႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ သြားခ်င္ၾကတဲ့အေၾကာင္းရင္း

ဘဂၤလားေဒ့႐ွၤႏိုင္ငံဖက္ သြားခ်င္ရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းက ေနထိုင္စားေသာက္ေရးအခက္အခဲနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္႐ွိမ႐ွိ NVC ကဒ္ေတြ လုပ္ရမွာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကေျပာပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ လံုၿခံဳေရးအာမခံခ်က္ရမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔အတူ တေနရာထဲမွာ ျပန္မေနႏိုင္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြဖက္ကလည္းေျပာပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ဖက္ကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္သတင္းယူခဲ့တဲ့ မစုျမတ္မြန္က လက္႐ွိလံုၿခံဳေရးအေျခအေနအပါအဝင္ အဲဒီေဒသမွာ အတူေနထိုင္ခဲ့ၾကသူေတြရဲ႕လက္႐ွိသေဘာထားကို ဆက္ၿပီးတင္ျပပါမယ္။

VOA ျမန္မာပိုင္းအပါအဝင္၊ ႏိုင္ငံျခားသတင္းဌာနတခ်ဳိ႕က သတင္းေထာက္ ၁၀ ေယာက္ေလာက္ဟာ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို သြားေရာက္သတင္းယူခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဖက္ကို သြားဖုိ႔စတည္းခ် ျပင္ဆင္ေနၾကတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခြင့္ ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အလယ္သံေက်ာ္ကေန ကားနဲ႔ မိနစ္ ၃၀ ေလာက္သြားရတဲ့ ေလယာဥ္ကြင္းေခ်ာင္း ေဘးမွာ စတည္းခ်ေနၾကတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကို အရင္ဆံုး ေတြ႔ခြင့္ရပါတယ္။ ေလယာဥ္ကြင္းေခ်ာင္းကေန ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ဖက္သြားခ်င္သူေတြ စတည္းခ်စခန္းလိုျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ေတ႔ြရသေလာက္ လူဦးေရ ခန္႔မွန္းေျခ ၁ ေထာင္ဝန္းက်င္႐ွိပါတယ္။ ေမးႏိုင္ခဲ့သူ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔စားဝတ္ေနေရး၊ အလုပ္အကိုင္အခက္အခဲေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္က လာတယ္လို႔ဆုိတဲ့ အဘူဒါဟဒ္က ခုလိုေျပာပါတယ္။

“အလုပ္လည္းမ႐ွိဘူး။ စားေရးေသာက္ေရးလည္းခက္ခဲေနတယ္။ ေဆးလည္းဝယ္လုိ႔မရဘူး။ ေျမာက္ပုိင္းမွာ ေနလို႔မရလုိ႔ ဒီကိုလာတာလုိ႔ ေျပာသြားတာပါ။”

"ေမး။ ။ သြားမယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရကေရာ ၊ လံုၿခံဳေရးကေရာေျပာတယ္ မသြားဘူးဆိုရင္ လံုၿခံဳေရးယူေပးမယ္ ၊ ဒီမွာလည္း ေနေရးထိုင္ေရး စားေရးေသာက္ေရးအဆင္ေျပေအာင္လို႔ ခ်က္ခ်င္းေတာ့မဟုတ္ဘူး တေျဖးေျဖးေပါ့ေလ လုပ္ေပးမယ္။ အဲဒါမ်ိဳးကုိေရာ မယံုဘူးလား ေျပာတာကို။

ေျဖ။ ။ျမန္မာအစိုးရက လံုၿခံဳေရးအျပည့္အ၀ ယူေပးမွာ ၊ အစစအရာရာ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးပါမယ္ ၊ ျပဳစုုေပးပါမယ္ အဲဒီေလာက္တာ၀န္ယူၿပီးေတာ့ ရြာ ကို လိုက္ပို႔ရင္ ျပန္သြားေနဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါဘူး။ ဆႏၵမပါဘူးတဲ့။

ေမး။ ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ဒီႏိုင္ငံသားဆိုၿပီးေတာ့ အေထာက္အထားဘာမွ မရွိဘူး ၊ ဘာမွလည္းမေပးဘူး။

ေမး။ ။ ဆိုေတာ့ ဟိုဘက္မွာ ေရာက္လို႔ရွိရင္လည္း ေနေရးထိုင္ေရး ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးမယ္ ခက္မယ္ဆိုရင္ေရာ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ျပန္လာမွာလား ဒီဘက္ကို

ေျဖ။ ။ျပန္လာဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ သိပ္မရွိပါဘူး နည္းပါတယ္။”

ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ကိုင္တဲေက်း႐ြာက ေရာ႐ွီအာမက္ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔အေနနဲ႔လံုၿခံဳေရး စိုးရိမ္စရာ႐ွိလို႔လား။ ဒါမွမဟုတ္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ဘက္ေရာက္ေနသူေတြက လွမ္းေခၚလို႔လားလို႔လည္းေမးပါတယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ အဲဒါေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူးလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ဖ႐ံုေခ်ာင္းေက်း႐ြာကလာတယ္လို႔ေျပာသူတေယာက္ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္႐ွိ မ႐ွိစိစစ္ခံရမယ့္သူေတြကို ထုတ္ေပးေနတဲ့ NVC ကဒ္ေၾကာင့္လုိ႔ အခုလိုေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္ စီးပြားေရးေတြလည္း လုပ္လို႔မရဘူး။ တျခားေနရာေတြမွာ သြားၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးေတြလည္း လုပ္လို႔မရဘူး။ ငါးေတြဘာေတြလည္း ရွာလို႔မရဘူး၊ ေတာထဲလည္းသြားလို႔မရဘူး ။ အဲဒီ NVC ကဒ္ကို ရမွ ၊ အဲဒါမဟုတ္ရင္ လုပ္လို႔မရဘူး။ ေစ်းေတြဘာေတြလည္း သြားလို႔မရဘူး အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္ဟိုဘက္ကို ၀င္လာတာ။”

NVC ကဒ္ ကိုဘာေၾကာင့္ မလိုခ်င္သလဲဆုိေတာ့ အမ်ားသေဘာေၾကာင့္လုိ႔ဆိုပါတယ္။

“NVC ကဒ္ ကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ယူရင္ အကုန္လံုးယူရမွာ အဲဒါ က်ေနာ္တို႔မယူရင္ ရြာလံုး ယူမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ အမ်ားဆႏၵက မယူဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္လည္း ယူမွာမဟုတ္ဘူးဆိုၿပီးေတာ့။

ေမး။ ။ သေဘာကေတာ့ အမ်ားဆႏၵေၾကာင့္မယူျဖစ္တာေပါ့။

ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အမ်ားဆႏၵေၾကာင့္။

ေမး။ ။ ဦးေလး တေယာက္တည္း ဆႏၵအေနနဲ႔ဆိုရင္ လိုခ်င္လား။

ေျဖ။ ။မလိုခ်င္ဘူး

ေမး။ ။အဓိက အေၾကာင္းအရင္းက ဘာေၾကာင့္လဲ။

ေျဖ။ ။ ဒီဟာကိုု မလိုခ်င္ဘူး။”

သူတို႔အေနနဲ႔ NVC ကဒ္ျပားဆိုတာဘာလဲ ဒီကဒ္ျပား႐ွိရင္ သူတို႔အတြက္ အခုထက္ အခြင့္အလမ္းေတြပို႐ွိသြားမယ္ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ၾကတဲ့ပံုေတာ့ မ႐ွိၾကပါဘူး။

“ယူဖို႔လည္းလာမေျပာဘူး သူတို႔မွာ ယူဖို႔ စိတ္ဆႏၵ လည္းမရွိပါဘူးတဲ့။

ေမး။ ။ စိတ္ဆႏၵဘာလို႔မရွိတာလဲ။

ေျဖ။ ။ NVC ကဒ္အက်ိဳးအေၾကာင္းေတြက ဘာတခုမွ နားမလည္လို႔ မယူၾကတာ။

ေမး။ ။နားလည္မယ္ အဲဒီအက်ိဳးအေၾကာင္းေတြကို သိမယ္ ၊ ဒီNVC ကဒ္ ယူလို႔ ကိုယ့္အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ္ ဆိုရင္ယူမလား။

ေျဖ။ ။ယူဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါဘူး။”

တနဂၤေႏြေန႔က ခရီးစဥ္မွာ မႈိဝင္ေခ်ာင္းဝနဲ႔ ေဂၚဒူသာရေခ်ာင္းဝၾကားမွာ႐ွိတဲ့ နတ္ျမစ္ကမ္းေဘးကိုလည္း ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ဖက္သြားဖုိ႔ေရာက္ေနသူ ၇၀ ေလာက္ကို ေတ႔ြခဲ့ရပါတယ္။ သူတုိ႔အေနေနနဲ႔ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ဖက္သြားမယ္ဆိုရင္ စက္ေလွခ တေယာက္က်ပ္ေငြ ၇ ေသာင္းေပးရတယ္လို႔ ေျပာျပၾကပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ခုလိုႏိုင္ငံထဲက ထြက္သြားဖုိ႔ႀကိဳးစားေနၾကသလို ဘဂၤလားေဒ႐ွၤ႕ဖက္ထြက္သြားသူေတြ ျပန္လာႏိုင္ေရးအတြက္လည္း အစိုးရကေဆာင္႐ြက္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြကေတာ့ အရင္ကလို မတူတဲ့အသိုင္းအဝိုင္းေတြ အတူေနဖု႔ိ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

“အဲဒါက လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔က ကုလားနဲ႔ အတူေနလို႔မွ မရတာ ။ သူတို႔ လာမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ လက္မခံဘူး။ က်ေနာ္တို႔ မေနႏိုင္ဘူး သူတို႔နဲ႔။ သူတို႔က ရက္ရက္စက္စက္သတ္တာ။

ေမး။ ။အဓိက အကိုတို႔စိုးရိမ္မႈက လံုၿခံဳေရးေပါ့

ေျဖ။ ။ လံုၿခံဳေရးလို႔ေျပာတာက ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလံုၿခံဳေရးက ထာ၀ရမေနဘူးေလ။ သူတို႔မွာ ေဖာက္ခြဲတာေတြကို ထားသြားရင္ က်ေန္ာတို႔မွာက ဘာမွ မရွိဘူး။ လံုၿခံဳေရးအျမဲေပးၿပီဆိုရင္လည္း ကုလားနဲ႔ ေနလို႔မရဘူး က်ေနာ္တို႔။ သူတို႔က သတ္မယ္ ခုတ္မယ္ အဲဒါကိုပဲ သူတို႔က အားခဲေနတယ္။”

တနဂၤေႏြေန႔ကေရာက္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနကေတာ့ ျမင္ရသေလာက္ တည္ၿငိမ္ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမွတ္ ၄ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႔ တပ္ခဲြမွဴး ဒုရဲမွဴးႀကီး ဦးျမင့္ေက်ာ္ကို ေမးၾကည့္ပါတယ္။

“အခုကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးတည္ၿငိမ္သြားပါၿပီ။ အရင္ကထက္စာရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ကင္းစခန္းေတြကို လူအင္အားေတြ ျပန္ျဖည့္ ၊ တိုင္းရင္သားေတြကိုလည္း ထား တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလးလည္း တည္ၿငိမ္သြားပါၿပီ။

ေမး။ ။ဒီေနရာမွာ သူတို႔ ဟိုဘက္ကမ္းကို သြားခ်င္တယ္ဆိုရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလို႔ရသလား။

ေျဖ။ ။ကန္႔သတ္ထားတာ က်ေနာ္တို႔ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ တခုခုမျဖစ္ေအာင္ပဲ ထိန္းသိမ္းထားတာပဲ ရွိပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးကို တာ၀န္ယူေပးထားတာပဲ ရွိပါတယ္။”

ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာေဒသဖက္လံုၿခံဳေရးအတြက္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖဲ႔ြေတြအျပင္။ ေလာေလာဆယ္ ေဒသခံတပ္ေတြတာဝန္ယူထားတယ္လုိ႔ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖဲြဲ႔ ဒုညႊန္မွဴး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအးလြင္က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသား ေဆာင္႐ြက္သလို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနထိုင္လိုသူေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္တာမ်ဳိး မ႐ွိဘူးလုိ႔လည္းေျပာပါတယ္။

“အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနလိုတဲ့ ဘဂၤလီေတြအေပၚမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏွိပ္စက္ညွင္းပမ္းတာေတြ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ကိုလည္း လူသားေတြအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက လက္ခံထားပါတယ္ ဥပေဒနဲ႔ အညီပါပဲ။

ၾသဂုတ္လကုန္ပိုင္းက အာဆာအၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔ရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ နယ္ေျမ႐ွင္းလင္းမႈေတြအတြင္း တပ္မေတာ္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြေၾကာင့္လို႔ဆိုၿပီး ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ႏိုင္ငံဖက္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္က အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ၆ သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ အေမရိကန္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာက တပ္မေတာ္အေပၚ ဖိအားေတြေပးေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို ျပစ္မွတ္ထားတဲ့ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြလုပ္ဖုိ႔အတြက္လည္း အေမရိကန္အစိုးရကစဥ္းစားေနသလို အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ႀကိဳးပမ္းေနပါတယ္။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းအေရးေၾကာင့္ပဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson ဟာအခု ဗုဒၵဟူးေန႔ ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ေနျပည္ေတာ္ကိုလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ခရီးစဥ္ ၃ ရက္အလိုမွာ သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕အေနနဲ႔ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ခဲ့တ့ဲ ေမာင္ေတာေဒသဖက္ကို ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

စုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com