ပုဂံက လူလုပ္ကုန္း ေဆာက္ေနမွုကို ကန္႔ကြက္

 ေရွးေဟာင္း ဘုရားေတြမွာ လူေတြ တက္ေရာက္ ၾကည့္ရွုမွု ေၾကာင့္ ပ်က္စီးတာကို ကာကြယ္ဖို႔

ပုဂံ ေရွးေဟာင္း ဇုန္တြင္းမွာ ေဆာက္လုပ္ ေနတဲ့ လူလုပ္ကုန္းေတြ ေဆာက္လုပ္ ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ကန႔္ကြက္ ေနၾက ပါတယ္။

လူလုပ္ကုန္းလို႔ ေခၚတဲ့ ရွုခင္းၾကည့္ ေတာင္ကုန္း ေတြကို နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပုဂံကို လာေရာက္ စဥ္က သူ႔ရဲ့ လမ္းညႊန္ ခ်က္ မူဝါဒနဲ႔ ပုဂံေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမွု နယ္ေၿမ စီမံခန႔္ခြဲမွု အဖြဲ႕ကေန အေကာင္အထည္ ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ ေရွးေဟာင္း ဘုရားေတြမွာ လူေတြ တက္ေရာက္ ၾကည့္ရွုမွု ေၾကာင့္ ပ်က္စီးတာကို ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ အတတ္ နိုင္ဆုံး ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ အတြက္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေရွးေဟာင္း သုေတသနနဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္ဦးစီးဌာန (ပုဂံ ဌာနခြဲ)က ညြန္ၾကားေရးမွူး ဦးေအာင္ ေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

ဒီေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမွု နယ္ေၿမ စီမံခန႔္ခြဲမွု အဖြဲ႕ကို ဌာန ေပါင္းစုံနဲ႔ ဖြဲ႕စည္း ထားတာ ျဖစ္ၿပီး မႏၲေလးတိုင္း ေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ေဇာ္ျမင့္ေမာင္ ကေတာ့ ဥကၠဌ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမွု နယ္ေၿမ စီမံခန႔္ခြဲမွု အဖြဲ႕ရဲ့ စီမံညြန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ဒီေတာင္ကုန္းေတြကို တခ်ိဳ႕ ေနရာေတြမွာ ဆည္ေျမာင္းက တာဝန္ယူ ရတာ ရွိသလို တခ်ိဳ႕ ေနရာ ေတြမွာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းနဲ႔ ေရအရင္းျမစ္ အဖြဲ႕ ေတြက တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ ေနတာ ျဖစ္ၿပီး တျခား ပုဂၢလိက ေဆာက္လုပ္ ေရး လုပ္ငန္းေတြကို အပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဦးေအာင္ေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

ဘုရားေတြေပၚ တက္မဲ့ အစား ဒီ လူလုပ္ကုန္းေတြ လုပ္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆိုးက်ိဳး ဘယ္ဟာ မ်ားမယ္ ဆိုတာကို ျပန္လည္ ယွဥ္ထိုး ႏွိုင္းယွဥ္ သြားမွာ ျဖစ္ၿပီး တကယ္လို႔ ဒီထက္ ေကာင္းတဲ့ နည္းလမ္း ေတြကို ပညာရွင္ေတြ ဘက္က ေပးမယ္ ဆိုရင္ လက္ခံ သြားမွာ ျဖစ္တယ္ လို႔ လည္း ညႊန္ၾကားေရးမွူး ဦးေအာင္ေက်ာ္ေက်ာ္က ဆိုပါတယ္။

အခုကိစၥကို အရင္က JICA နဲ႔ စတင္ၿပီး ကိုေမာက္ကန္မွာ လုပ္ခဲ့ ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကန႔္ကြက္ မွုေတြ ရွိတဲ့ အတြက္ HIA (Heritage Impact Assessment ) လုပ္ခဲ့ၿပီး မလုပ္သင့္ဘူး ယဥ္ေက်းမွု အေမြ အႏွစ္ကို ထိခိုက္ နိုင္တယ္ ဆိုၿပီး အစီရင္ခံစာ ထုတ္ ခဲ့တဲ့ အတြက္ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ ပါတယ္။

UNSCO ရဲ့ ကမၻာ့ အေမြ အႏွစ္ စာရင္းဝင္ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္နိုင္ဖို႔ ပညာရွင္ေတြက ဂ႐ုတစိုက္ ေစာင့္ေရွာက္

ကမၻာ့ အေမြ အႏွစ္ ျဖစ္ဖို႔ အတြက္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ဆိုင္ရာ စစ္တမ္း (Archaeology Inventory ) ကို ေကာက္ဖို႔ လိုသလို အေမြ အႏွစ္ စီမံ ခန႔္ခြဲေရး စီမံခ်က္နဲ႔ စီမံ ခန႔္ခြဲေရး မူေဘာ္ေတြ ခ်မွတ္ေအာင္ မလုပ္ ရေသး တာေၾကာင့္ အခုလို ပုဂံ ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕ၿပ ျမင္ကြင္းေတြ ပ်က္စီး ေစနိုင္တဲ့ လူလုပ္ ကုန္းလို႔ ေခၚတဲ့ ရွုခင္း ၾကည့္ ေတာင္ကုန္း ေတြကို မလုပ္ဖို႔ ကန႔္ကြက္ ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ ေရွးေဟာင္း သုေတသန အသင္းက အတြင္းေရးမွုး ဦးသူရေအာင္က ေျပာပါတယ္။

လူလုပ္ကုန္း လုပ္တဲ့ အတြက္ စက္ယႏၲရားေတြ ေၾကာင့္ တုန္ခါမွု မ်ားၿပီး ေရွးေဟာင္း အေဆာက္ အအုံေတြကို ပ်က္စီး ေစနိုင္ တယ္လို႔ အတြင္း ေရးမွူး ဦးသူရေအာင္က ေထာက္ျပေျပာဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ ပုဂံ ေဒသကို UNSCO ရဲ့ ကမၻာ့ အေမြ အႏွစ္ စာရင္းဝင္ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္နိုင္ဖို႔ ပညာရွင္ေတြက ဂ႐ုတစိုက္ ေစာင့္ေရွာက္ ေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ပညာရွင္ေတြကို အႀကံဉာဏ္ေပးဖို႔ ဦးေအာင္ေအာင္ေက်ာ္တို႔ဘက္က ဖိတ္ေခၚခဲ့ ေပမယ့္ စၿပီး လုပ္ကတည္းက ပညာရွင္ေတြ ဆီက အႀကံဉာဏ္ ယူတာေတြ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese