သြားကိုထိခိုက္ေစတဲ့ ေန႔စဥ္ဘဝ အမူအက်င့္ ၁၁ ခု

ခံတြင္းသန္႔ရွင္းက်န္းမာေရးဟာ သြားေတြႀကံ့ခိုင္ေစဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ျဖစ္ေပမယ့္ သင့္ရဲ႕ေန႔စဥ္ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ အမူအက်င့္ေတြကလည္း အေရးပါပါတယ္။ ဥပမာ -အစားအစာေတြက သြားပိုးစားျခင္းနဲ႔ တျခား သြားဖုံးေရာဂါေတြျဖစ္ေစတတ္လို႔ တစ္ေန႔ကို သြားႏွစ္ႀကိမ္တိုက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သြားတိုက္ပုံ နည္းလမ္းမမွန္ရင္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးေတာင္ပိုမ်ားေစႏိုင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ လုပ္ေနက် ဘယ္လိုအမူအက်င့္ေတြက သြားကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစေနသလဲ ၾကည့္ရေအာင္။

(၁) လက္သည္းကိုက္ျခင္း

တခ်ိဳ႕က စိတ္လႈပ္ရွားေနတဲ့အခ်ိန္ လက္သည္းကိုက္တတ္တယ္ဆိုေပမယ့္ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ လက္သည္းညႇပ္နဲ႔ညႇပ္ရမွာ ပ်င္းလို႔ သြားနဲ႔ကိုက္ၿပီး တိပစ္ၾကတာပါ။ လက္သည္းကိုက္ျခင္းက လက္သည္းတိုသြားဖို႔ အလြယ္ဆုံးနည္းလမ္းျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းသင္မသိတာက သြားကို ထိခိုက္ေစတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ လက္သည္းကိုက္တာက တကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းမႈအတြက္ မေကာင္းတဲ့အျပင္ သြားအေပၚယံေႂကြလႊာကိုပါ ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။

လက္သည္းမကိုက္မိေအာင္ သတိထားဖို႔အတြက္ လက္သည္းအတုတပ္ျခင္း၊ အရသာခါးတဲ့ လက္သည္းဆိုးေဆးဆိုးျခင္း စတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။

(၂) ပုလင္းအဖုံးေတြ၊ မုန္႔ထုတ္ေတြကို သြားနဲ႔ကိုက္ဖြင့္ျခင္း

အာလူးေၾကာ္စားမယ္ဆိုပါစို႔။ မီးဖိုခန္းထဲဝင္ၿပီး ကတ္ေၾကးသြားယူရမွာထက္ အာလူးေၾကာ္ထုပ္ကို သြားနဲ႔ကိုက္ဖြင့္လိုက္တာက ပိုလြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင္မသိေသးတာက ဒီလိုကိုက္ဖြင့္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သြားကိုအလႊာကြာေစၿပီး က်ိဳးပဲ့ေစႏိုင္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ ပုလင္းေအဖုံးေတြကို ကိုက္ဖြင့္ရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ နည္းနည္းေလးအားထုတ္ၿပီး ကတ္ေၾကး သို႔မဟုတ္ ကိရိယာတစ္ခုခုသုံးမလား၊ တစ္သက္တာအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့သြားကို အပ်က္စီးခံမလား ဆိုတာ သင့္အေပၚမူတည္ပါတယ္။

(၃) ေရခဲတုံး ဝါးစားျခင္း

ေရခဲတုံးေတြက ေအးစိမ့္ၿပီးမာေက်ာပါတယ္။ ေရခဲတုံးဝါးစားျခင္းက သြားကိုက်ိဳးအက္မႈျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး အကာအကြယ္ျဖစ္တဲ့ ေႂကြလႊာကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းမဟုတ္ရင္ေတာင္မွ ေနာက္ပိုင္းမွာေႂကြလႊာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြပိုျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

ဒီအက်င့္ကိုေဖ်ာက္ဖို႔အတြက္ေတာ့ ေရခဲတုံးစားမယ့္အစား ေရခဲေရပဲေသာက္ဖို႔ ေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရခဲတုံးကိုက္တတ္တဲ့အက်င့္ ကိုေဖ်ာက္ဖို႔ခက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေအးေသာက္တဲ့အခါ ေရခဲတုံး မထည့္ဖို႔ ဆိုင္ကိုေျပာပါ။

(၄) သြားတိုက္ၾကမ္းျခင္း

သြားပိုးစားျခင္းနဲ႔ ခံတြင္းနံ႔ဆိုးျခင္းတို႔အတြက္ တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္သြားတိုက္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တိုက္ပုံတိုက္နည္းမွန္ကန္မွျဖစ္မွာပါ။ သြားဆိုတာ တိုက္ေလျဖဴေလပဲလို႔ ထင္ေနရင္ မွားပါတယ္။ သြားအရမ္းတိုက္လြန္းရင္ ေႂကြလႊာေတြပ်က္စီးၿပီး သြားဖုံးထိခိုက္ၿပီး သြားကို ထိခိုက္လြယ္ေစပါတယ္။

သြားတိုက္တဲ့အခါ သြားပြတ္တံေပ်ာ့ေပ်ာ့နဲ႔ စက္ဝိုင္းပုံသဏၭာန္ ညင္သာစြာ တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ တိုက္ပါ။

(၅) ခဲတံ၊ ေဘာပင္ေတြကို ကိုက္ျခင္း

ေက်ာင္းေနအ႐ြယ္တုန္းက ပ်င္းလာရင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ခဲတံ သို႔မဟုတ္ ေဘာပင္အဖုံးကို ကိုက္တတ္တဲ့အက်င့္ရွိၾကပါတယ္။ ဒီအက်င့္က အသက္ႀကီးလာတာေတာင္ မေပ်ာက္ဘဲ ဆက္လုပ္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ ဒီလိုကိုက္ေနတာမ်ိဳးက သြားေတြကို အေနအထားပ်က္ယြင္းေစႏိုင္ၿပီး အေသးစားထိခိုက္ပြန္းပဲ့မႈေတြလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္သင့္ကေလးက ဒါမွမဟုတ္ တစ္ေယာက္ေယာက္က စားစရာမဟုတ္ဘဲ ခဲတံကိုက္ေနတာ ေတြ႕ရင္ ခ်က္ခ်င္းတားပါ။ စိတ္ပူပန္မႈ၊ ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဒီအက်င့္ကိုလုပ္မိတာဆိုရင္ ေနာက္မလုပ္မိေစဖို႔ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းကိစၥေတြကို အရင္ေျဖရွင္းပါ။

(၆) အံႀကိတ္ျခင္း/ သြားႀကိတ္ျခင္း

လူတခ်ိဳ႕က ေဒါသထြက္လာတဲ့အခါ အံႀကိတ္တတ္ၾကၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေလးလံတဲ့အရာဝတၳဳေတြကို မတဲ့အခါ အံႀကိတ္တတ္ပါတယ္။ အံႀကိတ္တဲ့အခါ သြားကို ဖိအားျဖစ္ေစၿပီး ၾကာလာရင္ က်ိဳးအက္မႈ ျဖစ္လာႏိုင္ေစတဲ့ ပြန္းပဲ့တာေတြျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ ဒီအက်င့္ကိုေဖ်ာက္သင့္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အိပ္ေနခ်ိန္မွာ သြားမႀကိတ္ဖို႔ေတာ့ သြားေတြၾကားမွာ mouth guard တစ္ခုခု ၾကားခံထားရွိေပးရင္ ေကာင္းပါတယ္။

(၇) တစ္ေန႔တာလိုအပ္တဲ့ေရကို အလုံအေလာက္မေသာက္ျခင္း

တစ္ေန႔တာလုံးမွာ ေရအလုံအေလာက္မေသာက္ဘူးဆိုရင္ ခႏၶာကိုယ္က ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္ လာႏိုင္ပါတယ္။ ေရဓာတ္ခန္းေျခာက္ၿပီဆိုရင္ ခံတြင္းမွာ တံေတြးအထြက္နည္းေစၿပီး အာေခါင္ ေျခာက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ တံေတြးက အစားအစာနဲ႔ေသာက္စရာေတြထဲက အက္စစ္ေတြကို ေပ်ာ္ဝင္ေစဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေပးတာေၾကာင့္ အေရးပါတဲ့အရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရေသာက္နည္းရင္ တံေတြးနည္းမယ္၊ တံေတြးနည္းရင္ သြားပိုးစားဖို႔ အလားအလာပိုမ်ားမယ္။

ဒီေတာ့ သြားကို ထိခိုက္မႈနည္းေစဖို႔ တစ္ေန႔ကို အနည္းဆုံး ေရ ၈ ခြက္ ေသာက္ဖို႔မေမ့ပါနဲ႔။

(၈) အက္စစ္ဓာတ္မ်ားလြန္းတဲ့ အစားအစာေတြစားျခင္း (ဥပမာ– ေရွာက္ခ်ိဳသီး)

ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ လိေမၼာ္သီး၊ ေရွာက္ခ်ိဳသီးစားရင္ သြားနဲ႔အခြံခြာတတ္ၾကပါတယ္။ မိဘေတြကေတာ့ သြားပ်က္စီးလိမ့္မယ္ မလုပ္ရဘူးလို႔ တားၾကပါတယ္။

မွန္ပါတယ္။ အက္စစ္ဓာတ္မ်ားတဲ့ အစားအစာေတြ စားလြန္းရင္ သြားေႂကြလႊာပ်က္စီးေစပါတယ္။ ေႂကြလႊာပ်က္စီးရင္ သြားပိုးစားေစတယ္၊ သြားက်ဥ္ျခင္းနဲ႔ တျခားျပႆနာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အက္စစ္ဓာတ္မ်ားတဲ့ အစားအစာေတြ စားၿပီး အနည္းဆုံး နာရီဝက္ေလာက္ ၾကာတဲ့အထိ သြားမတိုက္ဖို႔ သတိထားပါ။

(၉) ပါးစပ္နဲ႔အစား မျပတ္ျခင္း

တစ္ေန႔တာမွာ သေရစာမုန္႔ေတြ အဆက္မျပတ္စားေနတာထက္ ထမင္းသုံးနပ္အဝစားလိုက္တာက က်န္းမာေရးအတြက္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ မုန္႔ေတြေလ်ာ့စားၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ညီတဲ့ အစာအာဟာရကို ေ႐ြးခ်ယ္ဖို႔ႀကိဳးစားၾကည့္ပါ။ အခ်ိဳရည္ေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။ ခံတြင္းထဲက အစားအေသာက္ အႂကြင္းအက်န္ေတြဆီကေန မေကာင္းတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြ ျဖစ္လာေစႏိုင္ပါတယ္။

(၁၀) ဆိုဒါ၊ အားျဖည့္အခ်ိဳရည္နဲ႔ အရက္၊ ဘီယာေသာက္သုံးျခင္း

ဆိုဒါနဲ႔အားျဖည့္အခ်ိဳရည္ေတြမွာပါတဲ့ အက္စစ္ဓာတ္ျဖစ္ေစတဲ့ pH level နဲ႔ သၾကားပါဝင္မႈ ျမင့္မားျခင္းေတြေၾကာင့္ ေႂကြလႊာပ်က္စီးျခင္း၊ သြားပိုးစားျခင္း၊ သြားက်ဥ္ျခင္းနဲ႔ တျခားခံတြင္း ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အရက္၊ ဘီယာေတြကလည္း ေႂကြလႊာပ်က္စီးေစၿပီး တံေတြးထြက္ရွိမႈ ေလ်ာ့နည္း ေစတာေၾကာင့္ မၾကာခဏ အာေခါင္ေျခာက္ေစပါတယ္။ ခံတြင္းေျခာက္ေသြ႕မႈဟာ သြားပိုးစားႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ပိုမ်ားၿပီး အနံ႔ဆိုးနဲ႔ ဘက္တီးရီးယား ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။

(၁၁) သြားၾကားထိုးတံ တလြဲအသုံးျပဳျခင္း

သြားၾကားထိုးတံေတြကို သြားၾကားကအညစ္အေၾကးေတြကို ဖယ္ရွားဖို႔အတြက္ပဲ အသုံးျပဳၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သြားေပၚမွာရွိေနတဲ့ သြားေခ်းေတြ၊ ကြမ္းခ်ိဳးေတြကို ခြာခ်ဖို႔သုံးမယ္ဆိုရင္ သြားေႂကြလႊာေတြ ထိခိုက္ၿပီး သြားမွာပြန္းပဲ့ေစႏိုင္ပါတယ္။

သြားပဲ့ထားတဲ့ေနရာေတြၾကားကို သြားၾကားထိုးတံနဲ႔ ထိုးကေလာ္တာမ်ိဳးကလည္း ျပႆနာရွိပါတယ္။ ခဏခဏလုပ္ရင္ သြားေတြကို ယိုင္ေစၿပီး သြားက်ဲေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္သြားၾကားထိုးတံကို အသုံးျပဳတဲ့ေနရာမွန္ကန္ဖို႔ ဂ႐ုစိုက္ပါ။

ေရးသားသူ Yun Sandi Nan Mon
ေဆးပညာပိုင္းဆိုင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Kaung Thar
Myanmar Digital News
https://www.facebook.com/MyanmarDigitalNews/