ငါးျမစ္ခ်င္းပို႔ကုန္ ေဆာ္ဒီဆိုင္းငံ့မႈေၾကာင့္ ျမန္မာ့ငါးလုပ္ငန္း အထိနာ

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေစ်းတခုျမင္ကြင္း။ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၅။

ျမန္မာႏုိင္ငံကငါးတင္ပုိ႔မႈကုိ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသက ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံက ဒီႏွစ္ ဆန္းက စၿပီး ရပ္ဆုိင္း ထားတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ ႐ုိက္ခတ္လာေနေၾကာင္း ငါးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာသန္း ၄၀ ေလာက္ ၀င္ေငြရေနတဲ့ လုပ္ငန္းမွာ က်ဆင္းမႈေတြ ႀကံဳလာရတဲ့အတြက္ တုိင္းျပည္စီးပြားေရးကုိပါ ထိခုိက္လာႏုိင္ ေၾကာင္းလည္း ငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ ကိုေဇာ္ထက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အဓိကငါးတင္ပုိ႔ေပးေနတဲ့ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံက အခုႏွစ္ ဧၿပီလကစၿပီး အဝယ္ ရပ္လိုက္တာ ေၾကာင့္ အခုအခါ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ကုိသာ အားထားေနၾကရ တာ ပါ။ ငါးျမစ္ခ်င္းေတြ အဓိက တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ေဆာ္ဒီႏုိင္ငံက အ၀ယ္ရပ္ထားတဲ့အတြက္ ေစ်းႏႈန္းေတြ ေတာက္ေလ်ွာက္က်ဆင္းေနတာကုိ သက္သာရာရ ေစဖုိ႔ အျခားျပည္ပ ေစ်းကြက္ေတြ ရွာေဖြႏုိင္ေအာင္ တာ၀န္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ လိုေနတယ္လို႔ လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံေရထြက္ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ဥကၠ႒ ဦးထြန္းေအးက ေျပာပါတယ္။

“ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ပဲ အဓိကမွီခိုေနရတာေပါ့။ အိတ္စပို႔က ေတာ္ေတာ္ေလးကို က်သြား တယ္။ အိတ္စပို႔က ေစ်းကြက္က အမွာစာသိပ္မရဘူး။ ေစ်းေတြက အရမ္း ထိုးဆင္းသြား တာေပါ့။ အရမ္းေတာ္ေတာ္က်သြားတာ ေပါ့ ေနာ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ market choice အေတာ္ေလးနည္းသြားေတာ့ ရွိတဲ့ market က ေစ်းမေပးတဲ့ သေဘာရွိတာေပါ့။ အခု ဆိုရင္ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္ကိုေတာ့ ကားေတြနဲ႔ နယ္စပ္ကေနသြားေနတာေတာ့ ရွိတာ ေပါ့။ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ UAE ႏိုင္ငံေတြလည္း သြားေတာ့သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းက အရင္ တုန္းထက္စာရင္ အရမ္းက်သြားတယ္။ ေမြးတဲ့သမားေတြမွာေတာ့ ေစ်းနည္းတဲ့ အတြက္ အက်ိဳးအျမတ္မရွိဘူး ျဖစ္ေနတာေပါ့ ေနာ္။ ဒါေပမဲ႔ local ကတစ္ခုကံေကာင္းတာ ငါးျမစ္ခ်င္း စားသံုးအား မ်ားပါတယ္”

ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံက ေရထြက္ကုန္တင္ပို႔ေနတဲ့ စက္႐ံု ၂၄ ႐ံုကို ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံက ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးၿပီးခဲ႔ၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ မကိုက္ညီတဲ့အတြက္ ငါးတင္သြင္းမႈ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ၊ အိႏၵိယနဲ႔ ဘဂၤလားေဒရွ္္႕ ႏိုင္ငံေတြပါ တစ္ဆက္တည္း ရပ္ဆိုင္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျပည္ပကုိ ႏွစ္စဥ္ငါးတန္ခ်ိန္ ၆ ေသာင္းတင္ပုိ႔ေနၿပီး ဒီ အထဲက ၂ ေသာင္းကုိေတာ့ ေဆာ္ဒီႏုိင္ငံကုိ တင္ပုိ႔ေနၿပီး အေမရိ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၄၀ ေလာက္ ၀င္ေငြရ ေန တာပါ။ အခုအခါမွာေတာ့ ရုရွာႏိုင္ငံက ျမန္မာ့ ငါးျမစ္ခ်င္းကို ဝယ္ယူဖို႔ ကမ္းလွမ္းထားေပမဲ႔ အစိုးရခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုေနေၾကာင္း ဦးထြန္းေအးက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ရုရွားလည္း market ႀကီးတာပဲ၊ ဒါေပမဲ႔ ႐ုရွားကိုတင္ပို႔ဖို႔ကို G to G ေပါ့။ ဌာနဆိုင္ရာခ်င္း သေဘာတူညီခ်က္ အခုအခ်ိန္ထိ မရွိေသးတဲ့အတြက္ ရုရွားကိုတင္လို႔မရေသးဘူး။ အေမရိ ကန္က်ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ FDA Law နဲ႔ ညီ ညႊတ္တယ္ဆိုရင္ ပို႔ခြင့္ေပးတယ္။ အခု ႏိုင္ငံေရး အရ ဆိုရင္ အေမရိကန္က sanction လႊတ္ထားတယ္။ Europe ကလည္း sanction လႊတ္ ထားတယ္ဆိုေတာ့ Europe တို႔ American တို႔ကိုပို႔ခြင့္ရွိတယ္ေပါ့။ ႐ုရွားကေတာ့ အခု အခ်ိန္အထိသူတို႔နဲ႔ေသခ်ာမလုပ္ရေသးတဲ့ အပိုင္းေတြရွိ တာေပါ့။ ဒါလည္း private sector က လုပ္လို႔ မရဘူး။ government ကပဲလုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြေပါ့။ government G to G ခ်ိတ္မွပဲ သူတို႔ဆီက လာစစ္ မွာေပါ့”

ျမန္မာႏိုင္ငံ ငါးလုပ္ငန္းဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ ဥေရာပသမဂၢ EUနဲ႔ ဂ်ာမနီ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း GIZ ပူးေပါင္းၿပီး ငါးႏွစ္စီမံကိန္းအတြက္ ယူ႐ို ၂၂.၅ သန္း ကူညီဖို႔လည္း လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

ေရခ်ဳိငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းရဲ႕ ၉၀ ရာခိုင္ႏွုန္းက ဧရာဝတီတုိင္းနဲ႔ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီး က ျဖစ္ၿပီး ၂၅ % ကို အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးထားတယ္လို႔ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေဇာ္ထက္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com