ေက်ာက္တန္းရြာအျဖစ္အပ်က္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္သြားေရာက္စံုစမ္း

ေမလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကက္ေျခနီအသင္း MRCS ႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ ICRC တို႔မွဝန္ထမ္းမ်ားက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့တဲ့ ေက်ာက္တန္းေက်းရြာမွ လူနာ ၃ဦးကို ေစတီျပင္တိုုက္နယ္ေဆးရံု မွ စစ္ေတြအေထြေထြေရာဂါကုေဆး႐ုံႀကီးသို႔ ပို႔ေဆာင္ေပး (သတင္းဓါတ္ပံု- ICRC Myanmar)

ထိန္းသိမ္းထားစဥ္အတြင္း တပ္မေတာ္က ပစ္ခတ္တာေၾကာင့္ လူ ၇ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္က ေက်ာက္တန္းေက်းရြာကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က လာေရာက္ စံုစမ္းခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ရပ္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စာသင္ေက်ာင္းကို သြားေရာက္စစ္ေဆးသလို ေသဆံုးခဲ့သူေတြရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြကိုလည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုမိုးေဇာ္ တင္ျပေပးပါမယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္တန္းေက်းရြာက ရြာသား ၂၇၀ ေက်ာ္ကို တပ္မေတာ္က ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးစဥ္ ေမလ ၂ ရက္ေန႔ မနက္အေစာပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ပစ္ခတ္မႈမွာ ရြာသား ၇ ေယာက္ ေသဆံုးၿပီး ၈ ေယာက္ ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့အေပၚ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က လာေရာက္ စံုစမ္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေက်ာက္တန္းရြာကို လာေရာက္စံုစမ္းတာကို ေဒသခံရြာသားတစ္ဦးက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။

“ေသသြားတဲ့ (သူေတြရဲ့) မိသားစုေတြနဲ႔ ေတြ႔တယ္လုိ႔ ေတြ႔လုိက္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္ထဲကို ေရာက္သြားတဲ့ (သူေတြရဲ့) မိဘေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔တာေတာ့ ျမင္လုိက္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဒဏ္ရာရတဲ့ သူေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ခ်င္တယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒဏ္ရာရတဲ့ သူေတြက ရြာမွာ မရိွဘူး ျဖစ္ေနလို႔။ ခနေလးပဲ။ နာရီ၀က္ေလာက္ပဲ ၾကာတယ္ ျပန္သြားၾကတယ္ ရေသ့ေတာင္ကို။ ဒီမွာေတာ့ စစ္ေဆးတာေတြေတာ့ မရိွဘူး။ ရေသ့ေတာင္ကို ၂နာရီခ်ိန္းထားတယ္ ဒီေန႔။ အဲေတာ့ ေသသြားတဲ့ ၇ ေယာက္ထဲက မိသားစုေတြ ပါမယ္။ ၿပီးရင္ အခ်ဳပ္က် ေနသူေတြရဲ့ မိသားစုေတြပါမယ္ ထင္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာေရးဆုိခြင့္ရိွသူ ဦးယုလြင္ေအာင္က အခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ ေက်ာက္တန္းေက်းရြာ စာသင္ေက်ာင္းကို သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့သလို ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ဦးစီးဌာနမွာ ရြာသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေနေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

စံုစမ္းေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနကို တင္ျပသြားဖို႔ရိွေၾကာင္းနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ စံုစမ္းဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ဦးယုလြင္ေအာင္က အခုလုိ ဆက္ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ထံုးစံအတုိင္းကေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေပါ့ေနာ္။ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ ဆုိင္ရင္ ျပည္ထဲေရးေပါ့။ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ဆုိင္ရင္ ကာကြယ္ေရးေပါ့။ ဒီထက္နည္းနည္းႀကီး က်ယ္တယ္ ထင္ရင္ သမၼတေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔က တင္ျပရမွာေပါ့ေနာ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ စံုစမ္းေမးျမန္းေနတုန္းဆုိေတာ့ ဘာမွ မေျပာႏိုင္ေသးဘူးေပါ့ေနာ္။ အခုေတာ့ ဇာတ္အိမ္က မေပၚေသးဘူးေပါ့ေနာ္။ ရြာသားေတြ ေျပာတဲ့ အသံပဲ ၾကားေနရတာ။ က်ေနာ္တို႔ ေမးျမန္းေနတုန္းပဲ ရိွပါေသးတယ္ဗ်ေနာ္။”

ေက်ာက္တန္းရြာမွာ လူ ၂၇၅ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးၿပီးေနာက္ တပ္မေတာ္က ပစ္ခတ္လုိ႔ လူ ၇ေယာက္ေသဆံုးတဲ့အေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆး အေရးယူဖုိ႔အတြက္ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီက နိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို ေမလ (၂) ရက္ေန႔ရက္စြဲနဲ႔ တိုင္ၾကားစာ ေပးပို႔ထားခဲ့ပါတယ္။

ေမလ ၃ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ဒီအခင္းျဖစ္ပြားတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက အခုလို ေျပာဆုိထားပါတယ္။

“ေက်ာင္းထဲမွာရိွေနတဲ့ ဖမ္းဆီးထားတဲ့အဖဲြ႔ေတြကေနၿပီး ညာသံေပး ေအာ္ဟစ္ၿပီးေတာ့မွ ရန္လိုတဲ့ အျပဳအမူေတြနဲ႔ လာတာရိွတယ္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြဘက္ လာတာရိွတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အဲဒီပဲြစကတည္းက ထြက္ေျပးတာ ရိွတယ္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြ ရိွထားတဲ့ဘက္မွာ အေစာင့္ခ်ထားတဲ့ဘက္ကို လာတဲ့ အဖဲြ႔ေတြကို ပထမဆံုးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က လူအုပ္စုထိန္းသိမ္းတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြအတိုင္း ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထံုး ၁၃၁ အတိုင္းပဲ ဟန္႔တားတယ္။ ဟန္႔တားတယ္ဆုိတာေတာ့ ေအာ္ဟစ္ၿပီးေတာ့က် တားဆီးတယ္။ မရဘူး။ ၿပီးရင္ေတာ့ ေသနတ္ မုိးေပၚေထာင္ေဖာက္ၿပီးေတာ့က် ေျခာက္လွန္႔ ပစ္ခတ္တယ္။ လူစု မကဲြဘူး။ လူစုမကဲြတဲ့အျပင္ အဲဒီထဲက တခ်ိဳ႕လူေတြက လက္နက္ လုမယ့္ ပံုစံမ်ိဳးထိ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီပံုစံမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ မလဲြမေရွာင္သာဘဲ က်ေနာ္တုိ႔ ပစ္ခတ္ ထိန္းသိမ္းခဲ့ရတာ ရိွတယ္။”

ထိန္းသိမ္းခံထားရသူေတြဟာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြကို ရန္မူလို႔ ပစ္ခတ္တားဆီးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က ေျပာဆိုေပမယ့္ ေဒသခံေတြနဲ႔ ဒဏ္ရာရသူေတြကေတာ့ ဒါကိုျငင္းပါတယ္။ စိတ္မႏွံ႔သူတဦးေၾကာင့္ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ၿပီး လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြဘက္က တမင္ ပစ္ခတ္တာလို႔ ဆိုေနပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ကို လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ဖို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔တို႔က ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိန္၀င္းကလည္း ဒီျဖစ္စဥ္ကို ဥပေဒနဲ႔အညီ စံုစမ္းစစ္ေဆးမွာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြရိွရင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိထားပါတယ္။

ေက်ာက္တန္းရြာက ဖမ္းဆီးခံရသူ ၂၇၅ ေယာက္မွာ လူ ၄ ေယာက္က AA တပ္ဖဲြ႔၀င္ ၂ ဦးကို သံသယရိွသူအျဖစ္ ဖမ္းဆီးထားၿပီး တရားဥပေဒအရ အေရးယူမွာျဖစ္ေၾကာင္း ၄ ဦးမွာ ထြက္ေျပးခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ က်န္သူေတြကို ျပန္လည္လႊတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း တပ္မေတာ္က သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ကိုမိုးေဇာ္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com