ဂမၻီယာရဲ႕ Genocide ၿစဲခ္က္၊ ်မႏၼာတုံ႔်ပႏၡ္ကၷဲ႔ ေသဘာထားအ်မငၼ္ား

ICJ တရားရံုး အ်ပငၻက္ အဂၤါေန႔က ဆႏၵ်ပၿပဲ။
(Unicode)⤵⤵⤵
ရခိုင္်ပၫၷၾယၱင္း ်ဖျစၸားခဲ့တဲ့ လူ႔အျခင့္ေအရး ခ္ိဳးေဖာကၼႈေၾတဟာ လူမ္ိဳးတုံး သတ္်ဖတၼႈ က္ဴးၾလႏ္ရာေရာက္ၿပီး ဒါကို ်မႏၼာႏိုင္ငံဘကၠ ဟန႔ၱားဖို႔ ပ္ၾကၠကၡဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ ျစျပၥဲခ္ကၷဲ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရာ႐ုံးမြာ ဂမၻီယာႏိုင္ငံရဲ႕ ေလြ္ာကႅဲခ္ကၠိဳ ဗုဒၶဟူးေန႔က ်မႏၼာဘကၠ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုငၸငၡံပုဂၢိဳလ္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ္မ္းေရးဆု႐ြင္ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠိဳယၱိဳင္ ဦးေဆာင္ၿပီး ေခ္ပခ္က္ေပးပါတယ္။

တခ္ိႏၠ သူ႔ကို ၁၅ ႏြစၱိဳငၱိဳင္ ေနအိမ္အက္ယၡ္ဳပ္ ခ္ထားခဲ့တဲ့ စစၻက္အၾတက္ အခုေတာ့ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠ ကာၾကယ္ ေ်ပာဆိုေနရတဲ့ ေအၾကာင္း Henry Ridgwell လႏၵေႏၠန ေပးပို႔တဲ့ သတင္းလႊာကို မ်မသဇင္ေအာငၠ ေ်ပာ်ေပပးပါမယ္။

လူမ္ိဳးတုံးသတ္်ဖတၼႈ ေသဘာတူစာခ္ဳပၠိဳ ေဖာကၹ္ကၱယၦိဳတဲ့ ျစျပၥဲခ္က္ေၾတေအပၚ သူ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ္မ္းေရးဆုရတာ ၂၈ ႏြစၱိတိ ်ပည့ၡါနီး ဒီဇငာၻလ ၁၁ ရက္ေန႔မြာပဲ နယ္သာလႏ္ ႏိုင္ငံ The Hague ၿမိဳ႕ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးေ႐ြ႕မြာ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫ္ ေခ္ဖ္က္ တင္်ပခဲ့ရပါတယ္။

်မႏၼာစစၱပ္ဟာ ႐ိုဟငၢ္ာျမတၦလင္ေၾတေအပၚ Genocide လူမ္ိဳးတုံးသတ္်ဖတၼႈ က္ဴးၾလႏၲယၦိဳတဲ့ ၿစဲခ္ကၷဲ႔ ဂမၻီယာႏိုင္ငံက ်မႏၼာကို ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးမြာ တရားၿစဲဆိုထားတာပါ။ ႐ိုဟငၢ္ာလို႔ ေခၚဆိုတာကို လကၼခံတဲ့ ်မႏၼာအစိုးရရဲ႕ ကိုယၥားလြယ္အၿဖဲ႕ကို ႏိုင္ငံ်ခားေရးဝႏ္ႀကီးအ်ဖစ္ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ၾသားေရာကၱဲ့ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠ ဂမၻီယာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီဇငာၻလ ၁၀ ရက္ေန႔ ICJ မြာ တင္်ပခ္က္ေၾတေအပၚ အခုလို တုံ႔်ပႏၲင္်ပပါတယ္။

"စိေတၼကာင္းစရာအခ္ေကၠတာ့ ယခု ဂမၻီယာႏိုင္ငံက ရခိုင္ေဒသေအ်ခေအနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႐ုံးေတာၠိဳ ေလြ္ာကၳား တင္်ပမႈေၾတမြာ အခ္က္အလက္ ်ပည့ၥဳံမႈမ႐ြိတဲ့အ်ပင္ နားလၫၼႈႀလဲမြားေစႏိုငၱဲ့ ေအနအထားနဲ႔ ပုံေဖာၳားတာကို ေၾတ႕ရပါတယ္။"

ရခိုင္်ပၫၷၾယၱင္း ်ဖစၸ္ကၡဲ့တာေၾတနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးေ႐ြ႕ေမြာက္ အဂၤါေန႔မြာ ဂမၻီယာဘကၠ ေ႐ြ႕ေန Andrew Loewenstein တင္်ေပလြ္ာကၳားတာမြာ

"မ္က္်မင္သက္ေသ ေတယာက္ အဆိုအရ သူ႔မိသားစုထဲက အမ္ိဳးသားေၾတကို စစၱပၠ သတႅိဳကၱယႅိဳ႕ ဆိုပါတယ္။ ေသနတၷဲ႔ ပစ္ၿပီး လၫၼ္ိဳကို လြီးတာကို မ္က္်မင္ေၾတ႕တယႅိဳ႕ ်ပႏ္ေ်ပာ်ပပါတယ္။"

အခု ျစျပၥဲခ္က္ေၾတ ဟာ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးရဲ႕ တရားစီရငၸိဳျငၡင့္ေအာကၼြာ မ႐ြိဘဲ ်မႏၼာႏိုင္ငံ ၿဖဲ႕စၫ္းပုံ ေအ်ခခံဥေပဒနဲ႔ အညီသာ ေ်ဖ႐ြင္းရမြာ်ဖစၱယႅိဳ႕ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠ တင္်ပပါတယ္။ "

်မႏၼာ့တေပၼတာ္သားေၾတ စစ္ရာဇဝတၼႈေၾတကို က္ဴးၾလႏၲယၦိဳရင္ ၿဖဲ႕စၫ္းပုံေအ်ခခံဥေပဒနဲ႔အညီ စစၻကၦိဳင္ရာ တရားစီရင္ေရးစနစ္ေအာကၼြာ ်ပစၵဏၥီရင္်ခင္းကို ခံယူၾကရမြာ ်ဖစၸါတယ္"

အခုလို ်မႏၼာႏိုင္ငံကို ဂမၻီယာဘကၠ တရားၿစဲဆိုတဲ့ေအပၚ ေထာကၡံသူေၾတ႐ြိသလို ကန႔ၠၾကၼႈေၾတလၫ္း ႐ြိေနၿပီး ်ပၫၱျင္းမြာေတာ့ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠိဳ ေထာကၡံၿပဲေၾတ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဘဂလၤားေဒ႐ြ္႕ ႏိုင္ငံ ဒုကၡသၫ္ စခႏ္းက ဒုကၡသၫၱဦး်ဖစၱဲ့ Lokman Hakim ေကတာ့

"ဒါဟာ လူမ္ိဳးတုံးသတ္်ဖတၼႈ ဆိုတာ ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫ္ သိ႐ြိထားလ္ကၷဲ႔ မဟန႔ၱားခဲ့တာပါ။ ၾကၽႏ္ေတာၱိဳ႕ တရားမြ္တမႈ လိုခ္ငၸါတယ္။"

်မႏၼာစစၱပ္ဟာ လူအစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ သတ္်ဖတၼႈ၊ ႏြိပၥက္ညႇၪ္းပႏ္းမႈနဲ႔ လိငၸိဳင္းဆိုင္ရာ အႏိုငၠ္င့္ေစာၠားမႈေၾတကို က္ဴးၾလႏၡဲ့တဲ့အၾတက္ ၂၀၁၇ ခုႏြစၱဳႏ္းက သိႏ္းနဲခ္ီတဲ့ ႐ိုဟငၢ္ာေၾတ ဘဂလၤားေဒ႐ြ္႕ ဘကၠိဳ ၾထက္ေ်ပးခဲ့ရတယႅိဳ႕ ျစျပၥဲခံထား ရတာပါ။

ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠိဳယၱိဳင္ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမြာ ၾသားေရာက္ ရငၦိဳင္ေ်ဖ႐ြင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိႏ္ ေအ်ခစိုက္ Burma Campaign အၿဖဲ႕ က Mark Farmaner က

"ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫ္ ကိုယၱိဳငႅာတယ္ ဆိုတာေကတာ့ လူထုေထာကၡံမႈကို လိုခ္ငၱာအ်ပင္ စစၱပၠိဳ သူ႔ဘက္ ပါေအာင္ ၾဆယၡ္ငၱာလၫ္း ပါမယ္။ သူဟာ တပ္ရဲ႕ရႏ္သဴ မဟုတၻဴးဆိုတာ ်ပခ္င္သလို ေနာကၸိဳင္း ဒီမိုေကရစီ တၫ္ေဆာက္ေရးေၾတမြာ တပၠ ပူးေပါင္းလာေအာင္ ႀဆဲေခၚတာပါပဲ။"

ျစျပၥဲခ္က္ေၾတေအပၚ ဗုဒၶဟူးေန႔က ႐ုံးေတာၼြာ ်ပႏႅၫ္ ေခ္ပတာမြာ စစၱပ္ေအနနဲ႔ ရခိုင္်ပၫၱျင္းက အၾကမ္းဖကၼႈေၾတကို ႏြိမၷြင္းတာမြာ လုံၿခဳံေရးတျပၹဲ႕ေၾတကို တိုကၡိဳကၡဲ့တဲ့ ႐ိုဟငၢ္ာ အၾကမ္းဖက္ဝါဒီေၾတကို ်ပႏႅၫ္ တိုကၡိဳက္ ႏြိမၷြင္းတာ သာ ်ဖစ္ေၾကာင္းကိုလၫ္း ေဒၚေအာငၦႏ္းစုၾကၫၠ ထပၱလဲလဲေ်ပာၾသားပါတယ္။

ဂမၻီယာက တင္်ပထားတဲ့အတိုင္း ႐ိုဟငၢ္ာေၾတကို အကာအၾကယ္ေပးေရး ်မႏၼာႏိုင္ငံေအနနဲ႔ ၾကား်ဖတ္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမြာ ေၾတေအပၚ ICJ က လာမယ့္ သီတင္းပတ္ေၾတအၾတင္း ဆုံး်ဖတၡ္ကၡ္ႏိုငၱယႅိဳ႕ ခန႔ၼြႏ္းထားၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့ႅၫ္း Genocide လူမ္ိဳးတုံးသတ္်ဖတၼႈဆိုင္ရာ ျစျပၥဲခ္က္ေအပၚ ICJ ရဲ႕ဆုံး်ဖတၡ္က္ ၾထကၹိဳ႕ေကတာ့ ႏြစ္ ေအတာ္ ၾကာႏိုငၸါတယ္။

(Zawgyi)⤵⤵⤵

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ရာေရာက္ၿပီး ဒါကို ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ဟန႔္တားဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရာ႐ုံးမွာ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံရဲ႕ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ကို ဗုဒၶဟူးေန႔က ျမန္မာဘက္က ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ၿပီး ေခ်ပခ်က္ေပးပါတယ္။

တခ်ိန္က သူ႔ကို ၁၅ ႏွစ္တိုင္တိုင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားခဲ့တဲ့ စစ္ဘက္အတြက္ အခုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကာကြယ္ ေျပာဆိုေနရတဲ့ အေၾကာင္း Henry Ridgwell လန္ဒန္ကေန ေပးပို႔တဲ့ သတင္းလႊာကို မျမသဇင္ေအာင္က ေျပာျပေပးပါမယ္။

လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြအေပၚ သူ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရတာ ၂၈ ႏွစ္တိတိ ျပည့္ခါနီး ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာပဲ နယ္သာလန္ ႏိုင္ငံ The Hague ၿမိဳ႕ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးေရွ႕မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခ်ဖ်က္ တင္ျပခဲ့ရပါတယ္။

ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္ေတြအေပၚ Genocide လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံက ျမန္မာကို ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ တရားစြဲဆိုထားတာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ ေခၚဆိုတာကို လက္မခံတဲ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး သြားေရာက္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔ ICJ မွာ တင္ျပခ်က္ေတြအေပၚ အခုလို တုံ႔ျပန္တင္ျပပါတယ္။

"စိတ္မေကာင္းစရာအခ်က္ကေတာ့ ယခု ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံက ရခိုင္ေဒသအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႐ုံးေတာ္ကို ေလွ်ာက္ထား တင္ျပမႈေတြမွာ အခ်က္အလက္ ျပည့္စုံမႈမရွိတဲ့အျပင္ နားလည္မႈလြဲမွားေစႏိုင္တဲ့ အေနအထားနဲ႔ ပုံေဖာ္ထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။"

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးေရွ႕ေမွာက္ အဂၤါေန႔မွာ ဂမ္ဘီယာဘက္က ေရွ႕ေန Andrew Loewenstein တင္ျပေလွ်ာက္ထားတာမွာ

"မ်က္ျမင္သက္ေသ တေယာက္ အဆိုအရ သူ႔မိသားစုထဲက အမ်ိဳးသားေတြကို စစ္တပ္က သတ္လိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ၿပီး လည္မ်ိဳကို လွီးတာကို မ်က္ျမင္ေတြ႕တယ္လို႔ ျပန္ေျပာျပပါတယ္။"

အခု စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ဟာ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးရဲ႕ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ေအာက္မွာ မရွိဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ အညီသာ ေျဖရွင္းရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တင္ျပပါတယ္။ "

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သားေတြ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္တယ္ဆိုရင္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔အညီ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရားစီရင္ေရးစနစ္ေအာက္မွာ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ျခင္းကို ခံယူၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္"

အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂမ္ဘီယာဘက္က တရားစြဲဆိုတဲ့အေပၚ ေထာက္ခံသူေတြရွိသလို ကန႔္ကြက္မႈေတြလည္း ရွိေနၿပီး ျပည္တြင္းမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံပြဲေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒရွ႕္ ႏိုင္ငံ ဒုကၡသည္ စခန္းက ဒုကၡသည္တဦးျဖစ္တဲ့ Lokman Hakim ကေတာ့

"ဒါဟာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ဆိုတာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သိရွိထားလ်က္နဲ႔ မဟန႔္တားခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တရားမွ်တမႈ လိုခ်င္ပါတယ္။"

ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ လူအစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈနဲ႔ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားမႈေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့အတြက္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တုန္းက သိန္းနဲခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘဂၤလားေဒရွ႕္ ဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္လို႔ စြပ္စြဲခံထား ရတာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမွာ သြားေရာက္ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ Burma Campaign အဖြဲ႕ က Mark Farmaner က

"ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္လာတယ္ ဆိုတာကေတာ့ လူထုေထာက္ခံမႈကို လိုခ်င္တာအျပင္ စစ္တပ္ကို သူ႔ဘက္ ပါေအာင္ ဆြယ္ခ်င္တာလည္း ပါမယ္။ သူဟာ တပ္ရဲ႕ရန္သူ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ျပခ်င္သလို ေနာက္ပိုင္း ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးေတြမွာ တပ္က ပူးေပါင္းလာေအာင္ ဆြဲေခၚတာပါပဲ။"

စြပ္စြဲခ်က္ေတြအေပၚ ဗုဒၶဟူးေန႔က ႐ုံးေတာ္မွာ ျပန္လည္ ေခ်ပတာမွာ စစ္တပ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္တြင္းက အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းတာမွာ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အၾကမ္းဖက္ဝါဒီေတြကို ျပန္လည္ တိုက္ခိုက္ ႏွိမ္ႏွင္းတာ သာ ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထပ္တလဲလဲေျပာသြားပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာက တင္ျပထားတဲ့အတိုင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၾကားျဖတ္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမွာ ေတြအေပၚ ICJ က လာမယ့္ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ ခန႔္မွန္းထားၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း Genocide လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈဆိုင္ရာ စြပ္စြဲခ်က္အေပၚ ICJ ရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ထြက္ဖို႔ကေတာ့ ႏွစ္ အေတာ္ ၾကာႏိုင္ပါတယ္။

 ်မသဇင္ေအာင္/VOA Burmese
https://burmese.voanews.com
ဂမၻီယာရဲ႕ Genocide ၿစဲခ္က္၊ ်မႏၼာတုံ႔်ပႏၡ္ကၷဲ႔ ေသဘာထားအ်မငၼ္ား ဂမၻီယာရဲ႕ Genocide ၿစဲခ္က္၊ ်မႏၼာတုံ႔်ပႏၡ္ကၷဲ႔ ေသဘာထားအ်မငၼ္ား Reviewed by THITHTOOLWIN on 09:43 Rating: 5
Powered by Blogger.