ကမာၻတဝန္း ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ၇၁ သန္း အိုးအိမ္စြန္႔ၾကရ

ဆီးရီးယား ဒုကၡသည္မ်ား

ကမာၻတဝန္း လူေပါင္း ၇၁ သန္းနီးပါးဟာ စစ္ပြဲ၊ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ ထြက္ေျပးေနၾက ရတယ္လို႔ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢေအဂ်င္စီ ကေျပာပါတယ္။ ဇြန္လ ၂၀ ရက္ေန႔မွာက်ေရာက္မယ့္ ကမာၻ႔ ဒုကၡသည္ေန႔ မတိုင္ခင္ ဒီကေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ အဲဒီလိုေျပာထားတာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ မွာ UNHCR ကို ဖြဲ႔စည္းခဲဲ့ခ်ိန္ ကတည္းကဆိုရင္ အခု ဒုကၡသည္အေရအတြက္ဟာ အမ်ားဆံုးပဲလို႔လည္း UNHCR ကေျပာပါတယ္။ Zlatia Hoke ရဲ႕ သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေျပာျပပါမယ္။

ကြန္ဂိုဒီမုိကရက္တစ္ သမၼတႏုိင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူမ်ဳိးစုခ်င္း တိုက္ခိုက္ၾကတာေၾကာင့္ ဇြန္လအေစာပိုင္းကတည္းက ဆိုရင္ လူေပါင္း ၃ သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္သူေတြနဲ႔ ေမြးျမဴေရးလုပ္သူေတြၾကားျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ ေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့တပတ္ထဲမွာတင္ လူေပါင္း ၁၆၀ ေက်ာ္ေသဆံုးရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢတာဝန္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။

စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္သူေတြနဲ႔ ေမြးျမဴေရးလုပ္သူေတြၾကားျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ ေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္ထဲမွာတင္ လူေပါင္း ၁၆၀ ေက်ာ္ေသဆံုးရတယ္လို႔ UNHCR ေျပာခြင့္ရ Babar Baloch က ေျပာပါတယ္။

“ဒီေလာက္ႀကီးမားတဲ့ ပမာဏနဲ႔ အိုးအိမ္စြန္႔ေျပးတာ ဆက္ျဖစ္ေနတာနဲ႔အမွ် Albert ကန္ႀကီးကိုျဖတ္ၿပီး ယူဂန္ဒါဘက္ကို ထြက္ေျပးသူေတြ ပိုမ်ားလာမယ့္အေရး စိုးရိမ္ရပါတယ္။”

အိုးအိမ္စြန္႔ေျပးရသူ အမ်ားစုက သူတို႔အိမ္ေတြဆီျပန္ရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကပါတယ္။ ေဂ်ာ္ဒန္က ဒုကၡသည္ စခန္းတခုမွာ သူတို႔ဘဝ အမ်ားစုအခ်ိန္ေတြ ကုန္ဆံုးခဲ့ရၿပီးသား ပါလက္စတိုင္း ဒုကၡသည္ေတြေတာင္မွပဲ အိမ္ျပန္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကဆဲပါ။

ေဂ်ာ္ဒန္က ဒုကၡသည္စခန္းတခုမွာ သူတို႔ဘဝ အမ်ားစုအခ်ိန္ေတြ ကုန္ဆံုးခဲ့ရၿပီးသား ပါလက္စတိုင္းဒုကၡသည္ Mohammed Diab လို လူမ်ဳိးေတြေတာင္မွပဲ အိမ္ျပန္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကဆဲပါ။

“က်ေနာ္တို႔အမိေျမကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အနာဂတ္ မ်ဳိးဆက္ေတြက လက္ေလွ်ာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေသသြားလည္း တျခားလူေတြ ရွိတာပဲေလ … ဟုတ္တယ္မလား …”

ဒါေပမယ့္ အိမ္ျပန္ခြင့္ရသြားတဲ့ အေရအတြက္က သိပ္နည္းလြန္းၿပီး ပဋိပကၡေတြ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ထပ္ျဖစ္လာတာနဲ႔အမွ် ဒုကၡသည္ေတြလည္း ထပ္တိုးလာပါတယ္။ ကမာၻတဝန္းမွာ အိုးအိမ္စြန္႔ေျပးသူ လက္ရွိ အေရအတြက္ဟာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ လူဦးေရနီးပါး ရွိေနပါၿပီ။ ဒုကၡသည္အမ်ားစုဟာ အာဖဂန္နစၥတန္၊ ဆီးရီးယား၊ ေတာင္ဆူဒန္၊ ျမန္မာနဲ႔ ဆိုမာလီယာႏုိင္ငံေတြကပါ။

UNHCR နယူးေယာက္႐ံုးခြဲရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Ninette Kelley က

“အဲဒီႏုိင္ငံေတြကိုၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အာဖဂန္နစၥတန္မွာေရာ ဆိုမာလီ ယာမွာပါ ႏွစ္ ၄၀ ေက်ာ္ကာလအတြင္း အိုးအိမ္စြန္႔ေျပးတာက ထပ္ထပ္ၿပီးျဖစ္ေနတာပါ။”

အီသီယိုးပီးယားနဲ႔ ကင္မရြန္းလို တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာ ျပည္တြင္းမွာပဲ အိုးအိမ္စြန္႔ေျပးတာေတြ ထပ္ခါတလဲလဲျဖစ္ရတာက လူမ်ဳိးစု ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ဆိုေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာက မၾကာေသးခင္ကမွ ျဖစ္လာတာလို႔ Ninette Kelley ကေျပာပါတယ္။

“တျခားႀကီးမားတဲ့ အေျခအေနကေတာ့ ဗင္နီဇြဲလားပါပဲ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကတည္းကဆိုရင္ လူေပါင္း ၄ သန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီးပါၿပီ။”

အခုဆိုရင္ ကိုလမ္ဘီယာမွာ စာရင္းသြင္းထားတဲ့ ဗင္နီဇြဲလားႏုိင္ငံသား ၁.၃ သန္းရွိၿပီး ပီ႐ူးမွာ ၈ သိန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ တူရကီ၊ လက္ဘႏြန္နဲ႔ ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံသားအမ်ားစု ခုိလံႈေနပါတယ္။

တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာ ျပည္ပဒုကၡသည္ေတြ ရွိေန႐ံုသာမက သူတို႔ျပည္တြင္း ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ ေဒသခံလူထုလည္း ရွိေနတာပါ။

လူအမ်ားစုဟာ ေနာက္ဆံုးနည္းလမ္းအေနနဲ႔ အိုးအိမ္စြန္႔ထြက္ေျပးၾကတာျဖစ္ၿပီး ဗဟိုအေမရိကန္ေဒသကလူေတြ အေမရိကန္-မကၠဆီကိုနယ္စပ္ကို အေျမာက္အမ်ားထြက္ေျပးၾကတာမွာ ဒီအခ်က္က အဓိကပဲလို႔ Kelley ကေျပာပါတယ္။

“သိပ္ကိုစိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြကို ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္ရပ္ကြက္ကို ၿပိဳင္ဘက္ဂိုဏ္းေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာမ်ဳိးပါ။ လူငယ္တဦးအေနနဲ႔ ဂိုဏ္းတခုထဲဝင္ၿပီး တျခားလူေတြကို သတ္မလား ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္ကိုလာသတ္တာ ခံမလားဆိုတာ ေရြးဖို႔ပါပဲ။ အမ်ဳိးသမီးငယ္တဦး အေနနဲ႔ကေတာ့ လူေမွာင္ခိုကူးခံမလား ဒါမွမဟုတ္ လိင္ပိုင္းမေတာ္မတရားလုပ္တာ ခံမလားဆိုတာပဲ ေရြးစရာရွိပါတယ္။”

လူေတြ အိုးအိမ္စြန္႔ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးပိုင္း တိုးတက္ေရး ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိုင္းက ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏံွလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ ကုလသမဂၢအစီရင္ခံစာမွာ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com