ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဆိုတာ ဘာလဲ။ ဘယ္လို ကာကြယ္ ေနထိုင္သင့္သလဲ

 ဆီးခ်ိဳ မွာ အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးရွိ

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဆိုတာ တသက္လုံး ေဝဒနာ ခံစားရတဲ့ နာတာရွည္ ေရာဂါ တမ်ိဳးပါ။ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ေၾကာင့္ တႏွစ္မွာ လူ တသန္းေက်ာ္ ေသဆုံး ေနရ ပါတယ္။

လူတိုင္းဟာ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲ က ေသြးထဲမွာ သၾကားဓာတ္ ပါဝင္မႈ ကို ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ တခု အားနည္း သြားၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ စျဖစ္ေတာ့တာပါပဲ။

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ေၾကာင့္ ႏွလုံးေရာဂါ၊ ေလျဖတ္၊ အျမင္အာ႐ုံ ထိခိုက္ တာ၊ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္မလုပ္ေတာ့တာ၊ ေနာက္ဆုံး အဆင့္မွာ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္ အပိုင္းေတြကို ျဖတ္ေတာက္ ပစ္ရတာ အထိ ခံစား ရႏိုင္ပါတယ္။

ကမာၻေပၚမွာ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ခံစား ေနရတဲ့ လူအမ်ားအျပား ရွိပါတယ္။ WHO ရဲ႕ စာရင္းဇယားေတြ အရင္ ဆိုရင္ ၄၂၂ သန္း ေသာ လူေတြဟာ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ခံစား ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း သုံးဆယ္ နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ အေရအတြက္ ၄ ဆ ေက်ာ္ ျမင့္တက္ လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ကို တခ်ိဳ႕ေတြ က သမန္ကာလွ်ံကာ သေဘာမ်ိဳး နဲ႔ သတိမထားဘဲ ေနၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေန႔စဥ္ စားေသာက္ ေနထိုင္မႈ ကို အေျပာင္းအလဲ အနည္းငယ္ လုပ္႐ုံ နဲ႔ အႏၲရာယ္မ်ား တဲ့ လူသတ္ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ ကို ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။

ဘယ္လိုေတြမ်ားပါလဲ။

ဆီးခ်ိဳ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္သလဲ။

ေန႔စဥ္ စားတဲ့ အစားအစာ ေတြကို ခႏၶာကိုယ္က ကာဘိုဟိုက္ဒရိတ္ ကစီဓာတ္ကို ခြဲျခား ယူပါတယ္။ အဲဒီ ကမွတဆင့္ သၾကားဓာတ္ (ဂလူးကို႔စ္) ကို ရယူပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ အင္ဆူလင္ ကို ပန္ကရိယ(မုန႔္ခ်ိဳအိတ္) က ျပန္ထုတ္ ေပးပါတယ္။

အဲဒီ အခ်ိဳဓာတ္ ကို ခႏၶာကိုယ္ က စြမ္းအင္ အျဖစ္ အသုံးျပဳပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ကို ျဖစ္ေစ တာ က အင္ဆူလင္ ကို မထုတ္ ေပး ႏိုင္တာ ဒါမွ မဟုတ္ ပန္ကရိယ က အလုပ္ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ေတာ့ တာေၾကာင့္ပါ။ ဒီလို အေျခအေန ေတြေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာထဲမွာ သၾကားဓာတ္ ေတြ မ်ားလာၿပီး ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚေစတာပါ။

 ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ထားတဲ့ အစားအစာ က ေသြးထဲမွာ သၾကား ပါဝင္မႈ ကို ပိုမ်ားေစ

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳး ရွိလဲ။

အမ်ိဳးအစား (၂) မ်ိဳး ခြဲျခား ႏိုင္ပါတယ္။ ပထမ အမ်ိဳးအစား က ပန္ကရိယ က အင္ဆူလင္ မထုတ္ေပးေတာ့တဲ့ အတြက္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ သၾကားဓာတ္ ပါဝင္မႈ ႏႈန္းထား မ်ားျပား ေနတဲ့ အဆင့္ပါ။

ဒီလို အေျခအေန ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သုေတသီ ေတြက အတိအက် မသိႏိုင္ပါဘူး။

ဒါက မ်ိဳး႐ိုး ဗီဇ ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ေရာဂါ ပိုးမႊား ကူးစက္မႈ ေၾကာင့္ ပန္ကရိယ ထဲ က ဆဲလ္ ေတြ ပ်က္စီး မႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လူအားလုံး ရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆီးခ်ိဳ အမ်ိဳးအစား (၁) ကို ရွာေဖြ ေတြ႕ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို type (1) Diabete လို႔ ေခၚပါတယ္။

အမ်ိဳးအစား (၂) ကေတာ့ ပန္ကရိယ က အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္း ကို အလုံ အေလာက္ မထုတ္ ေပး ႏိုင္တာ ဒါမွမဟုတ္ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္း က ခႏၶာ ကိုယ္ထဲမွာ အလုပ္ ေကာင္းေကာင္း မလုပ္ ေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

ပန္ကရိယ က အင္ဆူလင္ ဟိုမုန္း ကို ထုတ္ေပး
ဆီးခ်ိဳ အမ်ိဳးအစား (၂) သက္လတ္ပိုင္း အ႐ြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခါတရံမွာ လူငယ္ ေတြမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဝလြန္ ေရာဂါ ရွိေနတဲ့ လူငယ္ ေတြနဲ႔ အထိုင္မ်ားတဲ့ အလုပ္ လုပ္ရတဲ့ လူေတြ မွာလည္း ဆီးခ်ိဳ အမ်ိဳအစား (၂) ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး ေလ့လာမႈ ေတြ အရ ေဒသ တခုထဲ မွာပဲ ဆီးခ်ိဳ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ ေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနတတ္ၿပီး အမ်ားအား ျဖင့္ ေတာင္အာရွ ေဒသ က လူေတြမွာ ဒီ ေရာဂါ အျဖစ္မ်ား တယ္လို႔ စစ္တမ္း ေတြက ဆိုပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာလည္း ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ သၾကားဓာတ္ မ်ားျပား ေလ့ ရွိၿပီး ဒါက ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ပြား ေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေတြ မွာ သၾကားဓာတ္ မ်ားျပားမႈ ကို ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ဆိုရင္ ကာယ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာ၊ သၾကားဓာတ္ မ်ားတဲ့ အစား အစာ ေတြကို ေလ်ာ့ခ် ၿပီး စားသုံးသင့္တယ္လို႔ က်န္းမာေရး ပညာရွင္ ေတြက အႀကံျပဳပါတယ္။

အလြန္အမင္း ပင္ပန္းတာ၊ ပုံမွန္ထက္ ေရငတ္တာေတြ က ဆီးခ်ိဳ လကၡဏာေတြျဖစ္
ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ လကၡဏာက ဘာေတြလဲ

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ေနၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ျဖစ္တတ္တာေတြကေတာ့

- ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္တာ

-ပုံမွန္ထက္ ေရငတ္တာ

-ဆီးသြားမ်ားတာ၊ ညဘက္ အခ်ိန္မွာ ပိုသြားတာ

-အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့ ေအာင္ မစားေပမယ့္ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့က်လာတာ

-အျမင္အာ႐ုံ ေလ်ာ့က်လာတာ

-အနာ ေတြ အက်က္ေႏွးတာ

တဲ့ ကိစၥ ေတြက ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးအစား (၁) ဆီးခ်ိဳ ဟာ ကေလးသူငယ္ အ႐ြယ္မွာတင္ ေလ်ာ့ပါး ေပ်ာက္ကင္း သြားတာ ေတြလည္း ရွိပါတယ္။

အစားအေသာက္ မဆင္ျခင္ မႈေၾကာင့္ အမ်ိဳးအစား(၂) ဆီးခ်ိဳ ေရာ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ သြားတတ္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဌာန က ထုတ္ျပန္ ပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳ အမ်ိဳးအစား (၂) ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အ႐ြယ္ ေတြက ေတာ့ အသက္ (၄၀) ေက်ာ္ အ႐ြယ္ေတြ၊ မိဘ ေတြမွာ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြ နဲ႔ အဝလြန္ ေနတဲ့ လူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ေတာင္ အာရွ က လူေတြ နဲ႔ တ႐ုတ္၊ ကာရစ္ဘီယန္ နဲ႔ အာဖရိက ေဒသက လူေတြ ဆီမွာ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔လည္း ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈ ေတြ အရ သိရပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါကိုကာကြယ္ ႏိုင္သလား။

ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဟာ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သလို အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေန႔စဥ္ စားသုံးေနတဲ့ အစား အေသာက္ေတြ ထဲ က သၾကား ပါဝင္မႈကို ေလ်ာ့ခ် စားသုံးမယ္။ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ၿပီး လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေနထိုင္ မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ကို ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေန႔စဥ္ စားသုံးေနတဲ့ အစားအေသာက္ ေတြ ထဲမွာ အသင့္ျပင္ဆင္ ၿပီးသား အစားအေသာက္ေတြ နဲ႔ အခ်ိဳရည္ေတြကိုလည္း ေရွာင္သင့္ပါတယ္။

အျဖဴေရာင္ ေပါင္မုန႔္ နဲ႔ ပါစတာ ေခါက္ဆြဲ အစား ဂ်ဳံၾကမ္း နဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ေပါင္မုန႔္ ေတြကို အစားထိုး ႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

ေပါင္မုန႔္ျဖဴ နဲ႔ ဆန္ျဖဴေတြ ဟာ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ ထားၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အဟာရဓာတ္မွာ ေလ်ာ့နည္းၿပီး သၾကားဓာတ္ ပါဝင္မႈ မ်ား တတ္ ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေလ်ာ့ခ် စားသုံးသင့္တယ္လို႔ က်န္းမာေရး သုေတသီ ေတြက ဆိုပါတယ္။
 ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ထားတဲ့ အစာ ေတြထက္ သဘာဝ အစားအစာေတြက ဆီးခ်ိဳထက္ ပိုသင့္ေတာ္
ဥပမာ အေနနဲ႔ ဂ်ဳံအျဖဴ၊ ဆန္ျဖဴ၊ အျဖဴေရာင္ ပါစတာ၊ သၾကားလုံး၊ သၾကားဓာတ္ ပါဝင္မႈ မ်ားတဲ့ အခ်ိဳရည္ စတာေတြကို မစားသင့္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒါေတြ အစား ဆန္လုံးညိဳ၊ အသီးအ႐ြက္၊ သစ္သီး၊ ပဲ နဲ႔ အိုမီဂါ ဓာတ္ မ်ားတဲ့ ဆာဒင္း၊ ဆယ္လ္မြန္ နဲ႔ ငါးေသတၱာ ငါး ေတြကို စားသုံး သင့္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ ဗိုက္တင္း ေအာင္ စားတာ ထက္ စာရင္ နည္းနည္း နဲ႔ ခဏခဏ စားသုံး တာက ပို႔သင့္ေတာ္တယ္လို႔လည္း သုေတသီ ေတြက အႀကံေပး ပါတယ္။

ေန႔စဥ္ ကာယ က်န္းမာေရး လုပ္ျခင္း ကလည္း ေသြးထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ သၾကားဓါတ္ ကို ေလ်ာ့ခ် ေပးႏိုင္ၿပီး ဆီးခ်ိဳ ျဖစ္ျခင္း ကေန ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။

တပတ္မွာ ၂ နာရီ ခြဲ ၾကာေအာင္ ေအ႐ိုးဗစ္ ေလ့က်င့္ခန္း၊ အျမန္ လမ္းေလွ်ာက္ တာနဲ႔ ေလွကား ေတြကို တက္ဆင္း လုပ္ရင္လည္း ဆီးခ်ိဳ ျဖစ္ပြား ျခင္း ကေန ကာကြယ္ ႏိုင္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဌာန က ထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။

တပတ္ ကို အနည္းဆုံး ၂ နာရီခြဲ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္သင့္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး သုေတသီေတြေျပာ

မွ်တ တဲ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ရွိတာ ကလည္း သၾကားဓာတ္ ပါဝင္မႈ ႏႈန္း ထား ကို ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္ပါတယ္။

ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားလို႔ ေလွ်ာ့ခ် တယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ တပတ္မွာ ကီလိုဝက္ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားဆုံး တကီလိုေလာက္ပဲ အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ် ႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္း၊ ကိုလက္စထေရာ အဆီ မ်ားတဲ့ အစားေတြစား ျခင္း ကလည္း ဆီးခ်ိဳ ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ ရွိေနပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ ေရာဂါသစ္ ျဖစ္ေစႏိုင္။

ေသြးထဲမွာ သၾကား ပါဝင္မႈ မ်ားျပား တာ က ေသြးေၾကာ ေတြကို ပ်က္စီး ေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ေသြးေၾကာ ေတြက ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္ဘူး ဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ လိုအပ္ တဲ့ ေနရာေတြကို ေသြးစီးဆင္းမႈ မရွိတာ ေၾကာင့္ အာ႐ုံေၾကာ ထိခိုက္ ပ်က္စီးမႈေတြ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ဥပမာ အားျဖင့္ နာက်င္ခံစားမႈကို မသိရွိေတာ့တာ၊ အျမင္အာ႐ုံ ခ်ိဳ႕တဲ့တာ နဲ႔ ေျခေထာက္မွာ ေဝဒနာေတြ ခံစား လာ ရတာ ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ မ်က္စိကြယ္တာ၊ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္မလုပ္တာ၊ ႏွလုံး ေရာဂါ ျဖစ္တာ၊ ေလျဖတ္တာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ ေအာက္ပိုင္းက အစိတ္အပိုင္း ေတြကို ျဖတ္ထုတ္ပစ္ လိုက္ရတာ စတဲ့ ေနာက္တိုး ေရာဂါ ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္တုန္း က လူေပါင္း ၁.၆ သန္းဟာ ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ ေသဆုံး ခဲ့ရတယ္လို႔ ကမာၻ႔ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ႀကီး WHO က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳ ေၾကာင့္ အျမင္အာ႐ုံကြယ္တာ၊ ႏွလုံးေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္

ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ လူဘယ္ေလာက္ ေသ။

ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ ဦးေရဟာ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မွာ ၁၀၈ သန္း ရွိခဲ့ရာက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၄၂၂ သန္း အထိ ျမင့္တက္ ခဲ့တယ္လို႔ WHO က ထုတ္ျပန္ ပါတယ္။

၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြတုန္း က အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေက်ာ္ လူေတြရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါျဖစ္ေနၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၈.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ျမင့္တက္ ခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ကာကြယ္ေရး အဖြဲ႕ႀကီး ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ ခ်က္ အရ ကမာၻ႔ လူငယ္ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ ဆီးခ်ိဳ ေဝဒနာ ခံစား ေနရၿပီး အဲဒီလူငယ္ ေတြဟာ၊ ဝင္ေငြနည္းပါးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း အသင့္စားသုံး ႏိုင္တဲ့ အစားအေသာက္ စားသုံးမႈ ေတြ မ်ားျပား လာတာေၾကာင့္လည္း ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ျဖစ္မႈ က ျမင့္တက္ လာ ေနတယ္လို႔ အဲဒီ အဖြဲ႕ႀကီး က ေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com
ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဆိုတာ ဘာလဲ။ ဘယ္လို ကာကြယ္ ေနထိုင္သင့္သလဲ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဆိုတာ ဘာလဲ။ ဘယ္လို ကာကြယ္ ေနထိုင္သင့္သလဲ Reviewed by THITHTOOLWIN on 05:49 Rating: 5
Powered by Blogger.