ေခတ္အဆက္ဆက္ ဘတ္စ္ကားပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ စနစ္ေဟာင္းေတာ္လွန္ေရး

ရန္ကုန္ ဇန္နဝါရီ ၁၇

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဇန္နဝါရီ ၁၆ ရက္မွစတင္ကာ ေျပာင္းလဲေျပးဆြဲလိုက္သည့္ ဘတ္စ္ကားစနစ္သစ္ေၾကာင့္ အဆင္ေျပမႈမ်ားရွိသလို အဆင္မေျပအခက္ႀကံဳရသည့္ ခရီးသြားျပည္သူမ်ားစြာတို႔ ရွိခဲ့သည္ ။ ပထမဦးဆံုးေန႔ စတင္အေျပာင္းအလဲတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ စာရင္းရွိ ဘတ္စ္ကားစီးေရထက္ အေတာ္ေလ်ာ့နည္းကာ ေျပးဆြဲခဲ့ သည့္အတြက္ေၾကာင့္လည္း ခရီးသည္ႏွင့္ယာဥ္အစီးေရ မမွ်မတျဖစ္ကာ အခက္အခဲမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းပိုင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား၊ ကုမၸဏီ၊ အဖြဲ႕အစည္းပိုင္ယာဥ္မ်ားက အခမဲ့လိုက္လံ ပို႔ေဆာင္မႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ညပိုင္းအခ်ိန္အထိ အိမ္ျပန္ ခ်ိန္မ်ားစြာ ခက္ခဲခဲ့သည္ကို သိရွိရသည္။
ဘတ္စ္ကားစနစ္ မေျပာင္းလဲမီကပင္ ၿမိဳ႕ေနလူထု၏ အဓိကအခက္အခဲမွာ ေန႔စဥ္ဘတ္စ္ကားစီးရသည့္ ဒုကၡမ်ားျဖစ္သည့္အျပင္ နံနက္႐ံုးတက္ခ်ိန္ႏွင့္ ညေန႐ံုးဆင္းခ်ိန္မ်ားသည္ မွတ္တိုင္မ်ား၌ ခရီးသည္မ်ားစုၿပံဳေနတတ္ေလ့ရွိၿပီး ယာဥ္အစီးေရႏွင့္ခရီးသည္ မလံုေလာက္မႈမွာ ယခင္ ကတည္းကပင္ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ အလားတူ ယာဥ္ လုပ္သားမ်ား၏ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈ၊ ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္းမႈ မ်ားၾကားတြင္ လိုရာခရီးကိုေရာက္ရွိဖို႔ရာ စိတ္ရွည္သည္းခံကာ စီးနင္းလာခဲ့ၾကသည္မွာလည္း ၾကာၿပီပင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဘတ္စ္ကားစနစ္သစ္ အေျပာင္းအလဲတြင္ ေဝဖန္မႈမ်ားရွိေသာ္လည္း ေန႔စဥ္ဘတ္စ္ကားစီးခရီးသည္မ်ားကမူ အဆင္မေျပမႈမ်ားကို နားလည္မႈေပးကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးၾကသည္ဟု သိရသည္။

ဘတ္စ္ကားစနစ္သစ္စတင္မႈ၏ ဒုတိယေန႔တြင္မူ ပထမေန႔ေလာက္ အခက္အခဲမႀကံဳေတြ႕ရေသာ္လည္း လိုအပ္ခ်က္မ်ားက ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ဒုတိယ ေန႔တြင္ ကားအေရအတြက္ တုိးျမႇင့္ေျပးဆဲြလာမႈေၾကာင့္ ယခင္ေန႔ကထက္ ပိုမိုအဆင္ေျပလာသည္ဟု ခရီးသြားမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း စနစ္သစ္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ အခ်ိန္ အနည္းငယ္ယူရမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းမွာ ေရရွည္ေကာင္းမြန္ေသာ ဘတ္စ္ကားစနစ္အတြက္ ေျခလွမ္းအစပင္ျဖစ္သည္ဟု အသိေပးေျပာၾကားထားသည္။

''ဘတ္စ္ကားစနစ္ အေျပာင္းအလဲက လုိင္းအသစ္၊ လမ္းေၾကာင္းအသစ္၊ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံအသစ္ကို ေဆာင္ရြက္တာပါ။ ကားေဟာင္းေတြ အားလံုးရပ္ၿပီး ကားသစ္ေတြနဲ႔ အစားထိုးေျပးဆြဲတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကားအသစ္ ေတြနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ကတ္စနစ္နဲ႔ ေငြေပးတဲ့စနစ္ကို အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲသြားမွာပါ။ လက္ရွိမွာ ကားေဟာင္း ပိုင္ရွင္ေတြလည္း မနစ္နာရေအာင္၊ ႀကံ့ခိုင္မႈလည္း ေကာင္းေသးတဲ့ ကားေတြကို ဆက္လက္ေျပးဆြဲခြင့္ျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။ လိုင္းေတြ ထပ္ေနတာ၊ တူေနတာေတြကို စနစ္တက်နဲ႔ လမ္းေၾကာင္းသတ္မွတ္ၿပီး ေျပးဆြဲေစတာပါ။ စနစ္ တစ္ခုအေျပာင္းအလဲမွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးႀကံဳရ မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါေတြကို အမ်ားျပည္သူနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္သြားရမွာပါ။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအာဏာ ပိုင္အဖြဲ႕ စတင္ဖြဲ႕စည္းကတည္းက အဓိကထားလုပ္ေဆာင္မွာက ဘတ္စ္ကားစနစ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးပါ''ဟု ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာေမာင္ေအာင္ က ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေျပးဆြဲေနေသာ ဘတ္စ္ကားအေရ အတြက္သည္ စာရင္းရွိ ၆ဝဝဝ ေက်ာ္ခန္႔ျဖစ္ေသာ္လည္း ေန႔စဥ္ ပံုမွန္ေျပးဆြဲေနသည့္ ယာဥ္အစီးေရသည္ ပ်မ္းမွ် အားျဖင့္ ၄ဝဝဝ ေက်ာ္ခန္႔သာရွိသည္ဟု သိရသည္။ ေန႔စဥ္ ႏွင့္အမွ် ၿမိဳ႕ျပတြင္ လႈပ္ရွားသြားလာေနသည့္ လူဦးေရမွာ ၿမိဳ႕ေနလူဦးေရ၏ထက္ဝက္ခန္႔ ၂ ဒသမ ၅ သန္းေက်ာ္ ခန္႔ျဖစ္ၿပီး စာရင္းရွိ ဘတ္စ္ကားစီးေရႏွင့္လံုေလာက္မွ်တစြာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးႏုိင္ျခင္းမွာ ယခင္ကတည္းက မရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၿမိဳ႕ေနလူဦးေရ၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္မွာ ဘတ္စ္ကားမ်ားကိုသာ အားထားစီးနင္းေနရၿပီး အျခားေသာ ပို႔ေဆာင္ေရးမ်ားကို စီးနင္းေနသူမ်ား ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ အင္မတန္နည္းပါးလ်က္ရွိသည္။ ယင္းေၾကာင့္ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်ေနထုိင္သူမ်ား၊ ထပ္မံတိုးပြားလာမည့္ လူဦးေရ ႏွင့္အညီ လံုေလာက္မွ်တေသာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ရန္ မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး ၿမိဳ႕ပတ္ရထားကဲ့သို႔ေသာ အျခားသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး စနစ္မ်ားကိုလည္း အဆင့္ျမႇင့္တင္ရန္ မျဖစ္မေန လိုအပ္လာၿပီဟု ပညာရွင္မ်ားက ေဝဖန္အႀကံျပဳထားၾကသည္။ ယခင္က အဆင္ေျပသလို ေျဖရွင္းကာ ေျပးဆြဲခဲ့သည့္ ယာဥ္လမ္းေၾကာင္းမ်ား၊ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းပိုင္ ယာဥ္မ်ားကို စုစည္းကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ စီမံမႈပံုစံမ်ား၊ လမ္းေၾကာင္းတူ လမ္းေၾကာင္းထပ္ေနသည့္ ယာဥ္လုိင္းမ်ား၊ ၿပိဳင္ေမာင္းလုေမာင္း၊ ဝင္ေငြအၿပိဳင္အဆုိင္ ရွာေဖြေနေသာ ပံုစံမွ စနစ္တက် လမ္းေၾကာင္းမ်ားသတ္မွတ္ကာ ျပည္သူကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးႏုိင္မည့္ ဘတ္စ္ကားစနစ္သစ္ ကို ေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ စတင္ေဆာင္ရြက္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕ထံမွ သိရသည္။

ယင္းသို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနၿပီျဖစ္ေသာ ဘတ္စ္ကားစနစ္ေဟာင္း ေတာ္လွန္ေရး၊ စနစ္သစ္ စတင္ႏုိင္ေရးတြင္ အမ်ားျပည္သူ၏ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈသည္ အဓိကက်ၿပီး ယာဥ္ပိုင္ရွင္မ်ား၊ ယာဥ္လုပ္သားမ်ား၏ ပါဝင္မႈသည္လည္း အေရးႀကီးေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ဆုိသည္။

'' စနစ္အေဟာင္းကေန စနစ္သစ္ေျပာင္းေတာ့ အခက္အခဲေတြက အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အရင္ကလည္း ဒီလိုပဲ စနစ္တစ္ခုေျပာင္းတုိင္း အခက္အခဲေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္ေကာင္းေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘဲ အဖ်ား႐ွဴး သြားၿပီး ဒံုရင္းဒံုရင္း ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီတစ္ႀကိမ္ကေတာ့ ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔ေရြးထားတဲ့ အစိုးရလည္းျဖစ္တယ္။ အေျပာင္းအလဲကိုျပည္သူကလည္း ႀကိဳဆိုတယ္။ အရင္ ဘတ္စ္ကားစနစ္ကို ျပည္သူက လံုးဝကို မလိုခ်င္ေတာ့ဘူး။ မလိုလားေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မျဖစ္မေန ေျပာင္းကို ေျပာင္းရ ေတာ့မယ္။ ေရရွည္ေကာင္းတဲ့စနစ္ ျဖစ္/မျဖစ္ကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ္။ အဓိကက ျပည္သူေတြရဲ႕ ပါဝင္မႈပဲ။ တကယ္ ဘတ္စ္ကားကို စီးေနသူေတြက အဆင္မေျပ တာေတြကို ညည္းတြားၾကေပမယ့္ ဒီအေျပာင္းအလဲကို လက္ခံတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ဘတ္စ္ကားပိုင္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ကလည္း အရင္က ကားကို ဒီအတုိင္း ယာဥ္ေမာင္း၊ စပယ္ယာကို ေပးထားရတာ။ တစ္ေန႔ ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းအပ္ဆိုၿပီး ေပးထားရေပမယ့္ ယာဥ္ေမာင္း၊ စပယ္ယာကလည္း အံုနာေၾကးကိုက္ေအာင္၊ ေန႔တြက္ကိုက္ေအာင္ ကားကိုခိုင္းမွာပဲ။ အၿပိဳင္ လုေမာင္း၊ ခရီးသည္ လုရွာရမွာပဲ။ အခု စနစ္အေျပာင္းအလဲမွာ စိတ္ေအးခ်မ္းသာစြာနဲ႔ ေမာင္းရၿပီးေတာ့ ပံုမွန္ဝင္ေငြတစ္ခု ရႏုိင္တယ္။ မ႐ံႈးဘူးဆိုရင္ ကုသုိလ္လည္းရ ဝမ္းလည္းဝႏုိင္ တဲ့အလုပ္တစ္ခုပါ''ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ ဦးစိန္လႈိင္က ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ၿမိဳ႕ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ဘတ္စ္ကားကို အားထားခဲ့ၾကၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္ ေကာင္းမြန္ေသာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ ေရးစနစ္ကို အဆင့္ျမႇင့္တင္ ေျပာင္းလဲႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ဟု သိရသည္။ ဗန္ေကာက္၊ စင္ကာပူ စေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ အမ်ားျပည္သူ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္မ်ားကို ေခတ္ႏွင့္ အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ေသာ္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္မူ ယေန႔ထက္တုိင္ ေျပာင္းလဲႏုိင္ျခင္းမရွိေသးဘဲ ဘတ္စ္ကား မ်ားကိုသာ အားထားစီးနင္းေနရဆဲပင္ျဖစ္သည္။

''အဘတို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ရန္ကုန္မွာ လုိင္းကားေတြက တံဆိပ္ေတြနဲ႔ေျပးဆြဲၾကတာ။ ဥပမာ ရြက္ေလွ တံဆိပ္နဲ႔ ဘတ္စ္ကားဆိုရင္ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းကို ေရာက္တယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံတံဆိပ္ဆိုရင္ ေလယာဥ္ကြင္း ေပါ့။ ေမးေနစရာမလိုဘူး။ တက္စီးသြား႐ံုပဲ။ ေနာက္ေတာ့ နံပါတ္ေတြနဲ႔ျဖစ္သြားတယ္။ နံပါတ္ေတြတိုးလာတာရွိသလို တခ်ဳိ႕ေပ်ာက္တဲ့နံပါတ္ေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ေနာက္ တစ္ခါ ေယာက္်ားသက္သက္၊ မိန္းမသက္သက္ စီးရတဲ့ ကားေတြ၊ ႏွစ္စီးတြဲ ယာဥ္ေတြဆိုတာ ျဖစ္လာျပန္ေရာ၊ အဲဒါ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ေပါ့။ ေနာက္ေတာ့ အဲဒါေတြေပ်ာက္သြားၿပီး နဝတေခတ္ဦး ၁၉၉ဝ ဝန္းက်င္မွာ ကိုရီးယားက ကားႀကီးေတြ ေရာက္လာၿပီး ၿမိဳ႕ပတ္ယာဥ္ဆိုတာ ေပၚလာတယ္။ အဲဒါလည္း ေပ်ာက္သြားျပန္ၿပီ။ ဒီဘက္ေခတ္ကေလးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မီၾကမယ္ထင္တယ္။ အဲကြန္းဘတ္စ္ ဆိုတာေတြ၊ အဲဒါလည္း ပိုက္ဆံေတာင္းေကာင္းေအာင္ လုပ္တာပဲထင္တယ္။ မေအာင္ျမင္ျပန္ဘူး။ ေနာက္ေတာ့ အထူးကားတဲ့။ ဒါလည္း ထူးမျခားနားဘဲျဖစ္သြားတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ လုပ္ေတာ့လုပ္ေနတာပဲ။ အေႏွာင္း မေသခ်ာေတာ့ ဒံုရင္းက ဒံုရင္းပဲ ျဖစ္ခဲ့တာ''ဟု တရား လႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအးခ်ဳိက ေခတ္အဆက္ဆက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ ဘတ္စ္ကား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္၏အဆင့္ဆင့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ေျပာသည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးစကာလတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန လူဦးေရသည္ ေျခာက္သိန္းခန္႔ ရွိလာသည္ဟု သိရၿပီး ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် သြားလာမႈမ်ားအတြက္ စစ္က်န္ ဘတ္စ္ကားမ်ားျဖင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့သည္ ဟု သိရသည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပလူဦးေရမွာ ၁ ဒသမ ၅ သန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီဟု သိရၿပီး သာေကတ၊ သုဝဏၰ၊ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ ေျမာက္ဥကၠလာပ စသည့္ ၿမိဳ႕သစ္မ်ား တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ျခင္းႏွင့္အတူ ၿမိဳ႕ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ သြားလာေရးတို႔တြင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊ အခက္ အခဲမ်ား ရွိလာခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ထိုကာလမ်ားတြင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းကို ပုဂၢလိက ယာဥ္ပိုင္ရွင္ ေတြကသာ ဦးစီးလုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကၿပီး ယုန္၊ ႀကံ့၊ ပုစြန္၊ ရြက္ေလွ၊ ေလယာဥ္ပ်ံ စသည့္ အ႐ုပ္တံဆိပ္မ်ားျဖင့္ ခြဲျခား သတ္မွတ္ေျပးဆြဲခဲ့ရာမွတစ္ဆင့္ နံပါတ္မ်ားကို ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကျပန္ရာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ခရီးသည္ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ ယာဥ္လုိင္းအမွတ္ ၁ မွ ၁၆ အထိ၊ ယာဥ္အစီးေရ ၁၅ဝဝ ခန္႔ျဖင့္ ၿမိဳ႕ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုကာလ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ားမွာ စစ္က်န္ ဘတ္စ္ကားမ်ားျဖစ္သည့္ ခ်က္ပလက္၊ ဖို႔ဒ္၊ ဂ်ီအမ္စီ၊ ေဒါ့ဂ်္ ယာဥ္မ်ားျဖစ္သည္ ဟု သိရသည္။

ယင္းသို႔ျဖင့္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ ေရးအဖြဲ႕၏ ခရီးသည္တင္ယာဥ္အစီး ၃၆ဝ၊ မထသ ခရီးသည္တင္ ယာဥ္အစီး ၃၇၆ စီးတုိ႔ျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ခရီး သည္ပို႔ေဆာင္ေရးကိုေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထုိကာလအထိ စစ္က်န္ဘတ္စ္ကားမ်ားသာ အားထားေနရဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေရႊျပည္သာ၊ လႈိင္သာယာ၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား၊ ေရႊ ေပါက္ကံ၊ ပုလဲၿမိဳ႕သစ္၊ ပတၱျမား ၿမိဳ႕သစ္စသည့္ ၿမိဳ႕သစ္မ်ားကို တိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္လာရာတြင္ လူဦးေရသည္လည္း ပိုမို ထူထပ္မ်ားျပားလာရာ ယခင္ က သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ားျဖင့္ လံုေလာက္မႈမရွိ ေတာ့ဘဲ ယာဥ္လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိလာခဲ့သည္ဟု သိရၿပီး စစ္က်န္ဘတ္စ္မ်ားအျပင္ ဘီအမ္ဟီးႏုိးမ်ား၊ ေကအမ္ဟီးႏုိး (ရိန္းဂ်ား)မ်ား၊ ကုန္တင္ယာဥ္ အငယ္စားမ်ားျဖစ္သည့္ ဒိုင္နာ၊ ဟိုင္းလပ္ ယာဥ္မ်ားျဖင့္ပါ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကရသည္။ အမ်ားျပည္သူ ဝန္ေဆာင္မႈေပးသည့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ လိုအပ္ခ်က္ အေပၚ လိုအပ္သလို ေရတိုနည္းလမ္းျဖင့္သာ ေျဖရွင္းခဲ့ၾက ေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ျပသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးသည္ ဝန္ေဆာင္မႈ အသြင္ျဖစ္ေပၚမလာဘဲ ဝင္ေငြရရွိရန္ စီးပြားရွာေဖြသည့္ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု ၿမိဳ႕ျပေရးရာကြၽမ္းက်င္သူ သုေတသီမ်ားက ေဝဖန္သံုးသပ္ၾကသည္။

''တစ္ခ်ိန္က ရန္ကုန္လူဦးေရ နည္းေသးတာရယ္၊ ကားေတြ နည္းေသးတာရယ္ အဆင္ေျပေပမယ့္ ရန္ကုန္ကို ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်လာသူေတြ မ်ားလာတာရယ္၊ ၿမိဳ႕ျပ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာခ်ဲ႕ထြင္လာမႈေတြက သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိလာတယ္။ ၿမိဳ႕ပတ္ ရထားဆိုတာကလည္း အဂၤလိပ္က စနစ္တက်ေဖာ္ေဆာင္ ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း ၿမိဳ႕ျပခ်ဲ႕ထြင္လာမႈမွာၾကေတာ့ ၿမိဳ႕ျပ ဧရိယာအႏွံ႕ လႊမ္းၿခံဳမေရာက္ရွိဘူး။ ၿမိဳ႕ပတ္ရထား လမ္းေၾကာင္းေတြဟာ တခ်ဳိ႕လူေနရပ္ကြက္ေတြ၊ အိမ္ေတြ ရဲ႕ ေနာက္ေဖးလမ္းၾကားေတြ၊ အျမင္မေတာ္တာေတြ ျဖစ္ကုန္ေရာ။ ဘတ္စ္ကားလိုင္းေတြကိုလည္း သက္ဆုိင္ရာ က တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္ေပးတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ခ်င္းပိုင္ ယာဥ္ပိုင္ရွင္ေတြကို စုစည္းၿပီး ေျပးဆြဲလာတာဆိုေတာ့ ဝင္ေငြရတဲ့ လမ္းပိုင္းကို ေျပးဆြဲ ခ်င္တဲ့သူေတြနဲ႔ လုိင္းေတြမ်ား၊ ကားလမ္းေၾကာင္းေတြထပ္ၿပီး လမ္းေၾကာင္း႐ႈပ္ေထြးလာတယ္။ အဲလိုကေန ယေန႔ ျပဳျပင္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ခက္သြားတဲ့ ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရး အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာတာပဲ။ ဒါေတြကို စနစ္တက်နဲ႔ ေရရွည္စီမံကိန္းနဲ႔ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ဆိုတာမွာ အမ်ားျပည္သူရဲ႕ စည္းကမ္းတက် ပူးေပါင္းပါဝင္မႈလည္း လိုအပ္တယ္''ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးဆုိင္ရာ သုေတသနစာတမ္းျပဳစု ခဲ့သူတစ္ဦးက သံုးသပ္သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးတြင္ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစတင္၍ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံႏွင့္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံတြင္ အသံုးျပဳၿပီးေသာ တစ္ပတ္ရစ္စီးတီးဘတ္စ္မ်ားကို တင္သြင္းလာခဲ့ၿပီး အသံုးျပဳလာခဲ့သည္မွာ ယေန႔တုိင္ပင္ျဖစ္သည္။ နစ္ဆန္း၊ ဟီးႏုိး၊ ဖူဆို၊ အီဆူဇူး၊ ဟြန္ဒိုင္း၊ ေဒဝူး စသည္ျဖင့္ ႏွစ္အလိုက္ ယာဥ္မ်ားကို တင္သြင္းခဲ့ၾကသလို ဒုိင္နာ၊ ဟိုင္းလပ္၊ စစ္က်န္ဘတ္စ္မ်ားကိုလည္း အားထားေနရ ဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းေနာက္ စစ္က်န္ဘတ္စ္၊ ဒိုင္နာ၊ ဟိုင္းလပ္ယာဥ္မ်ားကို ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ႏွင့္ မညီၫြတ္ေတာ့၊ ေျပးဆြဲရန္ မသင့္ေတာ့ဟုဆိုကာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ တစ္ပတ္ရစ္ ယာဥ္ႀကီးမ်ား၊ မီနီဘတ္စ္မ်ားႏွင့္ အစားထိုး ေျပးဆြဲေစ ခဲ့ျပန္သည္။ အဲကြန္းဘတ္စ္၊ အထူးကားဟူ၍ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးတပ္ ေျပးဆြဲခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ ခရီးသည္လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္အညီ ျပည့္မီေအာင္ ေျပးဆြဲေပး ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးသလို၊ အမ်ားျပည္သူကို ေကာင္းမြန္ေသာ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားျဖင့္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈရွိေသာ သြားလာေရး စနစ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးဟု ၿမိဳ႕ျပ ေရးရာကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္သည္။

ယင္းသို႔ အဆင့္ဆင့္ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးတြင္ ျပဳျပင္ရန္ခက္ခဲေသာ အေျခအေနမွ ယေန႔တြင္ မ.ထ.သ အဖြဲ႕အစည္းကို ဖ်က္သိမ္းကာ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕က ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ၍ ဘတ္စ္ကားေျပးဆြဲမႈ စနစ္သစ္ကို စတင္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အ႐ိုးစြဲခဲ့သည့္စနစ္ေဟာင္း ေတာ္လွန္ေရးသည္ အခ်ိန္ကာလ မည္မွ်ၾကာျမင့္မည္ကို မသိရိွေသးေသာ္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနလူထုအေနျဖင့္ ယခင္က ျပည္သူလူထုကို ဗဟိုမျပဳေသာစနစ္ကို မႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာေၾကာင့္ ယခု အေျပာင္းအလဲကို ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ ရွိသည္ဟု ေျဖၾကားၾကသည္။ ယင္းသို႔ ျပည္သူလူထု၏ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈသည္ ေကာင္းမြန္ေသာအေျပာင္းအလဲမ်ား သို႔ ဦးတည္ရာတြင္ အဓိကက်ေသာေၾကာင့္ အစိုးရအေနျဖင့္ ယင္းကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ သြားႏုိင္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ၿမိဳ႕ျပေရးရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား က ဇန္နဝါရီ ၁၆ ရက္တြင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ဘတ္စ္ကားစနစ္သစ္ အေျပာင္းအလဲႏွင့္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ား အေပၚ သံုးသပ္ေျပာၾကားလ်က္ရိွသည္။

(ဆုႏွင္းလဲ့)
MOI Webportal Myanmar
https://www.facebook.com/MOIWebportalMyanmar/