"Right to Recall" ဟာ မဲဆႏၵရွင္ေတြ အခြင့္အေရး - ဦးတင္ေအးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုျခင္း

ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦးတင္ေအးက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းနဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း။ 

Right to Recall ေခၚၾကတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တာ၀န္မွ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပဳႏိုင္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို လူထုက ထိန္းေက်ာင္းေပးႏိုင္ခဲ့မယ္ဆိုရင္၊ အာဏာရႀကံ႕ခိုင္ေရး ပါတီတြင္း မၾကာခင္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာရပ္မ်ိဳး ႀကီးႀကီး က်ယ္က်ယ္ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆတဲ့ အေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းနဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းစဥ္မွာ ေျပာသြားပါတယ္။

မူလမဲဆႏၵရွင္ တစ္ ရာခိုင္ႏႈန္းက သူတို႔ကိုယ္စားလွယ္ကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ကို တိုင္တန္းႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္၊ ဒီ Right to Recall ဥေပေဒအရ ကိုယ္စားလွယ္ကို ဖယ္ရွားဖို႔ ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ က စံုစမ္းမႈ မဲဆႏၵျပန္လည္ခံယူမႈ စတဲ့ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္ေက်ာ္ ရဦးမွာျဖစ္တယ္ လို႔လည္း ေျပာ ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးကို ဗီြအိုေအ ရန္ကုန္ရံုး တာ၀န္ခံ ေဒၚခင္စိုး၀င္းက သီးသန္႔ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း။    ။ လူေတြေျပာေနက်တဲ့ Right to recall ေပါ့ေနာ္။ ဒီ Right to Recall  ကလည္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ တာဝန္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထဲမွာ ပါတာေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ့မွာ အပိုဒ္ (၁၀) ထဲမွာ ပါတာေပါ့။ ဒီ Right to Recall နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ အသီးသီးကေန ဒီဥပေဒမူၾကမ္းကို အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းေပးဖို႔ ေလးႀကိမ္ေျမာက္ တင္ခဲ့တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ သိရပါတယ္။  ေနာက္ဆံုး မေန႔က ၿပီးဆံုးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို ဆက္ၿပီး မေဆြးေႏြးဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ား ျမင္ပါလဲရွင့္။

ဦးတင္ေအး။     ။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေျပာရင္ အေျခခံ မူထဲမွာလည္း ပါ ပါတယ္။ အေျခခံမူက ဘာလဲဆိုေတာ့ မဲေပးခြင့္ရွိသလိုပဲ။ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ တခ်က္ ပါပါတယ္။ ေနာက္ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့သူကို recall လုပ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုၿပီး ဒီလိုလဲ ပါပါတယ္။ ။ အဲ့တာေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံမွာ သူက ျပ႒ာန္းထားတယ္။ ခုနကေျပာတဲ့ ၃၉၆ (ခ) က်ေတာ့ recall လုပ္ခ်င္လို႔ရွိရင္ ေကာ္မရွင္ကို တစ္ရာႏႈန္းက တုိင္ၾကားရင္ ေကာ္မရွင္က စံုစမ္းရမယ္။ ၿပီးရင္ ဆက္အေရးယူရမယ္ ဆုိတာ ပါပါတယ္။ ၃၉၇ က်ေတာ့ ဘာပါလဲဆိုေတာ့ ဒီ recall Law ကို ဥပေဒျပ႒ာန္းရမယ္ ဆိုၿပီး ဒါ ညြန္ၾကားထားတာပါ။

အဲ့ေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ ဘာလဲဆိုေတာ့ ေနရာတကာမွာ Checks and Balances ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ က်ေနာ္ အႀကိမ္ႀကိမ္လည္း ေျပာဖူးပါတယ္။ ျပည္သူ႔အသံက လႊတ္ေတာ္အသံ ျဖစ္ရမယ္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားျပဳရမယ္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို လႊတ္ေတာ္က ျဖည့္ဆည္းေပးရလိမ့္မယ္။ သို႔ေသာ္ မင္းတို႔လႊတ္ေတာ္ႀကီး က ျပည္သူ႔အသံလို႔ သေဘာထားလို႔မရဘူး။ တခါတေလလည္း လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ လူထုကို ကာဗာယူၿပီးေတာ့ ေျပာတာလည္း ရွိေကာင္းရွိလိမ့္မယ္။ အဲ့ေတာ့ ဒီလိုကိစၥမွာက်ေတာ့ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီrecall Law နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို ထိန္းလို႔ပဲ ရမယ္။

အဲ့ေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ၁ က တင္ရတဲ့ကိစၥက က်ေနာ္တင္တာလည္း ၾကာပါၿပီ။ ၾကာၿပီဆို ကိုေအာင္သိန္းလင္းကို စၿပီးေတာ့ recall လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္က စျဖစ္တာ။ စလုပ္ပါတယ္။ လုပ္ေတာ့ က်ေနာ္ မရွိေသးဘူးကိုး။ recall Law ကို ျပ႒ာန္းပါလို႔ေျပာတယ္။ ေဟာ မၾကာဘူး။ တနသၤာရီတုိင္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးခင္ေဇာ္ကို recall  လုပ္တယ္။ အဲ့ေတာ့လည္း က်ေနာ္က လုပ္ပါဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ့တုန္းက နာယကႀကီး ဦးခင္ေအာင္ျမင့္က ဒါက ဒီ  Lawက  ေကာ္မရွင္က လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေကာ္မရွင္က ဥပေဒ ၾကမ္း ေရးဆြဲတင္ျပပါဆိုေတာ့ က်ေနာ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ကတည္းက တင္ထားတာပါ။ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲတယ္။ တင္တယ္ ၿပီးရင္ လုပ္သားျပည္သူေတြ ေလ့လာ ဖတ္ရႈ႕ႏုိင္ေအာင္ က်ေနာ္ သတင္းစာထဲ ထည့္ထားပါတယ္။

အဲ့လိုပဲ recall Law နဲ႔ တုိင္တဲ့သူ အခုဆိုရင္ ၁၀ ေယာက္ ရွိသြားပါၿပီ။ အဲ့ေတာ့ က်ေနာ္ ဆိုလိုခ်င္တာက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ထိန္းေက်ာင္းမယ့္ဟာက မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ထိန္းေက်ာင္းမွာက သူ႔ျပည္သူကပဲ။ ျပည္သူျဖစ္တဲ့အတြက္ recall Law က ရွိဖို႔သင့္တယ္။ ကေန႔ ျဖစ္ပြားသြားေသာ USDP ျပသနာဟာဆိုရင္ ဒါ အကယ္လို႔ ျပည္သူလူထုက ထိန္းေက်ာင္းေပးႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ဒီလို ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ခံစားၿပီးေတာ့ ေလးႀကိမ္ေျမာက္ တင္လုိက္တာပါ။

ဒီဟာႀကီးျဖစ္သြားမွ ေအာ္ တကယ္လို႔သာ ဒါေလးရွိေနရင္ လူထုက ထိန္းေပးလိုက္ လို႔ရွိရင္ အႀကီးအက်ယ္ မျဖစ္ဘူးဆိုၿပီး က်ေနာ္ ဒီလိုေလး ေတြးၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ တင္တာပါ။

ေနာက္တခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျပ႒ာန္း ထားတာျဖစ္ တယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ကို ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခြင့္ရွိတယ္ဆိုရင္ ဒီအခြင့္အေရးကို ရေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ လုပ္တဲ့ဟာက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တာဝန္ပဲ။ ထို႔အတူပဲ ၃၉၇ မွာ ဒီဥပေဒျပ႒ာန္းရမယ္ လို႔ေျပာတယ္။ ျပ႒ာန္းရမွာ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တာဝန္ပဲ။

အဲ့ဒီ့မွာ သူတို႔က ဘာကို သြားၿပီးေတာ့ Allergy ျဖစ္ေနလဲဆိုေတာ့ တစ္ရာႏႈန္း ဆိုတာကိုျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္ကလည္း ေျပာပါတယ္။ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီမွာ က်ေနာ္ ကိုယ္တုိင္ တက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးပါတယ္။ တစ္ရာႏႈန္းကို မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ တစ္ရာႏႈန္းဆိုတာ စံုစမ္းတာပဲ ရွိပါတယ္။ စံုစမ္းတာ မွားတယ္ဆိုရင္ ပယ္ခ်လိုက္ပါမယ္။ စံုစမ္းတာ မွန္ၿပီဆုိရင္ ဒါ စိုးရိမ္စရာမရွိဘူး။ ခုနကေျပာတဲ့ မဲျပန္ေပးရပါမယ္။ အဲ့ဒီ့က်ရင္ ၅၀% အထက္ ရေနရင္ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပဳတ္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ ဒါေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ရင္ဆိုင္ရဲရမယ္။ ဒီလိုလုပ္တဲ့အတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ ေခ်ပပိုင္ခြင့္ေတြ သက္ေသျပပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိပါတယ္။

အဲ့ေတာ့ က်ေနာ္က ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ဒီrecall Law က နံပတ္တစ္ တခ်က္ ကေတာ့ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္ေနတယ္။ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ဘူးဆိုရင္ အေကာင္အထည္ေပၚေအာင္ မေဆာင္ရြက္ေပးဘူးဆိုရင္ ဒါ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တာဝန္ျဖစ္ေနတယ္။

ေျပာရရင္ေတာ့ ေပးအပ္ေသာ တာဝန္ကို ေက်ပြန္ေအာင္ မထမ္းေဆာင္ႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ပါတယ္။ ဒီလိုလည္း က်ေနာ္ မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥဟာ သတင္းဌာနေတြလည္း ဒီလိုပါပဲ လိုရာ ဆြဲေရးတာေပါ့။ ကိုေရႊမန္းကို impeach လုပ္ခ်င္လို႔ ေျပာတယ္။ လုပ္စရာမရွိပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္မွလဲ မက်န္ေတာ့ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္မွလဲ မက်န္ေတာ့တဲ့အခ်ိန္မွာ ဥပေဒျပဳရဦးမယ္။ အဲ့ဒီ့မွာ တခါ နည္းဥပေဒျပန္ျပဳရမယ္။ Action လုပ္ရဦးမယ္ ဆိုေတာ့ လုပ္ရင္းကိုင္ရင္းနဲ႔ သက္တမ္းကုန္သြားမွာပါ။ ဆိုလိုတဲ့ဟာက သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒီလႊတ္ေတာ္ႀကီးက recall Law ႀကီးကို ျပ႒ာန္းၿပီးေတာ့ ေနာင္မွာ ဒီrecall Law နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ကို ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေတြ သိၿပီးေတာ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ေပါ့ေလ အခုက မမွန္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ မွန္မွန္ကန္ကန္ေလး ျဖစ္သြားရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။

ႏွစ္တခ်က္က လူထုရဲ႕ အခြင့္အေရးကိုလည္း မဆံုးရံႈးေစခ်င္ပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီျပ႒ာန္းခ်က္အရ ဥပေဒျပ႒ာန္းရမယ္လို႔ ဆိုထားရက္မွ မျပ႒ာန္းဘူးဆိုရင္ မေကာင္းပါဘူး။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္ ျပဳတာပါ။ ေျပာရင္ေတာ့ ဘယ္သူ႔မွ သာေစလိုတဲ့ဆႏၵ နာေစလိုတဲ့ ဆႏၵ လံုးဝမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဥပေဒျပ႒ာန္းရမယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီဥပေဒေပၚေပါက္ေအာင္သာ က်နာ္ စလိုက္တဲ့ ဥပေဒေၾကာင့္ပါ က်ေနာ္ မစဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္ မေျပာပါဘူး။ က်ေနာ္ စလိုက္တဲ့ ဥပေဒျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါေလးေတာ့ ၿပီးျပတ္ေအာင္ ျပ႒ာန္းေပးပါလို႔ က်ေနာ္ တင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းက ေဒၚခင္စိုးဝင္းက သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ခင္စုိးဝင္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com