ရခိုင္အေရး တရားစြဲႏိုင္ဖို႔ ကုလအႀကီးအကဲ ေတာင္းဆို

သူ႔ရဲ႕ ပထမဆုံး မိန္႔ခြန္းမွာ ရခိုင္ေဒသ အတြင္း တိုက္ခိုက္မႈေတြ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြ ဆက္ရွိေနပုံ ေပၚတယ္လို႔ ဆို

ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ေဒသမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ အတြက္ တရားစြဲဆို ႏိုင္မလား ဆိုတာ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ အေထာက္ အထား ေတြ ရရွိႏိုင္ဖို႔ တရားစီရင္ေရး အဖြဲ႕ ပုံစံမ်ိဳး အဖြဲ႕အသစ္ တခု ဖြဲ႕ဖို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အႀကီးအကဲ မီခ်ဲလ္ ဘာခ်လက္ က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့လက ကုလသမဂၢရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕ရဲ႕ ရခိုင္ အေရးနဲ႔ ပက္သတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ၊ လူသားမ်ိဳး ႏြယ္ေတြ အေပၚ လူမဆန္တဲ့ က်ဴးလြန္မႈ နဲ႔ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္ အထားေတြ ေတြ႕တယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။

အဲဒီ စုံစမ္းစစ္ေဆး သူေတြ ကေန ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ အပါအဝင္ ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ၆ ေယာက္ကို နာမည္နဲ႔ တကြ ေဖၚျပခဲ့ၿပီး၊ ဒီဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ကို တရားစြဲဆို သင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ရခိုင္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ အာဆာ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕ရဲ႕ ျမန္မာ ရဲစခန္း ၃၀ ကို အစီအစဥ္ တက် ဝင္ေရာက္ တိုက္ခဲ့မႈ အေပၚ ျမန္မာ တပ္ဖြဲ႕ ေတြက ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း တုန္႔ျပန္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအတြက္ ဒုကၡသည္ ၇ သိန္းေလာက္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံထဲ ထြက္ေျပး သြားခဲ့ၾကရၿပီး၊ အမ်ားစုဟာ အခု ဆိုရင္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ေနေန ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

 ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြကို လုံးဝ ျပစ္ဒဏ္ ကင္းလြတ္ ခြင့္ေပးထား သလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔

အခု လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အႀကီးအကဲသစ္ ဘာခ်လက္ ဟာ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔ ကမွ ရာထူး တာဝန္ စယူ ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး၊ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆုံး မိန္႔ခြန္းမွာ ရခိုင္ေဒသ အတြင္း တိုက္ခိုက္မႈေတြ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြ ဆက္ရွိေနပုံ ေပၚတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္း စစ္ေဆးသူေတြရဲ႕ အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ နဲ႔ ရွမ္း ျပည္နယ္ေတြမွာ လည္း လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြ အေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈ နဲ႔ ကြပ္မ်က္မႈေတြ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

အခုလို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္တဲ့ ပုံစံမ်ိဳးေတြ ဆက္လက္ ရွိေနတာဟာ ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြကို လုံးဝ ျပစ္ဒဏ္ ကင္းလြတ္ ခြင့္ေပးထား သလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဘာခ်လက္က ၄၇ ႏိုင္ငံပါ ဂ်နီဗာ အစည္းအေဝး ဖြင့္ပြဲမွာ ေျပာၾကား သြားပါတယ္။

ရခိုင္ေဒသမွာ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြ အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ ရွိႏိုင္မႈ အေပၚ တရားစီရင္ခြင့္ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံ တကာ ရာဇဝတ္ ခုံ႐ုံး ICC ရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က ဆုံး ျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း ဘာခ်လက္က ႀကိဳဆို လိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ျပစ္ဒဏ္ ကင္းလြတ္ ခြင့္ေပးထားတာကို အဆုံးသတ္ဖို႔ နဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြ ခံစားေနရတဲ့ ႀကီးမားတဲ့ ဒုကၡေတြ ကို ေျဖရွင္းေပးေရး တို႔ဟာ အင္မတန္မွာ အေရးႀကီး တယ္လို႔ သူက ေျပာသြားပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံေတြ ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ယႏၲရား တခု ဖြဲ႕ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို လည္း သူက ႀကိဳဆို တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

အခု အသစ္ဖြဲ႕မယ့္ ယႏၲရား ပုံစံဟာ ဆီးရီးယား မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ အတြက္ စုံစမ္းစစ္ေဆး သလို အဖြဲ႕မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး၊ အိုင္စီစီ က တရားစြဲ ေရွ႕ေနေတြရဲ ကနဦး စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ကို အေထာက္အကူျပဳ ၿပီးေျမႇာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ ဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး မီခ်ဲလ္ ဘာခ်လက္ က လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အေနနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တခု ခ်မွတ္ၿပီး၊ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ တင္ဖို႔ တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။ ဒါမွသာ ကုသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ အခုလို စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ယႏၲရားကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာဘက္ကေတာ့ ရခိုင္ေဒသမွာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ ဆိုတာကို ျငင္းဆိုထားပါတယ္။ ျမန္မာ စစ္တပ္ဟာ စစ္ေသြးႂကြေတြကို ဥပေဒေဘာင္ထဲကေန အေရးယူ ေဆာင္႐ြက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com/burmese