တ႐ုတ္ျပည္က ေပ်ာက္ဆုံးမႈေတြေၾကာင့္ အစိုးရရဲ႕ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ ေတြ႕ရ

တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ နာမည္အႀကီးဆုံး ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီးနဲ႔ အင္တာပို အႀကီးအကဲတို႔ မၾကာခင္က ေပ်ာက္သြားခဲ့ၿပီးမွ အဖမ္းခံရေၾကာင္း ေတြ႕ရ

တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံမွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ႏွစ္ေယာက္ မၾကာခင္က ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့ ကိစၥေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ရဲ႕ တရားေရး စနစ္ကို ႏိုင္ငံတကာက ျပန္ အာ႐ုံစိုက္လာၾကပါတယ္။ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းေတြ အေၾကာင္း ကိုေရာ သတိျပဳလာၾကပါတယ္။

ပထမဆုံး ေပ်ာက္သြားတာက ထိပ္တန္း မင္းသမီး ဖန္ပင္းပင္းပါ။

ဒီႏွစ္ ေႏြရာသီမွာ မင္းသမီးကို လူမႈကြန္ရက္နဲ႔ ျပင္ပမွာ လုံးဝ မေတြ႕ရဘဲ ေပ်ာက္ခ်က္သား ေကာင္းေနပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာက်မွ အခြန္ေရွာင္တဲ့ ကိစၥ နဲ႔ ေတာင္းပန္ရတဲ့ ကိစၥက ထြက္လာပါတယ္။

ဖန္ပင္းပင္း ျပန္ထြက္လာၿပီး ႏွစ္ရက္မွာပဲ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈခင္း စုံစမ္းေရး ရဲအဖြဲ႕ အင္တာပိုက ဥကၠ႒ မန္ဟုန္ေဝ တ႐ုတ္ျပည္ လာရင္း ေပ်ာက္သြားျပန္ပါတယ္။ သူ႔မိန္းမဆီ ပို႔တဲ့ ေနာက္ဆုံး တယ္လီဖုန္း မက္ေဆ့ခ်္မွာ ဓားပုံ ပါပါတယ္။ သူ အႏၲရာယ္နဲ႔ ႀကဳံေနရၿပီလို႔ မိန္းမက အဓိပၸာယ္ေကာက္ပါတယ္။

ေအာက္တိုဘာ ၈ ရက္မွာပဲ သူ႔ကို လာဘ္စားမႈ နဲ႔ စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္ေတြက ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

ဒီအမႈ ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက အာ႐ုံစိုက္မႈ ရွိလာပါတယ္။ တကယ္က တ႐ုတ္မွာ ဖမ္းဆီး ေပ်ာက္ကြယ္မႈေတြက အဆန္း မဟုတ္ပါဘူး။
ေပ်ာက္ကြယ္မႈ၊ ခံဝန္ခ်က္နဲ႔ အျပစ္ဒဏ္

ေပ်ာက္ဆုံးသူတို႔ ျပည္သူ႔သမၼတ ႏိုင္ငံ စာအုပ္ကို ေရးတဲ့ မိုက္ကယ္ ကက္စတာကေတာ့ ဒီလို အတင္းဖမ္းဆီး ေပ်ာက္ကြယ္မႈေတြဟာ သမၼတရွီေခတ္ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္ကို ျပေနတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။

ပုံမွန္ အားျဖင့္ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ဖမ္းဆီးမႈ အခင္းအက်င္းကိုလည္း သူက ရွင္းျပပါတယ္။

    တေယာက္ခ်င္းလိုက္ ေပ်ာက္သြားတဲ့ ကိစၥေတြက ရက္ေတြ သီတင္းပတ္ေတြနဲ႔ခ်ီ ၾကာတတ္ၿပီး အဲဒါကလည္း သူတို႔ကို ဘာေၾကာင့္ ဖမ္းထားတယ္ ဆိုတာကို အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ေျပာတဲ့အခ်ိန္ထိ ၾကာတတ္ ပါတယ္။
    ေနာက္ၿပီး လူသိရွင္ၾကား အျပစ္ဝန္ခံတာနဲ႔ ေတာင္းပန္တာေတြ လုပ္ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ႏွစ္ခ်ီ ဖမ္းထားၿပီး ဘာသတင္းမွ ထြက္မလာတာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။
    ေနာက္ထပ္ ေထာင္ခ်တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈေတြလည္း ရွိတတ္ၿပီး ဖန္ပင္းပင္းကေတာ့ ေဒၚလာ ၁၂၉ သန္းဖိုး ဒဏ္ေၾကးတပ္ခံရပါတယ္။

ဒီလို ေပ်ာက္သြားတဲ့ ကိစၥေတြက လူတန္းစား ေပါင္းစုံမွာ ျဖစ္တတ္ၿပီး ဒီစာရင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေန၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားတဲ့ အရာရွိ၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ရမယ္ရွာခံရတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြ အျပင္ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေဒါသထြက္ေအာင္ ေဝဖန္တဲ့စာေတြ ေရးတဲ့ စာအုပ္ဆိုင္ရွင္ေတြလည္း ပါတတ္ပါတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့ ထိပ္ဆုံးကေန ပါတီနဲ႔ ကာရန္မသင့္ျဖစ္လို႔ ေလွ်ာက်လာသူေတြလည္း ပါပါတယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး

ရွီက်င္ပင္း တ႐ုတ္ျပည္မွာ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာတဲ့ ၂ဝ၁၂ က စၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွာ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ေဘာင္က က်ဥ္းလာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို ႏွိပ္ကြပ္မႈက ပိုၾကမ္းၿပီး ပိုစနစ္က်လာပါတယ္။

ရွီရဲ႕ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္ေၾကာင့္ အရာရွိ တသန္းေက်ာ္ေလာက္ အေရးယူခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလို လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးနဲ႔ ရန္ဘက္ေတြကို ႏိုင္ငံေရး အရ ဖယ္ရွားဖို႔ လုပ္ေနတာလို႔ တ႐ုတ္ အစိုးရကို စြပ္စြဲတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ျပည္တြင္းမွာ ဖန္ပင္းပင္းနဲ႔ မန္ဟုန္ေဝတို႔ထက္ ပိုၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ အာဏာရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြလည္း ဖမ္းတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒီထဲမွာ ဝါအရင့္ဆုံးကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္မွာ တတိယ အာဏာအရွိဆုံး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဂ်ိဳယုန္ကန္း ပါ။

ျပည္တြင္း လုံၿခဳံေရးကိုလည္း တာဝန္ယူခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝ၁၅ မွာ သူ႔ကို လာဘ္စားမႈ၊ အာဏာအလြဲသုံးမႈ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္တသက္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ အုပ္စိုးမႈ အႏွစ္ ၇ဝ ရွိ

ဂ်ိဳယုန္ကန္းရဲ႕ အေငြ႕အသက္ကို လုံးဝ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ရမယ္ ဆိုၿပီး မန္ဟုန္ေဝကို စြပ္စြဲမႈေတြ ေၾကညာခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ အစိုးရ ဘက္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

မန္ဟုန္ေဝကို ဂ်ိဳယုန္ကန္းလက္ထက္မွာ ျပည္သူ႔လုံၿခဳံေရး ဌာန ဒုတိယ ဝန္ႀကီး အထိ ရာထူးတိုးေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ သူ႔ကို ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ႏွိပ္ကြပ္တာ လို႔ပဲ တ႐ုတ္အေရး ေစာင့္ၾကည္သူေတြက ယူဆပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဖန္ပင္းပင္းနဲ႔ မန္ဟုန္ေဝလို ကမာၻသိ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ကိုင္တြယ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္အေပၚ အျမင္တမ်ိဳး ရွိလာၾကပါတယ္။

သူတို႔ကို ခ်က္ခ်င္းဖမ္းၿပီး စစ္ေဆးေရး စေၾကာင္း ေၾကညာတာ မလုပ္ဘဲ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ေပ်ာက္ေနတဲ့ ကိစၥက လူအမ်ား အာ႐ုံစိုက္မႈ ရေစလို႔ပါပဲ။

တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက သူ႔အာဏာ ခိုင္မာတာကို ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပမွာပါ ျပလိုပုံ ရတယ္လို႔ အာရွ အသင္းေတာ္က တ႐ုတ္ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး အႀကီးတန္း သုေတသီ အိုက္ဆက္ စတုန္း ဖစ္ရွ္က ေျပာပါတယ္။

သူတို႔ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္႐ြက္ပုံ၊ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ပုံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပက လူေတြကိုပါ ဘာမွ ရွင္းျပစရာ မလိုတဲ့ပုံ ယူဆပုံ ရတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ျပည္တြင္း ပရိသတ္

ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ အျမင္အရ ဒီလို စုံစမ္းစစ္ေဆးခံရသူေတြဟာ ေပ်ာက္သြားတာ မဟုတ္ဘဲ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ နည္းစနစ္အရ ထိန္းသိမ္းထားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

 ေမာ္စီတုန္းအလြန္မွာ ရွီက်င္ပင္းက အာဏာအရွိဆုံး တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာ

မန္လို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးက ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ရာထူးႀကီးေတြ ရလာတာဟာ တ႐ုတ္ျပည္ကို ႏိုင္ငံတကာမွာ ၾသဇာပိုတက္လာေစပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ မန္ကို ဖမ္းတဲ့ကိစၥကေတာ့ ကုလသမဂၢ၊ ကမာၻ႔ဘဏ္၊ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြ အဖြဲ႕၊အိုလံပစ္ ေကာ္မတီ စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ေတြ အားလုံးမွာ တ႐ုတ္ျပည္က ခန္႔ထားသူ မွန္သမွ်ကို သတိမေပးဘဲ ခ်က္ခ်င္း ဖမ္းလို႔ရတယ္ ဆိုတာ ရွင္းရွင္း ေျပာလိုက္တာပဲလို႔ မစၥတာ စတုန္းဖစ္ရွ္က ေျပာပါတယ္။

မန္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္မွာေတာ့ ပါတီဝင္ တေယာက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ဖမ္းဆီးမႈေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ တ႐ုတ္ျပည္ သိကၡာကို ထိခိုက္ေပမယ့္ ဒီသတင္းစကားကို အဓိက ေပးလိုတာက ျပည္တြင္း ပရိသတ္ပဲ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ကက္စတာက ေျပာပါတယ္။

ကမာၻေပၚမွာ ေၾကးအျမင့္ဆုံး ႐ုပ္ရွင္ သ႐ုပ္ေဆာင္တေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ဖန္ပင္းပင္း

ဒါဟာ ဖမ္းခံရသူသာမက သူ႔နံေဘးက အသိုင္းအဝိုင္းကိုပါ ဖဲ့ခ်ိဳးလိုက္တာပဲ လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေနေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အခြန္ေရွာင္တဲ့ နာမည္ေက်ာ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရး ၿပိဳင္ဘက္ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လို အသိုင္းအဝိုင္း ေလာကကိုမဆို သတိေပးတာလို႔ ေျပာပါတယ္။

အင္တာပိုက မန္ရဲ႕ ႏုတ္ထြက္စာကို လက္ခံတာကိုလည္း အမ်ားစုက အံ့ၾသၾကပါတယ္။ ဒီစာကို ဖမ္းထားတဲ့ေနရာက ပို႔တာကိုလည္း ေမးခြန္းမထုတ္ဘဲ လက္ခံလိုက္တာပါ။

သက္ေသအေထာက္အထား စစ္လို႔မရတဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို အင္တာပိုက လက္ခံၿပီး ထပ္မံ ဖိအားေပးတာေတြ မလုပ္ဘူးလို႔လည္း ကက္စတာက ေျပာပါတယ္။
ေပ်ာက္သြားသူေတြ ဘာျဖစ္သြားသလဲ

ရက္ရက္စက္စက္ စစ္တဲ့နည္းေတြ ရွိတယ္လို႔လည္း ကက္စတာက ဆိုပါတယ္။ မအိပ္ဘဲ ေနခိုင္းတာ၊ တခ်ိန္လုံး ညႇဥ္းပန္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္တာ စတဲ့ နည္းေတြပါ။ လူေတြကို ပုံစံမ်ိဳးစုံနဲ႔ မတ္တတ္ အၾကာႀကီး ရပ္ခိုင္းတာ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ မေတာ္တေလ်ာ္ျပဳတာ၊ နံပါတ္တုတ္နဲ႔ ႐ိုက္တာ၊ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ေရွာ့တိုက္တာေတြ အထိ ရွိပါတယ္။

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူလား၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေနလား၊ ပါတီ အရာရွိႀကီးလား၊ နာမည္ႀကီးလား စစ္တဲ့သူဟာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးလဲ အေပၚ မူတည္တယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

နာမည္ႀကီးမို႔လို႔ ပိုၿပီး ေကာင္းေကာင္း ဆက္ဆံခံရမယ္ ဆိုတာ မေသခ်ာဘူးလို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ လူေတြ ထင္တာထက္ ႏွိပ္စက္တာေတြက ပိုဆိုးတတ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

တ႐ုတ္ အစိုးရကေတာ့ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာေတြ လုပ္တယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ျငင္းပယ္ပါတယ္။

အဖမ္းခံရခ်ိန္မွာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီလိုေပ်ာက္သြားသူေတြ ျပန္ေပၚလာၿပီး သူတို႔အျပစ္ေတြကို ဝန္ခံ ေတာင္းပန္ရတာကလည္း မလြဲမေသြ လုပ္ရပါတယ္။

ဖန္ပင္းပင္းက သူလုပ္ခဲ့သမွ် ကိစၥေတြအတြက္ အရွက္ရမိေၾကာင္း ေျပာၾကားသလို ပါတီနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ မူဝါဒေကာင္းေတြရယ္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ခ်စ္ခင္မႈရယ္ မရွိဘဲ ဖန္ပင္းပင္း ဆိုတာ ေပၚမလာဘူး လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

မန္ဟုန္ေဝကိုေတာ့ လာဘ္စားမႈေတြနဲ႔ ႐ုံးတင္ အျပစ္ေပးခံရမွာက ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါး ေသခ်ာတဲ့ပုံ ရွိပါတယ္။

ဒီလို နာမည္ႀကီးေတြကို ဖမ္းတဲ့ကိစၥကို ၾကည့္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ တ႐ုတ္အစိုးရက သူ႔စည္းကမ္းနဲ႔ သူရွိတယ္ဆိုတာ ျပေနတယ္လို႔ သုံးသပ္သူေတြက ယူဆေနၾကပါတယ္။

အျပင္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ရွီက်င္းပင္ကို သစၥာခံမႈက အရင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com