သတင္းေထာက္ ၃ ဦး စစ္တပ္ကဖမ္းဆီးမႈ အေမရိကန္သံရံုး အထူးစိုးရိမ္မကင္းျဖစ္

အေမရိကန္သံရံုးေၾကညာခ်က္

ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ DVB နဲ႔ ဧရာ၀တီသတင္းဌာန တို႔က သတင္းေထာက္သံုးဦးကို တပ္မေတာ္က ဖမ္းဆီးလိုက္တာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အထူးစိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း ရန္ကုန္ အေမရိကန္သံ႐ံုးက ဒီကေန႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ တနလၤာေန႔ ေန႔လည္ပိုင္း က ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ဒီသတင္းသမားေတြ ဘယ္ေနရာမွာ ထိန္းသိမ္းခံေနရသလဲ ဆုိတာ ခုထိ ေသခ်ာ မသိရေသးပါဘူး။ စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက အျပည့္စံု ေျပာျပေပးပါမယ္။

ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ DVB သတင္းဌာနက သတင္းေထာက္ ဦးေအးႏုိင္နဲ႔ ဦးျပည့္ဘုန္းႏိုင္၊ ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက သတင္းေထာက္ ဦးသိန္းေဇာ္ တို႔ကို တနလၤာေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းက ရွမ္းျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္က ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ကိစၥအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မၾကာခင္က တျခား သတင္းေထာက္ေတြလည္း ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတာေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ဒီအေပၚမွာ အထူးစိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း ရန္ကုန္ အေမရိကန္ သံ႐ံုး က ဒီကေန႔ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေအာင္ျမင္မႈဖို႔အတြက္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ အေရးၾကီးသလို၊ သတင္းေထာက္ေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔လုပ္ငန္းေတြ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရွိရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

တနလၤာေန႔ကထုတ္ျပန္တဲ့ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ - ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ နမ့္ဆန္-သီေပၚကားလမ္းေပၚမွာ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းက လမ္းေၾကာင္းလံုျခံဳေရး ေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္ လိုင္စင္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ႏွစ္စင္းနဲ႔ လိုက္ပါလာတဲ့ ဒီသတင္းေထာက္သံုးဦး အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသား ၇ ဦးဟာ TNLA အဖြဲ႔နဲ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာ စံုစမ္းေတြ႔ရွိရတာေၾကာင့္ တရားဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ သူတို႔ကို လား႐ိႈးရဲ စခန္းကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အခုလို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ့၊ ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြ လား႐ိႈးရဲစခန္းမွာ မရွိသလို၊ ဘယ္ေနရာမွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရ သလဲ ဆုိတာ ခုထိ စံုစမ္းလို႔မရေသးဘူးလို႔ DVB သတင္းဌာနက အယ္ဒီတာတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသန္း၀င္းထြဋ္က ေျပာပါတယ္။

“ေနာက္ဆံုးအေျခအေနက က်ေနာ္တို႔မွာ လားရိႈးထိုင္သတင္းေထာက္ရွိတယ္ေလ၊ လားရိႈး သတင္းေထာက္က သြားစံုစမ္းေနတယ္ လားရိႈးရဲစခန္းမွာမရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လားရိႈးသတင္းေထာက္က နမ့္ဆန္ကိုလိုက္သြားတယ္ ၊ နမ့္ဆန္ကိုလိုက္သြားေတာ့ သိပ္မၾကာေသးဘူးေရာက္ေနၿပီအဲဒီကိုေရာက္ေနၿပီ။ အခုသိသေလာက္ကေတာ့ လားရိႈးရဲစခန္းကို မလြႊဲထားဘူးေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔သတင္းေထာက္ကလည္း ဖမ္းထားႏိုင္ေလာက္တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ဘုရားကုန္းေပါ့ေနာ္ အဲဒီကုိေတာ့ အသြားမခံဘူး ၊ ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာပဲ ရွိေနႏိုင္ေလာက္ေသးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းရတာေပါ့ေနာ္။ တိုက္ရိုက္အဆက္အသြယ္မရဘူး ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း အတည္ျပဳရခက္တယ္ေလ။”

သတင္းသမားေတြဟာ တေအာင္း လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ TNLA ကက်င္းပတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနားကို သတင္းသြားယူျပီး ျပန္လာခ်ိန္မွာ ဖမ္းဆီးခံရတာျဖစ္ျပီး တပ္မေတာ္ကစြပ္စြဲသလုိမဟုတ္ေၾကာင္းလည္း DVB သတင္းဌာနက ေျပာပါတယ္။ အခု ဖမ္းဆီးခံရတဲ့သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာေကာင္စီက ၾကား၀င္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆို ထားလို၊ တရားဥပေဒလမ္းေၾကာင္းကေန လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း ျပင္ဆင္းထားတဲ့အေၾကာင္း ဦးသန္း၀င္းထြဋ္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒအႀကံေပးနဲ႔လည္း တိုင္ပင္ေနတယ္။ ဥပေဒအႀကံေပးနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ တကယ္လို႔ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ရဲစခန္းေရာက္မယ္ဆိုရင္ ေရွ႕ေနနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ေပးဖို႔ တုိင္ပင္ဖို႔ေပါ့ေနာ္ ၁၇/၁ ကိစၥကအစ ၊ ၁၇/၁နဲ႔ စြဲတယ္ဆိုရင္လည္း ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒအေၾကာင္းအရ ဘာမ်ားလုပ္လို႔ရမလဲ ေရွ႕ေန လိုက္သြားဖို႔ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာ မီဒီယာေကာင္စီကိုလည္း ေမတၱာရပ္ခံၿပီးေတာ့ ၊ ဧရာ၀တီကလည္း ေမတၱာရပ္ခံထားတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဒါက ေအာက္ေျခနယ္ေျမခံတပ္ဖြဲ႔ေတြက နားလည္မႈလြဲၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးတာမ်ားျဖစ္ေနမလား ၊ သတင္းေထာက္ေတြဘယ္မွာရွိမွန္းမသိတဲ့အခါ မိသားစုေတြ ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကတဲ့အေပၚမွာ ၾကား၀င္ေျဖရွင္း ကူညီေပးႏိုင္မလား ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေမတၱာရပ္ခံတဲ့စာမ်ိဳး မီဒီယာေကာင္စီကိုလည္းပို႔ထားတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္သူေတြကို တရားမ၀င္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ေသာင္းက်န္သူအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္လို႔ ဆိုျပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းေနတာေတြ အရင္ကလည္း ရွိခဲ့ဖူးေပမဲ့၊ သတင္းသမားေတြကို ဒီလိုမ်ိဳး ဖမ္းဆီးတာကေတာ့ ဒါ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ မတရားအသင္းနဲ႔ဆက္သြယ္မႈ ပုဒ္မအပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒေဟာင္းေတြ ဆက္ျပီး ရွိမေနသင့္ေတာ့ဘူးလို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch အဖြဲ႔က အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robinson က ေျပာပါတယ္။

“အခု သတင္းေထာက္သံုးဦး အဖမ္းခံရတာက ဘာကို ထပ္ျပီးျပသလဲဆိုရင္ - ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ လူထုအေျချပဳ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ကန္႔သတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒေတြကို အသံုးျပဳဖုိ႔ ၀န္မေလးဘူးဆိုတာပါပဲ။ တရားမ၀င္အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ ဆိုတဲ့ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္ဥပေဒဟာ ျဗိတိန္ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ဥပေဒပါ။ ဒီဥပေဒကို ျမန္မာစစ္တပ္က သူတို႔ရန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ စကားေျပာတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေဆြးေႏြးတာပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတြင္းက ဘယ္သူ႔ကိုမဆို ဖမ္းဆီးရာမွာ သံုးပါတယ္။ အခုျဖစ္ရပ္မွာလည္း သတင္းေထာက္ေတြဟာ TNLA နယ္ေျမမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးတဲ့အခမ္းအနားမွာ သတင္းယူဖို႔ ဖိတ္ၾကားခံရလို႔ သတင္းယူၾကတယ္။ ဒါ သူတို႔အလုပ္ သူတို႔လုပ္တာပါပဲ။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ သတင္းေထာက္ေတြကို အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ညီညြတ္မႈမရွိတဲ့ မတရားအသင္းနဲ႔ဆက္သြယ္မႈ ပုဒ္မကို လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးျပီး ျပင္ဆင္ ျပဌာန္းဖို႔လည္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက တိုက္တြန္းေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com