ေနၾကတ္ျခင္းမွ အာကာသဆုိင္ရာေလ့လာဖုိ႔ NASA ျပင္ဆင္

ေနၾကတ္လမ္းေၾကာင္း (NASA )

ဒီကေန႔ ၾသဂုတ္လ (၂၁)ရက္ေန႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ နီးပါးအတြင္း ရွားရွားပါးပါး လံုး၀ေနၾကတ္တာကို ျမင္ေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနၾကတ္တဲ့ ၃ မိနစ္နီးပါး အခ်ိန္အတြင္း သက္ရွိဇီ၀ျဖစ္စဥ္အေျပာင္းအလဲ၊ ေနရဲ႕အေပၚယံအလႊာမွာ ေလာင္ေနတဲ့ ဓါတ္ေငြ႕ေတြတိုင္းတာဖို႔စတဲ့ ထူးျခားတဲ့ အခ်က္ေတြကို ေလ့လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ NASA အကာသသိပၸံပညာရွင္ေတြ ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။

​အေမရိကန္အေနာက္ျခမ္းကေန အေ႐ွ႕ျခမ္းအထိ ျပည္နယ္ ၁၄ ခုမွာ ေတ႔ြျမင္ႏိုင္မယ့္ ေနၾကပ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔အတြက္လည္း ျမန္မာႏြယ္ဖြားေတြအပါအဝင္ အေမရိကန္ေတြ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးတင္ျပမွာပါ။

ဒီကေန႔ တနလၤာေန႔က်ရင္ ကမာၻကို လည္ပတ္ေနတဲ့ လက ေနနဲ႔ ကမာၻၾကားေရာက္ခ်ိန္မွာ အေမရိကတိုက္က ေန႐ွိတဲ့ဖက္ အျခမ္းလွည့္ေနမွာျဖစ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေန အျပည့္အဝေနၾကပ္တာကို ျမင္ေတ႔ြရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လဟာ ေနေရာင္ကို ဖံုးကြယ္မယ့္ ေနၾကတ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ကို အေနာက္ဘက္ ပစိဖိတ္ ကမ္းရိုးတန္းကေန အေရွ႕ဘက္ အတၱလန္တိတ္ ကမ္းရိုးတန္းအထိ ျပည္နယ္အလိုက္ ေနရာေပၚမူတည္ၿပီး တစိတ္တပိုင္း ဒါမွမဟုတ္ အျပည့္အ၀ ျမင္ေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ရွားရွားပါးပါး အျပည့္အ၀ေနၾကတ္ခ်ိန္မွာ အာကာသ သိပၸံပညာရွင္ေတြ အဓိကထား ေလ့လာမယ့္ အခ်က္ေပါင္း ၁၁ ခ်က္ရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲက အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ အာကာသ စူးစမ္းေလ့လာေရး NASA အဖြဲ႔က ျမန္မာသိပၸံပညာရွင္ ေဒါက္တာ ပေဒသာတင္က အခုလိုေျပာျပပါတယ္။

“အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ဘာလဲဆိုရင္ ေနကထြက္တဲ့ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္ ၊ ေနာက္မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ရတဲ့ လိႈင္းအလ်ားေတြကို ကရိယာေတြနဲ႔ တုိင္းၾကည့္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက ဘာလဲဆိုရင္ လနဲ႔ ကမာၻရဲ႕ ပတ္လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းသြားတယ္၊ ေျပာင္းသြားတာကို အတိအက်တိုင္းမယ္၊ ေနာက္တခုက ဘာလဲဆိုရင္ ကမာၻနဲ႔ ေနၾကားမွာ လေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအားသက္ေရာက္မႈ ကမာၻ႕ဆြဲအား၊ ေနဆြဲအား၊ လဆြဲအား သက္ေရာက္မႈက ဘယ္ေလာက္အထိေျပာင္းသြားလဲဆိုတာ ဒီအခ်ိန္မွာ အတိအက်တိုင္းလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္တခုက စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာင္းတာက လံုး၀ေမွာင္သြားတာေပါ့ေနာ္။ မိုင္၂၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ စက္၀န္း ေလာက္မွာ လံုး၀ေမွာင္သြားတာ ၃ မိနစ္ေလာက္။ ေမွာင္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအေကာင္ပေလာင္ေလးေတြ ဘယ္လိုဇီ၀ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္သြားလဲ ဒီအခ်ိန္ေလးအတြင္းမွာဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုက ေနကေနလာတဲ့ ေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ ဒီအဖိုအမဓါတ္ေတြကြဲသြားတဲ့အတြက္ သူက Iron အလႊာျဖစ္သြားတာေပါ့ေနာ္ ။ ဒီ Ironအလႊာက အခုလို ကမာၻနဲ႔ ေနၾကားမွာ လက၀င္ပါလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီ Ironအလႊာမွာရွိတဲ့ အမႈန္ေလးေတြရဲ႕ ဓါတ္သဘာ၀ေျပာင္းလဲမႈ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ဆိုတာကိုလည္း အခုအခ်ိန္မွာ ေလ့လာလို႔ အေၾကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။”

ဒါအျပင္ ေနၾကတ္တဲ့အခ်ိန္အတြင္း အာကာသထဲက မိုင္ေပါင္း ကုေဋ႔ခ်ီအေဝးမွာ႐ွိတဲ့ ၿဂိဳလ္ေတြကိုလည္း အာကာသသိပၸံပညာရွင္ေတြေလ့လာဖို႔ ရွိေၾကာင္း ေဒါက္တာပေဒသာတင္ကဆိုပါတယ္။

အခုလို အျပည့္အ၀ေနၾကတ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို အတိအက်ေတြ႕ရတဲ့ ေနရာမွာ ျပန္ၿပီး ျဖစ္ေပၚဖို႔ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၆၀ ၾကာေစာင့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိပၸံပညာရွင္ေတြအတြက္ ဒီကေန႔ ေနၾကတ္မယ့္အခ်ိန္ဟာ အလြန္ကို ထူးျခားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ေလ့လာခြင့္ရတာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေဒါက္တာပေဒသာတင္က ေျပာပါတယ္။

“ေနနဲ႔ကမာၻနဲ႔ တျပင္ထဲျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကမာၻကေနၿပီးေတာ့ ေနကိုပတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ လက ကမာၻကိုပတ္တဲ့ဟာက ရက္၃၀ မွာ တခါပတ္တဲ့ဟာက သူကေစာင္းေနတယ္ တျပင္ထဲမဟုတ္ဘူးေနာ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲေစာင္းသလဲဆိုေတာ့ အမွန္ဆို ၅ ဒီဂရီပဲေစာင္းတယ္။ အဲဒီ ၅ ဒီဂရီေလးေၾကာင့္သာလွ်င္ ဒီလိုပတ္လမ္းေၾကာင္းက မထပ္ႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ကရွိတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ အႏွစ္ ၃၆၀ မွာ တခါပဲ သူက အဲဒီေနရာကို ျပန္ေရာက္တာကို ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီေလာက္ရတဲ့အခြင့္အေရးေၾကာင့္ သုေတသန လုပ္တဲ့လူေတြအတြက္က အေကာင္းဆံုးအခြင့္အေရးအေနနဲ႔ သုေတသန လုပ္ၾကတာေပါ့။”

ေနၾကတ္တဲ့ျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္အာကာသစူးစမ္းေရးေအဂ်င္စီ NASA ကလည္း Website သီးသန္႔ဖန္တီးၿပီး ျပည္သူအမ်ားေလ့လာႏုိင္ဖုိ႔ စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။ ျမန္မာႏြယ္ဘြားေတြအပါအဝင္ အေမရိကန္ျပည္သူအမ်ားအျပားကလည္းေနၾကပ္တဲ့ အေတ႔ြအႀကံဳကို ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ စိတ္အားသန္စြာျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက ဗာဂ်ီးနီးယားျပည္နယ္မွာေနထိုင္ၿပီး ေနၾကတ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို အျပည့္အ၀ ျမင္ရမယ့္ မိုင္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္အကြာ ေတာင္ကိုရိုလိုင္းနားျပည္နယ္ ကိုလံဘီယာၿမိဳ႕အထိသြားၾကည့္တဲ့ ကိုဖိုးဥာဏ္က သူရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳကို အခုလိုေျပာျပပါတယ္။

“ေတာ္ေတာ္ကို ျပင္ဆင္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္နဲ႔ တူတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အသိေတြေရာ ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြေရာ၊ ရံုးကလူေတြေရာ ဒီအတြက္ကိုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားျပင္ဆင္ေနၾကတယ္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ ဘာသိသာသလဲဆိုေတာ့ ဒီေနၾကတ္တာကို ၾကည့္တဲ့ အထူးမ်က္မွန္၀ယ္တယ္ေပါ့ေနာ္ အဲဒါကို အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၂၀ -၃၀ ေလာက္ကို Online ကေရာ၊ အျပင္ကေရာ ၀ယ္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့အခါမွာ ရွိသမွ်ဟာေတြက ကုန္ေနၿပီ။ က်ေနာ္က လြန္ခဲ့တဲ့ တပတ္ေလာက္က ႀကိဳ၀ယ္ထားတယ္။ ေနာက္တခုက်ေတာ့ က်ေနာ္လမ္း ၁ ရက္ႀကိဳၿပီးေတာ့ ထြက္လာတယ္ေပါ့ေနာ္၊ ၾကည့္မယ့္ေနရာကို မိုင္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိတယ္။ ၇ နာရီေလာက္ေမာင္းရမယ့္ေနရာကို က်ေနာ္တို႔လာတယ္၊ လမ္းမွာဆိုရင္လည္း လူေတြက ျပည့္က်ပ္ေနတယ္၊ သတင္းစာေတြ ေရဒီယိုေတြကလည္းေျပာတယ္။ ၁ ၇က္ေလာက္ႀကိဳၿပီးေတာ့ သြားၾကပါ။ ဟိုတယ္ေတြဆိုရင္လည္း ဌားလို႔မရေတာ့ဘူး ေစ်းအရမ္းတက္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။”

ေနၾကတ္တာကို ျမင္ရႏိုင္မယ့္ အေမရိကန္ျပည္နယ္ ၁၄ ျပည္နယ္ကေတာ့ ၀ါရွင္တန္္၊ Idaho၊ Montana၊ Wyoming ၊ Nebraska ၊ Kansas၊ Missouri ၊ Illinois ၊ Kentucky ၊ Tennessee ၊ Georgia ၊ ေျမာက္ကိုရိုလိုင္းနားနဲ႔ ေတာင္ကိုရိုလိုင္းနားျပည္နယ္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ အထူးျပဳလုပ္ထားတဲ့ မ်က္မွန္မပါဘဲၾကည့္မိရင္ မ်က္စိကို ထိခိုက္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေနၾကပ္တာကို ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းစြာၾကည့္ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ NASA က အႀကံျပဳခ်က္ေတြလည္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com