ICC ေတာင္းဆိုခ်က္ ျမန္မာအစိုးရပယ္ခ်

ျမန္မာက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ျဖတ္ကူးသြားတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ ေယာက္က်ားေလးမ်ား ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ ဝါးလံုးေတြသယ္ေနစဥ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိ ဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ၾကားနာစစ္ေဆးဖုိ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈဆုိင္ရာခုံ႐ုံး (ICC) ကုိ တင္ျပခ်က္ကုိ ျမန္မာအစုိးရက ေရွ႕လေႏွာင္းပုိင္း ေနာက္ဆုံးထား အေၾကာင္းျပန္ဖုိ႔ ေျပာၾကား လုိက္ေပမဲ့ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ လက္ခံမွာမဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ICC ရဲ႕ စုံစမ္းမႈေတြကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ႔ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ စြပ္စဲြခ်က္ေတြကုိ ခုိင္မာတဲ့ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပေနၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံ ကုိေတာ့ ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္းသတင္းေထာက္ ကုိမုိးေဇာ္က ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကုိ ဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ကိစၥအတြက္ စုံစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ရေရး ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ Fatou Bensouda က ဧၿပီလထဲ တင္ျပထားတာကုိ ျမန္မာအစုိးရဘက္က ဇူလုိင္လ ၂၇ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထား တုံ႔ျပန္ဖုိ႔ မေန႔တုန္းကပဲ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈအေပၚ အလြန္အမင္း စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ အဖဲြ႔၀င္ မဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံအေပၚ စီရင္ပုိင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း ျမန္မာအစုိးရက အေစာပုိင္းမွာ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေျပာဆုိထားပါတယ္။ အခုေနာက္ဆုံးရက္ သတ္မွတ္ လုိက္ေပမဲ့လည္း ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ အေျပာင္းအလဲမရွိသလုိ ICC ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈကုိလည္း လက္ခံႏုိင္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္႐ုံး ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌး ဗြီအုိေအကုိ အခုလုိေျပာပါတယ္။

“သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံက မလုပ္ခ်င္တာ ရိွတယ္။ မလုပ္ႏိုင္တာ ရိွတယ္။ အဲဒီအေနအထားဆုိ ICC ေရာက္မယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတာက ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အစိုးရက မလုပ္ႏိုင္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ မလုပ္ခ်င္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ လုပ္မယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတာက ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရိွတယ္ဆုိရင္ေပး က်ေနာ္တုိ႔ ခိုင္မာတဲ့အေထာက္အထားေပး။ ေပးရင္ စစ္မယ္။ စစ္ၿပီးရင္ ဥပေဒနဲ႔ အညီအေရးယူမယ္။ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖဲြ႔၀င္ေတြလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျပာလုိက္တယ္။ တပ္ခ်ဳပ္ကိုယ္တုိင္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အစိုးရက မလုပ္ႏိုင္္တာလည္းမဟုတ္ဘူး။ မလုပ္ခ်င္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေတြကို အေရးယူမယ္ဆုိတာေျပာထားၿပီးသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ICC ပို႔လုိ႔မရဘူး။ ဆုိေတာ့ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံက စံုစမ္းစစ္ေဆးေနတဲ့ ကိစၥ တခုကို ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးတို႔၊ ႏိုင္ငံတကာ intervention တို႔ လုပ္လုိ႔ မရဘူး။ သူ႔ႏိုင္ငံ process ၿပီးမွကို က်န္တာေတြ ဆက္စဥ္းစားရမယ္။ ဒါက ႏိုင္ငံ တကာလုပ္ထံုးလုပ္နည္း။ သို႔ေသာ္ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစေပါ့။ ကမၻာမွာ မရိွဘူး။ ႏိုင္ငံတကာမွာမရိွဘူး။ ICC တရားရံုး စီရင္ထံုးေတြမွာ မရိွခဲ့တဲ့ အသစ္ အဆန္း ေတြ လုပ္လာလည္း က်ေနာ္တုိ႔က လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး။”

Equality Myanmar ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔က ဒါရုိက္တာဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက လက္ရိွ ေတာင္းဆုိလာတဲ့ အေျခအေနအေပၚ အခုလုိ သံုးသပ္ေျပာဆုိပါ တယ္။

“အခုလုပ္ေဆာင္ေနတာ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ICC မွာ တင္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း ၃လမ္းထဲက ၂လမ္းနဲ႔ တင္ဖုိ႔ ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန အမႈအရာရိွကို ဒီကိစၥေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဒီကိစၥေတြ စံုစမ္းေပးပါလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရိွရင္ အမႈအရာရိွက အဲဒါကို ျမန္မာႏိုင္ငံကို လွမ္းၿပီးေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြ ေတာင္းတာရိွပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ေတာင္းခံမႈကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရိွလုိ႔ ရိွရင္လည္း ျပႆနာက ဘာလဲဆုိေတာ့ ဒါက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရိွဘူး။ အခ်က္အလက္အေထာက္အထားေတြက ခုိင္မာတယ္ဆုိၿပီး ပုိျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့သေဘာရိွတယ္။ အဲေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို မျဖစ္ဘူးဆုိ ျငင္းေနတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ ျပန္လည္ရွင္းျပဖုိ႔ လုိအပ္တယ္။”

ျမန္မာျပည္အေပၚ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အျခားနည္းလမ္းတခုကေတာ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ UNSC က ICC ေခၚ ႏိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈခံု႐ံုးကို လဲႊေျပာင္းေပးတဲ့နည္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ လက္ရိွ ေတာင္းဆုိထားတာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးအတြက္လည္း ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက အခုလုိ အၾကံျပဳ ေျပာဆုိပါတယ္။

“ေျဖရွင္းမႈေတြ ပူးေပါင္းနဲ႔ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ခုိင္လံုမႈမရိွရင္ေတာ့ ဒါက ႏိုင္ငံေပၚမွာ ေရွ႔ဆက္ၿပီး ICC လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဆက္သြားဖုိ႔အတြက္ အေျခအေန ပိုမ်ား သြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲေတာ့ မရိွဘူး၊ မျဖစ္ဘူးဆုိၿပီး ျငင္းေနလုိ႔ေတာ့ မရေတာ့ဘူးဗ်။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သက္ေသနဲ႔ လုပ္ရမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေနာက္ တခါမွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ခြင့္ျပဳၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ပါတယ္ဆုိတဲ့ ေလသံမ်ိဳး မကဘဲနဲ႔ အမွန္တကယ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ လက္ေတြ႔ ပူးေပါင္းမႈေတြ ခြင့္ျပဳမႈေတြ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ အျမန္ဆံုးလုပ္ေဆာင္မႈက အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္း ျဖစ္မယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။”

၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေရးအခင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ဘက္က လူ ၇ သိန္းေလာက္ ထြက္ေျပးသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ထြက္ေျပးရတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တာေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း စြပ္စဲြထားသလို ကုသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆး အေရးယူဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ကိုမိုးေဇာ္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com