စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၂ ဦးကို ျမန္မာစစ္တပ္က အေရးယူ

ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအာင္ေက်ာ္ေဇာ (၀ဲ)၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုး (ယာ)

EU ဥေရာပသမဂၢကေန သူတို႔ ဒဏ္ခတ္အေရးယူလိုက္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖဲြ႔ အရာရွိ ၇ ဦး ရဲ႕ အမည္စာရင္းကို မေန႔ တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္ၿပီး နာရီပိုင္းအၾကာ အဲဒီစာရင္းမွာပါေနတဲ့ ထိပ္ပိုင္း စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ဦးကို တပ္မေတာ္ပုိင္းဆိုင္ရာ အေရးယူလိုက္ေၾကာင္း ျမန္မာစစ္တပ္က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အဲဒီေၾကညာခ်က္မွာ EU ရဲ႕ အေရးယူမႈနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ ေဖၚျပထားျခင္းမရွိပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မွာ ကြပ္ကဲၾကပ္မတ္မႈ အားနည္းတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။

မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးတင္ျပမွာပါ။

တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္အရဆိုရင္ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုးကို ရခိုင္ျပည္နယ္ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ အားနည္းခ်က္ေတြရွိေနတဲ့အတြက္ ၂၀၁၈ခုႏွစ္ မတ္လ ၆ ရက္ေန႕ကတည္းက တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ကို ရပ္နားထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ၾကည္း ၁၉၅၇၁ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုးကို ၂၀၁၈ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔ ရက္စဲြနဲ႔ တပ္မေတာ္က ထုတ္ပယ္လိုက္ၿပီလို႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုးအေနနဲ႕ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာလကေန ၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာလအထိ ရခိုင္ျပည္နယ္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး အေရးေပၚကာလအတြင္း လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ႀကိဳတင္စီမံဖို႔ အားနည္းခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အလားတူ စစ္ဆင္ေရး အထူးအဖဲြ႔မွဴး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအာင္ေက်ာ္ေဇာ ဟာ အမွတ္ ၃ စစ္ဆင္ေရး အထူးအဖြဲ႕မႉး အေနနဲ႔ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ကြပ္ကဲတဲ့ ကာလအတြင္း စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိခဲ့သလို အထိုက္အေလ်ာက္ တာ၀န္ရွိခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ဒါေတြဟာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ လို႔ ေတြ႕ရွိရတဲ့အတြက္ ၂၀၁၈ခုနွစ္ ေမလ ၂၂ ရက္ေန႔ကတည္းက ရာထူးကေန မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ႏုတ္ထြက္ခြင့္ျပဳထားတာျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

အခုလို ျမန္မာစစ္တပ္က သူတို႔ရဲ႕ အေရးယူမႈပိုင္းဆိုင္ရာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့အေပၚမွာ နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။

"စစ္တပ္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြကို ဂရုမစိုက္ဘူးဆိုတာ အလြန္ရွင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ သူတို႔ကို ထုတ္ပယ္တယ္ဆိုတာ လံုး၀ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာက ဒီလို ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တာေတြကို ဖံုးကြယ္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စစ္တပ္ လုပ္ခိုင္းတဲ့ အတိုင္းအတာထက္ ပိုၿပီးအဆမတန္ လုပ္မိတာ ဥပမာ ရိုဟင္ဂ်ာတခ်ဳိ႕ကိုပဲ သတ္ဖို႔ စစ္တပ္က လိုလားေပမယ့္ အမ်ားအျပား သတ္လိုက္တာ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ အေျမာက္အမ်ားက်ဴးလြန္ခဲ့တာ ဒါမ်ဳိးေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ ျဖစ္ႏိုင္တာက ထုတ္ပစ္ခံရတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက အလြန္ေမာက္မာခဲ့တာ ဒါမွမဟုတ္ လာဘ္စားခဲ့တာ၊ စစ္ဆင္ေရးကာလအတြင္း နည္းဥပေဒေတြအတိုင္း မေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ၊ အမိန္႔မလိုက္နာတာ စတာေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အျပင္ကလူေတြအေနနဲ႕ ဒီဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ဦးကို ဘာေၾကာင့္ထုတ္လိုက္သလဲဆိုတဲ့ ေနာက္ကြယ္အေၾကာင္းအရင္းကို သိဖို႔ခက္ပါတယ္။

ႀကီးမားလွတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြအတြက္ အခုလို စစ္အရာရွိေတြကို ထုတ္ပယ္လိုက္ရံုနဲ႕ကိစၥ မၿပီးသြားဘူးလို႔ Brad Adams ကေျပာပါတယ္။

"တရားစီရင္ေရးရွိဖို႔ လိုအပ္တာပါ။ အခုလို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႏွစ္ဦးကို ရားထူးတာ၀န္က အနားေပးလိုက္ၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ အျပင္မွာ ေနထိုင္ခြင့္ရေနတာဟာ တရားမွ်တမႈ မရွိပါဘူး။ ဒီလူေတြအေနနဲ႔ ပင္စင္ေတြ ရေကာင္းရႏိုင္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈေတြကိုလည္း ထိခိုက္မႈ ရွိခ်င္မွ ရွိမွာပါ။ သူတို႔ကို စစ္တပ္က ထုတ္ပယ္လိုက္ရံုသက္သက္ ဆိုတဲ့ အေျခအေနကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္ခံမွာမဟုတ္ပါဘူး။"

EU ရဲ႕အေရးယူမႈထဲမွာပါေနတဲ့ ထိပ္ပိုင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွစ္ဦးကို တပ္မေတာ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေရးယူမႈ လို႔ ဆိုလာတဲ့အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ ေျပာင္းလဲမႈရွိလာတယ္လို႔ သံုးသပ္ပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့-

"စစ္တပ္ရဲ႕ေၾကညာခ်က္ဟာ မွန္ကန္တဲ့လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ဘာမွ ေမွ်ာ္လင့္လို႔မရဘူးဆိုတာလည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္အေပၚမွာမူတည္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အျပဳသေဘာေဆာင္ တိုးတက္တဲ့လကၡာဏာကို ျမင္ရဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႕ ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖဲြ႔ကို ခြင့္ျပဳသင့္သလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီလီ ကိုလည္း ႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳသင့္ၿပီး၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ဖဲြ႕စည္းေပးထားတဲ့ ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႕နဲ႕လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့သလဲဆိုတာ ျပစ္မႈေရးရာ စံုစမ္းမႈေတြကို ကုလသမဂၢ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက ဦးေဆာင္သင့္ပါတယ္။"

ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈနဲ႔ တဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ေမာင္းထုတ္ခဲ့မႈ စတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူတဲ့ စစ္ဘက္နဲ႕ လံုၿခံဳေရးဘက္ အရာရွိ (၇)ဦးစာရင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာေတာ့-

စစ္ဆင္ေရး အထူးအဖဲြ႔မွဴး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအာင္ေက်ာ္ေဇာ ဟာ အမွတ္ ၃ စစ္ဆင္ေရး အထူးအဖြဲ႕မႉး အေနနဲ႔ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ၂ဝ၁၅ ဩဂုတ္ကေန ၂ဝ၁၇ ခုနွစ္အကုန္အထိ ႀကီးၾကပ္ခဲ့ရသူ ျဖစ္လို႔ အဲဒီ ကာလ အပိုင္းအျခား အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈနဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ ေတြ က်ဴးလြန္ရာမွာ တာ၀န္ရွိသူျဖစ္တယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါအျပင္ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အိမ္ေတြနဲ႔ အေဆာက္အဦေတြကို စနစ္တက် မီးရွဳိ႕ဖ်က္စီးမႈ စတာေတြပါ၀င္ပါတယ္။

ဒုတိယျဖစ္တဲ့ အေနာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမွဴးေဟာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုးဟာ ၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ကေန ၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔အထိ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ဆင္ေရးကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲခဲ့တဲ့ ကာလအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ညွမ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈနဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ ေတြ က်ဴးလြန္ရာမွာ တာ၀န္ရွိသူျဖစ္တယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါအျပင္ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အိမ္ေတြနဲ႔ အေဆာက္အဦေတြကို စနစ္တက် မီးရွဳိ႕ဖ်က္စီးမႈ စတာေတြပါ၀င္ပါတယ္။

ေျချမန္တပ္မ ၉၉ ရဲ႕ တပ္မမႉး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ သန္းဦး၊ေျချမန္တပ္မ ၃၃ ရဲ႕ တပ္မမႉး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ေအာင္၊ ဘူးသီးေတာင္ အေျခစိုက္ အမွတ္ ၁၅ စစ္ဆင္ေရး ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္မႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ေမာင္စိုး တို႔ဟာ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လကေန ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္က နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးမွာ ျပင္းထန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈျဖစ္ရပ္ေတြအတြက္ တာ၀န္ရွိသူေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ေနာက္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔မွဴး အျဖစ္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲခဲ့တဲ့ ရဲမွဴးခ်ဳပ္ သူရစန္းလြင္ကေတာ့ သူတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ကေန ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ တာ၀န္ရွိသူျဖစ္တယ္လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။

ခုႏွစ္ဦးေျမာက္ျဖစ္တဲ့ အမွတ္ ၈ လုံၿခံဳေရး ရဲတပ္ဖြဲ႕မႉး သန္႔ဇင္ဦးကေတာ့ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လကေန ဒီဇင္ဘာလအတြင္း တပ္မမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ေအာင္ ကြပ္ကဲတဲ့ ေျချမန္တပ္မ ၃၃ က က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈနဲ႕ EU ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈထဲမွာ ထည့္သြင္းခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com