႐ု႐ွားသမၼတ Putin ေခတ္ ဆံုးခန္းတိုင္ေတာ႔မွာလား

ဒီ သီတင္းပတ္ထဲ က်င္းပတဲ့ ရုရွားႏုိင္ငံ ေဒသဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ မဲေပးသူေတြက သမၼတ ဗလာဒီမာ ပူတင္ရဲ႕ အာဏာရ ပါတီကို အၾကီးအက်ယ္ ဆန္ု႔က်င္မဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရာ ေမာ္စကိုျမိဳ႕မွာေတာ့ လမ္းေပၚ ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ ႏွိမ္နင္းမႈလည္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ အဓိကက်တဲ့ေဒသေတြမွာ သမၼတပူတင္ရဲ႕ ညီညြတ္ေသာ ရုရွားပါတီ ရႈံးနိမ့္မႈေတြ ၾကံဳေတြ႕ေနရတာေၾကာင့္ သမၼတပူတင္အေနနဲ႔ မေက်မနပ္မႈေတြ တိုးပြားလာေနတဲ့ ဒီတိုင္းျပည္ကို ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ဦးေဆာင္ႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းလည္း ထြက္ေပၚလာပါတယ္။

VOA သတင္းေထာက္ Ricardo Marquina နဲ႔ OlgaPavlova ေမာ္စကိုကေန သတင္းေပးပို႔ ထားတာကို ကိုရဲမင္းထြန္းက ေျပာျပပါမယ္။

ျပည္သူေတြရဲ႕ မေက်မနပ္မႈေတြ တိုးပြားေနတာ ေရာင္ျပန္ဟပ္လိမ့္မယ္လုို႔ အမ်ား ယူဆထားၾကတဲ့ ရုရွား ေဒသဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲကို ရုရွား သမၼတ Vladimir Putin ကိုယ္တိုင္လည္း သြားေရာက္မဲေပးခဲ့ပါတယ္။ ရုရွားႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ေနတဲ့ အခ်က္ အေပၚ အေျခခံျပီး ခန္႔မွန္းခဲ့တာပါ။ ခန္႔မွန္းထားတဲ့အတိုင္းလည္း ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ အဓိကက်တဲ့ ေဒသေတြမွာ သမၼတ ပူတင္ရဲ႕ ပါတီဟာ လူမ်ားစု အေနအထားကို ထိန္းထား ႏိုင္ရုံေလာက္သာ ရွိပါေတာ့တယ္။

ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူ Boris Kagorlitsky က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္က အျငင္းပြားစရာေလ။ တစ္နည္းေျပာရရင္လည္း မဲေပးသူေတြက အာဏာပိုင္ေတြကို ေတာ္ေတာ္ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ပဲ ဆန္႔က်င္မဲေပးခဲ့ၾကလို႔ပါ။ ေမာ္စကိုမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ႕ရတာက မဲဆႏၵနယ္ ၁၉ - ၂၀ ေလာက္ အတိုက္အခံေတြ ႏုိင္သြားခဲ့တယ္။ ဒီအျဖစ္ကို ေနာက္ဆုံး အခ်ိန္အထိ ေရေရရာရာ မသိခဲ့ရဘူး။ ေျပာရရင္ မဲဆႏၵနယ္အားလုံးရဲ႕ တစ္၀က္ပဲဗ်။ လူေတြ မေက်နပ္ဘူးဆိုတာကို ျပေနတာပဲ။”

ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ထင္ရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပါ၀င္ အေရြးခံခြင့္ မေပးခဲ့တာေၾကာင့္ ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ ရဲက ႏွိမ္နင္းတာေတြနဲ႔ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ Alexei Navalny က မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ပူတင္ရဲ႕ မဟာမိတ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို အႏုိ္င္ရႏိုင္ေျခ အမ်ားဆုံး ရွိတဲ့ အတိုက္အခံ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို မဲေပးဖို႔ မဟာဗ်ဴဟာကို ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေလ့လာသူေတြက Nalvany ရဲ႕ ဗ်ဴဟာ အႏုိ္င္ရတဲ့ပြဲလို႔လည္း ေခၚဆိုခဲ့ပါတယ္။

အခုေတာ့ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပမယ့္ ရုရွား ပါလီမန္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ဒီ ဗ်ဴဟာ အလုပ္ျဖစ္ မျဖစ္ ဆိုတာကို လူေတြအားလုံး စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကလိမ့္မယ္လို႔လည္း ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ဆိုပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူAndrei Kortunov က Duma လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြအတြက္ တေျဖးေျဖးစတင္ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ေမာ္စကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြဟာ Duma လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ပြဲေတြအတြက္ တျဖည္းျဖည္း စတင္ျပင္ဆင္ေနၾကပါျပီ။ အဲဒီ မဲဆြယ္ပြဲေတြက ၂၀၂၁ ခုႏွစ္မွာ စဖို႔ရွိတယ္။ ၂ ႏွစ္ဆိုေတာ့ အခ်ိန္ လုံလုံေလာက္ေလာက္ ရွိလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္က ေမာ္စကိုမွာ အခုျဖစ္ခဲ့တဲ့ဟာက အမ်ိဳးသား အဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အႏုိင္ရဖို႔ ေစ့ေဆာ္ခ်က္ တစ္ခုလည္း ျဖစ္လာေနပါတယ္။”

ဒါေပမဲ့ ဒီလို ႏုိင္ငံေရး ဇတ္ကြက္ေတြ ေပၚလာေနေပမဲ့လည္း ေမာ္စကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူ အမ်ား မဲ မေပးပဲေနၾကတာက အဓိက ျပကြက္ တစ္ခုျဖစ္လာေနပါတယ္။ မဲေပးႏုိင္သူ ၁၇ ရာခိုင္ႏွဳန္းကပဲ ေမာ္စကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

မဲေပးသူ မမ်ားေပမဲ့လည္း မဲေပးသူေတြအၾကား အေျပာင္းအလဲကိုေတြ႕ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိေနတာကေတာ့ အထင္အရွားပါပဲ။

Moscow မွာ မဲေပးခဲ့သူ Natasha ကလည္း အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ကၽြန္မ ျမင္ခ်င္တာက Duma လႊတ္ေတာ္ မွာ ေျပာင္းလဲတာတင္မကဘူး ဒီ တိုင္းျပည္ထဲ ေနေနတဲ့ လူေတြအေပၚ အာဏာပိုင္ေတြ ထားတဲ့ အျပဳအမူနဲ႕သေဘာထား တစ္ခုလုံးကိုလည္း ေျပာင္းလဲေစခ်င္ပါတယ္။”

ရုရွား ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အေနအထားက လမ္းဆုံလမ္းခြကို ေရာက္ေနပါျပီလို႔ ေလ့လာသူတစ္ခ်ိဳ႕က ျမင္ပါတယ္။ သီအိုရီအရကေတာ့ ဒါက သမၼတ ပူတင္ရဲ႕ ေနာက္ဆုံး သက္တမ္းျဖစ္ျပီး ရုရွားႏို္င္ငံရဲ႕ အာဏာ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားတဲ့ပုံ သ႑န္ကလည္း ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ေနပါျပီ။

ေနာက္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြက က်င္းပဖို႔ကေတာ့ ႏွစ္အတန္ၾကာလုိပါေသးတယ္။ လက္ရွိ သမၼတ သက္တမ္းက ၂၀၂၄ ခုႏွစ္မွာ ကုန္ဆုံးမွာျဖစ္ေပမဲ့လို တစ္ခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ ပူတင္ ေခတ္လြန္ ရုရွားႏိုင္ငံအတြက္ ၾကိဳတင္ ၾကံစည္ေနသလို စတင္လည္း ျပင္ဆင္လို႔ ေနၾကေၾကာင္းပါ။

ရဲမင္းထြန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com