ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေရး ကုလလက္ေထာက္အၾကီးအကဲ စုိးရိမ္

ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၆ ရက္ၾကာခရီး သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Ursula Mueller က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေပးႏိုင္ေရး အေျခေနေတြဟာ မႏွစ္ကစၿပီး သိသိသာသာ ဆိုးဝါးလာေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္အတြင္း အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ေရာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုမႈေတြဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္ေၾကာင္းနဲ႔ ကုလသမဂၢ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြ အဟန္႔အတားမရွိ အကူညီေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ခြင့္ျပဳလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက ပဋိပကၡေတြကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာၿပီး၊ ဝိုင္းကူေျဖရွင္းေပးဖို႔ ဧၿပီလဆန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္လည္းျဖစ္၊ OCHA ေခၚ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ညိွႏိႈင္းေရးမူးရံုးရဲ့ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ကူညီေရးဆိုင္ရာ ဒုတိယအႀကီးအကဲလည္း ျဖစ္တဲ့ Ursula Mueller ဟာ ဧၿပီလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ နယူးေရာက္ ကုလသမဂၢရံုးခ်ဳပ္မွာ သူ႔ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေပးႏုိင္ေရး အေျခေနဟာ အေတာ့္ကိုဆိုးေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

"လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေပးႏိုင္ေရးအေျခေနဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစလို႔ သိသိသာသာ ဆိုးဝါးလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာတင္ မကပဲ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာလည္း သိပ္ဆိုးပါတယ္။ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေပးေရး ကို ျဖတ္ေတာက္လိုက္မယ္ ဆိုရင္ လူေတြရဲ့ ေနမႈထိုင္မႈေတြကို ပါထိခိုက္ေစတာပါ။ က်မ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုေရာ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ဒုကၡသည္စခန္းတခ်ိဳ႕ကိုပါ သြားႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေဒသေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြရဲ့ ဒဏ္ကို ခံေနရသူေတြကို သူတုိ႔ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနတဲ့အကူညီေတြ မေပးႏိုင္တာက အဓိကအခ်က္ပါ။"

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေမာင္ေတာနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းတခ်ိဳ႕ကို သြားေရာက္ခဲ့သလို ရခုိင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ပါေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး မြတ္စလင္ေဒသခံ ေတြအတြက္ သြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ထားတာေတြ ရုပ္သိမ္းဖုိ႔နဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေပးခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ ရွိတဲ့ဒုကၡသည္ေတြရဲ့ အေျခေနေတြဟာ အေတာ္ဆိုးဝါးေနၿပီး ႏုိင္ငံတကာက အာရံုစိုက္ေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ဒုကၡသည္ေတြအတြက္သာမက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ ၄ သိန္းအတြက္ပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့တာပါ။

ကုလအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kofi Annan ဦးေဆာင္တဲ့ ရခုိင္အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ့ အႀကံေပးခ်က္ေတြကို တိတိက်က် လိုက္နာ အေကာင္ထည္ေဖၚဖို႔လည္း ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ ဆိုင္ရာ အကူအညီလိုအပ္ေနသူ မွန္သမွ် တေယာက္မက်န္ အကူအညီရေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔လည္း အေလးထား ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းကိုပါ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလလက္ေထာက္ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ INGO နဲ႔ NGOs ေတြအျပင္ IDP ျပည္တြင္း အိုးအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ရ သူေတြနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး IDP စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လိင္ကြဲျပားမႈ ေပၚအေျခခံတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ခံေနရေၾကာင္းနဲ႔ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ဝန္းက်င္နဲ႔ အကာကြယ္ေတြ လိုအပ္ေနေၾကာင္းမစၥ Mueller ကေျပာပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တို႔ၾကား ျဖစ္ပြါးတဲ့တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၁ ကစၿပီး အခုထိ ျပည္တြင္း အိုးအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္း ေနရသူက တသိန္းေလာက္ ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္မွာ ကုလအဖြဲ႔ေတြ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီ လြတ္လပ္စြာေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့တယ္လို႔လည္း ကုလလက္ေထာက္အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ မစၥ Mueller က ေျပာပါတယ္။

"က်မ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ရမွာေတာ့ ပဋိပကၡ အဆံုးသတ္ေရးရဲ႕ အေရးပါမႈအျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြကို အားျဖည့္ေပးဖို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ၿငိမ္ေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေတြကို ဆက္လက္ေထာက္ခံအားေပးသြားဖို႔ သႏၷိ႒ာန္ ခိုင္မာမႈကိုလည္း က်မ ထပ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒုကၡသည္ေတြထံကို လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြ အေရာက္ေပးပို႔ႏိုင္ဖို႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေတြေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ ကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဦးစားေပးမယ့္ အခ်က္ကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၾကား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိဖို႔လိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ အဆင္းရဲဆံုးျပည္နယ္ႏွစ္ခုမွာ ပါဝင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း သူကေျပာခဲ့ပါတယ္။ က်မကေတာ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေထာက္အကူျပဳသူေတြအေနနဲ႔ အဟန္႔အတားမရွိ ဒုကၡသည္ေတြကို အကူညီေပးႏုိင္ဖို႔ ထပ္တလဲလဲ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးကိုသာ ဦးစားေပး တာေတြ႔ရပါတယ္။ "

ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္အျပင္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးအပါအဝင္ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုရာမွာေတာ့ အျပဳသေဘာေဆာင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း မစၥ Mueller က ေျပာပါတယ္။

" က်မ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္အျပင္ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးနဲ႔ တျခားစစ္ဖက္ အရာရွိေတြနဲ႔ က်မ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရာမွာ သိပ္ကိုအျပဳသေဘာေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢကိုယ္စားလွယ္တဦးအေနနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္ခြင့္ရရွိေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ေရး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရးအေၾကာင္းေတြကို က်မ ရွင္းျပႏိုင္ခဲ့တာပါ။ က်မတို႔ အခုလို ေတြ႔ဆံုအၿပီးမွာ ျမန္မာအစိုးရက လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္မႈ အစည္းအေဝးပြဲ ေခၚယူၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာအဖြဲ႔ေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြအေၾကာင္းေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ က်မသိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြကို အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြလို႔ယူဆၿပီး က်မတို႔ ဘက္က ေရွ႕ဆက္ၾကိဳးပမ္းသြားမွာလည္းျဖစ္ပါတယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္အတြင္း သြားလာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အကန္႔အသတ္ ခံရမႈ ရွိမရွိ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ သတင္းေထာက္ေတြက ေမးျမန္းရာမွာေတာ့ မရွိေၾကာင္း ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ရဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံဆိုင္ရာ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ေဟာင္း Vijay Nambia ရဲ့ေနရာမွာ အစားထိုးခန္႔ထားမယ့္သူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ Antonio Guterres က ေရြးခ်ယ္ၿပီး ထုတ္ျပန္ေၾကညာသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com