ေဟာင္ေကာင္မွာ ဆႏၵျပသူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလဆိပ္ထဲ စီးနင္း ေနရာယူထားလို႔ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ေတြ ဆိုင္းငံ့

 ေဟာင္ေကာင္ေလဆိပ္မွာ ေလယာဥ္ ခရီးစဥ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ဆိုင္းငံ့

ေဟာင္ေကာင္ ႏိုင္ငံတကာေလဆိပ္မွာ အစိုးရဆန္႔က်င္တဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြ ၄ ရက္ေျမာက္ေန႔အျဖစ္ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနရာမွာ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ေတြကို ဆိုင္းငံ့လိုက္ပါတယ္။

ကမာၻေပၚမွာ အစည္ကားဆုံး ေလဆိပ္ႀကီးေတြထဲမွာ တစ္ခု အပါအဝင္ ျဖစ္တဲ့ ေဟာင္ေကာင္ ေလဆိပ္မွာ ဆႏၵျပသူေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ဝင္ေရာက္ ေနရာယူထားၾကပါတယ္။

လူထု စုေဝး ဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ ေလယာဥ္ ခရီးစဥ္လုပ္ငန္းေတြကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက္ခဲ့ရတယ္လို႔ ေလဆိပ္ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္ေတြ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဗီဒီယိုပုံေတြထဲမွာ အမိအရ ႐ိုက္ကူးထားတဲ့ မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြ၊ လူမေသေစႏိုင္တဲ့ က်ည္ေတြနဲ႔ အနီးကပ္ ပစ္ခတ္ၿပီး လူစုခြဲခဲ့တဲ့ ရဲေတြရဲ႕ တနဂၤေႏြေန႔တုန္းက လုပ္ရပ္ကို ဆႏၵျပသူအေတာ္မ်ားမ်ားက အႀကီးအက်ယ္ ေဝဖန္ေနၾကပါတယ္။

တနဂၤေႏြေန႔က ရဲေတြ ပစ္လိုက္တဲ့ က်ည္ ထိမွန္ခဲ့တာလို႔ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးရဲ႕ မ်က္လုံးထဲကေန ေသြးေတြ စီးက်ေနပုံကို တုံ႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ ဆႏၵျပသူတစ္ခ်ိဳ႕က သူတို႔မ်က္လုံးေတြကို ပတ္တီးေတြနဲ႔ စည္းၿပီး ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီကေန႔ တနလၤာေန႔မွာေတာ့ ေဟာင္ေကာင္ ေလဆိပ္ အာဏာပိုင္ေတြက ခရီးသည္ေတြ စာရင္းမတင္ရေသးတဲ့ ေလယာဥ္ ခရီးစဥ္အားလုံးကို ဆိုင္းငံ့လိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ညေန ၆ နာရီေနာက္ပိုင္း ထြက္ခြာဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ဟာ အခုေတာ့ ထြက္ခြာမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

ေလဆိပ္ကို မသြားၾကဖို႔ အစိုးရ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္ေတြက လူထုကို အႀကံေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဟာင္ေကာင္ကို ဦးတည္ ဆိုက္ေရာက္လာမယ့္ ေလယာဥ္ေတြကိုေတာ့ ဆိုက္ကပ္ခြင့္ ေပးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

တနဂၤေႏြေန႔ အင္အားသုံး လူစုခြဲခဲ့မႈကို ကန္႔ကြက္တဲ့ စာတန္းေတြနဲ႔ ေလဆိပ္မွာ စုေဝး ဆႏၵျပခဲ့ၾက

ေဟာင္ေကာင္ေလဆိပ္ဟာ ႏိုင္ငံတကာ အခ်က္အခ်ာ ေလဆိပ္ႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ခရီးသည္ေပါင္း ၇၅ သန္း ဒီေလဆိပ္မွာ ခရီးတေထာက္နား ခဲ့ၾကပါတယ္။

"ဒီေလဆိပ္ထဲ မဝင္ခင္ ရခဲ့တဲ့ သတင္းေတြအရ ဆႏၵျပသူေပါင္း ၅ ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ ဒီေလဆိပ္ အေဆာက္အအုံထဲ ေရာက္ေနၾကတယ္ဆိုတာ သိရတယ္" လို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ လူထုဆက္ဆံေရးဌာနခြဲရဲ႕ အႀကီးတန္း ရဲအရာရွိ ကြန္ ဝင္ ခြၽန္း က ေျပာျပပါတယ္။

ဆႏၵျပေနတဲ့ အုပ္စုေတြကို လူစုခြဲဖို႔ ေလဆိပ္ထဲ ရဲေတြ ဝင္ဖို႔ ႀကိဳးစားမလားဆိုတာ အေသအခ်ာ မသိရပါဘူး။

တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးထံ တရားခံ လႊဲေျပာင္းေပးေရး ဥပေဒၾကမ္းကို ကန္႔ကြက္ရာကေန စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပမႈေတြ ဟာ ႏွစ္လေက်ာ္ ၾကာလာတဲ့အထိ ေလ်ာ့က်သြားမယ့္ အရိပ္အေယာင္ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။

တနဂၤေႏြေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆူပူဆႏၵျပမႈေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရ တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္ေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရႈတ္ခ်လိုက္ၿပီး ဆူပူ ဆႏၵျပသူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ဝါဒ က်င့္သုံးသူေတြအျဖစ္ ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။

တနဂၤေႏြေန႔က ဘာေတြ ျဖစ္ခဲ့သလဲ

တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔လယ္ပိုင္းမွာ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ ဝိတိုရိယပန္းၿခံမွာ လူအုပ္ႀကီးက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝး ဆႏၵျပေနရာကေန အဲဒီေနရာကေန ထြက္ၿပီး ရဲေတြ တားထားတဲ့ၾကားက အဓိက လမ္းမႀကီးတစ္ေလွ်ာက္ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပခဲ့ရာကေန ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။

ၿမိဳ႕လယ္ရပ္ကြက္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ရဲေတြက လူမေသေစႏိုင္တဲ့ က်ည္ေတြနဲ႔ ဆႏၵျပသူေတြကို လူစုခြဲခဲ့ၾကပါတယ္။

လူေတြစည္ကားတဲ့ ဝန္ခ်ိဳင္ ရပ္ကြက္မွာ ဆႏၵျပသူေတြက ရဲေတြကို လက္လုပ္ဗုံးေတြ၊ အုတ္ခဲေတြနဲ႔ ပစ္ေပါက္ခဲ့ၾကသလို ရဲေတြကလည္း ဆႏၵျပသူေတြကို တုံ႔ျပန္ ထိုးႀကိတ္ ႐ိုက္ႏွက္ ခဲ့ၾကပါတယ္။

ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈေတြအတြင္း ရဲအရာရွိတစ္ဦးအပါအဝင္ လူအေတာ္မ်ားမ်ား ဒဏ္ရာ ရခဲ့ၾကပါတယ္။

ဘူတာ႐ုံေတြထဲ ရဲအရာရွိေတြ စီးနင္းဝင္ေရာက္ၿပီး မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ခဲ့တယ္လို႔ လူမႈကြန္ရက္ေတြေပၚမွာ တင္ထားတဲ့ ဗီဒီယိုေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္ဘူတာ႐ုံတစ္ခုထဲက ပုံေတြမွာေတာ့ ရဲေတြက လူမေသေစတဲ့ က်ည္ေတြလို႔ ယူဆရတဲ့ က်ည္ဆံေတြနဲ႔ အနီးကပ္ ပစ္ခတ္ေနၿပီး လူေတြကို နံပါတ္တုတ္ေတြနဲ႔ ႐ိုက္ႏွက္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

အရပ္ဝတ္ ရဲအရာရွိေတြလို႔ ယူဆရသူေတြကလည္း ဆႏၵျပသူေတြလို ပုံမွား႐ိုက္ ဝတ္ဆင္ထားၿပီး ႐ုတ္တရက္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေဟာင္ေကာင္ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ၿမိဳ႕ထဲက ဆႏၵျပမႈေတြက အၾကမ္းဖက္မႈ အေျခအေနကို ေျပာင္းလဲသြားေပမဲ့ ေလဆိပ္ထဲမွာ ၃ ရက္ၾကာ ထိုင္ဆႏၵျပေနခဲ့မႈေတြမွာေတာ့ အဖမ္းအဆီးေတြ ရွိတယ္လို႔ မၾကားမိေသးပါဘူး။

ဘယ္လို တုံ႔ျပန္မႈမ်ိဳးေတြ ေတြ႕ရသလဲ

ဆႏၵျပမႈေတြ အဆုံးသတ္သြားေစဖို႔ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္တာမ်ိဳး မလုပ္ေသးတဲ့ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက အၾကမ္းဖက္ ဆႏၵျပသူေတြကို တနလၤာေန႔မွာေတာ့ အၾကမ္းဖက္ ဆႏၵျပသူေတြကို အျပင္းထန္ဆုံး စကားလုံးေတြနဲ႔ ေဝဖန္ရႈတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

"ေဟာင္ေကာင္ အစြန္းေရာက္ ဆႏၵျပသူေတြဟာ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ လက္နက္ေတြကို အႀကိမ္ႀကိမ္ သုံးၿပီး ရဲအရာရွိေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ဆိုးဝါးတဲ့ အၾကမ္းဖက္ ရာဇဝတ္မႈကို က်ဴးလြန္ရာ ေျမာက္သလို အၾကမ္းဖက္ဝါဒရဲ႕ အစပ်ိဳး အရိပ္လကၡဏာေတြ ေပၚလာတာကို ေဖာ္ျပေနတယ္" လို႔ ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ မကာအို ေရးရာဌာန ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ ယန္ ဂြန္း က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ Cathay Pacific ေလေၾကာင္းကုမၸဏီက သူ႔ရဲ႕ ကုမၸဏီ ဝန္ထမ္းေတြကို တကယ္လို႔ ေဟာင္ေကာင္က တရားမဝင္ ဆႏၵျပသူေတြကို ေထာက္ခံတာမ်ိဳး ဝင္ပါတာမ်ိဳး လုပ္ရင္ အလုပ္ထုတ္ခံရမယ္လို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ #BoycottCathayPacific ဆိုတဲ့ သပိတ္ေမွာက္ ကင္ပိန္းတစ္ခု စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႔လာခဲ့ၿပီး Cathay Pacific ေလေၾကာင္းကုမၸဏီအေပၚ တ႐ုတ္အစိုးရက ဖိအားေတြ ပိုေပးလာခဲ့အၿပီး ရက္ပိုင္းအၾကာမွာပဲ အခုလို သတိေပးခ်က္ ထြက္ေပၚလာတာပါ။

ေဟာင္ေကာင္ ရဲေတြက ဆႏၵျပမႈေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ လက္နက္သစ္တစ္ခုအျဖစ္ မီးသတ္ပိုက္ေတြ တင္ေဆာင္လာတဲ့ ကားတစ္စီးကိုလည္း စအသုံးျပဳဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။

 ေဟာင္ေကာင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္းထဲမွာ မီးသတ္ပိုက္ တပ္ဆင္ထားတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကို သ႐ုပ္ျပ ေလ့က်င့္ေနစဥ္

Amnesty International လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားတဲ့အဖြဲ႕ကေတာ့ ဒီမီးသတ္ပိုက္ဟာ လူေတြကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာ ရေစႏိုင္ၿပီး တင္းမာမႈေတြ ႀကီးထြားလာေစတယ္လို႔ အေစာပိုင္းက သတိေပးထားပါတယ္။

ေဟာင္ေကာင္မွာ ဘာ့ေၾကာင့္ ဆႏၵျပမႈေတြ ျဖစ္ေနတာလဲ

တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးထံ တရားခံ လႊဲေျပာင္းေပးေရး ဥပေဒၾကမ္း တစ္ခုကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ ဇြန္လက ဆႏၵျပမႈေတြ စတင္ခဲ့တာပါ။

ဒီဥပေဒၾကမ္းဟာ ေဟာင္ေကာင္ရဲ႕ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံေတြ ႏႈတ္ဆိတ္သြားေအာင္ အသုံးျပဳႏိုင္ဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ အကဲခတ္ေတြက ေျပာေနပါတယ္။

ဒီဥပေဒၾကမ္းကို ေဟာင္ေကာင္ အစိုးရက အခုအခါ ဆိုင္းငံ့လိုက္ၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့ ဆႏၵျပသူေတြက ဒီဥပေဒၾကမ္းကို လုံးဝ ဖ်က္သိမ္းပစ္ဖို႔ လိုလားေနၾကတာပါ။

ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ရဲေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ တစ္ခု လုပ္ဖို႔နဲ႔ အဖမ္းခံထားရတဲ့ ဆႏၵျပသူအားလုံးကို လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ျပဳဖို႔ အပါအဝင္ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို ဆႏၵျပသူေတြက တိုးခ်ဲ႕ ေတာင္းဆိုလာၾကပါတယ္။

ေဟာင္ေကာင္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးရဲ႕ တစိတ္တပိုင္း ျဖစ္ေပမဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသျဖစ္လို႔ ေဟာင္ေကာင္ ျပည္သူေတြဟာ တ႐ုတ္ျပည္သူေတြထက္ လြတ္လပ္ခြင့္ ပိုရၾကပါတယ္။

ေဟာင္ေကာင္မွာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ တရားရား စီရင္ခြင့္ ရထားၿပီး ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံထဲေပမဲ့ စနစ္ႏွစ္ခုေအာက္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါ ဒီလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို တေန႔တျခား ထိပါးလာေနၿပီလို႔ အတိုက္အခံ လႈပ္ရွားသူေတြက စိုးရိမ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com