ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်

ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနားမြို့က ဒုက္ခသည်စခန်းတခုမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ စစ်ဘေးရှောင် ကချင်ဒုက္ခသည်များ။ (ဇူလိုင် ၃၀၊၂၀၁၅)

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်တွေ အဖြေတွေရဲ့ တင်ကြို-ခန့်မှန်းချက်တွေအရ လက်ရှိအာဏာရပါတီ NLD အစိုးရကပဲ နိုင်ငံကို ဆက်လက် အုပ်ချုပ်မယ့် အလားအလာအပေါ် အခုအချိန်အထိ နေရပ်ရင်းကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြဆဲ စစ်ပြေးစစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက် ဘယ်လိုရှိပါသလဲဆိုတာ- ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မဆုမွန်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ မဲရလဒ်တွေနဲ့ ဆက်ပြီး နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်မယ့် အစိုးရတရပ်အနေနဲ့ နိုင်ငံတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် နှစ်တွေနဲ့ချီ နေရပ်ရင်းတွေကနေ စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေကြရပြီး အခုအချိန်အထိ ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်သေးလို့ အိမ်ပြန်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်မဲ့နေသေးတဲ့ အနေအထားအပေါ် ဒီအစိုးရ သက်တမ်းမှာ လက်တွေ့ကျတဲ့ မူဝါဒတွေ ချမှတ်ပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မယ်လို့ ဒုက္ခသည်တွေက သူတို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ်တွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြား ဆယ်စုနှစ်တခုစာနီးပါး ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲမှာ နေထိုင်နေကြရတဲ့ IDP ဒုက္ခသည်တွေ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာနဲ့ ငြိမ်းချမ်းတဲ့ လူမှုဘဝတွေ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခွင့်ပေးပါလို့ - ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်မြို့နယ် အစိုးရထိန်းချုပ်နယ်မြေထဲက မိုင်းနား Mai Na KBC IDP ဒုက္ခသည်စခန်းက ကချင်လူငယ် Hpau Dut Lu Htoi က တောင်းဆိုပါတယ်။

"IDP တွေကိုပေါ့နော် ဒီ လက်ရှိအခုပြန်ပြီးတော့ တက်လာမယ့် အစိုးရတွေအနေနဲ့ပေါ့နော် အခုအနေနတော့ သူတို့ နေရပ်ပြန်ရေး အပိုင်းတွေ လုပ်ဆောင်မှုတွေတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကာလ ကိုဗစ်အခြေအနေတွေကြောင့်နှောင့်နှေးတဲ့ အခြေအနေတွေလည်း ရှိနေတယ်ပေါ့နော်။ တကယ်လို့ IDP ပြည်သူတွေကို ကိုယ့်ရဲ့ နေရပ်ပြန်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေရောက် လာပြီဆိုရင် လက်တွေ့မှာ တကယ် လုံခြုံမှုရှိပြီဆိုတဲ့ အခြေအနေကျမှ ပြန်ခိုင်းတာမျိုးက ပိုပြီး အဆင်ပြေတယ်ပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ဒီတပ်မတော်နဲ့ KIO၊ KIA ကြား ဒီသူတို့စစ်တပ် နှစ် ခု Bilateral ထိုးပြီးတဲ့အခြေအနေကျမှ ကိုယ့်ရဲ့ရပ်ရွာကို ပြန်ခိုင်းတဲ့ အခြေအနေမျိုးကို ဖြစ်စေချင်တယ်။ ပြီးကျတော့ ကိုယ့်ရပ်ရွာနေရပ်ဒေသမှာ မိုင်းရှင်းလင်းရေးတွေကိုလည်း ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ လိုလားပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ သွားနေကြမယ့် ကိုယ့်နေရပ်နေရာမှာ စားဝတ်နေရေးသော်လည်းကောင်း ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး အဆင်ပြေအောင် လုပ်ခိုင်းစေချင်တယ် အဲ့ဒါမျိုးတွေ ရစေချင်တယ်ပေါ့နော်။"

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း လူမျိုးရေး ဘာသာရေးအသွင်ဆောင် အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကတည်း ၈ နှစ်ကျော် ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲမှာပဲ နေခဲ့ကြရတဲ့ မူဆလင်ဒုက္ခသည်တွေဟာ အခုရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရတက်လာမယ့် အစိုးရလက်ထက်မှာတော့ - သူတို့နေရပ်ရင်းပြန်ရေးနဲ့ လွတ်လပ်စွာသွားလာခွင့် အပါအဝင် လူမှုဘဝပြန်လည် ထူထောင်ရေးတွေကိုအဓိက ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ အနီး သက္ကယ်ပြင်ကျေးရွာက IDP ဒုက္ခသည်စခန်းက မူဆလင်ဒုက္ခသည် ဦးမောင်လေးက တောင်းဆိုပါတယ်။

"အခု ၂၀၂၀ ဆို ကျနော်တို့နေနေရတာ ၈ နှစ်ရှိပြီ ကျနော်တို့ အနောက်ဘက်မှာ နေနေရတာ။ အဲ့ဒါ ကျနော်တို့ပြန်ချင်တယ်။ ကိုယ့်နေရာကိုယ်ပဲ ကိုယ်ပြန်သွားပြီးနေချင်တာပေါ့။ ကျနော်တို့မှာ မျှော်လင့်ချက်ဆိုတာ ဘာမှကို တစုံတခု မရှိတာ။ ကျနော်တို့တွေ ကိုယ့်နေရာကိုပဲ ပြန်ချင်တာပါပဲ။ ဒီမှာ ကျနော်တို့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေရတာ ကြာလှပြီ။ နေရတာ ကျနော်တို့ အရမ်း အခက်အခဲရှိတယ်။ အခက်အခဲက တော်တော်လေးကို ကြုံနေရတာ။ အဓိက ကျနော်တို့ တောင်းဆိုချင်တာက ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး နောက် လူ့အခွင့်အရေး... လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့်ပေါ့။ လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလာခွင့်နဲ့ တန်းတူအခွင့်အရေး ဒါပဲ ကျနော်တို့ အဓိက လိုချင်ပါတယ်။"

ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်ကတည်းကစ စခန်းတွေထဲရောက် အစိုးရသက်တမ်းအဆက်ဆက် အိမ်ပြန်နိုင်ရေး မရေရာခဲ့တဲ့ အပေါ် NLD အစိုးရရဲ့ ဒုတိယသက်တမ်း ဆက်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရမယ်ဆိုခဲ့ရင် နေရပ်ပြန်ရေးနဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအရေး လက်တွေ့ကျကျ ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်က ကျောက်တလုံးဒုက္ခသည်စခန်း စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဖြူချေကလည်း တောင်းဆိုပါတယ်။

"ဦးသိန်းစိန်အစိုးရက ကျနော်တို့ကို IDP စခန်းထဲ ထည့်ထားခဲ့တာ။ ကျနော်တို့ကို ပြန်လုပ်ပေးရမှာက NLD အစိုးရ ပထမအကြိမ်မှာ ကျနော်တို့အရေး ကိုင်တွယ်ခဲ့တာ အားနည်းခဲ့တယ်။ ပြန်လည်နေရာချထားမယ်ဆိုပြီး အကြိမ်ကြိမ်ဆွေးနွေးတယ်။ ကျနော်တို့ ယခင်နေထိုင်ခဲ့တဲ့ မူလနေရာတွေကို ပြန်လည်နေထိုင်ခွင့်ပြုပါဆိုပြီးအဲ့တာ အောင်မြင်မှု မရှိခဲ့ဘူးခင်ဗျ။ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေထဲက တချို့ ကန့်ကွက်ခဲ့တာတွေကြောင့်လည်းပါတယ်။ နောက် တရားဥပဒေကို ကိုင်တွယ်တာ အားနည်းတာလည်းပါတဲ့အတွက် အဆင်မပြေဘူးခင်ဗျ။ ဒါပေမဲ့ လာမယ့် ၂၀၂၀ election မှာတော့ ကျနော်တို့ကို ထိထိမိမိကိုင်တွယ်ပြီးတော့ ဖြေရှင်းပေးမယ်လို့တော့ ကျနော်တို့ ယုံတော့ ယုံကြည်ပါတယ်ခင်ဗျ။ နောက် ငါးနှစ်တော့ ထပ်ပြီး camp ထဲ မနေရလောက်တော့ဘူးလို့ မှန်းထားတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒါလည်း ကိုယ့်အမှန်းပါပဲ ဒါပေမဲ့ အစိုးရဘက်က ဘယ်လိုမူတွေ ချပြီး ကိုင်တွယ်မလဲ အဲ့ဒါကို ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့နော်။"

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက် တိမ်းရှောင်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်ရေး နှောင့်နှေးနေဆဲ အစီအစဉ်တွေဟာ အခု ရွေးကောက်ပွဲအဖြေအရ နောက်ထပ် အစိုးရသက်တမ်း NLD တာဝန်ယူရမယ်ဆိုရင် ဒီသက်တမ်းမှာတော့ အောင်မြင်အောင် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်စေချင်ပါတယ်လို့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ဦးကျော်မြင့်ခေါ် ဦးအီစလံကပြောပါတယ်။

"ကျနော်တို့ရဲ့ အကြပ်အတည်းကို ဒုတိယ တက်လာမယ့် NLD အစိုးရက စဉ်းစားပေးမယ်လို့ ကျနော်တို့က မျှော်လင့်ပါတယ်။ ပထမအကြိမ်မှာတော့ သူတို့ရဲ့ အကြပ်အတည်းအမျိုးမျိုးကို ကျနော်တို့လည်း တွေ့ခဲ့ရတယ်။ မပြေလည်မှုတွေကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ အခု ဒုတိယအကြိမ်တက်လာရင်တော့ ကျနော်တို့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေရဲ့ အခက်အခဲ အကြပ်အတည်းကို ပြေလည်အောင် ဖြေရှင်းပေးနိုင်မယ်လို့ ကျနော်တို့က မျှော်လင့်ပါတယ်။ အခု ဒုတိယအကြိမ်မှာ မဲတွေ အနိုင်ရနေတာမြင်တော့ ကျနော်တို့လည်း ဝမ်းသာအားရမိပါတယ်ခင်ဗျ။ NLD အစိုးရအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီကို ဖော်ဆောင်မယ့် အစိုးရအဖြစ် ကျနော်တို့က ဂုဏ်ယူပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကိုတော့ ကြည့်ရမှာပေါ့ခင်ဗျာ။

ဒါပေမဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဆိုတော့ အသုံးကိုတော့ မြန်မာအစိုးရဘက်က လက်မခံပါဘူး။ လက်ရှိ အာဏာရ NLD အစိုးရသက်တမ်းမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုတွေမှာ တပ်မတော်နဲ့ရော လက်နက်ကိုင်တပ်တွေနဲ့ပါ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု သဘောတူညီမှုတွေမှာ အဆင်မပြေမှုတွေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေရှိနေသလို စစ်ဘေးစစ်ဒဏ်ကြောင့် ပြည်တွင်းက တိုင်းရင်းဒေသတွေမှာရော တရုတ်- ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေအထိပါ အသက်လုပြေးခဲ့ကြရတဲ့ သိန်းချီတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်ဒေသခံတွေ နေရပ်ပြန်လာနိုင်ရေး အစီအမံတွေမှာလည်း နှောင့်နှေးနေဆဲ အနေအထားဖြစ်ပါတယ်။ 

မဆုမွန်/VOA (Burmese)

https://burmese.voanews.com/a/election-idp-hope/5655197.html