ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ လက္နက္အေရာင္းအဝယ္မရွိေၾကာင္း ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးျငင္းဆို

ေျမာက္ကိုရီးယား ဒံုးက်ည္ပစ္လႊတ္စမ္းသပ္သည့္ ႐ုပ္သံထုတ္လႊင့္ခ်က္ကို ၾကည့္႐ႈေနသည့္ ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံသားတဦး။ ၂၀ ႏိုဝင္ဘာ ၂၀၁၇။

ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ျမန္မာႏုိင္ငံၾကားမွာ စစ္လက္နက္အေရာင္းအ၀ယ္ လံုး၀မရွိဘူးလို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ပဲ့ထိန္းဒံုးက်ည္လက္နက္ေတြအပါအ၀င္ အျခား စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြကို ဆက္ၿပီးေရာင္းခ်ေနတဲ့ အေထာက္အထားေတြရွိတယ္ဆိုၿပီး စေနေန႔က အျပင္ကို ေပါက္ၾကားထြက္လာတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားအေရး ကုလသမဂၢ လွ်ဳိ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါလာတဲ့အခ်က္ကို ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးက တုန္႔ျပန္ ျငင္းဆိုလိုက္တာပါ။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပထားပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာသတင္းဌာနေတြဆီ ေပါက္ၾကားထြက္လာတဲ့ အဲဒီ လွ်ဳိ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာကို ေျမာက္ကိုရီးယားအေရးေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံ သီးျခားစံုစမ္းေရးအဖဲြ႔က ေရးသားျပဳစုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအစီရင္ခံစာကို ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္ အပါအ၀င္ ကုန္သြယ္စီးပြားေရးကိုပါ ပိတ္ဆို႔ထားတဲ့ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ ၁၇၁၈ အရ ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈဆိုင္ရာ လံုျခံဳေရးေကာင္စီေကာ္မတီကို တင္သြင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီရဲ႕ အစည္းအေ၀းကိုလည္း အခု ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း က်င္းပမွာပါ။

အဲဒီအစီရင္ခံစာအရ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ဆီးရီးယားနဲ႔ ျမန္မာကို စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ ဆက္လက္ေရာင္းခ်ေနတဲ့ အေထာက္္အထားေတြရွိေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ ခ်မွတ္ထား တဲ့ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကို လိုက္နာေနၿပီး အစီရင္ခံစာပါ စြပ္စဲြခ်က္ဟာ လံုး၀ မွန္ကန္မႈမရွိ ေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔က ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ လက္နက္အေရာင္းအဝယ္လုပ္ထားတာ ဘာမွမရွိဘူး။ သူက ongoing relationship (ဆက္ဆံေရးရွိေနဆဲ) ဘာညာေရးထားတယ္၊ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္ တုိ႔ လံုးဝမရွိပါဘူး။ အဲဒါလည္း က်ေနာ္တို႔က Sanctions ေကာ္မတီက ေမးခြန္းေတြေမးပါတယ္၊ ႏုိုင္ငံတိုင္းကိုေလ၊ သူဆက္စပ္တဲ့ႏုိင္ငံတိုင္းကို။

“က်ေနာ္တို႔က ႏ်ဴကလီးယားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို အတိအက်လိုက္နာေနတာပါ။ သူတို႔နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔သတ္တာမွန္သမွ် က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ မလုပ္ဘူး။”

“ဗီြအိုေအ။ ။ အဲဒီေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ sanctions ေကာ္မတီဘက္ကေန သူတို႔ အဓိက concern (စိုးရိမ္) တဲ့အခ်က္ေတြကေရာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြ ေတြ႔ရလဲရွင့္။”

“သံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒိုဆြမ္း။ ။ အမွန္ကေတာ့ စီးပြားေရးအဆက္အသြယ္ရွိလား၊ တပ္ပိုင္း ဆုိင္ရာ အဆက္အသြယ္ရွိလား၊ လက္နက္အေရာင္းအဝယ္ရွိသလား၊ အဲဒီဟာေတြေပါ့။ အဲဒီ ေတာ့ စီးပြားေရးဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်ေနာ္တို႔က ေျမာက္ကိုရီးယားဆိုရင္ ကုန္သြယ္ေရးဘာမွ မရွိဘူး။ သူတို႔က ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔ကန္႔သတ္ထားတဲ့ ကုမၸဏီေတြရိွတယ္။ အဲဒီီကုမၸဏီေတြနဲဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတာရွိသလား၊ ဒါမ်ဳိးေတြ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေပါ့။”

“ဗီြအိုေအ။ ။ အခု ဒီလိုစြပ္စြဲခ်က္ေတြ ေပၚလာတဲ့အပို္င္းက်ေတာ့ေရာ ဘယ္လိုသံုးသပ္မိလဲ ရွင့္။”

“သံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒိုဆြမ္း။ ။ ဒီ Sanctions ေကာ္မတီရဲ႕ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျဖစ္ျဖစ္၊ sanctions အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈဆိုင္ရာျဖစ္ျဖစ္ အဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံက၊ ဥပမာ အားျဖင့္၊ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ဘယ္လို ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနတာ အေထာက္အထားေတြ႔ရတယ္ ဘာညာဆိုၿပီးေတာ့ သတင္းမီဒီယာတို႔ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေၾကာင္းၾကားတာတို႔ျဖစ္ျဖစ္ ရွိရင္လည္း သူတို႔က ဒီဟာေတြကို ထည့္စဥ္းစားတဲ့ အပို္င္းေတြရွိတာေပါ့။

“အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို မွန္မမွန္ကေတာ့ ကာယကံရွင္နဲ႔ သူတို႔ ေသခ်ာ check (ေမးျမန္း) ၿပီးမွ လုပ္ရမယ့္ကိစၥေတြေလ။ တဘက္သတ္ေျပာေနတဲ့ဟာနဲ႔ပဲ လုပ္ေနရင္ေတာ့ တဘက္သတ္ပဲ ျဖစ္မွာေပါ့။ အမွန္သိခ်င္ရင္ေတာ့ တကယ့္ကာယကံရွင္ သက္ဆုိင္တဲ့ႏုိင္ငံနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ လံုျခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔၊ ေကာ္မတီနဲ႔ေပါ့ေလ ထိေတြ႔ၿပီးေတာ့ ေမးျမန္းၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ ေတာ့ ယူရမွာေပါ့။

“အခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔သိတဲ့ဟာအရဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ဘာမွ တရားဝင္လည္း ဘယ္လိုဘယ္လို ခ်ဳိးေဖာက္တာေတြရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ကို ဘာမွေျပာထားတာလည္း မရွိပါဘူး။”

“ဗီြအိုေအ။ ။ သံအမတ္ႀကီးတို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ သံတမန္ဆက္ဆံေရးက်ေတာ့ေရာ ဘယ္လိုရွိပါလဲရွင့္။”

“သံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒိုဆြမ္း။ ။ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ဆက္ဆံေရးက သံတမန္ျပန္ၿပီးေတာ့ ထူေထာင္ထားတာပဲရွိတာပဲ၊ အဆက္အသြယ္ရွိတာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ သံ႐ံုးရွိတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္းပဲ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားမွာ သံ႐ံုးဖြင့္ထား တာမရွိဘူး။”

ကုလသမဂၢရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ကုလသမဂၢက အေရးယူခ်မွတ္ထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္ၿပီး တားျမစ္ထားတဲ့ ကုန္စည္၊ လက္နက္ စတာေတြကို တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ရာကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ၀င္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၀၀ ေလာက္ရရွိခဲ့ တယ္လို႔ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

မျဖစ္မေန လိုက္နာရမယ့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားဆီက ေက်ာက္မီးေသြး၀ယ္ယူမႈကို ပိတ္ပင္ထားေပမယ့္ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွား၊ မေလးရွားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆီကို ေျမာက္ကိုရီးယားက ေက်ာက္မီးေသြးတင္ပို႔မႈေတြရွိခဲ့ေၾကာင္း အဲဒီအစီရင္ခံစာ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com