တပ္မေတာ္ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္ဆုိင္ကယ္သမား ေသဆုံး

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အဝင္ တစ္ေနရာကို ေတြ႕ရစဥ္

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ အေပါက္ဝေက်းရြာသား အသက္ ၄၀ အရြယ္ ဦးစုိးႏိုင္ဟာ ရြာကေန ၿမိဳ႕ေပၚကုိ ဒီေန႔မနက္ ၅ နာရီဝန္းက်င္ေလာက္က ဆုိင္ကယ္နဲ႔ထြက္လာခ်ိန္ ကာဒီေက်းရြာအေရာက္မွာ တပ္မေတာ္က ပစ္ခတ္တာေၾကာင့္ ေသဆုံးသြားပါတယ္။

တပ္မေတာ္သားေတြက ဆုိင္ကယ္ေမာင္းႏွင္လာတဲ့ ဦးစုိးႏိုင္ကုိ တားဆီးရာမွာ သူက ရပ္မေပးဘဲ  ဆက္ေမာင္းသြားတာေၾကာင့္ အပစ္ခံရတာျဖစ္ေၾကာင္း လုံျခံဳေရးအရ အမည္မေဖာ္လုိတဲ့ ကာဒီေက်းရြာသားတစ္ဦးက RFA ကုိ ေျပာပါတယ္။

"က်ေနာ္ၾကားရတာက ငါးနာရီထိုးေလာက္မွာ အဲဒီေနရာက ျဖတ္သြားတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရြာမွာ ေခတၱေရာက္ေနတဲ့ တပ္ရွိတယ္။ သူကို တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြက မေျပးနဲ႔ မေျပးနဲ႔လို႔ေျပာတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒီခ်ိန္မွာ သူက ဆိုင္ကယ္ကို ဆက္တုိက္ေမာင္းသြားလို႔ မသကၤာလို႔ ပစ္လိုက္တာလုိ႔ေျပာတယ္။ သူတို႔ေျပာေနတာကို ရြာအနီးအနားက မိန္းမေတြက ၾကားလိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ရြာထဲမွာ ျဖစ္တာ"

တပ္မေတာ္သားေတြက ဆက္မသြားဖို႔ တားျမစ္တဲ့အသံကို ေဒသခံေတြက ၾကားရတယ္၊ အဲဒီေနာက္ ေသနတ္သံ ထြက္လာတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ေသဆံုးသူဟာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ေလးဝတီကားဂိတ္က ဝန္ထမ္းျဖစ္ၿပီး အလုပ္သြားဖုိ႔ ထြက္ခြာလာ ခ်ိန္မွာ ဒီျဖစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာတာပါ။

ဦးစုိးႏိုင္ ေနထုိင္တဲ့ အေပါက္ဝေက်းရြာဟာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နဲ႔ ၁၀ မုိင္ေလာက္ေဝးၿပီး ပစ္ခတ္ခံရတဲ့ ကာဒီေက်းရြာကေတာ့ အေပါက္ဝေက်းရြာနဲ႔ ႏွစ္မုိင္ေလာက္သာ ေဝးပါတယ္။

ဆိုင္ကယ္သမား ရုပ္အေလာင္းကုိ ဒီေန႔ ေန႔လယ္အထိ သယ္ေဆာင္ခြင့္မရေသးဘဲ ကာဒီေက်းရြာထဲမွာပဲ ရုပ္အေလာင္း ရွိေနေသးေၾကာင္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ျဖဴစင္ေမတၱာ ပရဟိတအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးညီပုက ေျပာပါတယ္။

"အခုကေတာင္မွ အဲဒီအေလာင္းကို က်ေနာ္တို႔ သယ္ယူခြင့္မရေသးပါဘူး။ အဲမွာစစ္တပ္ေတြက သူတို႔ကို ကာဗာယူထားပါတယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔က ဌာနဆိုင္ရာေတြကို အေၾကာင္းၾကားၿပီး ရဲကိုအေၾကာင္းၾကားၿပီးေတာ့ အဲမွာအခု နာေရးကို ဦးေဆာင္သူေတြနဲ႔ သြားယူဖို႔ စီစဥ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဘက္ကို သယ္ယူခြင့္ မေပးေသးဘူး။ စစ္တပ္က ရဲကို အပ္ၿပီဆိုမွ သယ္ယူခြင့္ရမွာပါ"

ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲက ရေသ့ေတာင္၊ ပုဏၰားကြ်န္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦးနဲ႔ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ညမထြက္ရ အမိန္႔ ပုဒ္မ ၁၄၄ ကို ဧၿပီလ ၂ ရက္ေန႔ကစလုိ႔ ထုတ္ျပန္ထားၿပီး ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ဥပေဒကို လိုက္နာဖို႔လိုေၾကာင္းလည္း ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဝင္းေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

ဦးစုိးနုိင္ကုိ ပစ္ခတ္တားဆီးခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ဟာ မနက္ ၄ နာရီခြဲဝန္းက်င္လုိ႔ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ဝင္းေဇာ္ဦးက ေျပာေပမယ့္ ေဒသခံေတြကေတာ့ ၅ နာရီဝန္းက်င္မွျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ပစ္ခတ္မႈျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိေတာ့ RFA က သီးျခား အတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိပါဘူး။

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္သန္းစိန္က ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားတုိင္း ပစ္ခတ္ခြင့္မရွိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

"၁၄၄ ကိုခ်ိဳးေဖာက္ရင္ အဲလိုပစ္ရမယ္လို႔ ဥပေဒက မပါထားပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္တည္း အဲလိုဆိုင္ကယ္ စီးသြားတာကို ၁၄၄ ကို ေက်ာ္လို႔ဆိုၿပီး အဲလိုပစ္လုိ႔မရပါဘူး။ သူက ငါးနာရီေက်ာ္ၿပီးမွ ထြက္လာတယ္လို႔ ေဒသခံျပည္သူေတြက ေျပာတယ္။ အေပါက္ဝ က သူေနတဲ့အိမ္က သူမိဘေတြကလည္း ေျပာတယ္"

အေနာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းဦးစီး ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဝင္းေဇာ္ဦးက ဆိုင္ကယ္သမားကို စစ္ေဆးဖုိ႔တားဆီးရာမွာ မရပ္ေပးဘဲ ထြက္ေျပးသြားတာေၾကာင့္ ေျခာက္လွန္႔ပစ္ခတ္ခဲ့တာလို႔ ေျပာပါတယ္။

"ကုလားတန္ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ လံုျခံဳေရးလုပ္ေနတဲ့အဖြဲ႕ေတြက တားဆီးတဲ့အခါမွာ မရပ္ပဲေမာင္းေျပးတဲ့အတြက္ ေျခာက္လွန္႔ပစ္ခတ္တာပဲရွိတယ္ အဲလိုပစ္ခတ္ရင္း မွန္သြားတာပါ။ သူဆီကို စစ္ေဆးေမးျမန္းတဲ့အခါ သူက ရခိုင္လူမ်ိဳး ရခိုင္ပဲ။ သူ႔ဆီကေန မိုင္းလုပ္တဲ့အခါ အသံုးျပဳတဲ့ စနက္တံနဲ႔ ဓါတ္ခဲေတြေတြ႔တယ္။ ဆိုနီ ႏိုင္းဗို႔စ္ ဓါတ္ခဲအျပား ေလးခု၊ ငါးခု ေတြ႔တယ္။ ဒါေတြေတြ႔တဲ့အတြက္ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြရွိေနလားဆိုၿပီး က်ေနာ္တုိ႔က ဒီလိုေတြးတယ္။ စစ္ဆင္ေရးနယ္ေျမမွာေတာ့ လိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္မႈလုပ္မွာပဲ အဲဒါကို အသာတၾကည္ လက္ခံရင္ ဒီျပသနာေတြဘာမွ မေက်ာ္လႊားႏိုင္စရာမရွိဘူး ဘာမွလည္း အခက္အခဲေတြ႔စရာ မရွိဘူး"

စစ္ေတြ - ရန္ကုန္ ျပည္ေထာင္စုလမ္းမႀကီးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ပု႑ားကၽြန္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား လမ္းပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းေတြကုိ AA အဖြဲ႕က မၾကာခဏဆုိသလုိ မုိင္း ခြဲတုိက္ခိုက္တာေတြ ရွိေနပါတယ္။

ေသဆုံးသူရဲ႕ ဆုိင္ကယ္ထဲကေန မုိင္းေထာင္ရာမွာ အသုံးျပဳတဲ့ စနစ္တံနဲ႔ ဓာတ္ခဲတခ်ိဳ႕ေတြ႕ရေၾကာင္း တပ္မေတာ္က စြပ္စဲြထားပါတယ္။ ဒီစြပ္စဲြခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရကိၡဳင့္တပ္ေတာ္ AA ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ခုိင္သုခကုိ RFA က ေမးျမန္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရခဲ့ပါဘူး။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၅ ရက္ေန႔ကလည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အနီး ေတာင္ေပါက္ရြာနဲ႔ ဘုရားေပါင္းရြာၾကားမွာ ဆုိင္ကယ္ကယ္ရီေမာင္းတဲ့ ဦးေမာင္ေမာင္လွ၊ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ညက ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ကေန စစ္ေတြၿမိဳ႕ဘက္ကုိ ဆုိင္ကယ္စီးလာတဲ့ ကုိခ်စ္သူေအာင္နဲ႔ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ အမ်က္ေတာင္ေက်းရြာက စက္ေလွသမား ဦးေမာင္ေခ်လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က တပ္မေတာ္ရဲ႕ တားဆီးစစ္ေဆးမႈေတြကုိ ထြက္ေျပးသြားတာေၾကာင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ရာမွာ ေသဆုံးတာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။

အလားတူ ဇူလုိင္လ ၂၈ ရက္ေန႔က ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕က Plan International ဝန္ထမ္း ကုိရဲလင္းနုိင္ကုိလည္း တပ္မေတာ္က တားဆီးစစ္ေဆးရာမွာ ထြက္ေျပးသြားတာေၾကာင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ရာမွာ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ၿပီး အၾကမ္းဖက္တုိက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူခံထားရပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၈ ဒီဇင္ဘာလကေန အခု ၂၀၁၉ စက္တင္ဘာလအထိ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ပြဲေၾကာင့္ အရပ္သား ထိခိုက္ေသဆံုးမႈဟာ ၈၀ ေက်ာ္အထိရိွေနသလို ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ သူေတြကေတာ့ ၁၂၀ ေက်ာ္ေလာက္ အထိရိွေနၿပီလို႔ ရခုိင္အေျခစုိက္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔တခ်ဳိ႕က ေျပာဆုိထားပါတယ္။

RFA Burmese
https://www.rfa.org