လြတ္လပ္ မွ်တ ေရြးေကာက္ ပြဲျဖစ္ေရး ပို အားစိုက္ ဖို႔ မစၥ ယန္ဟီးလီ တိုက္တြန္း

  လာမယ့္ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကိုု အမွန္တကယ္ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တေစဖိုု႔ဆုုိရင္ေတာ့ ႏုုိင္ငံသား အားလံုုးပါဝင္ျပီး မဲေပးႏိုုင္ဖိုု႔လိုုအပ္တယ္လိုု႔ ကုုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုုင္ရာအထူးကိုုယ္စားလွယ္ Ms. Yang Hee Lee က ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ အဆံုးသတ္ေန႔မွာ ေျပာလိုုက္ပါတယ္။ သူ႔ခရီးစဥ္ၿပီးဆံုးတဲ့ ၾသဂုုတ္လ ၇ ရက္ေန႔ညက ရန္ကုန္မွာလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း အဲဒီလိုေျပာသြားတာပါ။ အျပည့္အစံုုကိုုေတာ့ VOA သတင္းေထာက္ မသိဂႌလင္းက ေျပာျပပါမယ္။

လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ရပ္ျဖစ္ဖိုု႔ဆုုိရင္ ႏုုိင္ငံသား အားလံုုးပါဝင္ျပီး မဲေပးႏုုိင္ဖိုု႔လိုုအပ္တာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ပိုုျပီး အားစိုုက္ေစလိုုတယ္လိုု႔ Ms. Yang Hee Lee က အခုုလိုု ေျပာဆိုုလိုုက္ပါတယ္။

"အမွန္တကယ္ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တဖိုု႔ဆိုုရင္ေတာ့ ႏိုုင္ငံသားအားလံုုး မဲေပးခြင့္ရဖိုု႔နဲ႔ ျပည္သူေတြ ဆႏၵေတြကိုု ထင္ဟပ္ေနဖိုု႔ လိုုအပ္ပါတယ္။ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုုပ္သမားေတြ၊ ျပည္တြင္းစစ္ေရွာင္ဒုုက္ခသည္ေတြနဲ႔အျခား ဒုုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ မဲစာရင္းေတြ စစ္ေဆးတာ၊ လိုုအပ္တဲ႔ စာရြက္စာတမ္းေတြျပင္ဆင္တာ၊ မဲေပးဖုုိ႔ စာရင္းသြင္းတာေတြမွာ အခက္အခဲေတြရင္ဆိုုင္ေနရပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဒီကိစ္စေတြကိုု ေျဖရွင္းေပးဖိုု႔ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆုုိတာ ကြ်န္မနားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုုထက္ပိုုျပီး အားစိုုက္ေဆာင္ရြက္ဖိုု႔လိုုအပ္ေနပါေသးတယ္။"

သူ႔အေနနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့့့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုုင္းေတြမွာ လံုုျခံဳေရးေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဖ်က္သိမ္းလိုုက္မွာကိုုလည္း စိုုးရိမ္တယ္လိုု႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ယာယီသက္သံခံလက္မွတ္ကိုုင္ေဆာင္ထားတဲ႔ ရခိုုင္ျပည္နယ္က မူစလင္လူမ်ိဳးေတြ မဲေပးခြင့္မရွိတာကိုုလည္း စိုုးရိမ္တယ္လိုု႔သူက ျဖည့္စြက္ပါတယ္။

သူ႔အေနနဲ႔ ခရီးစဥ္မစခင္ကတည္းက ရခိုုင္ျပည္နယ္ကိုု ကိုုယ္တိုုင္ သြားေရာက္ေလ့လာဖိုု႔ ခြင့္ေတာင္းခဲ႔ေပမယ့္ အစိုုးရကျငင္းပယ္ခဲ႔တယ္လိုု႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ရခိုုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကိုုလည္း လာမယ့္ အေထြေထြညီလာခံမွာ အေသးစိတ္တင္ျပသြားမယ္လိုု႔ အခုုလိုုေျပာပါတယ္။

"၂၀၁၂ ခုုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ ပဋိပကၡေၾကာင္ ပ်က္စီးသြားတဲ႔ အိုုးအိမ္ေတြ ျပန္လည္ ထူေထာင္ဖိုု႔နဲ႔ လူမ်ိဳးစုုႏွစ္စုုၾကားေဆြးေႏြးဖိုု႔ၾကိဳးစားၾကေတြကိုု တင္ျပသြားပါမယ္။ ဒါ့အျပင္ ရခိုုင္ေဒသက ပံုုမွန္မဟုုတ္တဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ေတာ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ပညာသင္ၾကားခြင့္ စတဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈေတြ အေပၚ တားဆီးထားေတြကိုု တင္ျပသြားမွာပါ။ ရိုုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြနဲ႔ သူတိုု႔ရဲ႔ ရပ္တည္မႈအေနအထားေတြကိုု အသိအမွတ္ျပဳႏုုိင္ေရးအတြက္ အမ်ားၾကီးေဆာင္ရြက္ဖိုု႔လိုုအပ္ေသးတယ္လိုု႔ တင္ျပသြားပါမယ္။"

လက္ရွိ ျမန္မာႏုုိင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာဆႏၵထုုတ္ေဖာ္သူေတြအေပၚ အေရးယူတာေတြကိုုလည္း သူ႔အေနနဲ႔စိတ္ပူတယ္လိုု႔ ေျပာပါတယ္။ ျပီးခဲ႔တဲ႔ မတ္လမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ရဲ႔ အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြင္းမႈကိုု ခံခဲ႔ရတဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အားေပးေထာက္ခံသူေတြလည္း သာယာဝတီေထာင္မွာ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုုခဲ႔ျပီး သူတိုု႔ကိုု လႊတ္ေပးဖိုု႔ အခုုလိုုေတာင္းဆိုုလိုုက္ပါတယ္။

"ကြ်န္မ ဆႏၵျပတဲ႔ ေနရာကိုု သြားခဲ႔ျပီး အာဏာပိုုင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး သာယာဝတီေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရသူ ၅ ေယာက္နဲ႔ေတြ႔ျပီး စကားေျပာခဲ႔ ပါတယ္။ ရဲေတြက လိုုအပ္တာထက္ပိုုျပီး အၾကမ္းဖက္ျဖိဳခြင့္ခဲ႔တယ္လိုု႔ စြပ္စြဲခ်က္ေတြလည္း ရွိတာေၾကာင့္ အာဏာပိုုင္ေတြအေနနဲ႔ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြအေပၚ မွ်မွ်တတနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စံုုစမ္းမႈေတြ ျပဳလုုပ္ေပးဖိုု႔ ေတာင္းဆိုုလိုုပါတယ္။ ကြ်န္မအျမင္မွာ ဒီလူေတြဟာ တဖက္သတ္ ဖမ္းဆီးခံခဲ႔ရတာျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ သူတိုု႔ကိုု ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးျပီး ဒီလက္ပံတန္းအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လိုု႔ ထိန္းသိမ္းခံထားရသူေတြအေပၚ စြဲဆုုိထားတဲ႔ စြဲခ်က္ေတြကိုုလည္း ပယ္ဖ်က္ေပးဖိုု႔ ေတာင္းဆိုုပါတယ္။"

ႏုုိင္ငံသားအားလံုုးပါဝင္မဲေပးႏိုုင္ခြင့္မွာလည္း အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ပါဝင္တယ္လိုု႔ သူကေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ လိင္အၾကမး္ဖက္မႈေတြကိုုလည္း စံုုစမ္းသိရွိတယ္လိုု႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာျငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက ေဆြးေႏြးေနတဲ႔ တစ္ႏုုိင္ငံလံုုးပစ္ခက္တိုုက္ခိုုက္မႈရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထုုိးျပီးသြားတဲ႔ အခါမွာလည္း တုုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ မွ်တတဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြရရွိမယ္လိုု႔လည္း ယံုုၾကည္တယ္လိုု႔သူက ဆိုုပါတယ္။

အဆံုုးမွာေတာ့ ျမန္မာအစိုုးရအေနနဲ႔ အတိုုက္အခံႏုုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြကိုု ေၾကာက္ရြံ႕မေနဘဲ ကြဲျပားတဲ႔ အျမင္ေတြကိုု ခ်ျပေပးေနသူအျဖစ္ ယူဆဖုုိ႔ အၾကံျပဳလိုုတယ္လိုု႔ Ms. Yanghee Lee က ေျပာၾကားခဲ႔ပါတယ္။

Ms. Yanghee Lee အေနနဲ႔ ဒီတစ္ေခါက္ခရီးစဥ္က ရရွိတဲ႔ေတြ႔ရွိခ်က္ အေသးစိတ္ေတြကိုုေတာ့ ေအာက္တိုုဘာလမွာက်င္းပမယ့္ ကုုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ တင္ျပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

သိဂႌလင္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com