ႏိုင္ငံ့ဝင္ေငြ ခြဲေဝေရး ျပႆနာ

ျပည္နယ္တုိင္းေဒသႀကီး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတုိင္း (သို႔မဟုတ္) ေဒသဦးစီးအဖြဲ႔ေတြကို အာဏာခြဲေဝေရး (Power Sharing), သယံဇာတ ခြဲေဝေရး (Resource Sharing), အခြန္အခ ခြဲေဝေရး (Tax Sharing) အတြက္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ေကာ္မတီရဲ ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို လြန္ခဲ့တဲ့ ဇြန္လ (၂၆) ရက္ေန႔က သမၼတရံုးက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ခြဲေဝမႈေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာဟာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ (၁၆) ရြက္၊ အျပည့္အစံု (၅၂၆) ရြက္ ရွိပါတယ္။ လုိရင္းတိုရွင္း ေျပာရရင္ ဗဟိုအစိုးရ နဲ႔ ေဒသႏၱရအစိုးရေတြရဲ ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ နဲ႔ ရပိုင္ခြင့္ကို သတ္မွတ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟိုက သတ္မွတ္တဲ့အတိုင္း ေဒသခံအစိုးရေတြက အနည္းအက်ဥ္း ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတရံုးက မထုတ္ျပန္မီ မႏွစ္က သုေတသီ သက္ေအာင္လင္း နဲ႔ Mari Oye တုိ႔က သယံဇာတ ခြဲေဝေရး အစီရင္ခံစာကို ၂၀၁၄ ဇြန္လမွာ ထုတ္ေဝပါတယ္။ ဝန္ႀကီးဌာနအရာထမ္းေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီး ေရးသားထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ (၆၀) ေက်ာ္ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ မလုပ္မီ၊ သယံဇာတ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ေဒသခံအစိုးရေတြ ပါဝင္မယ့္ အခန္းက႑ကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ေနရာမွာ ေဒသခံေတြ စီမံခန္႔ခြဲတာက ပိုၿပီးထိေရာက္ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေျခခံဥပေဒ ဇယား (၅) မွာ ဆား၊ မီးေသြး၊ ႀကိမ္၊ ဝါး၊ ရွားေစး၊ သနပ္ခါး၊ ထင္းရွဳးဆီ စတဲ့ တန္းဖိုးနည္း ေတာထြက္ပစၥည္းေတြကိုသာ ေဒသခံအစိုးရက အခြန္ေကာက္ႏိုင္ၿပီး ကၽြန္းနဲ႔သစ္မာလို တန္းဖုိးျမင့္ ေတာထြက္ပစၥည္းေတြကိုေတာ့ ဗဟိုအစိုးရက အခြန္စည္းၾကပ္ပါတယ္။ အခြန္ေကာက္ခံခြင့္ရွိတဲ့ ကိစၥမွာလည္း ဗဟိုအစိုးရသတ္မွတ္တဲ့ အခ်ဳိးအစားအတုိင္း ေဒသခံအစိုးရက ရယူႏိုင္တယ္လို႔ ခြဲေဝမႈေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းကို ေဒသခံအစိုးရ အခြန္ေကာက္ယူႏိုင္ေပမယ့္ သြင္းကုန္ကိုေတာ့ ဗဟိုအစိုးရသာ စည္းၾကပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ျပည္ပအေထာက္အပံ့နဲ႔ ေဆာင္ရြက္လိုတဲ့ စီမံခ်က္ကို ေဒသႏၱရအစိုးရက တုိက္ရိုက္ညိွႏိႈင္းလုပ္ကိုင္ၿပီး နားလည္မႈ စာလႊာမူၾကမ္း ေရးဆြဲႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ (၃) လ တႀကိမ္ ဗဟိုအစိုးရကို အစီရင္ခံဖို႔ လုိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

စြမ္းအင္၊ လွ်ပ္စစ္၊ သတၱဳ၊ သစ္ေတာ စတဲ့ ဝင္ေငြေကာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ဗဟိုအစိုးရလုပ္ပိုင္ခြင့္အျဖစ္ ခြဲေဝမႈေကာ္မတီက သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသးစား၊ အလတ္စား လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္ယူရင္ေတာ့ ရသင့္တဲ့ အခ်ဳိးက် ရန္ပံုေငြကို ခံစားႏိုင္ေအာင္ ခြဲေဝဖို႔ ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သတၱဳ နဲ႔ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းကို တႏိုင္တပိုင္ လုပ္ကိုင္လိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေဒသခံအရာရွိနဲ႔ ဝန္ႀကီးဌာန သေဘာတူညီခ်က္ ရယူရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စက္မႈဇုန္ တည္ေထာင္ရာမွာေတာ့ ေဒသခံအစိုးရေတြကို အေတာ္ေလး လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသႏၱရအစိုးရကခ်ည္း ဆံုးျဖတ္ၿပီး လုပ္ကိုင္ႏိုင္တာနည္းၿပီး သက္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းခံရတာမ်ဳိးက မ်ားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သယံဇာတခြဲေဝမႈကို မူသေဘာနဲ႔ လက္ခံတာျဖစ္လို႔ သိပ္မထူးျခားပါဘူး။

တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အစိုးရကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ လႊဲေျပာင္းေပးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ေဒသခံအစိုးရဟာ ေဒသခံျပည္သူနဲ႔ ပိုၿပီးနီးကပ္တဲ့အတြက္ ပိုၿပီးထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံအစိုးရဟာ သယံဇာတ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ အနည္းငယ္သာ ျဖစ္ေပမယ့္ အခုလို စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ တာဝန္ေပးအပ္ခံရတာဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အစဥ္အလာကို တည္ေဆာက္တာမုိ႔ တိုးတက္မႈတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံဝင္ေငြ ခြဲေဝမႈဟာ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးသူေတြက စိတ္ႀကိဳက္တခါတည္း လုပ္ထားလို႔ရတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ သယံဇာတကို အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္ေတြလည္း ပိုင္ဆိုင္တာမုိ႔ ကုန္ခမ္းသြားတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း အက်ဳိးခံစားႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဝင္ေငြခြဲေဝမႈ ပံုစံဟာ အနာဂတ္ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး နဲ႔ သယံဇာတ ျပဳန္းတီးမႈကို အက်ဳိးသက္ေရာက္လိမ့္မယ္လို႔ သုေတသီ သက္ေအာင္လင္းတို႔အဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။

ေနာ္ေဝအေျခစိုက္ သယံဇာတ ထုတ္လုပ္မႈ ပြင့္လင္းျမင္သာေရးအဖြဲ႔ EITI မွာ ျမန္မာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လက အဖြဲ႔ဝင္ေလာင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာေရးကို အဓိကထားတာမို႔ တာဝန္ယူမႈ၊ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္မႈ၊ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားကို ေရွ ႔ရႈမႈ၊ တိုင္းရင္းသားျပည္သူရဲ ႔ သေဘာထားနဲ႔ အက်ဳိးစီးပြားကို အေလးထားမႈ၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ စတာေတြကို ျမန္မာရဲ ႔ အေျခခံမူအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္း၊ သတင္းေဖာ္ျပမႈ၊ စစ္ေဆးမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စတာေတြမွာ ျမန္မာဟာ အည့ံဆံုးျဖစ္ေနေပမယ့္ အဖြဲ႔ဝင္ေလာင္းအေနနဲ႔ သယံဇာတဝင္ေငြကို ေဖာ္ျပရပါလိမ့္မယ္။

၂၀၁၃/၁၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ဓါတ္ေငြ႔ ေဒၚလာသန္း (၃၃၀၀) ရရွိၿပီး၊ မႏွစ္က ေက်ာက္မ်က္ဝင္ေငြ ေဒၚလာသန္း (၃၄၀၀) ရရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။ သယံဇာတ အမ်ားစုဟာ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမွာ ရွိတာမို႔ ခြဲေဝေရးဟာ ေဒသခံအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေဒသမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒသခံရဲ ႔ အက်ဳိးစီးပြားကို တကယ္အေလးထားဖို႔ လုိေနပါတယ္။ အစိုးရရဲ ႔ ခြဲေဝမႈေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာဟာ ေဒသခံရဲ ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ တျခားစီ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံရဲ ႔ ဝင္ေငြကို တရားမွ်တစြာ ခြဲေဝေရးဟာ အလွမ္းေဝးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com