ရာသီဥတု အေရး ဂ်ီဆဲဗင္း သေဘာတူညီခ်က္မရ

ဂ်ီ ၇ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရာသီဥတုဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ မရရွိ။

အီတလီနိုင္ငံ ဆစ္စလီကၽြန္း ဂ်ီ ဆဲဗင္း အရင္းရွင္အင္အားႀကီး နိုင္ငံ ၇ နိုင္ငံရဲ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဆႏၵျပသူေတြနဲ႔ ရဲအဖြဲ႕နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေတြ႕ေနၾကပါတယ္။

ရဲက ဆႏၵျပသူေတြကို တပ္ဖြဲ႕အင္အားနဲ႔ဖိၿပီး တြန္းထိုးရိုက္ႏွက္သလို မီးခိုးဗုံးနဲ႔ပစ္ၿပီးေတာ့လည္း ၿဖိဳခြဲေနပါတယ္။

ဆႏၵျပသူအေရအတြက္ စုစုေပါင္း ၃၀၀၀ ဝန္းက်င္ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ နိုင္ငံေရး အေရာင္အေသြး အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားၾကသူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ မင္းမဲ့ဝါဒီေတြ၊ အလုပ္သမားအေရး လုပ္ရွားသူေတြ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမွုလူတန္းစားကြာဟမွုကို ဆန္႔က်င္သူေတြနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသမားေတြ ပါဝင္ၾကပါတယ္။

အဲဒီအထဲက လူ ၁၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ အုပ္စုတစုဟာ ရဲကဟန္႔တားထားတဲ့ လုံျခဳံေရးစည္းကို ေက်ာ္ျဖတ္ဖို႔ႀကိဳးစားရာကေန ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေတြ႕ၿပီး ၿဖိဳခြဲႏွိမ္နင္းမွုေတြ ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။

ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟာမွုနဲ႔ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲပ်က္စီးမွုဟာ ဆႏၵျပသူေတြရဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရာေတြျဖစ္ပါတယ္။

အခု ဂ်ီ ၇ နိုင္ငံႀကီးေတြဟာ က်န္တဲ့ စီးပြားေရးကိစၥေတြမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သေဘာတူညီမွုေတြရခဲ့ၾကေပမယ့္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲပ်က္စီးမွုတိုက္ဖ်က္ေရး ပဲရစ္ စာခ်ဳပ္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ေတာ့ သေဘာတူညီခ်က္ မရခဲ့ပါဘူး။

အဓိကကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ မရရွိနိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာတယ္ဆိုတာဟာ အလကားလိမ္ညာေနတာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဖူးသူ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ရာသီဥတုဆိုင္ရာ ပဲရစ္စာခ်ဳပ္ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ဦးမယ္လို႔ ဆိုေနပါတယ္။

ဂ်ာမန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အင္ဂလာ မာကဲကေတာ့ ရာသီဥတုပ်က္ျပားမွု ကိစၥကို ညႇိႏွိုင္းရတာ ခက္ခဲတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္အေနနဲ႔ ပဲရစ္စာခ်ဳပ္ကို မလိုလားလို႔ တညီတညြတ္တည္းဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို မခ်နိုင္ခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေတာ့ အျပတ္မေျပာေသးဘဲနဲ႔ ေနာက္တပတ္ၾကာမွ အေၾကာင္းျပန္မယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

တကယ္လို႔ အေမရိကန္ တနိုင္ငံတည္းေၾကာင့္ ပဲရစ္စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ပ်က္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲလို႔ ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္က အခုဂ်ီဆဲဗင္း ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္လာတဲ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွူးခ်ဳပ္ အန္တိုနီးယိုး ဂုတဲရက္ရွ္ ကို ေမးရာမွာေတာ့ "တနိုင္ငံတည္း သေဘာမတူလို႔ သေဘာတူညီခ်က္က မပ်က္ပါဘူး။ အေမရိကန္က သေဘာတူမွာလား မတူဘူးလားဆိုတာလား က်ေနာ္တို႔ ျပတ္ျပတ္သားသား မသိရေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နိုင္ငံတနိုင္ငံက ျငင္းပယ္ေနတယ္ဆိုရင္ က်န္တဲ့နိုင္ငံေတြမွာလည္း စဥ္းစားစရာေတြ ပိုရလာပါလိမ့္မယ္။ ပိုၿပီး စည္းလုံးညီညြတ္လာပါလိမ့္မယ္။ ပဲရစ္စာခ်ဳပ္ဟာ ဆက္ၿပီး အလုပ္ျဖစ္ေနဦးမွာပါ" လို႔ သူကေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမွုဆိုင္ရာ ဆင္းရဲနိုင္ငံ ၄၈ နိုင္ငံရဲ့ ဖိုရမ္ကေတာ့ ပဲရစ္စာခ်ဳပ္ဟာ ဆင္းရဲတဲ့ နိုင္ငံေတြရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာလို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီနိုင္ငံေတြဟာ ကမၻာ့လူဦးေရး သန္းတေထာင္ေလာက္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ နိုင္ငံေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese