ကန္-႐ု႐ွား ထိပ္တိုက္တိုးႏိုင္တဲ႔ အႏၱရာယ္

႐ု႐ွားရဲ႕စစ္ေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြဟာ ႐ုတ္တရက္အားျဖင့္ ေၾကာက္စရာမေကာင္းလွေပမဲ့ ပဋိပကၡ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အလားအလာ ကို တိုးျမင့္လာေစတယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြက ဆိုေနၾကပါတယ္။ ေလယာဥ္ပစ္ခ်တာေတြ ၾကားျဖတ္ဟန္႔တားတာေတြ လက္နက္အင္အား တည္ေဆာက္မႈေတြေၾကာင့္ မွားယြင္းတြက္ခ်က္မႈနဲ႔ မေတာ္တဆ ျပသနာႀကီးထြား လာႏိုင္တယ္လို႔ တြက္ဆေနၾကတာပါ။ VOA သတင္းေထာက္ Daniel Schearf ေမာ္စကို ကေပးပို႔တဲ႔ သံုးသပ္ခ်က္ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ ကတင္ျပမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလအတြင္းမွာပဲ Baltic ပင္လယ္ျပင္ေပၚမွာ ေလယာဥ္ခ်င္း အနီးကပ္ ေတ့လြဲခဲ့တာေတြ၊ ဆီးရီးယားမွာ ႐ုရွားမဟာမိတ္ေလယာဥ္ကို အေမရိကန္ပစ္ခ်ခဲ့တာေတြေၾကာင့္ ႐ုရွားနဲ႔ အေမရိကန္ထိပ္တိုက္တိုးမႈေတြဟာ မေတာ္တဆျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုႏုိင္သည့္တိုင္ေအာင္ ႐ုတ္တရက္ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္လို႔ ကာကြယ္ေရးအကဲခတ္ေတြက စိုးရိမ္ေနၾကတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့တနလၤာေန႔ကဆိုရင္ ႐ုရွားဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္တစင္းနဲ႔ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္တစင္းတို႔ ေျခာက္ေပေလာက္အထိ နီးကပ္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ေတ့လြဲသြားခဲ့တာပါ။

ရုရွားရဲ႕SU-27 တုိက္ေလယာဥ္မွဴးဟာ တမင္အနီးကပ္ပ်ံလာၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာ ထိန္းသိမ္းခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလို႔ အေမရိကန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္ကေျပာပါတယ္။ ရုရွားကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ကေတာ့ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕RC-135 ေထာက္လွမ္းေရးေလယာဥ္ဟာ သူတို႔တုိက္ေလယာဥ္ဆီကို တမင္ရန္စၿပီး ပ်ံသန္းခဲ့တာလို႔ ျပန္ေျပာပါတယ္။

တျခားျဖစ္စဥ္တခုကေတာ့ ဗုဒၶဟူးေန႔တုန္းက ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွားကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Sergei Shoigu ရဲ႕ေလယာဥ္ ေနတိုးအဖြဲ႔ဝင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ Poland နဲ႔ Lithuania ႏုိင္ငံအၾကားက Kaliningrad စစ္စခန္းကို ပ်ံသန္းေနတုန္းမွာ ေနတိုးဂ်က္ တိုက္ေလယာဥ္တစင္းဟာ အနီးကပ္ပ်ံသန္းခဲ့တယ္လို႔ ႐ုရွားအစိုးရကဆိုပါတယ္။

ေလယာဥ္ေတြဟာ တစင္းၿပီးတစင္း မီတာအနည္းငယ္ နီးနီးကပ္ကပ္ ပ်ံသန္းၿပီဆိုရင္ အင္မတန္အႏၱရာယ္ၾကီးမားလွေပမဲ့ Baltic ပင္လယ္တဝိုက္မွာေတာ့ ရုရွားနဲ႔အေမရိကန္ၾကား ဒီလိုမၾကာခဏ ျဖစ္ေနက်တယ္လို႔ စစ္ေရးသံုးသပ္သူတဦးက ဆိုပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဘယ္ဘက္ကမွ တုိက္ခ်င္တဲ့စိတ္ မရွိပါဘူးလို႔လည္း သူကဆိုပါတယ္။

ေနတိုးအဖြဲ႔ဝင္ေတြရဲ႕ေလပိုင္နက္ကို ရုရွားကဝင္ေရာက္စူးစမ္းတာဟာ ၂၀၁၄တုန္းက ယူကရိန္းႏုိင္ငံ Crimean ကၽြန္းဆြယ္ကို ရုရွားတို႔သိမ္းပိုက္ခဲ့ခ်ိန္က စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ယူကရိန္းကခြဲထြက္ၿပီး ရုရွားနဲ႔ေပါင္းခ်င္တဲ့အုပ္စုေတြကို ရုရွားတို႔က ကူညီရင္း ဒီလိုလုပ္လာၾကတာပါ။ Yezhednevny Zhurnal အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ လက္ေထာက္ အယ္ဒီတာ စစ္ေရးအကဲခတ္သမား Alexander Golts ကေတာ့ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြကို အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။

" က်ေနာ့္အျမင္အရေတာ့ ရုရွားနဲ႔အေနာက္အုပ္စုတို႔ဟာ စစ္ေအးအေျခအေနသစ္တရပ္ကို ေရာက္ရွိေနၿပီဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ စစ္ေအးအေျခအေနဆိုတာ ျပသနာတရပ္ရွိေနၿပီး ဒါကို သံတမန္နည္းအရေရာ စစ္ေရးနည္းအရပါ ေျဖရွင္းလို႔မရတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးပါ။ လက္ရွိမွာ ယူကရိန္းအေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။"

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္အတြင္းမွာပဲ ယူကရိန္းအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရုရွား အေပၚမွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈအသစ္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့သလို ဥေရာပသမဂၢ ကလည္း သူတို႔ ယခင္ခ်မွတ္ထားခဲ့တဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို သက္တမ္းတိုးခဲ့ပါတယ္။ ယူကရိန္းသမၼတ Petro Poroshenko လည္းပဲ သမၼတ Trump နဲ႔ လာေရာက္ေတြ႔ဆံုၿပီး ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကားမွာ စစ္ေရးမဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုမယ္လို႔ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေရးတည္ေဆာက္မႈကို ရုရွားဘက္က ပိုလုပ္လာေနတာပါ။ ေနတိုးတို႔ရဲ႕ ရုရွား ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ အေျခအေနဆိုးရြားလာေနတယ္လို႔ ရုရွားဘက္က ေျပာေနတဲ့ သူတို႔အေနာက္ဘက္နယ္စပ္ေတြမွာ စစ္ေရးတည္ေဆာက္မႈေတြ ပိုလုပ္လာေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ယခင္ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံသစ္ေတြဟာ ယူကရိိန္းမွာ ရုရွားတို႔လုပ္ရပ္ေနာက္ပိုင္း ရုရွားအႏၱရာယ္ကို စိုးရိမ္လာေနၾကပါတယ္။ ေနတိုးကလည္းပဲ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြကို တိုးျမႇင့္ခ်ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနတိုးရဲ႕ တပ္အင္အား တိုးခ်ထားမႈဟာ ရုရွားနဲ႔စာရင္ သိပ္မမ်ားလွဘူးလို႔ Alexander Golts က ဆိုပါတယ္။

"ႏွစ္ဘက္တပ္ေတြအလည္မွာ ၾကားခံတယ္ဆိုတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ တဘက္နဲ႔တဘက္ ပက္ပင္းတိုးေနၾကတာပါ။ ဒီအေျခအေနမွာ မေတာ္တဆ တစံုတခုျဖစ္ခ့ဲရင္ ျပသနာၾကီးထြားၿပီး စစ္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ တစံုတရာရွိဖို႔ဆိုတာ အလွမ္းေဝးေနပါတယ္။ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရုရွား ဝင္စြက္ဖက္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အရႈပ္အရွင္းေတြလည္း ရွိေနေတာ့ သမၼတ ထရမ့္အေနနဲ႔ သမၼတပူတင္ကို ဘယ္ေတာ့မွ ခ်ဥ္းကပ္လာလိမ့္မယ္မဟုတ္ပါဘူး။ "

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ရုရွားနဲ႔အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔ဟာ ဆီးရီးယားစစ္ပြဲမွာ ႏွစ္ဘက္ေနာက္ကြယ္က ပါဝင္ေနၾကပါတယ္။ ရုရွားဟာ အီရန္နဲ႔အတူ အာဆတ္အစိုးရကို ေထာက္ခံေနၿပီး အေမရိကန္ကေတာ့ သူပုန္ေတြကို ပံ့ပိုးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးကေတာ့ IS ေတြကို တိုက္ေနၾကတာပါလို႔ ဆိုေနၾကပါေလရဲ႕။ ႏွစ္ဘက္ထိပ္တိုက္တိုးမႈေတြလည္း မၾကာခဏ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအထဲ ေဝဟင္မွာ ႏွစ္ဘက္ထိပ္တိုက္တိုးမႈေရွာင္ၾကဥ္ေရးသေဘာတူညီမႈကို ရုရွားက ေနာက္ထပ္တၾကိမ္ ဆိုင္းငံ့လိုက္ျပန္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္တဲ့ ညႊန္႔ေပါင္းအင္အားစုအေပၚ ရုရွားက ျခိမ္းေျခာက္မႈ အမ်ားစုဟာ တကယ္ေတာ့ သိပ္စိုးရိမ္စရာမဟုတ္လွဘူးဆိုေပမဲ့ ႏွစ္ဘက္ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကေတာ့ ျမင့္မားလာေနတယ္လို႔ Alexander Golts က ေျပာေနေၾကာင္းပါခင္ဗ်ာ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com