ႏို္င္ငံမဲ့ ေတာ၀က္ေဘာလံုးအသင္းသား ၄ ဦး ထိုင္းႏိုင္ငံသားခံယူခြင့္ရဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ထြက္ေပၚ

The 12 boys and their soccer coach who were rescued from a flooded cave arrive for a news conference in the northern province of Chiang Rai, Thailand, July 18, 2018.

ၿပီးခဲ့တဲ့သတင္းပတ္က ေအာင္ျမင္စြာကယ္ဆယ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ မယ္ဆုိင္ၿမိဳ႕ ထမ့္လြန္ လိႈင္ဂူထဲ ပိတ္မိေနတဲ့ လူငယ္ေဘာလံုးအသင္းသားေတြထဲက ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံသားမဟုတ္တဲ့အတြက္ အကန္႕အသတ္ေတြကို ဆက္လက္ၿပီး ရင္ဆိုင္ေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။

ထူးခြ်န္တဲ့ထိပ္တန္းေဘာလံုးအားကစားသမားေတြျဖစ္လာဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ရွိေနတဲ့ ဒီကေလးေတြမွာ ထိုင္း ႏိုင္ငံသားျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အေရးရွိသင့္ေၾကာင္း ထိုင္း ေဘာလံုးအသင္းနည္းျပေခါင္းေဆာင္က ေျပာပါတယ္။

ေအပီသတင္းဌာန အေျခခံၿပီး မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။

ထိုင္း အထူးေရတပ္ဖဲြ႔က ဦးေဆာင္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ေရငုပ္ကြ်မ္းက်င္သူေတြ ပူးေပါင္း ေအာင္ျမင္စြာ ကယ္ဆယ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဂူထဲပိတ္မိေနတဲ့ ေတာ၀က္ေဘာလံုးအသင္းသား ၁၂ ဦးထဲ Mark Boonpium (၁၃ ႏွစ္)၊ Adul Samon (၁၄ ႏွစ္)၊ Pornchai Tee Khamluang (၁၆ ႏွစ္) နဲ႕ လက္ေထာက္ နည္းျပ Ekapol Ake (အသက္ ၂၅ ႏွစ္) တို႔ဟာ ႏိုင္ငံမဲ့ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္းမွာ သူတို႔ရဲ႕ လူမႈဘ၀ အကန္႕အသတ္အမ်ားအျပားရွိေနၿပီး အနာဂတ္ မေရရာ မေသခ်ာတဲ့အျပင္ လက္ရွိသူတို႔ေနထိုင္တဲ့ ခ်င္းရိုင္ခရိုင္ကေန အျပင္ဘက္ အျခားၿမိဳ႕ေတြကို သြားလာခြင့္ အကန္႔အသတ္ေတြရွိေနတာပါ။

သူတို႔လိုပဲ ေတာ၀က္ေဘာလံုးအသင္းသား စုစုေပါင္း အေယာက္ ၈၀နီးပါးထဲမွာ အျခား အသင္းသား ေက်ာင္းသားလူငယ္ ၂၀ နီးပါးဟာလည္း ႏိုင္ငံမဲ့ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ေဘာလံုးအသင္းနည္းျပေခါင္းေဆာင္ Nopparat Kanthawong က ေျပာပါတယ္။ သူတို႔အားလံုးဟာ အနာဂတ္မွာ ထိပ္တန္း ေဘာလံုးအားကစားသမားေတြျဖစ္ဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ေတြရွိေနၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံသားျဖစ္မွ ဒီအခြင့္အေရးရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဘာလံုးအသင္းနည္းျပက အခုလိုေျပာပါတယ္။

"နည္းျပ Aek အပါအ၀င္ အသင္းသား သံုးေယာက္ဟာ ႏိုင္ငံမဲ့ေတြပါ။ အဲဒါအျပင္ ဂူထဲ ပိတ္မိေနတဲ့ အထဲမွာ မပါဘဲ က်န္တဲ့ အသင္းသားေတြထဲက အေယာက္၂၀ ေလာက္ဟာလည္း ႏိုင္ငံမဲ့ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာေတြအေနနဲ႕ အဲဒီအေျခအေနကိုပါ အေလးေပးေဖၚျပေပးဖို႔ က်ေနာ္ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။ ဒီေဘာလံုးအသင္းမွာ ပါ၀င္ကစားေနၾကတဲ့ အသင္း၀င္ ကေလးေတြအားလံုးမွာ ထူးခြ်န္တဲ့ ေဘာလံုးအားကစားသမားေကာင္းေတြျဖစ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ဆႏၵရွိေနၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ အဲဒီလိုျဖစ္လာဖို႔ အခြင့္အလမ္းမရွိပါဘူး။"

ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ေဘာလံုးအသင္းသားေတြအေနနဲ႕ ၿပိဳင္ပဲြအတြက္ အျခားၿမိဳ႕ေတြကို ခရီးသြားဖို႔ ေတာင္ အကန္႔ အသတ္ေတြရွိေနတယ္လို႔ သူကအခုလို ဆက္ေျပာပါတယ္။

"တကယ္လို႔မ်ား ဒီခရိုင္နယ္ေျမကေနထြက္ၿပီး အျခားေနရာကို ခရီးသြားခ်င္တယ္ဆိုရင္ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းကိစၥပဲျဖစ္ျဖစ္ ၿပိဳင္ပဲြအားကစား အတြက္ ပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ သြားရမယ့္ ၿမိဳ႕ေနရာ ကို အစိုးရကို အသိေပးအေၾကာင္းၾကားရပါတယ္။"

လႈိင္ဂူထဲပိတ္မိခဲ့တဲ့ လူငယ္ေဘာလံုးအသင္းရဲ႕ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ရာ အေျခအေနဟာ ထိုင္းမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူေတြအေရးကို မီးေမွာင္ထိုးျပလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။

ထိုင္းအစိုးရ စာရင္းဇယားအရ သူတို႔ိႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံမဲ့အျဖစ္ စာရင္းသြင္းထားသူေပါင္း ၅ သိန္းနီးပါးရွိိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူေတြအေရး သီးသန္႔ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အဆိုအရ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ လူဦးေရဟာ လက္ေတြ႕မွာ ၃.၅သန္း အထက္မွာ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ထိုင္းမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူေတြဟာ မဲေပးပိုင္ခြင့္၊ အိမ္ယာေျမ ၀ယ္ယူခြင့္၊ တရား၀င္ အလုပ္လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ရာထူးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ ဒါမွမဟုတ္ လြတ္လပ္စြာခရီးသြားလာခြင့္မရွိဘူးလို႔ ထိုင္း လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ပညာေရးနဲ႕ က်န္းမာေရး စတဲ့ အေျခခံ အခြင့္အေရးခံစားပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမိုရရွိေစဖို႔ ထိုင္းလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႕ ထိုင္းေက်ာင္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို ထိုင္းလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္နာ Angkhana Neelapaijit ကေျပာပါတယ္။

"က်ာင္းတက္ေနတဲ့ ကေလးေတြထဲမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံသားနဲ႕ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္တဲ့သူ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ ဆိုတာသိရဖို႔ ေက်ာင္းေတြမွာ က်မတို႔ စတင္ၿပီး စာရင္းေကာက္ယူသင့္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကေလးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ မွာ သက္ေသခံကဒ္ျပားေတြကိုင္ေဆာင္ထားသလဲ၊ သူတို႔ ဘာေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသားမျဖစ္တာလဲ စတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြ ရွာေဖြဖို႔လိုပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕မိဘေတြက ထိုင္းမဟုတ္လို႔လား ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ေတြကို ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ မေမြးလို႔လား။ ဒီႏိုင္ငံမွာ ေမြးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ မိဘေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္ေနေပမယ့္ ေနထိုင္ခြင့္လက္မွတ္ မွတ္ပံုတင္ ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ အခြင့္အေရးရွိပါတယ္။ က်မတို႔ ေက်ာင္းေတြနဲ႕ ပူးေပါင္းၿပီး အခ်က္အလက္ေတြကို ေကာက္ယူၿပီး စနစ္တက် ထည့္သြင္းျပဳစုထားျခင္းအားျဖင့္ ဒီကေလးေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမိုရရွိၿပီး ၊ သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြ တိုးတက္လာေအာင္ ကူညီပံ့ပိုးေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။"

ဒါအျပင္ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို အနည္းဆံုး အကာအကြယ္ေပးသင့္တယ္လို႔ သူ႔အေနနဲ႕ျမင္မိေၾကာင္း အခုလိုေျပာပါတယ္။

"ဒီကိုေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေနထိုင္သူေတြ နဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ ေဘးဒုကၡကေန လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ထြက္ေျပးလာၾကသူေတြရဲ႕ အေျခအေနၾကည့္ရင္ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ေနရပ္ရင္း ႏိုင္ငံကို မျပန္ႏိုင္ၾကတာ က်မတို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ သူတို႔ေတြအေနနဲ႕ ဒီမွာ အေျခခ် ေနထိုင္ခြင့္ရဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ျပတ္ျပတ္သားသားရွိမယ္ဆိုရင္ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ေတြဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွာ ေမြးဖြားခဲ့ရင္ေတာင္ ဒီႏိုင္ငံမွာ ကေလးေတြရလာတာ ဒါမွမဟုတ္ ေနထိုင္ခြင့္ရရွိထားမယ္ဆိုရင္ အဲဒီမိသားစု၀င္ ကေလးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ အခြင့္အလမ္း အနည္းဆံုးေတာ့ ရွိသင့္ပါတယ္။"

မယ္ဆုိင္ၿမိဳ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရွမ္းျပည္နဲ႕ နယ္စပ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတာေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာၾကာကတည္းက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြ အဲဒီမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္လုပ္ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

လိႈင္ဂူထဲပိတ္မိေနခဲ့တဲ့ ေတာ၀က္ေဘာလံုးအသင္းသား ၁၂ ဦးထဲက ထိုင္း၊ ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္နဲ႕ တရုတ္လို ေလးဘာသာ ေျပာတတ္တဲ့ Adul Sam-on ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၀တိုင္းရင္းသားတဦးျဖစ္ၿပီး မိဘေတြက သူ႔ကို ထိုင္းမွာ ေက်ာင္းတက္ပညာသင္ဖို႔ မယ္ဆိုင္ၿမိဳ႕ကို ပို႕ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ၿဗိတိသွ်ေရငုပ္သမားႏွစ္ဦး စတင္ေတြ႕ရွိခ်ိန္မွာ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႕ အျပန္အလွန္ေျပာဆိုခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေထာက္နည္းျပ Ekapol Ake ရဲ႕မိဘေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ ရွမ္းျပည္နယ္ကျဖစ္ၿပီး မယ္ဆိုင္ၿမိဳ႕မွာ ရဟန္း၀တ္ေနစဥ္ အဖြားျဖစ္သူ ေနထိုင္မေကာင္းတဲ့အတြက္ လူထြက္ၿပီး အဖြားနဲ႕အတူ မဲဆိုင္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ေဘာလံုးအသင္းကို သူရဲ႕အသက္ထက္ေတာင္ တန္ဖိုးထားတယ္လို႔ ေဒသခံေတြကေျပာပါတယ္။

လႈိင္ဂူထဲပိတ္မိေနစဥ္ ေဘာလံုးအသင္းသားကေလးေတြကို စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရွိေအာင္ တရားထိုင္ခိုင္းတာ၊ ပါလာတဲ့ အစားအစာေတြကို သူမစားပဲ ကေလးေတြကို မွ်ၿပီးေကြ်းတာ၊ နည္းျပဆရာတဦးအေနနဲ႕ ကေလးေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္လည္း မိဘေတြက ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဇြန္လ ၂၃ ရက္ေန႔က ေဘာလံုးကန္ ေလ့က်င့္ၿပီးေနာက္ အသင္းသားေတြဟာ ထမ့္လြန္လႈိင္ဂူထဲ တနာရီေလာက္ ခဏ၀င္ေရာက္ၾကည့္ရွဳရာကေန ရုတ္တရက္မိုးသည္းထန္ၿပီး ဂူထဲေရေတြျပည့္လာရာက သတင္း ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ ပိတ္မိေနခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com