ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စီးပြါးဘက္ကုမၸဏီေတြ ဖိအားေပးခံရဖြယ္႐ွိ

ျမန္မာဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ဘ႑ာေရးအရ အထီးက်န္ေစဖို႔ ကုလသမဂၢက ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာစစ္တပ္ပိုင္ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ဖက္စပ္ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေပးမွဳကို ခံရပါေတာ့မယ္။ ဒီ အေၾကာင္း ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ Joshua Carroll ေပးပို႔ထားတဲ့ သတင္းလႊာကို ကိုရဲမင္းထြန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏို္င္ငံက ထိ္ပ္တန္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မွဳ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ အေရးယူဖို႔ ႀကိဳးစားေနေပမဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံက စစ္တပ္ပိုင္ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းလုပ္ေနတဲ့ နို္င္ငံတကာ ကုမၸဏီၾကီးေတြကို စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာ ဘာမွ မထူးျခားခဲ့ပါဘူး။ အခုေတာ့ ကုလသမဂၢ စုံစမ္းစစ္ေဆးသူေတြက ျမန္မာစစ္တပ္ကို အႂကြင္းမဲ့ အထီးက်န္ထားရွိဖို႔နဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ ေငြဝင္ရာ လမ္းေၾကာင္းေတြကို စူးစမ္းရွာေဖြဖို႔ အရွိန္ျမႇင့္တင္ ဖိအားေပး လာေနၾကပါၿပီ။ ၂၀၁၇ ခုနွစ္ အၾကမ္းဖက္ေတြမွဳနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ Marzuki Darusman က တိုင္းျပည္အႏွံ႔က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မွဳေတြအေပၚ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက လုံေလာက္တဲ့ အေရးယူမွဳေတြ မလုပ္တာေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို အထီးက်န္ ေအာင္ လုပ္ဖို႔ လုိအပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေငြရေပါက္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာက ပိတ္ဆို႔ႏိုင္ေအာင္ ကုလ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး ေကာ္မရွင္က အခုအခါ စစ္တပ္ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ေတြ ရွာေဖြေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္သူ Chris Sidoti က VOA ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ႏွစ္ကုန္ပိုင္းေလာက္မွာ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ၀င္ေငြရရာ ပင္မ လမ္းေၾကာင္းေတြကို က်ေနာ္တို႔ အစီရင္ခံပါမယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာက ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ စစ္တပ္နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ပိတ္ဆို႔မွဳေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ဖို႔ အေထာက္အကူ ျပဳလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

မႏွစ္ကေတာ့ Burma Campaign UK က ျမန္မာ့ စစ္တပ္နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီ အဖြဲ႔အစည္း ၄၉ ခု စာရင္းကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ အေနနဲ႔MEC လို႔ေခၚတဲ့ျမန္မာ့စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းနဲ႔ ဦးပိုင္လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဦးပိုင္ လိမိတက္ တို႔ကေန စာရင္းမဲ့ ဝင္ေငြ အမ်ားအျပား ရေနပါတယ္။ ယူေက အေျခစိုက္ Burma Human Rights Network က အမွဳေဆာင္ ဒါရုိက္တာ ဦးၾကည္ဝင္း က ဗီြအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ဒီ အဖြဲ႔အစည္း၂ ခုေၾကာင့္ စစ္တပ္က ဒီေန႔ အခုလို ရပ္တည္ေနႏုိင္တာပါ။ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ျမန္မာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြကို တျခား အာဏာရွင္ ေတြရဲ႕ စံထားထိုက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အျဖစ္ မခံႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ရဲ႕စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေပၚ ေဇာင္းေပး ၾကည့္ရွဳဖို႔ လိုပါတယ္။”

Western Union က ဦးပိုင္ရဲ႕ လက္ေအာက္က ေဒသခံ ဘဏ္တစ္ခုကို အသုံးျပဳၿပီး ေငြလႊဲေျပာင္းေပးပို႔တဲ့ လုပ္ငန္း လုပ္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုနွစ္မွာ သမၼတ အိုဘားမားက စီပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မွဳေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ဒီလို ဖက္စပ္ လုပ္တာမ်ိဳးကို လူအမ်ား ကန္႔ကြက္တာ မရွိေပမဲ့ ၂၀၁၇ ခုနွစ္ သတ္ျဖတ္မွဳေတြ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ Western Union ဟာ လူမ်ိဳးတုန္းလုပ္ေနတာကို ေငြေထာက္ပံ့ေပး ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲခံရပါတယ္။ ေဝဖန္ခ်က္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာကို မတုန္႔ျပန္ေပမဲ့ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမွဳကို မခ်ိဳးေဖာက္ဘဲ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေတြနဲ႔ အညီ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနတာလို႔ အရင္က ေျပာထားဖူးပါတယ္။ စစ္တပ္ကို ပံ့ပိုးေနတဲ့ ဒီ ကုမၸဏီေတြ ဟာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို မခ်ိဳးေဖာက္ေပမဲ့ စားသုံးသူေတြ သပိတ္ ေမွာက္တာတို႔၊ ရွယ္ယာရွင္ေတြရဲ႕ ဖိအားတို႔၊ ဥပေဒဆိုင္ရာ စိန္ေခၚ မွဳေတြ ကိုေတာ့ ရင္ဆိုင္ရဖို႔ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ Mr. Sidoti က ေျပာပါတယ္။

အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လည္း တျခား တက္ႂကြ လွဳဳပ္ရွားသူေတြလို မဟုတ္ဘဲ အေထြေထြ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မွဳ အယူအဆကို မေထာက္ခံဘူးလို႔ Mr. Sidoti က ေျပာပါ တယ္။ အစဥ္အလာအရ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားတို႔ ျမန္မာနိင္ငံအေပၚ ေထာက္ခံတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထား ေျပာင္းလဲႏိုင္တာကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ နဲ႔ ၂၀၀၀ ျပည့္နွစ္ေတြတုန္းက အေတြ႔အႀကံဳအရ အလုံးစုံ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မွဳဟာ သာမန္ ျပည္သူေတြကိုသာ နစ္နာေစ ခဲ့ၿပီး စစ္တပ္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို မထိခိုက္ခဲ့ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဒီ တBကိမ္မွာ တ႐ုတ္နို္င္ငံက ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ နို္င္ေျခရွိတဲ့ အခ်က္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ လစ္လွ်ဴ ရွဳ မထားပါဘူး။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အလုပ္က ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံခ်င္းရဲ႕ တုံ႔ျပန္မွဳေပၚမွာ အေျခမခံဘဲ မွန္ကန္တဲ့ အေထာက္အထားေတြေပၚမွာသာ အေျခခံတဲ့ ေကာက္ခ်က္ဆြဲသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာ စစ္တပ္ကို ဘ႑ေရးအရ အထီးက်န္ေစမွဳဟာ Mr. Sidoti နဲ႔ တက္ႂကြလွဳပ္ရွားသူ ဦးေက်ာ္ဝင္းတို႔အတြက္ေတာ့ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခုရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တခုမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆုံးပန္းတိုင္က သတ္ျဖတ္မွဳေတြမွာ တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြကို အေရးယူ အျပစ္ေပးဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

ရဲမင္းထြန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com