တရား႐ံုး၀န္ေဆာင္မႈ ျမႇင့္တင္ေရးစီမံကိန္း

ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တရား႐ံုးေတြ ၀န္ေဆာင္မႈ ျမႇင့္တင္ႏိုင္ဖို႔ တရားစီရင္ေရး ဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္း တရပ္ထားၿပီး ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ဒီဇင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တရားေရး စံသတ္မွတ္ေတြကို ေလ့လာၿပီး ဒီစီမံကိန္းကို စီမံခ်က္ထား ေဆာင္ရြက္မွာလို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ယိုယြင္းခဲ့တ့ဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားစီရင္ေရးကို ဒီစီမံကိန္းက ဘယ္ေလာက္ တည့္မတ္ႏိုင္မလဲဆိုတာ ျပည္တြင္းက တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနအသိုင္းအ၀ိုင္းက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီလက္ထက္ တေလွ်ာက္လံုးေရာ၊ စစ္အစိုးရလက္ထက္ တေလွ်ာက္လံုးမွာပါ ယိုယြင္းယိုင္နဲ႔ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္းေရးစနစ္ကို အခုေဆာင္ရြက္မယ့္ တရားမွ်တမႈ အတူတကြ ျမႇင့္တင္ေရး တရားစီရင္ေရးဆုိင္ရာ ၃ ႏွစ္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းက တည့္မတ္ႏိုင္မလားဆိုတာကို ျပည္တြင္းက တရားေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းက စိတ္၀င္တစား ရွိေနၾကပါတယ္။

ဒီေန႔ရက္စြဲနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က ထုတ္ျပန္လာတဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ စကၠဴျဖဴစီမံကိန္းတရပ္ မျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အဲဒီလုိ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္တဲ့ စီမံကိန္းေတြကုိ ေရးဆဲြၿပီး ထုတ္ျပန္ေန႐ုံမွ်နဲ႔ မလုံေလာက္ေသးဘူး။ လက္ေတြ႔က်တဲ့ စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္မႈေတြကုိ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဘဲနဲ႔ ဆုိရင္ေတာ့ စကၠဴျဖဴစာတမ္း တခုသာ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါေတြကုိ လုပ္ဖုိ႔ဆုိလုိ႔ရွိရင္ လက္ေတြ႔ တရားခြင္မွာ အမႈလုိက္ေနတဲ့ ေရွ႕ေနေတြကုိပါ ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ တရားစီရင္ေရးေလာက တုိးတက္ေရးကုိ ဘယ္လုိေဆာင္ရြက္မလဲဆုိတာ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ ညႇိႏႈိင္းသင့္တယ္။”

တရားေရး ၃ ႏွစ္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းကို ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္႐ံုးရဲ႕ စီမံကိန္းေရးဆြဲေရးအဖြဲ႔ကေန တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္သလို၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းက တရားစီရင္ေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေလ့လာၿပီး ေဆာင္ရြက္မွာလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။

အခုေဆာင္ရြက္မယ့္ စီမံကိန္းဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ယိုင္နဲ႔ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက တရားေရးေလာကအတြက္ေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့သတင္းျဖစ္ၿပီး ဒီစီမံကိန္း ဘယ္ေလာက္ထိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္မလဲကေတာ့ ေစာင့္ၾကည္ရမယ္လို႔ စီပြားေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးရာ အႀကံေပး ဦးတင္သန္းဦးက ဗီြအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“Government media အစုိးရရဲ႕ မီဒီယာကေန ထုတ္ျပန္ေၾကညာလုိက္တဲ့ ဒီသတင္းေလးကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ သတင္းေလးတခု ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာရမွာေပါ့။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျခစားပ်က္စီးေနတဲ့ တရားေရးက႑ကုိ မွ်တမွန္ကန္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္နဲ႔ ျပည္သူေတြ ယုံၾကည္သက္၀င္လာေအာင္ ဥပေဒအေပၚမွာ ယုံၾကည္သက္၀င္လာေအာင္ ဘယ္လုိျပဳျပင္မလဲ ဆုိတာကေတာ့ အဲဒီေၾကညာတဲ့သူနဲ႔ အဲဒီအဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ကုိ ဆရာတုိ႔က ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္လုိ႔ ေျပာရမွာေပါ့။”

ဒီစီမံကိန္း ေဆာင္ရြက္မယ့္အေပၚမွာ ႀကိဳဆိုုမႈတခ်ိဳ႕လည္း ရွိေနပါတယ္။ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းတရားသူႀကီး အၿငိမ္းစား ဦးေမာင္ေမာင္ႀကီးကေတာ့ တရားေရးေလာကအေပၚ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္လာမယ့္ ဒီစီမံကိန္းကို ႀကိဳဆိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ႀကိဳဆုိပါတယ္။ တရားစီရင္ေရး တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္တဲ့ကိစၥ မွန္သမွ် ဘယ္လုိပဲလုပ္လုပ္၊ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔လုပ္လုပ္ တုိးတက္ ေကာင္းမြန္လာတယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔က ႀကိဳဆုိတယ္၊ လက္ခံတယ္၊ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အဲဒီလုိစီမံခ်က္ က်ေနာ္တုိ႔ တခါမွ မရွိဖူးပါဘူး။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းစာထဲမွာ ေတြ႔ရတာေပါ့ေလ။ က်ေနာ္ထဲထဲ၀င္၀င္ေတာ့ မသိဘူးဗ်။ ႏုိင္ငံျခား တရားေရး အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ ဒီမွာလက္မွတ္ ေရးထုိးတာေတြ ဘာေတြေတာ့ က်ေနာ္ၾကားတယ္။ အရင္ေတာ့ သိပ္ေတာ့မရွိဘူး။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံတြင္းမွာ ျပည္တြင္းေရးမွာ ျပည္သူ႔တရားစီရင္ေရး၊ လုပ္သားျပည္သူ႔ အက်ဳိးျပဳ တရားစီရင္ေရး စသျဖင့္ေပါ့ေလ အဲဒီလုိပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္နဲ႔ လုပ္ၾကတာပဲ။ အဲဒီလုိ ၃ ႏွစ္ စီမံကိန္းတုိ႔၊ ဘာတုိ႔ တရားစီရင္ေရး လုပ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္လုိ ေခ်ာေမြ႔ေအာင္ လုပ္မလဲ၊ အဂတိကင္းေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ၊ မွ်မွ်တတ မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ အဲဒါေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ စဥ္းစားၿပီး ေဆြးေႏြးရမွာေပါ့။”

တရားေရး၀န္ေဆာင္မႈ ျမႇင့္တင္မယ့္ ဒီ ၃ ႏွစ္ စီမံကိန္းကို ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္း လက္ေတြ႔အေကာင္ထည္ေဖာ္ေရး ေကာ္မတီက ႀကီးၾကပ္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္  အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မိတ္ဘက္ တရားေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဒီ ၃ ႏွစ္ စီမံကိန္းထဲမွာေတာ့ တရား႐ံုးေတြကို အသံုးျပဳေနတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေက်နပ္မႈေတြကို တိုင္းတာမွာ ျဖစ္သလို၊ တရာ႐ံုး ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ ျပည္သူေတြ သတင္းအခ်က္အလက္ ရေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးတာ၊ မႈခင္းလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မ်ိဴး ရွိ မရွိ တိုင္းတာတာေတြအျပင္ တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သင္တန္းေတြလည္း ပို႔ခ်ေပးမွာျဖစ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ပါရွိတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/article/2562838.html