္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြမွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔လည္း ဥပေဒအရေဆာင္ရြက္ဖို႔ တာ၀န္အျပည့္ရိွတယ္လို႔ ကုလမစ္ရွင္က ေထာက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈေတြအတြက္ အဓိက အဟန္႔အတားက စစ္တပ္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ စစ္တပ္ကို အဓိကပစ္မွတ္ထားၿပီး အေရးယူဖို႔ တိုက္တြန္းရတာျဖစ္တယ္လို႔ Chris Sidoti က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ တာ၀န္အျပည့္ရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေအာက္မွာ ဥပေဒပိုင္းအရ တာ၀န္လည္း ရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဥပေတြမွာ အရပ္ဖက္အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္အၾကား တိတိက်က် ပိုင္းျခားထားတာမို႔ ျမန္မာအစိုးရမွာလည္း တာ၀န္အျပည့္ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ သိထားရမွာက ျမန္မာစစ္တပ္က စီးပြားေရးေရာ ႏိုင္ငံေရးမွာပါ အုပ္စိုးထားတဲ့အခ်က္ပါ။ က်ေနာ္တို႔ဖက္ကေတာ့ ႐ိုးရိုးရွင္းရွင္းေလးပါ။ ဒီအခ်က္အေပၚမူတည္ၿပီး က်ေနာ္တို႔က စစ္တပ္ကို ပစ္မွတ္ထားတာပါ။ က်ေနာ္တို႔ရထားတဲ့ အေထာက္ထားအခ်က္အလက္ေတြအရ စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကေန မဖယ္ထုတ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္မလာႏို္င္ပါဘူး။”

ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ ဒီ ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ကို အသိအမွတ္မျပဳသလို၊ ျပည္တြင္းကိုလည္း ၀င္ေရာက္ စံုစမ္းခြင့္မေပးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း သူတို႔အေနနဲ႔ အျခားနည္းလမ္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းရယူႏိုင္ခဲ့ၿပီး အခုလို သံုးသပ္ခ်က္ေတြ ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တာလို႔ Chris Sidotiက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရဖက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရိွပါဘူး။ ဒီအေပၚ က်ေနာ္တို႔ဖက္က သူတို႔နဲ႔ တိုက္႐ိုက္ စကားေျပာဆိုလို႔မရတာေၾကာင့္ စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕အျမင္ကိုလည္း မသိရဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔က သတင္းအခ်က္အလက္ေတြအမ်ားႀကီး စုေဆာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တ ၂ႏွစ္အတြင္းမွာ ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူေတြနဲ႔ မ်က္ျမင္ေတြ စုစုေပါင္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ သက္ေသ ရာဂဏန္းကိုလည္း ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေတြက ကုလအဖဲြ႔အစည္းကလူေတြ သံတမန္ေတြ သတင္းေထာက္ေတြ ပညာရွင္ေတြ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖဲြ႔အစည္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ။ အဓိက ဆံုး႐ံႈးတာကေတာ့ ျမန္မာအစိုးကပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမလုပ္တာေပါ့ေလ။ ဒါက ျမန္မာအစိုးရအတြက္လည္း ဆံုး႐ံႈးမႈပါ။ သူ႕ဖက္က အျမင္ကို ေျပာဆိုခြင့္ဆံုး႐ံႈးတာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ခုနက ေျပာခဲ့သလို တိုက္႐ိုက္ပတ္သက္တဲ့လူေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းႏိုင္ေတာ့၊ က်ေနာ္တို႔ဖက္ သံုးသပ္ခ်က္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ မခက္ပါဘူး။”

သူတို႔အေနနဲ႔ ေနာက္ဆံုးရထားတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာအခ်က္အလက္ေတြ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေဒသမွာ AA ရခိုင္အဖဲြ႔နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္အၾကားျဖစ္တဲ့စစ္ေရးပဋိပကၡေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ ခံစားေနရတဲ့အေျခအေနေတြကို လာမယ့္ စက္တင္ဘာမွာ ထုတ္ျပန္မယ့္ အစီရင္ခံစာမွာ အေသးစိတ္ထည့္သြင္းမယ္လို႔ Christ Sidoti ကေျပာပါတယ္။

အခု အစီရင္ခံစာကေတာ့ စစ္တပ္ရဲ႕ စီးပြားေရးကြန္ယက္ကို အဓိက ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စီးပြားေရးအရ ပတ္သက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမဏီ ၆၀ ထဲ ျပင္သစ္ ဘယ္ဂ်ီယံ ဆီြဇာလန္ ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ တရုတ္က စီးပြာေရးကုမၸဏီေတြ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဒီ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစၥေရး၊ အိႏၵိယ ကိုရီယားနဲ႔ တရုတ္က အစိုးရပိုင္လုပ္ငန္းေတြအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ၁၄ ခုဟာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို လက္နက္ ပစၥည္းေရာင္းခ်မႈေတြမွာ ပတ္သက္ေနတယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စစ္တပ္နဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကို ပစ္မွတ္ထားအေရးယူဒဏ္ခတ္မႈလုပ္ဖို႔ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို တိုက္တြန္းထားၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ မပတ္သက္ဖို႔ ဒီ အစီရင္ခံစာမွာ တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ အခု အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ဖက္ကေရာ အစိုးရဖက္ကပါ တုံ႔ျပန္ခ်က္ရဖို႔ ဆက္သြယ္ေပမယ့္ အခုအခ်ိန္ မရေသးပါဘူး။

သားၫြန္႔ဦး/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com