တရားခံစစ္စစ္ အျမစ္ကရႇာေဖြ

လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္(သုိ႔) လူ႔အသုိင္းအ၀န္းတစ္ခုကုိ လူကုန္ကူးခံရရန္ျဖစ္ေစသည့္ အခ်က္မ်ားက မည္သည့္အခ်က္လဲဟု ေမးလွ်င္ အမ်ားစုလက္ခံထားၾကသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈႏႇင့္ ပညာမတတ္ မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ လူကုန္ကူးမႈ ျဖစ္ရသည့္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားအရ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ရသည္ကုိ ေတြ႔ရိႇလာရသည္။ အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ရသည့္ နယ္ပယ္တြင္ လူကုန္ကူးခံရႏုိင္သည့္ အေျခအေန အျခားအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားမႇ ျဖစ္ပြားေနသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ ထုိသုိ႔ ျဖစ္ရပ္မ်ားကုိမူ သုေတသန လုပ္ငန္းမ်ားမႇ ေတြ႔ရိႇလာျခင္းျဖစ္သည္။ သက္ေသအေထာက္အထားကုိ အေျခခံရာတြင္လူကုန္ကူးခံရမႈ က်ေရာက္ႏုိင္သည့္အခ်က္အလက္မ်ားကုိ နားလည္ရန္ လုိအပ္သည္။
လူကုန္ကူးမႈကာကြယ္ေရးႏႇင့္ အႏၲရာယ္မ်ားလႇသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သင့္တင့္သည့္တုိက္ဖ်က္ေရးႏႇင့္ ထိေရာက္သည့္လုပ္ရပ္မ်ား ေအာင္ျမင္စြာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရးတုိ႔ကုိ ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ရန္လည္းလုိသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူကုန္ကူးမႈ ကာကြယ္ေရး အစီအစဥ္မ်ား စတင္လုပ္ေဆာင္ၾကၿပီဆုိပါက ေယဘုယ်သိရိႇထားၾကသည့္အတုိင္း ဆင္းရဲမဲြေတမႈေၾကာင့္ႏႇင့္ လူကုန္ကူးမႈ ဗဟုသုတ မရိႇမႈေၾကာင့္စသည့္ ထုိအဓိကအခ်က္မ်ားကုိသာ ဦးစားေပးစဥ္းစားလုပ္ေဆာင္ၾကေတာ့သည္။ သို႔ေၾကာင့္လည္း ဆင္းရဲမႈ ေလ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္မ်ား ခ်မႇတ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏႇင့္ အသိပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း တုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ၾကေလ့ရိႇၾကသည္။ ထုိအေျခအေနႏႇစ္ရပ္တြင္ မိသားစု၀င္ေငြေၾကာင့္လား၊ လူကုန္ကူးမႈအေၾကာင္းႏႇင့္ လုံၿခံဳမႈရိႇေသာေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈတုိ႔ကုိ မသိနား မလည္ရိႇျခင္းေၾကာင့္ လားဆုိသည္ကုိ အမႇန္အတုိင္းသိရိႇရန္ဦးစားေပး စုံစမ္းေလ့မရိႇခဲ့ၾက။ အာရႇေဒသတြင္း သုေတသန မႇတ္တမ္းမ်ားအရ လည္းေကာင္း အျခားေဒသမ်ားမႇ ေလ့လာေတြ႔ရိႇခ်က္မ်ားအရ လည္းေကာင္း လူကုန္ကူးမႈအေၾကာင္းမသိ၍၊ ဆင္းရဲမဲြေတ၍၊ ပညာမတတ္၍ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ရသည္ဆုိသည့္ အခ်က္မ်ားႏႇင့္လုံေလာက္မႈမရိႇသည္ကုိ ေတြ႔လာၾကရသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားသည္ အဓိကက်သည့္အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္ ဆုိရုံျဖင့္မလုံေလာက္ေတာ့ေခ်။
ဥပမာျပရလွ်င္ ထုိင္းႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းမႇ အမ်ဳိးသမီးေလးမ်ားအၾကား အဆင့္ျမင့္ပညာတတ္ၾကသည့္ အမ်ဳိးသမီးေလးမ်ားသည္ လူကုန္ကူးခံရမႈအႏၲရာယ္က်ေရာက္ရန္ အလားအလာႏႈန္းထား ျမင့္တက္လာေနသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ပညာေရးစရိတ္ႀကီးျမင့္မႈမ်ားက သူတုိ႔အေပၚ ဖိစီးမႈမ်ားျဖစ္လာေစသည္၊ မိသားစု၀င္ေငြ ပုိမုိရေစလုိသည့္ ခံစားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၊ မေလးရႇားႏုိင္ငံႏႇင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတုိ႔သို႔ တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ ျဖစ္လာၾကသည္။ အသိပညာေပးေနသည့္ ေနရာမ်ား၌ပင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာသည္ ႏႇစ္စဥ္လူကုန္ကူးခံေနရဆဲ ျဖစ္ေနသည္။ ထုိအခ်က္က ႐ုိးရႇင္းသည့္ ဆင္းရဲမဲြေတမႈႏႇင့္ အသိပညာ ဗဟုသုတမရိႇမႈတုိ႔ထက္ အျခားအေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ရသည္ကုိ ထင္ထင္ရႇားရႇား ေတြ႔ျမင္ေနရသည္ျဖစ္သည္။
ေဒသအတြင္း၊ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးမႈမညီမ်မႈ ကြာဟမႈ တုိ့သည္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာ အလုပ္ လုပ္ကုိင္ေနၾကရသည့္ အဓိကဆဲြ အားတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္း သြားလာမႈက လူကုန္ကူးမႈမ်ားျဖစ္ ေစသည္ဟု အနက္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ျခင္း ေတာ့မဟုတ္။ ဆင္းရဲမဲြေတမႈေလ်ာ့ ခ်ျခင္း၏ဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးႀကီး သည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ေတာ့ျဖစ္ သည္။ သုိ့ေသာ္လည္းလူ၀င္မႈႀကီး ၾကပ္ေရးမူ၀ါမ်ားႏႇင့္ အလုပ္သမား အမႇန္တကယ္ လုိအပ္ခ်က္တုိ့၏ အဆီအေငၚမတည့္မႈမ်ားေၾကာင့္ တရားမ၀င္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ မ်ားျဖစ္လာရသည္၊အကာအကြယ္မဲ့ သည့္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈမ်ား ျဖစ္ လာရသည္၊ အလဲႊသုံစားခံရရန္ႏႇင့္ ေခါင္းပုံျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ခံရသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးအတြက္အဆင့္သင့္ စုထားသည့္လူစုတစ္စုအျဖစ္သုိ့ ဖန္ တီးသကဲ့သုိ့ ျဖစ္ေပၚလာရသည္။

အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ား၏ က်ားမအေရအတြက္ အခ်ဳိးအစား ကြာဟမႈမ်ားကလည္း နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ထိမ္းျမားမႈမ်ား ပုိမုိျဖစ္ပြားေစသည္။ ဥပမာ - ဗီယက္နမ္တြင္ သိသိသာသာ အမ်ဳိးသမီးဦးေရက အမ်ဳိးသားဦးေရထက္ မ်ားျပားေနသည္၊ တစ္ဖက္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ေက်းလက္ေဒသရိႇ အမ်ဳိးသားဦးေရက ပုိမ်ားလာသည့္အတြက္ ထုိနယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ထိမ္းျမားမႈမ်ား ျဖစ္လာလ်က္ရိႇသည္ . . .

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ျပည္ပသုိ႔ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသူဦးေရမႇာ သုံးသန္းခန္႔ ရိႇေနသည္။ ထုိသူတုိ႔၏ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ေပးရန္မႇာ အလုပ္သမား၀န္ႀကီး႒ာန၏ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေနသည္။

စီးပြားေရးဖံြၿဖိဳးတုိးတက္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ၎တုိ႔၏ အသက္အရြယ္ အပုိင္းအျခား လူဦးေရေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အိမ္ျပင္ထြက္၍ အလုပ္လုပ္လုိသည့္ ဆႏၵမ်ားေၾကာင့္လည္းေကာင္း စသည့္ အေၾကာင္းခ်င္းရာမ်ားက ျပည္ပအလုပ္သမား အိမ္ေဖာ္လုိအပ္ခ်က္ မ်ား ျမင့္မားလာခဲ့ၾကရသည္။

အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ား၏ က်ားမ အေရအတြက္အခ်ိဳးအစား ကြာဟမႈမ်ားကလည္း နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ထိမ္းျမားမႈမ်ားပုိမုိျဖစ္ပြားေစသည္။ ဥပမာ-ဗီယက္နမ္တြင္ သိသိသာ အမ်ဳိးသမီးဦးေရက အမ်ိဳးသားဦးေရထက္ မ်ားျပားေနသည္၊ တစ္ဖက္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ေက်းလက္ေဒသရိႇ အမ်ဳိးသားဦးေရက ပုိမ်ားလာသည့္အတြက္ ထုိနယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ထိမ္းျမားမႈမ်ား ျဖစ္လာလ်က္ရိႇသည္။ ျမန္မာျပည္၏ လူကုန္ကူးမႈ ျဖစ္ပြားေနမႈမ်ား ၾကည့္ပါကလည္း ရႇမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္း၊ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးႏႇင့္ ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီးတုိ႔မႇ လူကုန္ကူးခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ပုိ႔ ေဆာင္ျခင္းခံရကာ အတင္းအမၼေပးစားျခင္းခံေနရသည္။ ၀င္ေငြနည္းသည့္ ငယ္ရြယ္သူအမ်ဳိးသမီးကေလးမ်ားႏႇင့္ မိန္းကေလးမ်ားသည္ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အျမတ္ထုတ္ခံရမႈႏႇင့္ အမၼခုိင္းေစခံရမႈတုိ႔ အႏၲရာယ္ႏႇင့္ ၾကံဳရလြယ္ေနသည္။ အခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးေလးမ်ားမႇာမူ လိမ္လည္လႇည့္ဖ်ား ေသြးေဆာင္ျခင္းနည္းျဖင့္ ေခၚေဆာင္မႈခံရသည္။ သုိ႔ေသာ္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ကေလးမ်ားအား တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားမ်ားႏႇင့္ လက္ထပ္ရမည္ဟုေျပာၿပီး ေခၚေဆာင္မႈက ပုိမ်ားလာေနသည္။ ၎တုိ႔အေနျဖင့္လည္း ေရႊးခ်ယ္စရာလမ္းမရိႇေတာ့သည့္ေနာက္ဆုံး ထုိလက္ထပ္ရန္ ကမ္းလႇမ္းမႈမ်ားကုိ လက္ခံလာၾကရသည္။
ထုိသို႔ျဖစ္ရသည့္အေၾကာင္းရင္းမ်ားမႇာ မလုံျခံဳသည့္ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာျခင္း(သုိ႔)ၾကံမိၾကံရာ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈမ်ားသည္ လိမ္လည္လႇည့္ဖ်ားသည့္ လူစုေဆာင္းသူမ်ား၊ ေခါင္းပုံျဖတ္အျမတ္ထုတ္လုိသူမ်ား၏ လူကုန္ကူးမႈကြန္ရက္အတြင္းသုိ႔ က်ေရာက္ေစသည့္ အစပ်ဳိးကနဦး အစ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းရျခင္းအခ်က္မ်ားတြင္ မိသားစုအတြင္း မက်န္းမာသည့္အတြက္ ေဆးဖုိး၀ါးခ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ေငြရရန္အတြက္ သြားလာလုပ္ကုိင္ၾကရျခင္း၊ မိမိရြာတြင္ မေနလုိျခင္း၊ ေနထုိင္ရမႈ ပ်င္းရိလာျခင္း၊ ရြာတြင္ မိ႐ုိးဖလာအလုပ္ မ်ားကုိ မလုပ္ခ်င္ မကုိင္ခ်င္ ျဖစ္လာျခင္း၊ ေက်းလက္ေဒသမႇ အက်ဳိးအျမတ္ရရိႇ ေနမႈမ်ားအေပၚ ၿငိဳျငင္စိတ္ျဖစ္လာျခင္း၊ ၿမိဳျပေနထုိင္မႈ အဆင့္ျမင့္မႈမ်ားႏႇင့္ ခ်ိန္ထုိးတတ္လာျခင္း၊ ရြာမႇထြက္ အလုပ္လုပ္ၾကသူမ်ား၏ ေအာင္ျမင္သည့္ဘ၀ဇာတ္လမ္းမ်ားကုိ ၾကား သိရသည့္အတြက္ အားက်စိတ္ျဖစ္လာျခင္း၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈခက္ခဲျခင္း၊ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈမရိႇျခင္း၊ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈ စြန္႔လႊတ္ရျခင္း၊ ေရႀကီးမႈ (သုိ႔)မုိးေခါင္မႈစသည့္ မေမွ်ာ္မႇန္းႏုိင္သည့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားေၾကာင့္ အထိတ္အလန္႔ျဖစ္ရျခင္း စသည္တုိ႔ ပါ၀င္ၾကသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ေနာက္ဆုံးေတာ့ အေရးႀကီးဆုံး သိရိႇထားရမည့္အခ်က္မႇာ လူကုန္ကူးမႈသည္ လူ႔အခြင့္အေရး အလႊဲသုံးစားျပဳလုပ္မႈ အလုံးစုံပါ၀င္ပတ္သက္မႈပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ ထုိပါ၀င္ပတ္သက္မႈမ်ားတြင္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အလဲႊသုံးစားျပဳက်င့္ခံရျခင္း၊ မုဒိမ္းက်င့္ ခံရျခင္း၊ အဓမၼမူးယစ္ေဆး၀ါး တုိက္ေကြၽးခံရျခင္း၊ လြတ္လပ္မႈဆုံးရႈံးျခင္း(သုိ႔) ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံထားရျခင္းႏႇင့္ တစ္ခါတစ္ရံ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္းတုိ႔ ပါပတ္သက္မႈရိႇေနသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ျပရေသာ္ ေခတ္သစ္ေက်းကြၽန္ဟု ေျပာရေလာက္ေအာင္ အလြယ္တကူျမင္ေတြ႔ႏုိင္ေသာ ထုိင္းငါးဖမ္းေလႇေပၚမႇ အလုပ္ခြင္သည္ လူကုန္ကူးမႈပုံစံအမ်ဳိးအစားမ်ားထဲတြင္ ပုိမိုဆုိး၀ါးသည့္ ပုံစံမ်ဳိးျဖစ္ေနေတာ့ သည္။ ထုိင္းငါးဖမ္း စက္ေလႇပုိင္ရႇင္မ်ားသည္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ ကင္းၾကသည္။ ၎တုိ႔လုပ္ရပ္သည္ တရားရုံးတြင္ အမႈရင္ဆုိင္ရဖြယ္ရိႇသည့္ အျပဳအမူအက်င့္စ႐ုိက္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ဥပေဒျပင္ပတြင္သာ ဆက္လက္ရႇင္သန္ေနၾက၊ ထုိအျပဳအမႈမ်ားျဖင့္ လူမဆန္ စြာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏႇင့္ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံတုိ႔မႇ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအမ်ားစုသည္ ထုိင္းငါးဖမ္းစက္ေလႇမ်ားေပၚတြင္ လူကုန္ကူးခံေနၾကဆဲျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ လူကုန္ကူးမႈ ႏႇစ္ပတ္လည္အစီရင္ ခံစာတြင္ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားသည္။
ထုိင္းစက္ေလႇေပၚမႇေနၿပီး ပင္လယ္ထဲသုိ႔ မည္သုိ႔ပစ္ခ်သည္၊ လူေတြမျမင္ႏုိင္သည့္ ငါးဖမ္းစက္ေလႇမ်ား၏ အခန္းမ်ားထဲတြင္ အစာငတ္ထား၊ ေလႇာင္ပိတ္ထားပုံမ်ားကုိ မၾကာခဏ မီဒီယာမ်ားမႇတစ္ဆင့္ ၾကားသိေနရသည္။ဥပေဒကုိ ခ်ိဳးေဖာက္က်ဴးလြန္သူ လူကုန္ကူးသူမ်ားေၾကာင့္ ညလူကုန္ကူးမႈ ျဖစ္ရေလေတာ့သည္။
Written by ၀င္းႏိုင္ထြန္း   
EMG