အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးႏွင္႔ လူမ်ိဳးေရးျပႆနာ

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ဒ္ ထရမ့္ပ္ရဲ႕ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈပါတဲ့ ေျပာစကားေတြနဲ႔အတူ လူမ်ဳိး အသီးသီးအလိုက္ ႏုိင္္ငံေရးမွာပါ မတူကြဲျပားတာကေန အေမရိကန္ႏုိင္္ငံသား ျဖစ္တယ္ဆိုတာက ဘာအဓိပၸါယ္လဲဆိုတဲ့အေပၚ ျငင္းခုန္ ေဆြးေႏြးတာေတြ ျပန္ျဖစ္လာပါတယ္။

ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္္သူအားလံုးဟာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ဳိးစံု စုစည္းရာႏုိင္္ငံမွာ အျပည့္အဝ ေပါင္းစပ္ဝင္ႏုိင္မယ္ဆိုတဲ့ အေမရိကန္အိပ္မက္ရဲ႕ သတ္မွတ္ယူဆခ်က္ဟာလည္း ဒီကေန႔ေခတ္မွာေတာ့ သစၥာခံမႈ၊ တရားဝင္မႈနဲ႔ လူမ်ဳိးေရး ဆိုိတဲ့ေမးခြန္းေတြေၾကာင့္ ႐ႈပ္ေထြးလာေနပါတယ္။

Brian Padden ရဲ႕သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေျပာျပပါ မယ္။

အေမရိကန္က မြတ္ဆလင္ေတြ၊ လက္တင္အေမရိကႏြယ္ဖြားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သမၼတထရမ့္ပ္ရဲ႕ ေျပာစကားေတြ၊ လူဝင္မႈဆိုင္ရာ တင္းက်ပ္တဲ့မူဝါဒေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ထြက္ဖို႔ လူမ်ဳိးစုတစုလံုးကို အေမရိကန္မဆန္ဘူးဆိုၿပီး ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ် တာျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတကိုေဝဖန္သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီထဲမွာ Brookings အင္စတီက်ဴက Andre Perry လည္း တဦးအပါအဝင္ပါ။

“အဆံုးတေန႔မွာေတာ့ အာဏာရဖို႔ နည္းလမ္းတခုအျဖစ္၊ လူတခ်ဳိဳ႕ အခြင့္ထူးခံစားရၿပီး တျခားလူေတြအတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးျဖစ္ေစဖို႔ အေၾကာင္းရင္းခံေတြအျဖစ္ လူမ်ဳိးေရးကို အသံုးခ်ေနၾကတာပါ။”

အဂၤလိပ္စာတတ္ေအာင္မသင္တဲ့ အေထာက္အထားမဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြကို ေျပာတာ၊ မင္နီဆိုးတားက ဆိုမာလီႏြယ္ဖြား အေမရိကန္ႏုိင္္ငံသားေတြထဲ ဆိုမာလီအေျခစိုက္ အစၥလာမ္လက္နက္ကိုင္ al-Shabab အဖြဲ႔ထဲ ဝင္သြားသူေတြ ရွိလာၿပီးတဲ့ေနာက္ မြတ္ဆလင္-အေမရိကန္ အသိုင္းအဝိုုင္းက တခ်ဳိ႕လူေတြရဲ႕ သစၥာခံမႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္တာေတြဟာ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တယ္လုိ႔ American Enterprise Institute က Michael Barone လို သမၼတကို ေထာက္ခံသူေတြကေျပာပါတယ္။

“တရားမဝင္ေရႊ႕ေျပာင္းသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူေတြမွာ စိုးရိမ္စိတ္ရွိ တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆၿပီး ဒါက နားလည္လို႔ရပါတယ္။ အားလံုးေပါင္းစည္းေစတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္မႈေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တရာကလို အလုပ္မျဖစ္ေတာ့တဲ့ အေပၚမွာလည္း လူေတြမွာ စိုးရိမ္မႈရွိပါတယ္။”

အေထာက္အထားမဲ့ မကၠဆီကန္္ ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္သူေတြကို ရာဇဝတ္သားေတြ၊ မုဒိမ္းေကာင္ေတြလို ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုတာ၊ ရဲေတြ ရက္ရက္စက္စက္လုပ္တာကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ ႏုိ္င္ငံေတာ္သီခ်င္း သီဆိုခ်ိန္္အတြင္း ဒူးေထာက္ၾကတဲ့ အာဖရိကန္-အေမရိကန္ ေဘာလံုးအားကစားသမားေတြကို ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်တာလို သမၼတရဲ႕ေျပာဆုိခ်က္ေတြဟာ လူမ်ဳိးေရးတင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ေဝဖန္သူေတြကေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ပါလက္စတုိင္းနယ္ေျမကို သိမ္းပိုက္ထားတဲ့အတြက္ အေမရိကန္မဟာမိတ္ အစၥေရးလ္ကို သပိတ္ေမွာက္တဲ့လႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံတဲ့ အေမရိကန္ မြတ္ဆလင္ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္အမတ္ႏွစ္ဦးဟာ သစၥာမရွိဘူးဆိုၿပီး တုိင္းျပည္အေပၚ သစၥာရွိမႈနဲ႔ သူ႔မူဝါဒေတြအေပၚ ေထာက္ခံမႈၾကား ေရာပစ္တာကိုလည္း ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Brookings အင္စတီက်ဴက Andre Perry က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“သမၼတကိုေထာက္ခံမွ မ်ဳိးခ်စ္ျဖစ္တာမဟုတ္သလို အေမရိကန္ျဖစ္ဖို႔လည္း သမၼတကို ေထာက္ခံစရာ မလိုပါဘူး။ ဒါက ဘာမွကို မသက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြပါ။”

သမၼတဟာ ေဝဖန္သူေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအတိုက္အခံေတြကို ျပန္ထိုးႏွက္ဖို႔ တည့္တိုးေျပာဆိုတာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုၿပီး သမၼတဟာ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြအေပၚ American Enterprise Institute က Michael Barone လို သမၼတ ကိုေထာက္ခံသူေတြက ျပန္ေခ်ပပါတယ္။

“သမၼတထရမ့္္ဟာ တန္းတူ ပုတ္ခတ္ေျပာဆိုတတ္သူလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ သူ႔ကို ေဒါသထြက္ေအာင္ ေျပာတဲ့၊ ေဝဖန္တဲ့ ဘယ္သူမဆို လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ တိုင္းရင္းသား ဘာမွမခြဲဘဲ ပုတ္ခတ္ေျပာဆိုခံရမွာပါပဲ။”

အေမရိကန္မွာ လူမ်ဳိးစုနဲ႔ လူမ်ဳိးေရး ကြဲျပားမႈဟာ ထရမ့္ပ္ သမၼတမျဖစ္ခင္ ဟိုးအရင္ကတည္းက ရွိခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ သူ႔ သမၼတ သက္တမ္းအတြင္း ပိုၿပီး ျပန္ထင္ရွားလာတာပါ။ အခုကာလမွာ အေမရိကန္ဟာ ပိုၿပီးကြဲျပားလာ၊ ကိုယ္ပိုင္လကၡဏာနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပံုစံ က ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔လာေနပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com