ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး ပါ၀င္ကူညီေရး ကုလနဲ႔ ျမန္မာ မၾကာခင္ MOU ထုိးမည္

UNHCR မွ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ Mr. Giuseppe de Vincentiis ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးျမင့္သူ (Ministry of Foreign Affairs Myanmar Myanmar)

ရခုိင္ျပည္နယ္ အက်ပ္အတည္းကုိ ေရတုိ၊ ေရရွည္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းႏုိင္ေရး ကုလသမဂၢနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရၾကား မၾကာခင္မွာ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာတရပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးမွာျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာပါတယ္။ အစီအစဥ္ အေသးစိတ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး (UNHCR)ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဌာေနကုိယ္စားလွယ္နဲ႔ ႏုိ္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန တာ၀န္ရွိသူေတြ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိဥာဏ္၀င္းေအာင္ ကေျပာျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တေက်ာ့ျပန္ ပဋိပကၡေတြ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး ပူးေပါင္းကူညီေျဖရွင္းႏုိင္ေရး အစီအစဥ္ေတြအတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးမ်ား႐ုံး UNHCR ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ Mr. Giuseppe de Vincentiis နဲ႔ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးရာမွာ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာတရပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးမယ့္ ကိစၥကုိလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးျမင့္သူက VOAကိုေျပာပါတယ္။

"ဒီရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္လည္လက္ခံေရး reparation ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ UNHCR နဲ႕ UNDP ပါ၀င္ဖို႔ ကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ အဓိက ေဆြးေႏြးပါတယ္။ မတ္လ ၉ ရက္ေန႔မွာ သူတို႔ ပို႔ထားတဲ့ Concept paper ရယ္ က်ေန္ာတို႔နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံ ၂ ႏိုင္ငံၾကားမွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ arrangement ဆိုတာရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံအတြင္း၀န္ ဇန္န၀ါရီလတုန္းက လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ arrangement ဆိုတဲ့ ၂ ဖက္သေဘာတူ စာရြက္စာတန္းေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီ စာရြက္စာတန္းေတြရယ္ သူတို႔ဘက္က ၂ ဖက္သေဘာတူ ေပးလာတဲ့ Concept Note ကိုအေျခခံၿပီးေတာ့ က်ေ်နာ္တို႔ Draft MOU နားလည္မႈစာခၽြန္လြာ မူၾကမ္းတခု က်ေနာ္တို႔ ဆြဲေနပါတယ္ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ ပါမယ္ ၊ UNHCR နဲ႔ UNDP နဲ႔ ဒီအဖြဲ႔အစည္း ၃ ခုပါတဲ့ Joint MOU ထိုးဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။အဲဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးတာျဖစ္ပါတယ္။"

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကေန ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရးကိစၥမွာ ကုလသမဂၢအပါအဝင္ ႏိုင္ငံ တကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ပါဝင္လုပ္ကုိင္ခြင့္ေပးဖို႔ ႏိုင္ငံတကာက ဖိအားေပးေတာင္းဆိုေနတာပါ။ ဒီဒုကၡသည္ေတြ လက္ခံေရးကိစၥမွာ ျမန္မာအစုိးရက ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ UEHRD (ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္း အဖြဲ႔)နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး UNHCR ေရာ၊ UNDP (ကုလသမဂၢဖြံ႔ၿဖဳိးေရးအစီအစဥ္)ကိုပါ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကို္င္ခြင့္ေပးသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးျမင့္သူက ႐ွင္းျပပါတယ္။

" အထူးသျဖင့္ UNHCR က သူတို႔ mandate နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ repatriationနဲ႔ resettlement မွာပါ၀င္ဖို႔ သူတို႔နဲ႔ အဆိုျပဳထားပါတယ္။ UNDP ကေတာ့ Development program ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာသူေတြရဲ႔ လူမႈစီးပြားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ socio economic development နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပါသင္ကူညီဖို႔ က႑ေလးေတြ သူတို႔အဆိုျပဳထားပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔က သူတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ရွိပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ စံျပ project ေလးေတြလ္ညး စဖို႔ အဆိုျပဳထားပါတယ္။"

ဒီအေတာတြင္း ရုိဟင္ဂ်ာေတြကို အကူအညီေပးရာမွာ အခက္အခဲေတြရွိေနတာေၾကာင့္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြ ေပးပို႔ရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အခက္ေတြ႔ရဆံုး ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္လို႔ Geneva အေျခစိုက္ ACAPS သုေတသနအဖြဲ႔က ဒီကေန႔မွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီရာမွာ အကူအညီေပးေရး လုပ္သားေတြကို အၾကမ္းဖက္တာ၊ အကူအညီ မရႏိုင္ေအာင္ တားဆီးေႏွာက္ယွက္တာ အပါအ၀င္ အခ်က္ ၉ ခ်က္အေပၚ အေျခခံၿပီး ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၇ ႏိုင္ငံကို အကဲျဖတ္ျပဳစုထားတဲ့ ACAPS အဖြဲ႔ရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားတာပါ။

ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ UNHCR နဲ႔ UNDP လို ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ရခုိင္အေရးကိစၥမွာ ပါဝင္ပူးေပါင္းခြင့္ ေပးျခင္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ သံသယေတြ ေလွ်ာ့က်သြားလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိေၾကာင္း ဦးျမင့္သူက ေျပာပါတယ္။

"ၿပီးခဲ့တဲ့ မႏွစ္က ႏို၀င္ဘာကစၿပီးေတာ့ World Food Program လိုအဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးကိုေတာင္ က်ေနာ္တို႔ျပန္လည္ခြင့္ျပဳထားၿပီျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိက်ေနာ္တို႔ MOU ထိုးၿပီးၿပီဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ UN ေရာ၊ UNHCR ေရာ ဒီ repatriation process မွာ ပါ၀င္ပတ္သက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းေတြပါလာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိမယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလိုစြပ္စြဲခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေျဖရွင္းသြားႏုိင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။"

ရခိုင္ဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လက္႐ွိအေျခအေနမွာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြကိုသာ ပူးေပါင္းပါဝင္ခြင့္ေပးေသးၿပီး လာမယ့္ ကာလေတြမွာ အျခား ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြကိုလည္း ခြင့္ျပဳသြားဖို႔ စဥ္းစားထားတယ္လို႔ ဦးျမင့္သူက ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသ အေရးကိစၥမွာ စစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီး အဲဒီေဒသကို ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြ ဝင္ေရာက္ခြင့္ေပးဖို႔ ဖိအားေပးေတာင္းဆုိမႈ ထြက္ေပၚေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာ အစိုးရက UNHCR နဲ႔ UNDP တုိ႔ကို ပဋိပကၡျဖစ္အၿပီး ၅ လေလာက္အၾကာမွာ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးလာတာျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com