ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး - ေမြးစာရင္းထုတ္ခြင့္ကို ဘာလို႔ စိုးရိမ္ေနၾကလဲ

ပဲခူး ေဆးလိပ္ခုံမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ကေလးေတြ

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ေမြးဖြားသမွ် ကေလးငယ္ေတြကို မွတ္ပုံတင္ စာရင္းသြင္းခြင့္ ရွိတယ္ ဆိုတာဟာ ေမြးစာရင္း ထုတ္ေပးတာကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ၿပီး ၊ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ မျဖစ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ အတိုင္း စိစစ္ သြားရမွာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီက ေျပာပါတယ္။

ဇြန္လ ၇ ရက္ေန႔က ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးမ်ား ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံထဲ ေမြးဖြားတဲ့ ကေလးတိုင္းဟာ ခြဲျခားမႈ မရွိေစပဲ ေမြးဖြားျခင္းကို အခမဲ့ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ရွိတယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ ပါဝင္ပါတယ္။

ဒါဟာ ႏိုင္ငံတြင္း ေမြးဖြားလာတဲ့ မိစုံဖစုံ ရွိမေနတဲ့ ကေလးေတြ၊ မိဘမဲ့ကေလးေတြပါ ေမြးစာရင္း ရရွိလာဖို႔ ရည္႐ြယ္တာ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံသား ျဖစ္မျဖစ္ စိစစ္တာနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး ဦးေက်ာ္စိုးလင္းက ဆိုပါတယ္။

"ေမြးဖြားျခင္းကို မွတ္ပုံတင္ပိုင္ခြင့္" ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးကို အဲဒီ ဥပေဒရဲ႕ အပိုဒ္ ၂၁ မွာ အသိအမွတ္ ျပဳ ျပဌာန္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ကပ္ရက္ အပိုဒ္ ၂၂ မွာေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္မႈ ဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တည္ဆဲ ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ အညီသာလွ်င္ ရရွိေစရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

အတိုက္အခံေတြ၊ အမ်ိဳးသားေရးသမားေတြက ေဝဖန္

ႏိုင္ငံထဲ ေမြးသမွ် ကေလးတိုင္းကို မွတ္ပုံတင္ စာရင္းသြင္းတာဟာ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္သူေတြ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္လာဖို႔ ဦးတည္ ေနတယ္ဆိုၿပီး ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံ ပါတီေတြကေတာ့ ေဝဖန္ ေနၾကပါတယ္။

ကေလးသူငယ္ေတြကို ေမြးစာရင္းထုတ္ေပးဖို႔၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေရး အခ်ိန္မဆြဲပဲ ေဆာင္႐ြက္ေပးဖို႔ ဆိုတာေတြဟာ ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ အက်ပ္အတည္း ေျဖရွင္းေရး အႀကံျပဳခ်က္ထဲ ပါဝင္တဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဦးခင္ရီက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

 လဝက ဝန္ႀကီးဘဝ ဘီဘီစီနဲ႔ ေမးျမန္းခန္းမွာ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒကို ျပင္မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့သူ ဦးခင္ရီ။

အခု ကေလး အခြင့္အေရး ဥပေဒထဲက ေမြးစာရင္း ထုတ္ေပးေရး ျပဌာန္းခ်က္ဟာလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ အျဖစ္ ဦးခင္ရီက ရည္ၫႊန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ကေန အမည္ေျပာင္းထားတဲ့ ဗုဒၶ ဓမၼ ပရဟိတ ေဖာင္ေဒးရွင္းရဲ႕ မၾကာခင္က က်င္းပသြားတဲ့ ညီလာခံ ကေနလည္း ဒီ ဥပေဒ ျပင္ဆင္မႈဟာ လူမ်ိဳးေရး ဝါးမ်ိဳမႈကို အားေပးရာ ေရာက္တယ္ဆိုၿပီး ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

ေမြးစာရင္းက ဘာလို႔ အေရးႀကီးတာလဲ

ေမြးဖြားမႈကို မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ရွိဖို႔ ဆိုတာ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာဆိုေလ့ ရွိပါတယ္။

ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေပးေရး ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိဉာဥ္ UNCRC ထဲမွာလည္း ဒီအခ်က္ပါဝင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း လိုက္နာမယ္လို႔ သေဘာတူ ထားပါတယ္။

 ေမြးဖြားျခင္းကို မွတ္ပုံတင္ပိုင္ခြင့္

ေမြးဖြားမႈကို မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ေမြးစာရင္း ဆိုတာဟာ သူဟာ ဘယ္သူဘယ္ဝါပါ ဆိုၿပီး ေဖာ္ျပႏိုင္တဲ့ တရားဝင္ စာ႐ြက္စာတမ္း ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးတို႔လို အေျခခံ ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ရရွိႏိုင္ဖို႔ကအစ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္လို ကိစၥမ်ိဳးေတြမွာပါ သက္ေသခံ အေထာက္အထား အျဖစ္ အသုံးဝင္ ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး လမ္းေၾကာင္းကသူေတြကလည္း ကေလးေတြတိုင္း ေမြးစာရင္း ထုတ္ယူခြင့္ ရွိရမယ္လို႔ ေျပာဆိုေနၾကသလို၊ လူဝင္မႈကို တင္းက်ပ္ လိုတဲ့ အျမင္ ရွိသူေတြကလည္း ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ဖို႔ လမ္းဖြင့္ ေပးတဲ့ ကိစၥရပ္ အျဖစ္ ကိုယ္စီ ရႈျမင္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ထဲမွာေတာ့ ခက္ေနဆဲ

ကေလးေတြမွာ ေမြးစာရင္း မရွိတဲ့ ျပႆနာဟာ လူမ်ိဳးစု တစ္ခုတည္းအတြင္း ကြက္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အိမ္မဲၿမိဳ႕က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚသႏၲာက ေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ႕ မူလ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီဝင္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ေဒၚသႏၲာက သူ႔ရဲ႕ မဲဆႏၵနယ္ထဲက ဗမာေတြေရာ ကရင္ေတြပါ ေမြးစာရင္းမရွိ၊ အိမ္ေထာင္စုစာရင္း မရွိ၊ မွတ္ပုံတင္ မရွိသူေတြ အေတာ္မ်ားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ေမြးစာရင္း၊ မွတ္ပုံတင္၊ အိမ္ေထာင္စုစာရင္း လက္ဝယ္ ရွိသူ မရွိသေလာက္ ရွားပါး။

အဲဒီလို လူတစ္ေယာက္ ဘယ္သူဘယ္ဝါပါ ဆိုၿပီး တရားဝင္ အသိအမွတ္ ျပဳေပးတဲ့ အေထာက္အထား စာ႐ြက္စာတမ္း လက္ဝယ္ ရွိမေနတဲ့ ျပႆနာဟာ လူမ်ိဳးစု နယ္ေျမေတြ အပါအဝင္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ တနံတလ်ားမွာ ရွိေနတာလို႔ ေဒၚသႏၲာက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ ေမြးဖြားသမွ် ကေလးေတြဟာ ဥပေဒနဲ႔အညီ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားပိုင္ခြင့္၊ အစိစစ္ ခံႏိုင္ခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ဥပေဒက ဆိုထားၿပီး၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတုန္း ကလည္း ဒီအခ်က္အေပၚ ဝိဝါဒ ကြဲျပားမႈ မရွိပဲ သေဘာတူညီ ႏိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကိစၥလို႔ ေဒၚသႏၲာက ေျပာပါတယ္။

ကေလးေမြးစားတာေရာ ျပႆနာရွိလား

ခုလို ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး ဥပေဒၾကမ္းကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ထဲ အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ အခ်က္နဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး "ကေလးေမြးစားခြင့္" အေပၚမွာလည္း အတိုက္အခံ ပါတီေတြက က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ ကေလးေတြကို ႏိုင္ငံသား မိဘက ေမြးစားတဲ့ အခါ၊ သားသမီး အရင္းေတြလိုပဲ အေမြဆက္ခံတာ အပါအဝင္ တျခား အခြင့္အေရးေတြလည္း တန္းတူ ရွိရမယ္လို႔ ဥပေဒက အာမခံထားပါတယ္။

ဒါကို ေထာက္ျပၾကၿပီး ေမြးစားကေလးေတြ ႏိုင္ငံသား အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္လာမွာလား ဆိုၿပီး အမ်ိဳးသားေရး လမ္းေၾကာင္း အျမင္က ေဝဖန္ၾကျပန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ ထဲမွာေတာ့ ေမြးစားကေလးေတြ ႏိုင္ငံသား ျပဳခြင့္ရသူ အျဖစ္ အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္မလာေအာင္ ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။

 ေကာ့ဆက္ဘဇား ဒုကၡသည္ စခန္းထဲ ျမန္မာသင္ပုန္းႀကီးဖတ္စာ သင္ေနၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကေလးေတြ

ႀကံခိုင္ေရးပါတီ အပါအဝင္ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ ကေတာ့ အခု ျပင္ဆင္ အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ ဥပေဒဟာ ၁၉၈၂ ဥပေဒပါ ကန္႔သတ္ခ်က္ကို လႊမ္းမိုး ပယ္ဖ်က္လိုက္တဲ့ သေဘာဆိုၿပီး ေဝဖန္ၾကပါတယ္။

သူတို႔ရဲ႕ အဓိက စိုးရိမ္ခ်က္ကေတာ့ ရခိုင္အေရးပဲ ျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ ကေလးေတြကို ေမြးစားတဲ့နည္းနဲ႔ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္လာလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘီဘီစီနဲ႔ စကားေျပာခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံသား ကိစၥမွန္သမွ် တည္ဆဲ ၁၉၈၂ ဥပေဒ ကို လႊမ္းမိုး ပယ္ဖ်က္တဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ိဳး အခု ကေလး အခြင့္အေရး ဥပေဒထဲ မပါဝင္ဘူးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးမ်ား ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဇြန္ ၇ ရက္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္း မဲခြဲ ဆုံးျဖတ္တဲ့ အထိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြထဲ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ေအာက္ကို အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္ မေပးတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္နဲ႔ ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြထဲက ကေလးငယ္ေတြကို အေထာက္အပံ့ ေပးႏိုင္ေရး ကိစၥလိုမ်ိဳး ပါဝင္ပါတယ္။

ခုေတာ့ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးမ်ား ဆိုင္ရာ ဥပေဒကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကေန အတည္ျပဳလိုက္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သမၼတက လက္မွတ္ထိုးေပးရင္ေတာ့ ဥပေဒအျဖစ္ သက္ဝင္လာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com