ကခ်င္အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ NLD ကန္႔ကြက္မည္

မဲဆႏၵရွင္ မဲထည့္စဥ္။ (ႏိုဝင္ဘာ ၃၊ ၂၀၁၈)

ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အတြက္ ျပည္ေထာင္စု ၾကံခုိင္ေရးနဲ႔ ဖံြ႔ျဖိဳးေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္တာကို အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ပါတီက ကန္႔ကြက္သြားဖုိ႔ရိွေနပါတယ္။ ကခ်င္ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီကေတာ့ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ၾကိဳတင္မဲေတြကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔နဲ႔ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြအေပၚမူတည္ၿပီးမွသာ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ဒီသတင္းကို ဗီြအုိေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ့သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။

ႏို၀င္လာလ ၃ရက္ေန႔က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ ၂အတြက္ ျပည္ေထာင္စု ၾကံခိုင္ေရးနဲ႔ ဖံြ႔ျဖိဳးေရးပါတီက ဦးဆီဟူေဒြ႔ ကို ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာထားတာပါ။

ဒီမဲဆႏၵနယ္ အမွတ္၂အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ၆ ဦး ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၿပီး ၾကိဳတင္မဲေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းပြားတာေတြ ရိွေနခဲ့တာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္၊ ကခ်င္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီပါတီက မဲရလဒ္ကို လက္ခံတဲ့ ဆႏၵမဲစာရင္းပံုစံ ၁၉ကိုပါ၀င္လက္မွတ္မေရးထုိးခဲ့ပါဘူး။

NLD ပါတီကေတာ့ ဆႏၵမဲစာရင္းပံုစံ ၁၉ကိုပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးဖို႔ညႊန္ၾကားထားၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ ၂အတြက္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္တာကို ကန္႔ကြက္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ပါတီရဲ့ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ေဒါက္တာ မ်ိဳးညႊန္႔က ေျပာပါတယ္။

“ က်ေနာ္တုိ႔က ရလဒ္ထြက္တာ ေႏွးမွာစိုးလို႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုေတာ့ လက္မွတ္ထုိးေပးလုိက္လုိ႔ ေျပာထားတယ္။ လက္မွတ္ထုိးၿပီးေပမယ့္ ဆက္ကန္႔ကြက္လုိ႔ ရပါတယ္လုိ႔ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ေျပာတယ္ခင္ဗ်။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လက္မွတ္လည္း ထုိးေပးမယ္ ကန္႔လည္း ကန္႔ကြက္မယ္။ ”

ကန္႔ကြက္ရတဲ့ အဓိကအခ်က္ကို အခုလုိ ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ ကန္႔ကြက္တာမွာ အဓိကကေတာ့ ၾကိဳတင္မဲေတြကေလ ၂၀၁၅က အတိုင္းပဲ လုပ္ထားတယ္။ အဲေတာ့ ဒီမွာ ဒီလူေတြ တကယ္ရိွမရိွ မေသခ်ာဘူး။ ေနာက္တခါ အခ်ိဳ႔ၾကိဳတင္မဲေတြမွာ တာ၀န္ခံရဲ့ လက္မွတ္ မပါတဲ့ ၾကိဳတင္မဲေတြလည္း ပါလာတယ္။ အဲေတာ့ ကန္႔ကြက္တာက အဲဒီအခ်က္ေတြေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ကန္႔ကြက္မွာပါ။ ”

မဲေရတြက္မႈအေစာပိုင္းမွာ ကခ်င္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီက အသာစီးရေနၿပီး ေနာက္ပိုင္းၾကိဳတင္မဲေတြက အႏိႈင္အရႈံးကို ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာပါ။

ကခ်င္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ဦးကြမ္ေဂါင္ ေအာင္ခမ္းက ၾကိဳတင္မဲေတြကို ျပန္လည္စီစစ္ဖို႔ ပထမဆံုး ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ကန္႔ကြက္ဖုိ႔ ဆုိတာထက္ ပထမဆံုး ဒီဟာကို ျပန္သံုးသပ္ၿပီးမွ အခ်က္အလက္ေတြ ရွာေဖြဖို႔ လုပ္မယ္ေလ။ NLD ေရာ က်ေနာ္တုိ႔ ပါတီေတြေရာ၊ အခ်က္အလက္မွာ မူတည္ၿပီးမွ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္လုိဆက္လက္ၿပီးေတာ့ သြားမလဲဆုိတာက ဥပေဒ အတုိင္ပင္ခံေတြနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီးမွ အလုပ္လုပ္သြားဖုိ႔ပါပဲ။ ”

ျပန္လည္စိစစ္ဖုိ႔ေဆာင္ရြက္ရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ေတာ့ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံတခုဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈရိွရမယ္။ မဲေတြလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေပးပိုင္ခြင့္ရိွရမယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ပါတီကို မၾကိဳက္လုိ႔ ၊ အႏိုင္ရတာကို မၾကိဳက္လုိ႔ ေျပာေနျခင္း မဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း လြတ္လပ္မႈက အလြန္တရာမွ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဟာကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”

ျမစ္ၾကီးနားၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲရံု ၁၁၄ရံုရိွၿပီး တပ္မေတ္ာမဲရံု၂ရံုက ရရိွတဲ့ၾကိဳတင္မဲအားလံုးနီးပါးဟာ ျပည္ေထာင္စု ၾကံခုိင္ေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးပါတီကို ေထာက္ခံထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးဆုိင္ရာ အဖဲြ႔တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ျပည္သူ႔လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ PACE အဖြဲ႔ က အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ စိုင္းရဲေက်ာ္စြာျမင့္ကေတာ့ လက္ရိွ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပၾကိဳတင္မဲရယူတာနဲ႔႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚတာမရိွေၾကာင္း ေထာက္ျပၿပီး လက္ရိွ ေရြးေကာက္ပဲြအေပၚ အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။

“၂၀၁၇တံုးက အဲဒါကို ေၾကညာတယ္။ ဘယ္္မွာေတာ့ ၾကိဳတင္မဲေတြကို ဘယ္ေန႔အတြင္းမွာလုပ္မယ္ လာၾကည့္ၾကပါဆုိ ေၾကညာတာရိွတယ္။ ၁၈မွာေတာ့ အဲဒါမ်ိဳးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရဘူး။ ဒါကေတာ့ ၁၇နဲ႔ ၁၈ကြာဟခ်က္။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ဗ်ာ မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပ ၾကိဳတင္မဲ၊ မဲဆႏၵနယ္အတြင္းၾကိဳတင္မဲေတြကို ဘယ္ေတာ့ လုပ္မယ္ဆုိတာကို ေစာေစာစီးစီးေၾကညာဖုိ႔ လိုတယ္။ အဲဒါၿပီးေတာ့မွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာခြင့္ျပဳဖို႔ လုိတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ regulation ေတြ ျပန္သံုးသပ္ရမယ္။ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြက နည္းနည္းရႈပ္ေထြးတယ္ အဲဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ ဒီထက္ပိုၿပီး ရွင္းလင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း က်ေနာ္တုိ႔သံုးသပ္ခ်က္ပါ။ ”

ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က သူတို႔ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာခဲ့တဲ့မဲရံုေတြမွာ သူတို႔ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနစဥ္ကာလအတြင္းပံုမွန္ မဟုတ္တဲ့ အေနအထား တစ္စံုတစ္ရာ မေတြ႔ရေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ အတတ္ႏိုင္ဆံုးလုိက္ေလ်ာညီေထြစြာက်င္းပေဆာင္ရြက္သည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဟာ လစ္လပ္မဲဆႏၵနယ္ ၁၃ေနရာက ၆ေနရာမွာ ေစာင့္ၾကည့္ခ့ဲၿပီး အဲဒီအထဲမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ မဲဆႏၵနယ္လည္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။

ကိုမိုးေဇာ္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com