လိပ္ကၽြန္းလူသတ္မႈ စီရင္ခ်က္ အေပၚ အျမင္မ်ား

လိပ္ကၽြန္း လူသတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္္မာလူငယ္ ၂ ဦးအေပၚ ေသဒဏ္ စီရင္ခ်က္ကုိ ထပ္ၿပီးအတည္ျပဳလိုက္တဲ့ တရား႐ုံးရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေနမ်ားအသင္းက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒီအမႈ စစ္ေဆးစဥ္မွာ သံသယျဖစ္စရာ အေျခအေနေတြ ႀကဳံခဲ့ရတယ္လို႔ ဒီအမႈကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့သူေတြကလည္း သုံးသပ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပမွာပါ။

ေကာ့ေတာင္ အပန္းေျဖစခန္းရွိရာ လိပ္ကၽြန္း လူသတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေသဒဏ္ေပးခံထားရတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား လူငယ္ ၂ ဦးရဲ႕ ေနာက္ဆုံး အယူခံလႊာကို ထုိင္းတရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္က ျငင္းဆုိလုိက္ၿပီး ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ေသဒဏ္အမိန္႔ ျပန္လည္ခ်မွတ္ လိုက္ပါတယ္။

ထုိင္းတရား႐ုံးရဲ႕ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာတခုျဖစ္တယ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေနမ်ား အသင္း (Human Rights Lawyers Association- Thailand)ရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Nadthasiri Bergman ကေျပာပါတယ္။

“ ဒီလူငယ္ ၂ ဦးစလုံးက သူတုိ႔ ဘာအခြင့္အေရးေတြ ရႏိုင္တယ္ဆိုတာကုိေတာင္ ၊ မသိခဲ့ၾကဘူးဆိုတာ က်မတို႔ အစထဲက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ လူသတ္မႈကို ဝန္ခံလုိက္ခ်ိန္မွာ ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ခဲ့တာမ်ဳိး မရွိသလုိ ၊ ဒီလိုဝန္ခံမိလို႔ ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာကုိလည္း သူတုိ႔ မသိၾကပါဘူး။ စကားျပန္ လုပ္ေပးမယ့္သူေတာင္ မရွိခဲ့တာပါ။ ဆုိေတာ့ မ်က္ျမင္သက္ေသတဦးအျဖစ္ သူတုိ႔ ထြက္ဆိုခဲ့တဲ့ အခ်က္လက္ေတြနဲ႔ပဲ သူတုိ႔အေပၚ တရားစြဲဆို လုိက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအခ်က္ေတြကိုသုံးၿပီး၊ သူတုိ႔အေပၚ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ခ်က္ ခ်တာဟာ တရားေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာတခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ”

Nadthasiri ဟာ ေသဒဏ္ခ်ခံရတဲ့ ကိုဝင္းေဇာ္ထြန္း၊ ကိုေဇာ္လင္းတို႔ရဲ႕ အမႈလိုက္ေရွ႕ေနလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိပ္ကၽြန္းအမႈကို ၾကည့္ရင္ စစ္ေဆးေနစဥ္မွာ သံသယျဖစ္စရာ အေျခအေနေတြ ႀကဳံခဲ့ရတယ္လို႔ ဒီအမႈကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံက ထုိင္း-ျမန္မာအေရး ေလ့လာသူ စုိင္းဝမ္စုိင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။

“ DNA ေတြကို ရယူပံု စစ္ေဆးပံုေတြက လံုး၀ မမွန္ကံဘူးေပါ့။ ေနာက္တခ်က္က အမႈက ဒီေကာင္ေလးေတြ က်ဴးလြန္တာမဟုတ္ဘူးလို႔ ကေလးေတြ ထြက္တယ္ေလ။ အဲဒီ ေက့ာေတာင္ကၽြန္က အာဏာႀကီးတဲ့ မာဖီးယားလို သူ႔သားနဲ႔ အေပါင္းအပါေတြပါဆိုၿပီး အဲဒီသတင္းေတြ တက္လာတယ္။ အဲဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္ကို ၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ သူတို႔မွာ ခိုင္မာတဲ့ဟာမရွိဘူးလို႔ ယိုးဒယားသတင္းစာမွာလည္း ေရးတာ က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတယ္။ ဆိုေတာ့ သူတို႔က ဇြတ္ႀကီး အဲဒီ ၂ ေယာက္ကို ေသမိန္႔ခ်တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။”

အခုဆိုင္ရင္ အမႈအတြက္ ေနာက္ဆုံးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အျဖစ္ ထိုင္းဘုရင္မင္းျမတ္ထံ အသနားခံလႊာ တင္ဖို႔ တဆင့္သာက်န္ေတာ့တာပါ။ ထုိင္းဘုရင္ကသာ စဥ္းစားေပးမယ္ဆုိရင္ ေသဒဏ္ကေန တသက္တကၽြန္း ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာႏိုင္သလို၊ ေထာင္တြင္း စည္းကမ္းလိုက္နာမႈ ေကာင္းမြန္တယ္ဆုိရင္ ေထာင္ဒဏ္ေတြ ထပ္ေလ်ာ့ႏိုင္ၿပီး၊ ဘုရင့္ေမြးေန႔လို အခါမ်ဳိးမွာလည္း ထပ္ၿပီးေလ်ာ့လာႏိုင္တယ္ လို႔ ထိုင္းသတင္းစာေတြက ေရးပါတယ္။

ျမန္မာလူငယ္ ၂ ဦး ျပစ္ဒဏ္ေလ်ာ့ေပါ့ၿပီး ျပန္လြတ္လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြေရာ၊ ျမန္မာအစိုးရကပါ ႀကဳိပမ္းအားထုတ္သင့္ တယ္လုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေနလာတဲ့ ေဒါက္တာႏိုင္ေအာင္က သုံးသပ္ပါတယ္။

“အခုက အယူခံအဆင့္ၿပီးသြားၿပီဆိုေတာ့ ဒီ ထိုင္းဘုရင္နဲ႔ပဲ ဆိုင္တာေပါ့ေနာ္ အဲဒီမွာ ေျပာေနတာကေတာ့ အစိုးရကေနၿပီး ၀င္ေျပာရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ စဥ္းစားေပးေကာင္း စဥ္းစားေပးႏိုင္တယ္ေပါ့။ အဲဒါဆိုေတာ့ ပိုအေလးသာတာေပါ့။ ေနာက္တခုက က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမင္တာကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ လူမ်ားမ်ားေထာက္ခံတဲ့ လက္မွတ္ေရးထိုး တာေလးတခုေတာ့ လုပ္လိုက္ရင္ေကာင္းတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေစခ်င္တယ္ဆိုတာက အခု လက္ရွိ ထိုင္းဘုရင္က က်ေနာ္တို႔ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအေပၚ သိပ္ၿပီးေတာ့ စာနာသနားစိတ္ သိပ္ရွိလွတာမဟုတ္ဘူးလို႔ ၾကားဖူးတယ္။”

ၿဗိတိသွ် လူငယ္ေတြျဖစ္တဲ့ Hannah Witheridge နဲ႔ David Miller တို႔ႏွစ္ဦး ၂၀၁၄ စက္တင္ဘာလထဲ အသတ္ခံခဲ့ရၿပီး ႏွစ္ပတ္အၾကာမွာ ကိုဝင္းေဇာ္ထြန္းနဲ႔ ကိုေဇာ္လင္းတို႔ကို ဖမ္းဆီးၿပီး လူသတ္၊ မုဒိမ္း၊ လုယက္ စတဲ့အမႈ ၇မႈနဲ႔စြဲကာ ၂၀၁၅ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း ထုိင္း ေကာ့စေမြ တရား႐ုံးက အျမင့္ဆုံး ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com