ျပန္လည္ သင္႔ျမတ္ေရး အျပဳအမူ သမၼတနဲ႔ ကာခ်ဳပ္ ပိုမိုျပသဖို႔ လိုအပ္

အေမရိကန္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မတီေရွ႕ေမွာက္ ၾကားနာပြဲ။

 ၿပီးခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အတုိက္အခံ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ုပ္က မဲအျပတ္အသတ္နဲ႔ အႏိုင္ရရွိခဲ့ေပမဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔ဘက္က ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအျပဳအမူ အလံုအေလာက္ျပသတာ မေတြ႔ရေသးတဲ့ အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကိုလည္း အခ်ိန္ဆြဲထားတယ္လို႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္ေအရး သုေတသီတဦးက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ မေန႔မနက္ပိုင္းကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မတီေရွ႕ေမွာက္ ၾကားနာပြဲမွာ The Project 2049 Institute ရဲ႕ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး MS Kelley Currieက ေျပာၾကားသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

မေန႔ကျပဳလုပ္တဲ့ ၾကားနာပြဲဟာ တကယ္ေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဒီမိုကေရစီေရးရာ ၾကားနာပြဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္ စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အလားအလာေတြ ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပထမ ေဆြးေႏြးတင္ျပတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့-CSIS လို႔ေခၚတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ေလ့လာမႈ ဌာနက တြဲဖက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Mr Murray Hiebert ကျဖစ္ပါတယ္။

မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ေလ့လာမႈဌာနက တြဲဖက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး

သူက ေရြးေကာက္ပြဲဟာ စင္းလံုးေခ်ာ မဟုတ္ခဲ့သလို အဓိက က်တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ ေရွ႕မွာ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ အခုလို ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္ ႏွစ္ပတ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ စင္းလံုးေခ်ာ ၿပီးျပည့္စံုျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ အႀကီးမားဆံုး စိ္န္ေခၚမႈေတြက အေရွ႕မွာ ရိွိေနပါေသးတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အႏုိင္ရရွိတဲ့ကိစၥကို စစ္တပ္က ဘယ္လို တံု႔ျပန္မွာလဲ။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ျပႆနာကို ဘယ္လိုေရွ႕တိုးၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မွာလဲ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ ဆက္ဆံမလဲဆိုတဲ့ကိစၥေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။”

CSIS တြဲဖက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Mr Murray Hiebert ေျပာၾကားသြားတာျဖစ္ပါတယ္။

ဆက္လက္ၿပီး ထြက္ဆိုသူတစ္ဦးကေတာ့ ျမန္မာ့အေရးကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေလာက္ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ MS Kelley Currieျဖစ္ပါတယ္။ သူက The Project 2049 Institute က အႀကီးတန္း သုေတသီတဦးျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္ကမွ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပန္လာတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

Project 2049 Institute အႀကီးတန္း သုေတသီ

ေရွးဦးစြာ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အံ့မခန္း ေအာင္ႏုိင္မႈ ရခဲ့တာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ကို ဘယ္ေလာက္အထိ ခါးခါးသီးသီး မလိုမလားျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာ ျပသလိုက္ တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တခါ NLD အေပၚ ျပည္သူေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားသလဲဆိုတာကိုလည္း ဒီမွာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးဆံုးသြားခဲ့ၿပီျဖစ္ေပမဲ့ အရာရာ စိတ္ခ်ေနႏုိင္တဲ့အဆင့္ေတာ့ မေရာက္ေသး ဘူး။ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ကိုလည္းပဲ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ အမွတ္ျပည့္ေပးလို႔မရေသးဘူးလို႔ အခုလို ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

“ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕လက္ရွိအေျခအေနဟာ စိုးရိမ္စရာမရွိေတာ့ဘူးလို႔ က်မတို႔မေျပာႏုိင္ေသးပါဘူး။ ရွမ္းနဲ႔ကခ်င္နယ္ေျမေတြမွာ မဲဆႏၵနယ္ေျမ ျပင္ပ က လာတဲ့ မ်ားၿပီး မသကၤာစရာ ႀကိဳတင္မဲေတြေၾကာင့္ မေက်နပ္ခ်က္ေတြကို NLD နဲ႔ တျခားပါတီေတြက တိုင္ၾကားထားတာ ရွိပါတယ္။ မေန႔ကပဲ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး ထိပ္တန္းပါတီဝင္တဦးက သူ႔ပါတီအေနနဲ႔ အႏုိင္ရ ပါတီကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း တစ္ရာအထိအေပၚ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ တုိင္တန္းမယ္ လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ကိုယ္စားလွယ္ေတြအျဖစ္ကေန ပယ္ဖ်က္ႏုိင္ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈလို႔ျမင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို တခ်ိဳ႕က ေအာင္မွတ္ေပးေနေပမဲ့ ဒီအေျခအေနမွာေတာ့ မေပးႏုိင္ေသးဘူးလို႔ က်မ ထင္ပါတယ္။ စိုးရိမ္စရာျဖစ္တဲ့ ႀကိဳတင္မဲကိစၥနဲ႔ NLD ကိုယ္စားလွုယ္ေတြအေပၚ မေက်နပ္တဲ့ တုိင္တန္းခ်က္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ”

ဆက္လက္ၿပီး MS Kelley Currie က ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ၿပီျဖစ္ေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အျပတ္အသတ္အႏုိင္ရရွိခဲ့တဲ့ အတုိက္အခံ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအျပဳအမႈကို ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔က အလံုအေလာက္ျပသတာ မေတြ႔ရဘူးလို႔လဲ အခုလိုေျပာၾကားသြားပါတယ္။

“တပ္မေတာ္နဲ႔ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခုိင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက NLD ကို တရားဥပေဒအရ အာဏာ လႊဲေျပာင္းေပးပါမယ္လို႔ ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာခဲ့ေပမဲ့ ေျပာတဲ့အတုိင္း ျဖ စ္လာမလားဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ တပ္ခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔က အသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ ဒီႏွစ္ကုန္ပို္င္း အထိ ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အခုထက္ထိလည္း သူတို႔ဘက္က ပ်ဴပ်ဴဌာဌာ လိုက္ေလ်ာတဲ့ အရိပ္လကၡဏာ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ လူေတြ ဖမ္းဆီးခံေနရဆဲျဖစ္သလို တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ထိုးစစ္ေတြ ဆင္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္း၊ ကခ်င္နဲ႔ ရခုိ္င္ျပည္နယ္ေတြမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေထာက္အကူေပးႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရာမွာလည္း အခက္အခဲနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲပဲျဖစ္ပါတယ္။”

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ေတာ့ MS Kelley Currie က အေမရိကန္အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ မူဝါဒသေဘာတရားအေပၚမွာ ရပ္တည္ရမယ့္အစား လက္ေတြ႔အလုပ္ျဖစ္ေရး ဦးစားေပး ရပ္တည္ခဲ့တာကို ေဝဖန္သြားပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံလြန္းတယ္လို႔လည္း သူက ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ဆက္ဆံတဲ့အပိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ေအာက္ေျခ လူထုအဖြဲ႔အစည္း ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို ခ်ဲ႕ထြင္ၿပီး ဒီမိုကေရစီ ခုိင္ျမဲေအာင္ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com