ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြ မ်ိဳးတံုးမယ့္အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရ

ျမန္မာႏုိင္ငံက ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြ တႏွစ္ကို ၅ ေကာင္ႏႈန္းနဲ႔ ေလ်ာ့က်လာေနၿပီး မ်ိဳးတံုး ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္အေရးနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္လို႔ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ ေနသူေတြက ေျပာဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခုလက္ရွိ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြထက္ ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုေသးတယ္လု႔ိလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုပါတယ္။ မသိဂႌထုိက္ က အေၾကာင္းစံု တင္ျပထားပါတယ္။

မ်ိဳးတံုးေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္အေရးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြရဲ႕ လက္ရွိ  အေျခအေနကို ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ Wildlife Conservation Society – WCS သားငွက္တိရစၦာန္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔က  ဦးေက်ာ္လွသိန္းက အခုလို စၿပီး ေျပာပါတယ္။

“ဒီမ်ိဳးတံုးမယ့္အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီ မႏၱေလးနဲ႔ ဗန္းေမာ္ၾကားေပါ့ေနာ္ ႏွစ္စဥ္ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တာေပ့ါ။ ႏွစ္စဥ္လုပ္တဲ့အခါမွာ မႏၱေလးနဲ႔ ဗန္းေမာ္ၾကားမွာေတာ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၁ ႏွစ္ကို ၅ ေကာင္ေလာက္ ေလ်ာ့လာတယ္လို႔ စစ္တမ္းေတြအရ သိရတာေပါ့ေနာ္။”

WCS နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနတို႔ ႏွစ္စဥ္ ေကာက္ယူထားတဲ႔ တရား၀င္ စာရင္းဇယားေတြ အရေတာ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ၈၆ ေကာင္ ရွိခဲ႔ရာကေန ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အေရာက္မွာေတာ့ ၅၈ ေကာင္ဘဲ က်န္ရွိေတာ့တယ္လို႔ WCS-Myanmar ရဲ႕ ၀ဘ္ဆုိက္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ သားငွက္တိရစၦာန္ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးလုပ္ငန္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဧရာ၀တီ ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္က ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြကို ႏွစ္စဥ္ သုေတသနလုပ္ မွတ္တမ္းတင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြ က်က္စားတဲ့ မႏၱေလးနဲ႔ ဗန္းေမာ္ၾကား ကီလိုမီတာ ၄၀၀ ခန္႔ ေဒသထဲကမွ ၇၄ ကီလိုမီတာရွိတဲ့ မႏၱေလးနဲ႔ ေက်ာက္ေျမာင္းၾကားကိုေတာ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဒသအျဖစ္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က စတင္သတ္မွတ္ၿပီး လစဥ္ ကင္းလွည့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။  ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ မ်ိဳးတံုးေပ်ာက္ကြယ္မယ့္ အေရးတင္မကဘဲ လင္းပိုင္ေတြနဲ႔ ငါးဖမ္းၾကတဲ့ ဓေလ့ကိုပါ မေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဦးေက်ာ္လွသိန္းက ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးမႈ လုပ္ငန္းေတြကို ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း တခု ျဖစ္တဲ႔ Wildlife Conservation Society – WCS ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈက နယ္ေျမတခုလံုးကို ၿခံဳငံုႏုိင္ျခင္း မရွိေသးဘူးလို႔လည္း ဦးေက်ာ္လွသိန္းက ေျပာပါတယ္။

“ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာထိန္းသိမ္းတာ က်ေနာ္တုိ႔ သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒါ လုပ္ေနတာေပါ့ေနာ္။ တျခားအဖြဲ႔အစည္းဆုိတာေတာ့ မရွိေသးဘူးဗ်။ မႏၱေလးနဲ႔ ေက်ာက္ေျမာင္းၾကားထဲမွာေတာ့ အရင္တုန္းက ၂၀၀၇၊ ၂၀၀၈ ေလာက္က ၁၈ ေကာင္ေလာက္ပဲရွိၿပီးေတာ့၊ က်ေနာ္တုိ႔ ထိန္းသိမ္းေရးေတြ လုပ္လာတယ္။ အဲဒီထဲမွာ တလကို ၂ ေခါက္ေလာက္ ပံုမွန္ ကင္းလွည့္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပညာေပးခရီးစဥ္ေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ ၂၄ ေကာင္ေလာက္အထိ ဒီဧရိယာထဲမွာ တိုးလာတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေမြးဖြားတာေတြ၊ ေသဆံုးတာေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ လက္လွမ္းမမီတဲ့ ဘယ္လိုေခၚမလဲ တႏွစ္တေခါက္ စစ္တမ္းေကာက္တဲ့ မႏၱေလးနဲ႔ ဗန္းေမာ္ၾကားေတာ့ လြတ္ေနတာေပ့ါေနာ္။ အထက္ပိုင္းေတြေပါ့ ေျပာရလို႔ရွိရင္။ ေက်ာက္ေျမာင္းရဲ႕အထက္ကေနၿပီးေတာ့ ဗန္းေမာ္အထိ အပိုင္းေတြေပါ့ေနာ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီအပိုင္းေတြကိုပါ က်ေနာ္တုိ႔က ထိန္းသိမ္းႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အေကာင္အေရအတြက္လည္း တိုးတက္လာမယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ ထင္တာပဲခင္ဗ်။”

လင္းပိုင္ေတြ အဓိက ေသဆံုးရတာကေတာ့ ငါးဖမ္းပိုက္ေတြမွာ ၿငိမိတာ၊ ေနာက္ ဘက္ထရီ ေလွ်ာ့႐ိုက္ ဖမ္းဆီးမႈေတြေၾကာင့္ မေတာ္တဆ ေသဆံုးရတာေတြ ရွိေနတာလို႔လည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုပါတယ္။ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြက ျမန္မာ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ ႏုိင္ငံတို႔မွာ ေတြ႔ရၿပီး မ်ိဳးတံုးေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မယ့္ အေရးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးၾကဖို႔  ေဟာင္ေကာင္မင္းသား ဂ်က္ကီခ်န္းကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းက တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္ရွင္။

မသိဂႌထုိက္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com