ရခိုင္မွာ စစ္ေရးေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ ကုလအႀကီးအကဲ ျမန္မာကို တိုက္တြန္း

ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ စစ္ေရးေဆာင္႐ြက္မႈေတြ ရပ္ၿပီး လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေတြကို အတားအဆီးမ႐ွိ ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဆက္ၿပီး တိုက္တြန္းေနၾကပါတယ္။ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အပါအဝင္ ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခုလို ထည့္သြင္းေျပာသြား ခဲ့ၾကတာပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ျပႆနာ ျဖစ္ေနတာကိုသာ မၾကည့္ပါနဲ႔။ ျပႆနာကို ဘယ္လို ေ႐ွာင္႐ွားႏိုင္မလဲဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာ အသုိင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ ဝိုင္းဝန္းအားထုတ္ အေျဖ႐ွာေပးဖုိ႔ ေျပာၾကားထားပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မစုျမတ္မြန္က ဆက္ၿပီးတင္ျပပါမယ္။

နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္မွာ က်င္းပေနတဲ့ ၇၂ ႀကိမ္ေျမာက္ အေထြေထြညီလာခံ ဖြင့္ပြဲ မိန္႔ခြန္းမွာ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterres က ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ မတူညီတဲ့ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ၂ ခုၾကား တင္းမာမႈေတြ ပိုဆိုးလာတဲ့ အေျခအေနကို ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ Mr. Guterres မိန္႔ခြန္းမေျပာခင္ နာရီပိုင္း အလိုတုန္းကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းကို ရည္႐ြယ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေနကို အဓိက ႐ွင္းျပခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲက အခ်က္ေတြကို သူမွတ္သားထားတယ္လို႔ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Guterres ကအေထြေထြညီလာခံမိန္႔ခြန္းမွာ ခုလိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕မိန္႔ခြန္းပါ အခ်က္ေတြကို က်ေနာ္ မွတ္သားထားပါတယ္။ Mr. Kofi Annan ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အႀကံေပးေကာ္မ႐ွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အတိုင္း အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ႐ွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ စစ္ဆင္ေရးေတြ ရပ္ရမယ္။ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ အတားအဆီးမ႐ွိ ခြင့္ေပးရမယ္။ ဒုကၡသည္ေတြေနရပ္ကို အႏၱရာယ္ကင္းစြာ သိကၡာ႐ွိစြာ ျပန္ခြင့္႐ွိရမယ္ ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ အေလးအနက္ ထပ္ေျပာပါရေစ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ နာက်ည္း မေက်နပ္ခ်က္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေျဖ႐ွင္းရပါမယ္။ သူတုိ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မေျဖ႐ွင္းဘဲ ေနလာခဲ့တာ ၾကာလွပါၿပီ။"

ျပင္သစ္သမၼတ Emmanuel Macron ကလည္း ဖိႏွိပ္ေတြၾကားက လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ထြက္ေျပးေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြျပႆနာက အေရးေပၚ ေျဖ႐ွင္းရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၿပီး စစ္ဆင္ေရးေတြ ရပ္ရမယ္လို႔ အေထြေထြညီလာခံ မိန္႔ခြန္းမွာ အလားတူ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

" စစ္ေရးေဆာင္႐ြက္မႈေတြ ရပ္ရပါမယ္။ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြ အေသအခ်ာေပးႏိုင္ခြင့္ ႐ွိရပါမယ္။ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမႈ ျပန္လည္႐ွိလာေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း လူမ်ဳိးျပဳတ္ ႐ွင္းလင္းမႈျပႆနာကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကိုင္တြယ္ေနၾကတာပါ။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီထဲမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက အစျပဳ ေဆာင္႐ြက္မႈေတြ လုပ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။"

အဂၤါေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ ေျပာၾကားသြားတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြရဲ႕ နယ္ေျမ႐ွင္းလင္းေရး ေဆာင္႐ြက္မႈေတြက စက္တင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔ထဲက အဆံုးသတ္သြားၿပီလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ မတရားအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ႐ႈံခ်တယ္လို႔လည္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြရဲ႕ ေဆာင္႐ြက္မႈေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးေနရတယ္လို႔ဆိုတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕အေရးကိုသာ ႏိုင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္ေနၿပီး အရင္ကအတိုင္း ဆက္လက္ေနထုိင္ေနၾကတဲ့ မြတ္ဆလင္အမ်ားစု႐ွိေနတာကို ဘယ္သူမွ သိပ္မသိၾကဘူးဆိုတာကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ မြတ္ဆလင္႐ြာေပါင္း ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ဘာေၾကာင့္ ထြက္မေျပးသလဲဆိုတာကို ေလ့လာ အေျဖ႐ွာဖုိ႔ လိုတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။

"ျပႆနာကိုပဲ မၾကည့္ပါနဲ႔။ ျပႆနာမ႐ွိတဲ့ေနရာေတြ ကိုလည္း ၾကည့္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ အဲဒီေနရာေတြမွာက်ေတာ့ ျပႆနာကို ဘာေၾကာင့္ ေ႐ွာင္႐ွားႏိုင္ရတာလဲဆိုတာ ေလ့လာဖုိ႔လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ တျခားသူေတြနဲ႔ တသားတည္းေအာင္ျမင္စြာေနထုိင္ေနၾကတဲ့မြတ္ဆလင္ေတြဆီကေန ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုေနႏိုင္သလဲဆိုတာ ပုိမိုနားလည္သေဘာေပါက္ႏိုင္ဖုိ႔ သံတမန္အသိုင္းအဝိုင္း အေနနဲ႔ ကၽြန္မတို႔နဲ႔အတူ အားထုတ္အေျဖ႐ွာဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။"

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ဝင္ေတြရဲ႕ နယ္ေျမ႐ွင္းလင္းေရး ေဆာင္႐ြက္မႈေတြမွာ ဆုိးဆိုးဝါးဝါး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ႐ွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ထြက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက အခ်က္အလက္ ႐ွာေဖြေရး အဖဲြ႔တခုကုိ ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ အဲဒီအဖဲြ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္ေလ့လာဖုိ႔ ျမန္မာအစိုးရက ခြင့္မျပဳပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕မိန္႔ခြန္းအရ သြားေလ့လာႏုိင္မယ့္ အလားအလာ႐ွိတယ္လို႔ ၃ ဦးပါ အခ်က္အလက္႐ွာေဖြေရး အဖဲြ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ Marzuki Darusman က Switzerland ႏိုင္ငံ Geneva ၿမိဳ႕မွာျပဳလုပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ့အေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ၃၆ ႀကိမ္ေျမာက္စည္းေဝးပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္႐ွာေဖြေရးအဖဲြ႔နဲ႔ အျပန္အလွန္စည္းေဝးပြဲျဖစ္ပါတယ္။

" အဓိကအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ဒီေန႔မနက္ေျပာၾကားသြားတဲ့မိန္႔ခြန္းမွာ တိုးတက္မႈေတြ႐ွိခဲ့တာကို စည္းေဝးပြဲမွာ အႏွစ္ခ်ဳပ္ႏိုင္သေလာက္ဆိုရင္ ပထမတခ်က္က ဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္လာဖုိ႔ ႀကိဳဆိုတယ္။ အခ်က္အလက္စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔နဲ႔ ပိုသက္ဆိုင္တဲ့ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ အဲဒီမွာဘာျဖစ္ေနသလဲဆိုတာကို ႏိုင္ငံတကာက ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စံုစမ္းတာကို ျမန္မာကႀကိဳဆိုတယ္ဆိုတာပါ။"

ကုလသမဂၢရဲ႕အခ်က္အလက္ ႐ွာေဖြေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ဆက္သြယ္မႈကို ျမန္မာအစိုးရဖက္က လံုးဝျဖတ္ေတာက္ထားတာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အစိုးရနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ ဒါမွမဟုတ္ သြယ္ဝိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ဖုိ႔ ဆက္လက္ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔လည္း Mr. Marzuki Darusman ကေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖုိ ႔ႏိုင္ငံထဲကို ဝင္ေရာက္ေလ့လာခြင့္ျပဳဖုိ႔လည္း သူက ထပ္ၿပီးေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

စုျမတ္မြန္/ ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com