လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈအတြက္ ျမန္မာစစ္အရာရွိေတြကုိ ဒဏ္ခတ္ဖုိ႔ ျဗိတိန္ၾကိဳးပမ္း

႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး ၿဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီတခုမွာ ဧၿပီလ ၁၆ ရက္ေန႔က ေဆြးေႏြးေနၾကစဥ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္ေတြအေပၚ ဆိုးဝါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခ့ဲမႈေတြအတြက္ တာဝန္႐ွိတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ထိပ္တန္းတာဝန္႐ွိသူေတြကို လာမယ့္သီတင္းပါတ္ေတြအတြင္း EU ဥေရာပသမဂၢက အေရးယူဒဏ္ခတ္ဖို႔႐ွိတယ္လို႔ ၿဗိတိန္အစိုးရက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး ၿဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီတခုမွာ ဧၿပီလ ၁၆ ရက္ေန႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံစ စ္တပ္အေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္ဖုိ႔ ၿဗိတိန္အမတ္တခ်ဳိ႕က တိုက္တြန္းခဲ့ၾကတာပါ။ တာဝန္႐ွိတဲ့ တပ္မေတာ္တာဝန္႐ွိသူေတြကို အေရးယူႏိုင္ဖုိ႔ၿဗိတိန္အေနနဲ႔ EU အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံ အားလံုးဆီက သေဘာတူညီခ်က္ရ႐ွိထားတယ္လို႔ အာ႐ွ Pacific ေဒသဆိုင္ရာဝန္ႀကီးက အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ တံု႔ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မစုျမတ္မြန္က ဆက္ၿပီးေျပာျပပါလိမ့္္မယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက လူနည္းစု႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ၿဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အသနားခံလႊာမ်ားဆိုင္ရာ ေကာ္မတီ (Petitions Committee) မွာ တနလၤာေန႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ႏိုင္ငံဖက္ေရာက္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကို ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာ ျပန္လည္ေနထိုင္ႏိုင္ေရးကစလို႔ ခုလိုဒုကၡည္ ၇ သိန္းေလာက္ တဖက္ႏိုင္ငံဖက္ထြက္ေျပးခဲ့ရမႈအတြက္ တာဝန္႐ွိသူေတြကို အေရးယူေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ ေနာက္ပိုင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ေတြရဲ႕နယ္ေျမ႐ွင္းလင္းမႈေတြမွာ အင္မတန္ဆိုးဝါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ႐ွိခဲ့တယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ႏိုင္ငံ ဖက္ေရာက္ေနၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက စြပ္စြဲထားၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရလက္ခံလာေအာင္ ဖိအားေပးဖုိ႔ ေကာ္မတီဥကၠ႒ Labour လႊတ္ေတာ္အမတ္ Helen Jones က ခုလိုအႀကံျပဳပါတယ္။

"ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥ ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ျပစ္မႈတရား႐ံုး ICC ကို ကုလသမဂၢတင္ျပတာမွန္ကန္တယ္ဆိုတာကို ၿဗိတိန္အစိုးရက ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီလိုအဆိုျပဳခ်က္ကို တ႐ုတ္နဲ႔႐ု႐ွားတုိ႔က ပယ္ခ်လိမ့္မယ္လို႔ ေစာဒက တက္ၾကမွာကိုလည္း ကၽြန္မသိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကုိ အခုျပတ္ျပတ္သားသားျပဖုိ႔လိုပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ EU က လက္နက္ေရာင္းခ်တင္ပို႔မႈကို ပိတ္ဆို႔ထားေပမဲ့ တကမာၻလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ မလုပ္ေသးပါဘူး။ ဒီကိစၥကို အေရးေပၚလုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ တတိယအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရတာဝန္႐ွိသူေတြအေပၚ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ၿပီး အေရးယူရပါမယ္။ ေငြေၾကးပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို ခ်ိတ္ပိတ္တာမ်ဳိးေလာက္နဲ႔ မရပါဘူး။ ၿဗိတိန္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ မ်ားမ်ားစားစားမ႐ွိတဲဲ့အတြက္ ထိေရာက္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာစစ္တပ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ၿဗိတိန္လုပ္ငန္းေတြ အတူတြဲအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေအာင္ အေသအခ်ာလုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။"

ျမန္မာႏို္င္ငံမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ကမာၻႀကီးက တေန႔မွာ နမူနာယူဖို႔လိုပါတယ္ လို႔လည္း လႊတ္အမတ္ Helen Jones ကေျပာပါတယ္။ လူမ်ဳိးစုတခု ျပစ္မွတ္ထားခံေနရတာ။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးလာတာကို ဒီအတိုင္း လက္ပိုက္ၾကည့္ေနမယ္ ဆိုရင္ ဘာမွမလုပ္တဲ့အက်ဳိးဆက္ေတြျဖစ္လာမွာျဖစ္ၿပီး။ လက္ပိုက္ၾကည့္ေနၾကသူေတြဟာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈက်ဳးလြန္သူေတြျဖစ္သြားလိမ့္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ျပစ္မွတ္ထားအေရးယူမယ္ဆိုရင္ စစ္တပ္အေပၚ ျပစ္မွတ္ထားရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုန္သြယ္ေရးအထူးသံတမန္ Conservative လႊတ္ေတာ္အမတ္ Paul Scully ကလည္း ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ ခုျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြရပ္သြားေအာင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကသာ ဆံုးျဖတ္အမိန္႔ေပးရင္ နက္ျဖန္မွာ ခ်က္ခ်င္းရပ္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

"ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနန႔ဲ စစ္တပ္န႔ဲ တပ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ အဖဲြ႔ေတြအေပၚ ျပစ္မွတ္မွာ အေရးယူဒဏ္ခတ္ဖုိ႔ သိပ္ကိုအေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ၿခံဳၿပီးအေရးယူပိတ္ဆို႔တာကုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္အႀကံမေပးခ်င္ပါဘူး။ ၿခံဳၿပီးဒဏ္ခတ္အေရးယူဒဏ္ခတ္မယ္ဆိုရင္ တျခားျပည္သူေတြ။ ပဋိပကၡေတြ႐ွိေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္။ ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ တျခားတိုင္းရင္းသားေဒသေတြကိုပါ ထိခိုက္ေစပါတယ္။ အဲဒီျပည္နယ္ေတြမွာ လတ္တေလာကပဲ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈေတြခံထားရတာပါ။ ဆိုေတာ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ၿခံဳၿပီးလုပ္ရင္ တျခားျပည္သူေတြလည္း ခံရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပါတ္သက္လုိ႔ ႏို္င္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက တစည္းတလံုးထဲ တံု႔ျပန္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။"

ၿဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ တနလၤာေန႔က ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အာ႐ွ Pacific ေဒသဆိုင္ရာဝန္ႀကီး Mark Field ကေျဖဆိုခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေမးခြန္းကို ေျဖၾကားရာမွာေတာ့ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ရင္ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ ဒဏ္ခတ္မႈေတြရဲ႕ သက္ေရာက္မႈေတြကို ခန္႔မွန္းရ တြက္ခ်က္ရခက္ခဲတဲ့အတြက္ ၿဗိတိန္က ျမန္မာ့စီးပြားေရးနဲ႔ ဘ႑ာေရးစနစ္အေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြလုပ္တာ အားမေပးခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တပ္မေတာ္ထိပ္တန္း တာဝန္႐ွိသူေတြအေပၚ EU အေနနဲ႔ အေရးယူဒဏ္ခတ္ဖို႔ ၿဗိတိန္က ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တာကို ခုလုိ ေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံက သာမန္ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘဝေတြ ပိုၿပီးခက္ခဲသြားမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေ႐ွာင္႐ွားခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလို႔ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ မလုပ္ဘူးလို႔ ဆုိလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ နဲ႔ စက္တင္ဘာလေတြတုန္းက က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရက္စက္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြမွာ တိုက္႐ုိက္တာဝန္႐ွိတဲ့ စစ္တပ္ထိပ္တန္းတပ္မွဴးႀကီးေတြရဲ႕ ဘ႑ာေရးပိုင္ဆိုင္မႈေတြ သြားလာလႈပ္႐ွားမႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ႏိုင္မယ့္ အေရးယူမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ၿဗိတိန္က တက္တက္ႂကြႂကြေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ဖို႔ EU အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံအားလံုးဆီက သေဘာတူညီမႈကို ရ႐ွိထားၿပီးပါၿပီ။ လာမယ့္သီတင္း ၂ ပါတ္ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ေ႐ွ႕လထဲမွာ အျပည့္အဝ အေကာင္အထည္ေဖာ္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ယံုၾကည္ပါတယ္။"

ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းအေရးနဲ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ပါတ္သက္လုိ႔လည္း သူနဲ႔ အာ႐ွႏို္င္ငံေတြကတာဝန္႐ွိသူေတြ အၿမဲေဆြးေႏြးတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီလကုန္ပိုင္း ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီဝင္အေနနဲ႔ ၿဗိတိန္က ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ႏိုင္ငံေတြကို သြားေလ့လာတဲ့အခါ ျပႆနာေျဖ႐ွင္းႏိုင္မယ့္ အေျဖေတြကို ရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း ၿဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အာ႐ွ Pacific ေဒသဆိုင္ရာဝန္ႀကီး Mark Field က ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

မစုုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com