တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပါကစၥတန္ကို ေႂကြးဒဏ္ပိႏိုင္သလား

ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Shah Mehmood တ႐ုတ္ႏုိင္္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Wang Yi တို႔ ပါကစၥတန္၊ အစၥလာမ္မာဘတ္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ၾကစဥ္။

ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံကို အေႂကြးေထာင္ေခ်ာက္ထဲေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ေနတယ္ဆိုတဲ့ ေဝဖန္ေျပာဆိုခ်က္ေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ပယ္ခ်ပါတယ္။ ပါကစၥတန္မွာေရာက္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္္ငံေတာ္ေကာင္စီဝင္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Wang Yi ဟာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Shah Mehmood Qureshi နဲ႔ အစၥလာမ္မာဘတ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စေနေန႔က ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့ ေနာက္ အဲဒီလို တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုတာပါ။ အစၥလာမ္မာဘတ္ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန Ayaz Gul ေပးပို႔တဲ့သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္္း က ေျပာျပပါမယ္။

ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံမွာ မၾကံဳစဖူးႀကီးမားတဲ့ပမာဏနဲ႔ ေဒၚလာဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို တ႐ုတ္က ကာကြယ္ ေျပာဆိုတာပါ။ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အစီအစဥ္ဟာ ေငြျပတ္ေနတဲ့ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံကို “တ႐ုတ္ အေႂကြးေထာင္ေခ်ာက္” ထဲ ေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ပယ္ခ်ပါတယ္။

တ႐ုတ္-ပါကစၥတန္ စီးပြားေရးစၾကၤန္ (CPEC) လို႔ေခၚတဲ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံအစီအစဥ္ႀကီးဟာ အလ်င္အျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ကမာၻလံုးဆုိင္ရာ Belt and Road (BRI) အစီအစဥ္ရဲ႕ တစိတ္္တပိုင္းပါ။ BRI ဟာ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီ က်င့္ဖ်င္ရဲ႕ အထူးစီမံကိန္း ျဖစ္ပါတယ္။

CPEC စီမံကိန္းအရ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကြန္ယက္၊ စြမ္းအင္စီမံကိန္းေတြ၊ Gwadar မွာ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း တခုနဲ႔ အထူးစီးပြားေရး ဇံုတို႔ကို တည္ေဆာက္ အဆင့္ျမႇင့္မွာပါ။ ဒီစီမံကိန္းကေန ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္အေရာက္မွာ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းဗဟိုခ်က္တခု ျဖစ္လာ ေစဖို႔ ပါကစၥတန္ရဲ႕ စက္မႈလုပ္ငန္းဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို အေထာက္အကူျပဳမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ေလးႏွစ္အတြင္း CPEC စီမံကိန္းကေန ပါကစၥတန္္မွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ၁၉ ဘီလီယံေဒၚလာထိ ရွိလာတယ္လို႔ ဝန္ႀကီး Wang ကေျပာပါတယ္။ အေစာပိုင္းက စတင္ထားတဲ့ စီမံကိန္း ၂၂ ခုကို အၿပီးသတ္ထား ၿပီးၿပီ ဒါမွမဟုတ္ အၿပီးသတ္ေနၿပီ လို႔ဆိုပါတယ္။

စီမံကိန္း ၁၈ ခုအတြက္ တ႐ုတ္ရဲ႕ တိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဒါမွမဟုတ္တ႐ုတ္ရဲ႕ ေငြေၾကးအကူအညီနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာလို႔ ဝန္ႀကီး Wang က ရွင္းျပပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ CPEC စီမံကိန္းေတြရဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အပို္င္းအေပၚ စိုးရိမ္မႈေတြရွိေနတာကိုလည္း ပယ္ခ်ပါတယ္။

“CPEC အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ပါကစၥတန္ေပၚ အေႂကြးဝန္မပိေစဖို႔အတြက္ စီမံကိန္းေလးခု၊ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ေဒၚလာ ၆ ဘီလီယံကိုပဲ အတိုးႏႈန္းသက္သာတဲ့ ေခ်းေငြနဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတာပါ။ ဒီစီမံကိန္းေတြ ၿပီးဆံုးလို႔ လည္ပတ္ၿပီဆိုရင္ ႀကီးမားတဲ့ စီးပြားေရးအက်ဳိးျမတ္ေတြ ရလာမွာျဖစ္ၿပီး ပါကစၥတန္စီးပြားေရးမွာ သိပ္ကိုအက်ဳိးရွိလာမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ပါကစၥတန္ရဲ႕ျပည္ပေႂကြးၿမီ ၄၇% ဟာ ႏုိင္္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ IMF နဲ႔ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ ADB တို႔ကေန ယူထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဝန္ႀကီး Wang ကေျပာပါတယ္။

တ႐ုတ္အေႂကြးေတြကို ျပန္ဆပ္ဖို႔သက္သက္အတြက္ IMF ကေန ေခ်းေငြအသစ္တခုယူဖို႔ ပါကစၥတန္က စီစဥ္ေနတယ္ဆုိၿပီး အေမရိကန္ကေဝဖန္တာကိ ုတုန္႔ျပန္ပံုရတဲ့အေနနဲ႔ ဝန္ႀကီး Wang က အဲဒီလို အေသးစိတ္ အေျခအေနေတြကို ေျပာသြားတာပါ။ အေမရိကန္ရဲ႕စြပ္စြဲခ်က္ကို ပါကစၥတန္ေရာ တ႐ုတ္ကပါ အေျခအျမစ္ မရွိဘူးဆိုၿပီး ျငင္းထားပါတယ္။

ပါကစၥတန္ရဲ႕ျပည္ပေႂကြးၿမီ ေဒၚလာ ၆၉ ဘီလီယံမွာ တ႐ုတ္အေႂကြးက CPEC ေခ်းေငြ ေဒၚလာ ၆ ဘီလီယံ အပါအဝင္ ၈.၄ ဘီလီယံေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး Asad Umar ဒီလအေစာပိုင္းက လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပတဲ့ စာရင္းေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။

CPEC ေခ်းေငြကို စီမံကိန္းေတြၿပီးတဲ့အထိ အတိုးႏႈန္း ၂% ေပးရတယ္လုိ႔ ပါကစၥတန္နဲ႔ တ႐ုတ္တာဝန္ရွိ သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္အေရာက္မွာ စုစုေပါင္းအတိုးက ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံေလာက္ရွိမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mike Pompeo ပါကစၥတန္ကိုသြားၿပီး ႏွစ္ႏုိ္င္ငံဆက္ဆံေရး ျပန္ေကာင္းလာဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Imran Khan နဲ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ တရားဝင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးအၿပီး ရက္ပို္င္း အတြင္းမွာပဲ ဝန္ႀကီး Wang ပါကစၥတန္ကို သြားတာပါ။

အေမရိကန္နဲ႔ ပါကစၥတန္ၾကား ဆက္ဆံေရး ယိုယြင္းက်ဆင္းေနခ်ိန္မွာပဲ တ႐ုတ္နဲ႔ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈေတြက ပိုၿပီး နက္႐ိႈင္းလာေနတာပါ။

ပါကစၥတန္ဟာ အိမ္နီးခ်င္း အာဖဂန္နစၥတန္္္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အာဖဂန္တပ္ဖြဲ႔ေတြကို တုိက္ခိုက္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္ဝါဒီေတြကို သူ႔ႏုိင္ငံထဲမွာ လက္ခံထားတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြေၾကာင္း အေမရိကန္္နဲ႔ ပါကစၥတန္ၾကား ဆက္ဆံေရး က တင္းမာေနတာပါ။ အဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ပါကစၥတန္ တာဝန္ရွိသူေတြက အစဥ္တစိုက္ ျငင္းဆိုေနပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com