ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စိ္မ္ေခၚမႈမ်ား ႏွင့္ အလားအလာ

ျမန္မာ-တ႐ုတ္ ၂ ႏိုင္ငံၾကား ႏွစ္႐ွည္လမ်ား ညွိႏိႈင္းၿပီးမွ ရ႐ွိလာတဲ႔ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္း မူေဘာင္သေဘာတူညီခ်က္ ဆိုတာဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က သေဘာတူညီထားခဲ႔တဲ႔ စီမံကိန္းႀကီးရဲ႔႕ ကနဦးအစိတ္အပိုင္းငယ္တခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပထမအဆင့္ကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖၚႏိုင္ေရးအတြက္ မွာပင္ အခက္အခဲေတြ ႐ွိေနေသးတယ္လို႔ ေလ႔လာသူေတြက ယူဆေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ က တ႐ုတ္မူ၀ါဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ Yun Sun နဲ႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာ-တ႐ုတ္ ၂ ႏိုင္ငံၾကားမွာ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္း မူေဘာင္သေဘာတူညီခ်က္ဆိုတာဟာ တကယ္ေတာ့၂၀၁၅ ခုႏွစ္က သေဘာတူညီထားခဲ႔တဲ႔ ေက်ာက္ျဖဴအထူးစီးပြားေရး စီမံကိန္းသေဘာတူညီခ်က္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းငယ္တခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလို ၃ ႏွစ္ေတာင္ၾကာေအာင္ ညိွႏိႈင္းခဲ့ရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ျမန္မာက တ႐ုတ္မွာအေၾကႊးသံသရာလည္ရင္း အက်ိဳးမဲ့ ျဖစ္ေလမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္စိတ္ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါျဖင့္အခုသေဘာတူညီၿပီးခဲ့သမွ်အစိတ္အပိုင္းငယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥမွာေရာ အေၾကြးပိၿပီးအခက္ၾကံဳရမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္စရာ မ်ိဳးမရွိေတာ့ဘူးလား။ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ Stimson သုေတသနအဖြဲ႔ Center ရဲ႕ တရုတ္ေရးရာ ပူးတြဲ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Yun Sun က အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။

"ေရနက္ဆိပ္ကမ္းရဲ႕ စုစုေပါင္းပမာဏက ေဒၚလာ ၇.၂ ဘီလီယံရွိပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း စိုက္မယ္ဆိုရင္ ေဒၚလာ ၂ ဘီလီယံရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရပါမယ္။ အဲဒီထဲမွာ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန တ၀က္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ျမန္မာဘက္က စိုက္တဲ့ေျမအတြက္ သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံ က်န္ပါေသးတယ္။ ျမန္မာအတြက္ သိပ္မ်ားတဲ့ပမာဏပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္း ပထမအဆင့္ကိုပဲ ေလာေလာဆည္လုပ္မယ္လို႔ ျမန္မာဘက္က စဥ္းစားလာတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဆိုေတာ့ ေနာက္ဆံုး ၇.၂ ဘီလီယံ စီမံကိန္းျဖစ္လာမလားဆိုတာ က်မတို႔ မသိေသးပါဘူး။ အခုေလာေလာဆည္ စုစုေပါင္းပမာဏက ေဒၚလာ ၁.၃ ဘီလီယံပဲရွိေသးေတာ့ ျမန္မာဘက္က တာ၀န္ယူရမယ့္ ပမာဏနည္းပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ စုစုေပါင္းပမာဏ ေဒၚလာ ၇.၂ ဘီလီယံ ဆက္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာဘက္က ဘ႑ာေရး၀န္ထုတ္၀န္ပိုးအင္မတန္ႀကီးမားလာႏိုင္ပါတယ္။

ဒါအျပင္ တရုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ စီမံကိန္းေတြအေပၚ ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ စိုးရိမ္မႈအမ်ားဆံုးရွိေနတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။

"သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူေနမႈ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္လာမလား ဒီ စီမံကိန္းက အလုပ္အကိုင္ေတြေရာ ဖန္တီးလာႏိုင္မလား။ ေဒသခံေတြအလုပ္ခန္႔ဦးေတာ့ အလုပ္ကိုင္အေျခအေနေတြ ဆက္ဆံေရးအေျခအေနေတြအဆင္ေျပပါ့မလားဆိုတာေတြ ေဒသခံေတြ စိုးရိမ္ေနတာပါ။ ေဒသခံေတြ စိုးရိမ္တဲ့အျပင္ ျပည္ပက ေလ့လာသူေတြလည္း ေစာင့္ၾကည့္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ျပဳန္းတီးမႈကို စိုးရမ္တဲ့ စိုးရိမ္မႈကို တရုတ္တို႔ လုပ္ခ်င္တဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျမန္မာျပည္သူေတြတရပ္လံုး ကန္႔ကြက္ ဆန္႔က်င္ခဲ့တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ႔ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္း ျမန္မာဘက္က သေဘာတူ ခဲ့တာကိုက ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို တရုတ္ေတြ ဆက္မလုပ္ရေအာင္ လမ္းလြဲေပးလိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ ေတာင္မွ တခ်ိဳ႕သံုးသပ္ၾကတာပါ။

ဒါျဖင့္ရင္ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းကို အစရၿပီဆိုေတာ့ တရုတ္ကေၾကနပ္သြားၿပီး ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို လံုး၀ ပစ္ပယ္လိုက္စရာရွိပါသလား။ Yun Sun က အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။

" ျမစ္ဆံုမွာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံထားတဲ့ တရုတ္ကုမၸဏီက သူတို႔သံုးထားၿပီးတဲ့ေငြေတြကို ေမ့လိမ့္မယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ အခုတရုတ္အစိုးရက ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းကို သိပ္ၿပီးေတာ့ အေလးထားလာေတာ့ ျမစ္ဆံုကိစၥကို ေနာက္တမ္းပို႔ထားလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လံုး၀ပစ္ပယ္လိုက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ၂ ဖက္အစိုးရေတြက ျမစ္ဆံုကို လံုး၀ဆက္မလုပ္ေတာ့ဘူး အခုအကုန္ခံထားၿပီးတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈကိစၥကိုလည္း ေျဖရွင္းၿပီးၿပီလို႔ မေျပာႏိုင္ေသးသမွ် ဒီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းက ဆက္ရွိေနလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။"

အခုမူေဘာင္သေဘာတူညီခ်က္ဟာ မူလစီစဥ္ခဲ့တဲ့ ေဒၚလာ ၇.၂ ဘီလီယံတန္ဖိုးရွိတဲ့ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္တခုလံုးရဲ႕ ကနဦး ပထမေျခလွမ္းသာျဖစ္ပါတယ္။ စီမံကိန္တခုလံုးကိုဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဦးမယ္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကရွိေနေသးေတာ့ ေၾကြးျမီျပႆနာ၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ ျပႆနာေတြအျပင္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း တေလ်ာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာ ဘယ္လိုေဘးရိုက္ခတ္ႏိုင္သလဲ ၊ ျမန္မာ့မဟာဗ်ဴဟာအေျခအေန စသျဖင့္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာေတြလည္းအမ်ားႀကီးရွိေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com