ေျမာက္ကိုရီးယား ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈ အေရးမႀကီးသလို ထရမ့္ေျပာ

ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇို အာေဘးနဲ႔ အေမရိကန္ သမၼတ ထရမ့္တို႔ ေဂါက္သီး အတူ ကစားခဲ့ၾက

မၾကာေသးခင္က ေျမာက္ကိုရီးယား လုပ္ခဲ့တဲ့ ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈေတြအေပၚ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ သမၼတ ထရမ့္က အေရးမႀကီးသေယာင္ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ လုံၿခဳံေရး အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္ ေျပာခဲ့တာေတြနဲ႔ ဖီလာ ဆန္႔က်င္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

တနဂၤေႏြေန႔တုန္းက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီးၿပီးခ်င္းမွာပဲ သမၼတ ထရမ့္က ေျမာက္ကိုရီးယား စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့တဲ့ ဒုံးက်ည္ေတြဟာ အေသးစားေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ တြစ္တာမွာ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

ဒီစမ္းသပ္မႈေတြဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္တယ္လို႔ အေမရိကန္ လုံၿခဳံေရး အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္ ဂြၽန္ ဘိုလ္တန္က စေနေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

သမၼတ ထရမ့္ဟာ ဂ်ပန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇို အာေဘးနဲ႔ ေဂါက္သီး ကစားရင္း သူ႔ရဲ႕ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ကို တနဂၤေႏြေန႔မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေန႔က ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ဦး နံနက္စာ အတူ စားေသာက္ခဲ့ၾကၿပီး တိုက်ိဳၿမိဳ႕ျပင္က ခ်ီဘားၿမိဳ႕မွာ ေဂါက္သီး ကစားခဲ့ပါတယ္။

သမၼတ ထရမ့္က အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္ အၾကား ကုန္သြယ္ေရး မညီမမွ် ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုၿပီး ဒါကို ဂ်ပန္နဲ႔ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္း သေဘာတူခ်က္ တစ္ခု ရလိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

သမၼတ ထရမ့္က "ေျမာက္ကိုးရီးယားဟာ လက္နက္ငယ္တခ်ိဳ႕ကို စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္၊ ဒီအတြက္ တခ်ိဳ႕ကို စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္၊ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး၊ ကင္ဂ်ဳန္းအြန္း ကြၽန္ေတာ့္ကို ေပးထားတဲ့ ကတိေတြ တည္မယ္ဆိုတာ ယုံၾကည္ထားပါတယ္" လို႔ သူ႔ရဲ႕ တြစ္တာေပၚမွာ ေရးထားပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕ ေရးသားခ်က္ဟာ မစၥတာ ဘိုလ္တန္နဲ႔ေရာ အိမ္ရွင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံနဲ႔ပါ သေဘာထားခ်င္း ကြဲလြဲေနပုံရၿပီး ဒါဟာ ပထမဆုံးအႀကိမ္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ စမ္းသပ္မႈေတြဟာ အေတာ့္ကို စိတ္မေကာင္းစရာပဲလို႔ မစၥတာ အာေဘးက ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္တုန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

မစၥတာ ဘိုလ္တန္နဲ႔ မစၥတာ အာေဘးတို႔ ႏွစ္ဦးစလုံးက ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ က်တယ္လို႔ စြပ္စြဲ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဗင္နီဇြဲလား ပဋိပကၡ၊ အီရန္နဲ႔ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး စတဲ့ ကိစၥေတြကို ဘယ္လို ခ်ဥ္းကပ္ ေဆာင္႐ြက္မလဲ ဆိုတာ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံျခားေရး ေပၚလစီေတြအေပၚ သေဘာကြဲျပားေနမႈေတြ လတ္တေလာ ထြက္ေပၚခဲ့အၿပီး သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ လုံၿခဳံေရး အႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္အၾကား ဒီလို သေဘာထား ကြဲလြဲမႈ ေပၚေပါက္ခဲ့တာပါ။

ေျမာက္ကိုရီးယားက လတ္တေလာ ဘယ္လို လက္နက္မ်ိဳး စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့သလဲ

သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ ကင္ဂ်ဳန္အြန္းတို႔ စကၤာပူႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ဆုံခဲ့အၿပီး မႏွစ္တုန္းက ေျမာက္ကိုရီးယား နဲ႔ အေမရိကန္အၾကား ျပန္လည္ ခ်စ္ၾကည္လာေတာ့မယ့္ ပုံ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံမႈ သေဘာတူခ်က္ တစုံတရာ မရဘဲ ၿပီးဆုံးသြားခဲ့အၿပီး လတ္တေလာ လပိုင္းေတြမွာ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီလို တင္းမာမႈေတြ တိုးပြားလာေနခ်ိန္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားက လက္နက္ စမ္းသပ္မႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

 သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ ကင္ဂ်ဳန္အြန္းတို႔ရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႕ဆုံမႈက သေဘာတူခ်က္မရဘဲ ၿပီးဆုံးသြားခဲ့

အခုလ အေစာပိုင္းတုန္းက ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရက ႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းမွာ ရွိတဲ့ ဟိုဒို ကြၽန္းကေန တာတို ဒုံးက်ည္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ကင္ဂ်ဳန္အြန္းဟာ မစ္ဆိုင္း အပိုင္းအစ အမ်ိဳးမ်ိဳး ပါဝင္တဲ့ စမ္းသပ္မႈ တစ္ခုကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ႀကီးၾကပ္ခဲ့တယ္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရ သတင္းမီဒီယာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ နည္းဗ်ဴဟာနဲ႔ ထိန္းတဲ့ လက္နက္သစ္ တစ္ခုကို စမ္းသပ္ထားခဲ့ၿပီးၿပီလို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရက ဧၿပီလမွာ ေျပာခဲ့အၿပီး ဒီ စမ္းသပ္မႈကို လုပ္ခဲ့တာပါ။

ဒါဟာ တာရွည္ ဒါမွမဟုတ္ န်ဴကလီးယား ဒုံးက်ည္ေတြ မစမ္းသပ္ေတာ့ပါဘူး ဆိုတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ကတိကို ခ်ိဳးေဖာက္လိုက္႐ုံတင္မက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအတြက္လည္း အေတာ္ေလး စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ လတ္တေလာ ဒုံးက်ည္စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္မႈေတြဟာ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ က်ေနၿပီး အလြန္အမင္း စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေကာင္းတယ္လို႔ မစၥတာ ဘိုလ္တန္ ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အာေဘးက ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က တိုက်ိဳၿမိဳ႕မွာ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ေရာ တျခား သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ပါ နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးတြဲ ေဆာင္႐ြက္ေနစဥ္ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ပိုအသက္ဝင္ေအာင္ လိုအပ္သလို ကိုင္တြယ္ ေဆာင္႐ြက္သြားဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္လို႔ မစၥတာ အာေဘးက ေျပာပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တုန္းက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံေပၚကေန ဒုံးက်ည္ အေတာ္မ်ားမ်ား ပစ္လႊတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ သမၼတထရမ့္က အေမရိကန္ အစိုးရအေနနဲ႔ တကယ္လို႔ လိုအပ္လာရင္ ဒုံးက်ည္ေတြ ၾကားျဖတ္ တားဆီးတာမ်ိဳး လုပ္ေကာင္းလုပ္ရလိမ့္မယ္လို႔ မစၥတာ အာေဘးကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ကင္ဂ်ဳန္အြန္းဟာ ေဖေဖာ္ဝါရီလက သမၼတ ထရမ့္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ပန္ကို ထရမ့္ ဘာ့ေၾကာင့္ ေရာက္ေနတာလဲ

သမၼတ ထရမ့္ဟာ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ လုံၿခဳံေရး ကိစၥရပ္ေတြ ေဆြးေႏြးဖို႔ အဲဒီမွာ ေရာက္ေနတာပါ။

ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈနဲ႔ န်ဴကလီးယား စီမံကိန္းေတြအေၾကာင္းက ေဆြးေႏြးမယ့္ အဓိက ထိပ္တန္း ကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး အေၾကာင္းရပ္ေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ရဲ႕ အေရးပါဆုံး မဟာမိတ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး သမၼတ ထရမ့္က ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ မစၥတာ အာေဘးကို ေတြ႕ဆုံဖို႔ သံတမန္ေရး ခရီးစဥ္ေတြ မၾကာခဏ သြားေလ့ ရွိပါတယ္။

ေဂါက္ကစား ဝါသနာပါၾကတဲ့အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ဦး ပိုရင္းႏွီးလာၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔တုန္းက ခ်ီဘာၿမိဳ႕က မိုဘာရာ ေဂါက္ကြင္းမွာ ႏွစ္ေယာက္သား ေဂါက္ကစားခဲ့ၾကပါေသးတယ္။

ေဂါက္သီး ကစားတာ အျပင္ သမၼတထရမ့္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ဂ်ပန္ ဆူမို ၿပိဳင္ပြဲ ေနာက္ဆုံးေန႔ကို တက္ေရာက္မွာ ျဖစ္သလို ဂ်ပန္ ဧကရာဇ္ ဘုရင္သစ္ နာ႐ူဟီတို နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖို႔ ရွိပါတယ္။

သမၼတ ထရမ့္ဟာ အခုလဆန္းပိုင္းမွာ ထီးနန္းအ႐ိုက္အရာ ခံယူခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္ ဧကရာဇ္ဘုရင္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံမယ့္ ပထမဆုံး ႏိုင္ငံျခား ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္မွာပါ။

ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ သမၼတ ထရမ့္ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး ထိပ္တန္း ကိုယ္စားလွယ္ ေရာဘတ္ လိုက္ဟိုင္ဇာနဲ႔ ဂ်ပန္ ကုန္သြယ္ေရး ထိပ္တန္း ကိုယ္စားလွယ္ စီးပြားေရး ဝန္ႀကီး တိုရွီမစ္ဆု မိုတီဂီ တို႔ ကုန္သြယ္ေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေနၾကပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးမႈဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူခ်က္ တစ္ခု ရေရး ေရွ႕တိုး ညႇိႏႈိင္းႏိုင္ဖို႔ ရည္႐ြယ္ထားတာပါ။

ဂ်ပန္နဲ႔ အေမရိကန္ အၾကား ကုန္သြယ္ေရး ဆက္ဆံမႈဟာ မမွ်တဘူးလို႔ သမၼတ ထရမ့္က ယူဆေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာၾကာ ကုန္သြယ္ေရး အသာရေနခဲ့တယ္လို႔ သမၼတ ထရမ့္က တိုက်ိဳၿမိဳ႕မွာ စီးပြားေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို စေနေန႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရး အေျခအေနဟာ နည္းနည္းေလး ပိုမွ်တလာလိမ့္မယ္လို႔ သမၼတ ထရမ့္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ထုတ္ေဖာ္ မေျပာခဲ့ပါဘူး။

BBC Burmese
https://www.bbc.com