ဘားအံ ေခ်ာင္းနဲ႔ကန္တခ်ဳိ႕ ေရမည္းေနလို႔ ေသာက္သံုးဖို႔ ခက္ခဲေန

Zawgyi

ကရင္ျပည္နယ္၊ ဘားအံၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေရမည္းေနတဲ့ေနရာကို ေတြ႔ရစဥ္

ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕ ဘားကပ္၊ ရေသ့ပ်ံ၊ ေကာ့ရင္း၊ ပန္းကုံး၊ ငနက္ျပာ စတဲ့ ေက်းရြာအုပ္စုေတြထဲက ေက်းရြာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေသာက္သံုးေနတဲ့ ေခ်ာင္းနဲ႔ ေရကန္ထဲက ေရဟာ မည္းနက္ေနတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္ေလာက္ကစၿပီး ေရအေရာင္ဟာ မည္းနက္လာတာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ မေသာက္သံုးရဲၾကတဲ့အတြက္ ေသာက္သံုးေရ အခက္ခဲျဖစ္ေနပါတယ္။

အဲဒီေက်းရြာေတြနားမွာ ေက်ာက္မီးေသြးသံုး ၿမိဳင္ကေလး ဘိလပ္ေျမစက္ရံုရဲ႕ စြန္႔ပစ္ေရဟာ ေဒသခံေတြ အသံုးျပဳေနတဲ႔ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အိုင္နဲ႔ ကန္ေတြကို ၀င္ေရာက္လာတာျဖစ္တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။

အဲဒီေနရာကို မေန႔က ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အပါအ၀င္ အစိုးရအဖြဲ႔ေတြ၊ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ အစားေသာက္နဲ႔ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဦးစီးဌာန (FDA) တာ၀န္ရွိသူေတြ သြားေရာက္စစ္ေဆးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ FDA စစ္ေဆးခ်က္အရ ေသာက္သံုးႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမွာရွိေၾကာင္း ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အဲဒီစစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္က အဲဒီေရေတြကိုေသာက္ျပခဲ့တယ္လို႔ လွာကာေက်းရြာေဒသခံ ေဒၚစိုးစုိးေဌးက RFA ကို ေျပာပါတယ္။

    က်မတုိ႔ေရေတြကို ပုံမွန္ပဲ က်မတုိ႔ လိုခ်င္တာေပါ့။ ဒီေက်ာက္မီးေသြးေရေတြ ဘယ္လိုခ်င္ပါ့မလဲ

"စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္ေတာင္ ေသာက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အႏၱရာယ္မရွိဘူးဆုိရင္ က်မေသာက္မယ္တဲ့။ က်မတုိ႔ေရေတြကို ပုံမွန္ပဲ က်မတုိ႔ လိုခ်င္တာေပါ့။ ဒီေက်ာက္မီးေသြးေရေတြ ဘယ္လိုခ်င္ပါ့မလဲ။ က်မတုိ႔မွာ ေျပာလို႔မရလုိ႔သာ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာ။ ရြာသားေတြက ယားတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္ကေတာ့ ေျပာတယ္။ လျပည့္ေက်ာ္ရင္ ေရလာခ်ိဳးၾကည့္မယ္ေပါ့ေနာ္"

ၿပီးခဲ့တဲ့ မိုးတြင္းကာလက ကရင္ျပည္နယ္မွာလည္း ေရႀကီးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကာလမွေတာ့ ေရမ်ားေနတဲ့အတြက္ သိပ္မသိသာေပမယ့္ အခုလုိ ေရနည္းတဲ့အခ်ိန္မွာ သိသာလာတာလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ေႏြရာသီေရရွားပါးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီထက္ပိုၿပီး ေရခက္ခဲမွာကို ေဒသခံေတြက စိတ္ပူေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ၿမိဳင္ကေလး ဘိလပ္ေျမစက္ရံုကို ေက်ာက္မီးေသြး တရား၀င္ အသံုးျပဳခြင့္ေပးထားတာ မဟုတ္ေသးဘဲ စမ္းသပ္လည္ပတ္တဲ့ အဆင့္သာရွိေသးတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

အခုဒီကိစၥဟာ စက္ရံုဘက္မွာ တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ ကရင္ျပည္နယ္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေရးကြန္ရက္က ကိုေစာသာပိုးက ေျပာပါတယ္။

"အခုေလာေလာဆယ္မွာ ဘယ္သူတာ၀န္ယူမလဲဆုိတာ မရွင္းလင္းဘူး။ အစိုးရမွာပဲ တာ၀န္ရွိသလိုလို။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္ျမင္တာက စက္ရံုမွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ ေျဖရွင္းရမယ္။ ၿပီးရင္ဒါက အေရးေပၚအေျခအေနေလ။ ေရနည္းသြားတဲ့အခါ က်ေနာ္ျမင္တာက ဒီေရေတြက ေသာက္သံုးရန္မသင့္။ ေနာက္ၿပီး ဒီဟာက အစားအစာဖူလံုမႈ အစားစာ လံုျခံဳေရးနဲ႔လည္း ဆုိင္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ အဲဒီေနရာမွာ ငါးေတြ ပုဇြန္ေတြ ဥ ဥတာရွိတာကိုး"

အဲဒီေက်ာက္မီးေသြးသံုး ဘိလပ္ေျမစက္ရံုဟာ တပ္မေတာ္ပိုင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္း (MEC) က အေကာင္ထည္ေဖာ္တာျဖစ္တာေၾကာင့္ ျပည္နယ္အစိုးရအေနနဲ႔ စီမံခြင့္မရွိထားဘူးလုိ႔ ျပည္နယ္ လွ်ပ္စစ္နဲ႔စက္မႈ၀န္ႀကီး ဦးစိုးလိႈင္က ေျပာပါတယ္။

    စက္ရံုက MEC ကဟာပါ။ MEC စက္ရံုက ကိစၥပါ။ က်ေနာ္တုိ႔က စက္မႈဆုိေပမယ့္ အဲဒါမပါဘူးျဖစ္ေနတယ္။

"စက္ရံုက MEC ကဟာပါ။ MEC စက္ရံုက ကိစၥပါ။ က်ေနာ္တုိ႔က စက္မႈဆုိေပမယ့္ အဲဒါမပါဘူးျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ တာ၀န္ယူထားတဲ့အထဲမွာ ။ က်ေနာ္တုိ႔က ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးတာပဲ ရွိပါတယ္။ လူထုေတြနဲ႔ ဘာလုပ္ေပးႏုိင္မလဲ၊ ဘာလဲ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးတာပဲ ရွိပါတယ္"

အခုလက္ရွိ အေျခအေနမွာလည္း ဘိလပ္ေျမစက္ရံုကထြက္တဲ့ ဖုန္ေတြ၊ အခုိးအေငြ႕ေတြေၾကာင့္ ကေလးေတြနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြမွာ ယားယံတာ၊ အသက္ရႈၾကပ္တာေတြ ခံစားေနၾကရတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

အဲဒီေက်ာက္မီးေသြးေတြကေန အေငြ႔ေတြထြက္တာ၊ မီးေလာင္တာေတြေၾကာင့္ ေရျဖန္းေနၾကရတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။

ဒီအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၿမိဳင္ကေလးနဲ႔ လွာကာ ဘိလပ္ေျမစက္ရုံကုိ RFA က ဆက္သြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ အဆက္အသြယ္မရရွိခဲ့ပါဘူး။

ၿမိဳင္ကေလး ဘိလပ္ေျမစက္ရံုဟာ ၿမိဳင္ကေလးေက်းရြာနဲ႔ လွာကာေက်းရြာေတြမွာ ရွိၿပီး တစ္ရက္ကို ဘိလပ္ေျမ တန္ ၄ ေထာင္နဲ႔ တန္ ၉ ရာ ထုတ္ စက္ရံု ၂ ခုရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၀ ေလာက္က စတည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အရင္တုန္းက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ကိုသံုးျပဳလည္ပတ္တာျဖစ္ေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစၿပီး ေက်ာက္မီးေသြးေလာင္စာကို အသံုးျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာက္မီးေသြးကိုသံုးမယ့္သတင္းၾကားၿပီးကာလ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကတည္းက ေဒသခံေတြကလည္း ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့တာေတြ ရွိခဲ႔ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေသာက္သံုးေရ အခက္ခဲျဖစ္ေနတဲ႔ ေက်းရြာေတြကို ေရသန္႔ဗူးေတြအျပင္ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရအတြက္ ေရဂါလံ သံုးေထာင္ကို ျပည္နယ္အစိုးရက ျဖန္႔ေ၀ေပးခဲ႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီလုိေရေတြ အမဲေရာင္ကို ေျပာင္းေနတဲ့အေပၚမွာ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္တာေတြ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးတာေတြ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ထြက္ရွိလာတဲ့အေျဖေတြကိုလည္း အမ်ားျပည္သူ သိရွိေအာင္ ထုတ္ျပန္မယ္၊ ဒီလိုေတြေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီမံေတြကိုလည္း ေရးဆြဲသြားမယ္လို႔လည္း တုိင္းအစိုးရက မေန႔က ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္ပါတယ္ရွင္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org
--------------
Unicode
ဘားအံ ခေ်ာင်းနဲ့ကန္တခို့ ရေမည်းနေလို့ သောက်သုံးဖို့ ခက္ခဲနေ

ကရင်ျပည္နယ်၊ ဘားအံမြို့နယ္ထဲက ရေမည်းနေတဲ့နေရာကို တြေ့ရစဉ်
ဓါတ္ပုံ - ကရင်ျပည္နယ် အစိုးရအဖြဲ့ သတင်း

ကရင်ျပည္နယ် ဘားအံမြို့ ဘားကပ်၊ ရေသ့ပ်ံ၊ ကော့ရင်း၊ ပန်းကုံး၊ ငနက်ျပာ စတဲ့ ကေ်းရြာအုပ္စုတြေထဲက ကေ်းရြာတော်တ္မော်ားမ်ား သောက်သုံးနေတဲ့ ခေ်ာင်းနဲ့ ရေကန္ထဲက ရေဟာ မည်းနက်နေတယ္လို့ ဒေသခံတြေက ေျပာပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ တစ္ပတ်လောက္ကစပြီး ရေအေရာင်ဟာ မည်းနက္လာတာကြောင့် ဒေသခံတြေ မေသာက်သုံးရဲကြတဲ့အတြက် သောက်သုံးရေ အခက္ခဲျဖစ်နေပါတယ်။

အဲဒီကေ်းရြာတြေနားမွာ ကေ်ာက္မီးသြေးသုံး မြိုင္ကေလး ဘိလပ်ေျမစက်ရုံရဲ့ စြန့်ပစ်ရေဟာ ဒေသခံတြေ အသုံးျပုနေတဲ့ ျမစ်၊ ခေ်ာင်း၊ အင်း၊ အိုင္နဲ့ ကန်တြေကို ဝင်ရောက္လာတာျဖစ္တယ္လို့လည်း သိရပါတယ်။

အဲဒီနေရာကို မေန့က ျပည္နယ်ဝန်ကြီးခ်ုပ်အပါအဝင် အစိုးရအဖြဲ့တြေ၊ က်န်းမာရေးဦးစီးဌာန၊ အစားသောက္နဲ့ ဆေးဝါးကြပ္ကဲရေးဦးစီးဌာန (FDA) တာဝန်ရွိသူတြေ သြားရောက္စစ်ဆေးခဲ့တဲ့အေကြာင်း၊ FDA စစ်ဆေးခ်က်အရ သောက်သုံးနိုင္တဲ့ အျေခအေနမွာရွိကြောင်း ျပည္နယ်အစိုးရအဖြဲ့ လူမှုကြန်ရက္စာမ်က္နွာ သတင်းတစ္ပုဒ္မွာ ဖော်ျပထားပါတယ်။

အဲဒီစစ်ဆေးတဲ့နေရာမွာ ဝန်ကြီးခ်ုပ် ဒေါ်နန်းခင်ထြေးျမင့္က အဲဒီေရေတြကိုသောက်ျပခဲ့တယ္လို့ လွာကာကေ်းရြာဒေသခံ ဒေါ်စိုးစိုးဌေးက RFA ကို ေျပာပါတယ်။

    က်မတို့ေရေတြကို ပုံမွန္ပဲ က်မတို့ လိုခ်င္တာပေါ့။ ဒီကေ်ာက္မီးသြေးေရေတြ ဘယ္လိုခ်င္ပါ့မလဲ

"စစ်ဆေးပြီးတော့ ဝန်ကြီးခ်ူပ်တောင် သောက္တယ်ပေါ့နော်။ အန္တရာယ္မရွိဘူးဆိုရင် က်မေသာက္မယ္တဲ့။ က်မတို့ေရေတြကို ပုံမွန္ပဲ က်မတို့ လိုခ်င္တာပေါ့။ ဒီကေ်ာက္မီးသြေးေရေတြ ဘယ္လိုခ်င္ပါ့မလဲ။ က်မတို့မွာ ေျပာလို့မရလို့သာ ဒုက္ခေရာက်နေကြတာ။ ရြာသားတြေက ယားတယ္လို့ေျပာတယ်။ ဝန်ကြီးခ်ူပ္ကေတာ့ ေျပာတယ်။ လျပည့်ကေ်ာ်ရင် ရေလာခိုးကြည့္မယ်ပေါ့နော်"

ပြီးခဲ့တဲ့ မိုးတြင်းကာလက ကရင်ျပည္နယ္မွာလည်း ရေကြီးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီကာလမွေတာ့ ရေမ်ားနေတဲ့အတြက် သိပ္မသိသာပေမယ့် အခုလို ရေနည်းတဲ့အခိန္မွာ သိသာလာတာလို့ ဒေသခံတြေက ေျပာပါတယ်။ နြေရာသီရေရွားပါးလာတဲ့အခိန္မွာ ဒီထက္ပိုပြီး ရေခက္ခဲမွာကို ဒေသခံတြေက စိတ္ပူနေတာျဖစ္ပါတယ်။

မြိုင္ကေလး ဘိလပ်ေျမစက်ရုံကို ကေ်ာက္မီးသြေး တရားဝင် အသုံးျပုခြင့်ပေးထားတာ မဟုတ်သေးဘဲ စမ်းသပ္လည္ပတ္တဲ့ အဆင့်သာရွိသေးတယ္လို့ ဒေသခံတြေက ေျပာပါတယ်။

အခုဒီကိစ္စဟာ စက်ရုံဘက္မွာ တာဝန်ရွိတယ္လို့ ကရင်ျပည္နယ်ျမစ်ခေ်ာင်းမ်ား စောင့်ကြည့်ရေးကြန်ရက္က ကိုစောသာပိုးက ေျပာပါတယ်။

"အခုလောလောဆယ္မွာ ဘယ်သူတာဝန်ယူမလဲဆိုတာ မရွင်းလင်းဘူး။ အစိုးရမွာပဲ တာဝန်ရွိသလိုလို။ တကယ်တော့ က်နော်ျမင္တာက စက်ရုံမွာ တာဝန်ရွိတယ်။ ေျဖရွင်းရမယ်။ ပြီးရင္ဒါက အေရးပေါ်အျေခအေနေလ။ ရေနည်းသြားတဲ့အခါ က်နော်ျမင္တာက ဒီေရေတြက သောက်သုံးရန္မသင့်။ နောက်ပြီး ဒီဟာက အစားအစာဖူလုံမှု အစားစာ လုံျခုံရေးနဲ့လည်း ဆိုင္တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီနေရာမွာ ငါးတြေ ပုဇြန်တြေ ဥ ဥတာရွိတာကိုး"

အဲဒီကေ်ာက္မီးသြေးသုံး ဘိလပ်ေျမစက်ရုံဟာ တပ္မေတ္ပာိုင် ျမန္မာ့စီးပြားရေးက္ပောိုရေးရွင်း (MEC) က အေကာင္ထည်ဖ္တောာျဖစ္တာကြောင့် ျပည္နယ်အစိုးရအေနနဲ့ စီမံခြင့္မရွိထားဘူးလို့ ျပည္နယ် လွ်ပ္စစ္နဲ့စက္မှုဝန်ကြီး ဦးစိုးလှိုင္က ေျပာပါတယ်။

    စက်ရုံက MEC ကဟာပါ။ MEC စက်ရုံက ကိစ္စပါ။ က်န္တောို့က စက္မှုဆိုပေမယ့် အဲဒါမပါဘူးျဖစ်နေတယ်။

"စက်ရုံက MEC ကဟာပါ။ MEC စက်ရုံက ကိစ္စပါ။ က်န္တောို့က စက္မှုဆိုပေမယ့် အဲဒါမပါဘူးျဖစ်နေတယ်။ က်န္တောို့ တာဝန်ယူထားတဲ့အထဲမွာ ။ က်န္တောို့က ညွိနှိုင်းဆောင်ရြက်ပေးတာပဲ ရွိပါတယ်။ လူထုတြေနဲ့ ဘာလုပ်ပေးနိုင္မလဲ၊ ဘာလဲ ညွိနှိုင်းဆောင်ရြက်ပေးတာပဲ ရွိပါတယ်"

အခုလက်ရွိ အျေခအေနမွာလည်း ဘိလပ်ေျမစက်ရုံကထြက္တဲ့ ဖုန်တြေ၊ အခိုးအေငြ့ေတြေကြာင့် ကေလးတြေနဲ့ သက်ကြီးရြယ်အိုတြေမွာ ယားယံတာ၊ အသက်ရှုကြပ္တာတြေ ခံစားနေကြရတယ္လို့ ဒေသခံတြေက ေျပာပါတယ်။

အဲဒီကေ်ာက္မီးသြေးတြေကေန အေငြ့တြေထြက္တာ၊ မီးလောင္တာေတြေကြာင့် ရျေဖန်းနေကြရတယ္လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဒီအျေခအေနေတြနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မြိုင္ကေလးနဲ့ လွာကာ ဘိလပ်ေျမစက်ရုံကို RFA က ဆက်သြယ္ဖို့ ကြိုးစားပေမယ့် အဆက်အသြယ္မရရွိခဲ့ပါဘူး။

မြိုင္ကေလး ဘိလပ်ေျမစက်ရုံဟာ မြိုင္ကေလးကေ်းရြာနဲ့ လွာကာကေ်းရြာတြေမွာ ရွိပြီး တစ်ရက္ကို ဘိလပ်ေျမ တန် ၄ ထောင္နဲ့ တန် ၉ ရာ ထုတ် စက်ရုံ ၂ ခုရွိတာျဖစ္ပါတယ်။ ၁၉၈၀ လောက္က စတည်ဆောက္ခဲ့တာျဖစ်ပြီး အရင္တုန်းက သဘာဝဓာတ်ငြေ့ကိုသုံးျပုလည္ပတ္တာျဖစ်ပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့နွစ္ကစပြီး ကေ်ာက္မီးသြေးလောင္စာကို အသုံးျပုတာျဖစ္ပါတယ်။

ကေ်ာက္မီးသြေးကိုသုံးမယ့်သတင်းကြားပြီးကာလ ၂၀၁၆ ခုနွစ္ကတည်းက ဒေသခံတြေကလည်း ကန့်ကြက္ဆန္ဒျပခဲ့တာတြေ ရွိခဲ့ပါတယ်။

အခုအခိန္မွာတော့ သောက်သုံးရေ အခက္ခဲျဖစ်နေတဲ့ ကေ်းရြာတြေကို ရေသန့်ဗူးတြေအျပင် သောက်ရေ၊ သုံးရေအတြက် ရေဂါလံ သုံးထောင္ကို ျပည္နယ်အစိုးရက ျဖန့်ဝေပေးခဲ့တယ္လို့ သိရပါတယ်။ ဒီလိုေရေတြ အမဲရောင္ကို ေျပာင်းနေတဲ့အေပါ်မွာ ဓာတ္ခြဲစမ်းသပ္တာတြေ၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးတာတြေ ဆောင်ရြက်နေပြီး ထြက်ရွိလာတဲ့အျေဖေတြကိုလည်း အမ်ားျပည်သူ သိရွိအောင် ထုတ်ျပန္မယ်၊ ဒီလိုေတြေနာက္ထပ္မျဖစ်အောင် ဆောင်ရြက်ရမယ့် အစီမံတြေကိုလည်း ရေးဆြဲသြားမယ္လို့လည်း တိုင်းအစိုးရက မေန့က ရက္စြဲနဲ့ ထုတ်ျပန္ပါတယ်ရွင်။

RFA Burmese
https://www.rfa.org