ေနျပည္ေတာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိပ္သီးပြဲ အလားအလာ ဘာရွိလဲ

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္ အေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ျမင့္မားေန

ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ် ႏိုင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါဝင္တာေၾကာင့္ အရင္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြထက္ ပိုၿပီး ထိေရာက္လိမ့္မယ္လို႔ ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ ေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။

မၿပီးျပတ္ေသးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး နဲ႔ အနာဂတ္အတြက္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕၁၀ဖြဲ႕က ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေနျပည္ေတာ္မွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ အျဖစ္ သီးသန႔္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ အႀကိမ္ႀကိမ္ လုပ္ရဖန္မ်ားေတာ့ လူထုဘက္က အယုံအၾကည္ မရွိေတာ့တဲ့ အရိပ္အေယာင္ေတြ ေတြ႕လာရသလို ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူေတြ ဘက္လည္း ဒီထက္ပိုတဲ့ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို သုံးသပ္ျပင္ဆင္ဖို႔ မၾကာခဏဆိုသလို ေထာက္ျပလာေနၾကပါတယ္။

ဒီသုံးပြင့္ဆိုင္ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြက ဖက္ဒရယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကတိကဝတ္ေတြကို ျမင္ခ်င္သလို တပ္မေတာ္ဘက္က ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အဓိက ထားၿပီး လိုအပ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကိုသာ ျပင္ဆင္ခ်င္ၿပီး အစိုးရကေတာ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲနဲ႔ တက္လာတဲ့ အစိုးရ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သူ႔ေ႐ြးေကာက္ပြဲ သက္တမ္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈ တခုခုကို ျပသြားခ်င္တယ္လို႔ ယူဆေၾကာင္း မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ မူဝါဒ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕ (ISP Myanmar) က ျပင္ပ ဆက္ဆံဆက္သြယ္ေရး ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက သုံးသပ္ပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုင္ရာ ျပႆနာ ေတြကို ခ်က္ခ်င္း ေျပလည္သြားႏိုင္ဖို႔က ခက္ခဲတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေပမယ့္ ဒီကေန တဆင့္ နားလည္မႈယူၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ ဆက္သြားႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာတစ္ဆို႔ေနတာက ဘာလဲ

ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသုံးသပ္သူ ဦးရန္မ်ိဳးသိမ္းကေတာ့ ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ အစည္းအေဝးက အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕က ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ပထမဆုံး ထိပ္သီး အစည္းအေဝးပြဲျဖစ္တာေၾကာင့္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္းနဲ႔ ဒီလို အစည္းအေဝးပြဲေတြ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္သင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ထပ္ပါဖို႔ လိုအပ္သလို ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းေနၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ ေလ်ာ့ရဲေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေျပာင္းျပန္လွန္ဖို႔ ဆိုရင္ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ခတ္ ရပ္စဲေၾကာင္း ေၾကညာႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ရလဒ္ေတြ ရႏိုင္တယ္လို႔ ဦးရန္မ်ိဳးသိမ္းက သုံးသပ္ပါတယ္။

ဒီေန႔ပြဲကို ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး အဖြင့္စကား အသီးသီးေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံက လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥက ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔ ခြဲမထြက္ေရး ျဖစ္တယ္လို႔ ဝန္ခံ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပကတိ တည္ရွိမႈကို လက္ခံထားရင္ ခြဲမထြက္ေရးက ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူးလို႔ သူက မိန႔္ခြန္းမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကို ဦးတည္ၿပီး ခိုင္ခိုင္မာမာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားမယ္ ဆိုတာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထပ္ေလာင္း ဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။

တပ္မေတာ္ဘက္က ခြဲမထြက္ေရး မူဝါဒကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္ထားတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ေျပာဆိုေဝဖန္တာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ မည္သည့္အစိတ္အပိုင္းမဆို ခြဲထြက္ျခင္း မျပဳရဆိုတာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမွာ အတိအလင္းျပ႒ာန္းၿပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ခြဲမထြက္ရ ဆိုတဲ့စကားဟာ ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အမွန္တကယ္ လိုအပ္တဲ့ စကားရပ္ အာမခံခ်က္တခု ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္က အစည္းအေဝး မိန႔္ခြန္းမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အစည္းအေဝးမတိုင္မီ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ေတြမွာ တစ္စုံတစ္ဦးက ထိန္းခ်ဳပ္ မထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံ ပါဝင္တဲ့ တပ္မေတာ္ကို ထားရွိဖို႔ သေဘာထားရွိတာေတြ ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြက ခြဲထြက္ပိုင္ခြင့္ေတာင္းတယ္ဆိုတာ အရင္က မရွိခဲ့ဘဲ ဖက္ဒရယ္ကို ေတာင္းခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံထူေထာင္တာဟာ ခြဲထြက္တာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ ပူးေပါင္းဖို႔ ေဆြးေႏြးတာပါလို႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး (CNF) ရဲ႕ ဥကၠ႒ေဟာင္းတဦးျဖစ္ၿပီး ခ်င္းႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဆလိုင္းကစ္ခိုလ်န္ကေတာ့ သူ႔အျမင္ကို ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ဘယ္ႏိုင္ငံမွ တပ္မေတာ္ဆိုတာ ႏွစ္ခု၊ သုံးခု မရွိဘူးဆိုတာ တိုင္းရင္းသားေတြက လက္ခံၿပီးသားျဖစ္လို႔ အခု ေတာင္းဆိုေနတာကလည္း တပ္မေတာ္ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖို႔၊ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံပါတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ဗမာပဲ ႀကီးစိုးတဲ့ တပ္မေတာ္ ရွိတာ မလိုခ်င္တာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။

အခု ထိပ္သီးအစည္းအေဝးက ၂၀၁၇ ေမလမွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံမွာ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ သေဘာတူလို႔ မရေသးတဲ့ တစ္ဆို႔ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ဆက္ေဆြးေႏြးမွာသာ ျဖစ္ၿပီး၊ အဓိကကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္းခြင့္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ တပ္မေတာ္ဘက္က ေတာင္းဆိုတဲ့ ခြဲမထြက္ရ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသား တပ္ဦး ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဆလိုင္းလ်န္မႈန္းဆာေခါင္းက အစည္းအေဝးပြဲ မစတင္မီ မီဒီယာေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ ကို တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စု တခ်ိဳ႕ စတင္ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ သုံးႏွစ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုေနာက္ခံမွာ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အျပည့္အဝေၾကညာႏိုင္ဖို႔၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရၾကား ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔ ခြဲထြက္ေရး ကိစၥေတြ အေက်အလည္ ညႇိႏႈိင္းႏိုင္ဖို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူလူထု အားလုံးက လိုလားေနၾကတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး သုံးသပ္ေလ့လာသူေတြက ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္နဲ႔ စက္တင္ဘာလေတြ အထိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္ (KIA)၊ တအာင္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA)၊ သွ်မ္းျပည္ တိုးတက္ေရးပါတီ/ သွ်မ္းျပည္တပ္မေတာ္ (SSPP/SSA)၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (KNU)၊ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (ULA/AA) တပ္တို႔ ထိေတြ႕ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ရွိသလို တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္အခ်င္းခ်င္းလည္း တိုက္ပြဲ တခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔ Burma Monitor သုေတသန အဖြဲ႕ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္ေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese