ဒုကၡသည္ေတြစာနာဖို႔ ေဒၚစုကို ကန္-ၿဗိတိန္တိုက္တြန္း

ၿဗိတိန္- ကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ားရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရကို ေထာက္ခံမႈေပးတဲ့ တခ်ိန္ထဲမွာ အာဏာခြဲေဝအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ စစ္တပ္ကို သူတုိ႔လုပ္ရပ္အေပၚ ဘယ္လိုမွလက္မခံႏုိင္ဘူးဆိုတာ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဖုိ႔လိုတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson ကေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီထြန္းသစ္စ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္ကို ေရာက္ေနတယ္လို႔ ၿဗိတိန္မွာေရာက္ေနစဥ္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သိကၡာ ၾသဇာႀကီးမားမႈကို အသံုးခ်ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကလူေတြ ခံစားေနရတာကို ေထာက္ျပရမယ္လို႔ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ၂ ေယာက္ရဲ႕ ပူးတဲြသတင္းစာ႐ွင္းပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားသြားခဲ့ၾကတဲ့အေၾကာင္းကို မစုျမတ္မြန္က ဆက္ၿပီးတင္ျပပါမယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ဘက္ကေန Bangladesh ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးေနသူေတြ ၄ သိန္းေလာက္႐ွိေနၿပီလို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာေနတာနဲ႔အတူ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနအေပၚ ႏုိင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္ေနၾကပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား Nuclear ျပႆနာအေရးကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ သြားေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson နဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Boris Johnson တုိ႔ရဲ႕ ပူးတြဲသတင္းစာ႐ွင္းပြဲမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကိစၥက အေလးေပး ေမးစရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson ကခုလိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထိတ္လန္႔စရာ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေျပာရမယ္ဆိုရင္။ အာဏာခြဲေဝအုပ္ခ်ဳပ္ေနရတဲ့ ဒီမိုကေရစီထြန္းသစ္စ အစိုးရသစ္အတြက္ အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်ိန္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရင္ဆိုင္ေနရာတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့အေျခအေနကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္ပါတယ္။ ဘာလူမ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္ ခုလိုလုပ္ခံေနရတယ္ဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မႈလုပ္ရပ္ကိုရပ္ရမယ္။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ ရပ္ရမယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ေျပာေနၾကတာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။"

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကေန ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘယ္ကို ဦးတည္သြားမွာလဲဆိုတာ ဆံုးအျဖတ္ေပးမွာမို႔ ခုလိုအၾကမ္းဖက္ ဖိႏွိပ္မႈေတြကို လက္မခံႏိုင္ဘူးဆိုတာ ျပတ္ျပတ္သားသား ျပသရမယ္လို႔လည္း အေမရိကန္နုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ခုလိုဆက္ေျပာပါတယ္။

"လူမ်ဳိးျပဳတ္႐ွင္းလင္းမႈလို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေဖာ္ျပေျပာေနၾကတဲ့ လုပ္ရပ္ကုိ ရပ္ကို ရပ္ရပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈကို ေထာက္ခံအားေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာ အာဏာခဲြေဝအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ စစ္တပ္ကို ဒီကိစၥေတြ လံုးဝလက္မခံႏိုင္ဘူးဆိုတာ ျပတ္ျပတ္သားသား ျပရပါမယ္။ ဒီအေျခအေနေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘယ္ကို ဦးတည္သြားမလဲဆိုတာကို အမ်ားႀကီးပုံေဖာ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ခိုင္မာတဲ့ ေထာက္ခံမႈလိုအပ္ပါတယ္။"

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြကို အေလးစားဆံုးလို႔ဆိုတဲ့ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Boris Johnson ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ခံစားေနရသူေတြကိစၥကို ေထာက္ျပေျပာသင့္တယ္လို႔ ပူးတဲြသတင္းစာ႐ွင္းပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြ႐ွိခ့ဲၿပီးေနာက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေခါင္းေဆာင္ေနတယ္ဆိုတာ ႐ွင္း႐ွင္းသိထားဖုိ႔လိုပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ရပ္တည္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအတြက္ သူတိုက္ပြဲဝင္ခဲ့တဲ့နည္းလမ္းအေပၚ ကၽြန္ေတာ့္ထက္ ေလးစားအားက်တဲ့သူ မ႐ွိပါဘူး။ ကမာၻေပၚက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း အလားတူေလးစားအားက်တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕ သိကၡာႀကီးမားမႈနဲ႔ ၾသဇာ႐ွိမႈကို အသံုးခ်ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ကလူေတြ ခံစားေနရာတာကို ေထာက္ျပဖုိ႔အေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။"

လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ။ သတ္ျဖတ္မႈေတြကို ရပ္ဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးအာဏာပိုင္ေတြကို ႐ွင္း႐ွင္းေျပာဖုိ႔ လိုတယ္ဆိုတာကိုလည္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ျပန္ေရာက္လာမွာကို ဘယ္သူကမွ ျမင္ခ်င္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္မထင္ပါဘူး။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ အာဏာျပန္ရမွာကို ဘယ္သူကမွ မလိုလားပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုျဖစ္ေနတာဟာ အလြန္ရက္စက္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီလူေတြကို ျပန္လာခြင့္ျပဳမယ္။ သူတို႔ျပန္လာႏုိင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ေနတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ။ ရာနဲ႔ခ်ီ၊ ေထာင္နဲ႔ခ်ီေလာက္ေတာင္႐ွိႏုိင္တဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြကို ရပ္ရမယ္ဆုိတာကို အရပ္သားအစုိးရနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္အင္မတန္ေလးစားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ ျပတ္ျပတ္သားသားေျပာဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။"

ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ထဲက လံုၿခံဳေရးစခန္းေတြအေပၚ ARSA ႐ိုဟင္ဂ်ာအၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔က August လ ၂၅ ရက္ေန႔က တၿပိဳင္တည္းတိုက္ခိုက္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြ႔ဲေတြက နယ္ေျမ႐ွင္းလင္းေရးေတြလုပ္ေနပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ရန္ေၾကာင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြအပါအဝင္ ေဒသခံအေျမာက္အမ်ား စစ္ေတြၿမိဳ႕အပါအဝင္ ေဘးကင္းရာေတြကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ မြတ္ဆလင္႐ြာေတြက လူေတြလည္း အလံုးအရင္းနဲ႔ Bangladesh ႏိုင္ငံဖက္ကို ထြက္ေျပးေနၾကပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕ အဆိုအရ Bangladesh ဖက္ေရာက္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္ ၄ သိန္းေလာက္ ႐ွိေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအေရအတြက္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္က ေလာေလာဆယ္အျငင္းမပြားပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလူေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္က အမွန္တကယ္ ေနထုိင္သူေတြျဖစ္ရင္ စိစစ္လက္ခံမယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက ေျပာထားပါတယ္။ Bangladesh ဖက္ထြက္ေျပးေနသူေတြက သူတို႔ကိုသူတုိ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ေခၚေပမဲ့ ျမန္မာဖက္ကေတာ့ ဘဂၤါလီ ဒါမွမဟုတ္ ရခိုင္ျပည္နယ္က မူဆလင္ေတြလုိ႔ပဲ သတ္မွတ္ပါတယ္။

Bangladesh ႏိုင္ငံဖက္မွာ ဆိုးဝါးတဲ့အေျခအေနေတြနဲ႔ ခိုလႈံေနၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေရးနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တစံုတရာ ေျပာၾကားျခင္းမ႐ွိဘူးလို႔ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ ေဝဖန္မႈေတြ ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း Kofi Annan ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မ႐ွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ဖုိ႔ မၾကာခင္ကမွ ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ ေကာ္မတီကေတာ့ လုပ္ငန္းေတြကို ၾကာသပေတးေန႔က စတင္ေဆြးေႏြးေနပါၿပီ။ အႀကံျပဳခ်က္ထဲမွာပါတဲ့အတိုင္း ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔အညီ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို အရွိန္ျမင့္လုပ္ဖုိ႔လိုအပ္တယ္လို႔ ေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးက VOA ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

စုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com