IIMM ကုလစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးယႏၱရား ျမန္မာအစုိးရလက္မခံ ပယ္ခ်

ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေက်ာ္မိုးထြန္း

IIMM ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈယႏၱရား အဖဲြ႔ ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ေနတဲ့ အတြက္ ျမန္မာအစိုးရက လံုး၀လက္မခံတဲ့ အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ ခံုရံုးတရားစီရင္မႈကိုလည္း လက္သင့္ခံ မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ စက္တင္ဘာလ (၁၀)ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ ဂ်ီနီဗာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ ျမန္မာအၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္က တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ျပင္းထန္လွတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမွာ တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈရွိလာေစေရး ျမန္မာအေနနဲ႔ IIMM နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ AI ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖဲြ႔ႀကီးကလည္း တိုက္တြန္းလို္က္ပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။

စက္တင္ဘာလ ၉-၂၇ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပေနတဲ့ ဂ်ီနီဗာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ အဂၤါေန႔က ျမန္မာအၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းကေန IIMM ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈယႏၱရား အဖဲြ႔ ရဲ႕ ပထမဆံုးတင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာဘက္က ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

“IIMM စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ယႏၱရား အဖဲြ႔ ဖဲြ႕စည္းတာကို ျမန္မာက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဖဲြ႕ဟာ FFM မစ္ရွင္းကို ေျပာင္းလဲ ဆက္ခံတဲ့ အဖဲြ႔ျဖစ္သလို၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ျမန္မာအေပၚ တေလ်ာက္လံုး ဖိအားေပး၊ ခဲြျခားဆက္ဆံ၊ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္လာတဲ့ ေနာက္တဆင့္ လုပ္ရပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

စက္တင္ဘာလ (၉)ရက္ တနလၤာေန႔ က IIMM စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ယႏၱရား အဖဲြ႔ ဥကၠဌ Nicholas Koumjian က ကုလသမဂၢက ေပးထားတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္မယ့္ သူတို႔အဖဲြ႕ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာကို တင္သြင္းခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ယႏၱရားအဖဲြ႔ကို လက္မခံရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လည္း ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“IIMM ကို ဖဲြ႕စည္းတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာကို ေက်ာ္လြန္ေနတယ္လို႔ ေကာင္စီ အဖဲြ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြ ကိုယ္တိုင္ ေထာက္ျပခဲ့တာပါ။ ဒီ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈယႏၱရား အဖဲြ႔မွာ ပါတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို စြက္ဖက္ေနတဲ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ဆိုၿပီး ေဒၚလာ ၂၆ သန္းေက်ာ္သံုးစဲြမယ့္ ဘတ္ဂ်က္ေငြဟာ မ်ားလြန္ၿပီး လံုး၀မလိုအပ္ပါဘူး။”

ဒါအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ ဘတ္ဂ်က္ေငြလံုေလာက္မႈ မရွိတဲ့အခ်ိန္ အခုလို သံုးစဲြတာဟာ သတ္သတ္ျဖဳန္းတီးရာ ေရာက္တယ္လို႔လည္း ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ေျပာပါတယ္။ Nicholas Koumjian ရဲ႕ တနလၤာေန႕ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ ေျပာၾကားခ်က္ထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဆိုးရြားဆံုးေသာ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာတရားစီရင္ ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ ဒီလို ႏိုင္ငံတကာခံုရံုးဖဲြ႕ စစ္ေဆးတာမ်ဳိး ျမန္မာဘက္က လက္ခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက အခုလို တုန္႔ျပန္သြားပါတယ္။

“ျပည္တြင္းမွာ ဥပေဒနဲ႔အညီ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္အားလံုး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သေရြ႕ ႏိုင္ငံတကာ တရားစီရင္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာ ခံုရံုး ရဲ႕ ယႏၱရား လုပ္ငန္းေတြ၊ စီရင္ကိုင္တြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခ်က္ေတြ စတဲ့ ဘယ္အရာမ်ဳိးမဆို ျမန္မာအေနနဲ႔ လံုး၀ လက္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”

သက္ဆိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိပဲ လုပ္တဲ့ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္တဲ့ ဒီယႏၱရား အဖဲြ႔ရဲ႕ အျပဳအမူဟာ အေျခအေနေတြကို ပိုၿပီး ဆိုးရြားေစမွာျဖစ္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ျပႆနာေတြကို ဘာမွေျဖရွင္းေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ဆိုပါတယ္။

ဒါအျပင္ ကုလသမဂၢ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး မစ္ရွင္း FFM အဖဲြ႔ကိုလည္း ျမန္မာအစိုးရေရာ၊ ျပည္သူေတြသာမက လူမႈအဖဲြ႕အစည္းအားလံုးကပါ လက္မခံ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းလည္း ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ေျပာပါတယ္။

“FFM အဖဲြ႕ကိုေရာ၊ သူရဲ႕ အစီရင္ခံစာကိုပါ ျမန္မာဘက္က လံုး၀ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ အားနည္းခ်က္ေတြရွိေနသလို၊ ဘက္လိုက္မႈေတြရွိေနတဲ့အျပင္ အဖဲြ႕ရဲ႕ မူရင္းဇစ္ျမစ္ကလည္း ႏိုင္ငံေရးအရ တြန္းအားေပးမႈေတြ ပါေနတာပါ။”

FFM အစီရင္ခံစာဟာ တဖက္သက္စြပ္စဲြခ်က္ေတြကိုပဲ ဗဟိုျပဳေရးသား ထားတာျဖစ္ၿပီး ဆန္႔က်င္ဘက္ အေထာက္အထားေတြကို ပယ္ခ်ထားေၾကာင္း ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက ေျပာပါတယ္။ အခုလို ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကုလသမဂၢရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိတာဟာ ျမန္မာဘက္က ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူပါမယ္ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ကို ပိုၿပီးသံသယ ျဖစ္ေစေၾကာင္း AI ႏိုင္ငံတကာလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖဲြ႕ႀကီးရဲ႕ အာရွပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ Francisco Bencosme ကဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈရွိေစဖို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈကို ျမန္မာအစိုးရဘက္က လိုလိုလားလား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ မရွိဘူးဆိုတဲ့ သာဓကတခုျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ အျပစ္ရွိသူေတြကို အေရးယူဖို႔ ဆိုတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ကတိက၀တ္ေတြကိုလည္း ေလ်ာ့ပါးေစပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ IIMM ယႏၱရား အဖဲြ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းတခုအေနနဲ႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”

IIMM အဖဲြ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ တရားစီရင္ေရးအတြက္ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္းလည္း Francisco Bencosme က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“IIMM အဖဲြ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျပစ္မႈေတြကို ဘယ္သူေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့သလဲဆိုတာ FFM အဖဲြ႔ကေန ျပဳစုထားတဲ့ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြကို ေနာင္မွာျဖစ္လာမယ့္ ႏိုင္ငံတကာတရားစီရင္မႈမွာ ဥပေဒနဲ႔အညီ တရားစဲြဖို႔ ဒီလို ယႏၱရားအဖဲြ႔ကေနၿပီး အမႈကို စနစ္တက် တည္ေဆာက္မရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပစ္ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူႏိုင္ေရးနဲ႔ တရားမွ်တေရးအတြက္ ယႏၱရားအဖဲြ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အေထာက္အကူေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။”

FFM ျမန္မာႏို္င္ငံဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုျး အစီရင္ခံစာကို လာမယ့္ စက္တင္ဘာလ (၁၆)ရက္ေန႔မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီညီလာခံကို တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com