တေက်ာ့ျပန္ကူးစက္ျပန႔္ပြါးလာတဲ့ ဆင္တုပ္ေကြး သွ်မ္းျပည္မွာအျဖစ္မ်ား

ဆင္တုပ္ေကြး ၊ ေမ်ာက္တုပ္ေကြးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမည္ေပးေခၚဆိုတဲ့ ကိုက္ခဲယားယံမႈေတြေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ေစတဲ့ ခ်ိကြန္းကန္းယား တုပ္ေကြးမ်ိဳးကို ယခုႏွစ္ ရွမ္းျပည္နယ္အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားကူး စက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနပါတယ္။ သွ်မ္းျပည္နယ္ထဲမွာလည္း ဒီတုပ္ေကြးေရာဂါအျဖစ္မ်ားေနပါတယ္။ ဒီတုပ္ေကြးအတြက္ ကာကြယ္ေဆး သီးသန႔္ မရွိေသး ဘူးလို႔လည္းက်န္းမာေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါကူးစက္ခံရရင္ လူ႔အသက္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အႏၲရယ္ျပဳ ႏိုင္ပါသလဲ ။

ခ်ိကြန္းကန္းယား လို႔ေခၚတဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ကူးစက္လြယ္တဲ့ေရာဂါျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တဲ့ ကိုက္ခဲမႈ နဲ႔ယားယံမႈျပသနာေၾကာင့္ ဒီတုပ္ေကြးကို ေဆးကုသမႈထက္ႀကိဳတင္ ကာကြယ္သင့္တယ္လို႔ ေဒါက္တာနန္းက်ိန္ႏြမ္ေဖာင္က ေျပာပါတယ္။

“ခ်ိကြန္ကန္းယားလို႔ေခၚတဲ့တုပ္ေကြးေရာဂါက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လဲဆိုလို႔ရွိရင္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ့ ေအးဒီးစ္ ျခင္အမ်ိဳးအစားေပါ့ေနာ္။ အဲဒီျခင္မ ကေနၿပီးေတာ့လူကိုကိုက္တယ္။ သူ႔ရဲ႕တံေတြးကေနတဆင့္လူေတြရဲ႕ကိုယ္ခႏၶာထဲကို ေရာဂါပိုးဝင္လို႔ ကူးစက္ခံရျခင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကက ျခင္ကေနကူးစက္တယ္ဆိုေတာ့ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ေနရမွာ ေပါ့ေနာ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ဆိုတဲ့ဟာေတြက လူေတြရဲ႕ကိုယ္ခံအား က်ေနခ်ိန္မွာ ၀င္တဲ့ဟာမ်ိဳးျဖစ္ေတာ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားျမင့္ေအာင္ အၿမဲသတိထားၿပီးေတာ့မွ ေနထိုင္ရမယ္။ အဟာရမွ်တေအာင္စားမယ္။ အခုဆိုရင္ ခ်ိကြန္ကန္းယားဗိုင္းရပ္စ္ကိုေပ်ာက္ေစ တဲ့ကာကြယ္ေဆးဆိုတာမရွိေသးပါဘူး။ အဲတာေၾကာင့္မျဖစ္ေအာင္ႀကိဳတင္ကာကြယ္ၿပီး ေနတာကေတာ့အေကာင္းဆုံးပါ။”

ဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ၿပီးေနာက္ခႏၶါကိုယ္ဟာ ဆင္နင္းတယ္ထင္ရေအာင္ကိုက္ခဲနာက်င္မႈေတြျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ယားယံပူစပ္တဲ့ အနီအစက္ေတြပါထြက္ အၿမဲကုတ္ခ်င္ေနတဲ့အတြက္ ေမ်ာက္တုပ္ေကြးလို႔ေခၚဆိုၾကပါတယ္။ ဆင္တုပ္ေကြး ေရာဂါလကၡဏာကို ေရာဂါကူးစက္ခံရတဲ့ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕က စိုင္းေကာန္းလ်န္းက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ညလည္းအိပ္လည္းမေပ်ာ္ဘူး ပူလည္းပူတယ္။ ေစာင္မၿခဳံရင္ေအးတယ္ ေစာင္ၿခဳံရင္ပူတယ္။ ေခြၽးလည္းထြက္တယ္။ ေစာင္ဖယ္ လိုက္ရင္ေအးတယ္ အဲလိုေတြခံစားရတယ္။ ၿပီးေတာ့ တကိုယ္လုံးကိုက္ခဲတယ္။ စားလည္းမရဘူး။ က်ေနာ္ဆင္တုပ္ေကြးမိမွန္းလည္းမသိဘူး။ က်ေနာ္ေဆးခန္းသြားျပမွ ဆင္တုပ္ေကြးမိတာ သိရတာ။ ဆင္တုပ္ေကြးေပ်ာက္ေတာ့ အနီအစက္ေတြတကိုယ္လုံးထြက္တာ။ မ်က္ႏွာေတြေရာဘဲ။ ဆရာဝန္ေျပာတယ္ ဆင္တုပ္ေကြးေၾကာင့္ျဖစ္တာတဲ့ အနီေရာင္အစက္က စိတ္မပူရပါဘူးတဲ့။”

ကိုယ္ခံအားအေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ေရာဂါဟာ ၅ ရက္ကေန တပတ္အထိ ၾကာျမင့္မွေပ်ာက္တာျဖစ္တယ္လို႔သိရပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ေရာဂါေၾကာင့္လူနာေသဆုံးတာေတာ့မရွိဘူးလို႔ ေဒါက္တာနန္းက်ိန္ႏြမ္ေဖာင္ ကေျပာပါတယ္။

“ခ်ိကြန္ကန္းယားေၾကာင့္ လူနာေသဆုံးရတာေတာ့မရွိဘူး။ အဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာထဲကေနၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ကိုယ္ခံအားအပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္သြားတတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေသြးေပါင္က်တာေတြျဖစ္ တတ္တယ္။ ႂကြက္သားေတြအရမ္းနာက်င္တာျဖစ္တတ္တယ္။ အနာမခံႏိုင္လို႔ေရွာ့ခ္ရတာတို႔ ေသြးေပါင္က်တာေၾကာင့္ ေရွာ့ခ္ရတာတို႔ အဲလိုမ်ိဳးေတာ့ရွိတယ္။ အဖ်ားအရမ္းတက္ရင္ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ေရဓါတ္ဆုံးရႈံးရတတ္တယ္။ လိုအပ္လို႔ရွိရင္ ဓါတ္ဆားဓါတ္ေတြကို ျပန္ျဖည့္ဖို႔တဲ့ ပုလင္းႀကီးခ်ိတ္တာေတြရွိရမယ္။ အဓိကအေရးႀကီးတာက တကယ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ ေဆး႐ုံေဆးခန္းေတြကိုျပသင့္ပါတယ္။ ”

ေရာဂါကူးစက္ခံရမႈကေနကင္းေဝးေအာင္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဌာနကေန ၾကပ္မတ္ေဆာင္႐ြက္ေနတာကို လူထုကေနလက္တြဲပူးေပါင္းၿပီး ကာကြယ္ရင္ေတာ့ ထိေရာက္မႈရရွိမွာလို႔လည္း ေဒါက္တာက်ိန္ ကေျပာပါတယ္။

“အိမ္မွာေနရင္လည္း အဝတ္ကိုအရွည္ေတြဝတ္မယ္။ ျခင္လိမ္းေဆးေတြလိမ္းႏိုင္တယ္။ ညအိပ္တဲ့အခါမွာလည္း ျခင္ေထာင္ေလးေထာင္ၿပီးအိပ္မယ္။ ကိုယ့္ကေလးေတြကိုေက်ာင္းေတြမွာျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ အက်ီလက္ရွည္ေလးေတြဝတ္ေပးမယ္။ ျခင္လိမ္းေဆးေတြလိမ္းေပးမယ္။ သူက လူနဲ႔နီးနီးနားနားရွိ ေရၾကည္ေတြမွာေပါက္ဖြားတဲ့အတြက္ ျခင္ႏွိမ္နင္းနည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဖုံး၊သြန္၊လဲ၊ စစ္ ဆိုတဲ့နည္းသုံးရပါမယ္။ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဌာနကေနၿပီးေတာ့မွ ေသခ်ာၾကပ္မတ္ၿပီးေဆာင္႐ြက္ေပးေနပါတယ္။ ”

လက္ရွိမွာေတာ့ ေရာဂါ ကူးစက္ခံရတဲ့ၿမိဳ႕ေတြဆိုရင္ အိမ္တိုင္းနီးပါး ျဖစ္ပြါးၾကၿပီး ေရာဂါကူးစက္ျခင္းမရွိတဲ့ၿမိဳ႕ေတြဆိုရင္ေတာ့ စိုးရိမ္ရတဲ့အေျခအေနမရွိေၾကာင္း မိုင္းပန္ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံက ဆရာမ ယိင္းဆီႏြန္းက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“မိုင္းပန္မွာေတာ့ ေရာဂါကူးစက္မႈ မရွိသေလာက္ပါဘဲ။ အျဖစ္မ်ားတာက လင္းေခးမွာပါ။ လင္းေခးခ႐ိုင္ေဆး႐ုံဆိုရင္ လူနာ ၄ ပုံ ၃ ပုံက ခ်ိကြန္ကန္းယားတုပ္ေကြးလူနာေတြလို႔က်မတို႔ၾကားသိရပါတယ္။”

ခ်ိကြန္ကန္းယားဗိုင္းရပ္စ္ဟာ အာရွ၊ အာဖ ရိက၊ ဥေရာပနဲ႔အေမရိကတိုက္တို႔ရွိ ႏိုင္ငံ ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္မွာျဖစ္ပြားပါတယ္။ အာရွ တိုက္၊ အာဖရိကတိုက္နဲ႔ အိႏၵိယတိုက္ေတြမွာ ျဖစ္ပြားမႈအမ်ားဆုံး ျဖစ္ ၿပီး ျခင္က်ား ေပါက္ဖြားမႈ မ်ားျပား တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေရာဂါျဖစ္ပြါးဖို႔အခြင့္ပိုမ်ားတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ၈ ႏွစ္တာကာလမွာ တေက်ာ့ျပန္လည္ကူးစက္ျပန႔္ပြါးခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း က်န္းမာေရးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

Panglong(Burmese)
https://www.facebook.com/ShanNewsBurmese